جمال احمدآلی
-
توزیع ناهمگون و نابهنگام زمانی و مکانی بارش ها و جریانات آب سطحی، موجب تبدیل سفره های آب زیرزمینی به منابع ضروری کشور شده است. در سال های اخیر با افزایش تقاضای آب و عدم تامین بخش قابل ملاحظه ای از آن توسط منابع آب سطحی، استحصال مجاز و غیر مجاز منابع آب زیرزمینی بسیار مورد توجه قرارگرفته؛ به طوری که در کل کشور سطح سفره های زیرزمینی با افت شدید مواجه شده است. در پژوهش حاضر میزان تاثیر سه عامل بارش، جمعیت و تورم بر افت آبخوان دشت ارومیه مورد بررسی قرارگرفته است. برای انجام این کار، بین داده های افت سالانه سطح سفره آب زیرزمینی در 38 سال از 1360 تا 1398 با سه متغیر بارش، جمعیت و شاخص تورم سال قبل رگرسیون خطی چند متغیره برقرارشد. ضریب تعیین تعدیل شده رگرسیون بیش از 0.85 بود. با توجه به ضرایب بتای استاندارد، اولویت میزان تاثیر متغیرهای مورد بررسی بر افت آبخوان عبارت از جمعیت 0.514 افزایشی، تورم 0.434 افزایشی و بارش 0.241- کاهشی بود. همچنین برای شبیه سازی معادلات، از شبکه های عصبی مصنوعی تابع پایه شعاعی RBF:3-5-1 دارای سه لایه با 3، 5 و 1 نرون به ترتیب در لایه ورودی، لایه پنهان میانی و لایه خروجی و پرسپترون سه لایه MLP:3-5-1 و چهار لایه MLP:3-2-2-1 بهره گیری شد؛ و نتایج تائید کننده یافته های رگرسیون بود. به عبارت دیگر بر اساس نتایج این پژوهش تاثیر تغییرات اقلیمی به ویژه بارندگی کمتر از سیاست ها و شرایط اجتماعی- اقتصادی بوده است. ضمنا با مقایسه مدل های شبیه سازی مذکور، بهترین برآورد مربوط به شبکه عصبی مصنوعی پرسپترون سه لایه MLP:3-5-1 می باشد.
کلید واژگان: دشت ارومیه, آب زیرزمینی, بارش, جمعیت, تورم, شبکه عصبی مصنوعیIntroductionWater is the source of life and a strategic resource for human societies. The need for this vital resource is increasing exponentially due to the increase in population and the development of industry and agriculture. People are forced to use underground water because surface water is not generally and permanently responsive to diverse needs. A decrease in their volume and many problems have been caused by the excessive use of these resources. This crisis has caused regional crises caused by the imbalance of resources and consumption, along with climate changes, has raised the issue of integrated management of water resources more than ever. Agricultural land has been developed due to the increase in population and the need for more food. Programs without principles that rely solely on the quality and quantity of underground water resources have been harmful. Groundwater aquifers are transformed into sources of the country's needs due to the heterogeneous and untimely temporal and spatial distribution of discharges and surface water flows. In recent years, with the increase in water demand and the non-supply of a significant part of it by surface water sources, the extraction - permitted and unauthorized - of underground water sources has been given much attention; so that the level of underground aquifers has decreased dramatically across the country. The purpose of the present study was to investigate the impact of the important variables of precipitation, inflation and annual population as a representative of climatic, economic and social factors on the fluctuations of the underground water level in Urmia region.
Material and MethodsIn the present study, the impact of three factors, precipitation, population and inflation, on the subsidence of the Urmia Plain aquifer has been investigated. To do this, multiple linear regressions was performed between the data of the annual loss of the groundwater level during 38 years, 1981 to 2019 with three variables of precipitation, population and inflation index of the previous year. According to the previous researches, firstly, an index of inflation has been established by comparing the average loss of the piezometric level of the underground water in
Urmia region as a dependent variable, with the three independent variables of the average rainfall of water year as the most important climatic factor, the annual population of the major centers of human concentration located in the Urmia plain of previous year, and the base coefficient of the annual monetary value of previous year compared to 1981 using a multivariable linear regression. Then, the outcome is compared to the outcomes of artificial neural networks such as four-layer perceptron, three-layer perceptron, and radial basis function. All three networks have an input layer with three neurons to receive the values of the three independent variables of precipitation, population and inflation. One or two hidden layers with a number of neurons, to perform calculations and process the relationship between independent and dependent variables; and an output layer with a neuron to provide the processing results i.e., the estimated aquifer subsidence rate. The data used in the present study were derived from the years 1981-2019. The reference of the aquifer level data is the hydrograph extracted from 67 piezometer wells in the area by the underground water unit of basic studies of the West Azerbaijan Regional Water Company. The annual rainfall data reference is of the Urmia camp evaporation station located in the company premises, which is well controlled and highly reliable as an indicator of rainfall changes in the region. Population data is sourced from the Iranian Statistics Center, while inflation data is sourced from the Central Bank of Iran.Results and DiscussionAccording to the results of the reviewed models, despite the differences in the values of the numerical results, in all four models: multivariate linear regression, perceptron artificial neural networks of the four layers MLP:3-2-2-1, and the three layers MLP:3-5-1 and the radial basis function RBF: 3-5-1, it can be seen that the importance of the independent variables under study are population, inflation and annual precipitation respectively. It is obvious that a larger population needs more food, clothing, housing, etc., which, according to the concept of virtual water, ultimately leads to more use of the limited available water and soil resources. Economic activity, particularly agriculture, is increased due to the depreciation of currency and decrease in people's purchasing power, which is a result of the decrease in purchasing power and the depreciation of currency. This problem has also led to the change of land use of natural resources to agricultural lands that are either rainfed or irrigated. Explaining that rain fed lands cause more rainwater loss through capture and then evaporation and transpiration by plants planted by farmers. Irrigation of agricultural plants or gardens of irrigated lands - mainly with unauthorized water harvesting - ultimately leads to more water consumption. Additionally, humans have exploited underground water resources due to the inappropriate and untimely distribution of rainfall and surface water resources. Although by adopting new management methods, both social and economic, and improving water productivity, despite the increase in demand for water, despite our efforts to protect this vital, sensitive, and strategic resource, statistical studies, including the current results, demonstrate that we have not chosen the correct solutions. Considering some irreparable effects of the aquifer level drop, including irreversible changes in the mechanical characteristics of the soil, which lead to more vulnerability of infrastructures and facilities; the emphasis is placed on comprehensive water resource management and the concept of virtual water and its trade.
Keywords: Urmia plain, Ground water, Precipitation, population, Inflation, Artificial neural network -
در این پژوهش، حجم آب آبیاری، عملکرد و بهره وری آب یونجه در شرایط مدیریت کشاورزان در 300 مزرعه در قطب های تولید یونجه کشور شامل زنجان، فارس، چهارمحال و بختیاری، همدان، آذربایجان شرقی، سمنان، خراسان رضوی، اصفهان، آذربایجان غربی، مرکزی، قزوین و کرمان در سال زراعی98-1397 اندازه گیری شد. تفاوت میانگین حجم آب آبیاری، عملکرد، بهره وری آب آبیاری و بهره وری آب کاربردی در استانهای مزبور در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود و میانگین حجم آب آبیاری به ترتیب برابر 8502، 8901، 9226، 9459، 11481، 12796، 14311، 14821، 15198، 15916، 18351 و23920 با میانگین وزنی 13614مترمکعب در هکتار بدست آمد. عملکرد یونجه نیز بین 2500 تا 30000 با میانگین وزنی 13692کیلوگرم بر هکتار بود. بهره وری آب آبیاری در مزارع مزبور بین 0/2 تا 4/5 با میانگین وزنی 1/28 کیلوگرم بر مترمکعب به دست آمد. میانگین وزنی بهره وری آب کاربردی نیز 1/19 کیلوگرم بر مترمکعب تعیین شد. میانگین حجم آب مزارع یونجه در دو روش آبیاری سطحی و بارانی به ترتیب برابر 15076 و 10653 مترمکعب در هکتار تعیین شد(1%>p). بنابراین با تغییر روش آبیاری از سطحی به بارانی، میانگین حجم آب آبیاری 30% کاهش و بهرهوری آب کاربردی یونجه 41% افزایش داشت. با توجه به این نتایج، برای کاهش حجم آب آبیاری و بهبود بهره وری آب در تولید یونجه، در شرایط اقلیمی مناسب که آب آبیاری از کیفیت خوبی برخوردار باشد، در صورت رعایت ضوابط فنی طراحی، اجرا و بهره برداری و ملاحظات اقتصادی، استفاده از آبیاری بارانی پیشنهاد می شود.
