علی اکبر عبدی

تنفس سریع، یکی از تظاهرات کلینیکی مهم بسیاری از بیماری ها در شیرخواران و گاه تنها نشانه بیماری در این گروه سنی است. هدف از این مطالعه، ارزیابی تعداد تنفس به عنوان نشانه هیپوکسی در نوزادان می باشد.
این مطالعه مشاهده ای مقطعی بر روی 222 نوزاد بدحال بستری در بخش مراقبت های ویژه نوزادان(Neonatal intensive care unite=NICU) بیمارستان حضرت رسول اکرم(ص) در سال 1383 انجام گرفت. سن، جنس، ترم یا پره ترم بودن و تعداد تنفس بیمار در فرم اطلاعاتی ثبت گردید. تعداد تنفس در یک دقیقه کامل در حالت آرامش نوزاد شمرده شد. سپس درجه اشباع اکسیژن توسط دستگاه پالس اکسی متری بر روی انگشت شست پا یا دست، اندازه گیری و ثبت شد. هیپوکسی، به اشباع اکسیژن کمتر یا مساوی 90% اطلاق شد. تعداد تنفس و اشباع اکسیژن توسط دو مشاهده گر ثابت که از انجام تحقیق آگاه نبودند، به طور جداگانه ثبت می شد. با استفاده از T Test، مفید بودن تعداد تنفس به عنوان نشانه هیپوکسی، مورد ارزیابی قرار گرفت.
هیپوکسی(اشباع اکسیژن کمتر یا مساوی 90%) در 100 نوزاد(45%) دیده شد. تعداد تنفس و اشباع اکسیژن شریانی، همراهی منفی با هم داشتند. تعداد تنفس 69-60 بار در دقیقه به ترتیب با حساسیت، ویژگی و ارزش اخباری مثبت و منفی 6/82%، 4/86%، 8/55% و 96% پیشگویی کننده هیپوکسی بود.
نتایج مطالعه موجود نشان می دهد که تعداد تنفس بیش از 60 بار در دقیقه پیشگویی کننده مطمئنی جهت هیپوکسی نوزادانی است که با هر نشانه ای از بیماری حاد به اورژانس آورده می شوند.

نوتروپنی به حالتی گفته می شود که تعداد نوتروفیلها به کمتر از 1500 عدد در میلی متر مکعب کاهش یابد و می تواند به دو صورت اکتسابی و مادرزادی دیده شود. هدف از ارائه این گزارش عنایت به نقش حیاتی است که این سلولها در سیستم ایمنی بدن ایفا می کنند و عجیب نیست اگر شاهد باشیم که بیماران مبتلا به نوتروپنی دچار عفونتها و عوارض عدیده می شوند.
در این گزارش سه مورد بیمار معرفی می شوند که دچارنوتروپنی بوده و در زمان نوتروپنی دچار عفونتهای جلدی، ژنژیواستوماتیت و لنفادنیت شده اند و در زمانی که نوتروپنی نداشته اند سالم بوده اند. یک مورد از بیماران به دنبال مصرف طولانی مدت Zaditen (به مدت سه سال) دچار این عارضه گردیده بود. یک مورد دیگر به طور دوره ای و آخرین بیمار از زمان شیرخوارگی مبتلا شده بود.
اولین بیمار دارای Cyclic Neutropenia بوده که هر 21 روز معمولا تکرار شده و در فواصل بیماری شخص سالم و مشکل خاصی ندارد. بیمار دوم احتمالا از بدو تولد مبتلا بوده و در 5/1 سالگی تشخیص بیماریش داده شده است.

سرطان سلول سنگ فرشی(Squamous Cell Carcinoma) سرطان نادری است که علت اساسی پیدایش آن در کودکان، وجود نقص ژنتیکی در ترمیم DNAهای آسیب دیده به دلیل تابش اشعه ماورای بنفش(UV) خورشید می باشد. گزرودرما پیگمانتوزا(Xeroderma Pigmantousa) از جمله بیماری هایی است که سبب بروز سرطان سلول سنگ فرشی در کودکان می شود. بیمار مورد نظر دختر 5 ساله ای بود که در سن 4 سالگی با توده ای قهوه ای رنگ و زخمی بین 2 ابرو مراجعه کرده بود. بررسی آسیب شناسی نمونه بیوپسی سرطان سلول سنگ فرشی(Squamous Cell Carcinoma) را نشان داد. ضایعات پوستی موجود در بیمار، گزرودرما پیگمنتوزا تشخیص داده شد که نوعی بیماری ژنتیکی است. با توجه به سن، وزن و قد، بیمار دچار کاهش شدید رشد بود.

