به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت
فهرست مطالب

محسن مزرعاوی

  • فرحناز کیان ارثی*، محسن مزرعاوی، مینا آهنگرزاده، حسین هوشمند، سید عبدالصاحب مرتضوی زاده، فاطمه حکمت پور، سمیرا ناظم رعایا، جمیل بنی طرفی زادگان، خدیجه صانعی دهکردی، سمانه عبدویس

    نظارت و ارزیابی مستمر کیفیت آبهای سطحی برای حفاظت از اکوسیستم جهانی و سلامت انسان ضروری است. یکی از حیاتی ترین راه ها برای تخمین کیفیت آب، روش سنجش شاخص کیفیت آب (WQI) است. به منظور بررسی کیفیت آب دریاچه سد مارون واقع در استان خوزستان (15 کیلومتری شهر بهبهان)، تعداد پنج ایستگاه نمونه برداری در ورودی، خروجی و درون دریاچه انتخاب شد. نمونه برداری جهت سنجش شاخص دمای آب (با فواصل 5 متر به 5 متر از سطح تا کف دریاچه) و سایر شاخص ها (اکسیژن محلول، pH، اکسیژن خواهی بیوشیمایی، فسفر کل، نیتروژن کل) به صورت ماهانه و از سطح تا عمق 60 متری (با فواصل 20 متر به 20 متر) از مهر ماه سال 1399 لغایت شهریور ماه سال 1400 انجام شد و در نهایت شاخص WQI با استفاده از فراسنجه های کیفی محاسبه گردید. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که روند تغییرات شاخص WQI در ماه های مختلف نمونه برداری در ایستگاه های مختلف در طبقه کیفی متوسط الی نسبتا خوب بوده است و دامنه تغییرات این شاخص از 49 در خرداد ماه لغایت 66 در مهر ماه محاسبه شد. اندازه گیری عمقی دما نشان داد که در دریاچه پشت سد لایه بندی حرارتی در فصل بهار (20-0 متری)، تابستان و پاییز (40-0 متری) ایجاد شده است، ولی در زمستان این اختلاف بین سطح و عمق وجود ندارد. با توجه به ارزیابی مقادیر شاخص WQI آب مخزن جهت انواع مصارف شرب حیوانات اهلی، اهداف کشاورزی و پرورش گونه مقاوم ماهیان، مناسب است.

    کلید واژگان: دریاچه پشت سد مارون, کلی فرم, شاخص WQI, لایه بندی حرارتی
    Farahnaz Kianersi*

    Continuous monitoring and evaluation of surface water quality is necessary to protect the global ecosystem and human health. One of the most critical ways to estimate water quality is the WQI method. In order to check the water quality of the Maroon Dam lake located in Khuzestan province (15 km from Behbahan city), five sampling stations were selected at the inlet, outlet and inside of the lake. Sampling to measure the water temperature factor (with intervals of five meters by five meters from the surface to the bottom of the lake) and other factors such as dissolved oxygen, pH, biochemical oxygen demand, total phosphorus, total nitrogen monthly and from the surface to a depth of 60 meters (with distances of 20 meters by 20 meters) were carried out from October 2014 to September 2019 and finally the WQI index was calculated using qualitative parameters. The results of this study showed that the trend of changes in WQI index in different months of sampling in different stations in the quality class was medium to relatively good and the range of changes of this index was calculated between 49 in June to 66 in October. The depth measurement of temperature showed that in the lake behind the dam thermal stratification was created in spring (0 to 20 meters), summer and autumn (0 to 40 meters), but in winter, there is no such difference between surface and depth. According to the evaluation of the WQI index values of the reservoir water, it is suitable for all kinds of drinking purposes for domestic animals, agricultural purposes and raising resistant species of fish.

