فهرست مطالب نویسنده:
حمید فرهمند بروجنی
-
با ورود اسلام و هم زمان با ایجاد محدودیت هایی در به کار بردن نقش جانوران و انسان، هنرمندان جهان اسلام به ابداع نقش ها و شیوه های مختلف تزیین در هنرهای مختلف دست زدند، از جمله این عناصر استفاده از اقلام مختلف خوشنویسی در تزیین آثار بود و قالی نیز چنان که شواهد نشان می دهد از همان ابتدا از این عنصر تزیینی بهره فراوان برده است. پژوهش حاضر با بررسی نمونه های جمع آوری شده به صورت میدانی و کتابخانه ای و به شیوه توصیفی- تحلیلی به بررسی جایگاه اقلام مختلف خوشنویسی در قالی و همچنین، عوامل تاثیرگذار بر میزان کیفیت و اجرای دقیق هندسه خط انجام پذیرفته است. ازآنجا که قالی در مقایسه با هنرهای دیگر دارای محدودیت های تکنیکی و اجرایی بیشتری به خصوص در ارایه طرح می باشد، این پژوهش با فرض بر تاثیر محدودیت های تکنیکی، به عنوان عامل اصلی و مانع، در اجرای حروف در نهایت کمال و زیبایی، و همچنین استفاده از خط به عنوان عنصری فرعی، که خود باعث عدم توجه کافی به اجرای درست آن می شود، به بررسی نمونه های مختلف در طول تاریخ قالی بافی تا دوران قاجار پرداخته است. آنچه که در نهایت مشخص گردید علاوه بر محدو دیت های تکنیکی در برخی موارد خطاهای انسانی و بی توجهی و کم دقتی عوامل دخیل در اجرای طرح قالی، از طراحی گرفته تا بافت، جزو عوامل موثر در به وجود آمدن بی نظمی و عدم زیبایی خطوط و کتیبه های به کار رفته در قالی بوده اند. از میان اقلام مختلف، خط نستعلیق تنها خطی بود که هندسه و زیبایی آن در قالی، چه از نظر محدودیت های تکنیکی و چه از نظر کوچک ترین بذل توجه در اجرای درست حروف، بیشترین آسیب را دیده است.
کلید واژگان: قالی, فرش, خوشنویسی, کتیبه, نستعلیقAfter the arrival of Islam and the prohibition of the use of animals and human figures, the Islamic artists invented new and different manners to decorate various art forms; one of this way was applying different calligraphy styles in their pieces. The carpet was one those which got influenced by calligraphyThis investigation will study the importance of writing and calligraphy; and the factors, which influence on the quality and execution of rules and geometry of writing in carpet through analyzing the collected samples and a descriptive-analytical manner. It is well known that the carpet, in comparison with the other branches of art, has a limitation in execution and techniques especially in design. This investigation has analyzed the samples up to Qajar period while considering the technical limitations as the main obstacle for the lack of executing the letters in calligraphy although with utmost beauty and maturity, and also taking into consideration that the use of writing as a subsidiary factor, leads to less attention to its execution. Eventually, it is concluded that the technical limitation, in some cases human mistakes, neglect and imprecision were factors, which had influence on execution of the carpet. Between different types of writing, Nastaliq was the only script, which has received most infliction in both execution form and technical points.
Keywords: Rug, Carpet, Calligraphy, inscription, nastaliqh -
همزمان با تشکیل تمدن ایرانی حضور ادیان مختلف آسمانی بخشی از ساختار اجتماعی هر دوره از این سرزمین را شامل شده است. از این رو از دیرباز کلیمیان ایران نیز ، قسمتی از فرهنگ این سرزمین را شکل داده اند. در این میان نوع نگاه و نحوه برخورد حکومت مرکزی صفویان با هنر و فرهنگ مذاهب، بویژه کلیمیان، قابل تامل و بررسی است که بیش از هرچیز به فضای حاکم بر اصفهان در سده 11 ه. ق برمی گردد. همچنین نوع خاصی از فرهنگ زبانی و هنری کلیمیان شکل می گیرد که به فارسیهود مشهور است. هنر فارسیهود برگرفته از کتاب آرایی این اقلیت دینی در ایران می باشد. از ادبیات خاص کلیمیان ایران در آن دوران، نوع ویژه ای از کتاب آرایی فارسیهود متشکل از زبان عبری و نگارگری این عصر شکل گرفته، که خاص این دوران است. این پژوهش برمبنای روش شناسی خود از نظر هدف، از نوع بنیادی، از نظر روش، تطبیقی- تحلیلی و موردکاوی به دنبال یافت داده های مناسب بوده برای تطبیق نمونه های فارسیهود با نگارگری مکتب اصفهان بوده و از انواع روش های مقایسه ای در تجزیه و تحلیل نگاره ها برای یافت قرابت مکتب اصفهان و به خصوص آثار معین مصور، نگارگر سده یازدهم با نمونه های فارسیهود استفاده نموده است.کلید واژگان: کتاب آرایی کلیمیان, فارسیهود, مکتب اصفهان, عصر صفویه, معین مصور, سده 11 ه, قPersian civilization coincided with the formation of the heavenly religions depending on the diversification of the social structure of this country is included in each period. The kind of look and attitude of the central government Safavid art and culture, religions, especially Jews, consideration, review and research. The atmosphere of the city in the 17th century AD in a way that might have been Jewish themes borrowed from literary masterpieces of Muslim Persians and inspired by book layout techniques and traditions prevalent in the Safavid court art workshops or private workshops artists of the era, to produce their own illustrated books. The particular type of culture and art among the Jews formed that is known to Judeo-Persian. Judeo-Persian art from the book layout of this religious minority in Iran. At the same time the presence of the Safavid state in the seventeenth century, a certain type of book layout consists of Hebrew and Judeo-Persian miniature paintings of this period are formed that its special time. This study sought to interpretation, explanation and exploration of the dark activities of Jewish art book to comprehensively analyze their illustations. Also looking root of the image, and finally matching them with samples of his counterpart in the Safavid era and the result, the formation of this particular image according to aesthetic principles of doctrine and especially illustrated books, painting seventeenth century in Isfahan. At the same time formed the roots of the culture of Isfahan in Safavid era can be for Jews in this century origins of the book layout also be evaluated. In this period due to the growing demand nongovernmental paintings such as single portrait for artists can be traced to their roots as well as Judeo-Persian painting. special Jews manuscripts consists of lines of Hebrew and figures are taken from the Painting School in the seventeenth century and the origins of this art is in the sixteenth century. This could be why the Iranian Jews as a great and ancient minority is rooted in the country. Armenian Christians cannot see something special paintings. But there are differences in image quality, most images are revealed to aesthetic issues. This may be due to high cost or high cost of gold is the artist of the century. So that we can say that actually the Safavid workshops did them. But according to image matching with samples available from the School of Isfahan can be traced illustrious artists of the era, illustrated by the Reza Abbasi and most of all his disciples followed. Especially Judeo-Persian book illustration art sought to revive two components identified in the works. One that can create a sense of patriotism and strong similarities in their technical to Isfahan school miniature artists and painters such Moein Mosavir. And revived their religious beliefs Judaism to survive the subject of stories and using instead of Hebrew script Persian expression that is. A special kind of book layout to any form of religious minorities in Iran eleventh century formed the heavily indebted Iranian painting is unique, of course.Keywords: Jewish book arts, Judeo-Persian, School of Isfahan, Safavid era, Moein Mosavir, 17th century AH
-
نوع نگاه و نحوه برخورد حکومت صفویان در جایگاه یک حکومت یکپارچه مرکزی در دنیای اسلام، با هنر و فرهنگ مذاهب، به ویژه کلیمیان، قابل تامل و بررسی است. فضای حاکم بر اصفهان در سده 11 ه.ق. به شکلی بوده که کلیمیان این شهر توانسته اند با اقتباس از مضامین شاهکارهای ادبی ایرانیان مسلمان و با الگو گرفتن از فنون و سنت های کتاب آرایی رایج در کارگاه های هنری درباری یا کارگاه های خصوصی هنرمندان این عصر، کتب مصور خاص خود را تولید کنند. در این میان با توجه به حضور دیرینه کلیمیان در ایران، شاخص های خاصی به وجود می آیند که به عنوان فارسیهود، ویژگی های خاص زبانی و بیانی ویژه آنان را بازنمود می کنند که این شاخص ها در متون و ادبیات ویژه آنها و همچنین در حوزه کتاب آرایی، به صورت ویژه قابل بررسی است. این پژوهش در نظر دارد در راستایی توصیفی - تحلیلی، نقاط تاریک و مبهم فعالیت های کلیمیان به خصوص هنر کتاب آرایی آنها را در دو دسته بندی متون دینی و متون ملی موردبررسی قرار دهد و با خوانش دقیق 9 نگاره از کتابخانه مدرسه الهیات کلیمی امریکا، به شناخت هرچه بهتر این حوزه از فعالیت های هنری ایران در عصر صفویان بپردازد. آنچه از بررسی این متون و نگاره ها به دست می آید نشان از مردمی دارد که سعی دارند هم به زنده ماندن زبان و مفاهیم بنیادین خود بپردازند و هم با انتخاب شیوه های تصویری مشترک در سرزمین ایران ارتباط خود با دیگر مردمان این سرزمین را در قالب ادیان دیگر حفظ کنند و بر مفاهیم مشترک خود به عنوان یک ایرانی تاکید کنند.