به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت

فهرست مطالب بتول اشرف

  • بتول اشرف، امین علیزاده، محمد موسوی بایگی، محمد بنایان اول
    با توجه به اهمیت مدل های اقلیمی به عنوان ابزار اصلی مطالعات تغییر اقلیم و نیز تعدد این مدل ها، انتخاب بهترین و مناسب ترین مدل برای منطقه مورد مطالعه از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. در این پژوهش ابتدا داده های دما و بارش شبیه سازی شده توسط 5 مدل BCM2، CGCM3، CNRMCM3، MRICGCM2.3 و MIROC3.2 در سه منطقه تربت حیدریه، سبزوار و مشهد بر اساس سناریوهای انتشار A1B، A2 وB1 به روش تناسبی ریزمقیاس شد. سپس با استفاده از آماره های ضریب همبستگی (R2)، شاخص توافق (D) و میانگین مربعات انحرافات (MSD) صحت سنجی هر یک از مدل ها به طور منفرد و نیز به صورت گروهی انجام شد. نتایج نشان داد که بر اساس اجرای منفرد مدل ها و بر اساس هر سه سناریوی انتشار، در تربت حیدریه و مشهد مدل MRICGCM2.3 و در سبزوار مدل MIROC3.2 بهترین عملکرد را در شبیه سازی دما و مدل های MIROC3.2، MRICGCM2.3 وCNRMCM3 به ترتیب در تربت حیدریه، سبزوار و مشهد دقیق ترین پیش بینی را برای بارش ارائه کرده اند. همچنین دمای شبیه سازی شده توسط همه مدل ها در تربت حیدریه و سبزوار بر مبنای سناریوی B1 و در مشهد بر اساس سناریوی A2 کمترین عدم قطعیت را داشته است. بیشترین دقت در مدل سازی بارش نیز در تربت حیدریه بر اساس سناریوی A2 و در سبزوار و مشهد بر مبنای سناریوی B1 انجام شده است. به طور کلی بررسی آماره های محاسبه شده توسط اجرای گروهی 5 مدل منتخب نشان از کاهش چشمگیر خطای شبیه سازی و درنتیجه افزایش دقت پیش بینی های صورت گرفته بر مبنای هر سه سنایوی انتشار داشته است. در این حالت، بیشترین مطابقت داده های دمای شبیه سازی شده و مشاهده شده در تربت حیدریه و سبزوار بر مبنای سناریوی B1 و در مشهد بر مبنای سناریوی A2 و در مدل سازی بارش در تربت حیدریه بر مبنای سناریوی A2 و در سبزوار و مشهد بر مبنای سناریوی B1 حاصل شده است. بنابراین با عنایت به نتایج این تحقیق لازم است قبل از انجام مطالعات تغییر اقلیم ابتدا مدل GCM بهینه منطقه برای شبیه سازی هر پارامتر اقلیمی انتخاب شود.
    کلید واژگان: اجرای گروهی, تغییر اقلیم, ریزمقیاس نمائی تناسبی, سناریو, مدل AOGCM}
    B. Ashraf, A. Alizadeh, M. Mousavi Baygi, M. Bannayan Awal
    Scince climatic models are the basic tools to study climate change and because of the multiplicity of these models, selecting the most appropriate model for the studying location is very considerable. In this research the temperature and precipitation simulated data by BCM2, CGCM3, CNRMCM3, MRICGCM2.3 and MIROC3 models are downscaled with proportional method according A1B, A2 and B1 emission scenarios for Torbat-heydariye, Sabzevar and Mashhad initially. Then using coefficient of determination (R2), index of agreement (D) and mean-square deviations (MSD), models were verified individually and as ensemble performance. The results showed that, based on individual performance and three emission scenarios, MRICGCM2.3 model in Torbat-heydariye and Mashhad and MIROC3.2 model in Sabzevar had the best performance in simulation of temperature and MIROC3.2, MRICGCM2.3 and CNRMCM3 models have provided the most accurate predictions for precipitation in Torbat-heydariye, Sabzevar and Mashahad respectively. Also simulated temperature by all models in Torbat-heydariye and Sabzevar base on B1 scenario and, in Mashhad based on A2 scenario had the lowest uncertainty. The most accuracy in modeling of precipitation was resulted based on A2 scenario in Torbat-heydariye and, B1 scenario in Sabzevar and Mashhad. Investigation of calculated statistics driven from ensemble performance of 5 selected models caused notable reduction of simulation error and thus increase the accuracy of predictions based on all emission scenarios generally. In this case, the best fitting of simulated and observed temperature data were achieved based on B1 scenario in Torbat-heydariye and Sabzevar and, A2 scenario in Mashhad. And the best fitting simulated and observed precipitation data were obtained based on A2 scenario in Torbat-heydariye and, B1 scenario in Sabzevar and Mashhad. According to the results of this research, before any climate change research it is necessary to select the optimum GCM model for the studying region to simulate climatic parameters.
    Keywords: Ensemble performance, Climate change, Proportional downscaling, Scenario, AOGCM models}
  • محمد موسوی بایگی، بتول اشرف، فرشته رمضان زاده هژبر
    به دلیل اهمیت استراتژیک گندم (.L aestivum Triticum) و کمبود مقادیر بارش در استان خراسان رضوی، شناسایی مناطق مستعد و نیز زمان مناسب کشت این گیاه زراعی با استفاده از داده های هواشناسی و اقلیمی باعث افزایش عملکرد آن خواهد شد. در این تحقیق داده های روزانه دمای کمینه، بیشینه و بارندگی 9 ایستگاه سینوپتیک استان در یک دوره آماری20 ساله(1368 تا 1387) مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به فراهم بودن دمای مناسب جوانه زنی گندم پاییزه در خراسان رضوی، مناطق مستعد تنها با تاکید بر عنصر بارش و در نظر گرفتن آستانه 300 میلی متر شناسایی و پهنه بندی شد. همچنین تاریخ های شروع، خاتمه و طول دوره بارندگی که با توجه به وضعیت اقلیمی منطقه در نظر گرفته شدند، با احتمال 50 و 80 درصد، محاسبه شده و سپس نقشه های پهنه بندی مناسب ترین زمان کشت گندم دیم، ترسیم گردید. نتایج نشان داد که شهرستان های قوچان و نیشابور مستعدترین مناطق استان بوده و سایر شهرستان ها به جز گناباد و سرخس جزء مناطق نیمه مستعد کشت گندم دیم محسوب می شوند. همچنین تعریف اول که بر اساس آن تاریخ شروع بارندگی از اول مهرماه روزی است که مجموع بارندگی به 5 میلی متر برسد به عنوان بهترین تعریف تعیین تاریخ شروع بارندگی موثر پاییزه منظور شد. بدین ترتیب با در نظر گرفتن احتمال 80 درصد وقوع و پذیرش ریسک 20 درصد، مناسب ترین تاریخ کشت گندم دیم برای شهرستان های استان عبارت است از: تربت حیدریه 28 آبان، سبزوار 26 مهر، سرخس 28 آبان، قوچان 2 آبان، کاشمر 8 آذر، گلمکان 29 آبان، گناباد 19 آذر، مشهد 13 آذر و نیشابور 22 آبان.