موردی که معرفی می شود دختری 12 ساله با کلرومای چشمی است که از حدود 40 روز قبل از مراجعه به بیمارستان دچار تورم، قرمزی و بیرون زدگی و کاهش دید پیش رونده چشم راست شده بود. در ابتدا بیمار به تشخیص عفونت چشم تحت درمان قرار گرفت که بهبودی نداشت. پس از انجام دادن آزمایش ها و بررسی های بیش تر، تشخیص کلرومای چشمی ناشی از AML داده شد که تحت رژیم شیمی درمانی اختصاصی قرار گرفت و مشکلات ذکر شده به جز کاهش دید چشم راست به طور کامل بهبود یافت.

خونریزی داخل بطنی (IVH=Intraventricular hemorrage) یکی از مهمترین عوارضی است که در نوزادان نارس و کم وزن دیده می شود. شناسایی و درمان به موقع این عارضه، تاثیر بسزایی در سرانجام بیماران دارد. این مطالعه با توجه به این مطلب و جهت تعیین درصد فراوانی IVH در نوزادان با وزن 2000 گرم یا کمتر و بررسی عوامل مربوط به آن انجام شد. با این هدف که نتایج حاصل از آن بتواند پزشکان بالینی را در تصمیم گیری منطقی یاری کند. در این بررسی که از نوع توصیفی و گذشته نگر بود، از مجموع 12251 نوزادی که در طول سالهای 80-1378 در بیمارستانهای تابعه دانشگاه علوم پزشکی ایران متولد شده بودند، 641 نوزاد که دارای وزن 2000 گرم یا کمتر بودند، مشخص شدند. پس از حذف نوزادانی که قبل از تشخیص فوت شده یا بیمارستان را ترک کرده بودند، در نهایت 200 نوزاد ارزیابی شدند و وجود IVH در تمام آنها با روش سونوگرافی جمجمه تحت بررسی قرار گرفت. درصد فراوانی IVH در نوزادان مورد بررسی، 0/28% با دامنه اطمینان 95%(2/25 تا 9/30%) بود. شایعترین نوع IVH، خونریزی درجه I(5/37%) و کمترین موارد مربوط به خونریزی درجه IV بود(7/3%). درصد فراوانی IVH در این مطالعه نسبت به برخی از مطالعات مشابه در کشورهای دیگر، کمتر بود که علت آن می تواند از بین رفتن نوزادان بسیار کم وزن(با وزن کمتر از 1500 گرم) در ایران و انتقال برخی از بیماران به مراکز دیگر (به علت کمبود امکانات مراقبتهای ویژه) باشد.

پاروتیت حاد چرکی در نوزادان، بیماری بسیار نادری است. موردی که در این مقاله معرفی می‎گردد یک نوزاد ترم با وزن هنگام تولد پایین بود که در روز هفتم تولد دچار قرمزی، تورم و گرمی در ناحیه پاروتید چپ و گردن شد. بیمار دارای درجه حرارت آگزیلاری 1/37 بود، فشار بر غده پاروتید سبب خروج چرک از مجرای استنسون می‎گردید و کشت ترشحات مجرا، عفونت با استافیلوکوک کوآگولاز منفی را نشان داد. در سونوگرافی یافته‎ای به نفع تجمع یا آبسه وجود نداشت نوزاد پس از درمان آنتی‎بیوتیکی با آمیکاسین و وانکومایسین و با تخفیف علائم التهابی از بیمارستان مرخص گردید.
در این بیمار، دو عامل وزن پایین هنگام تولد و سابقه عفونتهای مکرر اداری مادر در دوره بارداری وجود داشت که در موارد قبلی پاروتیت نوزادان، مورد اشاره قرار نگرفته‎اند و ممکن است در مستعد کردن بیمار مؤثر باشند.

کوتیس لاکسا یک بیماری ارثی است که از 2 طریق اتوزومال غالب و مغلوب منتقل می شود. شکل اکتسابی این بیماری به دنبال یک بیماری تب دار یا التهاب پوستی ایجاد می شود. موردی که گزارش می شود دختر 5 ماهه ای است که پوستی شل و آویزان در تمام بدن همراه با چهره ای خاص داشت. همچنین دارای بینی قلابی شکل با سوراخهای به بالا برگشته، لب بالایی بلند، قوس بلند کام، فونتانلهای وسیع، فاصله بیش از حد چشمها، چین های اپی کانتال، شکاف پلکی آنتی مونگلوئید در چشمها و فتق نافی واضح بود. در بررسی های پاراکلینیکی، رادیوگرافی قفسه سینه و اکوکاردیوگرافی طبیعی بودند اما رادیوگرافی لگن، در رفتگی دو طرفه مفصل ران را نشان داد. نتایج آزمایشگاهی شامل CBC، کلسیم، فسفر، آلکالن فسفاتاز، تستهای تیروئیدی، آزمایش کامل ادرار و کشت ادرار طبیعی بودند. بررسی پاتولوژیک انجام شده روی بیوپسی پوست بیمار، با کوتیس لاکسا مطابقت داشت. نتایج بررسی کاهش بافت الاستیک و طبیعی بودن بافت کلاژن را نشان داد.