فهرست مطالب انسیه اشرفی
-
هدف
فساد به معنی سوء استفاده از جایگاه و قدرت تفویض شده در راستای منافع شخصی می باشد که عملکرد سازمان و کیفیت خدمات ارایه شده به بیماران و جامعه را تضعیف می نماید. این مطالعه با هدف استخراج و دسته بندی راهکارهای درون و برون سازمانی مقابله با فساد در سازمان های بهداشتی و درمانی انجام شد.
روش های انتخابی برای مطالعه منابع اطلاعات:
مرور حیطه ای حاضر بر روی مستندات منتشر شده (57 مورد) تا مورخ 5 سپتامبر 2020 انجام شد. جستجو در پایگاه های داده انگلیسی شامل PubMed، Web Of Sciences و Scopus و فارسی شامل SID و Magiran انجام شد. همچنین جستجوی دستی در زمینه راهکارهای مقابله با فساد در سازمان های بین المللی مربوطه انجام شد. تجزیه و تحلیل داده های کیفی به روش تحلیل موضوعی و با استفاده از نرم افزار MaxQDA 10 انجام شد.
یافته هاتعداد 57 مطالعه و گزارش جهت استخراج راهکارهای مقابله با فساد انتخاب شدند. 3 حوزه اصلی راهکارهای مقابله با فساد به صورت قوای مجریه، مقننه و قضاییه تعیین شد. تعداد 16 راهکار در حوزه قوای مجریه (7 مورد)، مقننه (5 مورد) و قضاییه (4 مورد) استخراج شد. راهکارهای حوزه وزارت بهداشت به تفکیک اجزای ششگانه نظام های سلامت شامل رهبری/حکمرانی، ارایه خدمت، تامین مالی، نیروی انسانی سلامت، محصولات پزشکی، واکسن و تکنولوژی و سیستم اطلاعات سلامت طبقه بندی گردید.
نتیجه گیریمقابله با فساد در سازمان های بهداشتی و درمانی مستلزم به کارگیری مجموعه ای از راهکارهای درون بخشی و فرابخشی می باشد و در این راستا نیاز است سیاستگذاران مبتنی بر شواهد ارایه شده نسبت به طراحی و اجرای راهکارهای عملیاتی در حوزه های با احتمال بروز فساد اقدام نمایند.
کلید واژگان: راهکار, مقابله با فساد, اجزای تشکیل دهنده نظام سلامت, سازمان بهداشتی و درمانی}ObjectivesCorruption means abusing the position and power delegated for personal gain, which undermines the performance of the organization and the quality of services provided to patients. The aim of this study was to identify and extract internal and external anti-corruption strategies in healthcare organizations.
Information sources and selected methods for study:
This scoping review was performed on the published documents (57 items) until September 5, 2020. Search was conducted in English databases including PubMed, Web of Sciences and Scopus and also in Persian ones including SID and Magiran. There was also a manual search for anti-corruption strategies in relevant international organizations. Qualitative data were analyzed thematically using MaxQDA 10 software.
Results57 studies and reports were selected to find strategies to fight corruption. The three main areas of solutions were identified as executive, legislative and judiciary powers. 16 strategies were extracted in the fields of executive (7 cases), legislative (5 cases) and judiciary (4 cases). Solutions regarding the Ministry of Health were categorized into 6 building blocks of health systems, including leadership / governance, service delivery, financing, health workforce, medical products, vaccines, technology, and the health information system.
ConclusionFighting corruption in healthcare organizations requires using a set of intra-sectoral and extra-sectoral solutions, and in this regard, policy-makers need to design and implement practical strategies based on the evidence presented in areas prone to corruption.
