فهرست مطالب نویسنده:
امید لطفی فر
-
هدف از این پژوهش استفاده از متاآنالیز جهت ترکیب نتایج آزمایش‌های انجام‌شده در ایران در مورد اثر تنش خشکی حاصل از قطع آبیاری در مراحل مختلف نمو، بر عملکرد و اجزای عملکرد کلزا بود. ویژگی‌های موردبررسی شامل عملکرد دانه، روغن و ماده خشک، تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، وزن هزاردانه و میزان روغن دانه بودند. نتایج نشان داد که تمامی ویژگی‌ها تحت تاثیر تنش خشکی در مراحل مختلف نمو قرار گرفتند. قطع آبیاری در مراحل مختلف به‌صورت میانگین سبب کاهش 5/34 درصدی عملکرد دانه، 36 درصدی عملکرد روغن، 7/4 درصدی میزان روغن، 8/25 درصدی ماده خشک، 4/35 درصدی تعداد خورجین، 5/18 درصدی تعداد دانه در خورجین و 5/17 درصدی وزن هزاردانه و افزایش 9/49 درصدی میزان پرولین شد. بالاترین میزان کاهش در عملکرد دانه و روغن در تیمار قطع آبیاری از ساقه‌دهی مشاهده شد که به‌ترتیب منجر به کاهش 41 و 46 درصدی این دو ویژگی شد. همچنین در مورد اجزاء عملکرد بالاترین میزان کاهش تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین و وزن هزاردانه به‌ترتیب از تیمارهای قطع آبیاری از ساقه‌دهی، گل‌دهی و خورجین‌دهی مشاهده شد.
کلید واژگان: پرولین, تنش خشکی, فراتحلیل, کلزا, عملکرد دانهThe purpose of this study is to use meta-analysis to combine the results of experiments conducted in Iran on the effect of drought stress due to irrigation cessation at different stages of development, on yield and yield components of canola. The studied traits include grain yield, oil and dry matter, number of pods per plant, number of seeds per pod, 1000-seed weight, and grain oil content. Results show that all traits under the influence of stress at different stages of development are significantly affected by drought stress. Irrigation interruption in different stages on average cuts grain yield by 34.5%, oil yield by 36%, oil content by 4.7%, dry matter by 25.8%, number of pods by 35.4%, seeds per pod ratio by 18.5%, and 1000-seed weight by 17.5%, while raising the proline content by 49.9%. The highest reduction rate in grain and oil yield belongs to the irrigation cut-off treatment, in turn leading to a reduction of 41% and 46% of these two traits, respectively. Also, regarding the yield components, the highest reduction in the number of pods per plant, number of seeds per pod, and 1000-seed weight is observed in the cut-off treatments of stem, flowering, and podding, respectively.
Keywords: Drought stress, Meta-analysis, proline, rapeseed, Seed yield -
روش کشت مسطح علاوه بر کارایی کم مصرف آب باعث فرسایش شدید خاک می شود و روش های دیگر باید جایگزین گردد. به منظور مقایسه کشت مسطح گندم(مرسوم)وپشته ای درمقادیر گوناگون بذر از نظر عملکرد،اجزای عملکرد و کارایی مصرف آب،پژوهشی درقالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی با 7تیمار و 3تکرار دراصفهان در سال زراعی88-1387 اجراشد. تیمارهای آزمایش شامل سه میزان بذر(60، 120 و 180کیلوگرم درهکتار) درکشت پشته ای وچهار میزان بذر (60،120،180و300 کیلوگرم در هکتار) در کشت مسطح بودند.نتایج نشان دادکه تاثیر تیمارهابر کلیه صفات بجز ارتفاع بوته ووزن هکتولیتر معنی دار بود.باتوجه به نتایج اگرچه کشت مسطح با مصرف 180کیلوگرم بذرر هر هکتار (9948 کیلوگرم درهکتار) بالاترین میزان عملکرد را داشت، اما تفاوت معنی داری بین عملکرداین تیمار و تیمارهای کشت پشته ای با مصرف 180کیلوگرم بذر در هکتار (9715کیلوگرم درهکتار)وکشت پشته ای ومسطح بامصرف 120کیلوگرم بذر در هکتار (به ترتیب با9549 و9235 کیلوگرم درهکتار) وجود نداشت. کشت مسطح با مصرف 60کیلوگرم بذردرهکتار به دلیل کاهش معنی دارتعدادسنبله و تعداددانه درهر سنبله پایین ترین عملکرد (8046 کیلوگرم در هکتار) را داشت. کشت مسطح و مصرف 300 کیلوگرم بذر در هر هکتار (روش مرسوم) عملکردی معادل تیمار کشت پشته ای و مصرف 120 کیلوگرم بذر در هر هکتار داشت. کارایی مصرف آب و مقدار کل آب مصرفی در روش کشت پشته ای به ترتیب بیانگر 11 درصد مصرف آب کمتر و 14 درصد کارایی مصرف آب بیشتر نسبت به روش کشت مسطح بود. به طور خلاصه استفاده از روش کشت پشته ای با استفاده از حداکثر 120 کیلوگرم بذر در هکتار در شرایط مشابه این پژوهش نسبت به روش مرسوم قابل توصیه است.کلید واژگان: درصد خوابیدگی, کشت پشته ای, کشت مسطح و هکتولیترIn order to comparison of bed planting (3 rows on 75 cm beds) and flat planting (random broadcast pattern) of wheat, in different seed rates in terms of yield, yield components and water use efficiency, an experiment was conducted with use of randomized complete block design with 7 treatments and 3 replications during 2008-2009 in Isfahan city. Treatments included bed planted wheat in 60, 120 and 180 kg ha-1 seed rates, and flat planted wheat in 60, 120, 180 and 300 kg ha-1 seed rates. Although flat planting with consumption of 180 kg of seeds ha-1 produced highest yield but had not significant differences with bed and flat planting methods with 120 kg seeds ha-1. Flat planting with 60 kg of seed ha-1 due to a significant reduction in the number of grains per spike and spike had the lowest yield. Flat planting and 300 kg of seeds ha-1 (conventional method) had yield of equivalent with bed planted and consumed 120 kg of seed ha-1. Water use efficiency was 11 percent more and used water was 14 percent less on a bed culture method than the flat method. In summary, using a bed planting up to 120 kg of seeds ha- 1 in similar conditions study, compared to conventional method is recommended.Keywords: Bed planting, Flat planting, Hectoliter, Lodging percent
-
نشریه اکوفیزیولوژی گیاهی، پیاپی 36 (بهار 1398)، صص 256 -271به منظوربررسی تاثیر کاربرد زئولیت بر ویژگی های رشدی و عملکرددانه گیاه کلزا (Brassica napus) درشرایط تنش خشکی آزمایشی به صورت فاکتوریل-اسپلیت درقالب طرح بلوک های کامل تصادفی باچهارتکرار درمزرعه موسسه تحقیقات اصلاح وتهیه نهال و بذراجرا شد.رژیم های آبیاری در سه سطح(آبیاری پس از40،60 و 80درصد تخلیه رطوبتی به ترتیب به عنوان عدم تنش،تنش خفیف وتنش شدید) وکاربردزئولیت در دو سطح (صفر و 10تن در هکتار زئولیت) به صورت فاکتوریل در کرت های اصلی و ژنوتیپ های کلزا شامل لاین های KR4 و Eldo و ارقام GKH305 و Anatol در کرت های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تنش خشکی سبب کاهش معنی دار قطر ساقه، تعداد شاخه فرعی، ارتفاع بوته، عملکرد ماده خشک، طول و تعداد خورجین در شاخه اصلی و شاخه فرعی، تعداد دانه در خورجین های اصلی و فرعی، عملکرد ماده خشک و دانه گردید. اعمال تنش متوسط و شدید خشکی باعث کاهش 59 و 86 درصدی عملکرد دانه شد. استفاده از زئولیت سبب افزایش معنی دار در کلیه صفات مذکور گردید. نتایج اثر متقابل زئولیت و تنش خشکی نشان داد که با افزایش محدودیت آب، کارایی زئولیت افزایش یافت به طوری کارایی زئولیت در عملکرد دانه در سطوح عدم تنش، تنش متوسط و شدید به ترتیب 27،64 و 94درصد بود.در شرایط عدم تنش، لاینKR4 و رقم GKH305 به ترتیب در استفاده و عدم استفاده از زئولیت بالاترین عملکرددانه راداشتند ولی بااعمال تنش متوسط و شدیدعملکرد دانه در رقم Anatol مشاهده شد.بر این اساس استفاده از زئولیت،به ویژه در شرایط تنش شدید خشکی،با حفظ رطوبت خاک و کاهش اثرات تنش بر اجزاء عملکرد،می تواند سبب بهبودعملکرد دانه کلزا گردد.کلید واژگان: تخلیه رطوبتی, دانه در خورجین, عملکرد روغن, وزن دانهTo study the effect of zeolite use on growth characteristics and yield of rapeseed (Brassica napus) under drought stress, a split factorial experiment in a randomized complete blocks design was conducted with four replications in Seed and Plant Improvement Institute in Karaj.In this study,there were three irrigation regimes (Irrigation after40,60and80% soil water deficit, as non-stress, low stress and high stress, respectively) and use of zeolites in two levels (0and10tons per ha zeolite) arranged in factorial in main plots and four genotypes of rapeseed (Line KR4 and Eldo and GKH 305 and Anatol cultivars) in sub-plots. The means compression revealed that water stress leads to significant decrease in plant height, stem diameter, number of branches per plant, length and number of silique per main stems and branches, seed numbers in main and second silique, dry matter and seed yield. Two moderate and severe water stress caused to59and86%reduction in seed yield. But use of zeolite caused to significant increase in the above mentioned traits. The interaction of zeolite and water stress results also indicated zeolite efficiency increased with increasing water restrictions and finally zeolite efficiency was27,64and94 percent in seed production in non-stress, moderate and severe stress, respectively. Although under non stress condition KR4 line and GKH305 cultivar had the highest seed yield in use and non-use of zeolite,respectively. Under medium and severe stress,Anatol had the highest yield.So use of zeolite, especially in severe stressby keep soil water and decrease the effect of stress on yield components, can increase seed yield of rapeseed.Keywords: Oil yield, seed per Silique, Seed weight, and Water deficit
-
