فهرست مطالب
نشریه پژوهش های جامعه شناسی معاصر
سال دوازدهم شماره 23 (پاییز و زمستان 1402)
- تاریخ انتشار: 1402/12/01
- تعداد عناوین: 12
-
-
صفحات 9-28
پرسش اصلی پژوهش حاضر درمورد میزان مطلوب سرمایه اجتماعی در جامعه است. در این راستا با تعبیر مطلبوبیت به توسعه، در ابتدا با اتکا به روش تحلیل ثانوی و با استفاده از داده هایی از بانک های مختلف اطلاعاتی (بانک جهانی، گزارش توسعه انسانی)، به بررسی رابطه سرمایه اجتماعی و دو متغیر توسعه اقتصادی و سیاسی پرداخته شد. مطابق ادبیات نظری، در بعد اقتصادی سرمایه اجتماعی نقش بسیار مهمی در دسترسی بهتر به اطلاعات، کاهش رفتارهای فرصت طلبانه، کاهش هزینه های معاملات، تامین امنیت مالکیت و... ایفا می کند؛ در بعد سیاسی نیز سرمایه اجتماعی از طریق آموزش تساهل، مسیولیت پذیری، تقویت روحیه کنش جمعی افراد را قادر می سازد تا مشکل هم سویی و تعارضات را راحت تر بین خودشان حل و فصل کنند. از این طریق آن ها غالبا قدرت کافی برای ایستادگی در مقابل نخبگان سیاسی را خواهند داشت. آزمون تجربی نیز (آزمون های آماری هم بستگی پیرسون و هم بستگی جزیی پیرسون) این ارتباط را به وضوح تایید کرد. گام دوم بررسی این نکته بود که چه سطحی از سرمایه اجتماعی جهت تاثیرگذاری بر توسعه اقتصادی و سیاسی ضروری است. جهت پاسخ گویی به این پرسش، در ابتدا نقاط برش سرمایه اجتماعی به وسیله آزمون آماری 1ROC مشخص شد و سپس میزان هر یک از شاخص های توسعه در هر یک از این نقاط برش با یک دیگر مقایسه شد. مطابق آزمون آماری آنالیز واریانس، سرمایه اجتماعی صرفا در بالاترین سطوح برروی شاخص های توسعه تاثیرگذاری مثبت معنی دار دارد.
کلیدواژگان: سرمایه اجتماعی، توسعه اقتصادی، کیفیت زندگی، حاکمیت قانون، آزادی فردی -
صفحات 29-58
در ایران، با همه گیری ویروس کووید-19 ارتباطات روزمره و رودررو به هم ریخت و به فضای مجازی انتقال یافت؛ هم چنین، درهای دانشگاه هم به ناگه بسته شد و کلاس های مجازی به سرعت شروع به کار کرد. دانشجویان هرکدام در خانه های خود توسط لپ تاپ ها یا گوشی های موبایل به کلاس های مجازی وصل می شدند و پیوندی بین اندرونی ها و بیرونی شکل گرفت. دوگانه اندرونی (روابط) و بیرون (ضوابط) در بعد از انقلاب 1357 به شاخصی مهم برای ضرورت رعایت ضوابط اسلامی در ملاعام و آزاد بودن نسبی در روابط اندرونی تبدیل شد. پس پیوندخوردن اندرونی به بیرونی موجب مجاورت ناهمگون و تداخل مناسبات اندرونی و بیرونی شد. هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی کارکرد مجازی شدن دانشگاه و آمدن آن به درون خانه ها و پدید آمدن موقعیت ناآشنا و جدیدی است که از آن برآمد. این جستار از نوع پژوهش دیجیتالی با حضور میدان پژوهشگر در شبکه اجتماعی اینستاگرام است که محتواهای تولیدشده درباره دانشگاه مجازی و پیوند آن با خانه جستجو شدند و در این میان، صفحه اینستاگرام یک استاد دانشگاه خوارزمی با توجه به تعداد بالای مخاطب هایی که در آن از تجربه زیسته پیوند دانشگاه مجازی و خانه نوشته بودند به مثابه مطالعه موردی انتخاب شد. براساس نتایج تحلیل داده ها، در پیوند دانشگاه مجازی و خانه، فضای روابط آزاد اندرون و ضوابط اداری بیرونی بر یک دیگر تاثیر می گذاشتند که به واسطه کانال های ارتباطی دیداری، شنیداری، و صوتی تلاش می شد تا تاثیرات آن ها بر یک دیگر کنترل شوند.