    کلید واژگان: بارندگی موثر, پهنه بندی, تاریخ کشت, خراسان رضوی, گندم دیم}
    Mousavi Baigi M., Ashraf B., Ramezan Zade Hojabr F
    Because of the strategic importance of wheat (Triticum aestivum L.) and lack of precipitation amounts in Khorasan Razavi province، identification of suitable areas and the right time for this crop by using weather and climate data will increase yield of it. In this research، data of daily minimum & maximum temperature، and rainfall of 9 synoptic stations of the province were investigated in a 20 year statistical period (1989-2008). Offering the suitable temperature for germination of autumn wheat in the Korasan razavi province، susceptible areas were detected and mapping only with an emphasis on precipitation elements and considering the threshold of 300 mm. Also، start، end and duration dates of rainfall were calculated likely 50 and 80 percent by using the climatic conditions of region and then، were drawn maps of the most suitable times of cultivation of rainfed wheat. The results showed that the city of Ghuchan and Nishaboor are the most susceptible areas of the province and other cities، except Gonabad and Sarakhs are semi- susceptible regions of rainfed wheat farming. Also the first definition based on the start date of rainfall on first of October is day that total precipitation comes 5 mm، set as the best definition of determination of start date of effective autumn rainfall. Thus، considering the probability of occurrence of 80 percent and accepting the risk of 20 percent، the most suitable date of rainfed wheat cultivation for cities of province include: Torbat-heydariyeh 19 Nov، Sabzevar 20 Oct، Sarakhs 19 Nov، Ghuchan 24 Oct، Kashmar 29 Nov، Golmakan 20 Nov، Gonabad 10 Dec، Mashhad 13 Nov and Neishaboor 13 Nov.
    Keywords: Effective Rainfall, Mapping, Date of Cultivation, Khorasan Razavi Province, Rainfed Wheat}
  • محمد موسوی بایگی، بتول اشرف
    توفان های گرد و خاک رخدادهای طبیعی هستند که در مناطق خشک و نیمه خشک جهان رخ می هند. در این پژوهش به منظور بررسی توفان های گرد و خاک به وقوع پیوسته در مشهد، طی سی سال آماری (88- 1359) ابتدا تعداد روزهای درگیر با این پدیده (روزهایی با سرعت باد بیشتر از پانزده متر بر ثانیه و دید افقی کمتر از هزار متر) شناسایی و شمارش شده و از مجموع آن ها مقادیر ماهانه برای هر سال و در نهایت، میانگین سی ساله تعداد روزهای توفانی هر ماه به دست آمد. سپس شدیدترین روز توفانی در این دوره ی آماری، به عنوان نمونه انتخاب شده و مقادیر فشار، دما ودمای نقطه ی شبنم متعلق به این روز و نیز روز قبل آن، که توسط رادیوسوند در لایه های مختلف جو ثبت شده، با استفاده از نرم افزار Digital Atmosphere روی تفی گرام پلات شده و نمایه ی قائم دما و دمای نقطه شبنم برای این روزها ترسیم گردید و کلیه ی محاسبات مربوط به شاخص های مهم ناپایداری جو روی این نمودارها انجام شد. در نهایت، برای تایید تحلیل های صورت گرفته توسط تفی گرام، تحلیل نقشه های سینوپتیکی نیز با استفاده از نقشه های هم ژئوپتانسیل سطح زمین و نیز نقشه های هم دما برای این روزها صورت گرفت. نتایج نشان داد که بیشتر توفان های مشهد در شروع فصل تابستان (خرداد ماه) و در هنگام ورود توده های هوای گرم به منطقه رخ داده و ماه های آذر و دی، کم ترین میزان وقوع توفان گرد و خاک را دارند. مقادیر شاخص های ناپایداری محاسبه شده، همگی نشان دهنده ی ناپایداری متوسط هوا در صبح روز قبل از توفان و نیز بعدازظهر روز رخداد توفان و ناپایداری شدید هوا در ساعات وقوع توفان می-باشد. به عنوان مثال مقدار شاخص SWEAT که مهمترین شاخص در ارتباط با توفان است، در روز وقوع توفان برابر 7/431 بوده که نشان از شدت بسیار بالای توفان مذکور به نسبت پتانسیل منطقه ی مورد مطالعه دارد. بررسی الگوهای سینوپتیکی روز وقوع توفان و روز قبل از آن نیز موید تحلیل نمایه ی قائم جو بوده و نشان داد که تقابل هوای گرم جنوبی با هوای سرد شمالی در روی منطقه، موجب تشکیل جبهه ی هوا و وقوع ناپایداری شدید و توفان گرد و خاک شده است.
    کلید واژگان: تفی گرام, توفان گرد و خاک, سامانه های فشاری, شاخص SWEAT, نمایه ی قائم جو}
    Mohammad Mousavi Baigi, Batool Ashraf
    Dust storms are natural phenomena which occur in arid and semi-arid areas of the world. In this study، to evaluate the dust storms which occurred in Mashhad over a period of 30 years (1981-2009)، first، the number of days on which dust storms happened in Mashhad (days with a wind speed greater than 15 m. s-1 and horizontal visibility less than 1000 m) were identified and counted for each month; then، the average of storm days over the 30 years were calculated. The severest storm day was chosen and the amount of pressure، temperature and dew point in different layers of the atmosphere were obtained by radio sound during that day and the day before it، being plotted on thephigram by digital atmosphere software. After analyzing the thephigram، the most important instability indexes were calculated. Finally، to confirm the results، the synoptic maps of Geopotential and Isotherm were also considered. The results showed that most storms in Mashhad happened in early summer (June)، when warm air mass enters the area. The results also show that during December and January، there happened the fewest stormy days in Mashhad. The results also show that there was moderate instability before the stormy days and severe instability (SWEAT=431. 7) during the stormy days، indicating the strength of the storm in the region. Synoptic analyses also confirm the analysis of atmospheric vertical profile، both showing that the interaction of south warm and north cold air masses over the region caused severe instability of the air and created the dust storm.
  • بتول اشرف، محمد موسوی بایگی، غلامعلی کمالی، کامران داوری
    یکی از مهمترین تبعات تغییر اقلیم، تاثیر آن بر مصرف آب کشاورزی است که می تواند مدیریت منابع آب را با چالش های جدی روبه رو سازد. در این پژوهش، جهت بررسی تاثیر تغییر اقلیم بر تغییر مصرف آب گندم و چغندرقند در دشت های منتخب استان خراسان رضوی ابتدا پارامترهای دمای کمینه، دمای بیشینه، بارش و ساعت آفتابی دو دهه آینده با استفاده از مدل ریز مقیاس کننده LARSWG5 طبق سه سناریوی A1B، A2 و B1 مورد تایید IPCC شبیه سازی شد. سپس تبخیر- تعرق پتانسیل و واقعی به روش هارگریوز- سامانی و بارندگی موثر به روش فائو محاسبه شده و نیاز آبی این دو گیاه در 20 سال آینده در مقایسه با دوره پایه (1389- 1370) تعیین گردید. نتایج نشان داد که دمای کمینه و بیشینه در همه دشت های منتخب افزایش خواهد یافت و بیشترین افزایش دمای کمینه در دوره رشد گندم طبق هر سه سناریوی A1B، A2 و B1 به ترتیب برابر 9/30، 77/45 و 13/29 درصد در سبزوار و در طول دوره رشد چغندرقند، به ترتیب بالا در ایستگاه های گلمکان با 23/5، نیشابور با 62/6 و نیشابور با 77/4 درصد دیده خواهد شد. بارش نیز در همه ایستگاه ها به جز تربت جام افزایش خواهد یافت و بیشترین میزان افزایش در دوره رشد گندم طبق سناریوهای مذکور به ترتیب برابر 24/35، 56/35 و 49/42 درصد در گناباد و در دوره رشد چغندرقند، به ترتیب برابر 21/69، 95/80 و 19/70 در شهرهای سبزوار، گناباد و سرخس رخ خواهد داد. همچنین نتایج نشان داد که نیاز آبی این دو گیاه در اغلب دشت های استان به جز تربت جام- فریمان که با افزایشی برابر 17، 14 و 18 درصد در دوره رشد گندم و 19، 18 و 18 درصد در دوره رشد چغندرقند مواجه خواهد شد و نیز دشت سرخس که با کاهشی برابر 14، 15 و 15 درصد در دوره رشد گندم و 6 درصد در دوره رشد چغندرقند طبق سناریوهای مذکور مواجه خواهد شد، تغییر محسوسی نخواهد داشت.
