صالح اوجاقلو
-
نشریه کارآگاه، پیاپی 61 (زمستان 1401)، صص 23 -43زمینه و هدف
کلاهبرداری سایبری یکی از مهم ترین و شایع ترین جرم های ارتکابی در فضای سایبر محسوب می شود. این بزه جلوه ای متمایز و نوین از کلاهبرداری کلاسیک دارد. در رویه قضایی، عدم فهم یکسان قضات و عدم تخصص کافی در زمینه سایبر و عدم آگاهی از اوضاع و شرایط این جرم موجب اختلاف و تشتت آرا در رویه عملی محاکم شده است؛ نگارندگان برای از بین بردن این اختلافات قضایی و تشت آرایی که در زمینه کلاهبرداری سایبری و مرز میان آن با کلاهبرداری سنتی وجود دارد، به بررسی و تحلیل آرای صادر از دادسراها و دادگاه های کیفری استان تهران پرداخته و در نتیجه، به دنبال ایجاد وحدت رویه ای در این زمینه می باشند.
روشپژوهش حاضر به صورت ترکیبی از مطالعه توصیفی - تحلیلی و مطالعه موردی آرای صادره از دادسراها و دادگاه های کیفری استان تهران انجام شده است.
یافته ها و نتایجدر مقام داوری در رویه قضایی میان آرای متشتت، باید بین مواردی که از رایانه به عنوان وسیله ارتکاب جرم استفاده می شود و مواردی که رایانه بستر ارتکاب جرم است، قایل به تفکیک شد. هم چنین، در رویه قضایی قابل گذشت بودن بزه کلاهبرداری سایبری محل اختلاف است که بر حسب یافته های پژوهش کلاهبرداری سایبری جرم غیرقابل گذشت محسوب می شود؛ زیرا مقنن در ماده 7 قانون کاهش حبس تعزیری مصوب 1399 از عبارت «کلاهبرداری» استفاده نموده، ولی در ماده 11 از عبارت «کلاهبرداری موضوع ماده (1) قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء و اختلاس و کلاهبرداری» که از این اختلاف تعبیر می توان برداشت نمود، ماده 11 شامل جرم کلاهبرداری سایبری موضوع ماده 741 نمی شود.
کلید واژگان: کلاهبرداری سایبری, دستگاه های خودپرداز (ATM), محاکم کیفری تهران, رویه قضاییKaragah, Volume:16 Issue: 61, 2022, PP 23 -43Background and purposeCyber fraud is considered one of the most important crimes committed in cyber space. This scam has a distinct and new effect from the classic scam. In judicial procedure, the lack of uniform understanding of judges and lack of sufficient expertise in the field of cyber and lack of knowledge of the situation and conditions of this crime have caused differences and mixed opinions in the practical procedure of the courts. Cyber and there is a border between it and traditional fraud, they have investigated and analyzed the opinions issued by prosecutors and criminal courts of Tehran province, and as a result, they seek to create a procedural unity in this field.
MethodThe present research is a combination of a descriptive-analytical study and a study of opinions issued by prosecutors and criminal courts of Tehran province.
Findings and resultsIn the jurisprudence of mixed opinions, a distinction should be made between cases where a computer is used as a means of committing a crime and cases where a computer is a platform for committing a crime. Also, in the jurisprudence, the forgivability of the crime of cyber fraud is a point of dispute, but cyber fraud is considered an unforgivable crime because the legislator used the word "fraud" in Article 7 of the Law on Reduction of Penalty Imprisonment approved in 2019, but in Article 11, the word "fraud" was used. "Fraud under Article (1) of the Law on Intensification of Punishment for Bribery,
Keywords: Cyber fraud, automatic teller machines (ATM), criminal courts of Tehran, judicial procedure -
زمینه و هدف
کلاهبرداری سایبری طیفی جدید از جرایم است که به جهت تبلور فضایی جدید در محیط تبادل اطلاعات یا محیط سایبر شکل گرفته اند. ویژگی های این قبیل جرایم از منظر بستر جرم، موضوع مورد حمایت، مرتکب و مواردی از این قبیل سبب شده است تا رویه قضایی به ویژه در زمینه کیفرگزینی، متفاوت از دیگر جرایم به نظر برسد.
روششناسی:
تحقیق حاضر ترکیبی از مطالعه توصیفی – تحلیلی به صورت کتابخانه ای و از طریق فیشبرداری و همچنین، مطالعه آرایی قضایی محاکم استان تهران انجام شده است.
یافتهها و نتیجهگیری:
پیشگیری از کلاهبرداری سایبری از دو محور پیشگیری کیفری با عنایت به مجازات های مواد 67 قانون تجارت الکترونیکی و 741 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات و آرای محاکم کیفری انجام می شود و پیشگیری غیرکیفری از طریق پیشگیری وضعی در قالب تدابیر امنیتی دیوارهای آتشین، تدابیر پالایشی (فیلترینگ) و تدابیر نظارتی، و پیشگیری اجتماعی در قالب پیشگیری رشدمدار سایبری و پیشگیری جامعه مدار سایبری به صورت ارایه برنامه های خانوادهمدار، تدابیر آموزشی- سایبری، بالابردن سواد رسانه ای، اطلاعرسانی، ارتقای پاسخگویی و شفافیت، دقت در محافظت از داده های اینترنتی انجام خواهد شد. در رویه قضایی نیز به دلیل عدم فهم یکسان قضات و عدم تخصص کافی در زمینه سایبر و عدم آگاهی از اوضاع و شرایط این جرم موجب اختلاف و تشتت آرا در رویه عملی محاکم شده است. از این رو، ایجاد رویه واحد و به وجود آوردن وحدت رویه قضایی در رویکر پیشگیری کیفری از کلاهبرداری سایبری ضروری است. از طرفی، علاوه بر اقدا م های کیفری که قانونگذار برای این مجرمین در نظر می گیرد، باید به روش ها و اقدامات غیرکیفری نیز در جهت پیشگیری از این جرایم و جلوگیری از تکرار این گونه جرایم اقدام نمود.
کلید واژگان: کلاهبرداری سایبری, رویه قضایی, پیشگیری کیفری, پیشگیری وضعی, پیشگیری اجتماعیBackground and AimCyber fraud is a new spectrum of crimes that have been formed due to the crystallization of a new space called information exchange environment or cyber environment. The characteristics of such crimes in terms of the context of the crime, the subject matter, the perpetrator, and the like have made the judicial procedure, especially in the field of punishment, seem different from other crimes.
MethodologyThe present study is a combination of descriptive-analytical study in the form of a library and through fish taking.
FindingsPrevention of cyber fraud is done from two axes of criminal prevention with regard to the punishments of Articles 67 of the Electronic Commerce Law and 741 of the Islamic Penal Code of the Penal Code and non-criminal prevention through situational prevention (increasing efforts). In committing a crime, the excuses for committing a crime will be eliminated, the incitement and benefits of committing a crime will be reduced, and social prevention (cyber and cyber community) will be carried out.
ConclusionIn the judicial procedure, due to the lack of equal understanding of judges and lack of sufficient expertise in the field of cyber and lack of knowledge of the situation and circumstances of this crime has caused differences and dispersal of opinions in the practical procedure of the courts, thus creating a single procedure and unity. Judicial procedure is essential in the criminal prevention of cyber fraud.
Keywords: Cyber Fraud, jurisprudence, Criminal Prevention, Situational Prevention, social prevention -
نشریه علوم اجتماعی، پیاپی 39 (زمستان 1396)، صص 531 -545
کلاهبرداری سایبری به لحاظ خلاقیت مرتکب آن و سهولت ارتکاب مهمترین و شایعترین جرم اقتصادی فضای سایبر محسوب می شود؛ هر چند به ظاهر در ارتکاب این جرم، رایانه و فضای سایبر در حد وسیله جرم ظاهر میشود. اما رایانه و فضای سایبر، کلاهبرداری را توام با کیفیت و شرایط غیر قابل انکاری میکند که مقنن ناگزیر به شناسایی جرم جدید در کنار کلاهبرداری سنتی شده است؛ ماده 67 قانون تجارت الکترونیکی و ماده 741 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات؛ رکن قانونی جرم کلاهبرداری سایبری را تشکیل میدهند و رفتار مجرمانه در رکن مادی این جرایم شامل ورود، تغییر، محو و مختل کردن و دست- کاری غیرمجاز سیستم خواهد بود و موضوع آنها مال متعلق به دیگری و نتیجه آنها محروم ساختن مالباخته از مال خود است؛ از طرفی کلاهبرداری سایبری جرمی عمدی، آنی و مقید است و برای تحقق آن وجود سوء نیت عام (یعنی عمد در ارتکاب یکی از اعمال فیزیکی مذکور در ماده 741 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات) و سوء نیت خاص (یعنی قصد تحصیل وجه، مال، منفعت، خدمات یا امتیازات مالی) هم برای تحقق عنصر روانی جرم کلاهبرداری سایبری ضروری است؛ کلاهبرداری سایبری جزء جرایمی میباشد که نظر بسیاری از بزهکاران را به خود جلب نموده است و نیاز به برخورد قاطع از سوی مراجع ذیربط دارد؛ کلاهبرداران با ارسال ایمیل و پیامک به اشخاص مختلف، آنها را به انحای مختلف به پای دستگاه های بانکها می کشانند و اقدام به کلاهبرداری می نمایند و با وجود انواع کلاهبرداری اینترنتی (ATM) خودپرداز مانند فیشینگ، ارسال ایمیل یا نفوذ به ایمیل باکس افراد و ارائه شماره حسابهای جعلی در معاملات و استفاده از اسکیمرها در دستگاه های خودپرداز بانک ها برای سوءاستفاده از کارت های عابر بانک و با وجود افزایش این نوع کلاهبرداری ها، سیستم های ایمنی و حفاظتی بانکها بسیار ضعیف عمل میکنند؛ از این رو با استاندارسازی و تجهیز وسائل ارتباطی می توان از این قبیل جرایم پیشگیری کرد.
کلید واژگان: کلاهبرداری سایبری, دستگاه های خودپردازATM, فیشینگ, ارکان جرم -
نشریه قضاوت، پیاپی 86 (تابستان 1395)، صص 51 -79اسیدپاشی، یکی از فجیع ترین جرایم علیه اشخاص می باشد که ممکن است با انگیزه های انتقام جویانه، عشقی، سرقت و... همراه باشد. لایحه قانونی مربوط به پاشیدن اسید مصوب 1337/12/16، این فعل را جرم انگاری نموده است. در خصوص نسخ یا عدم نسخ این قانون، برخی تصویب قانون مجازات اسلامی را ناسخ این قانون محسوب نموده و برخی به دلیل خاص مقدم بودن این قانون همچنان آن را لازم الاجرا می دانند. این جرم می تواند قصاص، دیه، تعزیر و حد افساد فی الارض را به دنبال داشته باشد؛ ولی طبق قانون مجازات اسلامی مصوب 1392، عنوان بغی یا محاربه را نمی توان بر آن متصور بود. در مورد شروع به جرم این فعل مجرمانه نیز به دلیل خاص مقدم بودن این قانون، می بایست همان میزان را مطمح نظر قرار داد؛ در عین حال، در کنار جرم انگاری این فعل مجرمانه، می بایست از تدابیر و تمهیدات پیشگیرانه ای همچون پیشگیری وضعی و اجتماعی استفاده کرد که به نظر می رسد کشور ما در این زمینه با توجه به آمارهای منتشر شده، فقیر می باشد.کلید واژگان: اسیدپاشی, شروع به اسیدپاشی, افساد فی الارض, بازداشت موقتOne of the most heinous offences if acid spraying on the persons. It may be committed for different motives. This action has been criminalized by the bill regarding acid sprayibg of 1961. With regard to abrogation of the mentioned law, some believe that Islamic Punishment Law abrogated the legal bill of acid spraying, but some believe that this law is still enforceable because it is a special legislation. The offence of acid spraying may have different punishments like Qisas (blood vengeance), Dia (blood money), Tazir (discretionary punishment awarded by judge) and punishment for corruption on earth, but according to Islamic Punishment Law ratified in 2013, it can not be put under the title of insolence or banditry. For attempt of this offence the legal bill of acid spraying should be considered. Along with criminalization of this action, some preventive measures and arrangements like enacting and social prevention must be implemented which according to the published statistics our country seems to have an undesirable condition in this regard.Keywords: Acid spraying, Attempt of acid spraying, Corruption on earth, Temporary detention
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشتههای مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته میتوانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که میخواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.