کلیدواژگان: دانشگاه مجازی، کلاس درس، کووید-19، خانه، رخداد -
صفحات 59-94
امروزه، عهدشکنی زوجین یکی از آسیب های مهم در زندگی زناشویی است که متاسفانه در سالیان اخیر افزایش یافته و منجر به از هم پاشیدن بسیاری از خانواده ها شده است. باوجود اهمیت عهدشکنی زوجین، هنوز آگاهی و شناخت کاملی درمورد آن وجود ندارد؛ بنابراین، پژوهش حاضر با هدف ارایه مدلی برای عهدشکنی زوجین با رویکرد محرومیت اجتماعی انجام گرفته است. در این راستا، ازروش کیفی گراندد تیوری یا داده بنیاد به منظور طراحی مدل تحقیق استفاده گردید. مشارکت کنندگان در تحقیق شامل 15نفر خبرگان دانشگاهی و مشاورین خانواده بودند که با روش نمونه گیری غیراحتمالی هدفمند، انتخاب شدند. هم چنین، روش گردآوری داده ها مصاحبه عمیق بود و تا رسیدن به اشباع نظری مصاحبه ها ادامه یافت. بر طبق یافته های پژوهش، مدل عهدشکنی زوجین با رویکرد محرومیت اجتماعی دارای شش جزء عوامل: علی، پدیده محوری، راهبردها، عوامل زمینه ای، عوامل مداخله گر و پیامدها است؛ هم چنین، نتایج پژوهش نشان داد که بهره گیری از نظریه محرومیت اجتماعی برای تشریح و شناخت بیشتر پدیده عهدشکنی زوجین از کارآمدی لازم برخوردار است.
کلیدواژگان: محرومیت نسبی، عهدشکنی زوجین، محرومیت اجتماعی، گراندد تئوری (داده بنیاد) -
صفحات 95-130
امروزه در محیط بین المللی «برند ملی» اهرم مورد نیاز دولت هاست تا جایگاه خود را در عرصه جهانی بهبود بخشیده و مستحکم نمایند. رهبرانی که ارزش برند ملی را درک کنند، می توانند از تفاوت ها و تنوع فرهنگی در جهت ایجاد مزیت رقابتی و برتری استفاده کنند. آگاهی از نگرش ها و شناسایی ابعاد مختلفی که بر برند ملی یک کشور تاثیر دارند امری ضروری است؛ از همین رو، پژوهش حاضر جنبه اکتشافی داشته و از روش کیفی بهره برده است. جامعه آماری پژوهش را متخصصین حوزه برندسازی ملی تشکیل داده اند که تعداد این افراد 57 نفر می باشد و الگوی ذهنی این افراد براساس روش پژوهش «کیو» مورد شناسایی و تحلیل قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که هشت مولفه برای متغیر گروه های قومی و شش مولفه برای متغیر برند ملی کشف شده اند که از این میان، بین مولفه «فرهنگ قومی» با «تصویر بین المللی» رابطه مثبت و معنادار و «منافع قومی» با «سرمایه های اقتصادی» رابطه منفی و معناداری وجود دارد.
کلیدواژگان: برند، برند ملی، تصویرسازی، مولفه های قومی، هویت ملی -
صفحات 131-168
هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر بی سازمانی اجتماعی و اثربخشی جمعی ادراکی بر رفتارهای انحرافی در میان دانشجویان دانشگاه مازندران است. روش این پژوهش پیمایشی، شیوه نمونه گیری آن تصادفی طبقه ای متناسب با حجم می باشد. ابزار جمع آوری اطلاعات در پژوهش حاضر، پرسش نامه است، که نهایتا 411 پرسش نامه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان می دهد میزان رفتار انحرافی براساس گروه های سنی، مقطع تحصیلی، وضعیت تاهل، محل تولد و محل زندگی معنادار نیست. نتایج آزمون تحلیل مسیر نیز نشان می دهد که بین بی نظمی اجتماعی تصوری، بی نظمی فیزیکی تصوری و رفتار انحرافی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد؛ هم چنین بین بی نظمی فیزیکی تصوری و ترس از جرم رابطه مثبت برقرار است؛ و بین ترس از جرم و اثربخشی جمعی رابطه معکوس و معناداری وجود دارد. بنابر یافته های به دست آمده، ادراک افراد از بی نظمی اجتماعی بر جرم اثرگذار است؛ به عبارتی، بی نظمی ترس از جرم را افزایش می دهد، که به نوبه خود کنترل اجتماعی / اثربخشی جمعی را کاهش می دهد و محله ها را در برابر تهاجم مجرمین و بزهکاران آسیب پذیر می کند. نتایج این پژوهش در حمایت از نظریه پنجره های شکسته، دلالت بر این دارد که بی نظمی تصوری، اثربخشی جمعی را کاهش می دهد که این به نوبه خود می تواند به طور غیرمستقیم موجب افزایش جرم شود.
کلیدواژگان: انحراف، بی سازمانی اجتماعی، اثربخشی جمعی، ترس از جرم -
صفحات 169-212
از زمانی که مهاجر فقیر روستایی در چرخه و فرآیند معیوب توسعه نیافتگی، از «چاله روستا برمی خیزد و به چاهی در شهر می افتد»، فقر مضاعف جوانه میزند و انواع کارکردهای منفی خواسته و ناخواسته آن پدیدار و آشکار میشود. براساس ناسازگاری، تعارض و تناقض میان وضع مطلوب کیفیت زندگی شهری با وضع موجود آن در جامعه آماری پژوهش حاضر، بررسی جامعه شناختی با رویکرد تطبیقی، تلفیق گرا و بین رشتهای در برخی از مناطق شهر تهران به سامان آمد که بخشی از یافته های آن در پژوهش حاضر تدوین و گزارش می شود. پژوهش مزبور با بهره مندی از روشهای آمیخته و با حمایت نظام نظری تلفیقی در قلم رو و دامنه شهری مناطق 10 و 17 شهرداری تهران، انجام یافت و در بخش کمی و پیمایش پژوهش با شیوه نمونه گیری G.power 400 واحد نمونه/ خانوار شهری انتخاب و با ابزار گردآوری پرسشنامه با میزان روایی حدود 94% آزمون آلفا کرنباخ، سنجش شدند که نتیجه برخی از آنها در بخش تبیینی نوشتار حاضر، گزارش شده است. فرهنگ فقر شهری، فقرفضای شهری، آسیبهای شهری در این مناطق محسوس و در عین حال متفاوت و متمایز است که در فرضیه آزمایی پژوهش، سهم قابل توجه و تعیین کننده ای هرکدام در تبیین میزان کیفیت زندگی شهری محله های این مناطق آزمون شدند. نتایج آزمون مدل نظری پژوهش بیان گر این است که؛ برساخت سازه کیفیت زندگی شهری محله های مناطق 10 و 17 شهری شهرداری تهران از عامل زمینهای فرهنگ فقر شهری با ضریب تاثیر 46%، از عامل زمینه ای فقر فضای شهری با ضریب تاثیر 26 و از عامل آسیب های شهری (باضریب تاثیر 14%) و در کل حدود 85% متاثر است؛ به عبارت دیگر، عامل پیامدی سازه چندبعدی، پیچیده و پایدار ساختمان کیفیت زندگی شهری، ترجمان و بازنمایی زنجیره از عامل های ناشی از فرآیند فقر مضاعف و توسعه نامتوازن شهر تهران است که در قالب یک مدل علی به آزمون کشیده شده است.
کلیدواژگان: توسعه پایدار، کیفیت زندگی شهری، فرهنگ فقر شهری، آسیب های شهری، فقرمضاعف -
صفحات 213-255
جشن عروسی در ایران، هر روز بیش از گذشته درحال تجاری شدن است. در مناطق مختلف، ورود عناصر فرهنگی جدید، مراسم فعلی جشن را دستخوش تغییرات جدی کرده است. در جامعه ایران، تلاقی عناصر فرهنگی قدیم و جدید، باعث شکل گیری جریان های فرهنگی جدیدی شده است. این پژوهش، به بررسی شهر همدان، یکی از شهرهای ایران، پرداخته است. صنعت عروسی نوظهور در همدان که ماهیت مصرف گرایی و تجاری آن قوی است، همراه با چالش هایی بوده است. هدف این پژوهش، علاوه بر بررسی این چالش ها، مطالعه پیامدهای فرهنگی و اجتماعی گسترش صنعت عروسی در همدان است. روش پژوهش، کیفی و مبتنی بر مصاحبه عمیق نیمه ساخت یافته است و طی آن با 16نفر از افراد شاغل در صنعت عروسی در شهر همدان مصاحبه شده است. مضامین محوری پژوهش با روش تحلیل مضمون استخراج شده اند. یافته های این پژوهش، شامل دو مضمون محوری «بازسازی فرهنگی» و «ناسازه های فرهنگی» است که هر یک مضامین فرعی مهمی را شامل می شود. نتایج نهایی بیانگر آن است که صنعت عروسی در شهر همدان، با تغییرات اجتماعی و جریان های فرهنگی چندسویه و پیچیده ای همراه بوده است. از یک سو تعاملات و تقابلات فرهنگی در عرصه برگزاری مراسم عروسی و ازسوی دیگر، درهم آمیختگی و تلفیق سنت ها، موجب تضاد ارزش ها و آشفتگی هنجارها گشته است. پیرو این جریان ها، رسوم محلی عروسی در همدان به تدریج تضعیف شده و عناصر فرهنگ مصرفی نظام سرمایه داری بر این رسوم چیرگی می یابد.
کلیدواژگان: ازدواج، صنعت عروسی، جشن، تجاری شدن، بازسازی فرهنگی، ناسازه های فرهنگی -
صفحات 257-287
دانشگاه به عنوان کانون اصلی اندیشه در جامعه، دل مشغولی بیشتری نسبت به زمان و زمان مندی در مواجهه با ظهور اقتصاد سرمایه داری و زمان مکانیکی (ساعتی) در عصر مدرن و انقلاب تکتولوژیکی متاخر داشته است. هدف این پژوهش، مطالعه تجربه زمان در میان اعضای هیات علمی دانشگاه گیلان است. ازلحاظ روش شناسی روش این پژوهش، کیفی و رویکرد آن پدیدارشناسی است. روش تحلیل در این پژوهش روش فان مانن است. جامعه آماری این پژوهش کلیه اعضای هیات علمی شاغل در دانشگاه گیلان هستند. برای انتخاب نمونه ها از روش های نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی به طور هم زمان استفاده شده است. تکنیک جمع آوری اطلاعات مصاحبه نیمه ساختاریافته است که پس از مصاحبه عمیق با 25نفر عضو هیات علمی دانشگاه گیلان و اشباع نظری انجام شد. یافته های پژوهش نشان می دهد که اعضای هیات علمی دارای هفت نوع زمان در زیست دانشگاهی هستند. این هفت نوع عبارتنداز: زمان کیفی، زمان شتاب، زمان ساختاری، زمان فشرده، زمان آموزشی، زمان پژوهشی و زمان مطالعه. این زمان ها به صورت هم زمان و به شکل متناقض در دانشگاه وجود دارند؛ اما تقابل میان پذیرش یا انکار زمان غالب در سیستم دانشگاه را بازنمایی می کنند. این تقابل بیان گر یک ناهم زمانی است که مقاومت بیشتر فرد را هم زمان به هم گرایی با شتاب بیشتری سوق می دهد.
کلیدواژگان: زیست دانشگاهی، زمان آموزشی، زمان پژوهشی، زمان ساختاری، زمان شتاب -
صفحات 289-322
با ظهور مدرنیته متاخر و رشد جهانی شدن فرهنگ، دگرسانی در زندگی انسان گسترش یافته است که در این مسیر زنان نیز مستثنا نبوده اند. مسلم است که تغییرات ایجادشده در نگرش زنان در دنیای امروز، واقعیتی انکارنشدنی است؛ ازاین رو، این پژوهش با هدف بررسی تاثیر جهانی شدن فرهنگ بر نگرش زنان به مفهوم آزادی با تاکید بر نظریه آزادی آیزایا برلین انجام شد. روش پژوهش، پیمایشی و ابزار به کاررفته پرسش نامه بود. روایی های محتوایی و سازه ای تایید شد؛ هم چنین پایایی ازطریق آلفای کرونباخ محاسبه شد و پایایی ترکیبی در بازه مطلوب قرار داشت. جامعه آماری پژوهش، زنان بین 17 تا 50 سال در شبکه اجتماعی اینستاگرام بودند که پس از بررسی های اولیه انتخاب شدند. نمونه گیری به صورت تصادفی و براساس فرمول کوکران، 300نفر بود. برای تحلیل داده ها از مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج نشان می دهد، در مولفه استفاده از محصولات فرهنگی و هنری جهانی (رمان های خارجی، مشاهده فیلم وسریال های خارجی، مطالعه روزنامه و مجلات خارجی و سفرهای خارجی)، در درجه اول، مشاهده فیلم و سریال های خارجی بیشترین تاثیر را بر نگرش زنان به مفهوم آزادی مدنی و سپس به مفهوم آزادی فردی داشت و مولفه آگاهی از قوانین جهانی در رابطه با حقوق زنان بر نگرش زنان به مفهوم آزادی مدنی تاثیر بیشتری داشت. درباره مولفه استفاده از شبکه های جهانی اطلاعات (میزان استفاده زنان از ماهواره، شبکه های اجتماعی داخلی و خارجی، شبکه های خبری داخلی و خارجی)، بیشترین تاثیر به شبکه های خبری خارجی مربوط بود که بیشترین تاثیر را بر نگرش زنان به مفهوم آزادی فردی و سپس آزادی مدنی داشت؛ هم چنین نتایج ضرایب گام به گام رگرسیونی در متغیرهای جمعیت شناختی نشان داد که نگرش زنان به مفهوم آزادی های فردی و مدنی در افراد کمتر از 30سال و زنان با تحصیلات کارشناسی ارشد، به تعریف آزادی های فردی و مدنی آیزایا برلین نزدیک تر بود.
کلیدواژگان: جهانی شدن فرهنگ، آزادی، جهانی شدن، زنان ایرانی -
صفحات 323-358
با توجه به پیامدهای نوظهور ناشی از گسترش شهرنشینی و توسعه روزافزون شهرها، اهمیت مطالعه شهرها به عنوان کانون پیدایش مسایل اجتماعی بیش ازپیش نمود می یابد. توزیع ناعادلانه ثروت، امکانات، خدمات فرهنگی-آموزشی، بهداشتی و رفاهی از یک سو و وضعیت نامناسب اقتصاد در جامعه، بیکاری و به تبع آن کاهش درآمدهای دولت که کاهش حمایت سازمان ها از افراد آسیب پذیر را درپی دارد، ازسوی دیگر بر میزان امید اجتماعی شهروندان تاثیرگذار خواهد بود. در همین راستا، در پژوهش حاضر سعی بر آن شد که با استفاده از نظریه های جامعه شناختی حوزه امید اجتماعی به میزان و عوامل اثرگذار بر امید اجتماعی در میان شهروندان تهرانی دست یابیم که درنهایت، پنج متغیر مستخرج از نظریه های بیان شده برای تبیین علل امید اجتماعی شهروندان تهرانی مواردی ازقبیل: رضایت از زندگی، احساس امنیت اجتماعی، احساس بی قدرتی، اعتماد اجتماعی و احساس نابرابری اجتماعی هستند. روش پژوهش از نوع کمی-پیمایشی و جامعه نمونه 400نفر از شهروندان تهرانی بوده اند که یافته های پژوهش از پرسش نامه های بررسی شده در بستر نرم افزارهای آماری اس پی اس اس و آموس نشان داد که هر پنج متغییر مستقل یاد شده بر امید اجتماعی شهروندان تهرانی اثرگذار بوده که با توجه به پایه ضریب هم بستگی به دست آمده، با افزایش اعتماد اجتماعی، امنیت اجتماعی و رضایت از زندگی، میزان امید اجتماعی نیز افزایش می یابد، اما در مقابل آن با افزایش احساس بی قدرتی و نابرابری اجتماعی از میزان امید اجتماعی کاسته خواهد شد. افزون بر آن نتایج ضرایب استاندارد مستقیم، غیرمستقیم و کل در معادلات ساختاری نشان داد که متغیرهای برون زاد رضایت از زندگی و نابرابری اجتماعی علاوه بر اثر مستقیم و معنادار بر متغیر درون زاد امید اجتماعی، دارای اثر غیرمستقیم و معناداری با میانجی گری سه متغیر اعتماد اجتماعی، امنیت اجتماعی و احساس بی قدرتی نیز می باشند.
کلیدواژگان: امید اجتماعی، امنیت اجتماعی، رضایتمندی از زندگی، نابرابری اجتماعی، شهروندان تهرانی -
صفحات 359-402
معلول و معلولیت یک پدیده مهم اجتماعی در جامعه امروز است. افراد معلول با مشکلات متعددی در روابط بین فردی، خانوادگی، کار، تحصیل و حوزه های عاطفی-رفتاری روبه رو هستند. حدود 76هزار معلول در استان همدان وجود دارند که حدود 30هزار نفر آن ها معلولان جسمی و حرکتی هستند. این مطالعه با روش کیفی به دنبال ارزیابی پس از اجرا و اثربخش بودن این برنامه هاست؛ زیرا در صورت اجرای درست طرح زمینه بهبود کیفیت زندگی معلول، افزایش کیفیت خدمات، کاهش بار مالی فرد معلول بر خانواده و حتی گاه امکان کارآفرینی و توانمندسازی معلولان با تاکید بر افراد دارای آسیب نخاعی را فراهم می شود. در این پژوهش مطالعه بر چهار گروه شامل: مدیران سازمان بهزیستی،مدیران مراکز مجری طرح،تسهیل گران و مشاوران و مددکاران، اساتید دانشگاه و به خصوص معلولان شرکت کننده در طرح و خانواده های آن ها متمرکز بوده است. یافته های پژوهش نشان داد که نیازهای مخاطبان براساس پلکان نیازهای مازلو در قالب طرح تابع شرایط طبقاتی متفاوت است؛ طبقات فقیر و حاشیه ، بیشتر بر نیازهای عینی مثل بسته های معیشتی اعلام نیاز کردند و اقلام و معلولان طبقات برخوردارتر بر ابعاد مددکاری، ویزیت در منزل تاکید داشتند. تغییرات زیاد دستورالعمل ها، پوشش کم و ثابت بودن هزینه های طرح در عین افزایش شدید هزینه ها و دیر ابلاغ شدن طرح و از دست دادن «زمان طلایی» ازجمله نقدهای وارد بر طرح است. پیشنهاد هایی چون: استمرار طرح، جامعیت موضوعی طرح، «تبعیض مثبت» و ایده هایی چون: شهر و جامعه حامی معلولان و آگاهی به حقوق معلولان و حق به آموزش ارایه شده است.
کلیدواژگان: معلولان، توانمندسازی، حمایت اجتماعی، بهزیستی، استان همدان -
صفحات 403-433
کارآفرینی در جهان نوین از حوزه صرف کسب و کار فراتر رفته و در عرصه های اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، اخلاقی و... نیز معنایافته است. کارآفرینی اجتماعی متضمن خلق ارزش اقتصادی و اجتماعی در قالبی نوآورانه است. پژوهش حاضر در تلاش است تا با استفاده از پارادایم تفسیری و روش فراترکیب، یافته های مطالعات صورت گرفته در حوزه مدل های کارآفرینی اجتماعی را به صورت نظامند بررسی کرده و به تحلیل آن ها بپردازد. با اتخاذ رویکرد تفسیری نقش کارآفرینی اجتماعی در تحول اجتماعی و عملکرد آن به عنوان نوعی گسست از شیوه های مرسوم و رسیدن به شیوه و مدل های جدید کاهش یا رفع نیاز ها و مسایل با استفاده از خلاقیت و نوآوری، در قالب مدل های کارآفرینی اجتماعی ارزیابی می شود؛ بدین معنا که مطالعه الگوهای مشترک معنایی در پژوهش حاضر ازطریق بررسی مدل های موجود کارآفرینی اجتماعی صورت پذیرفته است؛ بدین ترتیب با مراجعه به سایت های الکترونیکی «گوگل اسکولار» و «اسکوپوس» در بازه زمانی 2000 تا 2022م. ازمیان انبوه مقالات اولیه، تعداد 35مقاله مناسب شناسایی شدند؛ هم چنین اعتبار مفاهیم ارایه شده، خروجی های فراترکیب و مفاهیم پدیدار شده به روش پانل دلفی، توسط گروهی از نخبگان دسته بندی شده و مورد تایید قرار گرفته است. در راستای تحلیل مقالات منتخب، مفاهیم تشکیل دهنده ابعاد و مولفه های تاثیرگذار، از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. یافته های حاصل از فراترکیب نشانگر تکوین ابعاد کارآفرینی اجتماعی در قالب پنج دسته کلی «نوآوری چند سطحی»، «ارزش آفرینی اجتماعی»، «بوم شناسی و طراحی مدل کسب و کاراجتماعی»، «تعریف نقش کارآفرین اجتماعی» و «اشتغال و درآمدزایی» می باشد.
کلیدواژگان: کارآفرینی اجتماعی، کسب وکار، نوآوری، ارزش آفرینی اجتماعی
-
Pages 9-28
The main question of this research is about the optimal level of social capital in a society. In this regard, considering utility as development and relying on secondary analysis using different databases (the global database and human development report), we investigate the relationship between social capital, economic development, and political development. This relationship has been clearly approved both theoretically (there are a lot of theories about the relationship between the mentioned variables in the research literature) and experimentally (Pearson correlation test and Partial Pearson correlation test). In the second step, we investigated the level of social capital that is necessary for economic and political development. To answer this question, first the cutoff point of social capital was determined by ROC test, and then, the components of development were compared at each of the cutoff points. According to ANOVA, only high levels of social capital can significantly influence the development components.
Keywords: social capital, economic development, well-being, Rule of law, freedom -
Pages 29-58
In Iran, with the spread of the COVID-19 virus, daily face-to-face communications were disrupted and transferred to the virtual space. Also, the doors of the universities were suddenly closed and online classes quickly started. Each student connected to the online classes in their own home via laptops or mobile phones, and a link was formed between the inner and outer worlds. The duality of the inner (relationships) and the outer (rules) after the 1979 revolution became an important indicator for the necessity of respecting Islamic rules in public and the relative freedom in inner relationships. Therefore, the linking of the inner to the outer led to the juxtaposition and interference of inner and outer relations. The main purpose of the article is to examine the function of the virtualization of the university and its coming into the homes and the emergence of the unfamiliar and new situation that emerged from it. The article is a type of digital research with the presence of the researcher in the social network Instagram, in which the contents produced about the virtual university and its link with the home were searched, and among them, the Instagram page of a professor of Kharazmi University was selected as a case study due to the large number of audiences who wrote about the lived experience of the link between the virtual university and the home. Based on the results of data analysis, in the link between the virtual university and the home, the space of free relationships in the inner world and the administrative rules of the outer world influenced each other, which was attempted to be controlled by means of visual, auditory, and audio communication channels.
Keywords: Virtual University, Classroom, Covid-19, Home, event -
Pages 59-94
Marital infidelity has emerged as a significant challenge in modern married life, leading to the unfortunate breakdown of numerous families. Despite its destructive impact, there remains a lack of comprehensive awareness and understanding surrounding this issue. Hence, the objective of this study was to develop a model for comprehending couple dissolution through the lens of social exclusion. To achieve this, a qualitative methodology known as grounded theory was adopted, allowing for the construction of a robust research model. Fifteen academic experts and family counselors were purposively selected as participants, representing the sample for this study. In-depth interviews were conducted as the primary method of data collection, continuing until theoretical saturation was achieved. The findings of this research revealed a comprehensive model outlining the process of couple dissolution using the social exclusion approach. This model comprised six key components: causal factors, central phenomena, strategies, underlying factors, interfering factors, and consequences. Moreover, the results underscored the effectiveness of incorporating the theory of social exclusion in explaining and gaining deeper insights into the complex phenomenon of couple dissolution. By utilizing this theoretical framework, a more nuanced understanding of the various elements and intricacies surrounding marital infidelity can be achieved. Unfortunately, our society today is witnessing the rise of individuals who promote the culture of living a solitary life through their words and actions. Therefore, it is recommended that local and national institutions strive to create an environment that encourages greater family participation while purging the community from corruption and obscenities. This will make it easier and more appealing for families to engage and participate in society. Furthermore, municipalities can play a significant role by organizing cultural and social family programs, making a vivid impact.
Keywords: marital infidelity, Social Exclusion, Grounded Theory (Data Foundation) -
Pages 95-130
Today, in the international environment, “national brand” is a lever needed by governments to improve and strengthen their position in the world arena. Leaders who understand the value of the national brand can use cultural differences and diversity to create competitive advantage and superiority. It is essential to be aware of the attitudes and identify the different dimensions that affect the national brand of a country. Therefore, the current research has an exploratory aspect and has used a qualitative method. The statistical community of the research was formed by experts in the field of national branding, and the number of these people is 57, and the mental pattern of these people was identified and analyzed based on the “Q” research method. The results show that eight components for the variable of ethnic groups and six components for the variable of national brand have been discovered, among which, there is a positive and significant relationship between the component of “ethnic culture” and “international image” and “ethnic interests” and “economic capitals”. There is a negative and meaningful.
Keywords: Brand, national brand, imagery, ethnic components, national identity -
Studying the Effect of Perceptual Social Disorganization and Collective Efficacy on Deviant BehaviorsPages 131-168
The present research aims to investigate the impact of perceptual social disorganization and the collective efficacy of deviant behaviors among University of Mazandaran students. The method of this survey research was stratified random sampling in proportion to the volume. The tool for collecting information in the current research is a questionnaire, and 411 questionnaires have been analyzed. The results of the analysis of the findings show that there is no significant difference between boys and girls in terms of deviant behavior. The results of the path analysis test have also shown that there is a positive and significant relationship between imagined social disorder, imagined physical disorder and deviant behavior. Also, there is a positive relationship between imagined physical disorder and fear of crime; And there is an inverse and significant relationship between fear of crime and collective efficacy. According to the findings, people’s perception of social disorder has an effect on crime. In other words, disorder increases fear of crime, which in turn reduces social control/collective efficacy and makes neighborhoods vulnerable to criminal invasion. Keywords: deviance, social disorganization, collective efficacy, fear of crime.
Keywords: deviance, social disorganization, collective efficacy, Fear of Crime -
Pages 169-212
From the time when the rural poor migrant rises from “the hole in the village and falls into the well in the city” in the vicious cycle and process of underdevelopment, double poverty sprouts and all kinds of its negative and unwanted functions. It appears and is revealed. With this description, Based on the inconsistency, conflict and conflict between the desirable state of the quality of urban life and its current state in the statistical population of the present study, a sociological survey with a comparative, integrative and interdisciplinary approach was conducted in some areas of Tehran, which is part of the findings. It is compiled and reported in this article. The mentioned research was carried out with the benefit of mixed methods and with the support of a unified theoretical system in the territory and urban scope of districts 10 and 17 of Tehran Municipality, and in the quantitative and survey part of the research, 400 sample units/urban households were sampled using the G.power sampling method. They were selected and measured with the tool of collecting questionnaires with a validity of about 94% of Cronbach’s alpha test, and the results of some of them are reported in the explanatory section of this article. The culture of urban poverty, poverty of urban space, and urban damage in these areas are noticeable and at the same time different and distinct, and in the research hypothesis, a significant and decisive contribution of each of them was tested in explaining the quality of urban life in the neighborhoods of these areas. In the test of the theoretical model of the research, it can be analyzed that the construction of the structure of the quality of urban life in the neighborhoods of the 10th and 17th urban areas of Tehran Municipality is based on the context of the culture of urban poverty with an impact factor of 46% and the context of urban poverty with an impact factor of 26%. The percentage that causes the birth and reproduction of new damages called urban damages (with an impact factor of 14%) and this way determines the quality of urban life in a total of about 85%. In other words, the consequence factor of the multidimensional, complex and stable structure of the quality of urban life is the interpretation and representation of the chain of factors caused by the process of double poverty and unbalanced development of the city of Tehran, which has been tested in the form of a causal model.
Keywords: Sustainable Development, quality of urban life, culture of urban poverty, urban damages, double poverty -
Pages 213-255
The commercialized wedding celebration, as a Western and global phenomenon, is developing and expanding. This cultural phenomenon has found its presence and become pervasive in Iranian society. The globalization of weddings and the introduction of new cultural elements related to them have brought significant changes and transformations to these ceremonies in various regions of Iran. In the Iranian society, the convergence of old and new cultural elements has created new mechanisms and cultural trends. This article focuses on the city of Hamedan, one of the cities in Iran. The emergence of the wedding industry phenomenon in Hamedan has been accompanied by challenges. The aim of this article is to examine the cultural and social consequences of the presence and expansion of the wedding industry in Hamedan. The research method used in this qualitative study involved semi-structured interviews with 16 professionals working in the wedding industry in Hamedan. The data were analyzed using thematic analysis. The findings of this article encompass two main themes: “Cultural Reconstruction” and “Cultural Anomalies,” each of which includes various subtopics of significance. The results indicate that the expansion of this industry in the city of Hamedan has been concurrent with multifaceted and intricate social changes and cultural trends. Cultural interactions and conflicts, particularly in the realm of wedding ceremonies in this city, have led, on one hand, to the amalgamation and fusion of traditions, and on the other hand, to conflicts of values and disturbances in norms. As a result of these trends, local wedding customs in Hamedan have been weakened, and the consumer culture of the capitalist system has influenced them significantly.
Keywords: marriage, Wedding industry, globalization, Cultural reconstruction, Cultural anomalies -
Pages 257-287
University as the central place of thinking in the society has had more anxiety with respect to time and temporality in encountering with emergence of industrial revolution and mechanical (clock) time and eventually the current technological revolution. The purpose of this article is the studying of experience of time among faculty members of university of Gilan in Iran. The methodological approach is qualitative by using phenomenological method according to Van Manen’s analysis view. The studied population is all of employed faculty members of university of Guilan. The purposeful sampling and snowball sampling have been simultaneity used for choosing samples. In the following, data gathering technique is semi structured interview which concluded after doing deep interviews with 25 persons and attaining theoretical saturation. According to data, faculty members experience 7 types of time in the academic life that include qualitative time, acceleration time, structural time, compressed time, educational time, research time and studying time. These times exist simultaneity and contradictorily with each other, but represent opposition between acceptance and refusal of dominant time regime in the university. This opposition expresses asynchrony that leads to more convergence in spite of more resistance.
Keywords: Academic Life, Acceleration Time, Educational Time, Research Time, Structural Time -
Pages 289-322
With the emergence of late modernity and the growth of culture globalization, transformation has spread in human life, and women have not been excluded in this regard. The transformations made in the attitude of women in today’s world is an undeniable fact. Therefore, this research was conducted to investigate the effect of the globalization of culture on the attitude of women toward the concept of freedom. The research design included a survey and the instrument employed was a questionnaire. Convergent and construct validity were confirmed. Moreover, the reliability was calculated through Cronbach’s alpha and the compositional reliability was in the acceptable range. The statistical population of the research included women between the ages of 17 and 50 on the Instagram social media. Random sampling was used and based on Cochran’s formula the participants included 297 women. Structural equation modeling was used to analyze the data. The results show that in the component of using global cultural and artistic products, watching foreign films and series had the greatest impact on women’s attitude toward the concept of civil freedom and then toward the concept of individual freedom, and the component of knowledge of international laws regarding women’s rights. The component of awareness of international laws regarding women’s rights had a greater impact on women’s attitude toward the concept of civil freedom. Regarding the component of using global information networks, the most impact related to foreign news networks, which had the greatest impact on women’s attitudes toward the concept of individual freedom and then civil freedom. Also, the results of stepwise regression coefficients in demographic variables showed that women’s attitude toward the concept of personal and civil liberties in individuals less than 30 years of age and women with master’s education was closer to Isaiah Berlin’s definition of personal and civil liberties.
Keywords: Culture Globalization, freedom, globalization, Iranian women -
Pages 323-358
Emerging consequences due to the expansion of urbanization, unfair distribution of wealth, facilities and services on the one hand, and the poor state of the economy, unemployment and the consequent reduction in government revenues, which leads to a reduction in the support of organizations for vulnerable people, on the other hand, have affected the social hope of citizens.using sociological theories, we tried to find the factors affecting social hope among Tehrani citizens, and five variables were obtained from theories to explain the causes of social hope, including life satisfaction, social security, feeling of powerlessness, social trust, and social inequality. The research method is a quantitative-survey type and the sample showed that all five independent variables had an effect on the social hope of Tehrani citizens, which according to the correlation coefficient, With the increase of social trust, social security and life satisfaction, the level of social hope also increases, but on the other hand, with the increase of the feeling of powerlessness and social inequality, the level of social hope will decrease. In addition, the results of direct, indirect and total standard coefficients in structural equations showed that the variables of life satisfaction and social inequality, in addition to the direct and significant effect on the variable of social hope, have an indirect and significant effect through the mediation of the three variables of social trust, social security And they also feel powerless.
Keywords: social hope, social security, Life Satisfaction, social inequality, Tehrani citizens -
Pages 359-402
Disability is an important social phenomenon in today’s society. Disabled people face many problems in interpersonal relationships, family, work, education and emotional behavioral areas. There are about 76000 disabled people in Hamedan province, of which about 30000 are physical disabled. This study seeks to evaluate and the effectiveness of these programs with a qualitative method, because if the plan is implemented correctly, it will improve the quality of life of the disabled, increase the quality of services, reduce the financial burden of the disabled person on the family, and even the possibility entrepreneurship and empowerment of the disabled with emphasis on people with disabilities. Provides spinal cord injury. The study focuses on four groups, including managers of the welfare organization, managers of project implementation centers, facilitators and consultants and helpers, university professors, and especially disabled people participating in the project and their families. The findings of the research showed that the needs of the audience are different based on Maslow’s hierarchy of needs in the form of a project based on class conditions: the poor and marginal classes declared their need for objective needs such as livelihood packages, and the disabled items of the more privileged classes emphasized the dimensions of assistance and home visits. The many changes in the instructions, the stability of the project costs at the same time as the sharp increase in costs, and the late notification of the project and the loss of golden time are among the criticisms of the project. Suggestions such the continuation of the thematic comprehensive plan, the positive discrimination plan and ideas such as the city and society supporting the disabled and awareness of the rights of the disabled and the right to education have been presented.
Keywords: Disabled people, Empowerment, Social support, Welfare, Hamedan province -
Pages 403-433
Today, entrepreneurship goes beyond the realm of business and is also meaningful in the social, political, cultural, moral, and other fields. Social entrepreneurship involves creating economic and social value in an innovative way. The aim of this study is to investigate and explore social entrepreneurship models using meta synthesis method. Thus, after referring to the sites “Google Scholar” and “Scopus” in the period 2000 to 2022, among the many scientific articles, 35 suitable articles were identified. The validity of the proposed concepts, the hybrid outputs, and the concepts generated by the Delphi panel technique have been categorized and validated by a group of elites. In order to analyze the concepts, dimensions and influential components, the content analysis method has been used. Findings indicate the development of social entrepreneurship dimensions in the form of five general categories: “multilevel innovation”, “social value creation”, “ecology and design of social business model”, “definition of the role of social entrepreneur” and “employment and income generation”.
Keywords: Social Entrepreneurship, Business, Innovation, Creating social value