احسان شرافت کاظم زاده

امروزه بر توانبخشی زودهنگام و صحیح بیماران دارای اختلال هوشیاری تاکید فراوان دارند، اما تحقیقات انجام شده در این زمینه حاکی از ارائه این مداخلات در زمان های متفاوت می باشد. لذا به منظور مقایسه میزان افزایش سطح هوشیاری متعاقب تحریکات حسی در دو زمان زودهنگام و دیرهنگام مطالعه حاضر انجام شد.
در یک مطالعه تجربی و مداخله ای و به طریق سنجش های مکرر، 21 مرد دچار اغما که GCS آنها در 3 روز اول پس از ضربه، 8 یا پایین تر بود، به صورت تصادفی به 3 گروه مقایسه، مداخله زودهنگام و مداخله دیرهنگام تخصیص یافتند. تمامی بیماران تا روز 25 پس از ضربه پیگیری شده و سطح هوشیاری آنان با دو معیارGCS و CRS-R به صورت یکروز درمیان ارزیابی شد. مداخله تحریک حسی یک هفته ای با تحریک 5 حس شنوایی، بینایی، لامسه، حرکتی و بویایی در گروه زودهنگام از روز 7-5 پس از ضربه و در گروه دیرهنگام از روز 15 پس از ضربه ارائه شد. همچنین طی هفته انجام مداخله، روزانه قبل و بعد از دریافت مداخله سطح هوشیاری ارزیابی شد. داده های بدست آمده با استفاده از آزمونهای آماری تی زوجی، همبستگی پیرسون و اندازه گیری های مکرر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
تحلیل روند تغییرات سطح هوشیاری در طول 25 روز اول پس از ضربه حاکی از افزایش معنادار نمره دو معیار نامبرده در هر 3 گروه بود (001/0 P<). مقایسه میزان تغییرات نمره GCS در 3 گروه توسط آزمون تعقیبی post hoc تفاوت معناداری بین 3 گروه نشان نداد (15/0 = P). اما میزان تغییرات نمره CRS-R در دو گروه زودهنگام و دیرهنگام تفاوت معناداری را نشان داد(05/0 P<).
بیداری بیماران اغمایی در طول 25 روز اول پس از ضربه در هر 3 گروه بهبود خودبخودی دارد. همچنین یافته های تحقیق حاکی از آن است که ارائه تحریکات حسی زودهنگام می تواند این روند بهبود خودبخودی را تسریع کند.

آسیب نخاعی بدون یافته پرتونگاری (SCIWORA) به سندرومی گفته می شود که بافت عصبی نخاع پس از ضربه (تروما)، دچار آسیب می گردد اما هیچگونه یافته پرتونگاری تایید کننده به دست نمی آید. شیوع آن در کودکان، به دلیل ویژگی خاص تشریحی و بیومکانیک ستون مهره ها آنها، بیشتر است. هدف از این پژوهش، تعیین میزان بروز این سندرم و ویژگی های بیمارانی است که به آن دچار شده اند.
این پژوهش آینده نگر وهمه گیر شناختی، در مدت 24 ماه بر روی 233 بیمار دچار آسیب ستون مهره ها در بیمارستان نمازی شیراز انجام شد. از این بیماران، 11 بیمار (10 پسر و یک دختر) از سنین یک ماهه تا 18 ساله سندروم SCIWORA داشتند. این سندروم پس از آن عنوان می شد که عکس های پرتونگاری نشان دهنده نکته مثبتی نبود ولی معاینه عصبی و یافته های ام-آر-آی بیمار گویای آسیب نخاعی بودند. در تعیین نقص عصبی بیماران از مقیاس فرانکل ((Frankel استفاده شد.
بروز کلی SCIWORA در این پژوهش، 36/2 درصد بود، در حالی که 33/83 درصد از بیماران دچار هرگونه آسیب نخاعی در گروه سنی زیر 10 سال و 22/22 درصد بیماران در گروه سنی 10 تا 19 سال، دچار این سندرم بودند. نسبت مرد به زن 10 به یک بود. شایع ترین علت SCIWORA، رخدادهای رانندگی (54/54 درصد) و سقوط از ارتفاع (18/18 درصد) بود. شایع ترین جای آسیب نخاعی، ناحیه کمری (45/45 درصد) و سپس، ناحیه گردنی (36/36 درصد) به دست آمد. 72/72 درصد بیماران، در درجه A فرانکل قرار داشتند. در ام-آر-آی آنها، آسیب نخاعی به صورت خونریزی و ورم نخاع همراه با علایمی نشان دهنده آسیب به بافت های نرم اطراف وجود داشت. همه مواردSCIWORA ناحیه کمری از این درجه بودند. بیماران فرانکل B و C، تنها نشانه هایی از خونریزی و ورم نخاعی در ام-آر-آی داشتند و هیچ علامتی از آسیب بافت های اطراف دیده نمی شد.
درصد تصادفات در پژوهش اخیر، بسیار بیشتر از پژوهش های همانند است. همچنین، درصد بیمارانی که در درجه A فرانکل قرار داشتند، بیشتر از پژوهش های دیگر بود که شاید به دلیل درمان های نامناسب پیش از بیمارستان و هنگام انتقال به بیمارستان باشد. تشخیص زود هنگام و ثابت کردن ستون مهره ها پیش از رسیدن به بیمارستان می تواند مشکلات عصبی بعدی را کاهش دهد و آینده بیماران را بهتر نماید.

صدمات حاد ستون مهره ها و نخاع، از شایع ترین علل ناتوانی های شدید و مرگ و میر پس از ضربه ها محسوب می شوند. هدف از این مطالعه بررسی اپیدمیولوژیک صدمات ستون مهره ها و نخاع در بیماران مراجعه کننده به بیمارستان نمازی شیراز است.
این مطالعه توصیفی به صورت آینده نگر بر روی همه بیماران دچار صدمات ستون مهره ها یعنی 85 نفر که از ابتدای فروردین ماه لغایت آخر سال 1381 در بیمارستان نمازی شیراز بستری شدند، انجام شده است. در این پژوهش، سعی شده است که جمعیت مورد مطالعه، بر اساس جنس، سن، علت صدمات و نقصهای عصبی بر اساس مقیاس فرانکل بررسی شوند. داده های جمع آوری شده با نرم افزار SPSS و شاخص های توصیفی تحلیل گردید.
نتایج نشان داد که در این مطالعه سن متوسط بیماران 35±12 سال بود. بیشترین تعداد صدمات در گروه سنی 29-20 سال دیده شد. 68 (80 درصد) مرد و 17 (20 درصد) زن دچار صدمات ستون مهره ها شده بودند و نسبت مرد به زن 4 به 1 بود. شایع ترین علت صدمات ستون مهره ها تصادفات رانندگی (54.11 درصد) و در درجه دوم سقوط از ارتفاع (42.35 درصد) بود. شایع ترین ناحیه آسیب دیدگی منطقه توراکولومبار به دست آمد، اما بیشترین تعداد 64 نفر (75درصد) بیماران دچار نقص عصبی در شکستگی های توراسیک جای داشتند. به طور کلی در 60 درصد بیماران، درجاتی از نقص عصبی (فرانکل B تا(D دیده می شد، اما 32.44 درصد آنان فلج کامل (فرانکل (A بودند.
تاکید بر صدمات ستون مهره ها در اثر ضربه ها و علت عمده به وجود آورنده آن، این مطلب را می رساند که سعی و تلاش در جهت جلوگیری از تصادفات رانندگی باید معطوف شود، بنابراین احتیاج به برنامه ریزی پیشگیرانه کشوری در این زمینه و نیز مطالعه ای اپیدمیولوژیک در سطح کشور کاملا ضروری می باشد.

معرفی یک مورد تومور نخاغی که از طریق افزایش فشار داخل جمجمه ای باعث آدم پاپی و علایم چشمی شده است.
معرفی بیمار: بیمار خانم 24 ساله ای است که با شکایت از تاری دید، به چشم پزشک مراجعه نمود. در معاینه اولیه حدت بینایی چشم راست 20.25 و چشم چپ 20،20 بود. سایر معاینات چشمی غیر از فوندوسکوپی طبیعی بودند. فوندوسکوپی نشانگر ادم پاپی دو طرفه واز بین رفتن نبض سیاهرگی بود. میدان بینایی بیمار، بزرگ شدن نقطه کور را نشان می داد. سی تی اسکن به عمل آمده از مغز، نشانگر گشاد شدن بطن ها بود. بیمار با تشخیص هیدروسفالی، تحت عمل شانت گذاری بطنی – صفاقی قرار گرفت که علایم بینایی وی بر طرف شدند. ده هفته بعد بیمار باکمر درد و ضعف اندام های تحتانی مراجعه نمود و NRI لومبوساکرال، توموری را در ناحیه دم اسبی نشان داد. بیمار تحت عمل جراحی برداشت تومور قرار گرفت. بررسی آسیب شناختی نمونه برداشه شده اپاندیموما از نوع میکسوپاپیلانری را نشان داد.
آدم پاپی و افزایش فشار داخل جمجمه ای بدون وجود ضایعه فضاگیر مغزی، ممکن است نشانگر وجود تومور نخاعی باشد

آنوریسم های تروماتیک مغزی، از عوارض نادر ضربه های مغزی هستند که کمتر از %1 موارد را به خود اختصاص می دهند. آنوریسم ها اغلب در حالت حاد تشخیص داده می شوند. شناسایی زود هنگام و درمان سریع آنها جهت جلوگیری از خونریزی ضروری است.
شرح حال: در این مقاله مرد جوانی که در پی تصادف رانندگی دچار آنوریسم کاذب تروماتیک در سرخرگ پری کلوزال شده است، گزارش می شود. پس از بررسی ها بیمار به خوبی تحت درمان قرار گرفت و با نتیجه رضایت بخش مرخص گردید.
انجام آنژیوگرافی زودرس در خونریزی های تروماتیک مغزی که در موقعیت های غیر طبیعی مغز دیده می شوند، در تشخیص درمان مناسب چنین بیمارانی توصیه می گردد.

بیماران ضربه ی مغزی به افزایش سوخت و ساز، افزایش کاتابولیسم، افزایش قند خون، تعادل ازته ی منفی، کاهش وزن، آتروفی ماهیچه ها و اختلالات کارکرد دستگاه های گوناگون بویژه گوارش و تنفس دچار می شوند. همه ی این موارد نتیجه ی تغییرات هورمونی و پاسخ های مرحله ی حاد است. در این پژوهش، کوشش شده است که اثرات دو روش تغذیه ای وریدی-گوارشی و گوارشی تنها، بر چندین یافته ی خونی در بیماران دچار ضربه ی مغزی بررسی گردد و مشخص شود که کدام روش در نگهداری این موارد در اندازه ی طبیعی توانایی بیشتر دارد.