فهرست مطالب سهیلا کاوش

یکی از مباحث مهم در حوزه لجستیک، بحث کنترل موجودی مواد، قطعات و محصولات در زنجیره تامین است. در این بین، قطعات یدکی به دلیل حساسیتهای بالا و هزینه های سنگینی که در صنایعی همچون فولادسازی دارند می باید مورد توجه ویژه قرار گیرد. به عبارت دیگر خرید ناکافی قطعات یدکی، سبب افزایش هزینه بالای توقف خطوط در این صنعت و در مقابل، تهیه بیش از نیاز قطعات نیز با توجه به گرانی این قطعات موجب هزینه های هنگفت ناشی از خواب سرمایه خواهد شد. در این مقاله بر اساس بررسی جامع انجام شده بر روی سامانه فعلی مدیریت قطعات یدکی مجتمع فولاد مبارکه و مشکلات روش موجود، یک نظام جامع متناسب با نیازهای حال و آینده فولاد مبارکه برای کنترل موجودی قطعات یدکی ارائه شده است. این نظام شامل سه بخش کلی زیر است: دسته بندی قطعات یدکی، ارائه یک روش پیش بینی مناسب برای تقاضای قطعات یدکی و برآورد پارامترهای هزینه ای و ارائه یک مدل مناسب و تعیین برنامه کنترل موجودی. مقایسه نظام پیشنهادی با روش فعلی، حاکی از کاهش چشمگیر هزینه های مرتبط است.

یکی از مباحث مهم در حوزه لجستیک، بحث کنترل موجودی مواد، قطعات و محصولات در زنجیره تامین است. در این بین، قطعات یدکی به دلیل حساسیتهای بالا و هزینه های سنگینی که در صنایعی همچون فولادسازی دارند می باید مورد توجه ویژه قرار گیرد. به عبارت دیگر خرید ناکافی قطعات یدکی، سبب افزایش هزینه بالای توقف خطوط در این صنعت و در مقابل، تهیه بیش از نیاز قطعات نیز با توجه به گرانی این قطعات موجب هزینه های هنگفت ناشی از خواب سرمایه خواهد شد. در این مقاله بر اساس بررسی جامع انجام شده بر روی سامانه فعلی مدیریت قطعات یدکی مجتمع فولاد مبارکه و مشکلات روش موجود، یک نظام جامع متناسب با نیازهای حال و آینده فولاد مبارکه برای کنترل موجودی قطعات یدکی ارائه شده است. این نظام شامل سه بخش کلی زیر است: دسته بندی قطعات یدکی، ارائه یک روش پیش بینی مناسب برای تقاضای قطعات یدکی و برآورد پارامترهای هزینه ای و ارائه یک مدل مناسب و تعیین برنامه کنترل موجودی. مقایسه نظام پیشنهادی با روش فعلی، حاکی از کاهش چشمگیر هزینه های مرتبط است.

برنامه ریزی و کنترل تولید صنایع فولاد به دلیل پیچیدگی ها و محدودیتهای خاص این صنعت به عنوان یک زمینه مورد توجه در مطالعات برنامه ریزی و کنترل تولید درآمده است. وجود آماده سازی های بسیار بالا در فرایندهای تولید فولاد از یک سو و هزینه های نگهداری هنگفت از سوی دیگر، همچنین محدودیتهای منحصر به فرد در هنگام تولید در هر یک از خطوط این صنعت، اهمیت استفاده از سامانه های قدرتمند برنامه ریزی را نمایان تر می کند. تغییرات بازار و پیچید گی آن، محیط رقابتی، فناوری های جدید و افزایش تنوع محصولات فولادی سبب شده است که نظام تولید بیشتر کارخانه های فولاد در دنیا به صورت نظام تولید سفارشی(MTO) باشد. این مسئله لزوم انعطاف پذیری سامانه های برنامه ریزی تولید در صنعت فولاد را برجسته تر می نماید.
به دلیل پیچیدگی های بیان شده در برنامه ریزی صنعت فولاد و همچنین اهمیت وجود سامانه های برنامه ریزی تولید انعطاف پذیربرای این صنعت، در بیشتر کارخانه های تولید فولاد، سامانه برنامه ریزی با ساختار سلسله مراتبی مورد استفاده قرار می گیرد. ساختار برنامه ریزی سلسله مراتبی عموما برای صنایع بزرگ با سامانه تولید سفارشی و تنوع تولید زیاد محصول سبب انعطاف پذیری در ساختار برنامه ریزی شده، با شکست مسئله برنامه ریزی به چند سطح متوالی، از پیچیدگی مسئله کاسته می شود. سطوح اصلی در نظام برنامه ریزی سلسله مراتبی عبارتند از: بلندمدت، میان مدت، کوتاه مدت. هرکدام از این سطوح نیز دارای زیر سطحهایی هستند. مقاله حاضر به بررسی مدل برنامه ریزی هفتگی در مجتمع فولاد مبارکه به عنوان زیرسطحی از برنامه ریزی میان مدت می پردازد. در برنامه ریزی هفتگی، نوع و مقادیر تولید محصولاتی که در طول هفته های آینده در هر کدام از خطوط باید تولید شوند، تعیین می شود. خروجی مورد استفاده از این سامانه، نوع و مقادیر تولید محصولات در طول هفته های آینده در ناحیه فولادسازی است. در بقیه نواحی پایین دست با فرض برنامه ریزی درست در ناحیه فولادسازی نیازی به برنامه ریزی هفتگی نیست و مستقیما برنامه کوتاه مدت را می توان با درنظرگرفتن سفارشهای مشتریان و موجودی محصولات نیمه ساخته تهیه نمود. این مقاله بر اساس سامانه پیاده سازی شده با نام «ماشین لودینگ» برای برنامه ریزی هفتگی مجتمع فولاد مبارکه است. در بخش 2 کلیات نظام برنامه ریزی تولید مجتمع فولاد مبارکه در سطوح مختلف، در بخش 3 مدل پیاده سازی شده برای برنامه ریزی هفتگی مجتمع فولاد مبارکه، در بخش 4 شرح جزئیات محیط نرم افزاری پیاده سازی شده برای مدل برنامه ریزی هفتگی و در بخش 5 جمع بندی و نتیجه گیری این تحقیق آورده شده است.