    کلید واژگان: بارندگی موثر, تبخیر, تعرق, سناریوهای تایید شده IPCC, مدل ریزمقیاس کننده}
    B.Ashraf, M.Mousavi, Baygi, G. A. Kamali, K. Davari
    One of the main consequences of climate change is its impact on agricultural water use that could face the water resources management with serious challenges. In this research, to examine climate change influence on sugar beet and wheat water use in selected plains of Khorasan Razavi province, minimum temperature, maximum temperature, precipitation and sunshine hours for 2 coming decades were simulated using LARS-WG5 model according A1B, A2 and B1 scenarios confirmed by IPCC. Then potential and actual evapotranspiration and effective rainfall calculated using Hargreaves-Samani and FAO methods respectively and were determinate water requirements of these plants on the next 20 years compared with the base period (1991-2010). The results showed that the minimum and maximum temperatures will increase at all selected plains and the highest increase in minimum temperature in wheat growing period under all three scenarios A1B, A2 and B1 respectively equal 30.9, 45.77 and 29.13 percent will be seen in Sabzevar and during growth period of sugar beet respectively above scenarios will be seen in Golmakan with 5.23, Neyshabur with 6.62 and Neyshabur with 4.77. Also precipitation will increase in all stations except Torbat jam and the highest rate of increase in wheat growing period under these scenarios, respectively 35.24, 35.56 and 42.49 percent will be seen in Gonabad and in sugar beet growing period, respectively 69.21, 80.95 and 70.19 will occur in Sabzevar, Gonabad and Sarakhs. The results also showed that the water requirement of these plants in most plains of province will not noticeably change except of Torbat jam-Fariman that will increase equal 17, 14 and 18 percent in the growth period of wheat and 19, 18 and 18 percent in growth period of sugar beet and Sarakhs that will faced with reducing equal 14, 15 and 15 percent in the growth period of wheat and 6 percent in the growth period of sugar beet according the above scenarios.
    Keywords: Effective rainfall, Evapotranspiration, Confirmed scenarios of IPCC, Downscalar model}
  • محمد موسوی بایگی، بتول اشرف
    خشکسالی عبارت است از وضعیت کمبود بارش در یک دوره زمانی معین به حدی که یک ناحیه تحت تاثیر منفی آن قرار گرفته و فعالیت های بشر به تاخیر بیفتد. در این پژوهش با استفاده از داده های روزانه بارندگی 9 ایستگاه سینوپتیک استان خراسان رضوی در دوره آماری 1989 تا 2008، شاخص بارش استاندارد شده در مقیاس های زمانی 1 و 3 ماهه محاسبه شده و دوره های ترسالی و خشکسالی تعیین و شمارش شد. همچنین نقشه های سینوپتیکی هم فشار، هم دما، هم رطوبت نسبی و هم مقدار آب قابل بارش ابر در سطح زمین به صورت میانگین ماهانه (شش ماه فصول پاییز و زمستان) برای تمام 20 سال مورد مطالعه بررسی گردید. نتایج نشان داد که سه شهرستان سرخس، قوچان و گناباد در فصل پاییز و شهرستان های تربت حیدریه، سرخس، قوچان، کاشمر و گناباد در فصل زمستان بیشترین میزان خشکسالی را تجربه کرده اند. کم ترین دوره های خشک پاییزه و زمستانه نیز به ترتیب مربوط به ایستگاه های کاشمر و نیشابور بوده است. همچنین با بررسی وضعیت خشکسالی تک تک سال های مورد مطالعه مشخص شد که در سال 2001 همه ایستگاه های تحت مطالعه با پدیده خشکسالی البته با شدت های مختلف (حاد، شدید و متوسط) مواجه بوده اند، بنابراین این سال به عنوان سال مبنا و نمونه بارز وقوع خشکسالی در دوره آماری تحت بررسی، در نظر گرفته شده و نقشه های سینوپتیکی مربوط به آن ارائه شد. مطالعه الگوهای سینوپتیکی سال مبنا نشان دادکه به رغم وجود شرایط مناسب برای بارندگی (دما پایین، رطوبت نسبی بالا و میزان مناسب آب قابل بارش ابر) در تمام ماه های فصول پاییز و زمستان، به دلیل اندرکنش سامانه پرفشار سیبری با سامانه پرفشار آزورز و تقویت پرفشار سیبری و درنتیجه سیطره کامل آن بر منطقه، نه تنها هیچ بارندگی رخ نداده است بلکه بارش های محلی و اروگرافیک نیز با محدودیت مواجه شده و بنابراین خشکسالی های متوسط، شدید و حاد در کل منطقه مورد مطالعه رخ داده است.
    کلید واژگان: بارش های اروگرافیک, سامانه پرفشار سیبری, سامانه پرفشار آزورز, شاخص بارش استاندارد شده, هم رفت هوای سرد}
    M. Mousavi, Baygi, B. Ashraf
    Drought is a weather condition which accompanies with lack of precipitation over a certain time periods that human activities in the area located under its impact will experience negative effects. In this research daily rainfall data of nine synoptic stations in Khorasan Razavi province in the static period of 1989 to 2008 were used. Standardized Precipitation Index for one-month and three-month scales was calculated and then drought and wet periods were determinated and counted. Monthly average of isobars, isotemps, iso- RH, and iso-PWC (6 months of autumn and winter) were considered for 20 years (1989-2008). Results showed that three cities, Sarakhs, Quchan and Gonabad in autumn and cities of Torbat heydariye, Sarakhs, Quchan, Kashmar and Gonabad in winter have experienced the most drought. Lowest dry autumn and winter periods, were related to the Kashmar and Nishabur stations respectively. Also consideration of every year drought situation of study period shows that in 2001, all stations have experienced different intensity (acute, severe and moderate) of this phenomenon, so this year was considered as the base year of droughts in the period under review and its synoptic maps were presented. The study of synoptic patterns in base year showed that despite of good conditions for precipitation (low temperature, high relative humidity and precipitable water content of cloud) in all months of autumn and winter, due to interaction of Siberian high pressure system with Azores high pressure system and strengthening of Siberian high pressure and its complete domination over the region, not only rainfall has not happened, but also local and orographic precipitation faced with constraints and therefore moderate, severe and acute droughts, occurred entire region of our study.
