آرشیو پنجشنبه ۷ تیر ۱۴۰۳، شماره ۶۰۴۱
محیط زیست
۱۴

یکی از نمونه‏‏‏ های برجسته کاربرد فناوری جذب کربن استفاده از CO2در ساخت مصالح ساختمانی است

فرصت های اقتصادی جذب کربن

حمید ملازاده

در حوزه مبارزه با تغییرات اقلیمی، گفت وگو های پیرامون جذب کربن فراتر از ذخیره سازی ساده رفته و به روش های نوآورانه استفاده از کربن جذب شده در تولید و ساخت وساز می پردازد. این تغییر گامی مهم در کاهش انتشار جهانی کربن و یافتن راه حل های پایدار برای آینده ای پاک تر است. هدف فناوری های جذب و استفاده از کربن موسوم به (CCU) نه تنها جذب دی اکسید کربن (CO2)، بلکه تبدیل آن به محصولاتی ارزشمند است که می توانند در صنایع مختلف مورداستفاده قرار گیرند. این رویکرد نه تنها اثرات زیست محیطی انتشار کربن را کاهش می دهد، بلکه با تبدیل یک محصول جانبی مضر به یک منبع ارزشمند، فرصت های اقتصادی نیز ایجاد می کند. یکی از نمونه های برجسته کاربرد CCU، استفاده از CO2در ساخت مصالح ساختمانی است. شرکت هایی مانند CarbonCure Technologies فرآیندهایی را توسعه داده اند که CO2 جذب شده را در هنگام اختلاط به بتن تزریق می کند.

این کار نه تنها بتن را تقویت، بلکه ردپای کربنی پروژه های ساختمانی را نیز کاهش می دهد. با ادغام کربن جذب شده در مصالح ساختمانی، این نوآوری ها به کاهش انتشار گازهای گلخانه ای کمک می کنند و در غیر این صورت به تغییرات اقلیمی دامن می زنند.

یکی دیگر از کاربری های امیدوارکنندCCU، در حوزه سوخت های مصنوعی است. شرکت هایی مانند Carbon Engineering فناوری هایی را ابداع کرده اند که CO2را از هوا جذب کرده و به سوخت های مصنوعی مانند بنزین و گازوئیل تبدیل می کنند. این فرآیند که به عنوان جذب مستقیم از هوا (DAC) شناخته می شود، جایگزینی تجدیدپذیر برای سوخت های فسیلی ارائه می کند و همزمان CO2 را از جو حذف می کند. فراتر از ساخت و ساز و تولید سوخت، فناوری های CCU در بخش تولید نیز در حال بررسی هستند. برخی شرکت ها از CO2جذب شده، برای تولید مواد شیمیایی و پلیمرهایی استفاده می کنند که اجزای ضروری در فرآیندهای مختلف صنعتی هستند. با ترکیب کربن جذب شده در این محصولات، شرکت ها نه تنها انتشار کربن خود را کاهش می دهند، بلکه بازاری برای مواد پایدار ایجاد می کنند.

تغییر پارادایم

انتقال از جذب و ذخیره کربن (CCS) به جذب و استفاده از کربن CCU نشان دهنده یک تغییر پارادایم در نحوه رویکرد جامعه به انتشار کربن است. فناوری های CCU به جای دیدن CO2 به عنوان یک محصول زائد، پتانسیل آن را به عنوان یک منبع ارزشمند شناسایی می کنند. این تغییر با پیشرفت در فناوری و آگاهی روزافزون از نیاز به شیوه های پایدار در صنایع مختلف پشتیبانی می شود، با این حال چالش های بزرگی در افزایش مقیاس فناوری های CCU برای دستیابی به پذیرش گسترده وجود دارد. مسائلی مانند مقرون به صرفه بودن، چارچوب های نظارتی و درک عمومی، موانع مهمی هستند که باید برای تحقق کامل پتانسیل CCU برطرف شوند. دولت ها، کسب وکارها و موسسات تحقیقاتی نقش کلیدی در غلبه بر این چالش ها و پیشبرد نوآوری در زمینه استفاده از کربن دارند. با نگاهی به آینده، ادغام CCU در صنایع اصلی، نویدبخش آینده ای پایدارتر است. با استفاده از کربن جذب شده در تولید، ساخت وساز و تولید انرژی، جامعه می تواند وابستگی خود به سوخت های فسیلی را کاهش و اثرات تغییرات اقلیمی را کنترل کند. با ادامه پیشرفت فناوری ها و افزایش آگاهی، پتانسیل CCU برای ایفای نقش محوری در گذار به اقتصاد کم کربن به طور فزاینده ای آشکار شده است، در نتیجه جذب و استفاده از کربن نشان دهنده یک رویکرد آینده نگر برای پرداختن به تغییرات اقلیمی است. با فراتر رفتن از ذخیره سازی و تبدیل کربن جذب شده به محصولات ارزشمند، شرکت ها نه تنها ردپای مخرب زیست محیطی خود را کاهش می دهند، بلکه راه را برای آینده ای پایدارتر و اقتصادی تر هموار می کنند. با تکامل و گسترش این فناوری ها، پتانسیل تغییر شکل صنایع و کمک به تلاش های جهانی برای دستیابی به سیاره ای سبزتر آشکار می شود. اقتصاد کم کربن یک سیستم اقتصادی با هدف به حداقل رساندن انتشار دی اکسیدکربن و سایر گازهای گلخانه ای (GHGs) است که نهایتا پایداری زیست محیطی را ارتقا می دهد. این نوع اقتصاد شامل انتقال از سیستم های انرژی مبتنی بر سوخت فسیلی سنتی به منابع انرژی تجدیدپذیر، افزایش بهره وری انرژی و تقویت شیوه های پایدار در بخش های مختلف است. دستیابی به اقتصاد کم کربن مستلزم یک رویکرد چندوجهی است که شامل اقدامات سیاستی، نوآوری های تکنولوژیک و تغییرات اجتماعی است.