یکی از زمینه های برنامه ریزی در صنعت فولاد، برنامه ریزی حمل محصولات نهایی تهیه شده برای سفارشهای مشتریان است. سفارشهای مشتریان اغلب شامل یک یا چندین محصول نهایی است که به دلیل شرایط تولیدی و وضعیت دیگر سفارشها، الزاما در یک زمان، آماده برای حمل نیستند. با توجه به هزینه های بالای حمل و نقل جاده ای، تنوع و تناژ محصولات تولیدی، می باید استفاده بهینه از ظرفیت مجاز حمل هر کامیون به منظور حمل تعداد مناسب محصول انجام شود. در این مقاله روش بهینه ای برای دسته بندی محصولات آماده شده مشتریان، بر اساس ظرفیت انواع کامیونهای در دسترس، به منظور کمینه کردن تعداد کامیون مورد استفاده در هر روز، ارائه شده است. روش ارائه شده، ترکیب یک روش ابتکاری با مدلسازی ریاضی است. این مقاله بر اساس سامانه پیاده سازی شده برای برنامه ریزی انواع کامیون مورد نیاز در هر روز، در مجتمع فولاد مبارکه است.

در بازار رقابتی حاضر، توسعه سریع محصول که نیازهای مشتری از نظر ارزش، کیفیت و عملکرد را تامین می کند، یک شاخص رقابتی برای شرکتهاست. طوری که کارخانجات و مؤسسات تولیدی برای بقا در این بازار، سعی در استفاده از سامانه های مناسب نرم افزاری در مدیریت و تولید سازمان خود برای افزایش عملکرد سازمان دارند. هر شرکت مجموعه ای پیچیده از گردش اطلاعات است و تنها مدیریت درست می تواند با پردازش این اطلاعات، شرکت را در رسیدن به اهداف رقابتی یاری دهد. در این میان، سه سامانه اصلی یعنی مدیریت زنجیره تامین(SCM)، برنامه ریزی منابع سازمان (ERP) و سامانه اجرایی تولید (MES) از اهمیت خاصی برخوردار بوده، در قلب جریان اطلاعات شرکت قرار دارند.

یکی از زمینه های برنامه ریزی در صنعت فولاد، برنامه ریزی حمل محصولات نهایی تهیه شده برای سفارشهای مشتریان است. سفارشهای مشتریان اغلب شامل یک یا چندین محصول نهایی است که به دلیل شرایط تولیدی و وضعیت دیگر سفارشها، الزاما در یک زمان، آماده برای حمل نیستند. با توجه به هزینه های بالای حمل و نقل جاده ای، تنوع و تناژ محصولات تولیدی، می باید استفاده بهینه از ظرفیت مجاز حمل هر کامیون به منظور حمل تعداد مناسب محصول انجام شود. در این مقاله روش بهینه ای برای دسته بندی محصولات آماده شده مشتریان، بر اساس ظرفیت انواع کامیونهای در دسترس، به منظور کمینه کردن تعداد کامیون مورد استفاده در هر روز، ارائه شده است. روش ارائه شده، ترکیب یک روش ابتکاری با مدلسازی ریاضی است. این مقاله بر اساس سامانه پیاده سازی شده برای برنامه ریزی انواع کامیون مورد نیاز در هر روز، در مجتمع فولاد مبارکه است.