حمید طالب
-
با توجه به گسترش نهادهایی که در جوامع دینی ماموریت نشر دین را بر عهده دارند، آگاهی دینی به مهم ترین جنبه دین و دین داری بدل شده است. این مقاله با تمرکز بر روند تغییر آگاهی نشان می دهد که اکنون محدودیت ها و قیدهایی جدی پیش روی گسترش آگاهی دینی قرار دارد؛ بهگونه ای که در اثر رشد علوم تجربی، آگاهی طبیعی یا علمی از جهان و انسان به رقیبی جدی برای آگاهی فراطبیعی یا دینی بدل شد. این تکثر آگاهی ویژگی های اساسی انسان همچون هویت، خود و عقلانیت را متحول ساخته است. در این صورت، پرسش این است که «چه سازوکارها و شیوه هایی برای ایجاد شرایط و ساختار “امکان” آگاهی دینی وجود خواهد داشت؟» ایده اصلی این مقاله آن است که در این شرایط تکثر آگاهی، آگاهی دینی با بازنگری در عقلانیت مدرن امکان پذیر است.
کلید واژگان: آگاهی دینی, تکثر آگاهی, علم و دین, ارزش و واقعیت, عقلانیت -
مجموعه اوضاع و احوال خاص اجتماعی فرهنگ غرب در دوران مدرن، گسست میان امر دینی و امر غیردینی را عمیق تر کرد و تعریف جدیدی از دین پیش کشید. نظریه پردازان غربی در واکنش به این اوضاع و احوال اجتماعی، به طور خاص مسیحیت را در برابر امر غیردینی، دین تصویر کردند و این روند خاص جدایی را سکولاریزاسیون نامیدند. اما در نتیجه دگرگونی های اجتماعی عصر حاضر، نظریه های پساسکولار کوشیده اند با گذر از ایده های سکولار، امر دینی و امر غیردینی را پیوند دهند. این مقاله برای بررسی روند چنین تحولاتی با استفاده از نظریه های مختلف، تحول آگاهی و معرفت دینی در جامعه را شرح می دهد. در نهایت و پس از تحلیل انتقادی تحولات مذکور، به منظور برقراری پیوند دین و غیردین در عصر حاضر، تجدیدنظر در عقلانیت به عنوان راه حل پیشنهاد شده است.کلید واژگان: دین در عصر حاضر, سکولاریسم, پساسکولاریسم, حوزه عمومی, فرهنگ غربReligious Studies, Volume:8 Issue: 15, 2020, PP 123 -142The set of special social situations of Western culture in the modern times deepened the gap between the religious and non-religious affairs and introduced a new definition of religion. In response to these social situations, Western theorists, as opposed to secularism, specifically portrayed Christianity as a religion, calling this particular process of separation secularization. But as a result of the social transformations of the present age, post-secular theories have sought to link the religious and non-religious affairs by transcending secular ideas. To examine the process of such developments, this article describes the evolution of religious awareness and knowledge using various theories.
Finally, after a critical analysis of these developments, in order to establish a link between religion and non-religion in the present age, a revision of rationality has been proposed as a solution.Keywords: : Religion in the Present Age, secularism, Post-Secularism, Public Sphere, Western culture -
معرفت و آگاهی دینی به ویژه در عصر افول نسبی هژمون آگاهی سکولار، اهمیت یافته است. اثرگذاری معرفت دینی نخبگان بر آگاهی افراد یا امتداد اجتماعی معرفت دینی در بافت های متنوع فرهنگی، «جریان های معرفتی دینی» متفاوتی را به وجود آورده است. در چنین بافت های متنوعی که معارف دیگری نیز جریان دارند، تقویت هویت و ارزش های دینی دغدغه اصلی متولیان دین و دین داران است. پرسش اصلی این پژوهش آن است که «در جهان تحولات پیچیده و گسترده کنونی، تحلیل جریان های معرفتی دینی (جریان شناسی)، با کدام اصول، مفاهیم و معیارها امکان پذیر است؟». در این مقاله برای پاسخ به این پرسش، با بررسی انتقادی و تحلیل روندها، مفاهیم و نظریه های مهم در حوزه جامعه شناسی بین الملل معرفت و مطالعات جهانی دین، برای جریان شناسی، سرفصل ها یا چارچوبی منطقه ای فرهنگی پیشنهاد می شود.