    Keywords: Maroon Reservoir, Coliform, WQI Index, Termal Stratification
  • محمدصدیق مرتضوی*، سیده لیلی محبی نوذر، سنا شریفیان، خسرو آیین جمشید، هادی کوهکن، محسن مزرعاوی

    در این مطالعه، ارزیابی جامع وقوع و توزیع مکانی فلزات سنگین شامل نیکل، سرب، روی، مس، کادمیوم و کروم، هم چنین هیدروکربن های نفتی کل در رسوبات سطحی نواحی ساحلی و دور از ساحل خلیج فارس در دو استان بوشهر و خوزستان، به منظور تشخیص منابع احتمالی آلودگی رسوبات، و تعیین درجه آلودگی، انجام شد. جهت ارزیابی کیفیت رسوبات از نظر آلودگی فلزات سنگین و هیدروکربن های نفتی از هشت شاخص آلودگی ، استفاده شد. مناطق مورد بررسی، توسط درجه قابل توجهی از آلودگی فلزات سنگین نیکل، کادمیوم و روی، قابل تشخیص بودند. غلظت های بالای نیکل و روی در ایستگاه های اطراف نخیلو، بوشهر مشاهده شد. مقایسه متوسط شاخص های آلودگی بین مناطق، نشان داد که هر دو استان بوشهر و خوزستان، به ترتیب، با متوسط درجه آلودگی (CD) (20.25 و 22.11)، درجه تغییر آلودگی (MCD) (3.38و 3.69)، شاخص بارگذاری آلودگی (PLI) (31.17و 57.57)، و شاخص ریسک بالقوه اکولوژیکی (PERI) (353.54و 349.39)، دارای درجه ریسک قابل توجهی از آلودگی نیکل و کادمیوم، به خصوص در منطقه نخیلو بوشهر، هستند. بررسی نوسانات مکانی غلظت هیدروکربن های نفتی کل در دو استان، روند افزایشی از بوشهر به سمت خوزستان را  نشان داد . با این حال،  سواحل در منطقه بندی عدم آلودگی یا آلودگی ناچیز قرار داشتند.  استراتژی های جامع و چشم گیر در جهت کنترل و کاهش این آلودگی ها، خصوصا در مناطق آلوده، باید در نظر گرفته شود، تا منابع این آلودگی ها مدیریت شوند.

    کلید واژگان: شاخص های اکولوژیکی, هیدروکربن های نفتی کل, خلیج فارس, فلزات سنگین, رسوبات
    Mohammad Seddiq Mortazavi*, Seyedeh Laili Mohebbi Nozar, Sana Sharifian, Khosrow Aeinjamshid, Hadi Koohkan, Mohsen Mazravi

    In this study, a comprehensive assessment of the occurrence and spatial distribution of heavy metals including Nickel, Lead, Zinc, Copper, Cadmium and Chromium, as well as, TPHs in the surface sediments of the coastal areas and far from the coast of the Persian Gulf in Bushehr and Khuzestan provinces were performed to identify the possible sources of sediment contamination and determining the degree of pollution. Eight pollution indices were used to evaluate the quality of sediments in terms of heavy metal and TPH pollution. The investigated areas could be distinguished by a significant degree of heavy metal pollution of Nickel, Cadmium and Zinc. High concentrations of Nickel and Zinc were observed in stations around Nakhiloo, Bushehr. The comparison of average pollution indices between regions showed that both Bushehr and Khuzestan provinces, respectively, with the average of contamination degree (CD) (20.25 and 22.11), modified contamination degree (MCD) (3.38 and 3.69), pollution load index (PLI) (31.17 and 57.57), potential ecological risk index (PERI) (353.54 and 349.39) have a significant degree and risk of Nickel and Cadmium pollution, especially in Nakhiloo area, Bushehr. Investigating the spatial fluctuations of the concentration of TPHs in two provinces showed an increasing trend from Bushehr to Khuzestan. However, areas were located in no pollution or low pollution zonation and were safe from the adverse biological effects of TPHs. Comprehensive and impressive strategies to control and reduce these pollutions, especially in polluted areas, should be considered, so that the sources of these pollutions be managed.

    Keywords: ecological indicators, Total Petroleum Hydrocarbons, Heavy metals, Persian Gulf, Oman Sea, Sediments
  • فرحناز کیان ارثی*، نجمه جهانی، محسن مزرعاوی، جمیل بنی طرفی زادگان، حسین هوشمند

    در این مطالعه باتوجه به اهمیت دریاچه سد دویرج که تامین کننده بخش مهمی از آب کشاورزی زمین های دشت دهلران و موسیان است، ارزیابی کیفی آب دریاچه به منظور توسعه فعالیت های آبزی پروری و بررسی امکان پرورش ماهی در دریاچه پشت سد انجام گرفت. به همین منظور 4 ایستگاه در ورودی، خروجی و دریاچه پشت سد انتخاب شده و نمونه برداری از ایستگاه های انتخابی در سه فصل به وسیله گراب مدل ون ویین با سطح پوشش 0625/0 مترمربع، انجام گرفت. نتایج حاصل از این بررسی به منظورتعیین کیفیت آب پشت سد بر اساس شاخص های زیستی بر پایه کفزیان تعیین شد. در شاخص های کفزیان با تعیین ترکیب گونه ای و تعیین ارزش زیستی گونه های مختلف در قالب شاخص های تنوع شانون- وینر و شاخص زیستی هلسینهوف، کیفیت آب سد مورد ارزیابی قرار گرفت. مقادیر شاخص زیستی هلسینهوف در ایستگاه های مورد مطالعه در دوره نمونه برداری در دامنه 6-07/3 قرار گرفت. به طور کلی، براساس شاخص های زیستی مورد بررسی در اغلب ایستگاه ها و فصول، شرایط آلودگی متوسط محیطی مشاهده شد که این آلودگی و کاهش تراکم در ایستگاه های پشت سد به دلیل ماهیت ساکن بودن آن نسبت به ایستگاه های ورودی و خروجی مشهودتر بود.

    کلید واژگان: سد دویرج, کفزیان, شاخص تنوع شانون- وینر, شاخص هلسینهوف, کیفیت آب
    Farahnaz Kianersi*

    In this study, due to the importance of Doiraj Dam Lake, which supplies an important part of agricultural water of Dehloran and Mosian, the assessment of the lake water was carried out in order to develop aquaculture activities and investigate the possibility of fish farming in the lake behind the dam. For this, 4 stations selected, the entrance, before and ater the lake and sampling were done in three seasons by using Van veen grab with with 0.0625 m2. The results of this study were determined based on the biological indicators. In benthic indices, the quality of water was evaluated by determining the species composition and biological value of different species using Shannon-Wiener diversity indices and Hilsenhoff Family Biotic Index (HFBI). The HFBI index in the studied stations ranged from 3.07 to 6.07. In general, based on the biological indicators, in most of the stations and seasons, moderate pollution was observed, which was more evident in the stations before the dam due to its without move nature than the entry and after stations.

    Keywords: Doiraj Dam, Macrobenthos, Shannon-Wiener diversity indices, Hilsenhoff indices, water quality
  • خسرو آئین جمشید*، سهیلا امیدی، محمدصدیق مرتضوی، غلامعلی اکبر زاده چماچایی، محسن مزرعاوی