مولفه های کلیدی

از جمله مولفه های کلیدی اقتصاد کم کربن می توان به انرژی های تجدید پذیر اشاره کرد. سرمایه گذاری در زیرساخت های انرژی خورشیدی و بادی می تواند وابستگی به سوخت های فسیلی را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. این منابع انرژی پاک، پایدار و تقریبا بی حد و حصر را فراهم می کنند. استفاده از نیروی هیدروالکتریک و زیست توده نیز می تواند به کاهش انتشار کربن کمک کند، مشروط بر اینکه این منابع به طور پایدار مدیریت شوند.

افزایش عایق بندی، استفاده از وسایل کم مصرف و اجرای سیستم های هوشمند مدیریت انرژی در ساختمان ها نیز مصرف انرژی را کاهش می دهد.

ارتقای فرآیندها و تجهیزات صنعتی برای بهره وری بیشتر انرژی می تواند به کاهش قابل توجه در انتشار کربن منجر شود. اجرای طرح های جذب کربن در منابع انتشار، مانند نیروگاه ها و تاسیسات صنعتی، می تواند از ورود CO2 به جو جلوگیری کند. ترویج استفاده از خودروهای الکتریکی و توسعه زیرساخت های لازم برای شارژ می تواند انتشار گازهای گلخانه ای در بخش حمل ونقل را تقلیل دهد. گسترش سیستم های حمل ونقل عمومی و تشویق به پیاده روی و دوچرخه سواری توانسته ردپای کربن را در برخی کشورهای اروپایی کم کند. اجرای برنامه های بازیافت جامع و تشویق به استفاده مجدد از ضایعات ضمن کاهش، انتشار گازهای گلخانه ای مرتبط با فرآیندهای تولید را به حداقل می رساند. حفاظت از جنگل های موجود و احیای زمین های تخریب شده می تواند CO2 را از جو جذب کند.

راه های دستیابی به اقتصاد کم کربن را می توان در موارد زیر خلاصه کرد:

* سیاست و مقررات قیمت گذاری کربن: اجرای مکانیزم های قیمت گذاری کربن، مانند مالیات های کربن یا سیستم های سقف و تجارت، می تواند انگیزه ای برای کاهش انتشار باشد.

* استانداردهای نظارتی: ایجاد استانداردهای دقیق انتشار و الزامات کارآیی برای صنایع، ساختمان ها و وسایل نقلیه می تواند منجر به پذیرش فناوری های کم کربن شود.

مشوق های مالی

* یارانه ها و کمک های مالی: ارائه حمایت مالی برای پروژه های انرژی های تجدیدپذیر، ارتقای بهره وری انرژی و شیوه های پایدار می تواند گذار به اقتصاد کم کربن را تسریع کند.

* اوراق قرضه سبز و سرمایه گذاری: تشویق سرمایه گذاری در فناوری ها و زیرساخت های سبز از طریق ابزارهای مالی مانند اوراق قرضه سبز می تواند سرمایه لازم را بسیج کند.

تحقیق و نوآوری

توسعه فناوری: سرمایه گذاری در تحقیق و توسعه فناوری های جدید که می تواند انتشار گازهای گلخانه ای را کاهش دهد و پایداری را افزایش دهد، بسیار مهم است.

* همکاری و اشتراک دانش: ترویج همکاری بین دولت ها، صنایع و دانشگاه ها می تواند تبادل دانش را تسهیل کند و نوآوری را تسریع بخشد.

آگاهی و مشارکت عمومی

* کمپین های آموزشی: افزایش آگاهی در مورد مزایای اقتصاد کم کربن و تشویق روش های پایدار در بین افراد و مشاغل می تواند اقدام جمعی را هدایت کند.

* ابتکارات اجتماعی: حمایت از ابتکارات تحت رهبری جامعه که حفاظت از انرژی، پذیرش انرژی های تجدیدپذیر و زندگی پایدار را ترویج می کنند، می تواند تغییرات مردمی را تقویت کند.

همکاری بین المللی

* توافق نامه های جهانی: مشارکت در توافق نامه های بین المللی، مانند توافق نامه پاریس و تعهد به اهداف کاهش انتشار گازهای گلخانه ای در سطح ملی می تواند تلاش های جهانی برای کاهش تغییرات آب وهوایی را افزایش دهد.

* انتقال فناوری: تسهیل انتقال فناوری های کم کربن به کشورهای درحال توسعه می تواند از اهداف کاهش انتشار جهانی حمایت کرده و توسعه پایدار را ارتقا دهد.

خلاصه اینکه گذار به اقتصاد کم کربن یک تلاش پیچیده اما ضروری برای مبارزه با تغییرات آب و هوا و تضمین آینده ای پایدار است. با استفاده از انرژی های تجدیدپذیر، افزایش بهره وری انرژی، ترویج حمل ونقل پایدار، اتخاذ شیوه های اقتصاد چرخشی و حمایت از جنگل کاری، می توانیم انتشار کربن را به میزان قابل توجهی کاهش دهیم. دستیابی به این انتقال نیازمند تلاش های هماهنگ در زمینه سیاست، مالی، نوآوری، مشارکت عمومی و همکاری بین المللی است. با استراتژی های صحیح و اقدام جمعی، اقتصاد کم کربن نه تنها قابل دستیابی است، بلکه برای محیط زیست، اقتصاد و جامعه نیز مفید است.