Keywords: Strategy, Fighting corruption, Health system building blocks, Healthcare organization} -
مجله دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی، سال پانزدهم شماره 4 (پیاپی 60، زمستان 1396)، صص 303 -314زمینه و هدفاجرای مدیریت کیفیت موجب ارتقای اثربخشی و کارایی سازمان های بهداشتی درمانی می شود. هدف این پژوهش بررسی تاثیر یک مدل مدیریت کیفیت بر کارایی بخش مراقبت های ویژه تنفسی بیمارستان بوده است.روش کارپژوهش حاضر یک مطالعه اقدام پژوهی مشارکتی بوده که در سال 1392 در بخش مراقبت های ویژه تنفسی در بیمارستان لبافی نژاد تهران انجام شد. یک تیم بهبود کیفیت برای اجرای سامانه مدیریت کیفیت و ارتقای فرآیندهای کاری تشکیل شد. تیم بهبود کیفیت بر اساس مدل ده مرحله ای مدیریت کیفیت مصدق راد به شناسایی و استانداردسازی فرایندهای کاری بخش، تعیین اهداف برای فرایندهای کاری و ارتقای کیفیت فرایندها پرداختند. اطلاعات مربوط به شاخص های کارایی بخش مراقبت های ویژه تنفسی (درصد اشغال تخت، متوسط اقامت بیماران، گردش تخت و فاصله ی گردش تخت) در دو مقطع قبل و بعد از اجرای مداخلات مدیریت کیفیت جمع آوری و با هم مقایسه شد.نتایجاجرای مدیریت کیفیت منجر به افزایش 8/2% میزان اشغال تخت و 2/19% گردش تخت و کاهش 1/14% متوسط اقامت بیماران و 6/35% فاصله گردش تخت بخش مراقبت های ویژه تنفسی بیمارستان شد.نتیجه گیریاجرای مدیریت کیفیت منجر به ارتقای کارایی بخش مراقبت های ویژه تنفسی شد. به کارگیری درست یک سامانه مناسب مدیریت کیفیت و تعهد مدیران و کارکنان می تواند منجر به بهبود کارایی بیمارستان ها شود.کلید واژگان: مدیریت کیفیت, بهبود مستمر کیفیت, کارایی, بیمارستان, بخش مراقبت های ویژه تنفسی}Background And AimQuality management, as an organizational strategy, helps enhance hospital effectiveness and efficiency. This study aimed to examine the effect of a quality management model on the efficiency of the respiratory intensive care unit in Labafijejad Hospital, Tehran in 2013-14.Materials And MethodsThis was a participatory action research conducted in the respiratory intensive care unit in Labafijejad Hospital, Tehran in 2013-14. A quality improvement team was formed to implement the quality management system and promote working processes. The team identified and standardized working processes, determined the quality goals for the processes, and improved the processes based on the 10-stage Mosaddeghirad Quality Management model. Performance indicators of the unit (bed occupancy, bed turnover, and bed interval rates; patient average length of stay in the ward) were calculated and compared before and after the intervention.ResultsImplementing quality management brought about an increase of 2.8% and 19.2% in bed occupancy rate and bed turnover rate, respectively, as well as a decrease of 14.1% in patient average length of stay and a decrease of 35.6% in bed interval rate in the respiratory intensive care unit of the hospital.ConclusionImplementing quality management can increase the efficiency of the respiratory intensive care unit of a hospital. A suitable quality management system and the commitment of the hospital manager and staff can result in enhancement of efficenicy in a hospital.Keywords: Quality Management, Continuous Quality Improvement, Efficiency, Hospital Respiratory Intensive Care Unit}
-
مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، سال هفتاد و پنجم شماره 3 (پیاپی 195، خرداد 1396)، صص 228 -234زمینه و هدفرضایت بیماران یکی از شاخص های مهم کیفیت و اثربخشی خدمات بیمارستانی است. این پژوهش با هدف بررسی تاثیر سیستم مدیریت کیفیت بر میزان رضایت بیماران انجام شد.روش بررسیپژوهش حاضر یک مطالعه اقدام پژوهی مشارکتی بوده که در بخش مراقبت های ویژه تنفسی بیمارستان لبافی نژاد تهران در سال 1392 انجام شد. با تشکیل تیم بهبود کیفیت و استفاده از مدل ده مرحله ای مدیریت کیفیت مصدق راد، اقدام به بهبود فرایندهای کاری بخش شد. رضایت بیماران بخش، پیش و پس از اجرای مدیریت کیفیت سنجیده شد.یافته هافرایندهای اصلی بخش اصلاح و استاندارد شدند و اهداف ارتقای فرایندهای کاری تعیین شدند. برنامه عملیاتی دستیابی به اهداف تدوین و اجرا شد. اجرای مدیریت کیفیت منجر به بهبود 54/5 درصدی کیفیت خدمات بخش و افزایش 7/2 درصدی رضایت بیماران شد.نتیجه گیریاجرای درست یک مدل مناسب مدیریت کیفیت می تواند منجر به بهبود کیفیت خدمات بیمارستانی و افزایش رضایت و وفاداری بیماران شود.کلید واژگان: مدیریت کیفیت, رضایت بیمار, بیمارستان, بخش مراقبت های ویژه تنفسی, بهبود مستمر}BackgroundPatient satisfaction is an important indicator of healthcare quality and effectiveness. Quality management as an organizational strategy enhances the quality of hospital services through continuously improving hospital structures and processes. This study aimed to examine the impact of quality management on patient satisfaction.MethodsA participatory action research was conducted in respiratory intensive care unit, at Labafinejad hospital, Tehran, Iran, in 2013. A quality improvement team was established. Operational processes were improved using a quality management model. The quality improvement team standardized processes, identified quality goals for the processes and improved them until achieved quality goals. Patients satisfaction data was collected before and after the intervention using a valid and reliable questionnaire.ResultsPatients satisfaction was 75 percent at the beginning of the study. Patients were mostly dissatisfied with the nutrition services, amenities, lack of attention to their personal needs and lack of involving them in their treatment processes. An action plan was developed for improving patient satisfaction. After the quality management intervention, patient satisfaction reached to 81 percent at the end of this study. The quality management model improved the quality of services by 54.5 percent and consequently increased patient satisfaction by 7.2 percent. Almost half of the patients at the beginning of this study were definitely willing to recommend the hospital to their friends and relatives. This figure increased to 76 percent. The rest of patients stated that they may recommend the hospital to others.ConclusionImplementing an appropriate quality management model appropriately in a supportive environment helps improve the quality of services and enhance patient satisfaction and loyalty.Keywords: hospital, patient satisfaction, quality improvement, quality management, respiratory care units}
-
برای ارزیابی خصوصیات جوانه زنی رقم کوسه گیاه گلرنگ ، سه تیمار بذری شاهد، نیترات پتاسیم و هیدروپرایمینگ اعمال شد. تنش شوری توسط نمک کلرید سدیم و تنش خشکی توسط پلی اتیلن گلیکول 6000 در پتانسیل های 0، 3/ 0- و 6/ 0- مگا پاسکال با هدایت الکتریکی 0، 6 و 12 دسی زیمنس اعمال شد. شاخص جوانه زنی، نسبت طول ساقه چه به طول ریشه چه، روزها تا50 درصد جوانه زنی ) D50 ( و تعداد جوانه های غیر طبیعی اندازه گیری شد. در تیمار با هیدروپرایمینگ، شاخص جوانه زنی و نسبت طول ریشه چه به طول ساقه چه افزایش یافت. با افزایش سطوح شوری، شاخص جوانه زنی و نسبت طول ساقه چه به طول ریشه چه کاهش یافت؛ اما روزها تا 50 درصد جوانه زنی و تعداد جوانه های غیر طبیعی افزایش یافت. با افزایش سطوح تنش خشکی، نسبت طول ساقه چه به طول ریشه چه نقصان پیدا کرد؛ اما روزها تا 50 درصد جوانه زنی و تعداد جوانه های غیر طبیعی افزایش یافت. هیدروپرایمینگ باعث بهبود جوانه زنی تحت تنش شوری و خشکی و شرایط بدون تنش شد. به علاوه، انجام این تیمار بذری، ساده بود؛ و به مواد شیمیایی گران قیمت یا تجهیزات فراوان نیز نیاز نداشت. بنابراین، هیدروپرایمینگ توانست خصوصیات مربوط به جوانه زنی گلرنگ تحت شرایط تنش شوری و خشکی را در آزمایشگاه بهبود بخشد.