کلید واژگان: بهره وری آب کاربردی, عملکرد یونجه, آبیاری سطحی, آبیاری بارانیIn this study, volume of irrigation water, water productivity, and yield of alfalfa were measured in 300 farms in Zanjan, Fars, Chaharmahal and Bakhtiari, Hamedan, East Azerbaijan, Semnan, Khorasan-Razavi, Isfahan, West Azerbaijan, Central, Qazvin and Kerman provinces under farmers management and surface and sprinkler irrigation, various water sources, different water salinities, soil conditions, and varieties, during the growing season of 2018-2019. The results showed that the difference between average volumes of water applied by farmers, yield, and water productivity, in the studied sites were significant at 1% probability level. The average amount of applied water by farmers was 8502, 8901, 9226, 9459, 11481, 12796, 14311, 14821, 15198, 15916, 18351 and 23920 m3/ha, respectively, and the average was 13284 m3/ha. The dry yield of alfalfa varied from 2500 to 30000 kg/ha with an average of 13841 kg/ha. Irrigation water productivity varied from 0.2 to 4.5 and its average was 1.28 kg/m3. The average irrigation water plus effective rainfall productivity for alfalfa was 1.19 kg/m3. The results showed that the average applied water and alfalfa yield in surface and sprinkler irrigation methods were 15076 and 10653 m3/ha, respectively, (p<1%). These results showed that in sprinkler irrigation method, applied water was 30% less and irrigation water plus effective rainfall productivity was 41% higher. Accordingly, in order to reduce the volume of irrigation water and improve alfalfa water productivity, it is recommended to use sprinkler method in suitable climatic conditions where irrigation water is of good quality and the technical criteria of design, implementation, operation, and economic considerations are met.
Keywords: Applied water productivity, Sprinkler Irrigation, Surface irrigation -
بخش قابل توجهی از بارش نواحی بالادست حوضههای آبریز استان آذربایجان غربی به ویژه در ماههای سرد سال به صورت برف است. تحلیل دادههای این منابع برای مدیریت بهینه سدهای مخزنی منطقه به خصوص در فصل بهار که موسم ذوب برف حوضههای مربوطه است، بسیار حایز اهمیت است. در روشهای سنتی متداول برای برآورد آب معادل ذخیره برفی از رابطه گرادیان ارتفاعی (رابطه رگرسیون خطی بین آب معادل برف با ارتفاع نقاط برفسنجی از سطح آبهای آزاد) استفاده میشود، که گاهی به دلیل عدم برازش مناسب، برخی نقاط از محاسبات حذف میشوند. در این مطالعه برای دادههای 65 ایستگاه برفسنجی در ماههای برفی سال آبی 1399 1400 به جای رابطه گرادیان ارتفاعی، از رگرسیون خطی چهارمتغیره آب معادل با ارتفاع، طول و عرض جغرافیایی (در سیستم مختصات UTM) استفاده شده است که باعث بهبود مشخصات رگرسیون (افزایش حدود 3 برابری A.R.S یعنی مربع ضریب همبستگی تعدیل شده یا همان ضریب تعیین و کاهش حدود 10 هزار برابری سطح معناداری یعنی آلفای ضریب همبستگی) شد. همچنین به منظور بررسی بیشتر، از شبیهسازی روابط با شبکه عصبی مصنوعی (پرسپترون سه لایه با 3، 8 و 1 نرون در لایههای ورودی، میانی و خروجی) استفاده شد؛ طوری که ضریب همبستگی دادههای برآوردی با مشاهداتی موجود برای مدل شبکه عصبی مصنوعی منتخب 97/0 به دست آمد.کلید واژگان: آب معادل برف, رگرسیون چند متغیره, شبکه عصبی مصنوعیA significant part of the precipitation in the upstream areas of the watersheds of West Azerbaijan province is in the form of snow, especially in the cold months of the year. Analyzing the data of these sources is very important for the optimal management of reservoir dams in the region, especially in spring, which is the season of snow melting in the respective basins. In common traditional methods for estimating water equivalent of snow storage, the height gradient relationship (linear regression relationship between water equivalent of snow and the height of snow measuring points from the surface of the oceans) is used, which sometimes due to lack of proper fit, some points are removed from the calculations. In this study, for the data of 65 snow measuring stations in snowy months of the water year 2020-2021, instead of the relation of altitude gradient, the four-variable regression of water equivalent to altitude, longitude and latitude (in the UTM coordinate system) was used. It improved the regression characteristics (an increase of more than 3 times the A.R.S., i.e. the square of the adjusted correlation coefficient, or the coefficient of determination, and a decrease of more than 10,000 times the significance level, i.e. the alpha of the correlation coefficient). Also, in order to further investigate, the simulation of relationships with artificial neural networks (selected network: three-layer perceptron with 3, 8 and 1 neurons in the input, middle and output layers) was used; So that the correlation coefficient of the estimated data with the available observations for the selected artificial neural network model was 0.97.Keywords: Snow water equivalent, multivariate regression, Artificial Neural Network
-
صرفه جویی، بهینه سازی مصرف آب، ارتقای شاخص های بهره وری و راندمان ها در بخش کشاورزی امری مهم و ضروری است. منطقه میاندوآب به-عنوان الگوی کاهش مصرف جهت حفظ آب واقعی برای احیاء دریاچه ارومیه از اهمیت خاصی برخوردار است. این تحقیق با هدف ارزیابی سناریوهای کاهش مصرف آب در سطح مزرعه با مدل گیاهی AquaCrop در منطقه میاندوآب انجام گرفت. برای این منظور از اطلاعات مزارع مربوط به پروژه کشاورزی پایدار طرح حفاظت از تالاب های ایران در منطقه میاندوآب استفاده شد. اطلاعات سال اول (سال زراعی 96-1395) برای واسنجی مدل و سال دوم (سال زراعی 97-1396) برای صحت سنجی مدل به کارگرفته شد. ارزیابی شاخص های آماری نشان از دقت و توانایی بالای مدل در شبیه سازی عملکرد دانه دارد. پس از واسنجی و صحت سنجی مدل، سناریوهای برنامه ریزی آبیاری در قالب تغییر عمق آبیاری به میزان 10، 20 و 30 درصد کاهش برای شرایط سال دوم مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفت. مقادیر شاخص های بهره وری آب با استفاده از اجزای بیلان و عملکرد شبیه سازی شده توسط مدل برای هر یک از مزارع محاسبه گردید. نتایج اندازه گیری های مزرعه در سال 97-96 نشان داد که در شرایط موجود متوسط میزان آب آبیاری و آب کاربردی برای گندم به ترتیب 4/405 و 4/580 میلی متر، متوسط عملکرد دانه 8340 کیلوگرم در هکتار، بهره وری آب آبیاری و آب کاربردی به ترتیب 27/2 و 52/1 کیلوگرم بر مترمکعب است. همچنین نتایج حاصل از بررسی سناریوهای کم آبیاری نشان داد سناریوی S3 ضمن کاهش 30 درصدی آب آبیاری می تواند عملکرد محصول را حدود 10 % کاهش داده و بهره وری آب را از 53/1 به 72/1 افزایش دهد. به طورکلی نتایج نشان داد می توان با برنامه ریزی مناسب و دقیق آبیاری به کمک مدل AquaCrop و بهبود مدیریت زراعی، عملکرد دانه گندم و بهره وری آب را افزایش داد و موجب صرفه جویی و حفظ آب در مقیاس مزرعه شد.
کلید واژگان: شبیه سازی عملکرد محصول, بهبود بهره وری آب, مدیریت آب در مزرعه, گندم, مدلSaving, optimizing water consumption, and improving productivity and efficiency indicators in agricultural sector are important and necessary. Miandoab region is of particular importance as a model of reducing consumption in order to conserve real water for the restoration of Lake Urmia. This research was conducted to evaluate water consumption reduction scenarios at the farm level using AquaCrop plant model in Miandoab region. For this purpose, the information on farms related to the sustainable agriculture project of Iran's Wetlands Protection Plan in Miandoab region was used. The data from the first year (the crop year 2016-2017) and the second year (the crop year 2017-2018) were used for model calibration and validation, respectively. The evaluation of statistical indicators shows the accuracy and high ability of the model in simulating grain yield. After the calibration and validation of the model, the irrigation planning scenarios were analyzed and evaluated in the form of reducing irrigation depth by 10, 20, and 30% for the conditions of the second year. The results of field measurements in 2017-2018 showed that the average irrigation depth and the applied irrigation (Irrigation + effective precipitation) for wheat were 405.44 and 580.44 mm respectively and mean grain yield was 8340 kg/ha, then irrigation water productivity and applied irrigation productivity were 2.27 and 1.52 kg/ , respectively. Also, the results of the study of deficit irrigation scenarios showed that the S3 scenario (30% irrigation water reduction) will reduce only 10% crop yield and water productivity will increase from 1.53 to 1.72 kg/ . The values of water productivity indices were calculated using balance components and performance simulated by the model for each farm. In general, the results showed that it is possible to increase the grain yield of wheat and water productivity using AquaCrop model for proper and accurate irrigation planning and crop management improvement, in order to save and conserve water on a farm scale.
Keywords: Crop yield simulation, Improving Water productivity, Field water management, Wheat, AquaCrop model -
طرح های توسعه منابع آب اثرهای محیط زیستی زیادی بر جای می گذارند که تغییر رژیم طبیعی رودخانه و کاهش جریان سطحی پایین دست از مهم ترین آنهاست. به کارگیری مدل های هیدرولوژیک، امکان برنامه ریزی پایدار را در مدیریت منابع آب فراهم می کند. حوضه آبریز رودخانه قره چای واقع در حوضه دریاچه نمک در سال های اخیر تحت تاثیر فعالیت های انسانی قرار گرفته است. در پژوهش حاضر، مدل سازی رفتار هیدرولوژیک حوضه آبریز قره چای با استفاده از نرم افزار 21WEAP انجام گرفت. مدل برای دوره آماری بیست وپنج ساله از سال 1372 تا 1396 توسعه، واسنجی و اعتبارسنجی شد. برای واسنجی مدل، مقادیر مشاهداتی دبی رودخانه قره چای واقع در ایستگاه عسگرآباد در خروجی حوضه آبریز با مقادیر محاسباتی با استفاده از شاخص ضریب نش - ساتکلیف ارزیابی شد. برای واسنجی مدل یک دوره آماری سیزده ساله از 1372 تا 1385 در نظر گرفته شد. مقدار ضریب نش- ساتکلیف برای دوره واسنجی 0/86 به دست آمد. برای اعتبارسنجی، دوره آماری یازده ساله 1385 تا 1396 در نظر گرفته شد. مقدار ضریب نش- ساتکلیف برای دوره اعتبارسنجی 0/74به دست آمد. این نتایج نشان دهنده کارایی خوب مدل WEAP در شبیه سازی رفتار هیدرولوژیک حوضه آبریز قره چای است. پس از تجزیه و تحلیل پنج سناریوی مدیریتی، در نهایت سناریوی ترکیبی با شاخص اعتمادپذیری بیش از 95 درصد برای هر بخش مصرف و همچنین تامین نیاز محیط زیستی به عنوان سناریوی برتر شناخته شد. نتایج تحقیق بیانگر آن است که با اجرایی شدن این سناریو، روند نزول حجم آبخوان نسبت به شرایط فعلی تا حد بسیاری تعدیل خواهد شد و خروج از حالت بحرانی با اعمال اقدامات مدیریتی مناسب امکان پذیر خواهد بود.کلید واژگان: حوضه آبریز, سناریو, ضریب نش- ساتکلیف, مدل شیءگرا, مدیریت یکپارچه, منابع آبWater resources development projects have many environmental effects, the most important of which are changing the natural regime of the river and reducing the downstream flow. The use of hydrological models allows for sustainable planning in water resources management. The Qarachai River Basin in the Salt Lake Basin has been affected by human activities in recent years. In the present study, the hydrological behavior of Qarachai catchment was modeled using 21WEAP software. The model was developed, calibrated and validated for a 25-year statistical period (1993 to 2017). To calibrate the model, the observed discharge values of Qarachai River located at Asgarabad station (catchment outlet) were calculated with computational values using Nash-Sutcliffe coefficient index. A 13-year statistical period (from 1993 to 2006) was considered for model calibration. The Nash-Sutcliffe coefficient for the calibration period was obtained 0.86. An 11-year statistical period (2006-2007) was considered for validation. The value of Nash-Sutcliffe coefficient for the validation period was obtained 0.74. These results indicate the good efficiency of the WEAP model in simulating the hydrological behavior of the Qarachai catchment. After analyzing five management scenarios, finally a combined scenario with a reliability index above 95% for each consumption sector as well as meeting the environmental needs was recognized as the top scenario. The results of the research indicate that with the implementation of this scenario, the downward trend of the aquifer compared to the current situation will be greatly adjusted and exit from the critical state will be possible by applying appropriate management measures.Keywords: Basin, Scenario, Sutcliffe Nash Coefficient, Object-Oriented Model, integrated management, water resources
-
تامین امنیت غذایی در شرایط کمبود منابع آب در کشور، نیازمند مدیریت بهینه مصرف آب در بخش کشاورزی است. اساسی ترین مولفه برای مدیریت بهینه آب، آگاهی از حجم آب آبیاری در تولید محصولات مختلف کشاورزی تحت مدیریت تولیدکنندگان است. از بین محصولات باغی، سیب (درختی) با تولید سالانه حدود سه میلیون تن از سطح 247 هزار هکتار از اراضی باغی کشور در جایگاه نخست قرار دارد. متناسب با این حجم تولید، برآورد می شود حجم قابل توجهی از منابع آب سطحی و زیرزمینی برای تولید این محصول مصرف میگردد. بنابراین، این پژوهش با هدف تعیین بهره وری آب در باغات سیب تحت مدیریت باغداران در استان های منتخب در کشور اجرا گردید. این استانها عبارت از آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل، اصفهان، تهران، خراسان رضوی، فارس و سمنان بودند. علاوه بر اندازهگیری مستقیم آب آبیاری و عملکرد محصول، بهره وری آب در 145 باغ در کشور تعیین گردید. برای بررسی تفاوت احتمالی حجم آب آبیاری و عملکرد، و بهره وری آب در تولید سیب از تحلیل واریانس استفاده شد. نتایج نشان داد تفاوت بهره وری آب در باغات استانهای مختلف معنیدار بود. میانگین شاخص بهره وری آب در باغات سیب کشور برابر 73/2 کیلوگرم بر مترمکعب به دست آمد. حداقل و حداکثر شاخص بهره وری آب از باغات سیب استانهای فارس (12/1 کیلوگرم بر مترمکعب) و سمنان (46/3 کیلوگرم بر مترمکعب) به دست آمد. راهکارهایی برای بهینه سازی استفاده از منابع آب برای ارتقای بهره وری آب در باغات سیب کشور ارایه شده است.
کلید واژگان: اراضی فاریاب, باغات سیب, کارآیی مصرف آبIntroductionProviding food security in scarcity conditions of water resources requires the optimal management of irrigation water. Estimation or determination of indices of water consumption management, such as water productivity in agricultural productions is one of the most important key in macro-planning for the supply, allocation and consumption of water in different sections such as agricultural section. Therefore, conducting a research at the national level that can lead to the real water productivity in the horticultural production in Iran, is essential and important. According to the production (3.4 million tons), a significant amount of surface and groundwater resources are consumed for apple production. This research was conducted with the aim of determining the amount of consumed water in apple orchards in selected provinces under the management of gardeners at the national level. Findings of this study could assist to the decision on management of water and agriculture.
MethodologyThe selected provinces were East Azarbaijan, West Azarbaijan, Ardabil, Isfahan, Tehran, Khorasan Razavi, Fars and Semnan. The water productivity in 145 sites was estimated, in addition to direct measurement of water consumption and crop yield. The factors such as irrigation systems, apple cultivars, gardeners' education, soil texture; and salinity of soil and irrigation water were also measured or recorded in apple orchards. The ANOVA was used to investigate the possible difference between the volume of consumed water, yield, and water productivity in apple production.
Result and DiscussionThe results showed that the difference between the volume of water consumption, crop yield and water productivity was very significant in the orchards from provinces. The volume of consumed water and crop yield in apple orchards over the country averaged 9814 m3 ha-1 and 23.2 t ha-1, respectively. The water index was 2.73 kg m-3 in apple orchards over the country. The lowest and highest water productivity were obtained from the orchards of Fars and Semnan provinces.
ConclusionsSome strategies have been proposed to optimize the consumption of water resources; and to improve apple yield and water productivity in the country's level. The results of the research in apple orchards of selected provinces in Iran revealed that average of water consumption in apple orchards were 9814 m3 ha-1 with the water productivity of 2.73 kg m-3. Application of high-efficiency and well-managed irrigation systems, and other appropriate improving methods of water productivity can lead to optimal use of water resources, improve yield and enhance water productivity in production.
Keywords: Apple orchards, Irrigated areas, Water use efficiency -
در این تحقیق اثرات تنش رطوبتی بر عملکرد ریشه، شکر و قند چغندرقند مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایش به مدت سه سال در کرج، مشهد، اصفهان و میاندوآب به اجرا در آمد. در این آزمایش پس از استقرار گیاه، در هر یک از مراحل چهارگانه رویشی اجازه داده شد تا رطوبت قابل دسترس خاک تا سطح 70 و 90 درصد کاهش یابد و سپس آبیاری انجام شد. در مجاورت 8 تیمار ذکر شده، تیمار شاهد (در طول دوره رشد بعد از تخلیه 45-50 درصد رطوبت قابل دسترس خاک، رطوبت خاک مجددا تا سطح ظرفیت زراعی افزایش داده شد) نیز گنجانده شد. نتایج نشان داد تیمار شاهد، تخلیه 70 درصد و 90 درصد رطوبت قابل دسترس خاک به ترتیب 13067، 12607 و 12060 مترمکعب آب دریافت کرده اند. تخلیه 70 درصد رطوبت قابل استفاده خاک در هیچ یک از مراحل رشد تاثیر معنیداری در کاهش وزن ریشه و افزایش و یا کاهش درصد قند نداشت. تخلیه 90 درصد رطوبت قابل استفاده خاک موجب کاهش معنیدار وزن ریشه شد. بیشترین کاهش وزن ریشه در اثر تخلیه 90 درصد رطوبت قابل استفاده خاک در مرحله سوم رشد گیاه مشاهده شد. تیمار تخلیه 90 درصد رطوبت قابل استفاده خاک در مرحله چهارم رشد موجب کاهش معنیدار درصد قند نسبت به تیمار شاهد شد که دلیل آن فراهم شدن شرایط رطوبتی مناسب و مصرف قند ذخیره شده برای بازسازی اندام هوایی می باشد. اعمال گزینه تخلیه 90 درصد رطوبت خاک در هریک از مراحل مختلف رشد اساسا به دلیل کاهش عملکرد ریشه، موجب کاهش عملکرد شکر و عملکرد شکر سفید میشود لذا کم آبیاری در اوایل فصل رشد می تواند موجب صرفه جویی در مصرف آب گردد.کلید واژگان: آبیاری, تخلیه رطوبتی خاک, چغندرقند, مرحله رشدIn this study the effects of soil moisture depletion in four different growth stages on some physiological factors such as LAI, R.Y. S.C and WSY were studied. The field experiments were carried out in in Karaj, Mashhad, Esfahan and Miandoab. Two soil moisture depletion (S.M.D) treatments (70 and 90% of available soil moisture content) were imposed at four growth stages. In addition, a control treatment was added to the factorial combination of two S.M.D. and four plant growth stage. Results showed that received water were not significant difference among the treatments. The control, 70 and 90% S.M.D received about 13067, 12607 and 12060 m3/h, respectively. Therefore, difference between treatments basically is because of the times which soil moisture were depleted and to some extend the amount of received water. 70 % S.M.D. at none of four growth stages had no effect on root yield. However, root yield significantly reduces when 90 % of soil moisture was depleted in 2nd and 3rd growth stages. Sugar content reduced when 90 % of soil moisture was depleted at the last plant growth stage. However, 70 % S.M.D. at any of four growth stages had no effect on sugar content. The justification of this kind of observation may be consumption of reserved sugar to produce new leaves. Results showed 90 %S.M.D at rapid growth stage and latest growth stage, caused impurity (especially Na) and molasses to be increased. So, in water stress condition, plant tent to accumulate Na and to some less K. 70% S.M.D. at none of four growth stages had no effect on the juice purity. Results showed that 90 % of S.M.D. at any plant growth stage (especially at 2nd and 3rd growth stages) dramatically reduced sugar yield and white sugar yield. It could be told that 100-120 days after seed planting is the most sensitive growth period (the third growth stage) of sugar beet to water stress. My recommendation is to preserve water it could be irrigation water in early growth stage.Keywords: growth stage, irrigation, Soil moisture depletion, Sugar beet
-
این پژوهش به منظور بررسی اثر تهویه آب آبیاری در سامانه آبیاری قطره ای زیرسطحی و نیز تعیین شدت بهینه تهویه آب آبیاری در شرایط شوری بر عوامل رشد و عملکرد گیاه گوجه فرنگی انجام شد. این پژوهش در قالب بلوک های کامل تصادفی شامل سه سطح تهویه (12%، 24% و صفر درصد به عنوان تیمار شاهد) و در چهار تکرار طی دو سال در گلخانه شیشه ای مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان انجام شد. قبل از شروع پروژه، خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک محل تعیین و بر اساس نتایج حاصله، مقادیر کود مورد نیاز توسط متخصص تغذیه تعیین شد. شاخص های رشدی از جمله ارتفاع بوته، وزن بوته خشک، وزن ریشه خشک، قطر و طول میوه، تعداد میوه و وزن کل میوه برداشتی در طی 8 ماه کشت (مهر تا اردیبهشت) اندازه گیری شدند. داده برداری در طول سال 1394-95 انجام و مورد ارزیابی آماری قرار گرفت. نتایج نشان داد تاثیر تیمار های اکسیژن دهی روی صفات طول و قطر، تعداد و عملکرد میوه در سطح 5% معنی دار گردیده و روی صفات ارتفاع بوته، وزن خشک ریشه و وزن خشک بوته معنی دار نشد. هم چنین نتایج نشان داد که مقادیر عملکرد و بهره وری آب در تیمار 24 درصد اکسیژن دهی نسبت به تیمار شاهد به ترتیب 7/21 و 5/21 درصد افزایش داشته است. داده های این پژوهش نشان می دهد که تولید گوجه فرنگی در خاک های شور و آب شور را می توان تحت سامانه آبیاری قطره ای زیرسطحی توام با هوادهی بهبود داد.کلید واژگان: آبیاری قطره ای زیرسطحی, اکسیژن-آبیاری, شوری, گوجه فرنگیAn experiment was conducted with greenhouse tomato plants to determine the effects of oxygen enrichment of the irrigation water on yield and yield components. The study was conducted based on randomized complete blocks as a split plot design with 4 replicates and 3 treatments for 2 years. It is possible to simultaneously irrigate and provide roots with sufficient oxygen via injection of ambient air by means of a venturi coupled to a subsurface drip irrigation system (SDI) called as oxygation. In this study, three levels of irrigation water aeration comprising 0 (the Control), 12 and 24 volumetric percent (i.e. air volume/water volume) was applied to tomato plants grown on a saline clay soil and saline water in a greenhouse in Esfahan Agricultural Research Centre. The type and amount of the required fertilizers were determined from the analysis of soil samples. Tomato plant growth was promoted under conditions which facilitated consistently high oxygen in the root zone. The differences between the aeration treatments and the zero aeration control were significant at the 5% level only for the fruit diameter, fruit length, the number of fruit and total fruits weight. There were no significant effects (P > 0.05) between control and aeration levels for height plant, root dry mater and plant dry mater. The results also showed that the values of yield and water productivity in the treatment of 24% oxygenation compared to the control treatment increased by 21.7% and 21.5%, respectively. Data from this study indicate that tomato production in saline soils and saline water can be improved under SDI if the subsurface drip irrigation is aerated.Keywords: Oxygation. Salinity, Subsurface drip irrigation, Tomato
-
خشکی یکی از مهمترین تنش های غیرزنده است که به شدت باعث کاهش رشد و تولید محصولات کشاورزی می شود. تحمل انگور به خشکی نسبت به درختان دیگر بالا است اما تفاوت های زیادی از این لحاظ بین ارقام و گونه های انگور وجود دارد. به منظور بررسی میزان تحمل به تنش خشکی چند رقم انگور بیدانه تجارتی وارد شده به کشور و چند رقم انگور بومی موجود در استان آذربایجان غربی، این پژوهش به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی به اجرا در آمد. از ارقام رشه، مام برایمه، یاقوتی، عسکری، خلیلی سفید، فخری، سایانی، ریش بابا، ات اوزوم، بلاک سیدلس، سوپریور، فلیم سیدلس، تامسون سیدلس، فیستا و پرلت نهال های یکساله به اندازه کافی تهیه و سپس در گلدان کشت شدند. تیمارهای خشکی شامل 75 درصد نیاز آبی، 55 درصد نیاز آبی و 35 درصد نیاز آبی اعمال شد. پس از اعمال خشکی به مدت سه ماه، خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی از قبیل وزن تر ساقه و ریشه، وزن خشک ساقه و ریشه، سطح برگ، میزان کلروفیل، محتوی نسبی آب برگ ها و دمای برگ ها مورد اندازه گیری قرار گرفتند. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که تفاوت معنی داری در صفات اندازه گیری شده بین ارقام انگور در شرایط تنش وجود دارد. ارقامی مانند فیستا، بلاک سیدلس بسیار حساس به تنش خشکی بودند در حالیکه ارقام خلیلی سفید، رشه، یاقوتی به خوبی توانستند شرایط تنش را تحمل نمایند. در بین ارقام خارجی مورد بررسی، ارقام پرلت و فلیم سیدلس تحمل نسبتا خوبی به تنش خشکی نشان داد.کلید واژگان: انگور, تنش خشکی, دمای برگ, رقم رشه, سازگاریDrought is the most important abiotic stress limiting the agricultural crops growth and productivity. Grapevine (Vitis vinifera. L) tolerance to drought is higher than that of most of other trees, but there are many differences between grape varieties for drought tolerance. This study was carried out as a completelty randomized design to evaluate the tolerance of some commercial grapevine cultivars imported from the other countries and several native grapes of West Azarbaijan province. One year old seedlings of studied cultivars (Rasha, Mam Braima, Yaghooti, Askari, Khalili sefid, Fakhri, Sayani, Rish baba, At ouzum, Black seedless, Superior, Flame seedless, Thompson seedless, Fiesta and Perlette were cultivated in pots and subjected to drought treatments (35, 55 and 75 %). After a drought stress for three months, the morphological traits, such as stem fresh weight, root fresh weight, stem and root dry weight, leaf area and physiological characteristics such as chlorophyll content, RWC, leaf temperature were measured. The results of this study showed that there was a significant difference between the traits of studied grape cultivars under stress conditions. Fiesta and Block Seedless were very sensitive to drought condition, while the Khalili, Rasha, and Yaghooti cultivars were able to withstand the stress conditions. Among the imported cultivars, Perlette and Flame seedlesss showed a relatively good tolerance to drought stress.Keywords: Adaptability, Drought stress, Grape, Leaf temperature, Rasha
-
این مطالعه به منظور ارزیابی راندمان کل آبیاری و هیدرومدول واقعی دشت نازلوچای ارومیه با استفاده از روش بیلان آب، در سال 1391 اجرا گردید. مطالعات شامل اندازه گیری های صحرایی، مطالعات میدانی، و بررسی آمار و اطلاعات موجود بود. راندمان کاربرد در 14 مزرعه اندازه گیری شد که مقدار آن از 4/55 تا 8/78 درصد متغیر بود. راندمان توزیع از 75 تا 94 درصد و راندمان انتقال آب نیز از 66 تا 92 درصد متغیر بود. راندمان کل شبکه سنتی دشت، برابر 44 درصد و نیاز آبی خالص ترکیب کشت دشت بر اساس روش پنمن-مانتیث برابر 4930 مترمکعب بر هکتار بود و بدین ترتیب، نیاز آبی ناخالص ترکیب کشت دشت برابر 11204 مترمکعب بر هکتار به دست آمد. شبکه آبیاری سنتی دشت نازلوچای در پایین دست حوضه آبریز نازلوچای واقع شده و مساحت خالص زمین های آن برابر 29050 هکتار است. میزان متوسط برداشت آب از رودخانه نازلوچای برابر 128 میلیون مترمکعب در سال و اختلاف حجم آب ورودی و خروجی آب زیرزمینی دشت برابر 13 میلیون مترمکعب در سال است. نزدیک به 29 میلیون مترمکعب در سال بیلان منفی در دشت وجود دارد. در مجموع، آب مصرفی در دشت نازلوچای برابر 170 میلیون مترمکعب در سال و هیدرومدول واقعی آبیاری دشت نازلوچای برابر 5838 مترمکعب در سال در هکتار است. نتایج بررسی ها نشان می دهد راندمان کل آبیاری دشت نازلوچای برای کشاورزی در حدود 85 درصد است. نتایج این مطالعه نیز نشان می دهد که میزان واقعی مصرف آب کشاورزی در این حوضه کمتر از ارقام اعلام شده بر مبنای راندمان در سطح کشور است، حتی در ارقام اعلام شده برای بهره وری آب برای تولید محصولات زراعی و باغی باید تجدید نظر شود.
کلید واژگان: آب برگشتی, راندمان انتقال آب, راندمان کاربرد آب در مزرعه, نرم افزار کراپ وات, نیاز آبیThis study was carried out in 2012 to determine the total irrigation efficiency and real hydro module of Nazlouchai plain in Urmia, using water balance method. In addition to field experiments, we used data gathered from previous documents and related analytical conclusions. Field experiments conducted in 14 farmer’s fields. The result showed that water application efficiency varied from 55.4 to 78.8%. Water distribution efficiency varied from 75 to 94% and water conveyance efficiency was 66 to 92%. Total efficiency of traditional network estimated 44% and net water requirement of cropping pattern of the plain based on Penman-Monteith method calculated about 4930 m^3/ha, thus gross water requirement of cropping pattern was 11204 m^3/ha. The traditional irrigation network of Nazlouchai plain, with 29050 hectares of land, is located in the lower part of Nazlouchai basin. Annual water withdrawal from Nazlouchai river estimated about 128 Mm^3 and differential of input – output of the plain groundwater estimated about 13 Mm^3 annually. Water balance of Nazlouchai plain was negative with 29 Mm^3/year shortage. Estimation reveald that water consumption of Nazlouchai plain was 170 Mm^3 and irrigation actual hydro module of the plain 5838 m^3/yr/ha. The results showed that water efficiency of Nazlouchai plain in agricultural activities was about 85%. The results of this study showed that the actual rate of agricultural water consumption was lower than what was declared, based on national efficiency; the figures announced for water productivity in agricultural production should be reviewed too.
Keywords: Application Efficiency, Conveyance Efficiency, Cropwat Software, Return Flow, Water Requirement -
در بوم نظام های (اکوسیستم) مناطق خشک و نیمه خشک، گیاهان چوبی و چندساله از مهم ترین عامل های کاهنده سرعت باد و رسوب گذاری ماسه بادی ها هستند. پژوهش حاضر به منظور بررسی تاثیر مقدارهای مختلف مواد افزودنی به خاک بر ویژگی های رویشی گیاه اسکنبیل کرمانی Calligonum bungei Boiss. انجام شد. این آزمایش به صورت گلخانه ای با نسبت های مختلف مواد افزودنی زغال زیستی طبیعی و زغال زیستی تولیدشده از کمپوست زباله شهری به خاک، حضور و عدم حضور میکوریزا بر روی گیاه اسکنبیل کرمانی در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار، اجرا شد. عامل های در نظر گرفته شده در این آزمایش، شامل عامل قارچ میکوریزا (در دو سطح میکوریزا مصرف و عدم مصرف میکوریزا)، عامل زغال زیستی طبیعی در چهار مقدار صفر، 1، 3 و 5 درصد وزنی و عامل زغال زیستی تولیدشده از کمپوست زباله شهری در چهار مقدار صفر، 1، 3 و 5 درصد وزنی بود. نتیجه نشان داد که کاربرد زغال های زیستی در تیمارهای دارای میکوریزا تیمار هفت موجب افزایش 34/62% ارتفاع گیاه، 42/38% قطر یقه، 554/02% حجم تاج پوشش، 124/06% طول ریشه، 30/92% وزن تر اندام هوایی و 36/23% و در تیمارهای بدون میکوریزا (تیمار 23) موجب افزایش 39/24% ارتفاع گیاه، 35/98% قطر یقه، 152/1% حجم تاج پوشش، 17/74% طول ریشه، 68/53% وزن تر اندام هوایی و 20/75% وزن تر ریشه نسبت به تیمار شاهد شد. با توجه به نتایج به دست آمده از این پژوهش، بهره گیری از مقدارهای ذکر شده زغال های زیستی همراه با بقایای گیاهی و طبیعی (تیمارهفت)، به دلیل ارزانی، در دسترس بودن، افزایش حاصلخیزی خاک و رشد بهتر گیاه اسکنبیل و دیگر گیاهان مشابه ویژه مناطق بیابانی توصیه می شود.
کلید واژگان: تپه ماسه روان, ویژگی های رویشی, زغال زیستی, میکوریزاDesert Management, Volume:7 Issue: 13, 2019, PP 89 -102In arid and semi-arid ecosystems, woody and perennial plants are considered as a key factor in wind speed reduction and windblown sands sedimentation. The present study aims to evaluate the effect of different levels of soil additives on morphological characteristics of Calligonum bungei Boiss. A greenhouse experiment was conducted in factorial plan in a randomized complete block design RCBD. In design of experiments, applied treatments were natural and municipal waste compost biochars as soil additives, each in four levels of 0, 1, 3 and 5%, mycorrhiza present or absent, and plant type. Results showed that treatment NO. 7 cause increased 34.62% in plant height, 42.38% in collar diameter, 554.02% canopy cover volume, 124.04% root length, 30.92% fresh weight of shoot, 36.23% fresh weight of root in mycorrhizal plants and treatment NO. 23 cause increased 39.24% in plant height, 35.98% collar diameter, 152.1% canopy cover volume, 17.74% root length, 68.53% fresh weight of shoot, and 20.75% fresh weight of root in non-mycorrhizal plant accordance with control treatment. Among the used treatment, those in the absence of mycorrhiza due to poor-quality of mycorrhiza and lack of interconnection between plant and mycorrhizal fungal networks had better growth than those of non-mycorrhizal plants. According to the results, treatment No. 7 due to low cost, greater accessibility, improve of soil fertility, and plant establishment were recommended in desert regions.
Keywords: Sand dunes, Growth properties, biochar, mycorrhiza -
مجله اکو هیدرولوژی، سال پنجم شماره 4 (زمستان 1397)، صص 1203 -1217دریاچه ارومیه واقع در شمال غربی ایران طی دو دهه گذشته هر سال حدود 40 سانتیمتر افت سطح آب داشته و در حال خشک شدن است که این مسئله به عواقب اجتماعی و زیست محیطی منجر شده است. در تحقیق حاضر شاخصهای پایداری زیستمحیطی و پایداری کشاورزی با استفاده از معیارهای عملکرد تحت تاثیر تغییر اقلیم و راهبردهای مدیریت آب برای حوضههای آبریز زرینهرود و سیمینهرود، به عنوان بزرگترین زیرحوضه دریاچه ارومیه ارزیابی شد. مدلسازی رفتار هیدرولوژیک این حوضه ها با استفاده از نرمافزار 21WEAP انجام گرفت. برای شبیهسازی تغییرات اقلیمی از مدل ریزمقیاس نمایی LARS-WG استفاده شد. مدل برای سه سناریوی انتشار آینده (2A، B1A و 1B)، طی دوره 2015-2040، و پنج سناریوی مدیریت آب: 1. ادامه وضع موجود (0S)، 2. تغییر الگوی کشت (1S)، 3. بهبود راندمان انتقال و توزیع (2S)، 4. ترکیب بهبود راندمان انتقال و توزیع با بهبود راندمان کاربرد با استفاده از تکنولوژیهای نوین (3S)، و 5. ترکیب تغییر الگوی کشت با بهبود راندمان کل آبیاری (4S) تحلیل شد. نتایج نشان داد بیشترین مقادیر شاخصهای پایداری زیستمحیطی و پایداری کشاورزی مربوط به سناریوی ترکیب تغییر الگوی کشت با بهبود راندمان کل آبیاری تحت سناریوی انتشار 1B (4S1B) است. تحت این سناریو، مقدار جریان متوسط سالیانه ورودی به دریاچه ارومیه از حوضههای آبریز زرینهرود و سیمینه رود به ترتیب برابر 1292 و 351 میلیون مترمکعب در سال شده و در نتیجه نیاز زیست محیطی دریاچه از این حوضهها تامین خواهد شد.کلید واژگان: دریاچه ارومیه, شبکه آبیاری زرینه رود, مدل LARS-WG, مدل 21WEAPUrmia Lake, as a hyper saline and very shallow lake, located in the northwest of Iran, has had reduced water level of about 40 centimeters each year over the past two decades and is drying, which this problem has led to social and environmental consequences. In this research, the indexes of environmental and agricultural sustainability were evaluated using performance criteria influenced by climate change and water management strategies for the Zerrinehrud and Siminehrud river basins as the largest sub-basin of Urmia Lake Basin. Modeling of hydrologic behavior of these basins was performed by WEAP21 model. The LARS-WG downscaling model was used to simulate climate change.Then the model was analyzed for three future emission scenarios (A2, A1B and B1), for the period 2015-2040, and five water management scenarios: (1) keeping the existing situation (S0), (2) crop pattern change (S1), (3) improving the conveyance and distribution efficiency (S2), (4) combining the improvement of conveyance and distribution efficiency with improving the application efficiency using modern technology (S3), and (5) the combination of crop pattern change with the improvement of total irrigation efficiency (S4). The results showed that the highest values of indices of environmental sustainability and agricultural sustainability were related to the scenario of combining the crop pattern change with improving the total irrigation efficiency under the B1 emission scenario (B1S4). In this scenario, the average annual flow of water entering the Urmia Lake from Zarrinehrud and Siminehrud river basins will be equal to 1292 and 351 MCM per year, and as a result, the environmental flow requirements of the lake will be supplied from these basins.Keywords: Urmia Lake, Zarrinehrud Irrigation Network, LARS-WG Model, WEAP21 Model
-
در مناطق خشک و نیمه خشک، کشاورزی منجر به کاهش تراز سطح آب دریاچه های بزرگ مانند دریاچه آرال، دریاچه ارومیه، دریاچه هامون و دریاچه بختگان شده است. هدف اصلی از انجام این تحقیق ارزیابی پایداری زیست محیطی و کشاورزی حوزه های آبریز زرینه رود و سیمینه رود به عنوان بزرگ ترین زیرحوضه های دریاچه ارومیه می باشد. شاخص پایداری با استفاده از معیارهای عملکرد اطمینان پذیری، برگشت پذیری و آسیب پذیری محاسبه شد. در این تحقیق هم چنین شاخص کمبود آب آبیاری برای مناطق کشاورزی مورد تحلیل قرارگرفت. مقادیر تقاضای آبیاری و شاخص کمبود آب آبیاری (تقاضای برآورد نشده) با استفاده از مدل WEAP21 محاسبه و شاخص های پایداری کشاورزی و زیست محیطی بدست آمد. نتایج نشان داد که شاخص پایداری زیست محیطی حوزه های آبریز زرینه رود و سیمینه رود در جهت تامین نیاز زیست محیطی دریاچه ارومیه در طی دوره مورد مطالعه به ترتیب برابر 39/0 و 41/0 می باشد. هم چنین شاخص پایداری کشاورزی به ترتیب برابر 64/0 و 74/0 به دست آمد. مقادیر شاخص کمبود آب آبیاری نیز نشان داد که تقاضای آبیاری برای کلیه مناطق کشاورزی به طور کامل تامین نشده است. نتایج فوق نشان داد که حوزه های آبریز زرینه رود و سیمینه رود هم از لحاظ زیست محیطی و هم از لحاظ کشاورزی ناپایدار است. با توجه به اینکه در طی دوره مطالعه تغییرات سطح زیرکشت در اکثر مناطق کشاورزی روند افزایشی داشته است، بنابراین می توان نتیجه گرفت که توسعه کشاورزی و اضافه شدن برداشت های آب برای مصارف کشاورزی عامل اصلی ناپایداری زیست محیطی و کشاورزی است.کلید واژگان: آسیب پذیری, اطمینان پذیری, برگشت پذیری, دریاچه ارومیه, مدل WEAP21In the arid and semi-arid regions, agriculture has led to decline in water levels in major lakes such as the Aral Sea, Urmia, Hamoun and Bakhtegan lakes. The major objective of the present study was to evaluate the environmental and agricultural sustainability of Zarrinehrud and Siminehrud river basins as the largest sub-basin of Urmia Lake basin. The sustainability index was calculated using reliability, resilience, and vulnerability performance criteria. In this study, the irrigation water deficit (IWD) index was calculated for the irrigation districts. Irrigation demand and irrigation water deficit indices were calculated using WEAP21 model. Results showed that the environmental sustainability of Zarrinehrud and Siminehrud river basins to supply the environmental flow requirements of the Urmia Lake during the studied period was 0.39 and 0.41 respectively. Nevertheless, the agricultural sustainability index of Zarrinehrud and Siminehrud river basins was 0.64 and 0.74 respectively. Moreover, the amount of IWD index showed that water demand for all irrigation districts has not been fully met. The above results indicated that the Zarrinehrud and Siminehrud river basins were unstable both in terms of the environment and agriculture. Whereas during the study, the changes in land under cultivation in most irrigation districts had an increasing trend, ttherefore, it can be concluded that agricultural development and the addition of water harvests for agricultural use have been the main cause of environmental and agricultural instability.Keywords: vulnerability, Reliability, Resilience, Urmia Lake, WEAP21 Model
-
امروزه برنامه ریزی، طراحی و مدیریت سیستم های منابع آب شامل پیش بینی اثرات نیز می باشد. پیش بینی اثرات مستلزم مدل سازی است. در این تحقیق واسنجی و اعتبارسنجی مدل هیدرولوژیکی WEAP21 بر روی حوضه های آبریز زرینه رود و سیمینه رود مورد بررسی قرار گرفته است. رودخانه های زرینه رود و سیمینه رود با پتانسیل آبدهی حدود 3 میلیارد مترمکعب در سال، سهمی حدود 50 درصدی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه را دارا می باشند. در این تحقیق از روش رطوبت خاک برای شبیه سازی هیدرولوژیکی مدل WEAP21 استفاده شد. یک دوره آماری 11 ساله (از سال آبی 74-1373 تا 84-1383) برای واسنجی مدل در نظر گرفته شد. ارزیابی نتایج شبیه سازی مدل با استفاده از شاخص های آماری ضریب تبیین، ضریب نش- ساتکلیف و شاخص تطابق نشان داد که برای ایستگاه هیدرومتری ورودی سد بوکان مقادیر شاخص ها به ترتیب برابر با 90/0، 83/0 و 95/0، برای ایستگاه هیدرومتری نظام آباد مقادیر شاخص ها به ترتیب برابر با 75/0، 74/0 و 92/0، برای ایستگاه هیدرومتری داشبند مقادیر شاخص ها به ترتیب برابر با 82/0، 81/0 و 95/0 و برای ایستگاه هیدرومتری پل میاندوآب مقادیر شاخص ها به ترتیب برابر با 75/0، 75/0 و 92/0 می باشد. برای اعتبارسنجی مدل، یک دوره 9 ساله (از سال آبی 85-1384 تا 93-1392) در نظر گرفته شد. نتایج برای این دوره نشان داد که برای ایستگاه هیدرومتری ورودی سد بوکان مقادیر شاخص ها به ترتیب برابر با 88/0، 85/0 و 96/0، برای ایستگاه هیدرومتری نظام آباد مقادیر شاخص ها به ترتیب برابر با 72/0، 70/0 و 91/0، برای ایستگاه هیدرومتری داشبند مقادیر شاخص ها به ترتیب برابر با 86/0، 85/0 و 96/0 و برای ایستگاه هیدرومتری پل میاندوآب مقادیر شاخص ها به ترتیب برابر با 80/0، 78/0و 93/0 می باشد. به طور کلی ارزیابی نتایج شبیه سازی، عملکرد خوب مدل را نشان داد.کلید واژگان: شبیه سازی, روش رطوبت خاک, دریاچه ارومیه, شبکه آبیاری زرینه رود (میاندوآب)Planning, designing and managing water resources systems today unavoidably include impact prediction. Impact prediction includes modelling. In the present study the hydrological model WEAP21 was calibrated and validated on the Zarrineh Rud and Simineh Rud Basins. Zarrineh Rud and Simineh Rud rivers with a discharge potential of 3 billion m3 per year have a 50% portion in Urmia Lake Basin. In the present study the soil moisture method was used for the hydrological simulation of model WEAP21. An 11-year statistical period (from 1994-95 to 2004-05) was planned for calibrating the model. The analysis of results of model simulation using the statistical indices showed that coefficient of determination, Nash-Sutcliffe coefficient and index of agreement for different stations were as follows, respectively: Inflow to Boukan dam hydrometry station: 0.9, 0.83, and 0.95; Nezam Abad hydrometry station: 0.75, 0.74, and 0.92; Dashband hydrometry station: 0.82, 0.81, and 0.95 and Miyandoab bridge hydrometry station: 0.75, 0.75, and 0.92. A nine-year period (from 2005-06 to 2013-14) was planned for validating the model. The analysis of results showed that coefficient of determination, Nash-Sutcliffe coefficient and index of agreement for different stations were as follows, respectively: Inflow to Boukan dam hydrometry station: 0.88, 0.85, and 0.96; Nezam Abad hydrometry station: 0.72, 0.7, and 0.91; Dashband hydrometry station: 0.86, 0.85, and 0.96; Miyandoab Bridge hydrometry station: 0.8, 0.78, and 0.93. Generally speaking, the results of simulation showed that the model had a good performance.Keywords: Simulation, Soil moisture method, Urmia Lake, Zarrineh Rud (Miandoab) irrigation network
-
نشریه علوم آب و خاک (علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی)، سال هجدهم شماره 4 (پیاپی 70، زمستان 1393)، صص 113 -120به منظور بررسی عملکرد و کارآیی مصرف آب در سیستم های آبیاری قطره ای نواری و نشتی در کشت یک و دو ردیفه و تراکم در زراعت ذرت دانه ای رقم سینگل کراس 704، آزمایشی در قالب طرح کرت های نواری خرد شده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1389 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی میاندوآب به اجرا درآمد. فاکتور عمودی چهار تیمار آبیاری شامل سه سطح 80٪، 100٪ و 120٪ نیاز آبی گیاه ذرت با استفاده از آبیاری قطره ای نواری و 100٪ نیاز آبی در روش آبیاری نشتی و فاکتور افقی آرایش کاشت به صورت کشت یک و دو ردیفه و تراکم شامل سه سطح 75، 90 و 105 هزار بوته در هکتار بود. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد دانه مربوط به تیمار آبیاری نشتی به میزان 18/6 تن در هکتار و پس از آن تیمارهای 120٪، 100٪ و 80٪ به ترتیب با 18/4، 18/2 و 14/9 تن در هکتار بودند. اگر چه تیمار نشتی بر سایر تیمارها برتری داشت اما هر سه تیمار اول در یک گروه آماری قرار گرفتند و تفاوت معنی داری بین آنها وجود نداشت. بنابراین با تامین آب مورد نیاز با استفاده از سیستم آبیاری قطره ای ضمن صرفه جویی در مصرف آب و بدون کاهش شدید عملکرد می توان راندمان مصرف آب را بهبود بخشید. مقایسه تیمارها از نظر کارآیی مصرف آب برای تیمارهای 80٪، 100٪، 120٪ و آبیاری نشتی به ترتیب 2/3، 2/2، 1/9 و 1/4 کیلوگرم دانه ذرت به ازای مصرف هر متر مکعب آب به دست آمد. هم چنین بالاترین میزان کارآیی مصرف آب و بیشترین میزان عملکرد محصول در تراکم 90 هزار بوته در هکتار حاصل شد.
کلید واژگان: آبیاری قطره ای نواری, تراکم بوته, عملکرد, کارآیی مصرف آبAn experiment was performed at the Miyandoab Agricultural Research Station to study yield and water use efficiency of furrow and tape irrigation systems in one-row and two-row planting patterns, and to investigate density of grain corn SC704. The experimental design was a completely randomized block arranged in Strip Split Plots with three replications in 2010. Irrigation treatments were applied in vertical plots, and planting arrays of different densities were applied in horizontal plots in the form of split plots. The vertical plots were comprised of four irrigation treatments, including three levels (80%, 100% and 120%) of water requirement by use of drip tape irrigation and 100% of water requirement in furrow irrigation, and the horizontal factor was a planting array in the form of single-row and two-row planting patterns and the sub factor was comprised of three levels: 75, 90 and 105 thousand plants per hectare. The results showed that furrow irrigation had the highest rate of grain yield, about 18.6 ton per hectare, and the treatments of tape irrigation of 120%, 100% and 80% had 18.4, 18.2 and 14.9 tons per hectare, respectively. Although the furrow irrigation treatment had higher yield than the rest, there was no significant difference between treatments except for the 80% of tape irrigation. Thus, by utilizing tape irrigation without a great decrease in the yield, water use efficiency improved. The comparison between treatments of tape irrigation of 80%, 100%, 120% and furrow irrigation led to grain yields of 2.3, 2.2, 1.9 and 1.4 kg/m3, respectively. Also, the highest water use efficiency and maximum yield were obtained from 90000 plants per hectare.Keywords: Tape irrigation, Density, Yield, Water use efficiency -
در این مطالعه مدل Aquacrop برای پیش بینی عملکرد دانه و کارآیی مصرف آب محصول ذرت دانه ای در شرایط اقلیمی میاندوآب، واسنجی و اعتبارسنجی شد. آزمایش مزرعه ای روی ذرت دانه ای رقم SC704 در قالب طرح کرت های خرد شده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار، تحت سه تیمار آبیاری (آبیاری به میزان 80، 100 و120 درصد نیاز آبی)، با سه تراکم کاشت (75، 90 و 105 هزار بوته در هکتار) و به صورت کشت های یک و دو ردیفه، تحت سیستم آبیاری قطره ای نواری طی سال های 1384 و 1385 انجام گرفت. مدل بر اساس داده های سال 1384 واسنجی و سال 1385، اعتباریابی شد. نتایج واسنجی و اعتبارسنجی نشان داد که مدل Aquacrop به صورت مناسبی عملکرد دانه و کارآیی مصرف آب را برای ذرت دانه ای پیش بینی می کند. مقدار NRMSE عملکرد و کارایی مصرف آب برای اعتبارسنجی مدل به ترتیب 92/1 و 82/1 درصد و کارایی مدل سازی نش- ساتکلیف (EF) برای عملکرد دانه و کارایی مصرف آب برای اعتبارسنجی مدل به ترتیب 5/82 و 7/97 درصد محاسبه شد که نشان دهنده مدل سازی با اعتبار مناسب و دقت بالا می باشد. مدل Aquacropبراساس ضرایب واسنجی شده این مطالعه، برای اعمال
مدیریت های مختلف آبیاری و تراکم های مختلف و نوع کشت (یک و دو رویفه) ذرت دانه ای قابل استفاده و کاربرد می باشد.کلید واژگان: ارزیابی, تراکم کشت, کم آبیاری, ذرت دانه ای, مدل سازی گیاهیIn this research the performance of Aquacrop model was calibrated and validated to predict crop yield and water use efficiency of Maize in Miandoab region. The field experiment was conducted on strip split plot based on completely randomized design for SC704 variety of maize under three irrigation treatments¡ with three repetitions include: 80¡ 100 and 120% crop water requirement and three planting densities (75000¡ 90000 and 105000 bushes in hectare) and planting in one and two rows under drip irrigation system during 2005 and 2006. The model was calibrated by first years (2005) data¡ and validated by second years (2006) data. Results show that the Aquacrop Model has a high accuracy in forecasting of yield and water use efficiency with perfect and precise calibration. Normalized Root Mean Square Error (NRMSE) of yield and water use efficiency prediction was obtained for validation about 1.92 and 1.82%. The Nash-Sutcliffe efficiency (EF) of yield and water use efficiency prediction were calculated for model validation about 82.5 and 97.7%¡ respectively that indicated modeling with high accuracy. Therefore¡ based on calibrated crop coefficient in this study¡ the Aquacrop model was suggested for applying of different irrigation level and crop density and implants type (one or two row) managements in this region.Keywords: Evaluation, Crop Density, Crop Modeling, Deficit Irrigation, Maize -
اعمال تنش های آبی به قصد افزایش کارآیی مصرف آب و اهداف به زراعی (نظیر افزایش برخی پارامترهای کیفی محصول، جلوگیری از رشد بی رویه اندام های هوایی محصولاتی نظیر چغندرقند و...) صورت می گیرد. این پژوهش به منظور تعیین و تاثیر زمان قطع آخرین آبیاری و رابطه آن با کمیت و کیفیت چغندر قند در طرح بلوک های کامل تصادفی با پنج تیمار (از یک هفته تا پنج هفته قطع آبیاری قبل از برداشت) به مدت 2 سال زراعی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی میاندوآب به اجرا در آمد. هر تیمار در پنج خط هفت متری با فاصله بین خطوط 60 سانتی متر و روی ردیف 20 سانتی متر اجرا گردید. نتایج تجزیه واریانس مرکب برای صفات مختلف عملکرد ریشه، عملکرد قند ناخالص و عملکرد قند سفید، درصد قند، سدیم، پتاسیم، ازت، خلوص شربت و درصد قند سفید، نشان داد که بین هیچکدام از صفات در سطح احتمال 5% اختلاف معنی داری وجود ندارد. مقایسه میانگین عملکرد قند خالص در تجزیه مرکب نشان داد که بالاترین عملکرد به تیمار چهار و پنج به ترتیب با 12/9 و 11/9 تن در هکتار تعلق داشت هر چند که با سایر تیمارها در یک گروه قرار گرفتند. بالاترین کارآیی مصرف آب شکر مربوط به تیمارهای چهار و پنج هفته قطع آبیاری برابر 69/0 کیلوگرم بر متر مکعب بوده است. لذا با توجه به اینکه اکثر صفات مورد بررسی در یک گروه آماری قرار گرفته و با هم اختلاف آماری ندارند و حتی اعمال تنش در پاره ای از موارد سبب بهبود کیفیت و افزایش درصد قند شده است لذا چهار الی پنج هفته قبل از برداشت آخر مهر را می توان برای قطع آبیاری توصیه کرد.
کلید واژگان: تاریخ قطع آخرین آبیاری, تنش آبی, چغندرقند, کارآیی مصرف آب و میاندوآبThe aim of applying water stresses are two fold: a) to enhance Water Use Efficiency (WUE) and, b) to reach optimum-agronomic objectives (including, enhancing certain qualitative parameters of the crop, preventing excessive growth of aerial shoots of crops like sugar beet, etc.). This study was performed to evaluate the effect of irrigation interrupting time and its influence on the quality and quantity of sugar beet. The experimental design used Completely Randomized Blocks (CRB) methodology with 5 treatments; one to five weeks irrigation interruption before harvesting. Each treatment was planted on 5 lines with a 7 m length. The row spacing was 60 cm and the plants were 20 cm apart. The results of simple and combined analysis of variance in twoyears for different traits (root yield, impure sugar yield and white sugar yield, sugar content) showed that there is no significant impact by varying the parameters within the 5% statistical variance. Also, results of mean comparison for white sugar yield in the combined analysis proved that the greatest yield belonged to the 4th and 5th treatments with 9.11 and 9.12 ton/ha, respectively. Therefore, there is no significant difference regarding characteristics studied in statistical group, though even in some cases water stress can improve quality and increase sugar content percentage. So, irrigation interruption 4-5 weeks before harvesting in October can be suggested.
-
آب یکی از مهم ترین عوامل محدودکننده زراعت در ایران بوده و استفاده بهینه از آن در راستای کشاورزی پایدار ضروری می باشد. در این پژوهش اثرات مقادیر مختلف تخلیه رطوبتی خاک در مراحل مختلف رشد چغندرقند ریشه ای و تاثیر آن بر صفات کمی و کیفی محصول مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل با دو فاکتور در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی میاندوآب، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی به مدت دو سال (84-1383) اجرا گردید. مراحل مختلف رشد چغندرقند (فاکتور A) در چهار سطح شامل مرحله اول رشد از زمان استقرار تا پوشش 10 درصد (S1)، مرحله دوم رشد از پوشش 10 درصد تا پوشش 70 الی 80 درصد سطح زمین (S2)، مرحله سوم رشد از انتهای مرحله دوم تا رسیدن گیاه (S3) و مرحله چهارم رشد از انتهای مرحله سوم تا برداشت محصول (S4)، و آبیاری در مقادیر مختلف تخلیه رطوبتی خاک (فاکتور B) در سه سطح شامل، تخلیه 70-65 درصد (I1)، 90-85 درصد (I2) رطوبت قابل استفاده و تیمار شاهد تخلیه رطوبتی50-45 درصد در کلیه مراحل رشد (I3) انتخاب شدند. صفات مختلف کمی و کیفی محصول چغندرقند و مقدار آب مصرف شده برای هر تیمار اندازه گیری شد. نتایج نشان داد به طورکلی تاثیر تیمارهای آبیاری روی خواص کیفی ریشه موثر بود و بر صفات زراعی نظیر عملکرد ریشه تاثیر کمتری داشت. تنش رطوبتی (سطوح مختلف تخلیه رطوبتی) صفات کیفی و کمی ریشه را تحت تاثیر قرار داد. تخلیه رطوبتی بالا (90-85 درصد) علی رغم این که سبب کاهش عملکرد ریشه شد ولی در پاره ای از موارد به دلیل بهبود خواص کیفی ریشه و استحصال قند، کاهش عملکرد را جبران نمود. اعمال تخلیه رطوبتی بالاتر موجب تغییرات معنی دار درصد قند شد. تاثیر متقابل تخلیه رطوبتی در مراحل مختلف رشد بر روی عملکردریشه در سطح یک درصد معنی دار نشد. بیشترین مقدار بهره وری مصرف آب براساس عملکردریشه از تیمار S3I1 و برابر 42/5 کیلوگرم بر مترمکعب آب به دست آمد و کمترین مقدار آن مربوط به تیمار S1I2 و برابر 88/3 بود. بیشترین مقدار بهره وری مصرف آب براساس عملکردقند سفید از تیمار S2I3 و برابر 64/0 کیلوگرم قند در مترمکعب آب و کمترین مقدار آن مربوط به تیمار S4I2 و برابر 33/0 کیلوگرم بر مترمکعب بود.
Water is one of the most important restrictive factors in crop production. Therefore, optimum use of water resources in line with sustainable agriculture is mandatory. In this research the effects of different amounts of allowed soil water depletion at various growth stages of root sugar beet and its effect on qualitative and quantitative characters of the crop were studied. The experimental design was randomized complete blocks in a factorial arrangement with 2 factors and 4 replications. The trial was conducted at Miyandoab Agricultural and Natural Resources Research Station, West Azarbaijan for 2 years (2004-2005). Growth stages of sugar beet (factor A) at four levels included the first (S1), second (S2), third (S3) and fourth (S4) growth stages. Allowed soil water depletion (factor B) at 3 levels 65-70% (I1), 85-90% water depletion (I2) and 45-50% of water depletion (Control, I3) were applied at all growth stages. Different quantitative and qualitative traits of sugar beet and the amount of the water used for each treatment were measured and recorded. The results showed that generally the different growth stages influenced qualitative characteristics of root with less effect on root yield, while water stress (different levels of water depletion) influenced qualitative both and quantitative characteristics of root. Although, water depletion caused low root yield but in some cases due to improvement of qualitative root characteristics and sugar extract, it recompensated for root yield reduction. The greatest WUE, based on root yield, and the lowest WUE belonged to S3I1 (5.42 kgm-3) and S1I2(3.88 kgm-3) treatments, respectively. The greatest WUE, based on white sugare content, and the lowest WUE belonged to S2I3(0.64 kg/m3) and S4I2(0.33 kgm-3), respectively.
-
کم آبیاری یکی از راهکارهای اساسی بهینه سازی مصرف آب در اراضی فاریاب است. برای ارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد ذرت دانه ای در راستای کاهش مقدار آب مصرفی و نیز ارزیابی اثر کم آبیاری بر مراحل مختلف رشد، آزمایشی در سال های 1382 و 1383 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی میاندوآب روی رقم SC 704 با تراکم 70000 بوته در هکتار اجرا شد. این تحقیق در قالب طرح آماری کرت های خرد شده با طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. کرت های اصلی دور آبیاری در سه سطح شامل 100 میلی متر (دور آبیاری 11 روز)، 130 میلی متر (دور آبیاری 15 روز) و160 میلی متر (دور آبیاری 19 روز) تبخیر تجمعی از تشت کلاس A، و کرت های فرعی میزان های مختلف تامین نیاز آبی شامل 50، 75 و 100 درصد بود. نتایج این پژوهش نشان داد که اثر دور آبیاری (فاکتور اصلی) و نیاز آبی (فاکتور فرعی) در سطح احتمال 1% اختلاف معنی داری بر عملکرد دانه، فاصله زمانی ظهور گل تاجی تا گل ابریشمی (ASI)، طول بلال، تعداد دانه در ردیف، وزن هزار دانه، ارتفاع بوته و درصد پوشش سبز داشت. اثر متقابل دور آبیاری و نیاز آبی فقط برای ASI در سطح احتمال 5% معنی دار گردید. بیشترین عملکرد (7/10 تن در هکتار) در دور آبیاری 11 روز و نیاز آبی 100 درصد (39/11 تن در هکتار) به دست آمد. با توجه به این که کاهش عملکرد از دور آبیاری 11 روز به 15 روز بسیار کم است، پیشنهاد می شود که در منطقه مورد آزمایش، دور آبیاری 15 روز انتخاب شود. هم چنین با توجه به این که کاهش عملکرد و سایر صفات وابسته به عملکرد در نیاز آبی 75% نسبت به نیاز آبی100% ناچیز بوده، پیشنهاد می گردد به منظور صرفه جویی در مصرف آب آبیاری و به زیر کشت بردن مقدار بیشتری از اراضی با آب صرفه جویی شده، از 75% نیاز آبی برای آبیاری ذرت در منطقه استفاده گردد.
کلید واژگان: دور آبیاری, ذرت, عملکرد و نیاز آبیDeficit irrigation is one of the major methods for water use optimization in irrigatinglands. The main aim of this research is two fold: to evaluate the impact of deficitirrigation, first on the yield its components by measuring the increase the yield and thedecrease in the amount of water usage per hectare, and secondly on the different growth stages of the seed corn. RCBD was used as the experimental design and repeated four times. The plots of irrigation intervals were at three levels: 100 mm, 130 mm and 160 mm of cumulative evaporation from class A pan. The sub plots were different amounts of water requirements: 50%, 75% and 100% of total required water. Statistical calculations including simple analysis of variance, complex analysis and mean comparisons were performed for the traits: seed yield, ASI, corncob length, plant height, number of seeds in row, 1000 kernel weight and the percentage of green coverage. The results of the complex analysis showed that the effects of irrigation intervals (the main factor) and water requirement (the sub factor) had a significant difference regarding seed yield, ASI, corncob length, plant height, number of seeds per row and 1000 kernel weight. The interaction impact between irrigation intervals in water requirement became significant only for ASI at statistical 5% level. It is recommended in the region where the trial was conducted the irrigation intervals to be 15 days. With regard to the low decrease in yield and other yield-dependent traits in 75% water requirement relative to 100% water requirement, it is recommended to use 75% water requirement for irrigation of corn in the region in order to save water and cultivate more lands with the saved water.
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشتههای مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته میتوانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که میخواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.