حمید کرمی پور
-
شهر تاریخی اوجان یکی از شهرهای مهم دوره تاریخی و ایلخانی در شمال غرب ایران و در آذربایجان شرقی قرار دارد. از بررسی و کاوش شهر تاریخی اوجان توسط هیات باستان شناسی دانشگاه تهران تعدادی سکه یافت و یا اهداء شده است که در این پژوهش، 14 عدد سکه را که تا حد امکان پاک سازی و مطالعه شده و درنهایت کتیبه ها و نقوش آن ها مورد بررسی و خوانش قرار گرفته در این پژوهش ارائه شده است. هدف این پژوهش خوانش و مکان یابی محل ضرب سکه هاست. دو پرسش اساسی این پژوهش: 1- شناسایی آلیاژ سکه ها (؟)، 2- آگاهی از نوشته ها و کتیبه سکه هاست(؟). ضمن معرفی سکه ها به ویژگی های آن ها پرداخته شده است. همه این سکه ها به جز یک مورد، به سبک سکه های «ابوسعید» آخرین ایلخان قدرتمند مغول که در شهر اوجان زاده شده، ضرب شده اند. براساس تجزیه عنصری انجام شده بیشتر سکه ها از مس ساخته شده اند. دو نمونه از سکه ها از آلیاژ مفرغ (مس - قلع) و یک سکه از آلیاژ برنج (مس - روی) ساخته شده است. در ترکیب آلیاژی تمامی سکه ها سرب گزارش شده است. چون شهر اوجان پایتخت تابستانی ایلخانان مغول بوده، تقریبا همه سکه ها ضرب ضربخانه تبریز هستند. این موضوع شاید به دلیل اهمیت تجاری و اقتصادی تبریز در دوره ایلخانان است و سکه ای که در شهر اوجان ضرب شده باشد تاکنون از این محوطه یافت نشده است.
کلید واژگان: شهر اوجان, دوره ایلخانی, آلیاژ, ضربخانه, سکه های اوجانThe historical city of Ujan, located in in East Azerbaijan northwest Iran, has been one of the most important cities of the Ilkhanid dynasty (1256 to 1335 AD). A number of coins were found during the excavation and study of the site by Tehran University’s Archaeological Board in 2017-2020. In this article, 13 coins have been analyzed and reported. The coins were cleaned as much as possible so that the inscriptions and designs were examined and read, whose results are presented in this paper. All of the 13 coins are minted in the styles attributed to the Abu Sa’id period, the last powerful Mongol Ilkhanid ruler born in Ujan. Based on elemental analysis, most coins are copper. Two of them are made of bronze alloy (copper-tin) and the other is made of brass alloy (copper-zinc). The use of lead has been reported in the composition of all alloyed coins. All the coins unearthed from Ujan excavations have been minted in the city of Tabriz. This is probably due to the commercial and economic importance of Tabriz in the Ilkhanid period, because no evidence of minting coins has been found or reported in the Ujan area so far. The analyses of the coins are indicative of important historical, cultural and political facts about the Ilkhanid dynasty.
Keywords: Ujan, Ilkhanid Period, Alloy, Mint, Ujan Coins -
رفتار سیاسی به معنای کنش و واکنشهایی که فرد بر مبنای پایگاه طبقاتی، اجتماعی و عقیدتی خود در مقابل سیاست های رسمی ابراز می کند، در این مقاله مورد تاکید است. بررسی رفتار سیاسی مراجع شیعه در برهه های مختلف میتواند تصویری نسبتا روشن از اندیشه سیاسی آنان در قبال نهاد سلطنت ارائه دهد. از جمله این مراجع، آیت الله حاج آقاحسین طباطبایی قمی است که در حوزه کهن مشهد ریاست و زعامت داشت. نفوذ و اعتبار مذهبی وی البته به تهران و بسیاری از مناطق دیگر نیز سرایت کرده بود. بررسی رویارویی کوتاه مدت آیت الله قمی به عنوان یکی از عالی ترین مقامهای دینی نهاد روحانیت با برخی سیاست های پهلوی اول زمینه مناسبی برای مطالعه عکس العمل فقیهان در برابر فعالیت های سیاسی - فرهنگی این دوره را فراهم خواهد ساخت. این مقاله بر آن است ضمن بررسی اجمالی زندگی تحصیلی آیت الله قمی، واکنشها و رفتار سیاسی وی را در قبال سیاست های دوره رضاشاه بنمایاند. این نوشتار در پی پاسخ به این پرسش است که آیتالله قمی در رفتار سیاسی خود با اساس سلطنت رضاشاه مخالفت داشته یا این که همچون فقهای دوره قاجار رویکردی توام با احتیاط و دوراندیشی داشته است؛ سلسله ای که شاهانش خود را پادشاه شیعه دانسته و بر این مبنا حمایت فقیهان شیعه را با خود داشت. حمایتی که به دو مولفه ارشاد و انتقاد شناخته میشد. در واقع این بررسی نشان میدهد قمی به سنت همیشگی فقهای شیعه، یعنی ارشاد و انتقاد عمل میکرد و حتی اعتراض وی به تغییر کلاه پهلوی به شاپو بر مبنای این سنت، ملایم بود.
کلید واژگان: طباطبایی قمی, سلطنت پهلوی, نظام وظیفه اجباری, سیاست اتحاد لباس, انتخابات مجلس, اندیشه سیاسی فقهای شیعهThe political conduct denotes actions and reactions exhibited by an individual toward official polices based on his/her social class and ideology on which it is focused in this paper. Analysis on political conduct taken by Shiite scholars in various eras may present a relatively clear image of their political doctrine versus monarchical institution. Ayatollah Haji Agha Hossein Tabatabaei Qomi is one of these Islamic clerics, who have been leader in Mashhad ancient seminary. His religious influence and authority has been also spread to Tehran and many other regions as well, of course. Review of short-term confrontation of Ayatollah Qomi to some of policies of Pahlavi I regime, as one of the highest religious officials in Islamic clerical institution, will prepare well ground for conducting study on reaction taken by Islamic jurists to political-cultural activities at this period. This paper intends to indicate his political reactions and behavior versus policies in Reza Shah’s era in addition to review briefly academic biography of Ayatollah Qomi. This paper aims to give answer to this question that if Ayatollah The political conduct denotes actions and reactions exhibited by an individual toward official polices based on his/her social class and ideology on which it is focused in this paper. Analysis on political conduct taken by Shiite scholars in various eras may present a relatively clear image of their political doctrine versus monarchical institution. Ayatollah Haji Agha Hossein Tabatabaei Qomi is one of these Islamic clerics, who have been leader in Mashhad ancient seminary.
Keywords: Tabatabei Qomi, Pahlavi monarchy, Compulsory Military Services, Unified Dress Policy, Parliamentary Elections, Political doctrine of Shiite jurists -
Cambyses' campaign in Egypt is one of the major issues concerning the Achaemenids, narrated by Herodotus. Further investigation of Herodotus' narratives on this subject, with the help of other sources and modern archeological discoveries, is one of the aims of this paper. Providing different analyses on the historical causes and motivation of Cambyses campaign in Egypt in the two areas of studies about the history of Iran and Egypt is another aim of this article. Here the main question is, can Herodotus be trusted about the causes of Cambyses' invasion of Egypt? The examination of some of Herodotus' narratives shows the occasional Egyptian interference in the affairs of the Greek cities of Asia Minor and the Achaemenid colonies, which further contradicts Herodotus' account of the causes of Cambyses' invasion of Egypt. In fact, the understanding of Herodotus' narratives on the Cambyses' invasion of Egypt is possible by analyzing other accounts of Herodotus about the Achaemenid history, before and after the Cambyses' invasion of Egypt; and, one cannot rely solely on Herodotus' direct accounts of the causes and motivation of this campaign.
Keywords: Herodotus, Cambyses Campaign, Egypt, Iran -
Namaeh Farhangistan, Volume:18 Issue: 2, 2020, PP 105 -122
It seems defective and even impossible to perceive development of Islamic world without conception and recognition of gnostic and Sufi teachings during premodernist era. This claim has been particularly valid, especially among Muslims in Indian subcontinent because Sufis and leading characters (Qutbs) were assumed as the major factors in the fields of intellectual and sometimes political developments at this part of Islamic territory. Punjab land, which was considered as one of the energetic cultural and political bases for Muslims and as one of the important resistant centers against British colonialism before formation of Islamic State of Pakistan (1947), currently witnessed their intellectual and political effort at the end of the 19th century and early years of 20th century. Qadianiyeh denomination was one of the streams emerged at this point in Islamic world during discussed period and it was established by Ghulam Ahmad Qadiani. Primarily and in the process of clerical effort taken in Punjab, Ghulam Ahmad introduced oneself as a non-divinely prophet (i.e. prophet without divine revelation) ad after achieving some followers he called his mission as an independent prophet who possessed characteristics of a divine prophet. Due to the paradigms and doctrines that were called as unconventional and atheist by Muslim leaders in Punjab, he was excommunicated from Muslim community, but his claim could attract some followers among some of Muslim in this region. Reviews on his doctrines may indicate that regardless of expediencies of that time and political interests, the gnostic teaching of ‘Perfect Human’, which was proposed by great mystics in Islamic world and evolved by Ibn Arabi (1165-1240AD), has essentially affected formation of his paradigms. The present paper explains the quality and reason for this effect using descriptiveanalytical method and by means of librarian sources. Historical data have been derived from several references and studies in Urdu, Persian, Arabic and English in this paper.
Keywords: Ibn Arabi, Perfect Human, Mirza Ghulam Ahmad Qadiani -
رویکرد نیروهای مذهبی به معارف نوین از زمان ولایت عهدی و امارت عباس میرزا بر آذربایجان تا پایان دوران قاجاریه (1214-1304) در بسیاری از پژوهش های مربوط به این عصر به شکل های گوناگون بررسی شده است. این موضوع به خصوص برای روشن شدن جنبه های پیچیده و ابهام آمیز رابطه سنت و تجدد در دوره مورد بحث اهمیت مضاعف یافته است؛ اما توجه به این موضوع مهم در عصر پهلوی توسط پژوهشگران دریغ شده است؛ یکی از علل این کاستی را باید بر تمرکز پژوهش های سیاسی و تاریخی این دوره بر چالش های سیاسی و اقتصادی جستجو کرد. طبیعی است در این فرایند تکاپوی فرهنگی کنشگران سیاسی در محاق فرورفته است. انتشار اسناد شهربانی و ساواک و نیز خاطرات شخصیت های سیاسی و فرهنگی در چند دهه این نقص را تا حدودی جبران کرده است. این تحقیق با تاکید بر چرایی و چگونگی حضور فعال نیروهای مذهبی در عرصه آموزش در این دهه را با تکیه بر اسناد شهربانی بررسی می کند. بر مبنای این پژوهش نیروهای مذهبی با استفاده از ظرفیت های قانونی و به خصوص قانون مدارس ملی (خصوصی)، صاحب بزرگ ترین زنجیره مدارس خصوصی گردیدند. از میان سازمان های متعدد مذهبی موسسه جامعه تعلیمات اسلامی به مدیریت شیخ عباسعلی اسلامی در این زمینه گوی سبقت را از فعالان آموزشی ربود و از این زمان تا پایان رژیم پهلوی به عنوان فعال ترین سازمان فعال آموزشی نزد همگان معروف گردید.
کلید واژگان: معارف نوین, جامعه تعلیمات اسلامی, شورای معارف, نیروهای مذهبی, مدرسه نوThe attitude taken by religious forces toward Modern Teachings has been discussed and explored in many studies relating the period from time of incumbency of Abbas Mirza as Qajar Crown Prince and ruling over Azerbaijan through the end of Qajar era (1214-1304hs/1835-1925AD). This issue has become doubly important, especially for clarifying complex and ambiguous aspects of tradition- modernity relationship during discussed period, but this important subject has been overlooked by some researchers in Pahlavi era. One of the reasons for such a defect should sought for focusing of political and historical studies on political and economic challenges during above-said period. It is natural in this process that the cultural effort made by political activists to be on the wane. Publishing of documents from gendarmerie and SAVAK organization as well as diaries of political and cultural characters during several decades has partially compensated for this defect. Focusing on reason and quality of active presence of religious forces in educational scene in this decade the present research examines them by emphasis on evidences from gendarmerie. Based on this study, religious forces possessed the largest chain of Private Schools using legal potentials and particularly rule of National Schools (private). The persons graduated from these modern educational centers gradually acquired Islamic identity and about two hundred thousand schools were built by religious groups, especially marketers and clergymen so it was a great stride taken toward Islamization of community. Among several religious organizations, Islamic Teaching Association Institute, managed by Sheikh Abbasali Eslami, overtook other educational activists and it was known as the most active educational organization in the public from this time to the end of Pahlavi regime
Keywords: Modern Teachings, Islamic Teaching Association, Teachings Council, Religious Forces, Modern School -
اوجان، یکی از شهرهای معرف دوره اسلامی در منطقه آذربایجان با مساحت حدود 90 هکتار در فاصله پنج کیلومتری شهر کنونی بستان آباد واقع است. ساختار اولیه این شهر متعلق به سده های4 تا 6 ه.ق. و مصادف با دوره حکومت سلجوقیان در ایران بوده و گسترش اولیه این شهر در سده های7 و 8 ه.ق. و اوج شکوفایی آن متعلق به اواسط دوره ایلخانی به بعد تا دوره صفوی بوده است. نابودی و انحطاط کامل این شهر در دوره قاجار روی داده است. در این مقاله با استفاده از رویکرد توصیفی-تحلیلی و روش تحقیق تاریخی و با تکیه برمنظر باستان-زیست بوم شناسی به مطالعه مولفه های موثر در شکل گیری شهر اسلامی اوجان و به دنبال آن پی بردن به عملکرد شهر و علت تشکیل آن و در نهایت به علل فروپاشی این شهر پرداخته شده است. پژوهش مورد نظرکه برپایه مطالعات کتابخانه ای و میدانی انجام شده است، مشخص می سازد، ساختمان شهر به واسطه موقعیت بین راهی آن به وجود آمده است و از این گذر عملکرد شهر نیز مشخص می شود. این شهر درمسیر شبکه های اصلی ارتباطی با سایر شهرهای عمده از جمله تبریز و زنجان ساخته شده و با توجه به موقعیت جغرافیایی از منابع طبیعی خوبی برخوردار بوده است و تا اواخر دوره صفوی پر رونق بود، اما با شروع دوره قاجار از اهمیت این شهر کاسته و درنهایت متروک شد. این مطالعه تاریخ سیاسی و اجتماعی شهر اوجان، آثار برجای مانده از شهر، شامل آثار: معماری، شهر سازی، آثار فرهنگی به جامانده بخش های مختلف شهر شامل قبرستان، کهن دژ آشکار می سازد.کلید واژگان: اوجان, سلجوقی, ایلخانی, شهرسازی, بستان آبادUjan covers about 90 hectare area, where locates 5 Km away from modern Bostan Abad. Earlier construction of the urban center dates to 4-6 AH centuries that coincides to Seljuqs era. It developed during 7 and 8 AH centuries and reached to summit during middle Ilkhanid to Safavid period. It collapsed and destroyed during Qajar period. Here, there is an attempt to study effective elements in formation of Ujan and its consequent function, using descriptive-analytic view and historic research method, based on archaeological-environmental landscape. Finally, it is involved in reasons of collapse of the city. Bibliographic and field studies indicate that construction of the city was for midway positioning. In addition, present paper presents subjects about political and social history, architectural remains, urbanization, cultural remains, and different districts of the city including cemetery and administrative center.Keywords: Ujan, Seljuqid, Ilkhanid, Bostan Abad, Urbanization
-
آیین پهلوانی و عیاری با شیوه ها و اشکال گوناگون در تاریخ بسیاری از ملت ها وجود داشته و از جایگاه رفیع و مهمی برخوردار بوده است. در تاریخ ایران زمین نیز این پدیده، از پیش از اسلام تا روزگار معاصر، در جامعه شهری و روستایی نقش ها و کارکردهای متفاوتی داشته است. این آیین به اقتضای هر عصر، برخی ویژگی ها را از دست داده و پاره ای عناصر دیگر را اخذ کرده است. در پی ایلغار مغول به ایران در سده هفتم هجری، نهادهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، برای مدتی کارایی پیشین خود را از دست دادند و جامعه ایرانی، برای نخستین بار در دوره اسلامی، با چالش بزرگی روبرو گردید. شرایط جدید اجتماعی و سیاسی، زمینه نقش آفرینی و کنش گری پهلوانان و عیاران را در عرصه های سیاسی و اجتماعی این دوره فراهم آورد. موضوع این مقاله بررسی چگونگی شکل گیری تحولات آیین پهلوانی و عیاری در دوره مورد بحث است و درصدد پاسخگویی به این سوال است که چرا و چگونه پهلوانان و عیاران به ماهیت سیاسی و اجتماعی در جامعه این عصر دست یافتند. در پژوهش هایی که تا کنون در این زمینه به خامه درآمده است چگونگی این تحول مورد بررسی قرار نگرفته، اما این نوشته با روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای درصدد بررسی و تحلیل این موضوع است. نوشته حاضر با اتکاء به منابع تاریخی درصدد اثبات این موضوع است که دوره مورد بررسی، در تحول آیین فتوت، تا روزگار خود مهم ترین عصر تاریخی به حساب می آید و سرزمین خراسان مهم ترین نقش را در این فرآیند داشته است.کلید واژگان: فتوت, عیاران, پهلوانان, قرن هفتم و هشتم هجری, خراسان, اخیThe chivalry and knighthood conduct (Ayyāri) have been found in histories of many nations in different forms and types and had high status and important position. This phenomenon has played different roles and functions in the Iranian history in urban and rural communities from the pre-Islamic era to the recent time. During time, this tradition has lost some characteristics and achieved other elements due to social changes. Pursuant to Mongol Invasion (Ilqar) to Iran in 7th AH/13th AD century, political, economic and social institutions lost their previous effectiveness for a while and Iranian Community was exposed to a great challenge for the first time in the Islamic Period. The new sociopolitical conditions prepared new roles and functions for champions (Pahlivānān) and knights (Ayyārān) in the social and political scenes of this era. The Subject of the current investigation is to analyze the formation and later developments of chivalry and knighthood conducts during the aforesaid period and attempts to answer this question that why and how champions and knights achieved the social and political significance in the society at this period. The quality of the given development has not been examined in the current literutre, thus the present paper intends to review and analyze this issue using descriptive- analytical method and via written sources. Based on historical sources, the current paper tends to prove this point that the aforementioned period is the formative period for developing chivalry conduct.Keywords: Futuwwa (chivalry), Ayy?r?n (knights), Champions(Pahliv?n?n), 7th- 8th AH, 13th- 14th AD centuries, Khorasan, Akhi
-
مولف این کتاب آقای دکتر علی اکبر ولایتی در ده فصل تاریخ ایران از ورود اسلام تا حمله مغول را مورد بررسی قرار داده است. چنانکه از عناوین فصول کتاب مشخص می شود، این اثر تاریخ سیاسی ایران در دوره مورد اشاره را کانون توجه خود قرار داده و مسائل اقتصادی و اجتماعی در آن بصورت پراکنده مورد بحث قرار گرفته است. نویسنده کتاب، در خلال فصل های مختلف علایق دینی و ارزشی خود را حتی در توصیف رویدادها نشان داده و با بهره گیری از متون تاریخی، در بحث از علل رویدادها رویکرد خاص خود را دنبال کرده است. نکته مهم اینکه نگاه ایدئولوژیک بر تمام فصول کتاب سنگینی می کند به گونه ای که تشیع و آموزه های آن به گفتمان اصلی مردم ایران در همه دوره های تاریخی تبدیل شده است در نقد و بررسی این پژوهش کوشش بر آن است تا معلوم گردد نویسنده چه از نظر روش و چه محتوی تا چه اندازه به اصول پژوهشی علم تاریخ پایبند بوده است.کلید واژگان: صفاریان, سامانیان, آل بویه, سلجوقیان, خوارزمشاهیان, تشیعThe author of this book, Dr. AliAkbar Velayati, has examined Iranian history from advent of Islam to Mongol Invasion in ten chapters. As it characterized from titles of chapters of the book, this work has referred to Iranian political history during aforementioned period and economic and social issues have been dispersedly discussed. The book author has shown his religious and value-driven interests even in decription of events and taken his own specific approach in discussing about reasons of events by enjoying of historic texts. The important point is that an ideological attitude governs heavily over all chapters of the book so that Shiite and related teachings have been turned into the major discourse of Iranian nation in all historic eras. Regarding critique and analysis of this study, it is tried to reveal how much the author has been abided by research principles of historic knowledge whether by method or by content.Keywords: Saffarid, Samanid, Buyid Dynasty, Seljuks, Khwarizmians, Shiite
-
اهمیت شناخت و واکاوی جریان ها و گروه های معارض با حکومت پهلوی در مطالعات تاریخ انقلاب ایران غیر قابل انکار است. پژوهش حاضر درصدد است به شناسایی گروهی اسلام گرا با مشی مبارزه مسلحانه به نام «گروه حزب الله » با تمرکز بر فرآیند «انشعاب» این گروه، به عنوان مهم ترین عامل موثر در فروپاشی آن بپردازد، عاملی که پیشینه پژوهش موجود، آن را مسکوت گذاشته و یا در تحلیل آن به خطا رفته است. پژوهش حاضر با روشی توصیفی – تحلیلی در پاسخ بدین پرسش که «گروه حزب الله چرا و چگونه دچار انشعاب شد و فروپاشید؟» به این نتیجه رسید که معضلات جدی درون گروهی حزب الله (که وفاداری و تعهد اکثریت اعضا به گروه را کاهش داده بود) و جذابیت اجتماعی، استراتژیکی و تاکتیکی سازمان مجاهدین خلق برای اکثریت اعضای گروه، پیشنهاد سازمان به حزب الله مبنی بر ادغام را، به نقطه انفجار اختلافات درون گروهی تبدیل نمود که نتیجه آن بروز انشعاب و سپس فروپاشی حزب الله بود.کلید واژگان: گروه حزب الله, انشعاب, فروپاشی, سازمان مجاهدین خلق, انقلاب ایرانThe importance of recognizing and criticizing the opposing groups and parties with the Pahlavi regime is undeniable in the studies of the history of Islamic revolution in Iran, a factor that has not been mentioned in the history of current research, or an error has occurred in its analysis. Through a descriptive analytic method, the present paper has concluded, as an answer to the question why and how the Hezbollah group split and collapsed, that serious dilemma inside the group that had reduced the loyalty and commitment of many members. On the other hand the social, strategic and tactical attractiveness of the MKO (Mojahedin Khalq Organization) for the majority of the members of Hezbollah group changed the integration proposal of organization to a point of blasting the Hezbollah intergroup disputes which resulted in its split and then collapse.Keywords: Hezbollah Group, Split, collapse, Mojahedin Khalq Organization, Revolution of Iran
-
پژوهش نامه تاریخ، پیاپی 43 (تابستان 1395)، صص 113 -130بلوچ ها قوم سنی مذهب ناراضی در مرز های شرقی قلمرو صفویان بودند که با حمایت از افاغنه غلزایی موجبات سقوط اصفهان را در 1135 هجری فراهم کردند. سقوط اصفهان به نام افغان ها، با قدرت جنگاوری بلوچ ها صورت گرفت. موردی که بلوچ ها را به افاغنه برای حمله به اصفهان نزدیک می کرد؛ علاوه بر هم کیشی آنان، مظالمی بود که طی سال ها حکومت شیعه مذهب صفوی در حق این قوم محروم و مغضوب انجام داده بود؛ بنابراین، بلوچ ها راه چاره را در حمله به اصفهان برای گرفتن انتقام کینه های چندین ساله یافتند و به درخواست دوستی افاغنه پاسخ مثبت دادند و بدین ترتیب زمینه ی سقوط اصفهان مهیا شد. پژوهش حاضر بر آن است تا عوامل و زمینه هایی را بررسی کند که باعث شد بلوچ ها به سمت اصفهان حرکت و موجبات سقوط آنجا را فراهم کنند و قصد دارد به این پرسش ها پاسخ که چه عوامل و انگیزه هایی موجب شد بلوچ ها با افاغنه متحد شوند و در نهایت چرا این اتحاد از هم فرو پاشید؟ این پژوهش درصدد است با تکیه بر منابع و پژوهشها، زمینه های حمله بلوچ ها به اصفهان و تاثیر آنها در سقوط این شهربررسی و پیچیدگی های موجود را برطرف کند و پاسخی درست و درخور برای این مقوله ارائه دهد.کلید واژگان: بلوچ, صفویان, سقوط اصفهان, افاغنه, حکومت مرکزیBaluch people were displeased Sunni people who were living at the eastern borders of Safavid. Supported by Ghalzaee Afghans, they paved the way for collapse of Isfahan in 1135 AH. The collapse of Afghans with the name of Afghans took place by warlike power of Baluch people. The reason that encouraged Baluch people to join Afghans to attack Isfahan, in addition to their common religion, was the oppression of Shia government of Safavid on these disgraced people. Therefore, Baluch people decided to attack Isfahan to take revenge of several years rancor, and they gave positive response to request of Afghans and they caused the collapse of Isfahan. The present study aims to investigate the factors led to Baluch people move toward Isfahan and cause the collapse of Isfahan. It also aims to respond the question that which factors and incentives caused that Afghans and Baluch people cooperate and why this cooperation and alliance collapsed. This study aims to solve the complexities and provide right and appropriate response to these questions relying on resources and studies, and studying factors caused attack of Baluch people to Isfahan and its impact on collapse of this city.Keywords: Baluch, Safavid, collapse of Isfahan, Afghans, central government
-
بندر لنگه از سال 1213ش/ 1834م. بندر اصلی لارستان و محل آمد و شد کالاهای وارداتی و صادراتی خلیج فارس تا سال 1277ش/ 1897م بود که پس از آن پویایی اجتماعی و تجاری اش افول کرد. به نظر می رسد با تکیه بر عامل اقتصادی صرف نمی توان انحطاط اجتماعی این بندر را توضضیح داد و باید علل سیاسی و ایدئولوژیک نیز نقشی همتراز با علل اقتصادی را در نظر داشت. پژوهش حاضر با روشی توصیفی – تحلیلی وبا کاربرد نظریه تعین چندبعدی overdetermination)) دو عامل دیگر یعنی ساختار سیاسی و ایدئولوژیکی را در کنار ساختار اقتصادی این بندر بررسی و تحلیل نموده و این فرضیه را به آزمون گذاشته است که: «تناقضات ساختاری (تناقضات سیاسی، اقتصادی و ایدئولوژیکی) تشکل اجتماعی بندر لنگهاز سال 1278ش./1899م.، انحطاط اجتماعی آن را موجب گشت.» . تعرفه های جدید گمرکی( 1278ش/1899م،) لجام گسیختگی مامورین دولتی و غیر بومی دفاتر گمرکی، ناامنی سیاسی و اجتماعی پس کرانه های لنگه پس از انقلاب مشروطیت، قانون انحصار تجارت، قانون خدمت نظام اجباری و فرمان «کشف حجاب اجباری» و وجود راه های فرار از این تناقضات (مهاجرت انسانی و مهاجرت سرمایه، قاچاق و رشوه) انحطاط اجتماعی بندر لنگه را در پی داشت.کلید واژگان: خلیج فارس, بندر لنگه, انحطاط اجتماعی, تناقضات ساختاریHistorically, Bandar Lengeh has been the main seaport of Larestanand the transaction hub of the import and export of goods in the Persian Gulf since 1834. The port maintained its authoritative position until 1897, but from then onward,the social and business dynamism of Bandar Lengehdevolved. Studies done on the issue emphasize on the economic factors in the social devolution of Bandar Lengeh but it seems that factors affecting the social devolution of Bandar Lengeh were not merely economic, but rather equally political and ideological in turn. The current descriptive-analytic study analyses the two other factors, i.e., political and ideological structure of Bandar Lengeh, besides its economic structure,via application of Louis Althussers over-determination theory. The tested hypothesis is: Structural contradictions (political, economic, and social contradictions) led to the social devolution of Bandar Lengeh. In fact, since 1899, political, economic, and social contradictions had invaded Bandar Lengeh. New customs duties or tariffs of 1899, imprudence ofnone-native and governmental officials of customs, social and political insecurity in the coasts of Lengeh after the Constitutional Revolution, the monopoly law for government business, the compulsory military service law, the command of mandatory unveiling, and the ways of escape from these contradictions (human and capital migration, smuggling, and bribery) all led to the social devolution of Bandar Lengeh.Keywords: Persian Gulf, Bandar Lengeh, Social devolution, Structural contradictions
-
آئین فتوت و جوان مردی یکی از پدیده های دیرپای تاریخ ایران، از دوران باستان تا روزگار معاصر، به حساب می آید. به رغم نفوذ و گسترش این مسلک در میان بسیاری از گروه های اجتماعی، بیش تر تحقیقات و پژوهش هایی که در این زمینه به خامه آمده است به طور عمده جنبه های عیاری و جنگاوری این سنت اجتماعی را به بحث گذاشته و زوایای اجتماعی و اقتصادی آن را فرو گذاشته است. این مقاله، با بررسی ابعاد مختلف آئین فتوت در سرزمین خراسان، به اثبات این موضوع می پردازد که در خلال دوره مورد بحث تا آغاز عصر خلافت ناصرلدین الله و کوشش او در شکل دهی به این آئین سنت فتوت با آئین تصوف درآمیخت. همچنین در طی این دوره، این آئین جنبه های اجتماعی برجسته ای یافت؛ چنان که این ویژگی ها در سنت فتوت بغداد به شکل پراکنده و اندک یافت می شد و فقط در زمان خلافت ناصر خلیفه عباسی و آن هم در دوره محدودی شکل سازمان یافته به خود گرفت. این مقاله ویژگی فتوت ناصری را مورد پژوهش قرار نمی دهد و محدوده آن منحصر به دوره یادشده و آن هم در سرزمین خراسان است، زیرا تاکنون مقاله و تحقیق مستقلی در این زمینه صورت نگرفته است. روش این پژوهش توصیفی تحلیلی و شیوه گردآوری اطلاعات آن کتاب خانه ای است.
کلید واژگان: فتوت, جوان مردی, عیاری, ملامتیه, تصوفChivalry rituals، is one of the lasting traditions in Iran’s history، from old ages to now. In spite of influence and expansion of this way of life، most of researchs relevant to this issue mainly ignored social-economical features of it. Here we try to prove its combination with Sufism. We can find this features only scarcely in Baghdad chivalry tradition. Only at abbasid caliphate (naser) we see it in an organized form. In this paper we use descriptive-analytic method.Keywords: chivalry, ayyar, Malamatieh, Sufism -
مسلمانی و قدرت گیری غازان (694-702ق) که با اسلام پذیری گسترده ی مغول ها و رسمیت اسلام از سوی حکومت همراه بود نقطه عطفی را در تاریخ عصر ایلخانان رقم زد. این مهم موجبات هموار شدن روابط میان مردم و حکومت را فراهم آورد و در پرتو ملاحظات اسلامی و ایرانی اصلاحاتی را موجب شد که تا اندازه ای نابسامانی های عهد هجوم مغول را تعدیل کرد. در عهد غازان جامعه و اقتصاد و حکومت رو به بهبودی نهاد و حکومت ایلخانی به عنوان حکومتی مسلمان در جهان اسلام مطرح شد. با این حال در سیاست خارجی، چگونگی مناسبات با مملوکان مسلمان- مقوله ای که در مقاله حاضر با عنوان «مساله مملوکان» از آن یاد می شود- به عنوان مهمترین عرصه سیاست خارجی که با جنگ و خصومت همیشگی همراه بود، به شکل سابق ماند. این در حالی بود که توقع می رفت مسلمانی غازان زمینه های بهبودی این مناسبات را هموار کند. بررسی چگونگی و ماهیت این مناسبات در زمان سلطنت غازان و علل ناکارآمدی آن مساله ای است که مقاله حاضر قصد بررسی آن را دارد.کلید واژگان: ایلخانان, غازان, ممالیک, مناسبات خارجی, اسلام پذیری ایلخانان
-
بررسی چگونگی پیوند فکری روشنفکران مذهبی و روحانیت، جنبه هایی از تاریخ ایران و دوره پهلوی دوم را روشن می سازد. دانشجویان مسلمان به عنوان بخش عمده ی جریان روشنفکری با تاسیس انجمن های اسلامی داخل و خارج از کشور سنگ بنای این وحدت را پی افکندند. اتحادیه انجمن های اسلامی خارج از کشور به دلیل ناتوانی دستگاه های امنیتی رژیم پهلوی در ایجاد محدودیت علیه آن، ارتباط گسترده ای با امام خمینی و نهاد روحانیت برقرار ساختند. این مقاله با استفاده از فرضیه ی فرهنگ و کارگزاری جان فورن به اثبات این نظریه می پردازد که، اتحادیه ی فوق، گفتمان های مختلف تشیع انقلابی را در طول فعالیت خود برگزید و در آستانه ی پیروزی انقلاب اسلامی گفتمان امام خمینی را همچون راهنمای عمل و ایدئولوژی مبارزه برگزید. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی با تکیه بر تاریخ شفاهی می باشد.
کلید واژگان: اتحادیه ی انجمن های اسلامی, قیام 15خرداد, هویت دینی, مرکز اسلامی هامبورگIt is enlightening to study the relationship between religious intellectuals and clergymen (ulama) in Pahlavi Period. Muslim students as an important body among the religious intellectuals contributed to this relationship by instituting a society called Muslim Student's Association (MSA) with branches inside and outside Iran. MSA for the Iranian students abroad was most active in establishing ties with Imam Khomeni and the clergymen، mainly due to the inability of the Iranian Intelligence Service in limiting their activities. Based on John Forren's theory، namely culture and agent، this essay intend to prove the theory that MSA adopted different discourses of the revolutionary Shia during its activity and on the eve of Islamic Revolution، adopted Imam Khomeini's discourse as the guiding ideology.Keywords: MSA, clergymen, discourses, Revolution -
ماکس وبر، یکی از مهم ترین جامعه شناسانی است که تاثیرات زیادی بر محققان رشته های مختلف علوم اجتماعی داشته است. مورخان نیز هم از جنبه روش شناسی و هم تبیین رویدادهای تاریخی، از اندیشه های وی تاثیر پذیرفته اند؛ و با ترجمه آثار وبر به زبان فارسی، دامنه این تاثیرپذیری افزایش یافت.
آن دسته از مورخانی که به تبیین وقایع تاریخی به خصوص تاریخ معاصر روی آورده اند، با واژه هایی ازقبیل «تفهم»، «مشروعیت»، «عقلانیت» و نظایر آن که وبر وارد مطالعات جامعه شناسی کرد، ارتباط دایمی دارند. میزان اثرپذیری درزمینه مباحثی ازقبیل «منشا و کارکرد دولت» و نیز موضوع انقلاب، وسیع تر از مباحث دیگر است. در این مقاله، با رویکردی تحلیلی، ابعاد این تاثیرپذیری به طور دقیق و مستند درباره این دو مفهوم بررسی می شود.
کلید واژگان: پاتویمونیالیزم, سلطانیسم, مشروعیت, دولتMax Weber is one of the most important sociologists who has great influence on researchers in different fields of social sciences. Historians have also been affected by his thoughts and beliefs both in methodology and explaining historical events. The extent of these effects has been increased by the translation of Weber’s works into Persian. Those historians who choose to explain historical events especially contemporary history are engaged in terms such as “understanding”، “legitimacy”، “rationalisation”، and etc which Weber introduced in sociology. His influence on subjects like “the origin and function of government”، and revolution is even greater compared to other subjects. In this article by the use of an analytic approach the extent of his influence on these two subjects are discussed in detail based on facts.Keywords: patrimonialism, sultanism, legitimacy, government -
«جامعه تعلیمات اسلامی» گوشه ای از فعالیت فرهنگی نیروهای مذهب در عصر پهلوی
-
مطالعه و بررسی ادوار مختلف تاریخ ایران، برای پژوهشگرانی که پیرامون هویت ایرانی یا هویت ملی تحقیق و بررسی می نمایند، از اهمیت اساسی برخوردار است، عباس اقبال، یکی از بزرگ ترین مورخان تاریخ ایران، به اتکای مطالعات و بررسی های تاریخی و ادبی درباره ی هویت ایرانی بر این باور است که کیستی و هستی ایرانیان اگرچه در طول تاریخ، به خصوص پس از ورود اسلام به ایران دگرگونی هایی یافته، اما شاکله ی اصلی آن، زبان و ادبیات فارسی و مجموعه ی خلق و خو و آداب و رسوم ایرانیان بوده است. به طور کلی اقبال معتقد است هویت ایرانی بر میراث ایران باستان، آموزه های متعالی دین اسلام و تجدد غربی استوار است. وی در تاریخ نگاری خود نیز به طور گسترده از دست آوردهای غربیان در این زمینه تاثیر پذیرفته است.
کلید واژگان: هویت ایرانی, زبان و ادبیات فارسی, تمدن غرب, تاریخ نگاریThe study of various periods of Iran is very important for a researcher who studies the Iranian identity and national identity. Abbas Iqabl Ashtiani, one of the greatest historians of Iran, relying on his historical and literary studies about the Iranian identity is of the view that although the Iranian identity has undergone changes throughout the history, particularly after the advent of Islam, its whatness and nature, that is, Persian language and literature and Iranian manners and customs, have remained Iranian. Overall, Iqbal maintains that the Iranian identity is based on the heritage of ancient Iran and teachings of Islam.
Keywords: Iranian identity, Persian literature language, Western civlization
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشتههای مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته میتوانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که میخواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.