کلید واژگان: جریان شناسی, جریان های معرفتی دینی, جامعه شناسی معرفت, رویکرد فرهنگی, حوزه عمومی, بین الملل فرهنگی معاصر -
Western observers usually intend special meaning for Islamism according to which development of Islamist movements is interpreted as a serious threat to secular governments. According to this interpretation, Islamist is used to refer to extremist movements, groups and individuals which subscribe to religious values and ideals to serve a larger political agenda aimed at violently spreading or imposing special reading of Islamic law, either locally, regionally or internationally. This conception of Islamism is used by the author to investigate the phenomenon at three levels in France: Islamist organizations, Islamism and society and the relations between Islamism and government.Keywords: France, Islamist organizations, Islamism in society, Islamism, government
-
The main task of Al-Mustafa University to educate people from different nations necessitates true understanding of cultures as well as background of the civilizations associated with different societies. This understanding is impossible to achieve without a theory and illustration of kind and level of suitable approach. A critical review of theories and studies of international arena indicate the influence of western meta-theoretical discussions and specially hegemony of secularism even in Islamic world. On the other hand, relevant literature in Islamic world and Iran is mainly concerned with political approaches. In this situation one can ask: What is the appropriate model for studies of religion, culture and civilization? This article is a prologue to articulate this model. The claim here is that this suitable pattern of studies should be defined in two macro-levels: (1) referring to Islamic ideas and setting general goals and (2) considering a model to study religion, culture and civilization in modern world. The relationship between these two levels shapes the appropriate model of study (hypothesis). This article is based on practical wisdom and Ilm al-Kalam (Islamic theology) which explains the concepts and theoretical basis of this model (method).Keywords: International Studies, model of study, religion, culture, civilization
-
After the changes in Arabic countries in 2011, conflict between Islamist and secular demands over how the government is understandable? In this regard there are two major approaches: (1) in principle, in the "essence of Islam", dual religion and state, secular and religious, makes no sense and this "meaningless categories" entered by imitating Arab elites from the concept of secularism of West. (2) Secularization is rooted in the "global developments of modernism" and is inevitable in the grassroots level of Arabic countries. In this paper, after the investigating the concept of secularism in Western and Arabic countries, up those two views about Islamism and secularism have been investigated, by using meta-analysis. Then, using public polls from Arabic countries associated with good governance (religious or secular), is offered practical criterion for judgment in connection with this dual. Under these criteria, is presented a new definition of Islamism. In this view, the success or failure of any of the Islamist or secular governments in governance is considered as a benchmark to analyze the dual.Keywords: Islamism, secularism, Secularization, the Arabic spring, clash of civilizations, multiple Modernity
-
در دوره مدرن با مطرح شدن علم به عنوان چارچوب فکری مسلط، الاهیات مسیحی شیوه های مختلفی را برای حفظ جایگاه خود به کار برده است. امروزه برای بررسی تعامل علم و الاهیات مسیحی، به جای بحث های روش شناختی به چارچوب معرفت شناختی توجه می شود. در تاملات و نظریه پردازی های علمی و الاهیات مسیحی، به طور کلی دو چارچوب عمده معرفت شناختی وجود داشته است: مبناگرایی و نامبناگرایی. در مبناگرایی، امکان به دست آوردن صدقی جهان شمول و رها از بافت فرض می شود. از سوی دیگر، نامبناگرایان، دانش انسان را پدیده اجتماعی در حال تکاملی به تصویر می کشند که از طریق معانی در شبکه ای از باورها شکل می گیرد. در این مقاله استدلال می شود که الاهیات در چارچوب مبناگرا در خصوص نقد میان رشته ای علم پاسخ گو نیست و طبق نامبناگرایی، وفاداری به آموزه های سنتی را از دست می دهد. سپس پسامبناگرایی یکی از مهم ترین راه حل ها برای این مسئله معرفی می شود که از جمله فان هیوستین، الاهی دان مسیحی، در آثار خود به آن می پردازد. دل مشغولی این مقاله بررسی این مسئله است که رویکرد پسامبناگرا چه خصوصیاتی دارد و چگونه/آیا با انتخاب راهی میان دو دیدگاه پیشین، از مشکلات آنها اجتناب می کندکلید واژگان: مبناگرایی, نامبناگرایی, پسامبناگرایی, عقلانیت, تعامل میان رشته ای علم, الاهیات مسیحیReligious Studies, Volume:3 Issue: 5, 2015, PP 115 -135Cognition of Existence and Being has long been the main and everlasting concern of man. Mythological Ontology is an example of man's endeavors in this field, which has had an immanent effect on the emergence and development of his thoughts and actions. By the virtue of some uncontestable principles in mythology, the spiritualization of universe and secularization of heaven are attempted in order to formulate an ontological system. The conformity and identity of universe and heaven, presence and expression of gods as the Holiness factors and the world's reality, liveliness of the world, human relation with other beings, lack of clear distinction between subjective (mind) and objective (universe), existence of inheretn relation between man and universe by partnership of them in the numinous, living according to gods behavioral patterns and recreation of gods actions by repeating them in rituals are amongst the fundamentals of mythological ontology and it's supposed behaviors. In that regard, man and universe have divine provenances and are places of presence and manifestation of the Holy (the numinous). In Mythology, they are sacred and thus have reality. Reality is the sacred and the profane is the non-existenceKeywords: ontology, The Numinous, Myth, Sacred, Profane
-
اروپا بعنوان یک واحد یکپارچه ی سیاسی پس از دوران جنگ سرد و بر مبنای تکثر فرهنگی شکل گرفت. با گذشت سالها از شکل گیری اتحادیه اروپا، چیستی عامل انسجام کشورهایی با فرهنگ ها، زبان ها و قومیت های متفاوت محور نظر ورزی ها قرار گرفت. از سوی دیگر مسلمانان در اروپا از نظر فرهنگی و قومیتی پراکنده و مهاجرانی از کشورهای مختلف آسیا و افریقا هستند. با وجود این تکثر در فرهنگ اسلامی و غربی، به سبب: (1) فعالیت های گروه های افراطی مسلمان عمدتا پس از یازدهم سپتامبر و (2) تفاوت در شیوه ی زندگی و نمادهای دینی مسلمانان؛ پرسش از سازگاری اسلام با فرهنگ سکولار غرب ایجاد شد. این پرسش نگاهی ذات گرا نسبت به این دو فرهنگ (اسلامی و سکولار) را باعث شده است. بر طبق این نگاه، هر یک از این فرهنگ ها بصورت یک ذات یکپارچه در برابر دیگری تصویر می شود در حالی که در عمل این گونه نیستند. در این مقاله ابتدا استدلال می شود که سیاست یکسان سازی فرهنگی بخصوص در فرانسه که لائیسیته بر آن حاکم است باعث شده فرهنگ سکولار بعنوان عامل انسجام فرهنگ غرب مطرح و در نتیجه فرهنگ اسلامی به صورت یک عنصر ناسازگار در آن تصویر شود. مقایسه سیاست یکسان سازی فرهنگی با جریان های افراطی اسلام گرا روشن می سازد که نقطه مشترک هر دو، جداسازی دین از فرهنگ است. همین نقطه ی مشترک عامل ایجاد تنش میان دو فرهنگ غربی و اسلامی و شکل گیری دیدگاه های ذات گرایانه نسبت به فرهنگ اسلامی و فرهنگ غربی است. در بخش آخر زمینه ها و شرایط شکل گیری این دیدگاه ذات گرایانه بخصوص با تاکید بر نقش رسانه در بازنمایی هویت مورد توجه قرار خواهد گرفت.
کلید واژگان: لائیسیته و سکولاریسم, هویت دینی, تکثر, اقلیت مسلمان, بحران هویتEurope as a single integrated policy was formed after the Cold War and based on cultural plurality. Over the years of the formation of the Union of Europe, the Cause of cohesion of countries with different cultures, different languages and different ethnic groups were making the comments. On the other hand, Muslims in Europe are culturally and ethnically fragmented and they are immigrants from different countries of Asia and Africa. Despite this plurality in Islamic and Western culture, the question of the compatibility of Islam with the West's secular culture was made because of: (1) the activities of Muslim extremist groups, mainly after September eleventh and (2) The difference in lifestyle and Muslim religious symbols. This question is caused substantiality view to these two cultures (Muslim and secular). According to this view, each of these cultures thought as an integrated entity to another but in fact is not. In this article first it is argued that cultural standardization policy, especially in France, where laicism is ruled causing the secular culture to be raised as the factor of West culture Cohesion, And therefore the Islamic culture was thought as an incompatible element. Comparing between unifying cultural policy and Islamic extremist makes it clear that the common to both is the separation of religion and culture. This common point is the factor of creating tension between Western and Islamic culture and the formation of essentialist views about the Islamic culture and Western culture. In last Section both context and circumstances of this essentialist view, especially with emphasis on the role of media in shaping identity representations will be considered.Keywords: laicism, secularism, religious identity, diversity, the Muslim minority, an identity crisis -
اخباری گری در دوره ی زمانی اواخر قرن هفدهم تا اوایل قرن نوزدهم و بطور عمده در ایران، عراق و هند جریان داشته است. در ارتباط با علت شکل گیری و رشد این تفکر محافظه کار در فقه شیعی بطور عمده دو تبیین ارائه شده است: 1 تاثیرگذاری و انتقال نگرش های اخباری در قالب انتقال ایده ها و افکار صورت می گیرد با این فرض که اصول و معیارهای ثابتی برای گرایش های اخباری وجود دارد و چارچوب های مشخص فکری و انتزاعی برای عالمان اخباری تصور می شود؛ 2 نگرش اخباری صاحبان قدرت مهمترین عامل برای انتشار و گسترش دانسته می شود و نقش حکومت های شیعی در حمایت و حکومت های سنی در تضعیف عالمان اخباری مورد توجه قرار می گیرد، بنابراین اثرگذاری بافت سیاسی و اجتماعی حاکم برجسته می شود. در پژوهش حاضر، این دو نگرش به ترتیب در آثار شرق شناسانی همچون رابرت گلیو و خوان کول برجسته و نقاط ضعف آنها بررسی خواهد شد. سپس با تاکید بر نص گرایی بعنوان ویژگی مشترک اخباری گری و نواخباری گری، با استفاده از مفاهیم روان شناسی اجتماعی و هویت، نگاه سومی به عوامل شکل گیری و گسترش نص گرایی معرفی می گردد. در این نگاه جدید ابتدا تفکر مدرن بعنوان یک «دیگری» در برابر تفکر دینی معرفی و ایده ی تمایز از دیگری برای برجسته نمودن هویت مورد توجه قرار می گیرد. به نظر می رسد در شکل گیری و گسترش نص گرایی، این نگاه سوم از قدرت تبیینی بیشتری برخوردار است.
کلید واژگان: اخباری گری, نواخباری گری, نص گرایی, هویت, معنا, دیگری, روان شناسی اجتماعیAkhbārīsm was a conservative thought in Shīi jurisprudence (fīqh) from the 17th century to the 19th century in Iran, Iraq and India. There are mainly two explanations for the shaping of this movement: (1) Akhbārī attitudes transfer and affect through transferring ideas and thoughts based on the assumption of some fixed principles and criteria and explicit abstract frameworks for Akhbārīsm. (2) The authority of conservative (Sunnī) rulers was the most important factor for the extension of this thought. In this article the two approaches and shortcomings of each will be considered in the works of orientalists Joun Cole and Robert Gleave. Then, emphasizing on Scriptualism as common character of Akhbārīsm and neo-Akhbārīsm, identity as a concepts in social psychology will be used to introduce a third view on shaping and extension of Scriptualism. In this new approach, modern thought will introduce as totally other for religious ideas and the idea of distinction is used for highlighting the identity. This approach will argue to be the best explanation in formation and expansion of Scriptualism.Keywords: Akhbārīsm, neo, Akhbārīsm, Scriptualism, identity, otherness, social psychology -
جماعت های شیعی جنوب آسیا با جمعیتی در حدود 60 میلیون نفر پس از ایران دومین گروه شیعیان در جهان اسلام را تشکیل می دهند. پس از انقلاب اسلامی ایران، آثار منتشرشده به زبان انگلیسی در ارتباط با شیعیان مناطق مختلف جهان از جمله شیعیان این منطقه، به میزان قابل توجهی افزایش یافته است. اما در زمینه ی معرفی این آثار به زبان فارسی تا کنون اثری منتشر نشده است. در این مقاله، مهمترین کتابها و مقاله هایی که درباره ی شیعیان شبه قاره هند به زبان انگلیسی تدوین شده اند دسته بندی و معرفی شده اند. از جمله مهمترین موضوعات این آثار، مسائلی هستند همچون نقش قدرت های سیاسی در شکل گیری جماعت های شیعی، هویت بخشی آیین های عزاداری، اصلاحات دینی و تاثیر ایران بر هویت شیعیان این منطقه.
کلید واژگان: شیعیان هند, هویت دینی, آیین های عزادرای, شیعه پژوهشی شرق شناسانShiite communities of South Asia, with a population of about 60 million people constitute the second group of Shiites after Iranian in the Muslim world. After the Islamic Revolution of Iran, published books in English in relation to Shiites of different parts of the world including Shiite communities of South Asia are significantly increased. But has not been published any books in Persian in the field of introducing of this works. In this paper, the most important books and articles about Shiites of Indian subcontinent into English have been divided and introduced. There are some issues among the most important works such as: the role of political powers in shaping the Shiite communities, giving Identity to the mourning rituals, and religious reform and its impact on the region's Shiites identity.Keywords: Indian Shiites religious identity, mourning rituals, Shia research of East experts -
رویکرد غالب نسبت به ادیان بر مبنای این فرض قرار گرفته که میان ادیان و پیروان آنها تمایز صریح اعتقادی، هویتی و اجتماعی وجود دارد. رویکرد دیگری نیز قابل بررسی است که به طور خاص با توجه به دینداران یک جامعه متکثر دینی معنادار می شود و بر مبنای آن، مرزهای هویت دینی بطور کامل متمایز و مشخص نیستند. در چنین بافتی هویت دینی بر محور ارتباط دینداران شکل می گیرد. در نتیجه در این نگرش، توجه به هویت و قوای شناختی فرد و شرایط اجتماعی ضروری به نظر می رسد و لازم است به جای تاکید بر آموزه های انتزاعی دینی، به اهمیت بررسی روایت های دین داران در یک منطقه ی خاص توجه شود. در این مقاله این دو منظر متفاوت، از یکدیگر متمایز، و به کاربردها و مفاهیم هر یک توجه شده است. سپس جهت برجسته ساختن شیوه ی معنادار مطالعه ی منطقه ای دین، تعامل میان اسلام و آیین هندو در جامعه ی متکثر فرهنگی و دینی هند و شکل گیری هویت های دینی بر مبنای این تعامل مورد توجه قرار گرفته است. در پایان به این مسئله پرداخته خواهد شد که هویت خاص دینی در چنین بافت التقاطی چگونه برجسته می شود؟ همچنین بستری مشترک برای تعامل و ارزیابی دینی در این موقعیت پیشنهاد خواهد شد.
کلید واژگان: هویت دینی, جوامع متکثر دینی, روایت, تعامل اسلام و آیین هندوThe dominant attitude toward religion was based on the assumption that there is clear distinction between religions and their followers, beliefs, identity and community. Another approach is to review that is meant specifically according to Believers of a religious pluralistic society and Based on that, the boundaries of religious identity are not completely separate and distinct. In such a context religious identity is formed on the basis of the relationship between Believers. As a result of this attitude, attention to identity, and cognitive powers of individuals and social circumstances is necessary and it is appropriate to replace investigating the importance of Believers narratives in a particular area instead of emphasis on the teaching abstraction religious. In this article these two different perspectives, are distinguished, and the applications and implications of each are paid attention. Then to highlight the meaningful way of regional study of religion, the interaction between Islam and Hinduism in pluralistic cultural and religious communities of India and the formation of religious identities on the basis of this interaction is taken into consideration. This issue will be discussed at the end that how dose highlight the particular religious identity in these context of eclectically? Also the common ground for interaction and religious evaluation in this position will be offered.Keywords: Religious identity, religious pluralistic societies, the narrative, the interaction between Islam, Hinduism -
مطالعات نظری در ارتباط با جنبش های اجتماعی و بطور خاص تحولات کشورهای اسلامی بیشتر به عوامل و زمینه های شکل گیری، تبیین نتایج انقلاب ها و تحولات پس از آن پرداخته اند، اما مسئله ی هویت مشترک این جنبش های اجتماعی کمتر در این پژوهش ها بطور مستقیم منعکس شده است. در این مقاله برای بررسی هویت مشترک، ابتدا بر لزوم توجه به دو مسئله ی تفاوت ها و نقاط مشترک تحولات کشورهای عربی تاکید و پس از دسته بندی و معرفی چارچوب های نظری در تحلیل جنبش های اجتماعی، تلاش می شود این دو مسئله در آن چارچوب ها معنادار شوند. برای این منظور توجه به مراحل مختلف این جنبش ها (شکل گیری، گسترش، نتیجه) ضروری است. بحث هویت مشارکت کنندگان در اعتراضات جنبش بیداری با تاکید بر مراحل شکل گیری و گسترش ناآرامی ها بررسی و ماهیت سیال این مفهوم به لحاظ نظری و همچنین با استفاده از نظرسنجی های عمومی کشورهای عربی مورد تاکید قرار می گیرد. در پایان با تکیه بر مفهوم «دیگری» در میان کشورهای مسلمان به محوریت هویت اسلامی اشاره خواهد شد.
کلید واژگان: کنش جمعی, هویت, جریان های اجتماعی, شبکه های اجتماعی و قالب های شناختیTheoretical studies of social movements and specially of recent events in Arab countries are investigated mainly by concerning causes and grounds of formation, outcomes and the events after these movements; but the issue of common identity of these social movements is rarely considered directly. In this article it is argued that in order to explain common identity of the participants, looking at these events’ differences and similarities, of which I will try to make sense in theoretical frameworks, is necessary. But it is important to consider different phases of these movements (formation, development and outcome) in order for the dynamic nature of this concept to be explained. I will try to represent this dynamic in theoretical frameworks and Arab public opinions and accordingly the concept of “otherness” will be emphasized as determinative factor to specify this identity as Islamic.Keywords: collective action, identity, social movements, social networks, cognitive frames -
در این مقاله، پاتنم تایید تبیین گرای اساسی را برای رئالیسم با این عنوان بیان می کند که رئالیسم تنها فلسفه ای است که پیشرفت روش علمی را توضیح می دهد. او تصدیق می کند که رئالیسم مستلزم تداوم نظری میان انقلاب های مفهومی است؛ باید ثبات دلالت مدلول را تشخیص داد و حداقل بتوان تاحد ی برای نظریه های گذشته از منظر نظریه های بعدی مدلولی تعیین کرد و آنها را به عنوان حالات حد ی از نظریه های بعدی در نظر گرفت.
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشتههای مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته میتوانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که میخواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.