    Keywords: Orographic precipitation, Siberian high pressure, Azores high pressure, Standardized Precipitation Index, Cold air advection}
  • بتول اشرف، محمد موسوی بایگی، غلامعلی کمالی، کامران داوری
    مهم ترین بخش طراحی و بهره برداری از سیستم های تامین کننده آب مورد نیاز کشاورزی، تخمین نیاز آبی گیاه می باشد. در این تحقیق با استفاده از مدل LARS-WG5 داده های مدل گردش عمومی جو HADCM3 طبق سه سناریوی A2، A1B و B1 تایید شده IPCC ریزمقیاس شده و مقادیر ماهانه بارش، دمای کمینه، دمای بیشینه و ساعت آفتابی استان خراسان رضوی در دوره 2030- 2011 شبیه سازی شد. سپس با به کارگیری نرم افزار OPTIWAT تبخیر- تعرق مرجع به روش هارگریوز- سامانی و بارندگی موثر به روش فائو محاسبه شده و در نهایت نیاز آبی چغندرقند در مقیاس ماهانه برای دو دهه آتی در مقایسه با دوره پایه (2010- 1991) برآورد گردید. نتایج نشان داد که بارش های بهاره و پاییزه دوره آینده در همه ایستگاه های تحت مطالعه به جز تربت جام در مقایسه با دوره پایه افزایش خواهند داشت. بیشترین افزایش بارش به میزان 26، 21 و 16 درصد بر اساس سناریوهایA1B، A2 و B1 و در مقایسه با دوره پایه، مربوط به ایستگاه مشهد بوده و در فروردین ماه رخ خواهد داد. همچنین طبق پیش بینی مدل LARS-WG5 دمای کمینه و بیشینه استان در دوره 2030- 2011 افزایش خواهد یافت و میزان افزایش دمای کمینه بیشتر از افزایش دمای بیشینه خواهد بود. در نتیجه این تغییرات، نیاز آبی چغندرقند در 20 سال آینده در اغلب شهرستان های استان خراسان رضوی نسبت به دوره کنونی متفاوت خواهد بود. به طوری که در ایستگاه تربت جام طبق سناریوهایA1B، A2 و B1 به ترتیب برابر 19، 18 و 18 درصد و در شهرستان گلمکان به ترتیب برابر 15، 17 و 17 درصد نیاز آبی این گیاه از دوره توسعه تا ابتدای دوره پایانی افزایش و در شهرستان های قوچان، نیشابور و مشهد در طول دوره میانی رشد کاهش خواهد یافت. بیشترین میزان کاهش نیاز آبی برابر 10 درصد و مربوط به ایستگاه قوچان می باشد. نتایج اجرای نرم افزار OPTIWAT همچنین نشان داد که در شهرستان های سرخس، گناباد، کاشمر و سبزوار، تغییر محسوسی در میزان نیاز آبی این گیاه در دو دهه آتی درمقایسه با دوره پایه، رخ نخواهد داد.
    کلید واژگان: ریزمقیاس نمایی, سناریوهای تغییر اقلیم, مدل HADCM3, نرم افزار OPTIWAT, نیاز آبی}
    B. Ashraf, M. Mousavi Baygi, Gh.A. Kamali, K. Davari
    The most important part of the design and operation of the supplier systems of agricultural water requirement is the estimating of plant water requirement. In this study by using the LARS-WG5 model, downscaled the data of HADCM3 model according A1B, A2 and B1 scenarios that confirmed by IPCC, and was simulated monthly amounts of precipitation, minimum temperature, maximum temperature and sunshine hours in Khorasan Razavi province in the period 2011 - 2030. Then using OPTIWAT software, reference evapotranspiration and effective rainfall calculated with Hargreaves- Samani and FAO method respectively and finally the water requirement of sugar beet was estimated in monthly scale for the two next decades compared with the base period (1991-2010). The results showed that spring and autumn precipitation in the future period will be increased in all stations except Torbat Jam compared with the base period. Most increase of precipitation equal 26, 21 and 16 percent based in A1B, A2 and B1 scenarios compared with the base period is owned Mashhad Station and will occur in April. Also according simulation of LARS-WG5 model, Minimum and maximum temperatures will increase during 2011 to 2030 and the increase of the minimum temperature is more than maximum temperature. As a result of these changes, the water requirement of sugar beet in 20 next years in most of the city of Khorasan Razavi province will be different compared to the current period. So that the Torbat Jam station under scenario A1B, A2 and B1, respectively 19, 18 and 18 percent and in the Golmakan respectively 15, 17 and 17 percent, water requirement of this plant will increase from the period of development until the beginning of the final period of growth and in Ghuchan, Nishabur and Mashhad will decrease in the middle period of growth. The most amounts of the reducing in water requirement equal 10 percent and belonging to Ghchan station. The results of running OPTIWAT software also showed that in Sarakhs, Gonabad, Kashmar and Sabzevar, would not happen perceptible change in the amount of water requirement of this plant in the next two decades compared with the base period.
  • بتول اشرف، محمد موسوی بایگی، غلامعلی کمالی، کامران داوری
    به دلیل تفکیک فضایی کم یا ساده سازی برخی پدیده های خرد مقیاس در مدل های گردش عمومی جو، این مدل ها نمی توانند تقریب درستی از شرایط آب و هوایی منطقه مورد مطالعه ارائه دهند، لذا بایستی خروجی آن ها تا حد ایستگاه هواشناسی ریز مقیاس گردد. در این تحقیق داده های مدل گردش عمومی جو HADCM3 با به کارگیری مدل LARS-WG5 طبق سه سناریوی A2، A1B و B1 تایید شده IPCC ریزمقیاس شده و تغییرات فصلی بارش، دمای کمینه، دمای بیشینه و ساعت آفتابی استان خراسان رضوی در دوره 2030- 2011 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که میزان بارش در سه فصل پاییز، زمستان و بهار در تمام شهرهای استان به استثنای تربت جام که در هر سه فصل مذکور و نیز کاشمر که در پاییز دارای روند کاهشی می باشند، افزایش خواهد یافت. بیشترین میزان افزایش بارندگی مربوط به شهر قوچان و کمترین آن متعلق به ایستگاه سرخس می باشد. دمای کمینه در همه فصول و طبق هر سه سناریوی مذکور در غالب شهرستان ها دارای روند افزایشی است. تنها استثنای این مورد نیز در شهرستان سرخس و در فصل پاییز بر مبنای سناریوی A1B رخ داده است. در رابطه با دمای بیشینه و ساعت آفتابی، هرچند سه سناریوی مطرح، الگوی یکسانی را تبیین نمی کنند اما به صورت کلی می توان گفت در 20 سال آتی، دمای بیشینه استان خراسان رضوی، افزایش و میزان ساعت آفتابی کاهش خواهد یافت. همچنین با وجود تغییرات کمتر دمای بیشینه نسبت به دمای کمینه، افزایش دمای متوسط هوا در این دوره قابل انتظار می باشد. بنابراین طبق این نتایج، شرایط اقلیمی استان خراسان رضوی در 20 سال آتی تفاوت محسوسی با شرایط فعلی خواهد داشت و برنامه ریزی های بلندمدت و استراتژیک برای مدیریت این شرایط، ضروری به نظر می رسد.
    کلید واژگان: تغییر اقلیم, ریزمقیاس نمایی, مدل گردش عمومی جو, مدل LARS, WG5}
    A. Lashkari, A. Alizadeh, M. Bannayan Awal
    Development and evaluation of mitigation strategies are very crucial to manage climate change risk. Research objectives of this study were (1) to quantify the response of maize grain yield to potential impacts of climate change and (2) to investigate the effectiveness of changing sowing date of maize as a mitigation option for Khorasan Province which is located in northeast of Iran. Two type of General Circulation Models (HadCM3 and IPCM4) and three scenarios (A1B, A2 and B1) at four locations (Mashhad, Birjand, Bojnourd and Sabzevar) employed in this study. Statistical downscaling method was applied for developing quantitative relationship between large scale atmospheric variables (predictors) and local variables (observes), and generating daily climatological variables performed by LARS-WG stochastic weather generator. The CSM-CERES-Maize model was used to achieve study objectives. The result showed that the simulated grain yields of maize gradually would decrease (ranged from -1% to -39%) during future 100 years compared to baseline under different scenarios and two GCM at all study locations. In general, Bojnourd experienced the highest simulated grain yields of maize under A1B scenario (12234 Kg/ha), A2 scenario (12662 Kg/ha) and B1 scenario (12653 Kg/ha) during the period of 2010-2039 by planting date of 19 June. Sabzevar experienced the lowest simulated grain yields of maize under A1B scenario (3320 Kg/ha), A2 scenario (2370 Kg/ha) and B1 scenario (3582 Kg/ha) during the period of 2070-2099 by planting date of 4 June. Delayed sowing of maize crop (from May to June) at all locations, except for Sabzevar is the most effective management factor in mitigating the thermal detrimental effects.
  • محمد موسوی بایگی، بتول اشرف، آمنه میان آبادی
    تبخیر- تعرق یکی از مهم ترین مولفه های چرخه آب در طبیعت است اما اندازه گیری میزان واقعی آن (توسط لایسیمتر به عنوان دقیق ترین ابزار اندازه گیری) بسیار مشکل و در عمل غیرقابل اجراست، بنابراین به کارگیری رابطه هایی که تنها با استفاده از داده های هواشناسی موجود، تخمین قابل قبولی از آن ارایه دهند، ضروری به نظر می رسد. در این مطالعه 4 روش مختلف برآورد تبخیر- تعرق شامل: پنمن- مانتیث- فائو 56 ()، پنمن- مانتیث- فائو با تابش ایرماک ()، جنسن- هیز شماره 1 () و جنسن- هیز شماره 2 () برای تخمین تبخیر- تعرق مرجع روزانه چمن () در یک اقلیم نیمه خشک، مورد ارزیابی قرار گرفتند. بررسی ها نشان داد که در ازای افزایش و کاهش 5 و 10 درصد در مقدار پارامترهای تابش، درجه حرارت و باد، حساسیت مدل های برآورد تبخیر- تعرق به عامل تابش بیش تر می باشد، بنابراین برای برآورد میزان تابش خورشیدی رسیده به سطح زمین از مدل های تابش آنگستروم، صباغ، گلور- مک کالور و بلک استفاده شد. واسنجی نتایج به دست آمده با داده های 3 میکرولایسیمتر وزنی در طول دوره رشد (می– اکتبر) در طی 95 روز و توسط معیارهای آماری مختلف از جمله ضریب تعیین (2R)، ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE)، میانگین خطای اریب (MBE) و آزمون t نشان داد که مدل پنمن- مانتیث- فائو 56 با مدل تابش آنگستروم که مقادیر معیارهای آماری ذکرشده برای آن به ترتیب برابر 625/0، 781/0، 038/0 و 468/0 می باشند، مناسب ترین مدل برای برآورد تبخیر- تعرق گیاه مرجع در این اقلیم بوده و مدل های جنسن- هیز شماره 1 و پنمن- مانتیث- فائو با تابش ایرماک، دقت پایینی دارند. به طورکلی در همه مدل های برآورد تبخیر- تعرق، مدل هایی که از تابش آنگستروم استفاده می کنند دقت بهتری دارند که تاییدی بر پیشنهاد فائو است. همچنین مدل های تابش گلور- مک کالور، صباغ و بلک در رده های بعدی قرار دارند.
    M. Mousavi-Baygi, B. Ashraf, A. Miyanabadi
    Evapotranspiration is one of the most important parts of water cycle in the nature but, the measurement of actual evapotranspiration (via Lysimeter as an exact measurement instrument) is so difficult and not practical. Therefore, equations that can estimate the value of evapotranspiration only by using meteorological data are necessary. In this study, four different reference crop evapotranspiration of Penman-Montith FAO56 (PMF56), Penman-Montith FAO with Irmak Radiation (PMFI), Jensen-Hais1 (JH1) and Jensen-Hais2 (JH2) have been assessed in a semi-arid climate of Iran to estimate the ETo. The investigations showed that, when the data of radiation, temperature and wind changed by 5% and 10%, the radiation was more effective than other parameters. Therefore to calculate the short wave radiation, radiation models of Angstrom, Sabbagh, Gelever-Mc Culoch and Black have been used. Calibration of obtained results with data of three weighting microlysimeter during the growing season (May to October) duration 95 days by using different statistical parameter such as coefficient of determination (R2), Root mean square error (RMSE), Mean bios error (MBE) and t-test criteria of 0.781, 0.625, 0.038 and 0.468 respectively, indicated that PMF56 model with radiation models of Angstrom is the best model for estimation of reference evapotranspiration and the models of JH1 and PMFI have low exactness for this climate. The finding of the present research reveal that in all investigated evapotranspiration models, the models that used Angstrom radiation have high accuracy and radiation models of Sabbagh, Gelever-Mc Culoch and Black are in next orders.
  • محمد موسوی بایگی، بتول اشرف
    امروزه انرژی خورشیدی به عنوان یکی از مهمترین منابع تامین انرژی رایگان، پاک و عاری از اثرات مخرب زیست محیطی در موارد بسیاری از جمله تولید برق، گرما و شیرین سازی آب های شور، مورد استفاده قرار می گیرد. هدف از این پژوهش، شناسایی نواحی پرتابش ایران به عنوان مناسب ترین مناطق بهره برداری از این انرژی برای کاربردهای مذکور است. به این منظور ابتدا با استفاده از آمار میزان ابرناکی 120 ایستگاه همدیدی کشور، تعداد روزهای با میزان ابرناکی برابر صفر تا دو هشتم، به عنوان روزهای پرتابش در دوره 1387- 1368 شمارش شده و میانگین ماهانه، فصلی و سالانه آن ها محاسبه گردید. سپس با استفاده از نرم افزار SPSS 16، معادلات همبستگی عرض جغرافیایی و ارتفاع از سطح دریای ایستگاه ها با میانگین فصلی (با R2 برابر 81/0، 82/0 و 84/0 به ترتیب برای بهار، پاییز و زمستان) و سالانه (با R2 برابر 78/0) تعداد روزهای دارای کمترین میزان ابرناکی محاسبه شده و به روش درون یابی Spline، پهنه بندی مناطق پرتابش کشور انجام شد. نتایج نشان داد که در دوره 20 ساله مورد مطالعه، بیش ترین روزهای آفتابی در فروردین ماه متعلق به شهرستان بافت، در اردیبهشت ماه متعلق به شهرستان جاسک، در خرداد ماه مربوط به شهرستان میناب، در تیرماه مربوط به دهلران، در مردادماه مربوط به ماهشهر، در شهریور ماه مربوط به بوشهر، در مهرماه متعلق به کنارک، در آبان و آذرماه متعلق به چابهار، در دی و بهمن ماه متعلق به سراوان و در اسفندماه مربوط به چابهار می باشد. در مقیاس فصلی نیز شهرستان های کهنوج، آقاجاری و چابهار به ترتیب در بهار، تابستان و پاییز و زمستان، پرتابش ترین مناطق کشور در این دوره آماری بوده اند. همچنین مشاهده شد که 89 ایستگاه از 120 ایستگاه مورد مطالعه در طی سال های 1368 تا 1387، در بیش از 200 روز از 365 روز سال (بیش از 55 درصد روزهای سال)، دارای آسمان صاف و آفتابی بوده اند و در نتیجه اغلب مناطق ایران از استعداد و قابلیت بالایی برای استفاده از انرژی تجدیدپذیر خورشیدی، برخوردارند.
    کلید واژگان: ابرناکی, تابش خورشیدی, پهنه بندی, روش درون یابی Spline, ایستگاه همدیدی}
    M. Mousavi Baygi, B. Ashraf
    Nowadays, solar energy as one of the most important sources of clean and free of damaging environmental effects energy are used in many cases including generation of electricity, heat and desalination of salt water. The purpose of this research is identification of high radiation areas as most suitable regions for these applications.To do this, cloudiness data of 120 synoptic stations were used to find the number of days with 0-2/8 cloudiness and calculate the average of monthly, seasonal and the annual of them over a period of 20 years (1989-2008). The statistical software of SPSS 16 was used to find the correlation equations of locations (latitude and altitude) with a mean seasonal (with R2 equal 0.81, 0.82 and 0.84 for spring, autumn and winter respectively) and annual number (with R2 equal 0.78) of days with low cloudiness. Finally by the method of interpolation Spline has been produced zoning maps of seasonal and annual high radiation areas of country. The investigation of average monthly amounts indicated that the most sunny days in April belonged to the BAFT, in May belonged to JASK, in June belonged MINAB, in July belonged to DEHLORAN, in August belonged MAHSHAHR, in September belonged BUSHEHR, in October belonged to KENARAK, in November and December belonged to CHABAHAR, in January and February belonged to SARAVAN and in March belonged to CHABAHAR. Also in seasonal scale the cities of KAHNUJ, AGHAJARI and CHABAHAR in spring, summer, and autumn & winter respectively were most high radiation regions of country during this period. The study also found that 89 stations of 120 stations that studied, over 1989- 2008 in more than 200 days of 365 days on the year (more than 55 percent on the year), had clear and sunny sky and therefore most areas of Iran have great ability to use renewable solar energy.
  • محمد موسی بایگی، بتول اشرف*
    استان کرمان به دلیل ویژگی های خاص جغرافیایی چون تلاقی شرایط کویری و کوهستانی از تنوع آب و هوایی ویژه ای برخوردار بوده و دارای شرایط مناسبی برای کشت انواع گیاهان زراعی و باغی می باشد. با توجه به محدود بودن آستانه تحمل گیاهان نسبت به پارامترهای هواشناسی، هرگونه ناهنجاری در این پارامترها از جمله وقوع تنش چرخه های یخ و ذوب منجر به ایجاد خسارت به تولیدات کشاورزی خواهد شد. در این پژوهش، برای مکان یابی وقوع چرخه های یخ و ذوب در استان کرمان، داده های دمای کمینه و بیشینه روزانه هشت ایستگاه هواشناسی سینوپتیک در طی 20 سال آماری (1387- 1368) مورد استفاده قرار گرفت. همچنین چهار گستره دمایی مشخص شامل دماهای کمینه کوچکتر و مساوی 2- و دماهای بیشینه بزرگتر و مساوی 2 (A)، دماهای کمینه کوچکتر و مساوی 3- و دماهای بیشینه بزرگتر و مساوی 3 (B)، دماهای کمینه کوچکتر و مساوی 4- و دماهای بیشینه بزرگتر و مساوی 4 (C) و دماهای کمینه کوچکتر و مساوی 5- و دماهای بیشینه بزرگتر و مساوی 5 (D) که امکان رخداد این پدیده در آنها بیشتر است، در نظر گرفته شد. پس از پردازش داده ها توسط یک برنامه کامپیوتری در محیط FORTRAN، میانگین ماهانه، فصلی و سالانه و نیز فراوانی نسبی ماهانه و فصلی تعداد روزهای وقوع این پدیده در هر یک از ایستگاه های موجود محاسبه شده و با مقایسه این مقادیر با دما های بحرانی گیاهان زراعی و باغی، مناطق مخاطره آمیز استان، شناسایی شد.. بررسی نمودارهای سالانه نشان داد که به طور کلی ایستگاه انار بیشترین تعداد روزهای چرخه یخ و ذوب در طی سال را دارا است. بررسی فراوانی نسبی فصلی چرخه های یخ و ذوب نشان داد که وفور این پدیده در زمستان بیش از سایر فصول است و دو شهرستان بافت و بم بیشترین میزان چرخه یخ و ذوب در این فصل را نشان می دهند. اما علی رغم این موضوع به دلیل پدیده خوسرمایی، غلات سرمادوست و درختان میوه در این فصل نسبت به پاییز و بهار، کمتر متحمل خسارت میشوند. بررسی نتایج ماهانه نیز نشان داد که کاشت زود هنگام (در فروردین ماه) درختان میوه و گیاهان زراعی چون گندم، جو، ارزن و پنبه در شهرستان های شهر بابک، کرمان، کهنوج و سیرجان مخاطره آمیز میباشد، در حالی که در شهرهای بافت و بم و جیرفت احتمالا خسارتی به این گیاهان وارد نخواهد شد. همچنین با توجه به وفور این پدیده در مناطقی چون شهر بابک، سیرجان و کرمان، بهتر است کشت پاییزه (در آبان و آذر) این گیاهان زراعی با استفاده از ارقام مقاوم صورت گیرد.
    کلید واژگان: استان کرمان, چرخه های یخ و ذوب, خوسرمایی, دمای بحرانی, دمای بیشینه, دمای کمینه}
    M.Mousavi, Baygi, B. Ashraf*
    Kerman province due to special geographic features such as cross the desert and mountainous conditions has specific weather and climate variation and particularly good conditions for cultivation of crops and the garden. Considering the limited threshold of tolerance of plants to meteorological parameters, any abnormalities in these parameters including the occurrence of stress freezing and thaw cycles will be damage to agricultural production. In this research for locating freezing and thaw cycles in the Kerman province, the data of daily minimum and maximum temperatures of 9 synoptic stations was used over 20 statistic years (1989-2008). Also 4 distinct range of temperatures including: the minimum temperatures lesser and equal whit -2 and the maximum temperatures greater and equal whit 2 (A), the minimum temperatures lesser and equal whit -3 and the maximum temperatures greater and equal whit 3 (B), the minimum temperatures lesser and equal whit -4 and the maximum temperatures greater and equal whit 4 (C), the minimum temperatures lesser and equal whit -5 and the maximum temperatures greater and equal whit 5 (D), were presented. After data processing by a computer program into the FORTRAN space, the number of days with this phenomenon for each station was determined as monthly, seasonal and annual, also monthly and seasonal relative frequency are calculated and compared these values with the critical temperature of crops and garden plants, was identified risky areas on province. The investigation of annual graphs showed that Anar station has most days of freezing and thawing cycles during the year. Review of seasonal relative frequency offreezing and thaw cycles show that winter has the most abundance of this phenomenon than other seasons, and two city of Bam and Baft shows higher rate of freezing and thaw in this season. But despite of this topic, because of cold acclimation phenomenon, cold-season cereals and fruit trees have less damage than spring and autumn seasons. Review of monthly results also showed that early planting (in April) fruit trees and crops such as wheat, barley, millet and cotton in the cities including Shahrebabak, Kerman, Kahnuj and Sirjan is risky, while in the cities of Baft, Bam and Jiroft, this plant will not face with damage. Also, since the abundance of this phenomenon in regions such as Shahrebababak, Sirjan and is better be accomplished autumn cultivation (in November and December) of this plants by using of resistant cultivars.