به منظور بررسی اثر کودهای زیستی بر افزایش کارایی برخی ترکیبات کودی و تعیین بهترین ترکیب کود برای حصول بالاترین عملکرد نخود، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی، در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه پیام نور، واحد اراک انجام شد. تیمارهای مورد آزمایش شامل ترکیبات مختلف کود در هفت سطح 1-کنترل (بدون هیچگونه کود)، 2-کود حیوانی، 3-ورمی کمپوست، 4-کود حیوانی +پودر سنگ فسفر و پتاس، 5-ورمی کمپوست+پودر سنگ فسفر و پتاس، 6-کود حیوانی+پودر سنگ فسفر و پتاس+کودهای زیستی شامل کود زیستی آهن و باکتری حل کننده فسفات و ریزوبیوم و 7- ورمی کمپوست+پودر سنگ فسفر و پتاس+کودهای زیستی بود. صفات اندازه گیری شده عبارت بودند از ارتفاع بوته، تعداد شاخه اولیه و ثانویه، بیوماس کل، وزن صد دانه، عملکرد دانه، میزان نیتروژن، فسفر، پتاسیم کلسیم، منگنز، منیزیم و آهن در گیاه. نتایج نشان داد که اثر نوع کود بر تمامی صفات مورد آزمون معنی دار گردید. بر این اساس بالاترین عملکرد دانه و شاخص های رشدی در دو ترکیب کودی شامل کود حیوانی+پودر سنگ فسفر و پتاس+کودهای زیستی و ورمی کمپوست+پودر سنگ فسفر و پتاس+کودهای زیستی دیده شد. کود زیستی در این دو تیمار با افزایش میزان عناصر ضروری در داخل گیاه، به ترتیب باعث افزایش 6 و 7درصدی عملکرد نسبت به تیمار بدون کود زیستی و افزایش 32 و 33 آن نسبت به شاهد بدون کود شدند. پایین ترین میزان عملکرد نیز در شاهد بدون کود دیده شد. بر اساس نتایج استفاده از کودهای زیستی در شرایط استفاده از کودهای آلی سبب بهبود جذب عناصر، رشد و عملکرد نخود گردید.کلید واژگان: عملکرد دانه, کود بیولوژیک, نخود و ورمی کمپوستIn order to study the effect of biological manure on efficiency of some manure mixtures and select the best manure combination to reach highest chickpea yield, an experiment arranged in randomized complete blocks design with three replications in Field Research of Payam Noor University of Arak. Treatments were different manure mixtures include: 1- No manure (Control), 2- Animal manure, 3- Vermi-compost, 4- Animal manure+ phosphorus and potassium powder, 5- Vermicompost+ phosphor and potassium powder,6- Animal manure+ phosphor and potassium powder+ biological manure include Iron and phosphate biological manure and rhizobium, 7- Vermicompost+ phosphor and potassium powder+ biological manure. Tested characters were plant height, number of primary and secondary branches, total biomass, 100 seed weight, seed yield, and content of N, K, Ca, Mn and Fe in plant. The results showed the effect of manure type was significant on all of the tested traits. The highest seed yield and growth criteria were obtained from two triple manure mixtures. In Animal manure+ phosphor and potassium powder+ biological manure and Vermicompost+ phosphor and potassium powder+ biological manure, use of biological manure by increasing plant necessary elements, respectively, caused to 6 and 7 percent increases in seed yield compare to without biological manure treats and 32 and 33 compare with control. On the basis of result, using biological manure caused to improve elements absorb, growth and seed yield of chickpea.Keywords: Biological manure, chickpea, Seed Yield, Vermicompost
-
به منظور بررسی تاثیر کاربرد زئولیت بر برخی خصوصیات فیزیولوژیک، فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی و عملکرد دانه و روغن گیاه کلزا در شرایط تنش خشکی آزمایشی به صورت فاکتوریل-اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقات موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا شد. تنش خشکی در سه سطح (آبیاری پس از 40، 60 و 80 درصد تخلیه رطوبتی به ترتیب به عنوان عدم تنش، تنش متوسط و تنش شدید) و کاربرد زئولیت در دو سطح (صفر و 10 تن در هکتار زئولیت) به صورت فاکتوریل در کرت های اصلی و ژنوتیپ های کلزا (لاین KR4 و Eldo و ارقام GKH305 و Anatol) در کرت های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تنش خشکی، در تمامی سطوح زئولیت و ژنوتیپ های کلزا، سبب کاهش آب نسبی برگ و افزایش درجه حرارت سایه انداز و مقاومت روزنه ای، همچنین میزان قندهای محلول و پرولین و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی کاتالاز و پراکسیداز و میزان مالون دی آلدئید در برگ های جوان بالای بوته گردید. دو تنش متوسط و شدید خشکی سبب کاهش عملکرد دانه روغن شد. با افزایش شدت تنش کارایی زئولیت در کاهش اثرات منفی تنش افزایش یافت و استفاده از آن در شرایط اعمال تنش متوسط و شدید باعث کاهش معنی دار در فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی کاتالاز و پراکسیداز، همچنین کاهش میزان قندهای محلول و غلظت پرولین شد. کاربرد زئولیت موجب افزایش معنی دار عملکرد دانه در تیمار عدم تنش، تنش متوسط و شدید و افزایش عملکرد. در بین ژنوتیپ ها لاین KR4 و رقم GKH305 به ترتیب در صورت استفاده و عدم استفاده از زئولیت بالاترین عملکرد دانه را داشتند ولی با اعمال تنش متوسط و شدید رقم Anatol کم ترین میزان خسارت و بالاترین عملکرد را در بین ژنوتیپ های مورد بررسی به خود اختصاص داد. براساس نتایج به دست آمده، استفاده از زئولیت در تمامی سطوح تنش سبب افزایش معنی دار عملکرد کلزا شد که با افزایش محدودیت آبی، کارایی آن بالاتر رفت.کلید واژگان: تنش خشکی, پراکسیداز, پرولین, کاتالاز و مالون دی آلدئیدIn order to study the effect of zeolite on some physiological characteristics, antioxidant enzymes activity, seed and oil yields of rapeseed (Brassica napus L.) under drought stress condition, a split plot factorial experiment was conducted based on a randomized complete block design with four replications in Seed and Plant Improvement Institute in Karaj. Three drought stress levels (irrigation after 40, 60, and 80% soil water discharge), were applied as non-stress, low stress, and high stress, respectively and the zeolite at two levels (0 and 10 tons per hecater) was applied in a factorial design in main plots while genotypes of rapeseed (Line KR4 and Eldo and GKH 305 and Anatol cultivars) were used in sub-plots. Results revealed that in all zeolite and rapeseed genotype treatments, drought stress caused a decrease in relative water content, canopy temperature, and stomatal resistant and decreased soluble sugar, proline content, and antioxidants activity (catalase and peroxidase) and malondealdehyde in top young leaves in plant. The moderate and severe drought stress led to reduction in seed yield and oil yield, respectively. With an increase in stress level, so did the efficiency of zeolite in reducing negative effects of stress and its application under moderate and high stress resulted in significant reductions in catalase and peroxidase antioxidant activities and also reduction in soluble sugars and proline concentration. Application of zeolite increased seed yield significantly under non-stress, moderate and high stress treatments and improved oil yield. Among genotypes under study, KR4 line and GKH305 cultivar had the highest seed yield in case of application and non-application of zeolite, respectively but under moderate and severe stress, Anatol had the lowest loss and highest yield. According to the findings, using zeolite in all drought stress caused a significant decrease in rapeseed yield and with an increase in water limitation, so did the efficiency of zeolite.Keywords: Catalase, Malondealdehyde, peroxidase, Proline, Water stress, Zeolite
-
In order to study the effect of drought stress and salt stress and temperature on Germination and Seedling vigour of resistant and susceptible biotypes of wild mustard (Sinapis arvensis L.) to Acetolactate Synthase Inhibitors from three provinces Golestan, Kermanshah and Khoozestan, three experiments were conducted as factorial based on completely randomized design in four replications. Different salt and drought stresses levels were 0, -3, -6, -9 and -12 bar that created by NaCl and PEG respectively. Examined temperatures were 0, 5, 10, 15, 20, 25, 30 and 35°C. In each three experiments second factors was Biotypes of Wild Mustard include three susceptible (Ker-1, Kh3 and G9) and three resistant biotypes (Ker-2, Kh5 and G3). Studied traits were germination percent and rate, seedling length and seedling vigor index. Result showed salt and drought stresses reduced vigor and early growth of all biotypes but this reduction was different in biotypes. Optimum temperature for all biotypes were observed in 15 and 20°C. In almost conditions, different of resistant and susceptible biotypes of Golestan were not significant but in Khuzestan province, vigour of resistant biotype was lower than susceptible biotype but about Kermanshah biotypes, resistant biotype in many conditions had higher vigour than susceptible biotype. Results showed that resistant biotype of Golestan and Kermanshah caused to high vigor, in competition with susceptible biotypes and crop had better and faster germination and have to find other herbicide or nonchemical methods to control these biotypes.Keywords: Drought stress, Germination rate, Salt stress, Seedling vigour index, Temperature
-
به منظور بررسی کارایی سه روش پیش تیمار بذر جهت افزایش مقاومت به تنش های شوری و خشکی گلرنگ در مرحله جوانه زنی و رشد اولیه، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی و در چهار تکرار در آزمایشگاه موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، بخش علف های هرز انجام گرفت. عامل اول نوع تنش شامل دو تنش شوری و خشکی، عامل دوم روش پیش تیمار بذر شامل سه روش هیدروپرایمینگ (پیش تیمار بذر با استفاده از آب مقطر به مدت 6 ساعت)، هالوپرایمینگ (تیمار بذر در محلول کلرید سدیم 100میلی مولار) و پرایمینگ با استفاده از KNO3 (5/0 درصد) به همراه شاهد (عدم پیش تیمار) و عامل سوم پتانسیل آب شامل 0، 3/0-، 6/0- و 2/1- مگاپاسکال بود که جهت ایجاد پتانسیل های مذکور در تنش شوری از NaCl و در تنش خشکی از PEG (پلی اتیلن گلایکول) استفاه گردید. نتایج نشان داد که هر دو تنش خشکی و شوری بر روی جذب آب، درصد جوانه زنی، طول ریشه و ساقه و شاخص بنیه گیاهچه اثر منفی گذاشت ولی در پتانسیل رطوبتی برابر، تاثیر منفی تنش خشکی بر کلیه صفات به صورت معنی دار بیشتر از تنش شوری بود. در همه پتانسیل های رطوبتی و به ویژه در مورد تنش خشکی اثر پیش تیمار بذر بر حفظ توان جوانه زنی بذر موثر بود. تاثیر مثبت پیش تیمار بذر در هر دو تنش خشکی و شوری، با شدیدتر شدن تنش افزایش یافت. در هر دو تنش خشکی و شوری تاثیر هیدروپرایمینگ بذر بر کاهش خسارت تنش ها بیشتر از سایر پیش تیمارهای مورد آزمایش بود و می تواند به عنوان راهکاری کم هزینه و سودمند به کار گرفته شود.کلید واژگان: پرایمینگ, تنش شوری, تنش خشکی, سرعت جوانه زنی, گلرنگTo study the efficiency of three priming methods to increase salt and drought stress resistant of safflower in germination and early growth, a laboratory experiment was conducted as factorial arranged in completely randomized design with four replications in seed laboratory of Iranian Plant Protection Research Institute. First factor was kind of stress include salt and drought stress, second factor was priming method include hydropriming (treated with water for 6 h), Halopriming (treated with NaCl 100 mM), KNO3 (0.5%) and no priming as control and third factor was water potential include 0.0, -0.3, -0.6, -0.9 and -1.2 MPa. Too, salt and drought conditions caused by NaCl and PEG respectively. Results showed that both stresses inhibited water uptake, germination percentage, radicle and Plumule length and seedling vigour index, but this criteria significantly were higher in NaCl than PEG at the same water potential. All of three used priming treatments increased germination and seedling growth under salt and drought stresses. By increase of stress intensity, efficiency of priming methods increased too. Hydropriming was more effective than other priming to decrease salt and drought damage in germination and early growth stages and it is suitable and low cost strategy.Keywords: Drought Stress, Germination rate, Priming, Safflower, Salt stress
