به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت
فهرست مطالب نویسنده:

اکبر چشمی

  • مهسا هروی، اکبر چشمی*

    تحقیق حاضر به بررسی تاثیر امولسیون پلیمری وینیل اکریلیک (VA) بر مقاومت برشی ماسه های بادی دشت خوزستان پرداخته است. بدین منظور پس از نمونه برداری از ماسه های بادی منطقه مذکور، آزمایش تراکم استاندارد روی آن انجام شده و درصد رطوبت بهینه و وزن مخصوص خشک حداکثر ماسه بادی تعیین گردید. سپس محلول هایی با درصد های 10، 20 و 30 از ماده پلیمری ساخته و به گونه ای به ماسه بادی اضافه گردید که به رطوبت بهینه برسد. نمونه های آماده شده با وزن مخصوص خشک حداکثر در قالب های فلزی چهارگوش قرار گرفته و به مدت 1، 7، 14، 21 و 28 روز در فضای آزمایشگاه نگهداری شد، سپس تحت آزمایش برش مستقیم قرار گرفتند. نتایج آزمایش برش مستقیم بر روی نمونه های تثبیت شده با پلیمر نشان داد، با افزایش زمان عمل آوری و افزایش غلظت محلول پلیمری، چسبندگی و مقاومت برشی افزایش و زاویه اصطکاک داخلی کاهش می یابد. به طوری که محلول پلیمری با غلظت 30 درصد موجب افزایش 146 درصدی مقاومت برشی ماسه بادی تثبیت شده نسبت به نمونه پایه شده است. تصاویر میکروسکوپ الکترونی نشان دهنده ایجاد اتصال و برقراری پل هایی بین دانه های ماسه در نمونه های تثبیت شده بوده که این امر دلیل افزایش چسبندگی و مقاومت برشی نمونه ها است.

    کلید واژگان: ماسه بادی, مقاومت برشی, چسبندگی, زاویه اصطکاک داخلی, امولسیون پلیمری
    Mahsa Heravi, Akbar Cheshmi *

    The present study has investigated the effect of vinyl acrylic polymer emulsion (VA) on the shear strength of aeolian sands in the Khuzestan plain. For this purpose, after sampling the aeolian sands of the mentioned area, a standard compaction test was performed and the optimum water content and maximum dry density of the aeolian sand were determined. Then, solutions with percentages of 10, 20 and 30% of polymer material were made and added to the aeolian sand in such a way that it reached the optimum water content. The prepared soil with maximum dry density was placed in square metal molds kept in the laboratory for 1, 7, 14 and 21 days and then subjected to direct shear test. The results of the direct shear test on the stabilized samples showed that by increasing the curing time and the concentration of the polymer solution, cohesion and the shear strength increase and the angle of internal friction decreases. So the polymer solution with a concentration of 30% has caused a 146% increase in shear strength aeolian sand. Electron microscope images (SEM) show the creation of bridges between sand grains in the stabilized samples, which is the reason for the increased cohesion and shear strength of the samples.

    Keywords: Aeolian Sand, Shear Strength, Cohesion, Internal Friction Angle, Polymer Emulsion
  • عبدالله نادری*، اکبر چشمی

     یکی از موضوعات مهندسی ژیوتکنیک ظرفیت باربری خاک می باشد که خود تابعی از خواص مهندسی نهشته های زیرسطحی و مشخصات پی است. در تحقیق حاضر از نتایج 78 گمانه اکتشافی حفرشده در منطقه ویژه اقتصادی ماهشهر و بندر امام برای تولید نقشه های زمین شناسی مهندسی با هدف تعیین ظرفیت باربری خاک آن منطقه استفاده شده است. نتایج بدست آمده از گمانه ها نشان می دهد، جنس رسوبات منطقه عمدتا رس و به مقدار کمتری شامل رس سیلتی و ماسه سیلتی است. بعد از مشخص شدن طبقه بندی خاک، پارامترهای مهندسی آنها بر اساس نتایج آزمایشگاهی تعیین و سپس با استفاده از فرمول هنسن و در نظر گرفتن میزان نشست مجاز پی، ظرفیت باربری مجاز برای پی منفرد به ابعاد (1×1)، (2×2) متر با عمق مدفون واحد، پی نواری با عمق مدفون واحد و در نهایت پی گسترده به ابعاد 20×10 متر با عمق مدفون یک و دو متر محاسبه شد. با استفاده از نرم افزار ArcGIS نقشه های ظرفیت باربری مجاز منطقه مورد مطالعه تولید گردیده و نتایج بررسی ها نشان میدهد ظرفیت باربری مجاز خاک در این منطقه بین 40/0 تا 98/0 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع متغیر بوده و نواحی شمالی نسبت به دیگر مناطق ظرفیت باربری بالاتری دارند.

    کلید واژگان: ظرفیت باربری, ArcGIS, پی سطحی, منطقه اقتصادی ماهشهر و بندرامام
    Abdolla Naderi *, Akbar Cheshomi

     One of the subjects of geotechnical engineering is soil bearing capacity, which is a function of the engineering properties of subsurface deposits and foundation characteristics. In this study, the results of 78 exploratory boreholes drilled in Mahshahr Special Economic Zone and Bandar-e-Imam were used to produce engineering geological maps with the aim of determining the soil bearing capacity in that area. The result from the boreholes shows that the sediment of the area is mainly clay and to a lesser extent silty clay and silty sand. After determining the soil classification, engineering parameters were determined based on laboratory test results. Then by using Hansen's formula and considering the allowable settlement of the foundation, bearing capacity was calculated for square foundation (1×1) and (2×2) meters, strip foundation with buried unit depth and a mat foundation (10×20) meters with buried depth one and two meters. By using the ArcGIS software, the load capacity map of the study area was produced and result shows that the allowable bearing capacity in this area varies between 0.40 to 0.98 (kg /cm2) and the northern area has higher load capacity than other area.

    Keywords: Bearing Capacity, ArcGIS, Surface foundation, Mahshahr economic zone, Bandar-e Imam
  • اکبر چشمی*، علی برهانی، رضا حسینی

    تعیین مدول تغییرشکل پذیری مصالح با آزمایش های برجا و آزمایشگاهی امکان پذیر است. مشکلات مربوط به تهیه نمونه، به خصوص در مصالح درشت دانه، کاربرد آزمایش های آزمایشگاهی در تعیین ویژگی های مهندسی مصالح را محدود نموده است. بررسی های زمین شناسی مهندسی ضمن کمک به انتخاب آزمایش برجای مناسب، باعث مدیریت هزینه و افزایش اعتبار نتایج آزمایش ها می گردد. به منظور افزایش ارتفاع سد تنظیمی گتوند نیاز به تعیین مدول تغییرشکل پذیری خاک زیر پی سد می باشد، بدین منظور روشی چند مرحله ای پیشنهاد و انجام شد. در مرحله اول با تلفیق مطالعات زمین شناسی، محدوده مورد مطالعه و اطلاعات به دست آمده از حفر چند گمانه اکتشافی، از روی تاج سد، مشخصات زمین شناسی مهندسی لایه های زیرسطحی زیر پی سد تعیین شد. مصالح زیرسطحی شن همراه با مقادیری ماسه، سیلت و رس است. در این مرحله برای تعیین مدول تغییرشکل پذیری، آزمایش پرسیومتری، دانهول و کراس هول در داخل گمانه ها انجام شد. به دلیل بافت درشت دانه، ناهمگنی و ریزشی بودن مصالح، نتایج مناسبی از آزمایش پرسیومتری به دست نیامد. در مرحله دوم با بررسی های میدانی در مصالح حاشیه رودخانه، تلاش شد لایه های نظیر قرار گرفته در زیر سد در ساحل رودخانه شناسایی و آزمایش بارگذاری صفحه با صفحه دایره ای به قطر 60 سانتیمتر انجام و مدول تغییرشکل پذیری مصالح در کرنش های بالا تعیین شد. با توجه به بافت درشت دانه مصالح به منظور در نظر گرفتن اثر ابعاد صفحه بارگذاری و اندازه دانه ها، در مرحله سوم آزمایش بارگذاری صفحه با صفحه دایره ای به قطر 120 سانتیمتر انجام و مشخص گردید که با تغییر قطر صفحه بارگذاری از 60 به 120 سانتیمتر، میانگین مدول اندازه گیری شده از 2868 به 1075 کیلوگرم بر سانتیمترمربع کاهش می یابد. در این مقاله، ضمن بیان اهمیت مطالعات زمین شناسی مهندسی در انتخاب آزمایش های برجای مناسب، نتایج به دست آمده از آزمایش های مختلف مورد بررسی قرار گرفته است.

    کلید واژگان: بارگذاری صفحه, آزمایش دانهول و کراس هول, خاک درشت دانه, آزمایشهای برجا, زمین-شناسی مهندسی
    Akbar Cheshmi *, Ali Borhani, Reza Hosseini

    The engineering properties of geomaterials are determined by laboratory and In-situ testing. Problems associated with sampling, especially in coarse-grained soils, limit the laboratory testing applications to determine the engineering properties of these types of soils. Engineering geological studies would help in-situ test selection as well as managing of the coast and the validity of test results. To increase the height of the Gotvand regulatory dam, determining deformation modules of subsurface material is needed, so a multistage method has been suggested and done. For this purpose, a multi-step method was proposed and performed. In the first stage, the engineering geological properties of subsurface materials have been investigated by using geological study and exploration borehole data. The subsurface materials are gravel with some sand, silt, and clay. At this stage, to determine the modulus of deformability, pressuremeter (PMT), downhole and crosshole tests were performed. Due to the coarse texture and, heterogeneity of the materials, good results were not obtained from the pressurmeter test. in the second stage and with reference to data in first stage, the extension of same strata beneath the dam has specified in river’s left bank and the measurement of deformation modules has done by plate loading test (PLT) using circular plates of 60 cm diameter. In the last stage, to investigate the effect of plate dimensions and particle size, PLT using circular plates of 120 cm diameter has been done. By changing the loading plate diameter from 60 to 120 cm, the average measured modulus decreases from 2868 to 1075 kg/cm2. In this paper, while expressing the importance of engineering geology studies in selecting suitable in situ tests, the results obtained from various tests have been reviewed.

    Keywords: Plate load test, Downhole, Crosshole tests, Coarse grained soil, In situ test, Engineering geology
  • مجتبی محمدی، سید محمود فاطمی عقدا*، مهدی تلخابلو، اکبر چشمی

    توصیف و شناخت محیط رسوبی، در برآورد اولیه خواص مهندسی مصالح و برنامه ریزی مطالعات ژیوتکنیک کمک شایانی می نماید. قسمت عمده رسوبات کواترنری (درشت دانه و ریز دانه) شهر اصفهان توسط رودخانه زاینده رود نهشته شده است. با توجه به مشکلات مربوط به تعیین ویژگی های ژیوتکنیکی رسوبات درشت دانه و عدم مشخص بودن توسعه زیر سطحی این نوع رسوبات در فواصل دور از رودخانه زاینده رود در محدوده شهر از یکطرف و توسعه ساخت و سازها و لزوم حفر فضاهای زیرزمینی از طرف دیگر، شناخت ویژگیهای ژیوتکنیکی و نحوه توسعه زیرسطحی این رسوبات در شرایط محیط رسوبی قدیمی ضروری می باشد. لذا در این مطالعه با استفاده از اطلاعات ژیوتکنیکی 384 گمانه اکتشافی، نقشه های محدوده تقریبی گسترش رسوبات درشت دانه رودخانه زاینده رود، برای اعماق 5، 10، 20 و 30 متری از سطح زمین تهیه گردید و ویژگی های ژیوتکنیکی آن ها با استفاده از نتایج آزمایش های آزمایشگاهی و برجا مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان می دهد ویژگی های ژیوتکنیکی رسوبات درشت دانه نسبت به عمق تغییر معنا داری ندارد و محدوده تقریبی گسترش زیر سطحی شن و ماسه رودخانه ای در گذشته، در محل هایی غیر از مسیر فعلی رودخانه، بوده است.

    کلید واژگان: نهشته های درشت دانه قدیمی, رودخانه زاینده رود, خواص ژئوتکنیکی, آزمایش های آزمایشگاهی و برجا, محیط رسوبی رودخانه ای
    Mojtaba Mohammadi, Seyed Mahmoud Fatemi Aghda *, Mehdi Talkhablou, Akbar Cheshomi

    Description and Understanding the sedimentary environment helps a lot in the initial estimation of the engineering properties of materials and planning of geotechnical studies. Most of the quaternary sediments (coarse and fine grained) of the Isfahan city were deposited by the Zayandehrood river. Understanding the geotechnical characteristics and subsurface development of these sediments are essential in the old sedimentary environment for a couple of reasons. Firstly, it is difficult to determine the geotechnical characteristics of coarse-grained sediments and there is uncertainty in the subsurface development of these sediments at distant locations from the Zayandehrood river. Secondly, it is development of construction and the necessity of digging underground spaces Therefore, in this study, using the geotechnical data of 384 boreholes, maps of the approximate range of coarse-grained sediments of the Zayandehrood River were prepared at depths of 5, 10, 20 and 30 m and their geotechnical characteristics were statistical analyzed by the results of laboratory and in situ tests. The results show that the geotechnical characteristics of coarse-grained sediments do not change significantly with the change of depth and the approximate range of subsurface expansion of this river has been in the past in places other than the present river route.

    Keywords: Old coarse-grained deposits, Zayandehrood River, Geotechnical Properties, Laboratory, In situ tests, River sedimentary environment
  • اکبر چشمی*، فریبرز محمدی، علی محمد رجبی

    بررسی تغییر دما بر مقاومت خاک یکی از موضوعاتی است که در دهه های اخیر مورد توجه بسیاری از محققین قرار گرفته است. در تحقیق حاضر به منظور بررسی تاثیر دما بر مقاومت برشی زهکش نشده (Cu) خاکهای رسی، ابتدا سلولی با قابلیت تغییر و ثابت نگه داشتن دمای نمونه در طول بارگذاری، طراحی و ساخته شد. پس از تعیین ویژگی های شاخص نمونه ای از خاک رس کایولینیت، آزمایش تعیین مقاومت برشی زهکش نشده بر روی خاک اشباع در دماهای 10، 20، 30، 40، 50، 60 و70 درجه سانتی گراد انجام گردید. با تکرار آزمایش بر روی نمونه هایی با ویژگی های ثابت و در دمای مشخص تکرارپذیری نتایج تایید شد. نتایج نشان می دهد با افزایش دما، Cu کایولینیت کاهش یافته بطوریکه افزایش دما از 10 درجه به 70 درجه سانتی گراد باعث کاهش مقدار Cu از 6/26 به 94/10 کیلوپاسکال شده است. بر این اساس، در محدوده دمایی مورد مطالعه رابطه ای تجربی بین دما و Cu (با ضریب تعیین 96/0) برای رس مورد مطالعه پیشنهاد شد. شکل کلی منحنیهای تنش - کرنش نمونه ها در دماهای مختلف یکسان بوده و در کرنش 20% بصورت خطی در میآیند. افزایش دما باعث کاهش محدوده تغییر شکل الاستیک و افزایش محدوده تغییر شکل پلاستیک نمونه ها شده و زاویه صفحه گسیختگی با افق، با افزایش دما کاهش می یابد. اندازه گیری تنش ناشی از انبساط محوری نمونه (AES) نشان دهنده افزایش آن با افزایش دما است.