    Keywords: Kerman province, freezing, thaw cycles, cold acclimation, critical temperature, maximum temperature, minimum temperature}
  • محمد موسوی بایگی، بتول اشرف، احمد نظامی
    چرخه های یخ و ذوب که به دلیل کاهش و افزایش پیوسته دما در طول یک دوره زمانی کوتاه مدت ایجاد می شوند، یکی از عوامل مهم ایجاد خسارت در گیاهان زراعی و باغی در مناطق مستعد آن می باشند. در این پژوهش برای محاسبه فراوانی نسبی چرخه های یخ و ذوب در استان خراسان رضوی، داده های دمای کمینه و بیشینه روزانه 9 ایستگاه هواشناسی سینوپتیک در طی 20 سال آماری (1387-1368) مورد استفاده قرار گرفت. همچنین 6 گستره دمایی مشخص شامل: دماهای کمینه کوچک تر و مساوی 2- و دماهای بیشینه بزرگ تر و مساوی 2 (A)، دماهای کمینه کوچک تر و مساوی 3- و دماهای بیشینه بزرگ تر و مساوی 3 (B)، دماهای کمینه کوچک تر و مساوی 5- و دماهای بیشینه بزرگ تر و مساوی 5 (C)، دماهای کمینه برابر 2- و بیشینه بزرگ تر از 2 (D)، دماهای کمینه برابر 3- و بیشینه بزرگ تر از 3 (E) و دماهای کمینه برابر 5- و بیشینه بزرگ تر از 5 (F) که امکان رخداد این پدیده در آن ها بیش تر است، در نظر گرفته شد. پس از پردازش داده ها توسط یک برنامه کامپیوتری در محیط FORTRAN، میانگین ماهانه، فصلی و سالانه و سپس فراوانی نسبی ماهانه و فصلی تعداد روزهای وقوع این پدیده در هر یک از ایستگاه های موجود محاسبه گردید. بررسی نمودارهای فصلی نشان داد که گرچه فراوانی نسبی چرخه های یخ و ذوب در زمستان بیش تر از سایر فصول است اما غلات سرمادوست و درختان میوه در این فصل به دلیل پدیده خوسرمایی نسبت به پاییز و بهار، کم تر متحمل خسارت می شوند. در بررسی ماهانه نتایج نیز، مشاهده شد که در مهرماه، احتمال خسارت به گیاهان زراعی مانند پنبه و یا چغندرقند در مناطقی مانند سبزوار، گناباد و کاشمر کم تر از مناطقی مانند مشهد، سرخس و نیشابور می باشد. در ماه های فروردین و اردیبهشت نیز، درختان میوه در شهرستان هایی مانند نیشابور، تربت حیدریه و گلمکان، احتمالا دچار خسارت خواهند شد. همچنین در این 2 ماه، کشت زودهنگام پنبه در مناطقی مانند سبزوار، کاشمر و نیشابور، پرمخاطره است.
    کلید واژگان: چرخه های یخ و ذوب, دمای کمینه, دمای بیشینه, دمای بحرانی, خوسرمایی}
    M. Mousavi-Baygi, B. Ashraf, A. Nezami
    Freezing and thaw cycles that appear due to consistent decrease and increase of temperature in the short-term period are the important factors of damage to crop and garden plants in susceptible area. In this research to calculate the relative frequency of freezing and thaw cycles in the Khorasan Razavi province, the daily minimum and maximum temperatures of 9 synoptic stations were used over 20 statistic years (1989-2008). Also 6 distinct range of temperatures including: the minimum temperatures lower and equal to -2 and the maximum temperatures greater and equal to 2 (A), the minimum temperatures lower and equal to -3 and the maximum temperatures greater and equal to 3 (B), the minimum temperatures lower and equal to -5 and the maximum temperatures greater and equal to 5 (C), the minimum temperatures equal to -2 and the maximum temperatures greater than 2 (D), the minimum temperatures equal to -3 and the maximum temperatures greater than 3 (E) and the minimum temperatures equal to -5 and the maximum temperatures greater than 5 were presented. Following processing by a computer program in the FORTRAN space, the averages of monthly, seasonal and annual number of days with this phenomenon were calculated for each station and then the relative frequencies of monthly and seasonal were obtained. Results showed that, relative frequency of freezing and thaw cycles in winter is highest, but cold-season cereals and fruit trees show lower damage than spring and autumn seasons, because of cold acclimation phenomenon in this season. Monthly investigation showed that in October, the probability of damage to crop plants such as cotton or sugar beet in regions such as Sabzevar, Gonabad and Kashmar is less than regions such as Mashhad, Sarakhs and Neyshabur. In March and April, fruit trees may have faced with damage in Neyshabur, Torbat heydariye and Golmakan. Also in these months, early implant of cotton is risky in regions such as Sabzevar, Kashmar and Neyshabur.
  • محمد موسوی بایگی، بتول اشرف
    بارش های شدید در زمان های غیرمتعارف، همواره یکی از عوامل مهم ایجاد خسارات فراوان در مناطق مختلف جغرافیایی است. در این تحقیق، سه بارش رخ داده در تابستان 1388 در مشهد و روزهای قبل از این بارندگی ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بررسی نمودارهای نحوه تغییرات پارامترهای هواشناسی در هر شش روز مورد مطالعه، نشان دهنده کاهش دما و فشار هوا و همچنین افزایش رطوبت نسبی و دمای نقطه شبنم در روزهای وقوع بارش در مقایسه با روزهای قبل از آن است. نتایج حاصل از تحلیل فیزیکی جو با استفاده از نمودارهای تفی گرام، حاکی از وجود ابرهای ضخیم با محتوی آب قابل توجه در آسمان منطقه در روزهای رخداد بارش می باشد. همچنین موقعیت تراز LCL و FCL، اختلاف ارتفاع قله ابر با سطح FCL و مقادیر شاخص های دینامیکی CAPE، SHOW و KINX نیز بیانگر انرژی پتانسیل قابل توجه توده هوای صعود کننده و شرایط مساعد برای ناپایداری شدید هوا است. به عنوان مثال مقادیر شاخص های دینامیکی مذکور در روز بارش سیل آسا (24 شهریور) به ترتیب برابر 4/953، 67/4- و 30/35 به دست آمده است که هر سه معرف ناپایداری شدید هوا در این روز می باشند. بررسی نقشه های هم فشار سطح زمین نشانگر تقابل دو سامانه کم فشار و پرفشار در شرق کشور است. همچنین نقشه های هم فشار 850 هکتوپاسکال نیز مبین همرفت هوای گرم از نواحی جنوبی به سمت شمال شرق کشور است که منطبق با الگوهای فشاری سطح زمین می باشد. بنابراین می توان نتیجه گرفت که گسترش سامانه پرفشار سیبری طی فصل گرم سال، همزمان با همرفت هوای گرم و مرطوب جنوبی باعث ایجاد ناپایداری شدید هوا به طور غیر منتظره شده و این مطلب نیز مؤید تحلیل فیزیکی نمایه قائم جو می باشد.