-
بررسی اثر آرایش و تراکم کاشت بر عملکرد و اجزاء عملکرد دانه دو ژنوتیپ کنجد (Sesamum indicumL.)نشریه اکوفیزیولوژی گیاهی، پیاپی 24 (بهار 1395)، صص 196 -208با توجه به اهمیت آرایش کاشت و تاثیر غیرقابل انکار آن در حصول بهترین عملکرد دانه وروغن وعدم مطالعه کافی جهت معرفی بهترین آرایش کاشت گیاه کنجد به ویژه در مورد توده های بومی کشور،آزمایشی به صورت کرت های خرد شده فاکتوریل درقالب طرح بلوک های کامل تصادفی، درسه تکرار درمزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی،واحد اردستان انجام شد.تیمارها شامل فاصله ردیف در سه سطح (60، 50 و 30 سانتی متر)به عنوان فاکتور اصلی وفاصله روی ردیف (5 و 10 سانتی متر) و ژنوتیپ(توده اردستان و رقم داراب 14) به عنوان عوامل فرعی درنظر گرفته شدند.نتایج آزمایش نشان داد که اثر ساده ی فاصله ردیف،فاصله بوته روی ردیف و ژنوتیپ،اثر متقابل ژنوتیپ و فاصله ردیف و اثر متقابل فاصله ردیف و فاصله بوته روی ردیف بر کلیه صفات معنی دارگردید.همچنین اثر متقابل سه عامل ژنوتیپ، فاصله ردیف و فاصله بوته روی ردیف بر کلیه صفات به جز درصد روغن معنی دار شد.اثر متقابل ژنوتیپ و فاصله بوته روی ردیف برتعداد کل کپسول، تعداد کپسول پوک و وزن هزار دانه معنی دارشد.افزایش تراکم بوته چه به صورت کاهش فاصله بوته روی ردیف وچه به صورت کاهش درفاصله روی ردیف ها،منجر به افزایش دوجزء عملکرد تاثیرگذار برعملکردشد که افزایش عملکرد دانه و روغن رادرپی داشت.بالاترین عملکرد دانه وروغن از آرایش کاشت 10(فاصله بوته روی ردیف)در30(فاصله ردیف کاشت)و پایین ترین آن ازآرایش 15×60 به دست آمد.بین دوژنوتیپ نیز توده اردستان نسبت به رقم داراب 14،در تمامی آرایش های کاشت،عملکردبالاتری داشت وتوصیه می گردد که ضمن بررسی این توده در شرایط و مناطق مختلف،نسبت به خلوص ژنتیکی این توده و معرفی رقم مناسب از نظر عملکرد اقدام شود.کلید واژگان: شاخص برداشت, فاصله ردیف, عملکرد دانه و کنجدEffect of Plant Density and Spacing on Yield and Yield Components of SesameAccording to importance of plant spacing and its effect on seed and oil yield and absence of adequate study to introduce the best spacing of sesame, especially in germplasm of Iran, an experiment was carried out to determine the effect of plant density and spacing on yield and yield components of sesame (Sesamum indicum L.) as split plot arranged in randomized complete blocks design with three replications in Field Research Center of Islamic Azad University of Ardestan. Treatments were row spacing (30, 50 and 60 cm) as main plots and intrarow spacing (5 and 10 cm) and genotypes (Ardestan and Darab 14) as subplots. Simple effect of row spacing, intra row spacing and genotype and interaction between genotype and row spacing and interaction between row spacing and intrarow spacing were significant on all traits. In addition, the interaction of genotype, row spacing and intrarow spacing were significant on all traits, except seed oil contents. Interaction between genotype and intrarow spacing was significant on number of pods per plant, number of unfilled pods per plant and 1000-seed weight. Generally, increased plant density increased two important yield components (seed and oil yields). Row spacing of 10 (intrarow) × 30 (row space) and 60×15 had the highest and lowest seed and oil yields, respectively. Ardestan had the highest yield in all row spacing. Therefore, it recommends that Ardestan would be studied in different sites and conditions and done genetic purity of Ardestan and introduced proper cultivar with high yields.Keywords: Harvest index, Row spacing, Seed yield, Sesame
-
به منظور بررسی شایستگی نسبی بیوتیپ های خردل وحشی مقاوم به بازدارنده های ALS جمع آوری شده از سه استان خوزستان، گلستان و کرمانشاه، آزمایشات گلخانه ای در دو بخش انجام گرفت. در بخش اول روند تغییرات وزن خشک اندام هوایی، سطح برگ و ارتفاع بیوتیپ مقاوم هر استان با بیوتیپ حساس همان استان در شرایط عدم رقابت با گندم مقایسه شدند. در بخش دوم قدرت رشد بیوتیپ های حساس و مقاوم هر استان در شرایط رقابت با گندم و قدرت رشد و تولید عملکرد گندم در رقابت با بیوتیپ های مذکور مورد مطالعه قرار گرفت. بر اساس نتایج در بین بیوتیپ های مقاوم، رشد بیوتیپ Ker-2 از استان کرمانشاه نسبت به بیوتیپ حساس Ker-1 از نظر سطح برگ بالاتر بود و از نظر ارتفاع نهایی و وزن خشک بوته اختلاف معنی داری بین دو بیوتیپ دیده نشد. بیوتیپ های مقاوم استان های گلستان و خوزستان (G3 و Kh5) نسبت به بیوتیپ های حساس این استان ها (G9 و Kh3) از نظر هر سه صفت مورد مطالعه به صورت معنی دار پایین تر بودند. در شرایط رقابت با گندم نیز بیوتیپ مقاوم Ker-2 نسبت به بیوتیپ حساس Ker-1 اختلاف معنی داری از نظر توان رقابت با گندم نداشتند و شاخص ازدحام نسبی دو بیوتیپ استان کرمانشاه اختلاف معنی دار نداشتند و در نهایت نیز اختلاف رشد و تولید عملکرد گندم در رقابت با این دو بیوتیپ غیرمعنی دار بود. اما در رابطه با بیوتیپ های استان گلستان و خوزستان نتایج حاکی است که در شرایط رقابت با گندم بیوتیپ های حساس این دو استان (G9 و Kh3) نسبت به بیوتیپ های مقاوم آن ها (G3 و Kh5) از نظر رشد و ضریب ازدحام برتری داشتندوگندم در رقابت با بیوتیپ های مقاوم G3 و Kh5 نسبت به بیوتیپ های حساس G9 و Kh3 به ترتیب رشد و عملکرد دانه ای بالاتری داشتن. در نهایت نتایج نشان داد که در بین سه بیوتیپ مقاوم، تنها بیوتیپ Ker-2 دارای قدرت رشد و رقابت برابر با بیوتیپ حساس می باشد که می تواند به سرعت گسترش پیدا کرده و با توجه به مقاومت به بازدارنده های ALS، مزاحمت بالایی ایجاد می نماید.کلید واژگان: بازدارنده استولاکتات سنتتاز, خردل وحشی, رقابت, شایستگی و ضریب ازدحامThis research was conducted to study the relative fitness of wild mustard biotypes of Khoozestan, Golestan and Kermanshah provinces that are resistant to Acetolactate Synthase (ALS) Inhibitors. Green-house experiments were conducted in two parts. In the first part, plant dry matter, leaf area and plant height change of resistant and susceptible biotypes of each province were compared under no competition with wheat condition. In the second part, growth ability of resistant and susceptible biotypes of each province, growth ability and yield of wheat were studied under competition conditions. According to the results, resistant biotype Ker-2 had significantly higher than susceptible biotype Ker-1, but there was no significant difference between them on the point of final height and dry weight per plant. Resistant biotypes of Golestan and Khoozestan (Kh5 & G3) were lower than susceptible biotypes of these provinces (Kh3 & G9) on the point of mentioned three criteria, significantly under competition with wheat condition. Resistant biotypes of Ker-2 and susceptible biotypes of Ker-1 had no significant difference on the point of ability of competition with wheat. Relative interference index of the two biotypes of Kermanshah were not significantly, different. Finally, difference of growth and yield of wheat were not significant in competition with these two biotypes. According to the results of Golestan and Khoozestan, susceptible biotypes of them (Kh3 & G9) had significantly higher growth and interference index than resistant biotypes (Kh5 & G3) in competition with wheat. Also, wheat had higher grain growth and yield in competition with resistant biotypes rather than susceptible biotypes. Finaly, results showed that among the three resistant biotypes, only Ker-2 had the same competition and growth ability to susceptible biotypes. Therefor it, could disperse rapidly and make high interference due to its resistance to ALS inhibitors.Keywords: Acetolactate Synthase (ALS) Inhibitors, Competition, Fitness, Interference Index, Wild Mustard
-
به منظور بررسی اثر تنشهای خشکی و شوری بر خصوصیات مرتبط با جوانه زنی و رشد گیاهچه توده علف هرز خردل وحشی جمع آوری شده از مزارع گندم آبی سه آزمون جداگانه در قالب طرح کاملا تصادفی در چهار تکرار در موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور انجام شد. سطوح مختلف تنش خشکی و شوری شامل پتانسیل های صفر (شاهد)، 2 ،-4 ،-6 ،-8 - و 10 -بار بود که به منظور ایجاد آنها به ترتیب از دو ماده پلیاتیلن گلایکول PEGو کلرید سدیم NaCl استفاده شد.درصد و سرعت جوانه زنی، طول گیاهچه، طول ساقه چه، طول ریشه چه و شاخص بنیه گیاهچه صفات اندازهگیری شده در این آزمایش بود.نتایج حاکی از تاثیرمنفی و معنیدار تنشهای مذکور بر روی کلیه صفات مورد بررسی بود که این تاثیرمنفی در تنش خشکی به صورت معنی دار بیشتر از تنش شوری بود که نشان دهنده مقاومت بالاترخردل وحشی به تنش شوری نسبت به خشکی میباشد. طول ساقه چه در برخورد با هر دو تنش بیشتر از طول ریشه چه تحت تاثیرقرار گرفت که حاکی از حساسیت بالاتر این صفت میباشد. بر اساس مدل برازش داده شده X50 یا پتانسیلی که سبب کاهش 50 درصدی جوانه زنی نهایی و سرعت جوانه زنی خردل گردید در تنش شوری به ترتیب 33/7 و 03/5 بوده که به صورت معنی دار بالاتر از X50 مربوط به تنش خشکی (به ترتیب 47/4 و 90/2 بار) بود.