    کلید واژگان: دما, کائولینیت, مقاومت برشی زهکش نشده, خاک رس, گسیختگی
    Akbar Cheshomi *, Fariborz Mohammadi, Alimohammad Rajabi

    Investigation of the effect of temperature on soil strength is one of the issues which has been considered by many researchers in recent decades. In this study to investigate the effect of temperature on the undrained shear strength (Cu) of clay soils, a cell with the capability of both changing and keeping fixed the temperature of sample, was designed and constructed. After determining the index properties of samples for Kaolinite clay soil, undrained shear strength (Cu) test was carried out on saturated clay soil at 10, 20, 30, 40, 50, 60 and 70 ° C. Repeatability of the results was confirmed by repeating tests on samples with the same properties a given temperature. The results showed that by increasing the temperature, the Cu values decreased so that, as the temperature raised from 10 ° C to 70 ° C, the values Cu were reduced from 26.6 to 10.94 kPa. Accordingly, in the studied temperature range, an empirical relationship between temperature and Cu (with R2= 0.96) was proposed. The general shape of the stress–strain curves of the samples in different temperature was the same and in strain level of 20% was linear. Increasing the temperature caused to decline in the range of elastic deformation and enhancement in the range of plastic deformation of the samples; in addition, by increasing the temperature, the angle of the failure plane was decreased. The measurement of axial expansion stress (AES) indicated enhancement of the stress by increasing the temperature.

    Keywords: Temperature, Kaolinite, Undrained Shear Strength, Clay soil, failure
  • زهرا سبزی*، اکبر چشمی، سید رمضان رمضان نژاد
    در این تحقیق یک گود که با استفاده از نخاله پایدارسازی شده، مورد مطالعه قرار گرفته است. گود مذکور در جنوب غرب تهران و در غرب رودخانه کن واقع شده است. جنس مصالح تشکیل دهنده دیواره گود شن و ماسه با مقادیر سیلت و رس بوده که از نظر زمین شناسی در گروه آبرفتهای C تهران طبقه بندی می شود. در تحقیق حاضر با استفاده از آنالیز برگشتی و با توجه به ابعاد گود، پارامترهای مهندسی مصالح دیواره گود، تعیین شد. به منظور تعیین پارامترهای مهندسی نخاله های ساختمانی یک خاکریز آزمایشی از نخاله های مذکور به طول، عرض و ارتفاع به ترتیب 500 ، 8 و 0.5 متر اجرا و با استفاده از غلطک ویبره، متراکم شد. سپس با انجام آزمایشهای دانسیته در محل، بارگذاری صفحه و کاوشگر دینامیکی بر روی خاکریز، پارامترهای مهندسی نخاله های ساختمانی تعیین گردید. با انجام مدل سازی با استفاده از نرم افزار Geo- Slope تحلیل پایداری گود و خاکریز در شرایط مختلف انجام شد. نتایج نشان می دهد که خاکریز مذکور قادر است پایداری دیواره گود را با توجه به مقادیر مجاز ضریب اطمینان تامین کند. با توجه به مشاهدات و برداشت های میدانی از آنجا که تنوع و تغییرات در نخاله های ساختمانی زیاد است به منظور کنترل کیفیت و حصول اطمینان از مناسب بودن مصالح و روش اجرا، دستورالعمل اجرایی برای استفاده از این مصالح جهت خاکریزی پیشنهاد گردید. نتایج این تحقیق نشان می دهد برخلاف رویه معمول، نخاله های ساختمانی، یه طور قابل توجهی می توانند در کاربردهای مهندسی قابل استفاده باشند.
    کلید واژگان: پایدار سازی, گود عمیق, خاکریزی, نخاله های ساختمانی, Geo-Slope
    Zahra Sabzi *, Akbar Cheshomi, Seyed Ramezan Ramezannejad
    The increasing amount of demolition and construction waste (D&CW) materials has created many problems in large cities. Recycling waste materials helps to protect the environment. D&CW can be used in many projects, especially in road construction, retaining walls, landscaping and pavements. In this research, a project in which, D&CW used as fill materials to stabilize a deep excavation is investigated. The project site is located at the southwest of Tehran and the west of the Kan River. Site soil is basically composed of the C alluvium of Tehran. Strength parameters of soil were determined using recursive stability analysis. By performing an experimental embankment of D&CW (500 m length, 8 m width and 0.5 m height) and compacting it, in-situ density, plate load and dynamic probing tests were implemented and parameters of D&CW were obtained. Then stability analysis of excavation was performed under different conditions using Geo-Slope and the results showed that the D&CW embankment is capable to provide factor of safety. Finally, in order to control the quality of execution, according to the field observations, the guidelines were suggested to use D&CW. The results of this study show that D&CW can be significantly usable in engineering applications.
    Keywords: Stabilization, deep excavation, embankment, demolition, construction waste, Geo-Slope
  • عاطفه قره شیخ لو، اکبر چشمی*، قاسم کاظمی، جعفر حسن پور

    زمانی که فلز با خاک در تماس است، احتمال چسبیدن خاک به سطح فلز وجود دارد. دستگاه جدایش مخروط با هدف اندازه گیری تنش لازم برای جدایش خاک از فلز طراحی شده است. در این دستگاه مخروطی داخل خاک نفوذ کرده و پس از توقف آن برای زمان مشخص نیروی لازم برای جدایش مخروط از خاک اندازه گیری می شود. در پژوهش حاضر، پس از ساخت دستگاه جدایش مخروط، با ایده گرفتن از نمونه های ساخته شده ی قبلی با انجام 90 آزمایش روی یک نمونه خاک رس مونت موریلونیت، مقادیر بهینه برای زمان نگهداشت، 5 دقیقه و سرعت جدایش، 15 سانتی متر بر دقیقه تعیین شد. سپس با انجام 60 آزمایش دیگر روی دو نمونه رس کائولینیت، ضریب تغییرات)1.4 leq{C_{v}} leq {12.49} (و شاخص دقت) 1.01leq {P} leq {1.22} (محاسبه و مشخص شد که نتایج تکرارپذیر هستند. با افزایش درصد رطوبت، تنش کششی برای هر دو نوع رس کاهش یافت. شیب منحنی تنش کششی درصد رطوبت برای رس مونت موریلونیت 1٫25 و برای کائولینیت 0٫082 تعیین شد. برای خاک هایی با شاخص های خمیری متفاوت با افزایش شاخص خمیری، تنش کششی افزایش یافته است.

    کلید واژگان: آزمایش جدایش مخروط, خاک ریزدانه, تنش کششی, درصد رطوبت
    A. Gharesheykhloo, A. Cheshomi*, Gh. Kazemi, J. Hassanpour

    When the metal is in contact with the soil, there is the possibility of sticking soil to the metal surface. For determining the tension stress for soil separating from metal surface the cone pullout device designed. In this apparatus, a cone penetrates into the soil, stopping it for a specific time and, then, separating from the soil. In the present research, according to previous studies and ideas about this subject, cone pullout test device is designed and manufactured. By performing 90 tests on a montmorillonite clay soil with different values for stope time and separation speed, the effect of these variables was studied. The results showed optimum stope time (t =5 min), and separation speed cone (15 mm /min) was determined. To evaluate the reproducibility of the results, by performing other 60 tests on two other kaolinite clay soils, coefficient of variation (14.49\geqCv\geq1.4) and accuracy index (1.22\geqP\geq1.01) were determined. these values showed which results were reputable and acceptable. Because of the effect of moisture content on the engineering properties of fine-grained soil, the effect of moisture changes on tensile stress for separation of metal from soil was studied. The results of the study showed that with an increase in water content, the tension stress decreased. Accordingly, linear relationships were proposed between soil moisture content and tensile stress for montmorillonite and kaolinite clay soils. Slope of the curve moisture content versus tension stress for montmorillonite clay soil and kaolinite clay soil are 1.25 and 0.82 respectively. Therefore, it can be concluded that the slope of the curve corresponds to the soil type; increasing plastic index increases tension stress.

