ارزیابی تغییر مصرف آب گندم و چغندرقند با توجه به اثرات تغییر اقلیم در دو دهه آتی در دشت های منتخب استان خراسان رضوی

یکی از مهمترین تبعات تغییر اقلیم، تاثیر آن بر مصرف آب کشاورزی است که می تواند مدیریت منابع آب را با چالش های جدی روبه رو سازد. در این پژوهش، جهت بررسی تاثیر تغییر اقلیم بر تغییر مصرف آب گندم و چغندرقند در دشت های منتخب استان خراسان رضوی ابتدا پارامترهای دمای کمینه، دمای بیشینه، بارش و ساعت آفتابی دو دهه آینده با استفاده از مدل ریز مقیاس کننده LARSWG5 طبق سه سناریوی A1B، A2 و B1 مورد تایید IPCC شبیه سازی شد. سپس تبخیر- تعرق پتانسیل و واقعی به روش هارگریوز- سامانی و بارندگی موثر به روش فائو محاسبه شده و نیاز آبی این دو گیاه در 20 سال آینده در مقایسه با دوره پایه (1389- 1370) تعیین گردید. نتایج نشان داد که دمای کمینه و بیشینه در همه دشت های منتخب افزایش خواهد یافت و بیشترین افزایش دمای کمینه در دوره رشد گندم طبق هر سه سناریوی A1B، A2 و B1 به ترتیب برابر 9/30، 77/45 و 13/29 درصد در سبزوار و در طول دوره رشد چغندرقند، به ترتیب بالا در ایستگاه های گلمکان با 23/5، نیشابور با 62/6 و نیشابور با 77/4 درصد دیده خواهد شد. بارش نیز در همه ایستگاه ها به جز تربت جام افزایش خواهد یافت و بیشترین میزان افزایش در دوره رشد گندم طبق سناریوهای مذکور به ترتیب برابر 24/35، 56/35 و 49/42 درصد در گناباد و در دوره رشد چغندرقند، به ترتیب برابر 21/69، 95/80 و 19/70 در شهرهای سبزوار، گناباد و سرخس رخ خواهد داد. همچنین نتایج نشان داد که نیاز آبی این دو گیاه در اغلب دشت های استان به جز تربت جام- فریمان که با افزایشی برابر 17، 14 و 18 درصد در دوره رشد گندم و 19، 18 و 18 درصد در دوره رشد چغندرقند مواجه خواهد شد و نیز دشت سرخس که با کاهشی برابر 14، 15 و 15 درصد در دوره رشد گندم و 6 درصد در دوره رشد چغندرقند طبق سناریوهای مذکور مواجه خواهد شد، تغییر محسوسی نخواهد داشت.