فهرست مطالب نویسنده:
رحیم حاصلی
-
کارآمدی یا ناکارآمدی احکام غیرعبادی قرآن از مسائل مهمی است که- در عصر حاضر- از زوایای گوناگون مورد کنکاش و مداقه قرار گرفته است. نظریه نسخ عقلی، یکی از این نظریات است که با باور به ناکارآمدی احکام مزبور در عصر حاضر، جاودانگی قرآن را نشانه می رود و به جایگزینی این احکام بوسیله احکام برگرفته از عقل قطعی یا ظنی یا سیره عقلاء حکم می دهد. تقسیم بندی های دوگانه احکام- به عنوان یکی از مبانی نظریه مزبور- در پی اثبات انگاره ناکارآمدی آیات الاحکام است. از این رو، در جستار پیش رو با روشی توصیفی- تحلیلی اعتبارسنجی شده است، نتیجه آنکه این تقسیم بندی ها با اشکالات مهمی مواجه است که مهم ترین آنها را می-توان در عناوین "عدم اتقان"، "ابهام تعریفی"، "ابهام تحدیدی" و "وجود تناقضات کمی و کیفی در اصل و فروع فرضیه مزبور" عنوان کرد؛ اشکالاتی که مخالفت ادله درون متنی فراوان را نیز باید به آن بیافزاییم تا بی اعتباری نظریه مزبور آشکارتر شود. بسیاری از احکام غیرعبادی قرآنی مزیت هایی نسبت به قوانین مشابه دارند که کارآمدی و منسوخ نشدن آن را نشان می دهد و برخی از آنها نیز در حوزه نسخ تمهیدی قرار دارد و اساسا مسئله کارآمدی یا ناکارآمدی- که با جاودانگی ارتباط دارد- درباره آن مطرح نیست.کلید واژگان: آیات الاحکام, احکام غیرعبادی, نسخ عقلی, استمرار نسخ, عقل و بنای عقلاءThe effectiveness or ineffectiveness of non-Quranic rulings is one of the issues that have been explored from various angles in the present era. The theory of rational manuscripts is one of these theories which, by believing in the ineffectiveness of the aforementioned decrees in the present age, indicate the immortality of the Qur'an, and rules the replacement of these rulers by decrees derived from definite or doubtful reason. Dividing the divine judgments-as one of the fundamentals of the theory-seeks to prove the ineffectiveness of the verses of Allah. Therefore, the following is validated by a descriptive-analytic method in the preceding research, as a result of which these divisions are faced with important problems, the most important of which can be in the titles of "failure", "definition ambiguity" , "Ambiguity of limitations" and "the existence of quantitative and qualitative inconsistencies in the essence of the hypothesis"; the difficulties that we must add to the opposition to the many intrinsic arguments must be made clearer in order to discredit the aforementioned theory
-
در رهنمودهای اهل بیت(ع)، بر اساس تعالیم قرآن، انبیاء(ع) از ارتکاب گناه معصوم می باشند، اما برخی از آیات قرآن کریم در ظاهر خلاف این باور را نشان می دهند. از جمله این آیات، آیه 24 سوره مبارکه «ص» است که استغفار حضرت داوود(ع) از سخنی که در مقام قاضی درباره اختلاف میان دو متخاصم بیان فرمود را حکایت کرده است. مفسران در مورد علت این استغفار، آراء متفاوتی دارند اما هیچ یک از این آراء بدون اشکال نیست. مقاله حاضر پس از بررسی و نقد آراء موجود، به استناد قرائنی از آیات و روایات، علت استغفار داوود(ع) را قضاوت به شیوه فصل الخطابی می داند. بر اساس این قرائن، استفاده از شیوه فصل الخطابی در قضاوت، مشکلاتی را برای آن حضرت در جامعه به وجود آورده بود و آن حضرت برای جلوگیری از این مشکلات، از خدا خواست تا در قضاوت های آینده، از این شیوه استفاده نکند و تنها به روش معمول میان مردم قضاوت کند و این درخواست پذیرفته شد. اما در ماجرایی دیگر، آن حضرت مجدد از همان شیوه قضاوت پیشین استفاده نموده و علت استغفار نیز به این ماجرای دوم بازگشت دارد. این پژوهش به دنبال آن است که چگونگی این ماجرا و علت استغفار را بررسی نماید. رویکرد این پژوهش، قرآن محوری است که بر این مبنا، محکمات دینی (محکمات عقل، قرآن، سنت، تجربه، ادبیات، سیره عقلاء و متشرعه و...) برمحور قرآن کریم داور اندیشه ها و عملکردهای دینی شده است.کلید واژگان: حضرت داوود(ع), عصمت انبیاء, استغفار انبیاء, قضاوت, قضاوت فصل الخطابیBased on Holy Quran and Ahl al-Bayt’s guidance, the prophets are innocent from committing sin. Some verses of the Holy Quran, however, seem to contradict this belief. Among these verses is verse 24 of Chapter "Saad”, which is narrating Prophet David's asking for forgiveness, regarding a speech he announced when judging a dispute between two plaintiffs. Commentators have different opinions on the cause of asking for forgiveness; but all of them are disputable. In this article, after reviewing and criticizing the existing opinions, referring to holy verses and hadiths, the reason for David’s forgiveness has been stated as “final word” judgment. According to these evidence, using "final word" judgment had created some difficulties for the Prophet in the community. In order to prevent these problems, he asked God not to use this style of judgment in future and just judge in the usual way; and God accepted his request. But in the story of judgment between two plaintiffs – that asking for forgiveness related to their arbitration is expressed in this verse– the holy prophet used the same type of judgment again due to the unusual appearance of the plaintiffs. However, after he realized that the story had been a scene for his trial, he apologized to God and God accepted his apology and commanded him to judge as usual in future judgments. The approach to this research is Quran-based in which the definitive religious facts (the definitive judgments of intellect, the Qur'an, tradition, experience, literature, intellectuals' way of conduct and the religious, etc.) based on Holy Quran are the referee of religious thoughts and practices.Keywords: Prophet David (pbuh), the Innocence of the Prophets, Forgiveness of Prophets, Judgment, Final Word Judgment
-
فصلنامه پژوهش های مهدوی، پیاپی 27 (زمستان 1397)، صص 191 -210بحث از جامعه آرمانی بشر، قدمتی دیرینه دارد و دست یابی به جامعه ای عاری از هرگونه ظلم و ستم و ناعدالتی، همواره آرمان و آرزوی دیرینه بشر بوده است. این جامعه آرمانی، در آموزه های ادیان الهی، جامعه آخر زمان و موعود است که از آن به آرمان شهر بشر تعبیر شده است. دین مبین اسلام، به عنوان کامل ترین دین که در بعد اجتماعی به آن جامعه آرمانی و آرمان شهر مورد انتظار ختم خواهد شد، در آموزه های خود مبانی انسان شناسی آن را مشخص نموده است. از این رو مسئله این مقاله آن است که مبانی انسان شناسانه آرمان شهر مهدوی در آموزه های قرآن کریم کدام اند؟ از دیدگاه قرآن کریم، از جمله مهم ترین مبانی انسان شناسی آرمان شهر مهدوی عبارتند از «معرفت و شهود به عنوان فلسفه وجودی حیات اجتماعی»، «دو ساحتی بودن حقیقت جامعه»، «تعقل و تکامل عقول و خردمندی اجتماعی»، «وجود تفاوت های فردی و اجتماعی »، «کرامت انسانی و حقوق بشر» و « اراده، اختیار و آزادی انسان».کلید واژگان: قرآن کریم, مبانی انسان شناسی, آرمانشهر مهدوی, مهدویت
بدانید!
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشتههای مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته میتوانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که میخواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.