    Keywords: Cone Pull-Out Test, Fine-Grained Soil, Tension Stress, Moisture Content
  • علی اصغر قائدی، جعفر حسن پور *، اکبر چشمی
    روش های مختلفی برای تخمین عملکرد ماشین های حفر تونل (TBM) برای هر منطقه معرفی شده اند؛ بنابراین ممکن است که استفاده آن ها در دیگر پروژه ها با شرایط زمین شناسی متفاوت، موجب خطاهایی شود. لذا ضروری است برای هر پروژه از مدل هایی استفاده شود که شرایط زمین شناسی مشابه ای را با پروژه دارند. در این مقاله ابتدا با استفاده از داده های واقعی عملکرد ماشین در پروژه تونل سازی انتقال آب زاگرس، عملکرد ماشین به وسیله مدل های رایج، پیش بینی شده است. سپس نتایج به دست آمده از مدل های رایج ازجمله مدل های تجربی NTNU، Palmestrom (1995) و مدل تئوریک CSM را با نتایج به دست آمده از مدل Hassnpour et al. (2009, 2011) که بر اساس داده های پروژه هایی با شرایط زمین شناسی مشابه توسعه داده شده است، مقایسه و اختلاف میان آن ها به صورت کمی تبیین گردیده است. نتایج این مطالعه نشان می دهد که مدل تجربی حسن پور و همکاران به دلیل همخوانی بانک اطلاعاتی با پروژه های داخلی، نتایج نزدیک تر به واقعیت را نسبت به دیگر مدل ها نشان می دهند. همچنین مدل های تجربی NTNU و RMi به دلیل در نظر گرفتن پارامترهای زمین شناسی مختلف به ویژه پارامترهای درزه داری توده سنگ، نتایج قابل قبول تری را نسبت به مدل CSM ارائه می دهند.
    کلید واژگان: تونل انتقال آب زاگرس, ماشین حفر تونل, مدل های تجربی, مدل تئوریک
    Aliasghar Ghaedi, Jafar Hasanpour*, Akbar Cheshomi
    Different methods have been introduced for estimating the performance of tunneling boring machines (TBMs) for each area; therefore, their use in other projects may lead to errors in different geological conditions. Therefore, it is necessary for each project to use models that have similar geological conditions with the project. In this paper, using the actual machine data in the Zagros Water conveyance Tunneling Project, the machine's performance has been predicted by conventional models. Then, the results obtained from the common models including the empirical models of NTNU, Palmestrom (1995) and the theoretical model of CSM compared with the results obtained from Hassnpour et al. (2009, 2011) model, which has been developed based on data from projects with similar geological conditions, and the differences between them are quantitatively explained. The results of this study indicate that the empirical model of Hassanpour et al., due to the compatibility of the database with internal projects, shows the results closer to reality than the other models. Then, empirical models of NTNU and RMi provide more reliable results than CSM model due to consideration of different geological parameters, especially rock masses.
    Keywords: Zagros Water conveyance Tunnel, Tunnel Boring Machine, Empirical Models, Theoretical Model
  • اکبر چشمی *، سید رمضان رمضان نژآد الیردی، علی فاخر
    پیشنهاد طبقه بندی های مبتنی بر ترکیب متغیرهای زمین شناسی و پارامترهای ژئوتکنیکی امکان استفاده از دانش زمین شناسی در تخمین پارامترهای ژئوتکنیکی مصالح را فراهم می کند. شهر تهران یکی از کلان شهرهایی است که بر روی رسوبات آبرفتی کواترنر بنا شده، این رسوبات بر اساس سن و شرایط تشکیل به چهار گروه C, B, A و D تقسیم شده است. برخی محققین طبقه بندی جدیدی با تلفیق متغیرهای زمین شناسی و پارامترهای ژئوتکنیکی، برای آبرفت های A وC تهران ارائه داده اند. هدف تحقیق حاضر که در ادامه تحقیقات قبلی است، پیشنهاد طبقه بندی مبتنی بر ترکیب این دو سری اطلاعات برای آبرفت های B تهران است. در این تحقیق براساس برداشتهای زمین شناسی صورت گرفته در بیش از 66 نقطه از رخنمونهای آبرفت های تهران، متغیرهای زمین شناسی موثر بر پارامترهای ژئوتکنیکی بخش درشت دانه آبرفت B شامل اندازه دانه، شکل دانه، نحوه اتصال دانه ها، سیمان بین دانه ها، همگنی و لایه بندی شناسایی گردید و بر اساس این متغیرهای این آبرفت به چهار واحد Bn1 ، Bn2 ، Bn3 و Bn4 تقسیم شد. با انجام 27 آزمایش برش مستقیم برجا و 70 آزمایش بارگذاری صفحه در واحدهای مشخص شده پارامترهای ژئوتکنیکی این 4 واحد شامل زاویه اصطکاک داخلی، چسبندگی و مدول تغییر شکل پذیری تعیین شد. با تلفیق متغیرهای زمین شناسی و پارامترهای ژئوتکنیکی جدولی پیشنهاد گردید که امکان تخمین پارامترهای ژئوتکنیکی بر اساس متغیرهای زمین شناسی برای این آبرفت را فراهم میاورد.
    کلید واژگان: آبرفت های تهران, آزمایش برش مستقیم برجا, آزمایش بارگذاری صفحه ای, طبقه بندی زمین شناسی مهندسی
    Akbar Cheshomi*, Seyed Ramezan Ramezannejad Elyerdi, Ali Fakher
    The proposed classification based on the combination of geological variables and geotechnical parameters provides the possibility of using geological knowledge in estimating the geotechnical parameters. The city of Tehran is one of the metropolises that founded on Quaternary alluvium. The alluvium is divided into four groups, A, B, C, and D, based on age and formation conditions. Some researchers have proposed a new classification using the combination of geological variables and geotechnical parameters for A and C Tehran's alluvia. The aim of this study is to sub-classification of unit B of Tehran alluvia based on combination of geological variables and geotechnical parameters. In this research, based on geological findings in 66 locations of Tehran's alluvia, the geological variables affecting the geotechnical parameters of the coarse-grained B alluvia including grain size, grain form, grain contact, cement between grain, homogeneity and layering were identified and based on these variables, unit B was divided into four units of Bn1, Bn2, Bn3 and Bn4. Using the results of 27 performed direct shear test and 70 plate loading tests in specified units, the geotechnical parameters of these four units, including the internal friction angle, cohesion, and modulus of deformability were determined. With combination of geological variables and geotechnical parameters, new classification of unite B was proposed that make it is possible to estimate the geotechnical parameters based on the geological variables for this alluvium.
    Keywords: Tehran alluviums, Direct shear test, Plate load test, Engineering geology classification
  • اکبر چشمی، علی اسحاقی، جعفر حسن پور
    به منظور بررسی تاثیر آهک و سیمان بر ویژگی های تورمی رس سولفاته سه گروه نمونه با ترکیب های مختلف از رس سولفاته و آهک، رس سولفاته و سیمان، رس سولفاته و آهک و سیمان تولید و درصد تورم، فشار تورم، حد روانی و خمیری آن ها قبل و بعد از اضافه کردن افزودنی ها مقایسه شده است. اضافه کردن 3، 5 و 7 درصد آهک باعث افزایش درصد و فشار تورم و حدروانی و خمیری خاک شده است. دلیل این افزایش تشکیل کانی میله ای شکل و متورم شونده اترینگایت است. اضافه کردن 3، 5 و 7 درصد سیمان به دلیل تشکیل ژل های سیمانی باعث کاهش درصد و فشار تورم، حد روانی و حد خمیری خاک شده است. اضافه کردن همزمان آهک و سیمان با درصدهای فوق به خاک مذکور هرچند باعث کاهش حد خمیری خاک شده ولی تاثیر کمی بر درصد و فشار تورم داشته است. بنابراین اصلاح ویژگی های تورمی رس های سولفاته و یا رس های در معرض هجوم سولفات با آهک امکان پذیر نبوده و استفاده از سیمان پرتلند تیپ دو مناسب تر است.
