سید جلال همایی
-
زمینه و هدف
در اثر پرآوازه و کم نظیر فردوسی، زمینه های تحقیق و پژوهش از جنبه های گوناگون؛ به ویژه جنگ فراهم است. اما بر خلاف تصور عصر حاضر که صلح را لازمه این عصر نمیدانند در شاهنامه، هم از جنگ هم از ضد جنگ یا همان صلح دوستی و صلح طلبی ستایش شده است.جنگ در دنیای دیروز و امروز نه به عنوان یک پدیده منفی؛ حتی در جایگاه یک عنصر پیش برنده در نگره های سیاسی، اخلاقی، علمی، فلسفی و... ستایش نیز شده است. تا آن جا که فلسفه جنگ و صلح از دیرباز توجه بسیارانی چون افلاطون، ابن خلدون، هراکلیتوس، کانت، هابز، نیچه، هایدگر و دیگران را به خود جلب کرده است.
جنگ در نظر فردوسی نه برخاسته از سرشت آدمی است و نه موجب پستی جنگجو. اما با این همه، فردوسی نه تنها ستایشگر جنگ نیست؛ بلکه به مقوله «ضد جنگ» جدا از عوامل استثنایی و بناچاری آشتی در جنگها مثل قحطی، بلایای طبیعی و خواب دیدن و... آگاهانه و خردمندانه بر عدم جنگ یا ضدجنگ تاکید میکند. در شاهنامه، جنگ و ضدجنگ هر دو حضوری قوی دارند. هر جا که جنگ است، صلح طلبی و ضد جنگ نیز حضور دارد. با آن همه توصیفات بینظیر از جنگها، گاهی جنگ عامل شرمندگی انسان بیان میشود و فردوسی خواسته و میل درونی خود را در ذهن و زبان شخصیتهای شاهنامه میکارد تا به ضدجنگ بودن خود اشاره کرده باشد.روش مطالعهروش مطالعه در این پژوهش بر اساس تحلیلی- توصیفی و بر پایه منابع کتابخانه ای توام با تحلیلهای فردی است.
یافته ها :
هیچ جنگی در شاهنامه از سر هوس یا فتنه انگیزی اتفاق نیفتاده است. فلسفه معروفترین جنگها و ضد جنگها در شاهنامه عموما بر فلسفه وطن خواهی، بدی ستیزی، انتقام، آزستیزی و دینی استوار است. بررسی جنگها بر اساس این تقسیم بندی پنج گانه، دری تازه به روی خواننده نسبت به شاهنامه میگشاید.
نتیجه گیری :
نتایج پژوهش، بیانگر آن است که جنگ در شاهنامه دارای فلسفه هایی است که بیانگر ارزشها و اندیشه های انسانی و ستوده ایرانیان است. این جنگها همراه با نیم نگاهی به ضدجنگ، نشان از منطقیترین و انسانیترین جنگها در تاریخ ایران باستان دارد. نویسنده در این مقاله با ارائه ابیات فراوانی توانسته فلسفه جنگها را به خوبی و مستند نشان بدهد.
کلید واژگان: فردوسی, فلسفه, جنگ, ضد جنگ, شاهنامهJournal of the stylistic of Persian poem and prose (Bahar Adab), Volume:17 Issue: 103, 2024, PP 197 -228BACKGROUND AND OBJECTIVESIn Ferdowsi"s famous and unique work, the fields of research and research from various aspects; Especially war is available. But contrary to the idea of the present age, which does not consider peace to be a necessity of this age, in the Shahnameh, both war and anti-war, i.e. pacifism and pacifism, have been praised. War in the world of yesterday and today is not a negative phenomenon; It has even been praised as a leading element in political, moral, scientific, philosophical, etc. views. To the extent that the philosophy of war and peace has long attracted the attention of many such as Plato, Ibn Khaldun, Heraclitus, Kant, Hobbes, Nietzsche, Heidegger and others.
According to Ferdowsi, war does not arise from human nature, nor is it a cause of warrior"s depravity. However, Ferdowsi is not only a praiser of war; Rather, the category of "anti-war" apart from the exceptional and inevitable factors of reconciliation in wars, such as famine, natural disasters, dreaming, etc., consciously and wisely emphasizes the non-war or anti-war. In Shahnameh, both war and anti-war have a strong presence. Wherever there is war, there is pacifism and anti-war. With all those unique descriptions of wars, sometimes war is said to be the cause of human shame, and Ferdowsi puts his inner desire and desire in the mind and language of the characters of Shahnameh to point out that he is anti-war.METHODOLOGYThe study method in this research is analytical-descriptive based on library resources combined with individual analysis.
FINDINGSThere is no war in the Shahnameh because of lust or sedition. The philosophy of the most famous wars and anti-wars in the Shahnameh is generally based on the philosophy of patriotism, anti-badism, revenge, asceticism and religion. Examining the wars based on these five divisions opens a new door for the reader in relation to the Shahnameh.
CONCLUSIONThe results of the research show that war in the Shahnameh has philosophies that express human values and thoughts and praise Iranians. These wars, together with a glimpse of anti-war, show the most logical and humane wars in the history of ancient Iran. In this article, the author has been able to show the philosophy of wars well and documented by presenting many verses.
Keywords: Ferdowsi, Philosophy, War, Anti-War, Shahnameh
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشتههای مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته میتوانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که میخواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.