کلید واژگان: کتاب آرایی ایران, فارسیهود, عصر صفوی, سده 11 ه, ق, اصفهانThe attitude and reaction of Safavid government as a central integrated government in the Islamic world towards art, culture and religions, especially Jews, can be studied and analyzed. The dominant atmosphere of Isfahan in 11th century (hijra) was so that the Jews of this city could produce their unique illustrated books by adapting the themes of literary masterpieces of Muslim Iranians and using as the model the techniques and traditions of book-decoration prevalent in the royal art workshops or private workshops in that period. Meanwhile, regarding the longstanding presence of Jews in Iran, some particular indices known as Judeo-Persian were created which represented their specific linguistic and expressive features and they can be observed and explored in their particular literature and texts as well as in the field of book-decoration. Using a descriptive-analytic method, this study aims at shedding light on the activities of Jews, particularly their art of book-decoration, in two classes of religious and national texts by providing a close reading of nine paintings from the library of Jewish theology school of America. The study of these texts and paintings portrays a group of people who not only tries to keep their language and basic concepts alive but also keep their connection with other people and religions of this country by selecting common visual manners and conventions of Iran and emphasize their shared concepts as an Iranian.Keywords: Persian book, decoration, Judeo, Persian, Safavid era, 11th century (hijra), Isfahan
-
امروزه مشکلات مربوط به خوردگی کاغذ ناشی از مرکب آهن-مازو شناخته و روش هایی برای درمان نسخ قدیمی آسیب دیده به وسیله مرکب آهن-مازو یافت شده است، اما واضح است که این روش های درمانی برای نسخ قدیمی آسیب دیده و راهکاری برای مرکب های امروزی که احتمالا در آینده آسیب هایی را بر روی کاغذ ایجاد خواهند کرد، پیشنهاد نشده است. از آنجا که کارهای پژوهشی صورت گرفته در این زمینه هنوز به درستی راهگشایی در این زمینه نبوده است؛ پس، پژوهش در این زمینه امری لازم و ضروری است. لذا در پژوهش حاضر تاثیر افزودنی زعفران بر روی مرکب سنتی با استفاده از مطالعات آزمایشگاهی صورت گرفت؛ با این هدف که دریابیم، عصاره زعفران چه تاثیری در بازدارندگی از خوردگی کاغذ به وسیله مرکب آهن-مازو دارد. سوالاتی که در این پژوهش مطرح شد به این ترتیب است که: زعفران چه اثراتی بر روی مرکب خوشنویسی و کاغذ دارد؟ و بویژه مقدار افزودنی مذکور در جلوگیری از تخریب سلولز چه نقشی دارد؟ در این پژوهش پس از ساخت چهار نمونه مرکب مشکی با استفاده از رساله های کهن، پیرسازی تسریعی دما بر روی نمونه ها بر طبق استاندارد انجام شد. سپس با استفاده از دستگاه pH سنج و رنگ سنج، نمونه ها pH سنجی و رنگ سنجی شدند. در تکمیل آزمایش ها، برای بررسی تاثیر زعفران برروی مرکب، طیف سنجی تبدیل فوریه-مادون قرمز و طیف سنجی مرئی-فرابنفش (Uv-Vis) انجام شد. روش یافته اندوزی در این پژوهش؛ کتابخانه ای و آزمایشگاهی، اینترنتی و روش پژوهش توصیفی-تحلیلی است.نتایج نشان داد که افزودن زعفران به مرکب از خوردگی کاغذ ناشی از مرکب آهن-مازو در طول زمان جلوگیری می کند. به دلیل اینکه محلول زعفران به عنوان یک بافر عمل می کند و با بالا رفتن غلظت، اثر بافری آن افزایش می یابد.کلید واژگان: زعفران, طیف سنجی تبدیل فوریه, مادون قرمز, طیف سنجی مرئی, فرابنفش, مرکب آهن, مازوCorrosion of paper caused by iron-gall ink is a common problem in calligraphy. Although there are certain treatments to solve the problem in old calligraphic works, they have a curative function not a preventive one. In other words, calligraphic works written in commonly used inks may not be safe, a few years later, from corrosion. Interestingly, no effectively serious research has been done in this respect. In the present study, the effect of additive saffron on traditional ink was examined using laboratory techniques and tests. The aim was to find out whether the additive saffron could generate an anti-corrosive quality in gall-iron ink. In fact, the study tried to answer two basic questions: What impact(s) can saffron have on calligraphic ink and paper? How much saffron should be added to an ink so that the optimum resistance against cellulose decomposition can be generated? Having made four samples of black ink based on the instructions mentioned in old treatises, thermal accelerated tests were done on them following determined standards. pH and color intensity of the samples were measured. In addition, in order to examine the samples more closely, they were tested in terms of Fourier-Infrared transform spectroscopy as well as Uv-Vis spectroscopy. The methodology was a descriptive-analytic one. The results showed that adding saffron to ink prevents paper corrosion resulted from iron-gall effect. The reason seems to be that saffron solution functions as a buffer and as the ink concentration increases so does the buffer intensity. Data were gathered based on library sources and laboratory tests.Keywords: FT, IR spectroscopy, Iron, gall ink, Saffron, Uv, Vis spectroscopy
-
عدم مرغوبیت مرکب های معاصر باعث می شود که آثار ارزشمند خوشنویسان پس از گذشت مدت زمانی دچار آسیب های فراوانی شود. بنابراین، در مبحث حفاظت پیشگیرانه، آثار خوشنویسی با اهمیت می باشد و حفاظت از این آثار ضروری ست. از آنجا که کارهای پژوهشی صورت گرفته در این زمینه هنوز زوایای پنهان فنون ساخت مرکب را آشکار نکرده پس، پژوهش در این زمینه امری لازم و ضروری ست. آنچه در این پروژه مورد کنکاش قرار می گیرد بررسی تاثیر افزودنی عسل بر روی مرکب سنتی با استفاده از مطالعات آزمایشگاهی (شیمیایی و فیزیکی) است و اینکه: عسل چه تاثیراتی بر روی مرکب خوشنویسی دارد؟ بویژه مقدار آن بر کیفیت مرکب تولیدی چه تاثیری دارد؟ همچنین چه تفاوت هایی از لحاظ چشمی میان مرکب حاوی بست عسل، مرکب حاوی بست صمغ عربی و مرکب حاوی بست صمغ عربی و عسل وجود دارد؟ در این پژوهش پس از ساخت سه نمونه مرکب مشکی با استفاده از رساله های کهن، پیرسازی تسریع شده شامل آزمون های نور، کپک و دما بر روی نمونه ها بر طبق استاندارد انجام شد؛ سپس با استفاده از دستگاه pH سنج و رنگ سنج، نمونه هاpH -سنجی و رنگ سنجی شدند. پس از بررسی شیمیایی، به بررسی ویژگی های فیزیکی نمونه ها از جمله کشش، پوشش، براقیت پرداخته شد. پس از بررسی های آزمایشگاهی معلوم شد، که افزودن عسل به مرکب نه تنها بر دوام مرکب می افزاید، بلکه از رنگ پریدگی، ریزش مرکب، و حتی از خوردگی کاغذ در طول زمان جلوگیری می کند. افزون بر این، کاربست نسبتی مناسب از عسل و صمغ عربی؛ براقیت، پوشش دهندگی وحجم دهندگی مرکب بر روی کاغذ را بهبود می دهد.کلید واژگان: افزودنی, عسل, مرکب سنتی ایرانی, خوشنویسیLow quality current inks cause serious damages to valuable works of calligraphist after a while. Therefore, preventive protection of calligraphic works is of importance and it is essential to protect such works. Since former researches that have been done in this field did not reveal hidden aspects of ink construction, it seems necessary to do more investigation in this respect. The present study tried to investigate the impact of additive honey on Iranian traditional ink through (chemical and physical) laboratory techniques, and to answer questions such as how does additive honey affect calligraphy ink? Especially how does quantity of honey affects inks quality? And also what visual differences can be seen between honey-binder ink, gum Arabic binder ink and gum Arabic plus honey binder ink? In this study, after producing three samples of black ink using old books, according to the standards artificially accelerated aging including light, mold, and temperature tests were done on the samples. Then, pH and color of the samples were measured using a pH-meter and a colorimeter. After chemical examinations, the physical properties of samples, including viscosity, coverage and glossoness had been evaluated. The results showed that adding honey, not only increases the durability of ink, but also prevent it from fading, bleeding and even prevent the corrosion of the paper during the time. Additionally, a binder made up of proper proportion of honey and gum Arabic, improves glossiness and coverage of the ink on the paper surface.Keywords: Additive, Honey, Iranian traditional ink, Calligraphy
-
فصلنامه گنجینه اسناد، پیاپی 101 (بهار 1395)، صص 124 -138بشر زمانی که خواست آنچه را می اندیشد نقش کند، قدم به دنیای نگارش گذاشت. انسان، از دیرباز، برای انتقال مفاهیم و نوشتن از مرکب استفاده می کرد. از این رو، در تهیه اجزای مرکب ها و چگونگی ترکیب آنها با هم، دقت و تلاش ویژه ای داشته است. اما، متاسفانه پژوهش های صورت گرفته در این زمینه هنوز به درستی راهگشای کشف فنون ساخت مرکب های پیشین نیست و مشاهده شده که بسیاری از آثار قدیمی دچار آسیب شده اند. پس، پژوهش در این زمینه امری لازم وضروری است.هدفشناخت و طبقه بندی مرکب های خوشنویسی ملت های ایران، عثمانی، چین، هند، و اعراب؛ و شناسایی مواد به کارگرفته شده در مرکب های ملل مذکور اهداف این پژوهش است. پرسش های پژوهش نیز عبارت اند از: آیا اجزای اصلی به کار گرفته شده در ساخت مرکب ها در ملل مختلف تقریبا یکسان بوده یا نه؟ و آیا شباهتی میان ترکیبات به کارگرفته درمرکب های ملل مذکور وجود داشته است؟
روش و رویکرد پژوهش: روش یافته اندوزی، کتابخانه ای و اینترنتی؛ و روش پردازش داده ها، توصیفی است.
یافته های پژوهش: نتایج نشان داد که در ترکیب اصلی مرکب های همه تمدن ها دو عنصر حضور دارد، یکی ماده رنگی(گیاهی، معدنی)، و دیگری بست(صمغ، سریشم ماهی، و مانند آن) است که باعث می شود رنگدانه به حالت معلق باقی بماند و پس از نوشتن، بر روی تکیه گاه بچسبد. در هر تمدنی، با توجه به مواد بومی آن منطقه و برای اهداف متفاوت، افزودنی هایی به این اجزا اضافه می کردند.کلید واژگان: مرکب های خوشنویسی, مرکب ایرانی, مرکب عثمانی, مرکب چینی, مرکب هندیGanjine - ye Asnad, Volume:26 Issue: 101, 2016, PP 124 -138PurposeA variety of ingredients and techniques were employed in Persia, Ottoman Empire, China, India and the Arab world to make ink. These ingredients and techniques have so far not been sufficiently studied. This paper compares the inks used in producing manuscripts in these oriental cultures.
Method/Research Design: Findings were extracted and analyzed by reviewing the literature.
Findings: The ink used in the majority of the cultures was a combination of herbal and mineral pigments. The binder used was either gum or fish glue. Both caused pigment particles to be suspended in a liquid solution and adhere to the surface. Also, additional ingredients available in each region were added to the ink to enhance its quality.Keywords: calligraphy inks, iron, and, tenderloin, based ink, Persian ink, Chinese ink, Indian ink -
گنبد غفاریه، یکی از مهمترین بناهای تاریخی شهرستان مراغه است که به دستور ایلخان ابوسعید احداث شده است. کتیبه های کاشی نفیس این بنا با فن معرق و لعاب پران ساخته شده اند. ازکتیبه سردر ورودی، قسمت های زیادی باقی نمانده است و متن آن در هیچ منبعی وجود ندارد؛ به همین دلیل مشخص نیست این گنبد برای چه شخصی ساخته شده است. در نمای خارجی این بنا کتیبه ای با نام سلطان ابوسعید ایلخان وجود دارد که آسیب زیادی دیده و بخش عمده آن تخریب شده است. متن این کتیبه را آندره گدار در دهه1390 میلادی خوانده و ثبت کرده است. یکی از اهداف مهم نگارندگان، خوانش مجدد متن کتیبه بود، به این دلیل که درحین بررسی های مربوط به مرمت و حفاظت اثر، متوجه ناهمخوانی میان قرائت گدار و شواهد و آثار کتیبه کاشیکاری که به صورت فرورفتگی و برجستگی (داغ) بر روی لایه گچ باقی مانده، شدند. این شواهد گویای این بود که ممکن است در خوانش مجدد اثر اطلاعات متفاوتی به دست آید. حفظ تمامیت و اصالت اثر تاریخی ایجاب میکرد که این اطلاعات، هرچند اندک باشند، بهصورت دقیق و شفاف تری ثبت و ضبط گردند. باتوجه به فرسودگی زیاد اثر، ضروری بهنظر میرسید که خوانش دقیقتر و روشمند از آن، پیش از آنکه به کلی شواهد تاریخی محو و نابود شوند، صورت بپذیرد. پرسش متن حاضر نیز درپی به دست آوردن کلیدواژه های اصلی کتیبه گنبد غفاریه است. برای این منظور، پس از تهیه طرح ها و مطابقت با تصویرها و مقایسه با کتیبه های مشابه، متن صحیح مشخصگردید. این پژوهش، کاربردی و مبتنی بر گردآوری اطلاعات براساس مطالعات میدانی و کتابخانه ای و تحلیل شواهد و مقایسه با نمونه های مشابه است. این کتیبه و کتیبه های بی شمار دیگر به دلیل شرایط گوناگون درمعرض نابودی هستند، بازخوانی متن و ثبت و ضبط شواهد مربوط به قسمت های درحال تخریب، میتواند در حفظ اصالت کتیبه ها و اطلاعات باارزش تاریخی و فرهنگی مرتبط با آنها و همچنین مقابله با مداخلات اشتباه، موثر باشد. از یافته های مهم این تحقیق، میتوان به تعریف یک روش برای ردیابی و ثبت آثار درحال فراموشی کتیبه های کاشی کاری آسیب دیده، ارائه متن تصحیح شده از کتیبه بالای طاقنما و شناسایی بخش های جدیدی از آن اشاره کرد. همچنین تلاش شد تا ضمن تحلیل بار معنایی واژگان جدید یافته شده و تغییر نسبی مفهوم کتیبه پس از خوانش مجدد، حساسیت موضوع ثبت متون کتیبه های تاریخی و اهمیت کاربرد روش های دقیقتر مستندسازی در زمینه حفاظت و مرمت آنها، تبیین شود.کلید واژگان: گنبد غفاریه, کتیبه, بازخوانی, آندره گدار, ثلث, ریحانGhaffarieh Dome, one of the most historically important monuments of Maraghe, was built by order of Ilkhan Abu Saied during Ilkhanid era. The dome enjoys several exquisite mosaic/enameled inscriptions. Only few parts of the front inscription have survived and the written content of the inscription could be found in nearly no sources; it is not clear for whom the dome has been constructed. On the façade of the dome, there is an inscription reading Sultan Abu Saied Ilkhan. Major parts of this inscription have been damaged. The content of this inscription has been read and recorded by André Godard in 1930's. While examining the inscription to restore it, several inconsistencies were found between Godard's reading and that of remained onto the plaster surface of the inscription in relief. Therefore, one of the major aims of the present study was to reread the content of the inscription once done by Godard. Available evidence indicated that different information could be obtained through rereading the inscription. The principle of preserving the originality of the work dictated that such information, however scantily, had to be recorded more exactly than before. This has to be done with utmost precision given the very old age of the monument and before the total disappearance of the inscription under study. To do, first different pictures were taken and different plans were provided. Then, they were compared with similar inscriptions. In this way, the justifiably reliable content emerged. The methodology was based on gathering data from field studies, library sources and on a comparative/inductive approach. The intended inscription, and many similar ones, is in real danger of vanishing. Therefore, reading the content and recording the vanishing evidence may help in preserving the originality of the inscriptions and associated historical and cultural values, from one hand, and in preventing bad interventions, from the other hand. One of the considerable achievements of this study was defining an approach to trace and to record the content of damaging mosaic inscriptions. In addition, the correct reading of the front inscription was provided and several new parts were identified as well. Also, the connotation of the newly found words was analyzed giving a relatively different interpretation of the content. All this indicated the importance of precise recording of historical inscriptions and that of application of systematic approaches to do so.Keywords: Ghaffarieh Dome, Mosaic Inscription, Re, decipherment, André Godard, Thuluth(sols), Sweet basil
-
عصر آل بویه (1055-932/ 447-320)، یکی از مهم ترین دوره های هنر اسلامی و مسجد جامع نایین از آثار برجسته معماری این دوره (962/350) در ایران است. در سده های نخست اسلامی، با جانشین شدن الفبای عربی به جای حروف پهلوی، خوشنویسی و کتیبه نگاری برای نشر آیات قرآن، جایگاه مهمی یافت. انواع بسیار زیبایی از خط کوفی طراحی گردید که بیش از هفت سده، به عنوان یک عنصر تزیینی مهم در تزیینات مساجد، اماکن و حتی بر روی بدنه اشیا به شکل های متنوع، خودنمایی می کرد. در پژوهش حاضر، به مطالعه کتیبه های این بنا پرداخته شده است. تناسب خطوط عمودی و افقی در ترکیب حروف، تمایز در نگارش حروف مشابه و توجه به خط کرسی در نگارش، از جمله اصولی است که هنرمند در نگارش کتیبه های این بنا در نظر داشته است. همچنین افزودن تزیینات به شکل های برگ و بال، مشابه نقوش ساسانی به حروف کوفی نایین، کتیبه های این بنا را در زمره یکی از قابل توجه ترین کتیبه های کوفی در بناهای قرون اولیه اسلامی قرار داده است. روش تحقیق، بنیادی و کیفی و روش گردآوری داده ها، کتابخانه ای، میدانی و همچنین پردازش رایانه ای بوده است.کلید واژگان: تزیینات, معماری اسلامی, کتیبه, خط کوفی, مسجد جامع نایینThe Buyid period (932-1055, 320-447) is considered as one of the most imperative eras in the history of Persian-Islamic art. The Jami Mosque of Naeen is regarded as one of the most outstanding instances of Buyid architecture dating back to the beginning of 350/962. As the Arabic alphabet replaced the primordial Pahlavi script, calligraphy and inscription writing of the Holy Quran emerged and found its significant place in Islamic art. Hence, a number of Kufic artwork, applied during seven centuries, became a significant features in the ornamentation of mosques, structures and objects. In the present paper, it is sought to study the inscriptions of the Jami Mosque of Naeen. Henceforth, the symmetry between the vertical and horizontal lines with the combination of the letters, the distinctiveness in creating similar letters and the attentiveness to the baseline of the script are all among the principals that an artist will consider when depicting the inscriptions. Furthermore, the addition to this, the application of herbal patterns alongside Kufic inscriptions, similar to those applied in Sassanid art, has added to the beauty of this structure in which it is considered as one of the unique structures of Persian-Islamic art and architecture. The methodology of this paper follows a research, fundamental and qualitative framework and data is collected through library research and direct observation.Keywords: Ornamentation, Islamic architecture, Inscriptions, Kufic script, The Jami Mosque of Naeen
-
فصلنامه گنجینه اسناد، پیاپی 99 (پاییز 1394)، صص 128 -148از بین لوازم کتابت و خوشنویسی، مرکب در نزد کاتبان و خوشنویسان ارزش ویژه ای داشته است چنان که یک چهارم حسن خط را در گرو مرغوبیت مرکب دانسته اند. متاسفانه استفاده فراوان مرکب سازان امروزی از مواد نامرغوب و عدم دقت لازم در فرآوری مرکب ها، و یا شاید عدم آگاهی آن ها از ترکیب مرکب های مرغوب قدیمی و در عمده ای از موارد سودجویی برخی، آثار ارزشمند خوشنویسان را که دیر یا زود جزء آثار موزه ای و ملی قرار می گیرد؛ در گذر زمان دچار آسیب های جدی مثل رنگ پریدگی، کپک، ریزش رنگ و نظایر آن کرده است. از آنجا که کارهای پژوهشی صورت گرفته در این زمینه هنوز به درستی راهگشایی در این زمینه نبوده است؛ پس، پژوهش در این زمینه امری لازم است.هدفهدف این پژوهش بررسی تاثیرات افزودنی حنا و نمک بر روی مرکب سنتی است.
روش و رویکرد پژوهش: روش یافته اندوزی کتابخانه ای، آزمایشگاهی، اینترنتی و روش پردازش داده ها، توصیفی-تحلیلی ست. در این پژوهش پس از ساخت هفت نمونه مرکب مشکی با استفاده از رساله های کهن، پیرسازی تسریعی شامل آزمون های نور، کپک و دما بر روی نمونه ها بر طبق استاندارد انجام شد؛ سپس با استفاده از دستگاه pH سنج و رنگ سنج، نمونه ها pH سنجی و رنگ سنجی شدند. و درآخر با منابع و اطلاعات موجود، تحلیل و نتیجه گیری شد.
یافته های پژوهش: پس از بررسی های آزمایشگاهی معلوم شد، حنا علاوه بر خاصیت رنگدهی از رشد کپک ها در مرکب، چه به صورت مایع و چه مرکب بر روی کاغذ جلوگیری می کند؛ البته غلظت حنا، در خاصیت میکروب کشی آن تاثیر دارد. قابل ذکر است که مقدار زیاد حنا (معادل 14 گرم) به دلیل خاصیت اسیدی آن باعث رنگ پریدگی(تغییر رنگ) مرکب می شود؛ کمترین مقدار نمک نیز (معادل 1 گرم) علاوه بر جلوگیری از رشد کپک، مایه ثبات و دوام بیشتر مرکب بر روی کاغذ می شود.
کلید واژگان: خوشنویسی, کیفیت مرکب ایرانی, افزودنی ها, حنا, نمکGanjine - ye Asnad, Volume:25 Issue: 99, 2016, PP 128 -148PurposeAmong the methods of writing and calligraphy, ink had a special value to Iranian writers and calligraphers: one fourth of the beauty of handwriting was deemed to belong to ink. Unfortunately, excessive use of low quality materials, inaccurate processing, lack of knowledge, or in some cases, jobbery has put valuable works of calligraphy in serious danger of distortion, mold growth, and color bleeding. This study examines the effects of adding henna and salt to the traditional ink. Our aim has been to answer the these two questions: 1) How far does salt and henna extract prevent the growth of mold? 2) Do they enhance the stability of ink on the paper? Method/Research Design: We produced seven samples of black ink, made according to old manuals. We then implemented accelerated aging processes on the samples, using light, mold, and temperature tests. Measurement of the result was carried out by a pH-meter and a colorimeter.FindingsLaboratory studies showed that not only does henna have colorific properties but it also prevents the growth of mold in both liquid or dry ink on paper. However, the density of henna affects the germicide property of ink. It is notable that because of the acidic nature of henna, a substantial amount of it (equal to 14 gram) leads to ink pallor and cellulose erosion and destruction. In addition, the minimum amount of salt (equal to 1 gram) helps the stability and durability of ink, as well as prevention of mold. It also controls the erosion and destruction of the cellulose.Keywords: calligraphy, Iranian ink, additives, henna, salt -
آثار چرمی، دارای ساختار آسیب پذیر آلی هستند و در ادوار مختلف تاریخی، نمونه های معدودی از آن ها برجای مانده است. به همین دلیل، مطالعه و حفاظت این آثار از اهمیتی خاص برخوردار است. طی آواربرداری سال 1385 در محوطه قلعه کوه قاین مربوط به عصر سلجوقی، تعدادی اثر چرمی نادر کشف شد. آثار چرمی با این قدمت و مکشوفه از محیط های مدفون، نیازمند بررسی دقیق ساختاری است. میزان و نوع چربی آزاد موجود در چرم نیز، در شناخت بهتر شیوه چرم سازی گذشته و آشنایی با منابع تهیه مواد اولیه این فرایند، حائز اهمیت است چراکه درکی صحیح از فرایندهای فرآوری چرم در این دوره تاریخی به دست می دهد. بنابر آنچه بیان شد، شناسایی منبع روغن استفاده شده در چرم سازی، مساله ای است که نگارندگان پژوهش حاضر درصدد پاسخ گویی به آن هستند. در این راستا، یک مشک چرمی یافت شده از قلعه کوه قاین با هدف شناسایی نوع چربی استفاده شده در روغن دهی آن، مطالعه گردیده است. بدین منظور نخست، چربی موجود در چرم با استفاده از حلال دی کلرومتان در سوکسله استخراج و با بهره گیری از طیف سنجی مادون قرمز و به روش طیف بینی انعکاس کل تضعیف شده (ATR-FTIR)، ارزیابی شد. این بررسی ها براساس نوارهای جذبی موجود در طیف به دست آمده از نمونه و مقایسه آن ها با نوارهای جذبی طیف های حاصل از روغن ها و چربی های طبیعی استفاده شده در چرم سازی، صورت پذیرفت. نتایج این بررسی، نشان دهنده وجود 582/4 درصد چربی آزاد در نمونه آزمایشی بود که با توجه به مدفون بودن اثر درطول زمان در محیط خشک، میزان بالایی تلقی می شود و بیانگر استفاده از روغن و چربی برای تولید چرم است. درواقع، این امر نشانگر استفاده از روغن برای آبگریز کردن مشک بنابر کاربرد آن است. همچنین، براساس طیف های مادون قرمز حاصل از چربی استخراج شده و مقایسه آن با طیف های دیگر روغن ها و چربی ها، نوع چربی استفاده شده به احتمال بسیار، چربی حیوانی؛ حاصل از پیه گوسفند یا گاو بوده است.
کلید واژگان: قلعه کوه قاین, مشک چرمی, چربی آزاد, اسیدهای چرب, ATR, FTIRLeather artifacts having degradable organic structures can rarely survive through the passage of time. Study and conservation of these artifacts has a great importance to better understanding of leather making process during the time. Some leather relics have been discovered in the excavation (2006) of Ghalee Kooh-i Ghaen related to Seljuk period. The relics were discovered from buried environment and were required to appropriate structural assessment. Type and content of free fats in leather have great information about leather making procedure and fats source. Also, the information helps to technologic study of Seljuk period. Characterization of fat source of fat source is one of the main problems in leather making process. In this approach, one of discovered leather bottles has been investigated to characterization of applied fats. Firstly, free fats of leather samples were extracted by dichloromethane (DCM) or methylene chloride solvent in Soxhlet extractor apparatus. Extracted fats were analyzed by a Fourier transform infrared spectrometer (FTIR) equipped with attenuated total reflectance (ATR) accessory with ZnSe crystal plate. The spectra were evaluated with explanation of main absorbance regions and comparison with documented spectra of fats and oils. Results indicated to 4.285% fat in the leather sample. It is a high content regarding to dry environment during the time. The high content of fatty acids in the leather sample shows the application of fats for waterproofing of leather bottle. ATR-FTIR results and comparison of spectra showed that animal fat (sheep or cow tallow) has been used for lubrication of leather.Keywords: Ghalee, Kooh, i Ghaen, leather bottle, free fat, fatty acids, ATR, FTIR -
فصلنامه نگره، پیاپی 30 (تابستان 1393)، صص 47 -61ارمنی باف در فرش شناسی ایران قالی ایرانی است که از زمان سکونت ارمنیان در ایران عهد صفوی به دست ایرانیان ارمنی، در مناطقی از ایران، با حفظ ویژگی های اصیل قالی ایرانی، و متاثر از فرهنگ قالی بافی ارمنستان قدیم، بافته می شد. از مشترکات قالی ایرانی و ارمنی می توان به نقوشی خاص اشاره کرد که گاه، «نگاره های معنادار» یا «نماد» نامیده شده اند. قالی ارمنی باف نمادهایی دارد: از نماد «آب و اژدها» گرفته تا نماد های «اس شکل»، «چلیپایی»، «عقاب»، و «ماهی». با نظر به کمبود مطالعات انجام شده درباره قالی ارمنی باف، هدف پژوهش حاضر این است که با معرفی و تحلیل نمادهای قالی ارمنی باف، به شناخت مشترکات فرهنگی و هنری دو قوم بزرگ ایرانی و ارمنی در قالی ارمنی باف بپردازد و مسئله اثرپذیری قالی ارمنی باف از سنت قالی بافی ایرانی (ایرانی بودن قالی ارمنی باف) را آشکار سازد. روش تحقیق تحلیلی توصیفی و شیوه جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانی است. پس از تحلیل نمادها این نتیجه حاصل شد که در این بیان نمادین گاه هدف هنرمند مفهوم اسطوره ای و یا دینی و آیینی بوده و گاه سودمندی و فایده رسانی گیاه یا حیوان مدنظر بوده است؛ همچنین پژوهش نشان داد که قالی ارمنی باف ایران از انواع قالی ایرانی است که از نظر نقشه کاملا تحت تاثیر مضامین سنت قالی بافی ایرانی قرار دارد.
کلید واژگان: قالی, ایرانی, ارمنی باف, نماد, فرشIn carpet studies، Armani-baf (Armenian woven) is an Iranian carpet، woven since the settlement of Armenians in Safavid era Iran by Iranian-Armenians in some local provinces of Iran، preserving the original features of Iranian carpet and influenced by ancient Armenian tradition of carpet weaving. One of the similarities between Iranian and Armenian rugs can be referred to as especial motifs، sometimes called “meaningful designs” or “symbols”. Thus Armani-baf rug has motifs and symbols: from “Water and Dragon” patterns، to “S shaped”، “Cross shaped”، “Eagle” and “Fish” patterns. Considering the lack of adequate research relevant to Armani-baf rugs، the main goal of this paper is to identify the artistic and cultural similarities between two great nations of Iranians and Armenians through introduction and analysis of symbols in Armani-baf rugs; and to reveal the influences of Iranian tradition of carpet weaving on Armani-baf rugs (Armani-baf rugs being considered as Iranian). This paper is based on fieldwork and library sources and uses descriptive- analytical method. Analysis of the symbols led to the conclusion that in this symbolic expression sometimes the purpose of the artist was a mythical or religious concept and sometimes the usefulness of plants or animals was considered. Also، the research shows that Iranian Armani-baf rug is an Iranian rug which is quite influenced by Iranian carpet tradition in its design.Keywords: Rug, Iranian, Armani, baf (Armenian woven), Symbol, Carpet -
دیدگاه های زیباشناختی و معیارهای فلسفی از جمله مبانی تاثیرگذار بر رویکردهای هنری در اعصار مختلف تاریخی است که می توانند به نوعی این گرایش ها را هدایت کنند. در میان مفاهیم مطروحه در حوزه هنر، می توان رد پای نوعی بینش زیباشناختی مبتنی بر لذت گرایی را که ریشه های آن تا یونان کلاسیک قابل بازکاوی است، جستجو کرد. با توجه به تمرکز بندتو کروچه فیلسوف و زیباشناس سده بیستم بر مفاهیم و تعاریف لذت گرایی زیباشناختی، می توان این دیدگاه را در بستر تاریخی سده نوزدهم میلادی بررسی کرد. از سوی دیگر، رویکردهای فلسفی از جمله مبانی تاثیرگذار در حوزه هایی همچون نگاهداشت و مرمت آثار تاریخی نیز هستند. این پژوهش سعی دارد تاثیر زمینه فکری مورد اشاره بر مرمت های صورت گرفته روی تابلوهای نقاشی در سده نوزدهم میلادی را مورد بررسی قرار داده و نمونه های شاخص آن را معرفی کند. در واقع پرسش این است که آیا دیدگاه مذکور بر مرمت تابلوهای نقاشی در سده نوزدهم اثر مستقیم و چشمگیر داشته است؟ پژوهش پس از تبیین نظریه و ارائه مثال های ملموس، به بیان دیدگاه های مطروحه در این حوزه می پردازد و صحه بر تاثیر این نگره بر روند مرمت نقاشی این سده می گذارد.
کلید واژگان: مرمت نقاشی, زیبایی شناسی, لذت گرایی زیباشناختی, بندتو کروچه, سده نوزدهمAesthetic viewpoints and philosophical concepts are effective factors which can conduct artistic movements. The impact of philosophical basis on the cultural، social، historical and artistic tendencies is to extent that the mentioned philosophical basis is specified as detailed and separated chapters. Among the development and exposition of the philosophical concepts of art area، there are some hedonism-based aesthetic sights in the different of age of history rummaged its roots to the classic age. Aesthetic hedonism can be classified as those philosophical topics rooting in philosophy of ancient Rome and Greece and in addition to its efflorescence in the 18th century in hedonism framework; the considerable development can be seen in middle 19th. Considering the viewpoints of Benedetto Croce، the philosopher and aesthete of 20th century، on concepts and definitions of aesthetic hedonism، this viewpoint can be study in the 19th works. The opposition of rationalism and irrationalism viewpoints in this century and the success of romanticists in the late 20th century have greatly assisted in forming of these concepts. On the other hand، the effect of philosophical concepts on the conservation، preservation and restoration of historical objects is unavoidable. With the starting of 19th century and the formation of new concept in conservation and restoration of historical object، special sights on the philosophical grounds of the century have been started which reached its summit in 20th century. Positioning of painting on one hand and restoration on the other hand، has started interesting challenge in philosophical and aesthetical topics. In this situation، the minimalist sights of some of the conservators (or some restorers) have been replied by the special view such as complete or aesthetical restoration. This research try to study the effect of aesthetical hedonism discussed as philosophical concept of 19th century with the restoration done on the painting of this century، also after the introducing characterize specimens criticizes them. Indeed، the question is that if the mentioned viewpoints have straight and significant effect on the restoration of paintings in 19th century or not? This question is very important to understanding of aesthetical and philosophical concepts in restoration of paintings in 19th century. After the appointment and exampling of common specimens، we discuss the introduced viewpoints in this extent and confirm the effectiveness of this sight on the restoration of paintings in 19th century. Basic philosophy and element applied in restoration are based on absolute aesthetic thought، correction and finally، satisfaction of viewer swinger or exhibiting of important points of those paintings. This concept can be traced in the some cases such as special sight of Giuseppe Molteni in National Gallery of London، FrèdèricVillot in Louvre Museum of Paris and Stefano Bardini in Italy. Art and reproducing of pleasure are among the concepts accepted by painters and painting restorers and conservators in the 19th century confirming the sight of some workers as Andréa Rothe، whom believe that restoration approaches are affected by common philosophical criteria and indicators in the various historical ages.Keywords: Painting Restoration, Aesthetics, Aesthetic Hedonism, Benedetto Croce, 19th century -
هنگامیکه در بیشتر نقاط ایران بر اثر حمله مغول، ویرانی و بیامنی و رکود اقتصادی وجودداشت، شهر یزد به دلیل داشتن یک حکومت محلی ایرانی، مرکزی برای استقرار عالمان، عارفان و هنرمندان بود. با رونق تجارت، این شهر نیز دچار دگرگونی های بسیار شد و کارهای اساسی برای ساخت مدارس علمیه و خانقاه ها در آن صورتگرفت. یکی از مهمترین این کارها ساخت مدرسه های رکنیه (بقعه سیدرکنالدین)، شمسیه (بقعه سید شمسالدین)، کمالیه و حسینیان (گنبد هشت) است. بناهای بیانشده یادگارهایی ارزشمند از قرن هشتم است که به سبب دستنخوردهبودن تزئینات آنها، امکان استخراج داده های موثق از آنها وجوددارد. ازطرف دیگر، این بناها دارای کتیبه های بینظیری در نوع خود است که با مطالعه آنها میتوان به الگوی جامع کتیبهنگاری معماری در بناهای قرن هشتم، نزدیکشد و دریافت که فنون و مصالح، مضامین و طرح و الگوهای رایج در آن دوره چگونه بودهاند.
بنابر دلایل بالا و باتوجهبه فرصت مغتنم و استثناییای که در یک مقطع زمانی برای مطالعه این آثار از نزدیک فراهمآمد، تلاش برآن شد تا ضمن معرفی کوتاه بناهای مورد اشاره به بررسی، ثبت و مقایسه مضامین کتیبه ها و شناخت و طبقهبندی مواد و فنون کتیبهسازی آنها هم پرداخته شود. روش تحقیق بهکارگرفتهشده توصیفی- تحلیلی، شیوه یافتهاندوزی و گردآوری اطلاعات، مطالعات کتابخانهای همراه با برداشت و مستندنگاری میدانی و روش شرح و بسط و تحلیل داده ها هم توصیفی- تطبیقی است. پیش از پایانیافتن مقاله حاضر، این احتمال وجودداشت که در کتیبه ها از خط نسخ استفادهشده اما نتیجه های بهدستآمده بیانگر آن بود که در این دوره کاربرد اقلام کوفی و ثلث رایجبودهاست. همچنین فن اجرای کتیبه ها در بناهای یادشده نیز دربرگیرنده نقاشی و گچبری درون بنا و کاشیکاری بیرون بنا و تزئینات اصلی خوشنویسی (کتیبهنویسی) بودهاست. بیشتر کتیبه ها هم دارای مضامین آیات قرآنی و اسمای الهی بودند.
کلید واژگان: کتیبه کوفی, کتیبه ثلث, یزد, مدرسه, رکنیه, شمسیه, کمالیه, حسینیانWhen most of Persian lands were suffering from insecurity and economical stagnations resulted from Mongol attacks, the Yazd city became the shelter of scientists, sufis and artists because of having Persian local government. Due to business boom, the city faced with many changes and basic attempts were done for constructing theological schools and monasteries. The establishment of various schools such as Rokniyeh, Shamsiyeh, Kamalieh and Hossainiyan can be pointed out as the most important fruits of those attempts. The mentioned buildings are valuable memorials from eight century that, due to their intact decorations, reliable data can be extracted from them. On the other hand, the study of unique architectural inscriptions of these monuments can guide us to a comprehensive plan of eight century art of “Katibeh-neghari-ye Memari” (making architectural inscriptions). Furthermore, it can provide answers to questions regarding materials and techniques, religious themes and decorative features of mentioned inscriptions.For these reasons, considering the valuable and exceptional opportunity which was provided to study these works (from near) during a time section, while proposing a brief introduction of the mentioned buildings, it is tried to investigate, record and compare the content of inscriptions as well as identify and classify the materials and methods used for making them in the four mentioned buildings. Techniques of inscription in the mentioned buildings include drawing, plaster work inside the building and tile-work outside the building, and the main decoration is calligraphy (writing inscription). Most inscriptions have Quranic verses and God’s names. The data of this research was collected via library sources and field studies and the method of research is descriptive-comparative. Before completing this article, it was probable that Naskh script was used in these inscriptions but the results of this study show that in such period the application of Kufic and Thulth scripts was current.Keywords: Kufic inscription, Thulth inscription, Yazd, School, Rokniyeh, Shamsiyeh, Kamalieh, Hossainiyan -
در دوره ایلخانی و پس از آن، همزمان با بهوجودآمدن حکومتهای محلی، شهر یزد، از امنیت نسبی برخوردار بود. در این دوره ها، بناهای مهمی ساختهشد. همچون: پنج بنای بقعه سیدرکنالدین(مدرسه رکنیه)، بقعه سید شمسالدین(مدرسه شمسیه)، مدرسه کمالیه، مجموعه حسینیان(شاملخانه حسینیان یا طاق بلندها و بقعه گنبد هشت) و بقعه شیخ احمد فهادان. نظربه اینکه، هنر و معماری دوره ایلخانی نقطهای درخشان در هنر سرزمین اسلامی ایران است، باوجود پژوهشهای انجامشده، باید اذعان کرد که اقدام جدی بسنده برای فنشناسی دقیق این آثار(به صورت موضوعی) صورت نگرفته و هنوز ابهاماتی درباره فنون و مواد دیوارنگاری این دوره وجود دارد.
به دلیل اهمیت پنج بنای یادشده از دید فن دیوارنگاری در این دوره و باتوجه به فرصت ارزشمند و استثناییای که در یک مقطع زمانی برای مطالعه این آثار از نزدیک، فراهمآمد، تلاششد تا ضمن معرفی اجمالی این بناها، مواد و فنون اجرای دیوارنگاری آنها به روش علمی نیز بررسی شوند. دراین راستا، به شناسایی رنگدانه و بستهای بهکاررفته و سرانجام، مطالعه دقیق و از نزدیک فن اجرای دیوارنگاره، پرداختهشد. در بررسی مستقیم دیوارنگاره ها بهنظر رسید که هنرمند از روش گرتهکردن، یا روش انتقال طرح بهوسیله بریده کاغذ(یا مقوا) و یا اجرای خطوط راهنما در زمان اجرا، بهرهبرده است. نتایج پژوهش، بیانگر آن است که رنگدانه های بهکاررفته در تزیین دیوارنگاره های این پنج بنا، عمدتا ترکیبات معدنی بودهاست. فن اجرا نیز پیرو سنتهای رایج دیوارنگاری، مشتمل بر بسترسازی (اجرای لایه های تدارکاتی)، مشخصکردن مرز نقوش، تثبیت خطوط اصلی نقشها و سپس رنگگذاری(با فن آبرنگ) بودهاست.
روش های بررسی در این پژوهش، مشتمل بر شیمیتر(کلاسیک)، تجزیه دستگاهی، مطالعات کتابخانهای و مطالعات میدانی بوده است.کلید واژگان: ایلخانی, دیوارنگاری, فن شناسی, رنگدانه, یزدRelative security and peacefulness at the age of Ilkhans and simultaneous with the formation of local governments in Yazd city resulted in a good atmosphere for the appearance of well-built constructions such as “Sayyed Roknoddin mausoleum” (Roknieh School)، “Sayyed Shamsoddin mausoleum” (Shamsieh School)، “Kamalieh School”)، “Hussaynian Complex” (including the Hussaynian house or Taq-Bolandha and Gonbad-Hasht mausoleum)، and “Shaykh Ahmad Fahhadan mausoleum”. Considering the Ilkhanid era as a golden age of Persian art and architecture among other Islamic countries، it should be stated that very little effort has done on studying mural painting materials and techniques of this luminous time. Considering the significant values of these five monuments and profiting by the exceptional opportunity for close study of mentioned paintings and decorations، the main goal of this research is the scientific study of above mentioned mural painting materials and techniques. In direct study of wall paintings it seems that the artist has used one of the following
Methodstracing، transferring the design by paper pieces and using guidelines during the performance. According to the current study، no inorganic pigments were detected in decorations of five mentioned monuments. Similar to most common Persian wall painting traditions، here، the main stages of mural painting were detected: priming (different layers of intonaco)، drawing (Tarh Andazi)، fixing the design borders (Qors Kardan-e Tarh) and watercolor painting. Thus، the library and field studies were followed by performing necessary spot tests and using relevant instrumental methods of analysis.
Keywords: Ilkhanids, wall painting, techniques, pigment, Yazd -
قالی ارمنی باف، قالی ای است که پس از سکونت ارمنیان در مناطقی از ایران در عهد شاه عباس صفوی تا به امروز، توسط ایرانیان ارمنی با حفظ ویژگی های اصیل قالی ایرانی و تحت تاثیر فرهنگ قالیبافی قدیم ارمنستان بافته می شود. ارمنیان با ایرانیان رابطه ای بسیار کهن و ریشه های مشترک فرهنگی بسیار دارند. این اشتراکات فرهنگی در ابعاد مختلف زندگی، از جمله در هنرهای ایشان، نمود پیدا کرده است. هنر قالیبافی نیز پیش از ورود ارمنیان به ایران (در عهد صفوی) در بین اقوام ایرانی و ارمنی رواج داشته است. به نظر می رسد که قالی ارمنی باف بیش از حفظ ویژگی های قالی ارمنستان، نمایانگر فرهنگ اصیل قالیبافی ایرانی است. برای بررسی این فرضیه در پژوهش حاضر، مطالعه تطبیقی میان این دو نوع قالی از نظر طرح، رنگ و ویژگی های بافت، با هدف یافتن اشتراکات، تفاوت ها و تاثیرات متقابل آنها ضروری ست. روش پژوهش کاربردی و شیوه جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانی (مصاحبه) است. در تحلیل داده ها نیز از روش توصیفی- تطبیقی بهره گرفته شده است.
کلید واژگان: قالی, قالی ارمنی باف ایران, قالی ارمنستانArmani-baf (Irano-Armenian Rug) is going to be thoroughly extinct. By the settlement of Armenians in some local provinces of Iran، preserving the original features of Iranian carpet and influenced by ancient Armenian tradition of carpet weaving، such carpets were woven at the period of Shah-Abbas، the Great. Having many cultural commonalities، Iranian and Armenian people have had a long lasting history of cultural and civilizational relations. So the features of their cultural traditions is clearly reflected in their wide range of art and craft styles. Even before the emigration of Armenians to Iran، carpet weaving has been a well-known craft among both mentioned people. Despite this، rather than Armenian tradition، the Irano-Armenian Rugs mostly represent the Iranian native tradition of carpet weaving. The analysis of this hypothesis is highly dependent on comparative study of two mentioned carpet weaving traditions، considering: design، color، and weaving specifications. Indeed here with a pragmatic approach the data، gathered through field (conversation) and library research، is analyzed on a descriptive-comparative basis.Keywords: rug, Armani, baf (Irano, Armenian) Rug, Armenian Rug -
مفاهیم بنیادین فلسفی و زیباشناختی همواره اثراتی مستقیم بر روند خلق یا برخورد با آثار هنری داشته است؛ به خصوص، مفاهیمی که در ارتباط با نگاه داشت و مرمت تابلوهای نقاشی است. از این رو بررسی تغییر مفاهیم فلسفی و زیباشناختی در ادوار مختلف تاریخ امری مهم و در این بین شناخت مفاهیم وابسته به سده بیستم، که منجر به ایجاد نوعی بینش جدید بر روند مرمتهای تابلوهای نقاشی شده است، مهم می نمایاند. بر این مبنا، مفاهیم زیباشناختی جدید در حوزه مرمت نقاشی امری جدی و نیازمند بررسی ژرف میباشد. با بررسی مفاهیم مذکور، زیباشناختی جدید، مفاهیم نوینی را در جامعه مرمتی اروپا به همراه آورده است. مفاهیم فلسفی آلمانی به همراه مسایل زیباشناختی ایتالیایی، راه را برای شکلگیری تئوری مرمت نقاشی که مهم ترین آن توسط چزاره برندی1 بیان شد، هموار ساخت. در این پژوهش سعی بر تشریح چگونگی شکل گیری مفاهیم مطروحه برندی و ارتباط آن با عملکرد کاری مرمتگران شده است. این بیان به نوعی تلاشی درجهت بیان مسایل زیباشناختی ایتالیایی مطروحه در مرمت نقاشی، در بستر عملی آن نیز هست. این بررسی در منابع موجود در بستری تاریخی و درپی یافتن ریشه فلسفی و زیباشناختی مبانی نظری معاصر در مرمت نقاشی و ارتباطی منطقی در این حوزه است. با بررسی سازواری نگره مرمت چزاره برندی در بین جوامع مرمتی به خصوص مبانی مربوط به تابلوهای نقاشی این دیدگاه که مبانی مطروحه وی دارای سازواری لازم با نیاز مرمتی روز است قابل دفاع بوده و میتوان ریشه های توسعه نگاه برندی به مفهوم فوق را در این سده نیز مشاهده نمود.
کلید واژگان: مفاهیم فلسفی, زیباشناختی, نگاه داشت و مرمت نقاشی, مبانی نظری مرمت, چزاره برندیBasic concepts of philosophy and aesthetics have usually influenced the process of creation or dealing with artistic work, especially those concepts which deal with conservation and restoration of easel paintings. Therefore, investigating the alteration of these concepts in 20th century, which led to the development of a new view in restoration of easel paintings, is an important issue. On this basis, the formation of new aesthetic concepts in the easel paintings field is a serious issue which needs in-depth researches. New aesthetics presented new concepts in European societies of restoration. German philosophy besides modern aesthetics of Italy simplified the formation of restoration theory of paintings by Cesare Brandi. This research tries to study the formation of Brandi’s theory in a historical and scientific context. By referring to historical context, this study is looking for philosophical background of contemporary theory of painting restoration and a logical connection in this area. Till now, theory of painting restoration by Cesare Brandi in the international conservation societies is acceptable and extendable.Keywords: philosophical concepts, aesthetic, painting restoration, conservation, theoretical basis of restoration, Cesare Brandi -
گنبد غفاریه متعلق به دوره ایلخانان و دارای تزیینات بسیار زیبا، به ویژه انواع هنر کاشی کاری مرسوم در این دوره است. برخی از عناصر معماری در گنبد غفاریه، ایرانی نیست و همین طور در ضلع جنوبی، شرقی و غربی بنا از نشانی به نام چوگان دار استفاده شده که در بنای دیگری در ایران مشاهده نشده است که این نشان به نوعی هویت بنای غفاریه را مشخص می کند.
درباره تزیینات و حتی معماری بناهای دوره ایلخانی، بالاخص گنبد غفاریه مراغه به قدر کافی صحبت نشده است. برخی از تزیینات بناها، مانند کاشی معرق و تکنیک جدید کاشی لعاب پران، در این دوره شکل گرفته و از این دوره کاربرد کتیبه های کاشی معرق به صورت جدی فراگیر شده است. با بررسی تزیینات گنبد غفاریه و نمونه های مشابه آن، به ویژه در دوره ایلخانی، می توان به دسته بندی جامعی از تزیینات این دوره دست یافت. پرداخت اطلاعات در پژوهش حاضر به شیوه توصیفی، مقایسه ای و تحلیلی بوده و روش یافته اندوزی در آن به صورت کتابخانه ای و میدانی است و تقریبا هفده بنا از دوره های مختلف مثل گنبدسرخ، گنبد سلطانیه، مسجدجامع اشترجان و... گونه شناسی شده است. حاصل این مطالعه، شناخت تزیینات گنبد غفاریه، برج مقبره های پیشین و بناهای هم عصر گنبد است. در این گنبد تزیینات متنوعی به کاررفته که منشا آن در این دوره و از نمونه های اولیه این تزیینات است.
اهداف مقاله1- معرفی شاخصه های معماری تزیینات گنبد غفاریه2- مقایسه تزیینات گنبد غفاریه با برج مقبره های هم دوره و قبل، به منظور دست یابی به ویژگی بارز تزیینات معماری دوره مورد بحثسوالات مقاله1-تزیینات گنبد غفاریه نسبت به تزیینات برج مقبره های موجود در مراغه در سده های گذشته چه تفاوت ها و چه شباهت هایی دارد؟
2-شاخصه ها و ویژگی های فنون و تزیینات به کاررفته در دوره ایلخانی نسبت به دوره های گذشته کدام است؟کلید واژگان: گنبدغفاریه, برج مقبره, کاشی معرق, کاشی لعاب پران, ایلخانیThe Qafarieh Dome of the Ilkhanid era displays a remarkable ornamentation specifically diverse tile-work patterns that are unique to this age. A number of the architectural elements of the Qafarieh Dome are not Persian and in the south, east and west wings of the monument an emblem in the name of Chogan-Dar is identified; a name which is not seen in other Persian monuments.
There is inadequate research on Ilkhanid monuments especially the Qafarieh Dome of Maraqeh. Many of the famous architectural ornamentations of Persian art and architecture such as mosaic and luster tiles were first introduced in this era. Furthermore, mosaic inscriptional tiles were officially used in the Ilkhanid era. By investigating the ornamentation of the Qajarieh Dome and many similar Ilkhanid monuments, the specific designs and decorations of this era are classified and ordered. In this paper, seventeen monuments including the Sorkh Dome, Sultanieh Dome, Oshtorjan Jami Mosque are selected and focused upon. The findings of this paper introduce the decorations of Qafarieh Dome with its diverse and original ornamentation in relation to other Ilkhanid monuments.Keywords: Qafarieh Dome, Tomb Tower, Mosaic Tiles, Luster-tile, Ilkhanid era -
ایران با توجه به تمدن کهن خود، آثار تاریخی و فرهنگی بسیار زیادی دارد. در بین این آثار ارزشمند که نیازمند تدابیر نگاهداشتی ویژه است، اشیاء چوبی فراوان دیده میشود، چوب که مادهای ناپایدار است، نیازمند نگاهداشت دقیق است اسیدی شدن از جمله آسیبهایی است که باعث تخریب چوب میشود. در این پژوهش سعی شده با استفاده از فناوری جدید نانو(با توجه به ابعاد و ویژگی های نانو مواد) و با رعایت اصول نگاهداشتی، راهکار مرمتی کارآمد و به روزی برای اسیدزدایی چوبینه های تاریخی ارائه شود.
نمونه چوب آزمایشی در این پروژه یک نمونه چوب مطالعاتی قدیمی مربوط به اوایل قرن دهم هجری (با pH حدود 98/3) است. چوب مذکور در قطعات هم اندازه برش خورد و با محلول نانو مواد هیدروکسیدکلسیم و هیدروکسید منیزیم، به شیوه غوطهوری اسید زدایی شد. پس از بررسی نتایج به دست آمده از آزمایشهای اسیدزدایی، مشخص شد درمان با نانو ذرات هیدروکسید منیزیم، خنثی سازی بهتری را در پی دارد، زیرا، عمق نفوذ بیشتر و یکنواختتری دارد، ذخیره قلیایی مناسبی بر جا میگذارد و چوب را در برابر آسیب های آتی مقاومتر میکند.
کلید واژگان: چوب, محافظت, اسید زدایی, نانو تکنولوژی, سلولز, هیدروکسید کلسیم, هیدروکسید منیزیمHaving a great eultural background and a splendid civilization., Iran has significant wooden objects among its so many valuable conservation objects. Wood is unstable substance, so it must be kept under conservational situations. Acidifying is one of common defects of wooden artifacts. Utilizing the nanoparticles of Calcium Hydroxide and Magnesium Hydroxide in relevance to Conservation basics and ethics, for managing an up to date efficient restoration method is the main goal of this research.Wooden samples taken from a historic piece of wood (dated about 10 A.H. /17A.C.) had a 3/98 pH. These uniform pieces were immersed in separate solutions of Calcium Hydroxide and Magnesium Hydroxide for an exact time under controlled situations. The results showed that nanoparticles of Magnesium Hydroxide are more efficient, because they have better identical penetration and adequate alkaline residue, and the cured wood can be more stable in future.Keywords: Wood, Conservation, De–acidification, Nano–Particles, Cellulose, Calcium Hydroxide, Magnesium Hydroxide -
موزونسازی دیوارنگاره های تاریخی، از دید نظری و در کار، همواره یکی از دغدغه های مرمتگران بوده است. یکی از مشکلات موجود، شناخت دقیق روش های موزونسازی و انتخاب درست آنها در بررسی شرایط ویژه هر اثر است. به دلیل مشاهده سردرگمی در زمینه مبانی این کارها و نیز احساس نیاز به پررنگ نمودن رابطه میان مبانی نظری و بخش اجرایی، هدف این مقاله، بررسی نظریات و استخراج قواعد اصولی در انتخاب شیوه موزون سازی متناسب با هر اثر است؛ بنابراین مقاله میخواهد به این پرسش پاسخ دهد که «مبانی نهفته در پس کار موزونسازی کدام است و این مبانی در عمل به چه شکل وشیوه هایی تجسم عینی می یابد؟».
در روند پاسخگویی نیز، تلاش شده با ارائه نتایج پژوهش در قالب یک متن توصیفی برگرفته از منابع معتبر در زمینه ی مبانی نظری مرمت دیوارنگاره ها، تصویری روشن از انواع روش های موزونسازی ارائه شود. در این صورت مرمتگر میتواند با دید باز به گزینش روش موزون سازی مناسب بپردازد. در این میان از تجربیات شخصی نیز بهره گرفته شده تا سرانجام بتوان با تجزیه و تحلیلی کیفی، نتایج نهایی را که همان «شناخت اصول و شرایط مقدماتی در مواجهه با نقاشی های دیواری در راستای انتخاب مناسبترین روش موزونسازی» است، به دست آورد.کلید واژگان: مرمت, مبانی مرمت, نقاشی دیواری, کمبود, موزون سازی(رتوش)Retouching of wall paintings has been the important matter in theory and practice. Some of the real problems are exact knowing of retouching methods and right choosing them in appropriate with each case. By reason of observing confusion in field of theory and need to highlight the connection between theory and practice, aim of this paper is to review these viewpoints and to extract main regulation in choosing good approach; thus it wants to answer these questions: “what issues are bases of retouching work? And, what ranges are domains of these studying?”In response process going through a descriptive approach, are searched references in this field to gain basic terms at the start; then by help from personal experiences, with a qualitative analysis can gain final results that are “knowing principles to face wall paintings and choosing the best method.”
Keywords: Restoration, Theory, Wall paintings, Lacunae, Integration, Retouching -
بافت، از عناصر مهم بصری در هنرهای تجسمی است که به صور مختلف به وجود می آید. نقاشی، جسمی چند لایه است که هر لایه آن بافت ویژه ی خود را داراست. بافت می تواند ذاتی مصالح آماده ی انتخابی به وسیله ی هنرمند، همچون پارچه تکیه گاه، باشد، یا در لایه بستر یا لایه رنگ و یا با موادی غیر از رنگ در سطح اثر به وجود آید. ترک های ناشی از میانکنش نقاشی و محیط نیز، بافتی یکدست ایجاد می کند که ارزش تاریخی دارد. لذا، با توجه به اهمیت و نحوه شکل گیری بافت، محافظت از آن را بایستی در زمره ی اصول بنیادین دانش حفظ، نگهداری و مرمت آثار هنری قرار داد. بافت به ویژه مورد توجه هنرمندان سده بیستم بوده است. از دهه دوم این سده با ورود موادی با بافت آماده به نقاشی و شکسته شدن محدوده های مواد در نقاشی این عنصر تجسمی اهمیتی بسزا پیدا کرد. در این مقاله ضمن طبقه بندی انواع بافت، به فن شناسی آن در نقاشی های سه پایه ای با توجه به لایه های نقاشی و اثر زمان بر آنها پرداخته ایم. توجه ویژه به مواد مورد استفاده و فن هنری برخی هنرمندان معاصر و بررسی تحولات تکنیکی ایجاد شده در آثار آنان در طی زمان های مختلف از نکات مهم مقاله است.
کلید واژگان: بافت, نقاشی سه پایه ای, لایه تکیه گاه, لایه بستر, لایه رنگ, محافظتJournal of Fine Arts, Volume:15 Issue: 1, 2010, PP 115 -125Texture, one of the important elements in visual Arts, is produced in different ways. Whereas each painting is a multilayered object, any separate layer can have its own distinct texture. Texture can be resulted of inherent nature of artist's depicted materials, such as canvas or support, and it can be, also, produced in the ground or paint layers. In addition, by using of different materials, the artist can make his ideal texture. It is remarkable that some cracks appear on the painting layers throughout the time which make a unique – homogenous texture. Such a texture, demonstrates the antique validity of the painting. Considering the importance of texture and its way of development, therefore, the texture protection should be seen as a basic tenet of art conservation and restoration knowledge. Obviously the protection and transmission of innate meanings of any art objects seriously is dependent on the protection of whole material construction. Any variation in texture equals to alteration in meanings and serious deterioration of painting's integrity. By the way, it is usual to see the simultaneous texture alteration and material construction. Being one of the 20th century artist’s main tasks, making of texture has been developed in different ways. In second half of the last century, when the ready-made materials such as wall paper and fabric became popular and unlimited, expansion of materials variety took place, this visual element gained a new worthy importance. The paper considers the support layer, ground layer, pain layer texture and texture imposed to the object by surface cracks. Moreover, the techniques and methods to make such effects are considered by the authors. It is notable that applying of canvas texture on the support layer and to make a texture by artist discussed in art since the 20th century onward. For instance impressionists use such a technique to make a thick layer of color. However, it is possible for a soft surface to turn to a coarse one by new cracks throughout the time. Artists have used canvas and wood as support for easel painting. Different methods of ground layer preparation, made the artists to produce different textures on ground layer. Pastiglia and gilding resulted in a shining surface in Italian paintings before 1400 AD. In the early 20th century the artists applied absorbent grounds which could produce a fresco surface. In 1920s, materials other than paints were added to painting, to artists with making new textures. Cubist artists applied these materials for the first time in collage technique including wallpaper pieces, fabric, and newspaper and so on. To produce a texture, later, artists applied more materials such as sand, plaster, and so on. In this paper, after classifying different kinds of texture and reviewing the history of easel painting texture and its techniques, the effect of time on different painting layers is discussed. Having a new valuable approach to materials and techniques of some well-known contemporary artists in different periods of time is the main highlight of this essay. -
رهنمود نگهداری و نمایش نقشه های قالی در موزهمتاسفانه بافندگان و دست اندرکاران قالی ارزش زیادی برای نقشه آن (نسبت به قالی بافته شده) قائل نیستند. این بی توجهی باعث از بین رفتن نقشه های قالی، پس از چندبار استفاده، می شود. در نتیجه حفظ و نگهداری نقشه های قالی ضروری به نظر می رسد. حفظ و نگهداری نقشه های قالی تابع تدوین طرح حفاظتی و علمی مناسب و دقیق و انتخاب شیوه مطلوب نمایش آنها در موزه است. به منظور محافظت نقشه ها در شرایط مطلوب و بهینه، محفظه ویژه نگهداری نقشه های بزرگ پیچانده شده و دور لوله و نیز ویترین ویژه نمایش نقشه های با ابعاد بزرگ توصیه می شود...
-
حفظ و نگهداری نقشه های قالی تابع تدوین طرح حفاظتی، مرمتی و علمی مناسب و دقیق آنهاست. مطالعات پژوهشی و فن شناسی درباره نقشه های قالی دو منطقه اصفهان و کرمان با هدف کلی دستیابی به یک طرح جامع و دقیق برای حفظ و مرمت آنها انجام گرفته است. در این پژوهش علاوه بر تفاوتهایی در تکنیک اجرای نقشه قالی دو منطقه، بر اساس مشاهده میکروسکوپی نوع الیاف کاغذ نقشه بدون تکیه گاه کرمان از چوب درختان کاج و صنوبر، الیاف مقوا و کاغذ نقشه قالی مقوایی کرمان از چوب درختان کاج و صنوبر و الیاف کاغذ نقشه قالی اصفهان از چوب درختان زبان گنجشک سفید و کاج شناسایی شد...
کلید واژگان: فن شناسی, نقشه قالی, کاغذ, رنگ, رنگدانهConservation and preservation of carpet design cartoons requires a scientific con servation plan appropriate for each case study. The research into the carpet designs of Kerman and Isfahan regions was carried out in 2003 in order to gain access to a comprehensive and exact method for their conservation. In this research, besides the differences in the techniques of producing carpet designs in these regions - based on microscopic observations - the kind of paper fibers used in Kerman was realized as a pine wood byproduct, while the Isfahan region cartoon paper was from ashwhite and pine trees. The kind of dyes that have been used in colouring of carpet designs in Kerman and Isfahan was determined on the basis of the elemental analysis of SEM and FTIR spectrum. Subsequently, the organic origin of the following dyes was established: black, dark- blue, blue, red and the black ink of the checkered paper (manual and printed). The other dyes were mineral. The compound white colour in Kerman carpet designs was white lead and the compound white of Isfahan (except light blue) was zinc oxide.Keywords: technology, carpet desing, paper, colour, pigment -
مواد مورد استفاده به وسیله نگارگران ایرانی در سده های میانیاین مقاله حاوی اطلاعات تطبیقی درباره رنگدانه هاست، این اطلاعات از منابع مکتوب فارسی و از تجزیه رنگدانه های مجموعه ای از نگاره های ایرانی، موجود در موزه هنری لس انجلس کانتی، به دست آمده است. درباره تکنیک نگارگری ایرانی هم، آن گونه که در منابع مکتوب آمده است، توضیحاتی ارائه خواهد شد...
نمایش عناوین بیشتر...
بدانید!
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشته‌های مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته می‌توانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.
©2000-2025 magiran.com All Rights Reserved.