    کلید واژگان: تورم, آهک, سیمان, رس سولفاته, اترینگایت
  • اکبر چشمی، زهرا عزالدین، کاظم مرادی هرسینی
    طبقه بندی خاک یکی از بخثهای مهم در مطالعات ژئوتکنیک است، لذا ارزیابی روش های موجود برای طبقه بندی خاک، در نواحی مختلف حائز اهمیت می باشد. برای طبقه بندی خاک از نتایج آزمایشهای برجا و آزمایشگاهی استفاده می شود. اخذ نمونه و انجام آزمایشهای شناسایی، روشی آزمایشگاهی برای طبقه بندی خاک است. استفاده از نتایج آزمایش نفوذ مخروط با اندازه گیری فشار آب منفذی ( CPTu) روشی برجا برای شناسایی و طبقه بندی خاک می باشد که به دلیل سرعت و دقت بالا امروزه کاربرد وسیعی در مطالعات ژئوتکنیک پیدا کرده است. محققان مختلف با استفاده از پارامترهایی که در آزمایش CPTu اندازه گیری می شود، نمودارهای متفاوتی برای طبقه بندی خاک پیشنهاد نموده اند. در این تحقیق، به منظور بررسی میزان کارایی این روش ها، از نتایج 58 آزمایش CPTu مربوط به چهار ناحیه در جنوب ایران استفاده شده و خاک بوسیله روش های مبتنی بر CPTu طبقه بندی شده، سپس با نتایج 372 آزمایش دانه بندی آزمایشگاهی مقایسه گردیده است. نتایج نشان می دهد که نمودار پیشنهادی توسط روبرتسون (Robertson، 1990) که برمبنای Qt، Ft و Bq می باشد، بهترین تطابق را با نتایج آزمایش دانه بندی در مناطق مورد مطالعه دارد. سپس براساس داده های بدست آمده از تحقیق، نمودار اصلاح شده ای برای طبقه بندی خاکهای نواحی جنوبی ایران بر مبنای متغیرهای Rf و qt-u0/σ ́v، پیشنهاد شده که تطابق 90% با نتایج آزمایشهای دانه بندی را نشان می دهد.
    کلید واژگان: آزمایش نفوذ مخروط, طبقه بندی خاک, آبرفتهای جنوب ایران
    Akbar Cheshomi
    Soil classification is one of the major parts of geotechnical studies. So assessment of existing methods for soil classification in different areas is important. For soil classification is used in situ and laboratory test results. Sampling and identification tests are laboratory methods for soil classification. CPTu test is in situ method for soil identification and classification, due to accuracy and speed, this test is used widely in geotechnical study today. Many researchers are proposed some charts for soil classifications based on the parameters measured in CPTu test. In this paper for evaluation the performance of these methods, 58 CPTu test results have been used. These tests are related to four areas in southern Iran. The soils are classified by CPTu methods and then they are compared with 372 laboratory soil classification. Research results show the chart proposed by Robertson (1990) which based on Qt, Ft and Bq variables has the best adaptation with the laboratory soil classification in these studied areas. Then according to data obtained from research, proposed a modified charts based on Rf, qt-u0/σ΄ v , that show 90% adaptation with laboratory soil classification.
    Keywords: CPTu, Soil classification, Southern Iran alluvium
  • اکبر چشمی، زهرا عزالدین، کاظم مرادی هرسینی
    ضریب تحکیم یکی از پارامترهای مهمی است که در طراحی های ژئوتکنیکی استفاده میشود. این ضریب معمولا از آزمایش تحکیم یک بعدی آزمایشگاهی بدست میآید. آزمایش نفوذ مخروط آزمایشی برجاست که در آن امکان اندازهگیری تغییرات فشار آب منفذی با زمان و تعیین ضریب تحکیم وجود دارد. این آزمایش قبلا بعنوان آزمایش محو فشار آبمنفذی (Dissipation) معرفی شده است. ته (Teh، 1987)، هولسبی و ته (Houlsby & Teh، 1988)، ته و هولسبی (Teh & Houlsby، 1991) و جونز و راست (Jones & Rust، 1995) روش های مختلفی برای تعیین ضریب تحکیم از نتایج آزمایش نفوذ مخروط پیشنهاد نمودهاند. در این مقاله با استفاده از 43 آزمایش محو فشار منفذی و 35 آزمایش تحکیم آزمایشگاهی در سه ناحیه در جنوب ایران، ضمن مقایسه ضریب بدست آمده از 4 روش فوق، ضریب بدست آمده از این روش ها با ضریب حاصل از آزمایش آزمایشگاهی تحکیم مقایسه شده است. نتایج نشان میدهد ضریب بدست آمده از آزمایش آزمایشگاهی از مقادیر بدست آمده از روش ته و هولسبی بیشتر و از سایر روش ها کمتر است. نتایج آزمایشگاهی از نظر مقدار و روند به نتایج بدست آمده از روش ته و هولسبی نزدیکتر هستند. رابطه تجربی بین ضریب تحکیم آزمایشگاهی و برجا با ضریب تعیین بیشتر از 0.7 پیشنهاد شده است. بیشترین ضریب تعیین مربوط به روش هولسبی و ته و کمترین مربوط به روش جونز و راست است. زمانی که یک رابطه تجربی برای همه سایتهای مطالعه شده پیشنهاد گردیده ضریب تعیین نسبت به زمانیکه روابط تجربی برای هر سایت بصورت مستقل تعیین گردیده، کاهش یافته است بنابراین روابط میتوان گفت روابط تجربی متاثر از ویژگی های هر منطقه میباشند.
    کلید واژگان: آزمایش نفوذ مخروط, آزمایش محو فشار منفذی, ضریب تحکیم
    A. Cheshomi, Z. Ezzedin, K. Mordi Hersini
    Coefficient of consolidation (CV) is one of the important parameters used in geotechnical design. This parameter is usually achieved from one dimensional consolidation test in laboratory. Cone penetration Test (CPT) is an in situ test, in this test can be measure pore water pressure with time this test has previously been introducing dissipation test. Teh (1987), Houlsby and Teh (1988), Teh and Houlsby (1991) and Jones and Rust (1995) have been proposed different methods to determine CV from CPTu results. In this paper, have been used 43 dissipation tests and 35 one dimension laboratory consolidation tests that were conducted in three areas in southern Iran and are compared CV are obtained from CPTu test by from 4 methods listed above with each other’s and one dimensional laboratory consolidation test. The results show that CV obtained from laboratory test is higher than the value obtained by from Teh & Houlsby (1991) method and lower than the value obtained from others methods. The similarity of results obtained from laboratory test in terms of amount and trend are closer to results obtained from Teh & Houlsby (1991) method. The empirical relationships between laboratory and in situ CV are proposed. For all equations, coefficient of correlation is higher than 0.7. The highest value is belong to Houlsby & Teh (1988) method and the least value is belong to the Jones & Rust (1995) method.
    Once the empirical equation is proposed for each site indecently, coefficient of correlation in all methods is high but while the empirical equation is proposed for all sites together coefficient of correlation is decrease. Thus these empirical equations are influenced by the characteristics of each area so for each area must be independently evaluated and empirical equation are proposed.
    Keywords: CPTu, Dissipation test, Coefficient of consolidation
  • یونس کرمی، امیر خبازی، محمد غفوری، اکبر چشمی*

    انسداد (Clogging) در حفاری مکانیزه با ماشین حفاری (TBM) به دلیل چسبیدن خاک رس به پیشانی برشی و ابزار تخلیه دستگاه رخ می دهد. تحقیق حاضر به بررسی تاثیر تغییر رطوبت و مقدار ماسه بر میزان انسداد در خاک رس مونتموریلونیت پرداخته است. آزمایش ها با دستگاه آزمایش چسبناکی (Adhesion test device) روی 28 نمونه با درصدهای مختلف ماسه و آب انجام شده و میزان تنش چسبناکی (Adhesion stress) و درجه انسداد (Degree of clogging) تعیین شده است. نتایج آزمایش ها نشان می دهد با افزایش درصد رطوبت و مقدار ماسه، شاخص استحکام (Consistency index) کاهش یافته است. منحنی تغییرات تنش چسبناکی در مقابل درصد رطوبت به ازای درصدهای مختلف ماسه زنگوله ای شکل است. در همه نمونه ها با افزایش درصد ماسه تنش چسبناکی کاهش یافت. با افزایش درصد رطوبت تا 138 درصد، تنش چسبناکی افزایش و بعد از آن کاهش یافت. نتایج نشان می دهد در نمونه هایی دارای درصد ماسه بیش از 40 درصد، رس به سطح فلز نمی چسبد و در نمونه های دارای درصد رطوبت بیش از 133 درصد و درصد ماسه کمتر از 40 درصد با شاخص استحکام بیش از 5/0 رس به سطح فلز چسبیده است.

    کلید واژگان: انسداد, چسبناکی, خاک رسی, TBM
    Younes Karami Aznadaryani, Akbar Cheshomi, Amir Khabbazi Basmenj, Mohammad Ghafoori

    Clogging occurs during mechanical tunneling with a Tunnel Boring Machine (TBM) because of adhesion of clayey soils to the cutter head and conveyor system. The present study examined the effects of water and sand contents on clogging in Montmorillonite clayey soil. Testing was carried out using an adhesion test device on 28 samples with different water and sand contents to determine adhesion stress and degree of clogging. The results indicate that the consistency index (Ic) of the samples decreases as the sand and water content increases. The results for variation of adhesion stress versus water content at different sand contents formed similar bellshaped curves. In all graphs، an increase in sand content decreased adhesion stress. Adhesion stress increased until the water content increased to 138%، at which point it began to decrease. The results show that adhesion of the soil to the surface of the metal piston did not occur in samples having a sand content of >40% and in samples with >133% water content having a sand content of <40%، Ic>0. 5 adhesion occurred.

    Keywords: Adhesion, Clayey Soil, Clogging, TBM, Tunnel Boring Machine
  • ابراهیم احمدی ششده، اکبر چشمی
    تعیین مقاومت فشاری تک محوری (UCS) سنگ در اکثر پروژه های مهندسی ضروری است. در حفاری های عمیق برای دستیابی به منابع هیدروکربوری و یا حفاری های اکتشافی برای تونل های عمیق تهیه نمونه مناسب برای اندازه گیری مستقیم UCS مشکل، هزینه بر و گاهی غیر ممکن است. بنابراین استفاده از روش های غیر مستقیم (نظیر استفاده از خرده های حفاری) برای تخمین UCS متداول شده است. استفاده از یک نفوذ کننده سخت که به داخل خرده سنگ تثبیت شده در یک چسب نگهدارنده نفوذ می نماید و به عنوان آزمایش نفوذ (Indentation test) شناخته می شود، یکی از این روش ها است. در این مقاله 11 نمونه سنگ آهک میکرایتی تهیه و پس از تعیین UCS آنها در آزمایشگاه، نمونه ها خرد و آزمایش نفوذ با نفوذ کننده هایی به قطرهای 6/ 0، 8/ 0 و 1 میلیمتر بر روی 720 خرده ذره با اندازه های 2، 3 و 4 میلیمتر انجام شده و نیروی انتقال بحرانی (CTF) که معرف مقاومت نهایی خرده ذره در مقابل ورود نفوذ کننده بداخل آن می باشد، تعیین شده است. روابط تجربی بین UCS و CTF برای نمونه ها و نفوذ کننده های با قطرهای مختلف با R2 ≥ 0.78 پیشنهاد شده است. با استفاده از رگرسیون چند متغیره، رابطه ای کلی بین UCS، CTF، اندازه ذرات (D) و قطر نفوذ کننده (I) با R = 0.85 ارائه شده است. صحت روابط تجربی پیشنهاد شده با انجام 135 آزمایش نفوذ بر روی 3 نمونه سنگ آهک میکرایتی و مقایسه UCS اندازه گیری شده در آزمایشگاه با UCS تخمین زده شده ارزیابی گردیده که شباهت 88% آنها نشاندهنده رواداری روابط تجربی پیشنهادی در تحقیق حاضر می باشد.
    کلید واژگان: آزمایش نفوذ, مقاومت فشاری تک محوری, نیروی انتقال بحرانی, خرده حفاری
    Akbar Cheshomi
    Measuring of uniaxial compressive strength (UCS) of intact rocks is necessary in many engineering projects. In deep well drilling for petroleum production or exploration drilling in deep tunnels، because depth wells، obtain suitable core samples for UCS test is too extensive and sometimes impossible. Therefore indirect method for UCS determine (for example using rock particles) is common. One of these methods is known as indentation test. In this test an indenter that is hard penetrate in to rock particle which surrounded by resin is used. In this paper، 11 microcrystalline limestone block samples from carbonate Zagros formation outcrops is prepared and UCS test in laboratory is performed. Then cores are crushed and 720 rock particle samples with 2، 3 and 4 millimeters size is prepared. Indentation test with indenter 0. 6، 0. 8 and 1 millimeters diameter is done and critical transitional force (CTF) for each particles is determined. Empirical equation between UCS and CFT for different samples and indenter with R2≥0. 78 is suggested. Using multiple regression general equation between UCS، CFT، particle size (D) indenter diameter (I) with R2=0. 85 is proposed. Verification of the proposed equations with 135 indentation tests on 3 microcrystalline limestone samples and comparing measuring UCS in laboratory with estimate UCS are evaluated. This comparison showed that 88% they are similar.
    Keywords: indentation test, uniaxial compressive strength, critical transitional force, drilling cutting
  • اکبر چشمی، یعقوب صهبانیا، جواد اشجاری
    یکی از مباحث اصلی در ساخت سدها، تراوش آب بعد از آبگیری است. برای جلوگیری از وقوع نشت،ارزیابی و پیش بینی مقدار آن مفید است. سد سیمره روی رودخانه سیمره در استان ایلام در جنوب غرب ایران ساخته شده است. هدف از ساخت این سد کنترل سیلاب و تولید برق است. در زمان آبگیری سد به منظور کنترل نشت در جناح راست، پرده تزریق در دو جهت این جناح ساخته شده است. تراز نرمال آب دریاچه 720 متر است. در این زمان آبگیری در تراز 660 متر متوقف شده است. هدف این مقاله تخمین مقدار نشت از جناح راست سد با استفاده از روش های عددی است. بدین منظور از نرم افزار اجزای محدود GW استفاده شده است که مدلسازی نشت آب را به صورت دو بعدی انجام می دهد. تراز چاه های مشاهده شده و دبی چشمه های پایین دست در جناح راست رودخانه داده های اصلی برای مدلسازی و ارزیابی صحت مدل ارائه شده استفاده شد. نتایج ارزیابی ها نشان می دهد که اگر آبگیری به تراز نرمال سد برسد ممکن است نشت قابل توجهی در جناح راست سد اتفاق بیفتد.
    کلید واژگان: سد سیمره, مدلسازی عددی, نرم افزار GW, نشت
    Akbar Cheshomi, Yaghob Sahbaniya, Javad Ashjari
    One of the major issues in dam construction is water seepage، post impounding. Assessment and prediction of the amount of water leakage can be useful in preventing such events. The Seymareh dam has been constructed on the Seymareh River in Ilam province، Southwest of Iran. The dam controls the floods and generates hydroelectric power. It is already under impoundment and the seepage problem is being considered. Grout curtains have been employed in two directions at the right abutment of the dam to control the seepage. The normal reservoir level is 720 m and it has been impounded at the 660 m level up to the point. The purpose of this study is to predict the amount of water seepage through the right abutment of the dam by using numerical modeling. For this purpose، a new GW finite element code was used for a two-dimensional simulation of the water seepage. The Levels of the observations wells and the discharges of the downstream springs on the right river bank are used as the main data for this modeling and its verification. Assessments show that if the dam impoundment rises to the normal level، significant seepage may occur through the right abutment.
    Keywords: GW code, Numerical modeling, Seepage, Seymareh dam
  • امیر خبازی*، محمد غفوری، اکبر چشمی، یونس کرمی ازندریانی
    کلاگینگ (Clogging) یا انسداد یکی از مشکلاتی است که در حفاری تونل با دستگاه TBM به دلیل چسبیدن زمین های رسی به پیشانی برشی و ابزار تخلیه دستگاه ها در سطوح مختلف رخ می دهد. مرور طرح های ارزیابی ارائه شده و ابزار ابداعی به کار گرفته شده جهت اندازه گیری چسبناکی خاک و برآورد پتانسیل کلاگینگ، دستگاه جدایش پیستون را از میان روش های پیشنهادی کارا و مستعد توسعه نشان می دهد. در تحقیق حاضر دستگاه جدایش پیستون برای اندازه گیری چسبناکی خاک رسی به سطح فلز و تعیین وقوع یا عدم وقوع انسداد طراحی و ساخته شد. سپس به منظور بررسی عملکرد دستگاه و اطمینان از نتایج به دست آمده از خروجی های دستگاه، مقدارچسبناکی (Adhesion) بین سطوح فلزی و ماده های طبیعی و مصنوعی (آب، عسل، چسب آهن و خاک رس) اندازه گیری گردید. نمودارهای رفتار جمعی و روش های آماری دقت و تکرارپذیری نتایج آزمایش ها را تایید نمود.
    کلید واژگان: خاک رس, چسبانکی, کلاگینگ, TBM
    A. Khabbazi Basmenj *, M. Ghafoori, A. Cheshomi, Y. Karami Azandariani
    The adhesion of clay minerals to metal surfaces leads to clogging of equipment during mechanized tunneling through clay-bearing formations. Among proposed methods to measure adhesion and evaluate clogging potential, Piston Separation Device is found practical and capable to be developed. The Device was designed based on literature and built in this study. Performance of test device was investigated by natural and synthetic materials (water, honey, stick and clayey soil). Statistical study confirmed accuracy and reproducibility of test results. Study of wetness effect in adhesion of Montmorillonite showed adhesion increases with decrease in moisture to twice as much Plasticity Limit (=2PL). Also it is perceived that clogging will occur in wetness much than twice as much Plasticity Limit but in less not.
    Keywords: Clay, Adhesion, Clogging, TBM
  • اکبر چشمی، ابراهیم احمدی ششده، عباس قلندرزاده
    یکی از روش های ارزیابی ویژگی های مقاومتی سنگ بکر، بررسی مقاومت خرده ذرات مربوط به آن سنگ در قالب آزمایشهای بارگذاری مستقیم بر نمونه و آزمایش نفوذ استاتیک است. در این تحقیق ضمن معرفی دستگاه طراحی و ساخته شده، به تشریح بخشها و عملکرد دستگاه بارگذاری بر خرده ذرات مجزا پرداخته و تکرارپذیری نتایج به دست آمده از آزمایشهای بارگذاری و نفوذ استاتیکی بر نمونه های همگن، بررسی و نمودارهای رفتاری مربوط به آنها رسم شدهاست. تصویربرداری از شکل ذرات قبل و بعد از آزمایش صورتگرفته و مکانیسم شکست ذرات مربوطه بررسی شده است. جهت بررسی تکرارپذیری نتایج استخراج شده از دستگاه طراحی شده، در تمامی آزمایشها، همخوانی نتایج و شباهت رفتاری ذرات آزمایش شده در قالب نمودارهای رفتار جمعی نمایش داده شده و درجه اعتبار نتایج به دست آمده با استفاده از تئوری کاهش نمونه ها مورد بررسی قرار گرفتهاست. به منظور ارزیابی کارایی دستگاه و نتایج به دست آمده در تخمین مقاومت فشاری تک محوری سنگ، بین نتایج مربوط به 480 آزمایش بارگذاری بر خرده ذرات آهکی میکرایتی و مقاومت فشاری تک محوری آنها همبستگی برقرار شده است. همبستگی های برقرار شده با ضرایب تعیین بزرگ تر از 83/0 نشاندهنده کاربردی بودن نتایج بهدست آمده از دستگاه در تخمین غیر مستقیم مقاومت فشاری تک محوری با استفاده از خرده ذرات مجزای سنگی میباشد.
    کلید واژگان: آزمایش نفوذ استاتیک, تکرارپذیری نتایج, خرده ذرات مجزا, دستگاه بارگذاری, مقاومت فشاری تک محوری
    A. Cheshomi*, E. Ahmmadi Sheshde, A. Galandarzade
    One of the methods for evaluation mechanical characteristics of intact rock is studying on rock single particle strength. In these paper, single particles loading apparatus was introduced then design stage and component this apparatus was described. Repeatability test results from static and penetration test on homogeny particles were investigated and behavior charts this samples were drawn. Samples photographs before and after tests were taken and particles fracture mechanism were described. For investigation repeatability test results, collective behavior graphs were drawn and were compared to each other and validation degree of results by using small sampling theory were evaluated. For evaluation the performance apparatus and results in estimating the UCS, 480 single particle loading (SCSI) of micro-crystalline limestone determined and compared with UCS, then presented relationship between them with correlation of coefficient larger than 0.83. This subject shows the ability apparatus in UCS indirect prediction.
    Keywords: Single particle crusher apparatus, Single particles, Indentation test, Uniaxial compressive strength
  • اکبر چشمی، ابراهیم احمدی ششده
    تعیین مقاومت تک محوره محصور نشده (UCS) به عنوان یکی از پارامترهای مکانیکی جهت ارزیابی مقاومت سنگ در بسیاری از پروژه های مهندسی لازم است. در برخی از پروژه های مهندسی نظیر حفر چاه جهت استخراج مواد هیدروکربوری به دلیل عمق زیاد حفاری، محدودیت هایی جهت اخذ نمونه مناسب برای تعیین مقاومت تک محوری وجود دارد. از طرفی تعیین این پارامتر به منظور آنالیز پایداری جدار چاه و برنامه های توسعه چاه لازم و ضروری است. بدین جهت ایده استفاده از خرده های حفاری جهت تعیین این پارامتر مطرح شده است. در این مقاله به منظور توسعه روابط تجربی بین مقاومت تک محوری سنگ و مقاومت خرده ذرات، تعداد 7 نمونه سنگ آهک میکرایتی از رخنمون-های سازند آسماری تهیه شده و پس از انجام آزمایش تراکمی تک محوری و تعیین مقادیر UCS آنها، نمونه های مذکور خرد گردیده و 420 نمونه به عنوان خرده های حفاری آماده سازی شده است. با استفاده از دستگاه بارگذاری بر خرده ذرات مجزا، مقاومت فشاری تک ذره (SCS) خرده های حفاری تعیین شده است. با توجه به تاثیر شکل خرده ها بر مقاومت آنها، کلیه خرده های مطالعه شده به شکل کروی در آورده شده است و به منظور مطالعه اثر اندازه خرده بر مقاومت آنها مطالعه بر روی خرده ها، با قطرهای 2، 3 و 4 میلیمتر انجام شده است. با تعریف متغیرهای مقاومت و اندازه، نمودارهایی برای تعیین مقاومت خرده ذرات پشنهاد شده که در آنها اثر اندازه دانه در آزمایش بارگذاری بر ذرات مجزا حذف شده است. ضریب همبستگی بین UCS و SCS در حالت های مختلف بیشتر از 91/0 بوده که نشان دهنده همبستگی قابل قبول این دو پارامتر با هم می باشد.
    کلید واژگان: مقاومت تک محوری, خرده حفاری, مقاومت خرده ذرات مجزا
    Akbar Cheshomi
    Determination of uniaxial compressive strength (UCS) of intact rock is an important mechanical parameter required for many engineering projects. In some engineering projects for example well drilling for production petroleum because of more deep well exist limitation for obtain rock core sample and determination UCS. On the other hand determination this parameter is essential in order to analysis well wall stability and wells development program. Because of this, the idea of using drilling cuttings is proposed for determination UCS. In this paper in order to develop relationship between UCS and single compressive strength (SCS) were used from 7 block sample microcrystalline limestone from Asmari formation outcrops. Then UCS test was performed and was determined uniaxial compressive strength. Next these samples were crushed and were prepared 420 single particles. Then SCS for each particle is determined. Since shape of particles effect on particle strength therefore shape of particles has been modified and total particles that used for determination SCS was spherical. In order to study effect size of particle, particles with diameters 2, 3 and 4 millimeter is prepared and determined SCS for each particles. With increase diameter of particle, increase SCS. In order to eliminate effect of size particles is defined variable size and strength and is proposed chart between them. Coefficient of correlation between SCS and UCS is more than 0.91 that present exist good correlation between them.
    Keywords: niaxial strenght, drilling cutting, single comperessive strength
  • اکبر چشمی *، نسیم خان محمدی، اسماعیل نصیری
    تعیین پارامترهای ژئوتکنیکی رسوبات درشت دانه در مطالعات ژئوتکنیک موضوع مهمی می باشد. با توجه به تاثیر متغیرهای وابسته به شکل دانه بر روی پارامترهای ژئوتکنیکی خاک، این تحقیق روشی ارائه می دهد که در آن با استفاده از متغیرهای شکل دانه می توان زاویه اصطکاک داخلی آبرفت درشت دانه را تخمین زد. در این تحقیق از 9 محل در آبرفت های تهران نمونه خاک مناسب تهیه شد و با آزمایش های آزمایشگاهی انجام شده (آزمایش های شناسایی، سه محوری و برش مستقیم) زاویه اصطکاک داخلی هر نمونه تعیین گردید. سپس از دانه های تشکیل دهنده هر نمونه عکس های دیجیتالی تهیه شد و با مقایسه این عکس ها با نمودار پیشنهادی کرومباین و اسلاس (Krumbein and Sloss، 1963) متغیرهای شکل دانه (کرویتو گردشدگی) به صورت کمی تعیین شد. بدین منظور از 2520 دانه به روش چشمی و میکروسکوپی عکس برداری شده است. با رسم نمودارهایی ارتباط بین زاویه اصطکاک داخلی به دست آمده از آزمایش های آزمایشگاهی و متغیرهای شکل دانه بررسی شد و ضمن ارائه روابط تجربی بین آن ها مشخص شد که با افزایش زاویه دار بودن و کاهش کرویت دانه ها، زاویه اصطکاک داخلی خاک افزایش می یابد.
    کلید واژگان: زاویه اصطکاک داخلی, متغیرهای شکل دانه, گردشدگی, کرویت
    A. Cheshmi *, N. Khanmohammadi, E. Nasiri
    Determination of geotechnical parameter in coarse grained alluvia is important subject in geotechnical study. The paper presented a method that can be used to determine the angle of friction with use from particle shape for coarse grained alluvia. In this paper from 9 location in Tehran alluvia prepared soil samples. The angle of friction was determined based on the results of a number of laboratory test (Classification, triaxial and direct shear tests). Then, images of the grains forming the samples were taken and compared with the chart presented by Krumbein and Sloss (1963). In this manner determined shape grains variable (Sphericity and Roundness). In order to 2520 grains were taken images with use by microscope and without microscope. A relationship between the angles of friction was determined with laboratory tests and shape grains variable is investigated and proposed. With increase of angularity and decrease roundness, angles of friction increases.
    Keywords: Angle of friction, Shape grains variable, Sphericity, Roundness
  • جواد ایمان زاده، بهمن بهلولی، اکبر چشمی، فرهاد نبی زاده
    مطالعات زمین شناسی و زمین شناسی مهندسی زیادی بر روی آبرفت های تهران با دیدگاه بررسی ویژگی های مهندسی این آبرفت ها و وضعیت سیمانتاسیون در آنها انجام شده، ولی در این مطالعات کمتر به پدیده هایی نظیر گودبرداری که بطور مداوم در آبرفت تهران برای پروژه های مختلف انجام می گردد، پرداخته شده است. در این تحقیق سعی شده با توجه به گسترش آبرفت های ریز دانه در جنوب تهران به مطالعه الگوی پایداری گود در قسمتی از این رسوبات در جنوب تهران پرداخته شود. بدین منظور با توجه به برداشت های صحرایی و آزمایشگاهی پارامترهای مهندسی بخشی از این آبرفت ها که در محدوده مطالعه مذکور تعریف شده، تعیین و با استفاده از روش مورگنسترن - پرایس که بر پایه فلسفه تعادل حدی بنا شده است، با بهره گیری از نرم افزار GeoStudio تحلیل گود انجام شده است. براساس نتایج تحلیل ها منطقه مورد مطالعه از لحاظ پایداری گود به 3 ناحیه مجزای D1، D2 و D3 تقسیم گردیده است.
  • اکبر چشمی، علی فاخر، ماشاءالله خامه چیان
    شهر تهران بر روی نهشته های آبرفتی دوران چهارم بنا شده است. در گذشته ویژگی های این رسوبات توسط محققین مختلف مورد بررسی قرار گرفته ولی بیش از همه طبقه بندی ریبن مورد استفاده واستناد است. ریبن درسال 1955 رسوبات آبرفتی تهران را از قدیم به جدید به چهار گروه C، B، A و D تقسیم نمود. در بررسی رسوبات از دیدگاه زمین شناسی بیشتر به مطالعه رسوبات از نظر زمان تشکیل و اختصاصات عمومی (نظیر جنس رسوبات، منشا، شرایط تشکیل و...) پرداخته و کمتر به جنبه های کاربردی و ژئوتکنیکی آن توجه شده است. مطالعه رسوبات بر اساس زمان تشکیل میتواند اطلاعات مفیدی در رابطه با تاریخچه تکوین حوزه رسوبگذاری و روند تغییرات رسوبات در آن بدست دهد و حتی میتواند به مهندس ژئوتکنیک در برنامه ریزی مطالعات و نتیجه گیری ها کمک کند اما این موضوع در حالت کلی نیازمند ارزیابی طبقه بندی های زمین شناسی با توجه به نوع رسوبات است. در این مقاله به منظور ارزیابی قابلیتهای طبقه بندی ریبن و سایر طبقه بندی های زمین شناسی در مطالعات ژئوتکنیکی، این طبقه بندی ها تشریح شده و نقاط ضعف و قوت آنها توضیح داده شده است. سپس ضمن ارائه نقشه های زمین شناسی تهیه شده برای تهران انطباق پذیری نقشه ها با نتایج برخی چاهکهای حفر شده و پیمایشهای انجام شده بررسی شده و در پایان عوامل زمین شناسی موثر بر خواص ژئوتکنیکی رسوبات گستره تهران با توجه به نتایج حاصله از بررسی های انجام شده بیان شده است.
    کلید واژگان: زمین شناسی تهران, آبرفت های تهران, طبقه بندی ریبن, رسوبات تهران
    City of Tehran is founded on Quaternary alluvium. During the last years, several researchers have studied characteristics of this alluvium. Amongst them, Rieben classification has been the most widely used classification rather than others. Rieben (1955) divided Tehran alluvium to four categories, A, B, C and D which are ranged from old to young, respectively, in terms of geologic age. In Rieben study, age and general characteristics of alluviums are considered rather than geotechnical and engineering applications. Study of alluvium based on age can give useful information about history of basin sedimentation and relevant change's trends and even it may help geotechnical engineers for preparing study plan and making sound conclusions over undertaken studies. For doing so, it is required to evaluate alluvium classifications with respect to sedimentation types. In order to evaluate Rieben classification capabilities for geotechnical studies of Tehran alluvium, following subjects are studied in this research: (A) Description of Rieben and other classifications that are presented based on age and specification of geology. (B) Discussing advantages and disadvantages of existing classifications in geotechnical studies. (C) Analysis of Tehran geological maps with consideration of alluvium formation and making comparison of these maps with some boreholes, test pits and site visit results. (D) Discussing geological factors affecting on geotechnical specifications of Tehran alluvium.
بدانید!
  • در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو می‌شود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشته‌های مختلف باشد.
  • همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته می‌توانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال