شیده پرنیان

با توجه به پیامدهای نوظهور ناشی از گسترش شهرنشینی و توسعه روزافزون شهرها، اهمیت مطالعه شهرها به عنوان کانون پیدایش مسایل اجتماعی بیش ازپیش نمود می یابد. توزیع ناعادلانه ثروت، امکانات، خدمات فرهنگی-آموزشی، بهداشتی و رفاهی از یک سو و وضعیت نامناسب اقتصاد در جامعه، بیکاری و به تبع آن کاهش درآمدهای دولت که کاهش حمایت سازمان ها از افراد آسیب پذیر را درپی دارد، ازسوی دیگر بر میزان امید اجتماعی شهروندان تاثیرگذار خواهد بود. در همین راستا، در پژوهش حاضر سعی بر آن شد که با استفاده از نظریه های جامعه شناختی حوزه امید اجتماعی به میزان و عوامل اثرگذار بر امید اجتماعی در میان شهروندان تهرانی دست یابیم که درنهایت، پنج متغیر مستخرج از نظریه های بیان شده برای تبیین علل امید اجتماعی شهروندان تهرانی مواردی ازقبیل: رضایت از زندگی، احساس امنیت اجتماعی، احساس بی قدرتی، اعتماد اجتماعی و احساس نابرابری اجتماعی هستند. روش پژوهش از نوع کمی-پیمایشی و جامعه نمونه 400نفر از شهروندان تهرانی بوده اند که یافته های پژوهش از پرسش نامه های بررسی شده در بستر نرم افزارهای آماری اس پی اس اس و آموس نشان داد که هر پنج متغییر مستقل یاد شده بر امید اجتماعی شهروندان تهرانی اثرگذار بوده که با توجه به پایه ضریب هم بستگی به دست آمده، با افزایش اعتماد اجتماعی، امنیت اجتماعی و رضایت از زندگی، میزان امید اجتماعی نیز افزایش می یابد، اما در مقابل آن با افزایش احساس بی قدرتی و نابرابری اجتماعی از میزان امید اجتماعی کاسته خواهد شد. افزون بر آن نتایج ضرایب استاندارد مستقیم، غیرمستقیم و کل در معادلات ساختاری نشان داد که متغیرهای برون زاد رضایت از زندگی و نابرابری اجتماعی علاوه بر اثر مستقیم و معنادار بر متغیر درون زاد امید اجتماعی، دارای اثر غیرمستقیم و معناداری با میانجی گری سه متغیر اعتماد اجتماعی، امنیت اجتماعی و احساس بی قدرتی نیز می باشند.

نوشتار حاضر به بررسی تحلیلی و مقایسه ای بین باورهای مذهبی و سطح سلامت اجتماعی در دو جامعه نخبگان و غیرنخبگان پرداخته است. چارچوب نظری پژوهش برمبنای نظریه های کییز، و دیدگاه نظریه پردازان کارکردگرا می باشد. در پژوهش حاضر از روش پیمایش استفاده شد و جامعه های آماری آن را اعضای هییت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز و شهروندان فاقد تحصیلات آکادمیک شهر تهران تشکیل دادند. حجم نمونه آماری جامعه نخبگان 265 نفر و جامعه غیرنخبگان 385 نفر برحسب فرمول کوکران برآورد گردید. تحلیل داده ها با نرم افزار spss انجام شد. یافته های پژوهش نشان داد که بین باورهای مذهبی و سلامت اجتماعی در جامعه نخبگان و غیرنخبگان رابطه مستقیم معنی دار وجود دارد. از میان ابعاد باورهای مذهبی، بعد عمل به وظایف با هیچیک از ابعاد سلامت اجتماعی بجز پیوستگی اجتماعی رابطه معنی دار ندارد. همچنین رابطه بعد اعتقادی و عاطفی مذهب با سلامت اجتماعی جامعه نخبگان بیشتر از جامعه غیرنخبگان است. از طرفی متغیرهای زمینه ای سن، درآمد، تحصیلات با سلامت اجتماعی رابطه معنی دار دارد. همچنین متغیرهای عواطف مذهبی، تحصیلات، عمل به وظایف مذهبی و سن به ترتیب 7/21 درصد از تغییرات سلامت اجتماعی را تبیین می کنند.