کلید واژگان: تنش, جوانه زنی, خردل وحشی, خشکی و شوریThis experiment was conducted to study the effect of salinity and drought stress on germination and growth characteristics of wild mustard seedlings collected from irrigated wheat fields on the base of a complete randomized design in Iranian Plant Protection Research Institute. Different levels of salinity and drought stress included of 0 (control), -2, -4, -6, -8 and -10 bar were created by NaCl and poly-ethylene-glycol (PEG), respectively. Measured criteria included of final germination percentage, germination speed, seedling length, plumule length, radicle length and seedling vigor index. According to the results, mentioned stresses had negative significant effect on germination rate and percentage, length of plumule, radicle and seedling and seedling vigor index. More significant effect in drought stress than salinity stress showed higher resistance of wild mustard in salinity stress rather than drought stress. Both salinity and drought stress affected length of plumule more than length of radical. It means that length of plumule is more sensitive to mentioned stresses. According to fitted model, X50 (the potential caused to 50% reduction of final germination and germination rate of wild mustard) related to salinity stress (7.33 and 5.03, respectively) was significantly higher than X50 related to drought stress (4.47 and 2.90, respectively).
Keywords: Drought Stress, germination, Salinity stress, Wild mustard -
به منظور بررسی وضعیت توده های مشکوک خردل وحشی مقاوم به بازدارنده های استولاکتات سینتاز در مزارع گندم در سال 1391 تعداد 31 مزرعه گندم مشکوک به مقاومت، شامل 14، 12 و 5 مزرعه به ترتیب در استان های گلستان، خوزستان و کرمانشاه مورد مطالعه قرار گرفتند. در بخش اول برخی اطلاعات مهم مدیریتی تجزیه و تحلیل شد. در بخش دوم در یک آزمایش غربالگری، اثر سه علف کش از خانواده بازدارنده استولاکتات سینتاز (ALS) شامل تری بنورون متیل (گرانستار)، مت سولفورون متیل+سولفوسولفورون (توتال) و یدوسولفورون متیل سدیم+مزوسولفورون متیل+مفن پایر دی اتیل (آتلانتیس) بر رشد توده های مشکوک گیاه مذکور در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی مورد آزمایش قرار گرفتند. در بخش سوم به منظور بررسی دز-پاسخ، توده های مقاوم G3، G4 و G5 از استان گرگان، Kh1، Kh5 و Kh7 از استان خوزستان و Ker1 از استان کرمانشاه و سه توده حساس G9، Kh3 و Ker1 از سه استان بالا، تحت تاثیر دزهای مختلف علف کش های مذکور قرار گرفتند. نتایج بخش اول نشان داد که در بیش از 80 درصد مزارع مورد بررسی توالی علف کش ها رعایت نشده بود و در نزدیک به 39 درصد مزارع مورد مطالعه، گندم به صورت تک کشتی بود. همچنین استان خوزستان با 50 درصد تک کشتی گندم ضعیف ترین تناوب را داشت. نتایج بخش دوم نشان داد که در مزارع مورد مطالعه حدود 20 درصد توده ها نسبت به علف کش تری بنورون متیل و حدود 10 درصد توده ها نسبت به علف کش مت سولفورون متیل+سولفوسولفورون مقاوم بودند ولی مقاومت بالا به علف کش یدوسولفورون متیل سدیم+مزوسولفورون متیل+مفن پایر دی اتیل مشاهده نشد. همچنین ده درصد توده ها به دو علف کش تری بنورون متیل و مت سولفورون متیل+سولفوسولفورون مقاوم بودند. بر اساس نتایج آزمایش دز-پاسخ سه توده G3، G4، G5 (هر سه از گلستان) و Kh7 (خوزستان) دارای مقاومت پایین، توده Ker2 (کرمانشاه) دارای مقاومت متوسط و دو توده Kh1 و Kh5 (هر دو از خوزستان) دارای مقاومت بالا به تری بنورون متیل و توده های Kh5، Kh7 (هر دو از خوزستان) و G3 (گلستان) به ترتیب دارای مقاومت بالا، مقاومت متوسط و مقاومت پایین به مت سولفورون متیل+سولفوسولفورون بودند.
کلید واژگان: تری بنورون متیل, دز, پاسخ, مت سولفورون متیل+سولفوسولفورون, یدوسولفورون متیل سدیم+مزوسولفورون متیل+مفن پایر دی اتیTo study the resistance of wild musturd populations to acetolactate synthase inhibitors، 31 suspicious wheat fields to resistance (included of 14، 12 & 5 fields located in Golestan، Khoozestan & Keramanshah، respectively) were studied during 2012. Some important management information was analyzed in the first part of experiment. In the second part، the effect of three acetolactate synthase inhibitor herbicides (ALS) including of Tribenuron methyl (Granstar)، sulfosulfuron + metsulfuron-methyl (Total) and Iodosulfuron methyl sodium+Mesosulfuron Methyl+Mephen payer (Atlantis) on the growth of suspicious populations was examined on the base of complete randomized block design. To study dose-response reactions، different doses of mentioned herbicides were sprayed on resistant populations (G3، G4 & G5 of Gorgan، Kh1، Kh5 & Kh7 of Khoozestan and Ker1 of Kermanshah) and three sensitive populations (G9، Kh3 & Ker1 of mentioned province) in the third part of this experiment. According to the results of the first part، the only crop sequence of herbicides was not observed in more than 80% of the fields and wheat was cropped as in 39% of these fields. In addition، Khoozestan had the weakest crop rotation with 50% single cropping. The results of second part showed that 20% and 10% of populations were resistant to Tribenuron methyl and sulfosulfuron + metsulfuron-methyl respectively، but، high resistance to Iodosulfuron methyl sodium+Mesosulfuron Methyl+Mephen payer. Also، 10% of populations were resistant to Tribenuron methyl and sulfosulfuron+metsulfuron-methyl. According to the results of dose-response experiment، G3، G4، G5 (Golestan) and Kh7 (Khoozestan) populations had low، Ker2 (Kermanshah) had medium and two populations of Kh1 and Kh5 (Khoozestan) had high resistance to Tribenuron methyl. In addition، Kh5، Kh7 (Khoozestan) and G3 (Golestan) had low، medium and high resistance to sulfosulfuron+ metsulfuron-methyl، respectively.Keywords: Dose, response, Iodosulfuron methyl sodium+ Mesosulfuron Methyl+Mephen payer, Metsulfuron, methyl+ Sulfosulfuron, Tribenuron methyl -
این مطالعه با هدف بررسی تاثیر مقادیر متفاوت کمپوست زباله شهری بر خصوصیات رشد و عملکرد گیاه زراعی ماش و مقدار موجودی سه عنصر نیتروژن، پتاسیم و فسفر و میزان ماده آلی خاک انجام گردید. در این آزمایش پنج تیمار کودی (شامل صفر، 15، 30، 45 و 60 تن کمپوست در هکتار) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار، در مزرعه تحقیقاتی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران بررسی شد. نتایج حاکی از اثر معنی دار کمپوست بر وزن خشک اندام هوایی، ارتفاع بوته، وزن هزار دانه، تعداد دانه در غلاف، عملکرد پروتئین و عملکرد دانه ماش و مقدار نیتروژن، پتاسیم و فسفر در خاک بود. بر اساس نتایج تیمار 60 تن کمپوست خشک در هکتار، که بالاترین میزان کمپوست در آن استفاده شده بود، بالاترین وزن خشک اندام هوایی، ارتفاع بوته، وزن هزار دانه، تعداد غلاف در بوته و عملکرد دانه را به خود اختصاص داد. بیشترین میزان پروتئین نیز در دو تیمار 45 و 60 تن در هکتار دیده شد. با توجه به تاثیر مثبت افزایش میزان کمپوست در افزایش میزان نیتروژن، پتاسیم و فسفر در خاک می توان یکی از دلایل بالا رفتن عملکرد و اجزاء عملکرد گیاه ماش را به بهبود شرایط تغذیه ای گیاه و بهبود خصوصیات فیزیکی خاک نسبت داد.
کلید واژگان: پروتئین, عملکرد, ماده آلی, کمپوست زباله شهری و ماشThis study was conducted to examine the effect of different amounts application of urban compost on the growth and yield characteristics of vetch plants and rate of nitrogen, potassium, phosphorous and also organic matter in soil. In this experiment, five treatment of various amounts of compost (0, 15, 30, 45, 60 ton/ha) in the base of complete randomized blocks design with 3 replication in the research field of Abureyhan campus, University of Tehran. Results showed that the compost amount had a meaningful effect on the shoots dry weight, plant height, 1000-grain weight, the number of seeds in pod, protein and seed yields of Mungbean plant and rate of soil nitrogen, potassium and phosphorous. Based on the results between treatments, application of 60 tones of dry compost, which is the highest applied rate, resulted in the highest dry-weight in the shoots, plant height, 1000-grain weight, the number of seed in pod. The highest rate of protein yields was obtained in two 45 tons/ha and 60 tons/ha treatments respectively. Considering the fact that the increase in the amount of compost affects the rate of nitrogen, potassium and phosphorous in soil positively, one of the reasons for increase of yields and yield components in mungbean can be attributed to the improvement of nutritional conditions and increase in the soil physicochemical properties.Keywords: Mungbean, Organic Mater, Protein, Urban Compost, Yield -
به منظور ارزیابی کارایی کاربرد مقادیر علف کش سولفوسولفورون در کنترل گونه های جو وحشی (جو موشی، جو دره و جو دو ردیفه و جو خودرو) آزمایشی در در طی سالهای 86-1385 در مجموعه گلخانه های تحقیقاتی بخش تحقیقات علف های هرز - موسسه تحقیقات گیاهپزشکی ایران به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهارتکرار انجام گرفت. فاکتور نخست زمان مصرف علف کش سولفوسولفورون شامل مراحل 2، 4، 6، 8 و 10 برگی بوده و فاکتور دوم مقادیر متفاوت کاربرد علف کش سولفوسولفورون شامل 0، 13، 26، 39 و 52 گرم از ماده تجاری در هکتار بودند. نتایج نشان داد که بیشترین کارایی سولفوسولفورون در کنترل جودره (Hordeum spontaneum) زمانی بدست آمد که علف کش مذکور در مرحله 2 تا 6 برگی مصرف گردید. این مرحله در خصوص جو موشی (Hordeum murinum) و جوخوردو (Hordeum vulgar) تا مرحله 8 برگی علف هرز افزایش یافت ولی در مورد جو دو ردیفه (Hordeum distichom) مرحله 2 تا 4 برگی بود. در صورت رعایت زمان کاربرد علف کش سولفوسولفورون احتیاجی به افزایش مقدار مصرف نبود و با مصرف دز توصیه شده که 27 گرم در هکتار از ماده تجارتی است، علف های هرز بخوبی کنترل گردیدند. تاخیر در زمان مصرف اشاره شده نیاز به افزایش دز علف کش را داشت که این میزان بسته به زمان استفاده و گونه علف هرز متفاوت بود.
کلید واژگان: زمان مصرف, علف کش سولفوسولفورون, کنترل جو وحشی و میزان مصرفThis experiment was conducted at Research Green-house، Department of Weed Research، Iranian Plant Protection Institute، to evaluate the efficacy of sulfosulfuron rates in controlling of barely weed species (including Hordeum murinum، H. spontaneum، H. distinchom، H. vulgar) in the 2007. First factor was different times of sulfosulfuron application including 2، 4، 6، 8 and 10 leaf stages and the second factor was different sulfosulfuron application rates (0، 13، 26، 39 and 52 g ha-1). The experimental type was completely randomized blocks with factorial arrangement and four replications. According to the results، sulfosulfuron at the recommended time 2 to 6 leaf stages provide acceptable control of the wild barely (H. spontaneom). These stages were increased to 8 leaves stage for mouse barely (H. murinum L.) and H. vulgar. But، it was 2 to 4 leaves stage for H. distinchom. However، it did not need to increase the rate due to appropriate time of sulfosulfuron application and complete control of weeds was achieved with the recommended rate (27 g ai ha-1). On the whole، delay of mentioned application times caused increasing the sulfosulfuron rate and these rates depend on application time and weed species.Keywords: Application rate, Application timing, Sulfosulfuron, Weed barely Control -
در این تحقیق چگونگی توزیع ابعاد بذر در دو دورگ آفتابگردان هایسان 22 و هایسان 33 با استفاده از سه مدل آماری نرمال، لگ نرمال و ویبال مورد بررسی قرار گرفت. جهت مقایسه میزان انطباق مدل های مذکور از آزمون های کلموگرو- اسمیرنو، اندرسون- دارلینگ و کای اسکویر استفاده شد. در این تحقیق سه بعد اصلی بذر شامل طول، عرض و ضخامت بذر به همراه صفات قطر هندسی، کرویت، حجم، سطح بذر، نسبت عرض به طول و وزن هزار بذر مورد اندازه قرار گرفتند. نتایج این بررسی نشان داد دورگ هایسان 33 از لحاظ طول، عرض و ضخامت بذر به ترتیب دارای تغییراتی بین 78/12-36/6 ،28/8-22/4 و 22/2-62/2 میلیمتر بود. همچنین این مقادیر برای دورگ هایسان 22 به ترتیب برابر 99/12-28/8 ،72/6-24/2 و 93/4-23/2 میلی متر بودند. بنابراین با توجه به نتایج به دست آمده مشخص گردید بذر دورگ هایسان 33 از لحاظ اندازه بطور قابل توجهی بزرگ تر از بذر دورگ هایسان 22 می باشد. اختالف در اندازه بذرها باعث افزایش قابلیت مدل های آماری در شناسایی و تفکیک ابعاد بذر دو دورگ آفتابگردان شد. به طور کلی بر اساس نتایج حاصل از این تحقیق مدل نرمال به عنوان بهترین مدل آماری جهت تشخیص طول، عرض و ضخامت بذر دو دورگ آفتابگردان هایسان 22 و هایسان 33 مشخص گردید.
کلید واژگان: بذر آفتابگردان, مدل های آماری, خصوصیات فیزیکی, توزیع ابعاد -
جهت بررسی درصد ظهور گیاهچه و برخی شاخص های مرتبط با قابلیت ظهور گیاهچه 12رقم کلزا، دو آزمایشمزرعه ای در سال های 85-1384 انجام شد. در سال نخست بذرهای 12رقم کلزای بهاره در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج، در دو تاریخ کاشت پاییز(14 مهرماه) و بهار (11 اسفند) کشت شدند. در سال دوم به منظور بررسی قابلیت ظهور گیاهچه بذرهای حاصلاز دو تاریخ کاشت گیاه مادری در سال نخست، آزمایشی به صورت فاکتوریل، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تهران دارای خاک لومی رسی، انجام گرفت. بعد از آبیاری به مدت 20 روز تعداد گیاهچه های ظاهر شده به صورت روزانه شمارش گردیدندو با استفاده از روابط موجود، برخی صفات مربوط به قابلیت ظهور گیاهچهارقام مورد بررسی تعیین گردید. نتایج نشان داد که اثر تاریخ کاشت گیاه مادری و اثر رقم بر تمامی صفات شامل وزن هزار بذر، درجه روز رشد دریافتی در دوران پر شدن بذر، درصد ظهور گیاهچه در مزرعه، متوسط زمان لازم برای ظهور گیاهچه، متوسط ظهور روزانه گیاهچه، سرعت ظهور گیاهچهو سرعت ظهور روزانهگیاهچه معنی دار بود. همچنین اثر متقابل تاریخ کاشت گیاه مادری و رقم نیز بر درصد ظهور گیاهچه، متوسط ظهور روزانه گیاهچه، سرعتظهور گیاهچه و سرعت ظهور روزانه گیاهچه معنی دار گردید. بذرهای تولیدی از کشت پاییزه گیاه مادری در مورد اکثر ارقام با توجه به رسیدگی کامل تر به دلیل درجه روز رشد دریافتی بیشتر در دوران پرشدن بذر، از نظر درصد ظهور گیاهچه، متوسط ظهور روزانهگیاهچهو سایر شاخص های مهم در قابلیت ظهور گیاهچه نسبت به بذرهای تولید شده در کشت بهاره گیاه مادری برتری داشتند. در بین ارقام نیز رقم RG405/02با داشتن وزن هزار بذر بالا و درجه روز رشد دریافتی بیشتر در دوران پر شدن بذر، توانست از نظر بسیاری ازشاخص های اندازه گیری شده نسبت به سایر رقم ها برتری داشته باشد. در این تحقیق مشخص شد که با افزایش درجه روز رشد دریافتی در دوران پرشدن بذر و وزن هزار بذر و قابلیت ظهور بذر ارقام مورد بررسی کلزا در مزرعه افزایش می یابند.
کلید واژگان: تاریخ کاشت گیاه مادری, درصد ظهور گیاهخه در مزرعه, سرعت ظهور گیاهچه, کلزا و وزن هزار بذر -
جهت تعیین کاربرد میکروارگانیسم های موثر (EM) بر کارایی کودهای شیمیایی و آلی در کشت ذرت علوفه ای و تاثیر آن بر عملکرد این گیاه، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی اراک، به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک-های کامل تصادفی، با چهار تکرار اجرا شد. دو تیمار غلظت EM در سه سطح شامل صفر، غلظت 1:20 و غلظت 1:50 و نوع کود شامل سه سطح عدم مصرف کود، کود شیمیایی شامل نیتروژن، فسفر و پتاسیم (NPK) به ترتیب به میزان 300، 135 و 100 کیلوگرم در هکتار و کود دامی (20 تن در هکتار) در کشت ذرت سینگل کراس 704 استفاده شد. بر اساس نتایج، تاثیر نوع کود بر کلیه صفات و تاثیر غلظت EM بر کلیه صفات به غیر از طول دوره رسیدگی معنی دار گردید. تاثیر متقابل نوع کود و غلظت EM بر صفات ارتفاع بوته، شاخص سطح برگ، غلظت نیتروژن و فسفر و پتاسیم اندام هوایی و درصد پروتئین دانه و عملکرد علوفه خشک و علوفه تر معنی دار گردید. بر اساس نتایج، استفاده از EM تنها در صورت استفاده هم زمان با کود دامی قادر به افزایش جذب عناصر مورد نیاز گیاه شده و به دنبال آن با بهبود شرایط رشدی گیاه، عملکرد علوفه تر و خشک را افزایش داد. اختلاف بین کود دامی و کود شیمیایی NPK از لحاظ جذب مواد غذایی و عملکرد علوفه، که در شرایط عدم استفاده از EM بسیار بالا و معنی دار بود، در شرایط استفاده از EM با غلظت 1:20 بسیار کم و در مورد غلظت فسفر و پتاسیم، هم چنین عملکرد غیر معنی دار بود. بر اساس نتایج، استفاده از میکروارگانیسم های موثر منجر به افزایش کارایی کود دامی شده که علاوه بر افزایش عملکرد، از آلودگی شیمیایی حاصل از استفاده از کود شیمیایی جلوگیری کرد.
کلید واژگان: ذرت, عملکرد, کود دامی, کود شیمیایی, میکروارگانیسم های موثرThis experiment was conducted to study the effect of effective organism (EM) application on efficacy of chemical and organic fertilizers in corn cultivation and their effects on yield as a factorial experiment on the base of complete randomized block design with four replications in research field of agricultural research center of Arak, Iran. Experimental factors were EM concentration included of three levels (0, 1:20 and 1:50) and type of fertilizer included of no application, fertilizer contain nitrogen, phosphorous and potassium (NPK: 300-135-100 kg/ha) and domestic manure (20 ton/ha). According to the results, the effect of type of fertilizer on all criteria and EM concentration on all of them except to length of maturity duration were significant. Interaction of fertilizer type and EM concentration was significant on plant height, leaf area index, nitrogen, phosphorous and potassium percentage of shoot, seed protein percentage and yield of dry and wet provender. On the base of results, simultaneous application of EM and domestic manure caused to increase necessary elements uptake of plant. So, yield of dry and wet provender was increased due to improvement of plant growth conditions. Difference between domestic manure and NPK on the point of nutrient uptake and yield of provender was high and significant in no EM application, low in 1:20 concentration of EM and non-significant in phosphor and potassium concentration and yield. According to the results, domestic manure efficacy was increased due to using effective microorganisms. So, in addition to yield increase, it caused to prevent chemical pollution due to using chemical fertilizer.Keywords: Chemical Fertilizer, Corn, Domestic Manure, Effective Microorganisms, Yield -
این پژوهش به منظور بررسی اثر عوامل مختلف محیطی بر پراکنش و تراکم علف های هرز باریک برگ غالب در مزارع گندم آبی کشور انجام گرفت. پنج علف هرز مورد مطالعهPhalaris minor، Avena fatua، Avena ludoviciana، Secale cereal و Lolium rigidum بودند. عوامل مورد مطالعه نیز عبارت بودند از ارتفاع از سطح دریا، میانگین دمای سالیانه خاک، میانگین بارندگی و تبخیر سالیانه، که همگی از نقشه های از پیش تهیه شده، استخراج شدند. هم چنین درصد ظهور علف-های هرز باریک برگ غالب در مزارع گندم آبی واقع در هر یک از 7 نوع اقلیم (بر اساس روش سیلیانینف) و 10 نوع خاک موجود در کشور تعیین گردید. بر اساس نتایج از بین چهار عامل محیطی، ارتفاع از سطح دریا و میانگین دمای سالیانه خاک بر تراکم علف هرز Phalaris minor، سه عامل ارتفاع از سطح دریا، بارندگی سالیانه و میانگین دمای سالیانه خاک بر تراکم دو علف هرز Lolium rigidum وAvena fatua، سه عامل بارندگی سالیانه، میانگین دمای سالیانه خاک و تبخیر سالیانه بر تراکم Avena ludoviciana و دمای سالیانه خاک بر تراکم علف هرز Secale cereal بیش ترین تاثیر را داشتند. بررسی پراکنش علف های هرز مذکور در اقلیم های مختلف نشان داد که علف های هرز Avena ludoviciana و Avena fatua به ترتیب بالاترین (28 درصد) و پایین ترین (6 درصد) وفور را در اقلیم های موجود در ایران دارند. هم چنین Avena ludoviciana و Lolium rigidum نیز به ترتیب بالاترین و پایین ترین میانگین وفور (به ترتیب 30 و 9 درصد) و سازگاری را به انواع خاک های موجود در کشور نشان دادند.
کلید واژگان: اقلیم, پراکنش, تراکم علف هرز, علف هرز باریک برگ و گندمThis experiment was conducted to study the effects of some environmental factors on dispersal and density of five dominant grass weeds including of Avena ludoviciana، Avena fatua، Phalaris minor، Lolium rigidum، Secale cereal in irrigated wheat fields of Iran. Altitude، annual mean of soil temperature، rainfall and evaporation were got from topography and climatic maps، was used as environmental factors in this experiment. Also، abundance percentage of mentioned weeds was determined in different kinds of climate (based on cilianinov method) and 10 types of soil in Iran. According to the results، among studied environmental factors، altitude and annual mean of soil temperature on density of Phalaris minor، altitude and annual mean of soil temperature and rainfall on density of Lolium rigidum and Avena fatua، annual mean of soil temperature، rainfall and evaporation on density of Avena ludoviciana and annual mean of soil temperature on density of Secale cereal had the highest effect. Study of these weeds dispersal in different climates showed that Avena fatua and Avena ludoviciana had the highest and lowest dispersal in different climates، respectively. Also، Avena ludoviciana and Lolium rigidum had the highest and lowest consistency in different soil types، respectively.Keywords: climate, dispersal, grass weed, weed density, wheat -
به منظور بررسی اثر مقادیر متفاوت کمپوست زباله شهری بر خصوصیات و عناصر غذایی خاک و رشد و عملکرد علوفه ای ذرت، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران انجام شد که در آن تیمارهای کودی شامل صفر، 15، 30، 45 و 60 تن کمپوست زباله شهری در هکتار بود. نتایج آزمایش نشان داد که با افزایش کاربرد کمپوست در خاک، ارتفاع بوته، وزن خشک و عملکرد علوفه ای گیاه افزایش پیدا کرد به گونه ای که بیش ترین مقدار این صفات در اثر کاربرد 45 و 60 تن کمپوست در هکتار به دست آمد. نتایج تجزیه خاک نیز نشان داد که افزایش کاربرد کمپوست باعث افزایش غلظت عناصر کلسیم، پتاسیم، منیزیم و فسفر خاک و هم چنین درصد ماده آلی خاک شد. روند تغییرات عناصر غذایی در طول فصل نیز نشان داد که با گذشت زمان پس از کاربرد کمپوست، غلظت عناصر و درصد ماده آلی کاهش یافت و در پایان فصل اختلاف بین تیمارها از این نقطه نظر به حداقل رسید. هم چنین کاربرد کمپوست، EC و pH خاک را نیز افزایش داد ولی با گذشت زمان EC، به دلیل آبشویی و کاهش غلظت املاح و pH، به دلیل خاصیت بافری خاک کاهش یافت. در مجموع خصوصیات خاک و رشد و عملکرد گیاه ذرت با افزایش میزان مصرف کمپوست بهبود پیدا کردکلید واژگان: خاک, ذرت, رشد, زباله شهری, کمپوستThis experiment was conducted in research field of abureyhan campus, university of Tehran, to study the effect of different amounts of municipal solid waste compost on soil nutrients and growth and yield of forage corn. Five treatments (include of 0, 15, 30, 45 and 60 ton compost per ha) were used in a complete block design with three replications. According to the result, height and dry and fresh yield increased by increase in amount of compost used in soil. The highest corn forage yield was obtained from 60 and 45 ton.ha-1 compost treatments. Soil Ca, K, Mg, P and organic matter had positive correlation with compost application amount. During time in growth season, soil nutrient concentration and organic matter were decrease and differences between treatments were decreased at the end of the season. Also, soil EC and pH were increased by compost application, but decreased at the end of season due to leaching and plants uptake and due to soil buffering property, respectively. Finally, soil characteristics and corn growth and yield were improved by increase in the compost amount.Keywords: Compost, Corn, Growth, Municipal solid waste, Soil
-
بررسی و ارزیابی ترکیب پذیری ارقام گندم نان، هتروزیس، نحوه توارث، کنترل ژنتیکی و عمل ژن ها برای صفات تعداد دانه در سنبله، عملکرد دانه سنبله، وزن هزار دانه و عملکرد دانه گیاه تحت شرایط تنش خشکی بر روی 8 ژنوتیپ با استفاده از روش دوم در مدل ثابت گریفینگ صورت گرفت. میانگین مربعات قابلیت ترکیب پذیری عمومی برای تمامی صفات و میانگین مربعات قابلیت ترکیب پذیری خصوصی نیز برای تمامی صفات به جز تعداد دانه در سنبله بسیار معنی دار بود که مبین اهمیت هر دو اثرات افزایشی و غالبیت ژن ها در توارث این صفات در شرایط تنش می باشد. نسبت میانگین مربعات قابلیت ترکیب پذیری عمومی به قابلیت ترکیب پذیری خصوصی تنها برای صفت تعداد دانه در سنبله معنی دار بود. اثرات غیرافزایشی ژن ها برای تمامی صفات از اهمیت بیش تری نسبت به اثرات افزایشی برخوردار بوده به جز تعداد دانه در سنبله که اثرات افزایشی نقش مهم تری در کنترل ژنتیکی آن ایفا می نمایند. نتایج این تحقیق نشان داد که بهبود صفت تعداد دانه در سنبله در شرایط تنش خشکی با انتخاب از بین بهترین تلاقی ها حتی در نسل های مقدماتی امکان پذیر بوده، در حالی که برای سایر صفات بهتر است این انتخاب تا نسل های پیشرفته و افزایش توارث پذیری به تعویق افتد.
کلید واژگان: ترکیب پذیری عمومی و خصوصی, تلاقی های دای آلل, تنش خشکی, گندم نان, نحوه توارثIn order to compare of inheritance, combining ability, heterosis and genes action in the genetic control of 1000-kernel weight, grain per spike, grain yield per spike and grain yield per plant in bread wheat genotypes under drought stress conditions, an experiment was conducted on eight genotypes using fixed method 2 of Griffing. Exception mean squares of grain per spike at specific combining ability (SCA), other traits were significant differences for general and specific combining abilities. It states important of inheritance additive and dominance gene effects under drought stress conditions. The GCA/SCA ratio was significant for grain per spike. For exception of grain per spike, non-additive gene effects were more important than additive. It is concluded that genetic improvement of grain per spike under drought stress conditions is possible at early generations by selecting from the best crosses, while selection for another traits is better that delayed until advanced generations and increase of its heritability.Keywords: Bread wheat, diallel crosses, drought stress, general, specific combining ability, mode of inheritance -
برای بررسی اثر آبیاری محدود بر خصوصیات زراعی و عملکرد چهار رقم آفتابگردان، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوک های کاملا تصادفی با سه تکرار و طی دو سال در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی کبوترآباد اصفهان انجام شد. تیمارهای آزمایشی عبارت بودند از: دور آبیاری بعنوان فاکتور اصلی شامل سه سطح، آبیاری مطلوب، محدودیت متوسط آب و محدودیت شدید آب (به ترتیب آبیاری پس از60، 90، 120 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A) و همچنین رقم بعنوان فاکتور فرعی شامل 4 رقم بود. نتایج تجزیهی مرکب آزمایش نشان داد که اثرات آبیاری محدود بر تمامی صفات مانند ارتفاع گیاه، قطر طبق، عملکرد دانه و عملکرد روغن در سطح یک درصد معنیدار بود و تنها صفت تعداد کل دانه در طبق تحت تاثیر این تیمار قرار نگرفت. دلیل کاهش 26 و 40 درصدی عملکرد دانه به ترتیب در تیمارهای 90 و 120 میلیمتر تبخیر نسبت به تیمار شاهد را میتوان به کاهش اجزاء عملکرد از جمله وزن هزار دانه و تعداد دانه پر در طبق نسبت داد. همچنین به دلیل وجود همبستگی بین عملکرد روغن با عملکرد دانه و درصد روغن، عملکرد روغن به ترتیب با کاهش 33 و 53 درصدی در تیمارهای 90 و120 میلیمتر تبخیر مواجه شد. اثر رقم نیز بر تمامی صفات به استثنای درصد روغن در سطح یک درصد معنیدار بود. بیشترین عملکرد دانه و روغن در شرایط آبیاری مطلوب و تیمار 90 میلیمتر تبخیر، در رقم Master مشاهده شد ولی در تیمار آبیاری بعد از 120 میلیمتر بالاترین عملکرد دانه و روغن در رقم Lakumka دیده شد. همچنین در هر سه سطح آبیاری پایینترین عملکرد دانه و روغن از رقم Berezanski بدست آمد.
کلید واژگان: آفتابگردان, روغن, طبق, عملکرد, محدودیت آبیاریIn order to study the limited irrigation effect on agronomic characteristics and yield of four sunflower cultivars, a split plot experiment on the base of randomized complete block design in three replications was done during two years in agriculture research field of Kaboutar Abad, Isfahan. Experimental treatments were: irrigation as main factor including three levels of optimum irrigation, mean limitation of water and sever limitation of water (Irrigation after 60, 90 and 120 mm evaporation from evaporation pan, class A, respectively) and sunflower cultivars secondary factor including four cultivars (Master, Lakumka, Favorit and Berezanski). Compound analysis results showed that the limited irrigation effects were significant on all criteria such as plant height, head diameter, seed yield and oil yield (p<0.01). Total seed number in head had not been affected by this treatment. Yield components such as 1000-seed weight and the number of filed seed in head caused 26 and 40 percentage reduction of seed yield in 90 and 120mm evaporation respectively, as compared with control. According to the correlation between oil yield with seed yield and oil percentage 33 and 53 percentage reduction of oil yield were observed in 90 and 120 mm evaporation treatments, respectively. Cultivar effect was also significant in all criteria (p<0.01) except oil percentage. The most seed and oil yield in optimum irrigation and 90mm evaporation treatment was observed in Master cultivar but in irrigation after 120mm evaporation, was observed in Lakumka. also, Berezanski had the least seed and oil yield in three irrigation levels. -
به منظور بررسی توان تثبیت نیتروژن توسط سویا (رقم سحر) در هم زیستی با باکتری Bradyrhizobium japonicum آزمایشی گلخانه ای در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با هشت تیمار و سه تکرار در سال های 84 و 85، در گلخانه تحقیقاتی پژوهشکده کشاورزی، پزشکی و صنعتی پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای کرج، انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل سه سویه باکتری Bradyrhizobium japonicum به نام های Gold Coat، Rs-130 و USDA110 به صورت خالص و مخلوط های دوتایی و سه تایی، همراه با یک تیمار بدون تلقیح (شاهد) بود. در هر گلدان 4 کیلوگرم خاک فاقد باکتری بومی هم زیست و با مقدار کم نیتروژن، مخلوط شده با 2 میلی لیتر سویه مربوطه و پنج میلی لیتر کود نشان دار نیترات آمونیوم (با فراوانی 10 اتم درصد 15N) ریخته شد. پس از برداشت میزان نیتروژن تثبیت شده با استفاده از روش ترقیق ایزوتوپی محاسبه گردید. بر اساس نتایج، اثر تیمارهای مختلف سویه بر کلیه صفات مورد مطالعه در سطح احتمال یک درصد معنی دار گردید. در بین تیمارهای مختلف، تیمار مخلوط مساوی سه سویه، در مورد اکثر شاخص های مهم از جمله مقدار نیتروژن تثبیت شده (58/431 میلی گرم در هر بوته)، درصد نیتروژن موجود در گیاه (53/3 درصد)، وزن خشک گره های ریشه ای (66/300 میلی گرم در بوته)، وزن خشک اندام هوایی (07/14 گرم در بوته)، وزن خشک کل گیاه (60/16 گرم در بوته) و وزن خشک دانه (87/9 گرم در بوته) نسبت به سایر تیمارها برتری داشت. لازم به ذکر است در همه تیمارهای تلقیح شده، بالغ بر 70 درصد نیاز نیتروژن گیاه از طریق هم زیستی تامین شد.
کلید واژگان: برادی ریزوبیوم ژاپونیکوم, تثبیت نیتروژن, ترقیق ایزوتوپی, سویا, عملکردIn order to evaluate the nitrogen fixation ability of soybean (cv. Sahar)، in symbiosis with Bradyrhizobium japonicum، a complete randomized block design with 3 replications was conducted in 2006 in greenhouse of Nuclear Agricultural Research Station. Experimental treatments were consisted of three strains of Bradyrhizobium japonicum including Gold coat، RS-130 and USDA110، as pure and mixture of two and three strains with a treatments without inoculation (control). Each pot was filled with 4 Kg soil، lacking local symbiotic bacteria with low nitrogen، mixed with 2ml related strain and 5ml marked Ammonium Nitrate (10 atom% 15N excess). Nitrogen fixation was estimated by isotopic dilution method after harvest. According to the results، the effect of different strains treatments was significant on all criteria (p≤0. 01). Among various strain treatments، the one inoculated with equal ratio of three strains mixture was superior to the others in the most criteria such as the quantity of fixed nitrogen (431. 5 mg per plant)، nitrogen percentage in plant (3. 53 percent)، dry weight of shoot (14. 07 g) and nodules (300. 6 mg per plant)، total dry weight of plant (16. 6g per plant) and seed dry weight (9. 87 g per plant). In addition، in all inoculated treatments، about 70% of plant nitrogen requirement was provided by symbiosis.Keywords: Bradyrhizobium japonicum, Isotope Dilution, Nitrogen Fixation, Nodule, Soybean, Yield -
جهت تعیین مهم ترین اجزای موثر بر عملکرد دانه برنج و سهم انتقال مجدد مواد فتوسنتزی از هر یک از بخش های اندام هوایی در عملکرد دانه، آزمایشی در سال زراعی 84-1383 در موسسه تحقیقات برنج کشور، معاونت ماندران (آمل) با ده ژنوتیپ برنج در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. ژنوتیپ های مورد مطالعه شامل 8 لاین امید بخش و دو رقم به عنوان شاهد شامل فجر و ندا بود. در این آزمایش صفاتی از قبیل وزن هزار دانه، تعداد دانه در خوشه، تعداد خوشه در واحد سطح و تعداد دانه پر در خوشه به عنوان اجزای عملکرد و سهم انتقال مجدد مواد فتوسنتزی از هر یک از اندام های هوایی شامل ساقه، برگ پرچم و سایر برگ ها و همچنین شاخص سطح برگ در مرحله گل دهی مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که ژنوتیپ های برنج از نظر تمامی صفات مورد آزمون به استثنای وزن هزار دانه و درصد دانه پر، دارای اختلاف معنی دار در سطح 1 درصد بودند. در بین ژنوتیپ های مورد بررسی لاین 106 بالاترین عملکرد دانه و لاین شماره 104 کم ترین عملکرد دانه را به خود اختصاص داد. لاین 106 در مقایسه با ژنوتیپ های دیگر دارای بالاترین میانگین وزن هزار دانه و تعداد خوشه در واحد سطح، همچنین تعداد دانه در خوشه متعادل و درصد دانه پر بالایی بود. شاخص سطح برگ بالا در مرحله گل دهی در این لاین همچنین موجب افزایش انتقال مجدد مواد در دوره پر شدن دانه شد. نتایج این بررسی حاکی از آن است که وزن هزار دانه و تعداد خوشه در واحد سطح دارای همبستگی بالایی با عملکرد هستند و می توان از آن ها در انتخاب ژنوتیپ برتر در جهت بهبود عملکرد دانه استفاده کرد.
کلید واژگان: اجزای عملکرد, انتقال مجدد مواد فتوسنتزی, برنج, ژنوتیپ و عملکردThis experiment was conducted to determine the most important effective component on grain yield of rice and share of assimilates، remobilization of each section of shoot organs on grain yield with 10 genotypes of rice on the base of randomized complete block design with 3 replications in Rice Research Institute (Amol-Mazandaran) in 1383-84. The genotypes included of 8 new lines and two cultivars، Fajr and Neda. Some criteria were studied such as 1000- grain weight، number of grains in punicule، number of punicules per area unit and number of grains per surface unit as yield components and share of assimilates remobilization of each shoot organs such as stem، flag leaf، other leaves and leaf area index at flowering stage. According to the results of variance analysis، rice genotypes had significant difference (P≥0. 01) in the point of all criteria except of grain weight and mature grain percent. Among genotypes، line 106 and line 104 had the highest and lowest grain yield، respectively. Line 106 in comparision to other genotypes had highest average of 1000- grain weight، number of punicules per area unit and number of grain in punicule. It had high percentage of mature grains، too. Also، high leaf area index at flowering stage in this line caused to increase remobilization during grain filling. The results of this research showed that 1000- grain weight and number of punicules per area unit have high correlation with yield. So، it is possible to use them to choose superior genotypes to improve grain yield.Keywords: Assimilates Remobilization, Genotype, Rice, Yield, Yield Components -
جهت تعیین تاثیر فصل کاشت بر بنیه بذر و برخی شاخص های مرتبط با جوانه زنی در 12رقم پر محصول کلزا بهاره، آزمایشی در سال های 85-84 انجام شد. در سال نخست که در مزرعه انجام گرفت، 12رقم کلزا بهاره در مزرعه تحقیقاتی موسسه اصلاح و تهیه نهال، در دو فصل پاییز و بهار کشت شدند و در سال دوم و با استفاده از آزمون جوانه زنی استاندارد، بذرهای حاصل از سال نخست به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی تحت شرایط استاندارد قرار گرفتند تا توان رشد آنها در اتاقک رشد مورد بررسی قرار گیرد. در نهایت مشخص شد بذرهای حاصل از دو فصل، از لحاظ صفات وزن هزار دانه، درصد جوانه زنی، طول ریشه اولیه و ساقه اولیه، شاخص بنیه گیاهچه، تعداد گیاهچه های عادی و غیر عادی، متوسط جوانه زنی روزانه و سرعت جوانه زنی روزانه به طور معنی دار تفاوت داشتند. همچنین اثر رقم بر شاخص های وزن هزار دانه، درصد جوانه زنی، طول ریشه اولیه و ساقه اولیه و گیاهچه، شاخص بنیه گیاهچه، تعداد گیاهچه های عادی و غیر عادی، متوسط جوانه زنی روزانه و سرعت جوانه زنی روزانه معنی دار بود. بذرهای تولیدی از کشت پاییزه از نظر درصد جوانه زنی، شاخص بنیه گیاهچه و سایر شاخص های مهم در بنیه بذر نسبت به بذرهای تولیدی از کشت بهاره برتری داشتند. در بین ارقام نیز رقم RG405/02 با داشتن وزن هزار دانه بالا توانست از نظر بسیاری از شاخص های اندازه گیری شده نسبت به سایر رقم ها برتری داشته باشد. در این آزمون مشخص شد که صفت کاهش وزن بذر در طی جوانه زنی می تواند به عنوان یک شاخص جهت تعیین بنیه بذر استفاده گردد.
کلید واژگان: درصد جوانه زنی, فصل کاشت, بنیه بذر, شاخص بنیه گیاهچه, کلزاTo study the effects of sowing dates on seed germination and on seed vigor of 12 spring rapeseed cultivars, an experiment was performed in years 2005-2006. During the first year, 12 cultivars of spring rapeseed were planted in the Research Field of Seed and Plant Improvement Institute, Karaj, Iran. During the second year, standard germination test was conducted to study the performance of the seeds grown during the first year of the experiment. A factorial experiment in randomized complete block design was employed. According to the results, the seeds grown during the two seasons were significantly different from the view point of seed weight, germination, length of radicle and plumule, seedling vigor index, number of normal and abnormal seedlings, mean daily germination as well as daily germination index. In addition, the effect of cultivar was significant on seed weight, germination, length of radicle, plumule and seedlings, seedling vigor index, number of normal and abnormal seedling, mean daily germination as well as daily germination index. The seeds of autumnal cultivation were better off from the view point of seedling vigor as well as other important characteristics of seed vigor. Among the cultivars, RG405/02 was better than the others due to its high seed weight. A reduction of seed weight during germination could be used as a valuable index to determine seed vigor. -
ارزیابی توان تثبیت نیتروژن در همزیستی سویا با سویه های باکتری Bradyrhizobium japonicum به روش ترقیق ایزوتوپی و اثر آن بر شاخص های فیزیولوژیکی رشد،عملکبه منظور بررسی توان تثبیت نیتروژن توسط سویا در همزیستی با باکتری Bradyrhizobium japonicum و اثر آن بر شاخص های فیزیولوژیک رشد و عملکرد دانه، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سال های 84 و 85، در گلخانه تحقیقاتی پژوهشکده کشاورزی، پزشکی و صنعتی پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای کرج صورت پذیرفت. تیمارهای آزمایشی عبارت بودند از دو رقم سویا، ویلیامز و سحر، و سه سویه باکتری Bradyrhizobium japonicum به نام های Gold Coat، Rs-130 و USDA110 همراه با یک تیمار بدون تلقیح (شاهد). درهر گلدان 4 کیلوگرم خاک فاقد باکتری بومی همزیست و با مقدار کم نیتروژن، مخلوط شده با 2میلی لیتر سویه مربوطه و پنج میلی لیتر کود نشاندار نیترات آمونیوم (10اتم درصد) ریخته شد. گیاهان در مرحله دانه بندی کامل برداشت شدند. جهت بررسی شاخص های فیزیولوژیک رشد در4 مرحله از رشد گیاه نمونه برداری انجام شد. به منظور تعیین مقدار تثبیت نیتروژن، از روش ترقیق ایزوتوپ 15N استفاده گردید. صفات مورد بررسی در این تحقیق شامل تعداد غلاف در گیاه، تعداد دانه در غلاف، نسبت اندام هوایی به ریشه، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، مقدار جذب نیتروژن، وزن خشک غده در بوته و مقادیر نیتروژن جذب شده از کود، خاک و هوا بودند. نتایج نشان داد که اثر سویه بر صفات میزان جذب نیتروژن از خاک، کود و هوا، وزن خشک غده، مقدار کل نیتروژن جذب شده، وزن هزار دانه، نسبت وزنی اندام هوایی به ریشه و اثر رقم بر همه صفات مورد آزمون معنی دار بود. سویه USDA110 نسبت به سایر سویه ها تثبیت نیتروژن بالاتری داشت که باعث کاهش نیاز گیاه به استفاده از سایر منابع نیتروژن و باعث افزایش نیتروژن موجود در گیاه و به دنبال آن افزایش تولید کانوپی و افزایش شاخص سطح برگ، میزان تجمع ماده خالص و کل ماده خشک در دوره رشد و در نهایت افزایش عملکرد گردید. رقم سحر نیز به دلیل طول دوره رشد بالاتر و همزیستی بهتر با سویه های آزمایشی، نیتروژن بیشتری تثبیت و از نظر شاخص های فیزیولوژیک رشد و عملکرد دانه نسبت به رقم ویلیامز برتری داشت.
کلید واژگان: برادی ریزوبیوم جاپونیکوم, تثبیت نیتروژن, ترقیق ایزوتوپی, سویا, سویه, همزیستی -
ارزیابی عکس العمل هیبریدهای آفتابگردان نسبت به مقادیر مختلف آبیاریبه منظور ارزیابی عکس العمل 18 هیبرید آفتابگردان نسبت به مقادیر مختلف آبیاری، سه آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در مزرعه پژوهشی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج در سال 1385 اجرا گردید. در آزمایش اول که در شرایط آبیاری مناسب اجرا شد، زمان آبیاری کلیه کرت ها براساس 60 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A از زمان کاشت تا پایان دوره رشد گیاه بود و در آزمایش دوم و سوم که در شرایط آبیاری محدود اجرا گردید، زمان آبیاری کلیه کرت های آزمایشی به ترتیب براساس 120 و 180 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر تعیین و انجام شد. نتایج آزمایش اثرات معنی داری آبیاری محدود را بر روی صفاتی نظیر ارتفاع گیاه، تعداد برگ فعال، قطر طبق، وزن خشک طبق، وزن خشک ساقه، تعداد دانه پر در بوته، وزن هزار دانه، عملکرد و درصد روغن دانه نشان داد. هیبریدهای مورد بررسی در همه صفات بجز وزن خشک طبق تفاوت معنی داری در سطح آماری با هم داشتند. بیشترین عملکرد دانه از آبیاری بعد از 60 میلی متر تبخیر به میزان 2852 کیلوگرم در هکتار بدست آمد و در شرایط آبیاری حدود بعد از 180 میلی متر عملکرد با افت 82 درصدی به 508 کیلوگرم در هکتار تقلیل یافت. در این آزمایش هیبرید آلستار با دارا بودن قطر و وزن خشک طبق زیاد، تعداد برگ فعال مناسب در مرحله پر شدن دانه و تعداد دانه پر بالا توانست بیشترین عملکرد دانه را به میزان 2012 کیلوگرم در هکتار کسب نماید. همچنین بیشترین عملکرد دانه در سطوح آبیاری محدود از هیبرید آلستار (به ترتیب 1671 و 702 کیلوگرم در هکتار) و در شرایط آبیاری مناسب از هیبرید مهر (3861 کیلوگرم در هکتار) بدست آمد.
کلید واژگان: هیبریدهای آفتابگردان, آبیاری محدود, عملکرد دانه, درصد روغنThe evaluation of sunflower hybrids reaction to different quantity irrigationIn order to evaluation of 18 sunflower hybrids reaction into limited irrigation, three separate experiments were conducted as randomized complete block design at the research field of seed and plant improvement institue in 2006 in Kara, Iran.The first experiment conducted at optimum conditions and plants were irrigated after 60 mm evaporation from evaporation pan, whereas the second and third experiments were irrigated after 120 and 180 mm evaporation from evaporation pan, class A, respectively, and those were considered as limited irrigation conditions.The results showed that limited irrigation had significant effects (p≤0.01) on plant height, active leaf number head diameter, head and stem dry weight, grain number per plant, 1000 grain weight, grain and oil yield.Hybrids and also significant differences in major traits except of head dry weight.The highest grain yield was obtained from irrigation after 60 millimeter evaporation from pan as 2852 kh.ha-1 and limited irrigation after 180 millimeter evaporation caused to decrease the grain yield to 508 kg.ha-1 by %82. Alstar hybrid could again the greatest grain yield (2012 kg/ha) in this experiment due to high head diameter and dry weight, appropriate active leaf number in grain filling stage and high number of filled grain.Also, the greatest grain yield was acquired from Alster hybrid in limited irrigation levels (1671 and 702 kg/ha, respectively) and Mehr hybrid in optimum irrigation condition (3861 kg/ha).
نمایش عناوین بیشتر...
بدانید!
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو می‌شود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشته‌های مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته می‌توانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.
©2000-2025 magiran.com All Rights Reserved.