کلید واژگان: گلرنگ, شوری, خشکی, تیمار بذر و جوانه زنی}The treated seeds (control, KNO3 and hydropriming) of safflower (Carthamus tinctorius L.) cultivar Koseh were evaluated at germination for tolerance to salinity (NaCl) and drought induced by PEG-6000 at the different water potentials of 0, -0.3 and -0.6 MPa. Electerical conductivity (EC) value of the NaCl solutions were 0, 6.5 and 12.7 ds.m . Germination index, shoot/root ratio, germination uniformity, days to 50% germination (D50) and abnormal seedlings percentage were measured. Hydropriming treatment showed an increase in germination index, shoot/root ratio and germination uniformity, while decrease days to 50% germination. Hydropriming increased germination percentage and shoot/root ratio under salinity and water stress. Treatment with KNO3 reduced abnormal seedlings percentage under salinity stress. KNO3 improved germination uniformity and germination index the low water potentials. As salinity increased, germination index and shoot/root ration were decreased, while germination uniformity, days to 50% germination and abnormal seedlings percentage were increased. As drought levels increased, shoot/root ration was decreased, while germination uniformity, days to 50% germination and abnormal seedlings percentage was increased. The results showed that hydropriming increased germination percentage. This treatment enhanced germination ratio under both stresses (salinity and drought) and non-stress conditions. While, hydropriming is simple, cheap and does not need expensive chemicals and sophisticated equipments. Therefore, could be used to improved seed performance of safflower under saline and drought stress.Keywords: Safflower, salt stress, water stress, seed treatment, Germination}
-
تنش شوری بر رشد یونجه ) Medicago sativa ( از مرحله جوانه زنی و رشد گیاهچه تا میزان علوفه خشک اثر می گذارد. بنابراین انتخاب واریته های متحمل به شوری و درک مکانیسم های احتمالی در تحمل به شوری در مرحله آزمایشگاهی و مزرعه ای امکان تولید بیشتر و گسترش کشت این گیاه در خاک های شور کشور را فراهم می کند. بنابراین این آزمایش برای ارزیابی 9 رقم یونجه )رنجر، بمی، یزدی، نیکشهری، قره یونجه، اصفهانی، پایونیر، رهنانی و همدانی( و بررسی فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی در مرحله جوانه زنی و گیاهچه ای و اندازه گیری ارتفاع، شاخص سطح برگ، تعداد گره در ساقه، وزن خشک و پروتئین این ارقام در شرایط تنش شوری ) 0، 60 ، 120 و 180 میلی مولار نمک کلرید سدیم( در مزرعه انجام شد. طول و وزن خشک ریشه چه و ساقه چه تحت تیمارهای شوری کاهش یافت. واریته های رهنانی و اصفهانی متحمل ترین و واریته های پایونیر و بمی حساس ترین واریته ها نسبت به شوری بودند. در واریته های متحمل به شوری میزان فعالیت آنزیم های سوپراکسید دیسموتاز ) SOD (، گلوتاتیون ردوکتاز ) GR (، پراکسیداز ) POX ( و آسکوربات پراکسیداز ) APX ( حداکثر و در واریته های حساس به شوری حداقل بود. میزان مالون دآلدئید ) MDA ( در واریته های متحمل به شوری در مقایسه با واریته های حساس به شوری، کمتر بود. رقم رهنانی در چین سوم بیشترین ) 4/ 6 تن در هکتار( میزان علوفه خشک را تولید کرده است در حالیکه رقم بمی کمترین ) 0/7 تن در هکتار( میزان علوفه خشک را به خود اختصاص داد. بین میزان فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی اندازه گیری شده در مرحله گیاهچه ای و تحمل به شوری در مزرعه ارتباط و همبستگی قابل قبولی وجود دارد. ارقام رهنانی و اصفهانی که بیشترین سطح فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی را در گیاهچه یونجه دارا بودند، بیشترین تحمل به شوری را نیز طی چین های مختلف در مزرعه نشان دادند. ارقام رهنانی و اصفهانی با میزان کمتر MDA همراه با فعالیت بالاتر آنتی اکسیدان ها در شرایط شوری، دارای ظرفیت بالاتری جهت حذف گونه های فعال اکسیژن تولیدی و ثبات عملکرد بهتری در مقایسه با ارقام حساس می باشند. همچنین با توجه به اینکه افزایش فعالیت آنتی اکسیدان ها بیان کننده افزایش حذف گونه های فعال اکسیژن می باشد، لذا اغلب از این ویژگی به عنوان یک شاخص قابل اعتماد جهت بیان افزایش تحمل شوری استفاده می شود. بنابراین به منظور توسعه سطح کشت ارقام یونجه در مناطق شور و یا اصلاح ارقام حساس به شوری می توان از نتایج این تحقیق بهره مند شد.کلید واژگان: آنزیم های آنتی اکسیدان, پراکسیداسیون لیپیدها, تنش شوری, علوفه خشک, یونجه}Salt stress affects alfalfa growth especially at germination and seedling stages. Therefore, selection of salt tolerant cultivars and find possible mechanisms of salt tolerant are important at these stages. This experiment was conducted to evaluate nine alfalfa cultivars including Rehnani, Esfahani, Gharehyonje, Ranjer, Hamedani, Yazdi, Nikshahri, Pioneer and Bami for the salt tolerant and enzymes activities at germination and seedling stages in labratovar and field condition at four harvested time. Plants were subjected to four salt treatments including, 0, 60, 120 and 180 mM NaCl for 7 days In the Laboratoy, root and shoot lengths and weights and the activities of superoxide dismutase (SOD: EC 1.15.1.1), catalase (CAT: EC 1.11.1.6), peroxidase (POX: EC 1.11.1.7), ascorbate peroxidase (APX: EC 1.11.1.11) and glutathione reductase (GR: EC 1.6.4.2), and the rate of lipid peroxidation level in terms of malondialdehyde (MDA) were measured. In the field, high, Leaf area index (LAI), nodul number, yield forage and protein percentage were measured. Root and shoot length and weights decreased under salt treatments. However, there were differences between the cultivars and Rehnani, Esfahani were the most tolerant and Pioneer and Bami were the least tolerant cultivars. The activities of SOD, GR, POX and APX were higher in salt tolerant and lower in salt sensitive cultivars. The MDA content was lower in salt tolerance cultivars as compared to sensitive cultivars. These results showed that the SOD, GR, POX, APOX activities and MDA content may be used to select salt tolerance cultivars at the germination and seedling stages. The dry forage was higher in Rehnani cultivar in third harves whereas Bami cultivar was the lowest dry weight. Comparison between lab and field results showed that the good relation was among the activity antioxidant enzymes in seedling stage and salt tolerant in field stage.The results also suggest that SOD, GR, POX and APX may play an important role in salt tolerant mechanisms in alfalfa.Keywords: antioxidative enzymes, dry forage, lipid peroxidation, Medicago sativa L, salt stress}
-
مقدمهسازمان های بهداشتی و درمانی نقش به سزایی در پیشگیری از بیماری ها و حفظ و ارتقای سلامت جامعه دارند. ارائه خدمات با کیفیت بالای بهداشتی و درمانی به کارکنان دارای دانش، مهارت، توانایی و انگیزه بالا نیاز دارد. نارضایتی شغلی کارکنان در این سازمانها موجب کاهش کیفیت خدمات ارائه شده خواهد شد.هدفاین مطالعه با هدف بررسی تاثیر مدیریت کیفیت بر میزان رضایت کارکنان بخش مراقبتهای ویژه تنفسی در بیمارستان شهید دکتر لبافی نژاد انجام شد. روش بررسی پژوهش حاضر یک مطالعه اقدام پژوهی مشارکتی بوده که در بخش مراقبت های ویژه تنفسی بیمارستان شهید دکتر لیافی نژاد در سال 1392 (به مدت یک سال) انجام شد. در این پژوهش با استفاده از مدل ده مرحله ای مدیریت کیفیت مصدق راد فرایندهای کاری بخش استاندارد و ارتقا یافتند. میزان تاثیر مدیریت کیفیت بر رضایت کارکنان در بخش مذکور، قبل و بعد از اجرای مدل با استفاده از پرسشنامه رضایت شخصی سنجیده شد. داده ها با استفاده از نرم افزار spss مورد پردازش قرار گرفتند.یافته هامیزان رضایت کارکنان بیمارستان در سال 1391 حدود 6 /56 درصد بوده است. بیشترین میزان رضایت کارکنان در حوزه های همکاران، فراهم بودن امکانات برای انجام کارها و شرایط کاری و بیشترین حوزه نارضایتی آنها در زمینه حقوق و دستمزد، ارتقا، مدیریت، ماهیت کار و امنیت شغلی بود. کارکنان از عدم وجود سیستم پاداش و قدردانی مناسب، سیاست های سازمانی، محیط کاری پر استرس، فشار کاری زیاد، عدم وجود ترفیعات عادلانه و حمایت کم مدیریت از کارکنان اظهار نارضایتی کردند. گروه بهبود کیفیت بخش با بررسی و استانداردسازی فرایندهای کاری بخش، تعیین اهداف برای فرایندها و ارتقای آنها اقدامات مورد نیاز برای بهبود فرایندهای کاری و افزایش رضایت کارکنان را انجام دادند. رضایت کارکنان در پایان سال 1392 به 3 /68 درصد افزایش یافت (6 /20 درصد بهبود). میزان تمایل کارکنان به ترک سازمان به میزان 28 درصد کاهش یافت.بحث و نتیجه گیریبه کار گیری یک مدل مناسب مدیریت کیفیت می تواند باعث بهبود رضایت شغلی کارکنان و کاهش میزان تمایل آنها به ترک سازمان شود. موفقیت سیستم مدیریت کیفیت مستلزم تعهد مدیران ارشد، بستر سازی مناسب و آموزش تمامی کارکنان و مشارکت فعال آنها است.
کلید واژگان: مدیریت کیفیت, رضایت شغلی, کارکنان, بیمارستان}Hospital, Volume:14 Issue: 4, 2016, PP 41 -50BackgroundQuality management as an organizational strategy helps enhance hospital efficiency, effectiveness and productivity. This study aimed to examine the impact of quality management on employees’ job satisfaction at Respiratory Intensive Care unit, Labafijejad Hospital.Materials And MethodsA participatory action research was used for the intervention in 2013. A quality improvement team was established and operational processes were improved using a quality management model. The quality improvement team identified and standardized working processes, identified quality goals for the processes and improved them until achieved quality goals. Employees’ job satisfaction data was collected before and after the intervention.ResultsThe quality management model implementation improved employees’ job satisfaction at the Respiratory Intensive Care unit. Employees’ job satisfaction was increased from 56.6 percent in 2013 to 68.3 percent in 2014. Integrating employees’ needs in quality improvement activities helps sustain the benefits of quality management. As a result, employees’ moral and satisfaction increase.ConclusionsImplementing an appropriate quality management model appropriately in a supportive environment helps enhance employees’ job satisfaction and morale. Manager's and employee's commitment and involvement in quality improvement activities are required for successful quality management implementation.Keywords: Quality management, Employees, job satisfaction, Hospital} -
برای ارزیابی خصوصیات جوانه زنی رقم کوسه گیاه گلرنگ، سه تیمار بذری شاهد، نیترات پتاسیم و هیدروپرایمینگ اعمال شد. تنش شوری توسط نمک کلرید سدیم و تنش خشکی توسط پلی اتیلن گلیکول 6000 در پتانسیل های 0، 3/ 0- و 6/ 0- مگا پاسکال با هدایت الکتریکی 0، 6 و 12 دسی زیمنس اعمال شد. شاخص جوانه زنی، نسبت طول ساقه چه به طول ریشه چه، روزها تا 50 درصد جوانه زنی) D50 (و تعداد جوانه های غیر طبیعی اندازه گیری شد. در تیمار با هیدروپرایمینگ، شاخص جوانه زنی و نسبت طول ریشه چه به طول ساقه چه افزایش یافت. با افزایش سطوح شوری، شاخص جوانه زنی و نسبت طول ساقه چه به طول ریشه چه کاهش یافت؛ اما روزها تا 50 درصد جوانه زنی و تعداد جوانه های غیر طبیعی افزایش یافت. با افزایش سطوح تنش خشکی، نسبت طول ساقه چه به طول ریشه چه نقصان پیدا کرد؛ اما روزها تا 50 درصد جوانه زنی و تعداد جوانه های غیر طبیعی افزایش یافت. هیدروپرایمینگ باعث بهبود جوانه زنی تحت تنش شوری و خشکی و شرایط بدون تنش شد. به علاوه، انجام این تیمار بذری، ساده بود؛ و به مواد شیمیایی گران قیمت یا تجهیزات فراوان نیز نیاز نداشت. بنابراین، هیدروپرایمینگ توانست خصوصیات مربوط به جوانه زنی گلرنگ تحت شرایط تنش شوری و خشکی را در آزمایشگاه بهبود بخشد.
کلید واژگان: گلرنگ, شوری, خشکی, تیمار بذر و جوانه زنی}The treated seeds (control, KNO3 and hydropriming) of safflower (Carthamus tinctorius L.) cultivar Koseh were evaluated at germination for tolerance to salinity (NaCl) and drought induced by PEG-6000 at the different water potentials of 0, -0.3 and -0.6 MPa. Electerical conductivity (EC) value of the NaCl solutions were 0, 6.5 and 12.7 ds.m-1. Germination index, shoot/root ratio, germination uniformity, days to 50% germination (D50) and abnormal seedlings percentage were measured. Hydropriming treatment showed an increase in germination index, shoot/root ratio and germination uniformity, while decrease days to 50% germination. Hydropriming increased germination percentage and shoot/root ratio under salinity and water stress. Treatment with KNO3 reduced abnormal seedlings percentage under salinity stress. KNO3 improved germination uniformity and germination index the low water potentials. As salinity increased, germination index and shoot/root ration were decreased, while germination uniformity, days to 50% germination and abnormal seedlings percentage were increased. As drought levels increased, shoot/root ration was decreased, while germination uniformity, days to 50% germination and abnormal seedlings percentage was increased. The results showed that hydropriming increased germination percentage. This treatment enhanced germination ratio under both stresses (salinity and drought) and non-stress conditions. While, hydropriming is simple, cheap and does not need expensive chemicals and sophisticated equipments. Therefore, could be used to improved seed performance of safflower under saline and drought stress.Keywords: Safflower, Salt Stress, Water stress, seed treatment, germination} -
این مطالعه در سال 1386-87 در مزرعه پژوهشی دانشگاه صنعتی اصفهان به منظور تعیین اثر هیدروپرایمینگ بر روی سه رقم گلرنگ تحت سه رژیم آبیاری انجام آزمایش به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. در این آزمایش سه رژیم آبیاری شامل 70، 105 و 140 میلی متر تبخیر از تشت تبخیر کلاس آبه عنوان کرت اصلی و دو سطح تیمار بذر (بذور تیمار شده با آب و بذور شاهد) و سه رقم گلرنگ شامل کوسه، PI و IL111 به صورت فاکتوریل در کرت های فرعی پیاده شدند. نتایج نشان داد وزن خشک اندام هوایی و شاخص برداشت در هیدروپرایمینگ نسبت به بذور تیمار نشده بالاتر بود. با کاهش میزان رطوبت قابل استفاده در خاک، وزن خشک اندام هوایی و شاخص برداشت کاهش یافت. رقم کوسه در کلیه صفات مورد اندازه گیری در مطالعه حاضر نسبت به دو رقم PI و IL111 برتری داشت. عملکرد دانه در واحد سطح در حالت هیدروپرایمینگ نسبت به بذور شاهد حدود %35 بیشتر بود. با افزایش میزان رطوبت قابل دسترس برای گیاه بر عملکرد دانه افزوده شد و رقم کوسه از نظر عملکرد بر دو رقم IL111 و PI برتری داشت. درصد روغن در حالت هیدروپرایمینگ نسبت به حالت شاهد و در رقم کوسه نسبت به دو رقم IL111 و PI بیشتر بود. با تاخیر در آبیاری، درصد روغن کاهش و درصد پروتئین افزایش یافت. با توجه به نتایج بدست آمده در این تحقیق به نظر می رسد در شرایطی مشابه مطالعه حاضر جهت حصول عملکرد بیشتر در کشت بهاره گلرنگ، هیدروپرایمینگ بذر بر عدم تیمار بذر و واریته کوسه بر دو واریته IL111 و PI برتری داشت.
کلید واژگان: هیدروپرایمینگ, خشکی, عملکرد, روغن و پروتئین}This experiment was conducted at the Agricultural Research Farm of Isfahan University of Technology in 2007-2008 to evaluate the effects of seed treatment and the levels of irrigation regimes on three safflower cultivars. A split plot factorial arrangement was used in a randomized complete block design with three replications. Main-plot consisted of three irrigation regimes (60، 105 and 140 mm cumulative evaporation from Class A pan) and sub-plot consisted of two seed treatments (control and hydropriming) and three safflower cultivars (Kuseh، PI and IL111) which had been performed in the form of factorial experiment. Regardless of the level of soil moisture and cultivar، the grain yield was 35% more in hydropriming than control. The grain yield was more at higher level of soil moisture and in Kuseh as compared with IL111 and PI. The oil percentage was higher in hydropriming compared to control and in Kuseh than in IL111 and PI. The oil percentage was significantly affected by the level of soil moisture. The oil percentage decreased as the level of soil moisture was reduced، but the protein percentage was increased as the level of soil moisture was reduced. Showed that to obtain the optimum yield from spring planting in areas with similar condition of this study the seed hydropiming compared to the seed control and Kuseh compared to IL111 and PI cultivars seems to be superior.Keywords: Hydropriming, Drought, grain yield, oil, protein} -
برای ارزیابی خصوصیات جوانه زنی گلرنگ رقم کوسه، سه تیمار بذری شامل شاهد، نیترات پتاسیم و هیددروپرایمینگ اعمداش شددن تدنش شوری توسط نمک کلرید سدیم و تنش خشکی توسط پلدی اتدیلگ گلیکدوش 0666 در پتانسدیل هدای 6 ،3/6 -و 0/6 -مگدا پاسدکاش بدا هددایت الکتریکی 6 ،0 و 12 دسی زیمنس اعماش شدن شاخص جوانه زنی، نسبت طوش ساقه چه به طوش ریشه چه، روزها تا 06 درصد جوانه زنی (D50) و تعداد جوانه های غیر طبیعی اندازه گیری شدن در تیمار هیدروپرایمینگ، شاخص جوانه زنی و نسبت طوش ریشهچه به طوش سداقه چده افدشایش یافتن با افشایش سطوح شوری، شاخص جوانه زنی و نسبت طوش ساقه چه به طوش ریشه چه کاهش یافت اما روزها تدا 06 درصدد جوانده زندی و تعداد جوانه های غیر طبیعی افشایش یافتن با افشایش سطوح تنش خشکی، نسبت طوش ساقه چه به طوش ریشه چه کاهش یافت امدا روزهدا تدا 06 درصد جوانه زنی، تعداد جوانه های غیر طبیعی افشایش یافتن هیدروپرایمینگ باعث بهبود جوانه زنی تحدت تدنش شدوری و خشدکی و شدرایط بدون تنش شدن به عالوه، انجام ایگ تیمار بذری، ساده اسدت و بده مدواد شدیمیایی گدران قیمدت یدا تجهیدشات فدراوان نیدش نیداز ندداردن بندابرایگ ، هیدروپرایمینگ می تواند باعث بهبود خصوصیات مربوط به جوانه زنی گلرنگ تحت شرایط تنش شوری و خشکی در آزمایشگاه شوند.
کلید واژگان: گلرنگ, شوری, خشکی, تیمار بذر و جوانه زنی}
بدانید!
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو می‌شود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشته‌های مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته می‌توانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.