    کلید واژگان: نمایه قائم, بارندگی تابستانه, همرفت هوای گرم, سامانه های فشاری, شاخص های فیزیکی و دینامیکی جو}
  • محمد موسوی بایگی، بتول اشرف، احمد نظامی
    کاهش و افزایش مداوم دما طی یک دوره زمانی کوتاه مدت که اصطلاحا چرخه های یخ و ذوب نامیده می شود، یکی از عوامل مهم خسارت به محصولات کشاورزی است. در این تحقیق برای تعیین چرخه های یخ و ذوب در استان خراسان رضوی، داده های دمای کمینه و بیشینه روزانه نه ایستگاه هواشناسی سینوپتیک در طی 20 سال آماری (1387- 1368) مورد استفاده قرار گرفت. همچنین شش گستره دمایی مشخص شامل: دماهای کمینه کوچک تر و مساوی 2- و دماهای بیشینه بزرگ تر و مساوی 2 (A)، دماهای کمینه کوچک تر و مساوی 3- و دماهای بیشینه بزرگ تر و مساوی 3 (B)، دماهای کمینه کوچک تر و مساوی 5- و دماهای بیشینه بزرگ تر و مساوی 5 (C)، دماهای کمینه برابر 2- و بیشینه بزرگ تر از 2 (D)، دماهای کمینه برابر 3- و بیشینه بزرگ تر از 3 (E) و دماهای کمینه برابر 5- و بیشینه بزرگ تر از 5 (F) که امکان رخداد این پدیده در آن ها بیش تر است، در نظر گرفته شد. پس از پردازش داده ها توسط یک برنامه کامپیوتری در محیط Fortran، تعداد روزهای وقوع این پدیده در هر یک از ایستگاه های موجود به صورت ماهانه، فصلی و سالانه تعیین و مناطق مستعد آن شناسایی و پهنه بندی شد. نتایج نشان داد که فصل زمستان دارای بیش ترین تعداد روزهای با چرخه یخ و ذوب می باشد و فصول پاییز و بهار به ترتیب در رده های بعدی قرار دارند. همچنین ایستگاه های تربت حیدریه، نیشابور و قوچان در اغلب گستره های دمایی، بالاترین میزان وقوع این پدیده در استان خراسان رضوی را دارا می باشند. کم ترین تعداد روزهای دارای چرخه یخ و دوب نیز غالبا در ایستگاه های سرخس، کاشمر و سبزوار مشاهده می شود.
    کلید واژگان: پهنه بندی, چرخه های یخ و ذوب, خراسان رضوی, دمای بیشینه, دمای کمینه}
    M. Mousavi-Baygi, B. Ashraf, A. Nezami
    Consistent decreasing and increasing of temperature in the short-term period that is called freezing and thaw cycles is one of the important factors of damage to crop productions. In this research as to determine freezing and thaw cycles in the Khorasan Razavi province, the data of daily minimum and maximum temperatures of 9 synoptic stations was used over 20 statistic years (1989-2008). Also 6 distinct range of temperatures including: the minimum temperatures lesser and equal whit -2 and the maximum temperatures greater and equal whit 2 (A), the minimum temperatures lesser and equal whit -3 and the maximum temperatures greater and equal whit 3 (B), the minimum temperatures lesser and equal whit -5 and the maximum temperatures greater and equal whit 5 (C), the minimum temperatures equal whit -2 and the maximum temperatures greater than 2 (D), the minimum temperatures equal whit -3 and the maximum temperatures greater than 3 (E) and the minimum temperatures equal whit -5 and the maximum temperatures greater than 5 were presented. After data processing by a computer program into the FORTRAN space, the number of days with this phenomenon for each station was determinated as monthly, seasonal and annual and then the mapping plans of susceptible areas were prepared. The results show that winter has a higher rate of this phenomenon and autumn and spring are next respectively. Also the investigation of mapping plans indicated that in most temperature ranges, the Torbat heydariye, Nishaboor and Ghuchan stations had maximum number of freezing and thaw cycles in Khorasan Razavi province. The minimum rate of this phenomenon was in the Sarakhs, Kashmar and Sabzevar Stations as well.
  • محمد موسوی بایگی، بتول اشرف
    تابش خورشیدی، یکی از مهمترین پارامترهای تاثیرگذار در توازن حرارتی جو زمین بوده و مبنای بسیاری از مطالعات اقلیمی است. با توجه به نبود امکان استفاده از پیرانومتر در همه، روش های تجربی بسیاری برای برآورد آن توسط محققان در سراسر جهان پیشنهاد شده است. در این تحقیق از هفت الگوی پیشنهادی که برای اقلیم نیمه خشک مشهد واسنجی شده است، برای انتخاب بهترین الگوی برآورد تابش خورشیدی در مقیاس های زمانی مختلف استفاده شده است. این الگوها عبارت اند از الگوی آنگستروم- پرسکات پیشنهادی توسط فائو، الگوی آنگستروم- پرسکات واسنجی شده توسط خلیلی و رضایی صدر شماره 1 و 2، الگوی آنگستروم- پرسکات واسنجی شده توسط علیزاده و خلیلی، الگوی رگرسیون خطی علیزاده و خلیلی، الگوی صباغ و الگوی گلور- مک کلوت. بررسی نتایج در دو مقیاس روزانه و ماهانه (متوسط روزانه در ماه) نشان داد که در مقیاس روزانه الگوی آنگستروم- پرسکات واسنجی شده توسط خلیلی و رضایی صدر که دارای، ، و است و طیف جذبی بخارآب موجود در اتمسفر نیز در آن منظور شده است، بهترین الگوی برآورد تابش خورشیدی در اقلیم نیمه خشک مشهد می باشد. همچنین در این مقیاس، معادله ی آنگستروم پرسکات شماره 2 (واسنجی شده توسط خلیلی و رضایی صدر) و معادله ی رگرسیونی علیزاده و خلیلی در اولویت های بعدی قرار دارند. برای مقیاس ماهانه نیز، می توان الگوی گلور- مک کلوت را با و به عنوان بهترین الگوی برآورد تابش خورشیدی در این منطقه معرفی نمود.
    کلید واژگان: اقلیم نیمه خشک مشهد, تابش طول موج کوتاه, طیف جذبی, الگوهای برآورد تابش خورشیدی, مقیاس روزانه و ماهانه}
    Mohammad Mousavi Bayegi, Batool Ashraf
    The solar radiation received by earth surface is one of the most applicable parameter that is so important in hydrology, agriculture, Meteorology and climatological modeling. Because of very expensive instrument for measuring the radiation, researchers suggested many different experimental equations to estimate this parameter in different climate. Seven models which are calibrated for semi-arid climate of Mashhad were used to find the optimum model for this area. These models are Angstrom–Prescott suggested by FAO, calibrated model of Angstrom–Prescott by Khalili and Rezaei Sadr (1 and 2), calibrated model of Angstrom–Prescott by Alizadeh and Khalili, Linear Regression Model of Alizadeh and Khalili, Sabbagh model and Glover and McCuloch. Results show that in daily scale the calibrated model of Angstrom–Prescott by Khalili and Rezaei Sadr including atmospheric water vapor spectrum is the best model in Mashhad’s climate where، ، and. Also in this scale, the calibrated model of Angstrom–Prescott by Khalili and Rezaei Sadr and Linear Regression Model of Alizadeh and Khalili are in the second and third order respectively. It is also found that in the monthly scale, the Glover and McCuloch model is the best one where، ، and
بدانید!
  • در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو می‌شود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشته‌های مختلف باشد.
  • همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته می‌توانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال