عبدالوهاب شاهرودی
-
در تاریخ تصوف و عرفان یکی از مهم ترین مسایل نظری که تاثیری پایدار و عمیق بر همه جریان های فکری عرفانی و در پی آن، ادبی داشته، مساله میثاق یا عهد الست (سوره اعراف /172) است. این مفهوم در صدر اسلام عمدتا با واژگان مندرج در آیه و ارایه معنای ظاهری آن انعکاس می یافت؛ اما با ورود آن به آثار اندیشمندان، سیر معنایی و تطور واژگانی آن نیز تغییر یافت و اغلب با عشق ازلی درآمیخت که در اوج خود در آثار مولوی متجلی شد. مولانا در اشعارش، چه در مثنوی</em> و چه دیوان کبیر</em> با ترکیبات اضافی و وصفی به عهد ازلی با تمام مظاهر و مفاهیم متنوع آن اشاره می کند و در خوشه ای معنایی با کلمات جانشین با واژه الست به تفسیر و تاویل آن ها می پردازد. مولانا در آثار منثور خویش از جمله کتاب فیه مافیه</em> نیز به گونه ای خاص به مفهوم الست پرداخته است. برای دریافت این مفهوم باید از طریق قرینه سازی این اصطلاحات با موارد مشترک در مثنوی</em> و دیوان کبیر</em> به تفسیر آن ها راه یافت به گونه ای که این سه کتاب را باید شرح و بسط و تاویل و تفسیر یکدیگر دانست. این مقاله با روش تحلیلی توصیفی ضمن ارایه بازتاب آیه الست در کتاب فیه مافیه</em> از طریق نشان دادن برخی از موضوعات کلیدی هم نشین با این موضوع در کتاب یادشده، تفاوت شیوه این اثر با مثنوی معنوی</em> و دیوان شمس</em> را نیز بیان می کند.
کلید واژگان: الست, کتاب فیه مافیه, مثنوی معنوی, دیوان شمس, فطرتIn Sufism and mysticism history, one of the important theoretical issues that has had a lasting and deep impact on all mystical and literary currents, is the issue of the covenant (Surah Al-A'raf, 172). At the beginning of Islam, this concept was mainly reflected by the words included in the verse and presenting its apparent meaning, but when it entered the works of thinkers, its semantic course and lexical development also changed and was mainly mixed with "eternal love" which reached its peak in the works of Molavi. In his poems, both in Masnavi and Diwan Kabir, he refers to the eternal covenant with all its various manifestations and concepts with additional and descriptive compounds, and he interprets them in a semantic cluster with words replaced by the word Alsat.</em> Rumi in his prose works, including the book Fiehmafieh, also dealt with the concept of firstness in a special way, by correlating these terms with the common ones in Masnavi and Diwan Kabir. It is possible to interpret them in such a way that these three books should be explained and in a way known as each other's expansion and interpretation. </em>This article, by presenting the reflection of the Alsat verse in the book Fiehmafieh, by showing some of the key topics associated with this one in the mentioned book, explains the difference in the style of this work with the Masnavi Ma'navi and Diwan Shams.
Keywords: Alst, Fiehmafiyyah, Masnavi Manavi, Diwan Shams, Nature -
تاویل، شیوه ای کهن در تفسیر متون مقدس است که سابقه آن به حماسه ایلیاد و ادیسه برمی گردد.
در میان مسلمانان این روش، نخست در تاویل حروف مقطعه پدیدار شد و سپس فرقه های گوناگون مانند: معتزله، باطنیه،اخوان الصفا، فلاسفه، حروفیه و عرفا به تاویل قرآن کریم و حدیث دست زدند.
در عرفان، عروج از لفظ به معنا و سیر صعودی از عبارت به اشارت تاویل نام دارد و مبنای آن انسان است که با تحول و ارتقای وجودی به ادراک حقایق در هر مرتبه نایل می گردد.
مولانا در مثنوی شریف که تفسیری عارفانه به شمار می آید فراوان به تاویل دست می زند؛ روش او جمع بین ظاهر و باطن است. او الفاظ را به معنای حقیقی خود می گیرد که این، البته، جز با شهود باطنی و رویت درونی به دست نمی آید. مولانا این معنا را با تمثیلهای متعدد و متنوع و دل انگیز به تصویر می کشد.
کلید واژگان: قرآن کریم, تمثیل, ظاهر, عبارت, تعبیر مثنوی شریف, تاویل, باطن, اشارت, تجربهPot belongs to this world, goblet to the Unseen Pot is transparent, lots of secrets in goblet (Moulana)Hermeneutics is an ancient method in the interpretation of sacred texts, whose history goes back to the Iliad and Odyssey epochs. This method first prevailed among the Muslims for the interpretation of detached letters and then various Islamic sets such as Mutazilites, Batinites (the Esoteric), Ikhvan us Safa (Brethren of Purity), Falasifa (Philosophers), Horufiya, and Gnostics tried to interpret the holy Quran and the traditions. In gnosticism, Tavil is ascension from the word to its meaning and transcendence from the term to its implication (allusion). Its base is human being who attains the understanding of the truths by existential change and elevation in every stage.In the Mathnavi - which is considered a gnostical interpretation - Moulana frequently interprets (the holy Quran); his method being a combination of appearance and essence. He considers the words in their true meanings which of course is not acquired except through inner intuition (witness) and vision. He depicts this issue through various exciting and interesting anecdotes.
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشتههای مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته میتوانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که میخواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.