    این تحقیق با هدف شناخت وضعیت سنجه های فیزیکوشیمیایی و مواد مغذی در صیدگاه های ماهیان کف زی در آبهای ایرانی خلیج فارس، از استان هرمزگان تا استان خوزستان، در پاییز و زمستان طی سال های 99-1396 انجام گردید. داده های مکانی سنجه های فیزیکی و شیمیایی آب طی سال های 1396، 1397 و 1399 با استفاده از دستگاه CTD[1] ثبت و آنالیز شدند. همچنین داده های دمای سطحی آب و کلروفیل-a در منطقه مورد بررسی از تصاویر ماهواره ‏ مودیس،‎‏ سنجنده آکوا در سال های 1397 و 1398 نیز استخراج شدند. میانگین دمای سطحی آب دریا و کلروفیل-a، ثبت شده به روش سنجش از راه دور در محدوده مورد بررسی، طی سال های 1397 و 1398 به ترتیب 83/22 درجه سانتی گراد و 80/1 میلی گرم بر متر مکعب بود. میانگین داده های مکانی دمای آب، کلروفیل-a، شوری و pH، در محدوده مورد بررسی، طی سال های 1396، 1397 لغایت زمستان 1399 به ترتیب 53/21 درجه سانتیگراد، 84/ 0 میلی گرم بر مترمکعب، 53/39 گرم در لیتر و 28/8 بود. میانگین غلظت نیترات، فسفات و سیلیکات در تحقیق حاضر به ترتیب 034/0، 008/0 و 517/0 میلی گرم در لیتر بود. بر اساس نتایج، میزان کلروفیل-a در خلیج فارس تابع سنجه های دمای سطحی آب دریا و سیلیکات می باشد. با افزایش دمای سطحی آب دریا و غلظت سیلیکات، میزان کلروفیل-a در محدوده مورد بررسی افزایش می یابد. تغییرات غلظت نیترات و فسفات اثر قابل ملاحظه ای بر میزان کلروفیل در محدوده مورد بررسی نداشت. از پاییز سال 1397 لغایت زمستان 1398 میانگین دمای سطحی آب و غلظت فسفات و سیلیکات در آبهای خلیج فارس افزایش، ولی میزان کلروفیل-a و غلظت نیترات کاهش یافت.

    کلید واژگان: مشخصه های فیزیکی و شیمیایی, مواد مغذی, سنجش از راه دور, خلیج فارس
    Khosrow Aein Jamshid*, Soheil Omidi, Mohammad Seddiq Mortezavi, Gholam Ali Akbarzadeh, Mohsen Mazaravi

    The object of this study was to investigate the status of physicochemical parameters and nutrients in demersal fishing grounds in the Iranian waters of the Persian Gulf from the Hormozgan province to Khuzestan province, from autumn and winter of 2017 to 2020. The local data of physical and chemical parameters of water were recorded and analyzed, by using a CTD (Conductivity, Temperature, and Depth)  device, during 2017, 2018 and 2020 years. Also, the sea surface temperature and chlorophyll-a were recorded from the MODIS (Moderate Resolution Imaging Spectroradiometer) satellite, aqua sensor, in 2018 and 2019 years. The average of remote sensing data of sea surface temperature and chlorophyll-a were 22.83 C° and 1.80 mg.m-3, respectively in the studied area, from 2018 to 2020. The average of local data of water temperature, chlorophyll-a, salinity and pH were 21.53 °C, 0.84 mg.m-3, 39.53 ppt and 8.28, respectively in the studied area during the years 2017, 2018 until 2021 winter. The average of concentrations of nitrate, phosphate and silicate were 0.034, 0.008 and 0.517 mg/L, respectively, in the present study. Based on the results, the amount of chlorophyll in the Persian Gulf has a relationship with the sea surface temperature and silicate. By increasing the sea surface temperature and concentration of silicate, the chlorophyll-a increases in the studied area. Changes in the concentrations of nitrate and phosphate had no significant effect on the concentration of chlorophyll-a in the studied area. The average of sea surface temperature and the concentrations of phosphate and silicate increased, but the concentration of chlorophyll-a and nitrite decreased from 2018 autumn to 2020 winter.

    Keywords: Physical, chemical parameters, Nutrients, Remote sensing, Persian Gulf
  • فرحناز کیان ارثی، محسن مزرعاوی، سیمین دهقان، غلامعباس زرشناس، صدیقه فرخی مقدم
    بدنبال معرفی میگوی پاسفید غربی (Litopenaeus) به صنعت تکثیر و پرورش کشور توسط سازمان شیلات ایران، پست لاروهای این گونه در سال 1385 در استخرهای خاکی واقع در سایت های پرورش میگوی استان بوشهر و چوئبده آبادان در استان خوزستان با موفقیت پرورش یافت. با توجه به اهمیت بررسی کیفیت آب ورودی به استخرها و پساب خروجی تعداد 11 ایستگاه در این سایت در نظر گرفته شد. از این تعداد 2 ایستگاه در رودخانه بهمنشیر، 2 ایستگاه بر روی کانال های آبرسانی C4 C5، 6 ایستگاه روی مزارع فعال پرورش میگو در مجاورت کانال های آبرسانی C4 و و 1 ایستگاه در پساب خروجی از استخرها انتخاب گردید. نمونه برداری از تیر ماه تا مهر ماه سال 1387 و در طول زمان پرورش به مدت سه ماه بطول انجامید. نمونه برداری از فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی بصورت دو هفته یکبار و در مجموع به تعداد 66 نمونه انجام شد. اندازه گیری برخی از پارامترها از قبیل دما و pH HACH و اندازه گیری سایر پارامترها مانند اکسیژن، BOD5، شوری، سختی کل، نیترات، نیتریت، فسفات و کدورت پس از انتقال نمونه به آزمایشگاه و با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتر و روش های استاندارد صورت گرفت. نتایج حاصل از آنالیز پارامترهای فیزیکی و شیمیایی در ایستگاه های مورد بررسی نشان داد که بیشترین میزان اکسیژن محلول (ppm43/11)، فسفات (ppm93/3)، نیترات (ppm4/8) و TSS(کل مواد جامد)(ppm5048) نیتریت (ppm18/0) و pH (4/8) BOD5 (ppm39/10) بود. مقایسه مقادیر اندازه گیری شده در این مطالعه با استانداردهای موجود حاکی از آن است که بغیر از مقادیر فسفات، نیترات و TSS اندازه گیری شده در رودخانه سایر پارامترها با استانداردهای ارائه شده مطابقت داشته است و عموما آب ورودی اختلاف عمده ای نسبت به آب خروجی خارج شده از حوضچه های پرورشی نداشته و در حد مجاز بوده است.در محل و با استفاده از دستگاه HACH و اندازه گیری سایر پارامترها مانند اکسیژن، BOD 5 شوری، سختی کل، نیترات، نیتریت، فسفات و کدورت پس از انتقال نمونه به آزمایشگاه و با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتر و روش های استاندارد صورت گرفت. نتایج حاصل از آنالیز پارامترهای فیزیکی و شیمیایی در ایستگاه های مورد بررسی نشان داد که بیشترین میزان اکسیژن محلول (11/43ppm)، فسفات (3/93ppm)، نیترات (8/4ppm) و TSS کل مواد جامد (5048ppm)، نیتریت (0/18ppm) و pH برابر (8/4)
    کلید واژگان: مزارع پرورش, کیفیت آب, آلودگی, استان خوزستان, خلیج فارس
    F. Kianersi, M. Mazravei, S. Dehghan, Gh.A. Zarshenas, S. Farokhi Moghadam
    Following introduction of (Litopenaeus vannamei) to shrimp culture industry by Iran Fisheries Organization, the post-larvae of this species were reared successfully in earthen ponds in Bushehr and Khuzestan (Choebdeh site) provinces. Due to activity of shrimp culture sites in Choebdeh and importance of input and output water quality, this study was carried out in 11 selected stations including: 2 stations in Bahmanshir River, 2 stations in C4 and C5 irrigation canals, 6 stations in active shrimp farms along C4 canal, and C5 canal and one station in output drainage canal. About 66 samplings were carried out during May-October 2009 from stocking to harvesting phases. Physical and chemical parameters were sampled biweekly and some parameters such as pH and temperature were measured in-vivo by HACH equipment. Other parameters such as DO, salinity, BOD5,TSS, NO3, NO2, PO4 and turbidity were analyzed based on standard methods by expectrophotometer equipment in Lab. Maximum values were: DO=11.4ppm PO4 =3.93ppm NO3 =10.09ppm TSS= 5408ppm pH=8.4 NO2 =0.18ppm and BOD5 =10.4ppm. Majority of parameters except TSS, NO3 and PO4 were in the range of acceptable limits. There was no difference in quality of waters between internal water from river and drainage canals.
    Keywords: Shrimp farm, Water quality, Pollution, Khuzestan provinces, Persian Gulf
بدانید!
  • در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو می‌شود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشته‌های مختلف باشد.
  • همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته می‌توانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال