به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت
فهرست مطالب نویسنده:

محمد جواد زینلی

  • زینب نوروزعلی، محمدجواد زینلی*، احمد ابومحبوب

    از دیرباز زبان فارسی تاثیر شگرفی بر زبان و ادبیات عثمانی گذاشته است و روزگاری زبان اصلی این منطقه بود و اندیشمندان عثمانی بسیاری در متون مهم فارسی تحقیق و تتبع کرده اند و شرح های بسیاری نیز بر متون مهم ادب فارسی نوشته اند؛ از جمله آن ها می توان به شرح سودی بر گلستان سعدی، دیوان حافظ و شرح انقروی بر مثنوی مولوی اشاره کرد. چون شرح متن، نوعی نقد متن هم به شمار می آید و شرح نویسی رایج در گذشته و میان مسلمانان، بیشتر به نقد لفظ و محتوا می پردازد. هدف مقاله حاضر این است که شیوه شرح نویسی شارحان ترک و نوع نگاه آن ها را به متن های برجسته ای مانند دیوان حافظ و مثنوی بررسی کند و به روش مطالعه کتابخانه ای، شیوه فیش برداری و تحلیل داده ها، در پی پاسخ بدین پرسش است که زمینه های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی در شرح نویسی این اندیشمندان چه تاثیری داشته است و چه نشانه هایی را از نقد اجتماعی، تاریخی و... در شروح آنان می توان مشاهده کرد؟ همچنین، چه زمینه هایی از دیدگاه های فهم که امروزه بر بسیاری از شرح نویسی ها حاکم است، در این شروح به چشم می آید؟ به نظر می رسد، اگرچه بیشتر این شروح، شرح لفظ است، اما با نگاه شارحان سنتی متفاوت است و ما رگه هایی از توجه به تاریخ و اجتماع زمان شاعر را در این شروح می بینیم. توجه به نسخه شناسی و بررسی صحت انتساب بیت یا شعری به شاعران مورد بحث، تاویل های عرفانی، توجه به زندگی شاعر و اشخاص در شرح متن، از ویژگی های مهم این شروح است.

    کلید واژگان: ادب فارسی, شرح نویسی, سودی, انقروی, نقد ادبی, لفظ, معنا
    Zeinab Nowruz Ali, Mohammad Javad Zeinali *, Ahmad Ahmad Abu Mahboob

    Persian language has long had a great impact on Ottoman language and literature and was once the main language of this region and many Ottoman thinkers have researched and followed important Persian texts and have written many commentaries on important texts of Persian literature; Among them, we can mention the commentary on Soodi on Hafiz's Divan and the commentary on Anqravi on Rumi's Masnavi. Since the description of the text is also a kind of critique of the text and the common description in the past and among Muslims, it focuses more on word and content, the aim of this article is to describe the Turkish commentators and their view of prominent texts such as Hafiz's Divan. Masnavi and seeks to answer the question of what cultural, social and political contexts have influenced the description of these thinkers and what are the signs of social, historical... critique in the method of library study, filing method and data analysis. Can their details be seen? It seems that although most of these explanations are word descriptions, they are different from the view of traditional commentators, and we see traces of attention to the history and society of the poet's time in these explanations. Paying attention to the typography and examining the correctness of the attribution of a verse or poem to the poets in question, mystical interpretations, paying attention to the life of the poet and individuals in the description of the text, are important features of these explanations.

    Keywords: Persian Literature, Commentary, Soodi, Anqravi, Literary criticism, Word, Meaning
  • سید مصطفی طباطبائی*، محمدجواد زینلی، بهاره سادات همراز

    محدودیت منابع آب شیرین در ایران و ضرورت برنامه‌ریزی برای استفاده مناسب از ظرفیت‌های متنوع منابع آب، توجه به استحصال حقابه رودخانه‌های مرزی را برجسته‌تر می‌کند. در این پژوهش، سیاست‌‌های راهبردی که دولت برای استحصال حقابه رودخانه‌های مرزی ایران می‌تواند اتخاذ کند، طبق نظر کارشناسان در قالب20 پرسش‌نامه و بر اساس 5 معیار و 12 راهبرد تهیه شده و با استفاده از روش AHP و ANP اولویت‌بندی شد و نتایج با استفاده از روش تری آنتافیلو و همکاران (1997) تحلیل حساسیت شد. طبق نتایج راهبرد A1 در روش AHP با ارجحیت 11/89 درصد و در روش ANP با ارجحیت 11/08 درصد در اولویت اول قرار گرفت. همچنین راهبرد A11 در روش AHP با ارجحیت 8/17 درصد و در روش ANP با ارجحیت 6/11 درصد در اولویت آخر قرار گرفت. همچنین میزان منفعت با ضریب 0/185 به‌عنوان حساس‌ترین معیار معرفی شد. راهبرد A4 با ضریب 0/178 نسبت به سایر راهبردها حساس‌ترین سیاست راهبردی می‌باشد که بر اساس معیار میزان منفعت حاصل شده است. در گام نهایی پس از نرمال‌سازی وزن راهبردها با توجه به معیار بحرانی، اولویت‌بندی راهبردها با اندکی تغییر در وزن‌ها بدون تغییر باقی ماند.

    کلید واژگان: آب های مرزی, دیپلماسی آب, روش های چند معیاره, رودخانه, تحلیل سلسله مراتبی, تحلیل شبکه ای
    seyed mostafa tabatabaei*, mohammad javad zeynali

    The geographical map of the countries shows that the political boundaries are not aligned with the water basins. The existence of transboundary rivers has led to divergences over the water availability of these rivers in many countries. Competition and conflict have been created for gaining more profit. What makes the competition over the border waters more serious is the nature of the international relations of the upstream and downstream Countries that transform water use into political leverage. In Iran, the limitation of fresh water resources and the need to plan for the proper utilization of diverse water resources capacities, highlight the importance of obtaining the right of transboundary rivers. This part of the water is effective in preventing pressure on internal resources, some natural damage caused by drought and water scarcity, and some internal conflicts between basins. Considering the research done on transboundary rivers, which have often been politically or geographically examined, So far, no research has been conducted on the development and prioritization of strategic policies for the extraction of the water rights of Iranian transboundary rivers. In this study, the strategic policies that the government can adopt to obtain the water-right of the Iranian transboundary rivers were determined based on the expertise of experts in the fields of water sciences, environment, geomorphology, political sciences and middle managers of the water industry. To this aim, a questionnaire was prepared in with 5 Criterion and 12 strategies. Then, its validity was evaluated by the relevant experts. After conversion of qualitative values to 20 quantitative questionnaires, the reliability of the questionnaire was confirmed by Cronbach's alpha in SPSS statistical software. This coefficient was calculated 0.735. The AHP method was then prioritized by Export Choice software. The ANP method was prioritized in the MATLAB programming environment. Then, the results of both methods were compared. In the sensitivity analysis by the Three Antifilo method, the numerical value of the most sensitive criterion was calculated and then the weight of the other criteria was modified accordingly. The threshold percentage and change in weight of the criteria were determined. Afterward, the sensitivity coefficient of the criteria was calculated and the numerical value of the most sensitive criterion was modified. The other criterion was modified based on the modified critical criterion. To analyze the sensitivity of strategic policies the fallowing steps were taken: First, numerical values of threshold weight and its percentage and critical degree were calculated; Second, sensitivity coefficients of strategic policies, which are the inverse of the most critical strategies, were calculated and compared; Third, The numerical value of the most sensitive strategy was corrected; and at the last step of this method, the values of each strategic policy were normalized to the most sensitive criterion. The results showed that the two criteria of benefit and timing with weight of 26.26 and 0.13 were in the first and last priority, respectively. The final prioritization was similar in both ways, except in the second, fourth and ninth strategy of the initial table. The strategy of controlling more outflows from the country and applying pressure to reduce tariffs for importing high-quality virtual water into the country, in the AHP method with 11.88% and in the ANP method with 11.08%, placed as first priority. In addition, A11 strategy was the last priority with 8.17% by AHP and 6.11% by ANP. Also, profitability with the coefficient of 0.185 was introduced as the most sensitive criterion. Based on it, the weight of the other criteria was modified. Therefore the prioritization of the criteria remained unchanged in comparison with the results of the sensitivity analysis of strategies based on each criterion separately. It showed that the most sensitive strategic policy is the strategy of cooperating with neighboring countries for better access to seawater, changing the pattern of cultivation with low water requirement and thriving in other economic potentials of the neighboring country to reduce the tendency for highly water-intensive activities. Its regarding coefficient was 0.178 which is the highest value, based on the profitability criterion. In the final step after normalizing the weights of the strategies according to the critical criterion, the prioritization of the strategies with little change in weights also remained unchanged. Advancing the first policy will be effective in short term, but will not entail economic costs, and it may create political strain on the diplomatic relations of the two countries. Advancing the second priority will be more time consuming, but not, economically and politically costly. Like the first priority, the second can improve Iran's political standing in the region, while it can cost diplomatic means on the country. The last priorities are the strategic policies that are economically costly for the country and have a negative impact on the other two countries' relations.

    Keywords: Boundary Waters, Hydro Politic, River, Multi, Criteria Methods, Analytical Hierarchy Process, Analytical Network Process
  • ابوالفضل اکبرپور*، محسن پوررضا بیلندی، محمدجواد زینلی

    در این تحقیق دو تابع هدف متضاد برای حل مسئله بهینه سازی بهره برداری از مخازن چاه نیمه مورد استفاده قرار گرفت. تابع هدف اول کمینه سازی مجموع توان دوم اختلاف تقاضای کشاورزی از رهاسازی و تابع هدف دوم بیشینه سازی شاخص اعتمادپذیری تعریف گردید. در این مطالعه برای مقایسه الگوریتم های مورد بررسی از معیارهای زمان اجرای الگوریتم، تعداد راه حل های واقع در جبهه بهینه پارتو و معیارهای فاصله، پراکندگی، همگرایی و فاصله نسلی بهره برده شد. نتایج حاصل از بررسی الگوریتم های فرا ابتکاری نشان داد که از بین الگوریتم های MOPSO، MOGOA و MOALO، الگوریتم های MOALO و MOGOA از کارایی بالاتری نسبت به الگوریتم MOPSO برخوردار بودند. بر اساس معیارهای عملکرد زمان اجرای الگوریتم و معیار پراکندگی الگوریتم MOPSO کارایی بالایی را از خود نشان داد و بر اساس معیارهای فاصله، همگرایی و فاصله نسلی الگوریتم MOGOA کارایی بالایی را از خود نشان داد. با توجه به معیار تعداد راه حل های واقع در جبهه بهینه پارتو الگوریتم MOALO کارایی بالاتری را نسبت به دیگر الگوریتم ها از خود نشان داده است. همچنین الگوریتم های MOALO و MOGOA جبهه بهینه پارتو را به نحو موثری پوشش داده اند و می توان گفت راه حل هایی که این دو الگوریتم در جبهه بهینه خود یافته اند یک مجموعه غنی از راه حل های بهینه را ایجاد نموده که نه تنها جبهه بهینه پارتو را به نحو موثری پوشش داده بلکه بر راه حل های الگوریتم دیگر نیز غلبه دارد. بنابراین به نظر می رسد هیچ یک از معیارهای مذکور نمی تواند به تنهایی ملاک برتری یک الگوریتم نسبت به دیگر الگوریتم ها در حل یک مسئله بهینه سازی باشد.

    کلید واژگان: الگوریتم ازدحام ذرات, الگوریتم ملخ, الگوریتم مورچه گیر, معیار عملکرد, همگرایی
    Abolfazl Akbarpour *, Mohsen Mohsen Pourreza Bilondi, MohammadJavad Zeynali

    in this research, two conflicting objective functions used to solve the problem of optimization operation of Sistan's Chah Nimeh reservoirs. The first objective function defined minimizing the total of second power of difference between agricultural demand and release and the second objective function defined maximizing the reliability index. In this study, to compare the studied algorithms, the criteria of the algorithm's run time, the number of solutions in the optimal Pareto front, and distance, dispersion, convergence and generation distance were taken. The results of the study of Meta-Heuristic algorithms indicated that among MOPSO, MOGOA and MOALO algorithms, MOALO and MOGOA algorithms were more efficient than MOPSO algorithm. According to the performance criteria of the algorithm's run time and the dispersion criteria, the MOPSO algorithm showed high efficiency and according to the performance criteria of the distance, convergence and generation distance criteria, the MOGOA showed high efficiency. According to the performance criteria of the number of solutions on the optimal Pareto front MOALO algorithm showed high efficiency. Also, MOALO and MOGOA algorithms effectively covered optimal pareto front. It can be said, the solutions of these algorithms find in themselves optimal pareto front, create a rich set of optimal solutions that not only effectively cover the optimal Pareto front, but also dominate the solutions of the other two algorithms. Therefore, it seems that none of these performance criteria can alone determine the superiority of an algorithm than other algorithms in solving an optimization problem.

    Keywords: Antlion Algorithm, Convergence, Grasshopper Algorithm, Particle swarm algorithm, Performance Ceriteria
  • ابوالفضل اکبرپور*، محمد جواد زینلی، محمد ناظری تهرودی

    در این مقاله، یک مدل هیبریدی بهینه سازی - شبیه سازی برای ارزیابی سیاست پمپاژ مطلوب در یک آبخوان مصنوعی استفاده شده است. در این مطالعه میزان افت سطح آب زیرزمینی در یک آبخوان آزاد فرضی به مساحت 5/1 کیلومتر مربع و سه هدایت هیدرولیکی متفاوت با ضخامت 100 متر و هم چنین تعداد ده حلقه چاه برداشت مورد بررسی قرار گرفت. جهت تخمین سطح آب زیرزمینی آبخوان از روش المان محدود و جهت بهینه سازی موقعیت چاه های برداشت از الگوریتم جامعه مورچگان استفاده شد و در نهایت مدل FEM-ACO ارائه گردید. موقعیت چاه های برداشتی با دبی مشخص به صورتی بهینه یابی می شود که میزان افت سطح آب زیرزمینی در آبخوان کمینه گردد. در این راستا تعداد مقادیر مختلف تعداد مورچه ها، تاثیر میزان تبخیر فرامان و تاثیر درصد نخبه های یک مجموعه از مورچه ها بر مقدار تابع هدف مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که الگوریتم های مورچگان ترتیبی و الگوریتم مورچگان نخبه با عملکردی تقریبا یکسان بهترین عملکرد را در بین الگوریتم های مورچگان داشته اند و پس از آن ها، الگوریتم جامعه مورچگان و الگوریتم مورچگان بیشینه-کمینه در رتبه های بعدی قرار دارند. تمامی الگوریتم های مورچگان خیلی زود به همگرایی رسیدند که این همگرایی زودرس به یک بهینه سراسری مناسب را می توان به دلیل استفاده از قیود زنجیره ای دانست. در نهایت بعد از بررسی مدل ارائه شده، موقعیت مناسب چاه های برداشت مشخص گردید. هم چنین نتایج نشان داد که حداکثر افت آب آبخوان حدود 5/2 متر می باشد.

    کلید واژگان: آبخوام آزاد, الگوریتم مورچگان, آلمان محمدود, بهینه سازی, آب زیرزمینی, هدایت هیدرولیکی
    A. Akbarpour*, M. Javad Zeynali, M. Nazeri Tahroudi

    In this paper, an optimization simulation hybrid model is used to evaluate the optimum pumping policy in an artificial aquifer. In this study, the groundwater level drop was investigated in a hypothetical free aquifer with a surface area of 1.5 square kilometers and three different hydraulic conductivity with a thickness of 100 meters, as well as ten pumping wells. In order to estimate the groundwater level of the aquifer, the finite element method was used and to optimize the position of the wells, used the algorithm of the ant colony and finally the FEM-ACO model was presented. The position of wells with a specific discharge is optimized to minimize groundwater level losses in the aquifer. In this regard, the number of different number of ants, the effect of Foramen evaporation and the effect of the elite percentage of an ant collection on the value of the objective function were investigated. The results showed that sequencer antler algorithms and elite ant anchor algorithms with almost identical performance have the best performance among the antler algorithms, and after that, the antler community algorithm and the max-minimal ant antler algorithm are in the next ranks. All of the ant colony algorithms arrived too quickly into convergence, which makes this early convergence a suitable global optimum due to the use of chain constraints. Finally, after considering the proposed model, the proper position of the wells was determined. The results also showed that the maximum water loss in the aquifer is about 2.5 m.

    Keywords: Ant algorithm, Aquifer, Finite Element, Groundwater, Hydraulic conduction, Optimization
  • احسان معین الدینی، ام البنی محمدرضاپور، محمد جواد زینلی
    بسیاری از مطالعات در بهینه سازی شبکه های آبرسانی به کاهش دادن هزینه های این زیرساخت ها اختصاص یافته است. در روش های بهینه سازی عمومی کمینه سازی هزینه تنها هدف موجود می باشد، اما این عمل در سیستم های آبرسانی ممکن است باعث کاهش عملکرد و راندمان سیستم شود. بنابراین مدل های بهینه سازی چند هدفه برای کاهش حجم زیادی از هزینه این سیستم ها و افزایش راندمان کارکرد آنها مورد استفاده قرار می گیرند. در تحقیق حال حاضر به مطالعه موردی در یکی از شهرک های شهر کرمان به منظور کاهش هزینه های احداث شبکه لوله های آب جایگزن به کمک الگوریتم رقابت استعماری وسپس شبیه سازی شبکه با استفاده از نرم افزار واتر جمز [1] پرداخته شد. ابتدا شبکه آبرسانی منطقه مورد مطالعه در محیط واتر جمز مدل شده و سپس بر اساس نتایج شبیه سازی مشخصات شبکه آبرسانی به الگوریتم بهینه سازی وارد گشته و با استفاده از محدودیت های استاندارد فشار و سرعت، گزینه های بهینه توسط این الگوریتم تعیین شد. با اجرای مجدد نتایج حاصل از مدل بهینه سازی در مدل واتر جمز و کنترل محدودیت ها، به برآورد هزینه و مقایسه آن ها با یکدیگر پرداخته شد. بررسی نتایج مدل بهینه سازی نشان می دهد که الگوریتم رقابت استعماری به میزان قابل توجهی توانسته است تابع هزینه را نسبت به حالت قبل از بهینه سازی شبکه کاهش دهد.
    کلید واژگان: الگوریتم رقابت استعماری, بهینه سازی, شبکه آبرسانی, Water GEMS
    E Moinaldini, O Mohammad Reza Pour, MJ Zeynali
    Numerous studies in optimization of water supply networks have been allocated to cost reduction of these infrastructures. In general optimization methods, minimizing the costs is the unique purpose, but applying this view point for the case of water supply systems may lead to reduction of the utility and efficiency of the system. Therefore, some multi-objective optimization models have been used to decrease the large amount of costs in these systems and to increase their operation efficiency. The present study has attempted to illustrate a case study for a town of Kerman in order to decrease the costs of rebuilding pipe network using the Imperialistic Competition Optimization Algorithm. So, the network simulation was performed with Water GEMS software. Firstly, the water supply network of the study area was simulated in the Water GEMS model. Next, the properties of water supply network were inserted. Then, using the standard pressure and speed constraints, the optimal options of the algorithm were obtained. By re-running the results of this optimized model in the Water GEMS model and the limits’ checkup, the total costs were estimated and compared. Analysis of the optimal model results showed that in comparison with the state prior to the network optimization, the Imperialistic Competition Algorithm has significantly reduced the cost function of the network.
    Keywords: Imperialistic competition algorithm, Kerman, Optimization, Water GEMS model, Water supply network
  • محمد جواد زینلی *، عباس خاشعی سیوکی
    سابقه و هدف
    مدل سازی بارش-رواناب یک فرآیند ضروری و پیچیده می باشد که در بهره برداری مناسب از مخازن و مدیریت و برنامه ریزی صحیح منابع آب نقش عمده ای دارد. مدل سازی این فرآیند با استفاده از روش های مختلفی امکانپذیر است. ازنظر تئوری، در مدل سازی یک سیستم می بایست روابط صریح بین متغیرهای ورودی و خروجی معلوم باشند. در حالیکه به علت معلوم نبودن روابط صریح بین متغیرها و عدم قطعیت های ذاتی آن ها، استخراج چنین مدلی بسیار مشکل می باشد. برای مدل سازی بارش-رواناب تا کنون کارایی مدل هایی نظیر شبکه عصبی، مدل-های چند متغیره خود همبسته با میانگین متحرک مورد بررسی قرار گرفته است لذا در این تحقیق میزان دقت مدل-های CARMA و ANN در مدل سازی بارش-رواناب مورد بررسی قرار گرفته است.
    مواد و روش ها
    در این مطالعه، مدل های چند متغیره خود همبسته با میانگین متحرک هم زمان (CARMA) و شبکه عصبی مصنوعی جهت مدل سازی بارش-رواناب مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای مدل ANN سه سناریو در نظر گرفته شد. جهت استفاده از مدل های فوق، از سری زمانی مجموع بارش و رواناب ماهانه در دوره آماری (1394-1353) مربوط به حوضه آبریز نازلو چای واقع در 49 °44 طول جغرافیایی و 40 °37 عرض جغرافیایی واقع در استان آذربایجان غربی استفاده شد. در ابتدا، داده ها ازنظر تصادفی بودن، روند و همگنی، به ترتیب با استفاده از آزمون های ران-تست، من-کندال و ویلکاکسون مورد بررسی قرار گرفتند و پس از آن داده ها به دو گروه تقسیم شدند. 80 درصد داده ها به آموزش مدل و 20 درصد از داده ها به آزمون مدل اختصاص داده شد. معیارهای عملکرد به کار برده شده نیز معیارهای ریشه میانگین مربعات خطا، نش-ساتکلیف و ضریب همبستگی بوده است.
    یافته ها
    نتایج نشان داد که مدل CARMA دقت به مراتب مناسب تری نسبت به مدل ANN داشته است به طوری که معیار ریشه میانگین مربعات خطا در مدل CARMA برابر با 7/7 و در مدل ANN برابر با 50/9 متر مکعب بر ثانیه بود. همچنین معیارهای نش-ساتکلیف و R2 در مدل CARMA به ترتیب برابر با 41/0 و 54/0 در حالی که مقادیر این معیارها در مدل ANN برابر با 45/0 و 80/0 بوده است. لذا مدل CARMA برای مدل سازی بارش-رواناب از دقت بیشتری نسبت به مدل ANN برخوردار بوده است.
    نتیجه گیری
    بر اساس نتایج حاصل از این تحقیق، استفاده از مدل های چند متغیره خانواده ARMA سبب کاهش میزان خطای مدل به میزان 18 درصد نسبت به مدل ANN شده است لذا مدل CARMA نسبت به مدل ANN از عملکرد مناسب تری برخوردار بوده است و این موضوع اهمیت در نظر گرفتن جزء تصادفی در مدل سازی را نشان می دهد.
    کلید واژگان: سری زمانی, شبکه عصبی, مدل بارش- رواناب, مدل های چند متغیره
    Abbas Khashei-Siuki, Mohammad Javad Zeynali *
    Background And Objectives
    Rainfall-runoff modeling is an essential process and very complicated phenomena that is necessary for proper reservoir system operation and successful water resources planning and management. There are different methods like conceptual and numerical methods for modeling of this process. Theoretically, a system modeling required explicit mathematical relationships between inputs and outputs variables. Developing such explicit model is very difficult because of unknown relationship between variables and substantial uncertainty of variables. So far performance models such as neural networks, multivariate models with auto moving average is studied for modeling the rainfall-runoff. So, in this study CARMA and ANN models studied in rainfall-runoff modeling.
    Materials And Methods
    In this research, the multivariate contemporaneous autoregressive moving average (CARMA) models and artificial neural networks (ANN) were evaluated to rainfall-runoff modeling. we define 3 scenario for ANN model. In order to use CARMA and ANN models total annual precipitation and runoff time series in the period of 1975-2015 as for Nazloochaei the catchment area, in 44° 49 ' in latitude and 37° 40 ' longitude in the province of West Azerbaijan was used. At first, we checked the data in terms of randomness, trend and Homogeneity by run test, Mann-Kendall test and Wilcoxon test. And then we separated data in two group. One group including 80 presents of data for training and 20 percent of data for validation was assigned. Performance criteria that used, was root mean square error, Nash-Sutcliffe and correlation coefficient. Performance criteria that used, was root mean square error, Nash-Sutcliffe and correlation coefficient.
    Results
    The results of this research indicated that the CARMA model had the efficiency accuracy more than ANN model, because root mean square error in CARMA model was equal 7.7 and that was in ANN model 9.50 m3/s. Also, CARMA model according to the Nash-Sutcliffe criteria and R2 equal to 0.41 and 0.54 had better performance than the ANN model. However, the value of these performance criteria in ANN model was equal 0.45 and 0.80. So CARMA model has more Accuracy than ANN model in rainfall-runoff modeling.
    Conclusion
    According to the obtained results, using multivariate ARMA models caused to decrease in model error up to 18 percentages. So CARMA model had suitable performance in compare with ANN model, and this subject show the importance of to consider Random component in modeling. So CARMA model had suitable performance in compare with ANN model, and this subject show the importance of to consider Random component in modeling.
    Keywords: Artificial neural networks, Multivariate models, Rainfall-runoff modeling, Time series
  • محمد جواد زینلی، محسن پوررضا بیلندی
    بهینه سازی پارامترهای مدل غیرخطی ماسکینگام به روش آزمون و خطا و روش های عددی انجام میشود. این روش ها دشوار و وقتگیر میباشد اما الگوریتمهای فرا ابتکاری با سرعت بالاتر و به صورت دقیقتر میتوانند تخمینی مناسب از این پارامترها را به دست دهند. در این پژوهش کارایی الگوریتم مورچگان پیوسته (ACOr)، در تخمین پارامترهای بهینه مدل روندیابی غیرخطی ماسکینگام مورد بررسی قرار گرفته است و برای ارزیابی آن از معیار مجموع مربعات خطا استفاده شده است. نتایج این تحقیق نشان داد که الگوریتم مورچگان پیوسته در مورد سیل ویلسون با 7679/36 SSE = و در مورد سیلاب رودخانه وی با 14/37944 SSE = کارایی مناسبی داشته است. پس اطمینان از کارایی الگوریتم ACOr، مدل روندیابی غیرخطی ماسکینگام برای رودخانه کارون نیز مورد بررسی قرار گرفت و مقدار SSE آن برابر 735/144691 بوده که در مقایسه با الگوریتم کلونی زنبور عسل (4/177161SSE=) کارایی بالاتری را نشان داد. همچنین در این تحقیق روندیابی این سه سیلاب با روش کانوکس نیز مورد بررسی قرار گرفت که در مورد سیلاب ویلسون و سیلاب رودخانه وی این روش عملکرد مناسبی نداشته اما در روندیابی سیلاب رودخانه کارون عملکرد مناسبی را نسبت به روش ماسکینگام غیرخطی نشان داده است. این مدل تخمین مناسبی از دبی اوج به دست آورده است، که این موضوع از نظر اجرای سیستمهای هشدار سیل بسیار اهمیت دارد.
    کلید واژگان: بهینه سازی, رودخانه وی, سیل ویلسون, کارون, کانوکس, ماسکینگام
    Mohammad Javad Zeinali, Mohsen Pourreza-Bilondi
    Optimizing parameters of nonlinear Muskingum model done by the method of try and error and numerical. These methods are difficult and time-consuming. But Meta-Heuristic Algorithms can indicate the good estimation of these parameters with high-speed and more precision. In this study investigated performance of continuous ant colony algorithm (ACOr) for estimation of optimal parameters of the nonlinear Muskingum routing model and we used sum of squared error criteria to evaluate that. The results indicated that continuous ant colony algorithm has good efficiency on Wilson flood and Wye River flood with SSE=36.7679 and 37944.14. After ensuring the efficiency of ACOr algorithm, we used nonlinear Muskingum routing model investigated for Karoon River and the value of SSE was equal to 144691.735 that indicated higher performance in comparing to bee colony algorithm (SEE = 177161.4). Also, in this study the three flood routing have investigated by the convex method. This method didn’t has good performance on Wilson flood and Wye River flood but in Karoon River flood routing indicated better performance than nonlinear Muskingum methods. This model provided good estimation of peak of flow discharge, that this issue is very important for Implementation of flood warning systems.
    Keywords: Convex, Karoon, Muskingum, Optimization, Wilson Flood, Wye River
  • ام البنی محمدرضاپور، محمد جواد زینلی
    یکی از مهم ترین مسائل در زمینه مدیریت منابع آب، مساله بهره برداری بهینه از مخازن سدها است. در چند دهه اخیر بهره برداری بهینه از سدها از موضوعات قابل توجه برنامه ریزان منابع آب در کشور بوده است. هدف از انجام این تحقیق بهینه سازی رهاسازی از مخازن گلستان و وشمگیر به منظور تامین نیاز پایین دست با استفاده از الگوریتم های مورچگان نخبه، بیشینه– کمینه، مورچگان رتبه بندی شده و الگوریتم ازدحام ذرات و مقایسه کارایی هریک از این الگوریتم ها با یکدیگر است. متغیر تصمیم در نظر گرفته شده میزان رهاسازی از مخازن دو سد فوق بوده است. نتایج نشان داد، همه الگوریتم ها توانسته اند مقدار رهاسازی را به شکل بسیار خوبی بهینه کنند. ولی الگوریتم مورچگان نخبه با مقدار تابع هدف 6407/0 توانسته است مقدار رهاسازی ها را در هر دو سد با دقت بسیار خوبی تخمین بزند. همچنین الگوریتم ازدحام ذرات نیز با مقدار تابع هدف 275/1 در رهاسازی مقادیر رهاسازی از دقت خوبی برخوردار بوده است. الگوریتم مورچگان رتبه بندی شده با مقدارتابع هدف 924/18 و سپس الگوریتم مورچگان بیشینه و کمینه با مقدار تابع هدف 431/26 به ترتیب در رتبه های بعدی عملکرد بهینه سازی مقادیر رهاسازی از سدهای گلستان و وشمگیر قرار دارند.
    کلید واژگان: الگوریتم مورچگان, رهاسازی بهینه, سیستم چند مخزنه, الگوریتم ازدحام ذرات
    O. Mohammadrezapour, M. J. Zeynali
    One of the most important issues in the field of optimizing water resources management is the optimal utilization of the dam reservoirs. In the recent decades, the optimal operation of dams has been one of the most interesting issues considered by water resources planners in the country. Due to the complexities of the typical optimization methods, employing an evolutionary algorithm is regarded here. One of the most significant algorithms is the ant colony algorithm. So the aim of this study is to optimize the delivery of Golestan and Voshmgir reservoirs to meet the needs of the down lands using the elite ant colony algorithm, maximum – minimum ants, ranked ants, and particle swarm algorithms, and to compare the performance of these algorithms with each other. The considered decision variable was the release of the reservoirs in the above- mentioned dams. In this study, the data over a 5-year period, from 2006-2007 to 2011-2012, was used for modeling. The results showed that all algorithms could optimize the release amount optimally; however, the elite ant algorithm with the objective function value of 0.6407 estimated the release values with great accuracy in both dams. Also, the particle swarm algorithm with 1.275 of the objective function value was well-matched with the release values. The ranked ant algorithm with 18.924 and Max-Min ant with 26.431 of the objective function valuewere, respectively, at the next levels of performance optimization of the release values from Golestan and Voshgar dams.
    Keywords: Ant colony Algorithms_Optimal Operation_Multi – Reservoir System_Particle Swarm Algorithm
  • محمد ناظری تهرودی*، مهدی امیرآبادی زاده، محمدجواد زینلی

    پیش بینی تغییرات آب و هوایی کره زمین با استفاده از مقادیر ثبت شده در دوره آماری حاضر نیازمند روشی دقیق بوده که بتوان نوسانات این تغییرات را به خوبی شناسایی کرده و با الگوگیری از این تغییرات مقادیر پارامتر مورد نظر را برای سال ها و یا دوره های آینده پیش بینی نمود. در این مطالعه شش مدل رگرسیون چند متغیره، ANN، SVR، ANFIS، SVM و GP جهت ریزمقیاس نمایی مقادیر متوسط دمای روزانه ایستگاه همدیدی ارومیه با استفاده از 26 پارامتر پیش بینی کننده منتج از گزارش پنجم IPCC مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. مقادیر دمای متوسط روزانه ایستگاه مورد بررسی از تاریخ 12 مارس 1961 (29 اسفند 1384) تا تاریخ 20 دسامبر 2005 (29 آذر 1384) انتخاب گردید. در تمامی روش های ذکر شده با استفاده از آزمون پیرسون از بین 26 پارامتر پیش بینی کننده ، 16 پارامتر که همبستگی بالایی با مقادیر دمای متوسط روزانه داشته انتخاب گردید. جهت بررسی مقادیر خطای ناشی از مدل سازی از سه معیار ضریب تبیین، مجذور میانگین مربعات خطا و معیار کارایی مدل استفاده شد. نتایج بررسی دقت و میزان خطای مدل ها نشان داد که در بین مدل های هوشمند GP، ANN، ANFIS و SVM، مدل برنامه ریزی ژنتیک کمترین مقدار خطا را داشته و در بین مدل های رگرسیونی (رگرسیون چندمتغیره و رگرسیون بردار پشتیبان) روش رگرسیون بردار پشتیبان، کمترین میزان خطا و بیشترین میزان دقت را در شبیه سازی مقادیر دمای روزانه ایستگاه همدیدی ارومیه داشته است. به طور کلی نتایج شبیه سازی مقادیر دما روزانه نشان دهنده دقیق تر بودن روش های رگرسیونی نسبت به روش های هوشمند می باشد. از آنجا که این مطالعه تنها با استفاده از داده های ایستگاه همدیدی ارومیه انجام گرفته است، لذا نتایج حاصله تنها برای ایستگاه مذکور اعتبار داشته و با اطمینان نمی توان نتایج را برای تمامی ایستگاه ها تعمیم داد.

    کلید واژگان: الگوریتم ژنتیک, درجه حرارت, دریاچه ارومیه, ماشین بردار پشتیبان, ریز مقیاس
    M. Nazeri Tahroudi *, M. Amirabadyzadeh, M.J. Zeynali

    Prediction of climate change using the recorded data from reference periods requires precise methods that are able to accurately detect fluctuations and predict changes for future periods. In this study, six multivariate regression models, ANN, SVR, ANFIS, SVM and GP, were investigated and compared for down scaling the daily mean temperature of the Urmia synoptic station, using 26 prediction parameters taken from the fifth IPCC report. The average daily temperature values measured from 12/03/1961 to 20/12/2005 were used for the analysis. 16 of the 26 parameters having a high correlation with the average daily temperature values were selected for all methods using the Pearson correlation test. To investigate the modeling errors, the coefficient of determination, Root Mean Square Error, and effectiveness criteria were used. The results of the evaluation of the accuracy and modeling error showed that among the smart models, GP, ANN, ANFIS and SVM, the Genetic Programming model has the least amount of errors, and in the regression model (multivariate regression and support vector regression) support vector regression has the lowest error rate and the highest accuracy of simulated daily temperature values of the Urmia station. In general, the results of the simulation of the mean daily temperature indicate that regression has better accuracy than smart methods. Since in this study, we only used the data from the Urmia synoptic station, so the results are only valid for this station, and it is not safe to generalize the results for all stations.

    Keywords: Down Scaling, Genetic Algorithm, Support vector regression, Temperature, Urmia Lake
  • محمد جواد زینلی، علی شهیدی *

    یافتن مناسب‏ ترین ورودی ‏ها برای شبکه عصبی و همچنین تعداد مناسب ورودی برای آن یکی از چالش ‏هایی است که همواره محققان با آن روبه ‏رو هستند. اغلب، بهترین ساختار برای شبکه عصبی نیز به‏صورت آزمون و خطا مشخص می‏‏شود و درنهایت با تعریف چند ورودی خاص مدل‏ های مختلفی تولید و بررسی می ‏شوند. در این تحقیق به مدل‏سازی کیفی جریان رودخانه گادارچای با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی پرداخته شده و دو مدل و برای هر مدل چهار سناریو تعریف شد. در هر دو مدل پارامتر هدف مقدار هدایت الکتریکی بوده است. ورودی‏ های مدل اول (ANNa) را پارامترهایی تشکیل می‏دهند که بیشترین همبستگی را با پارامتر هدف (EC) داشته ‏اند. در مدل دوم (ANNb) مناسب‏ ترین پارامترهای ورودی با استفاده از الگوریتم‏ جامعه مورچگان (ACO) مشخص شد. معیارهای به ‏کار‏رفته در این تحقیق شامل معیارهای میانگین مربعات خطا (MSE)، مجموع مربعات خطا (SSE)، نش‏ ساتکلیف و ضریب همبستگی بوده است. نتایج نشان داد بهترین مدل ANNa، مدل ANNa2 با مقدار MSE برابر 0/0017 است. ورودی ‏های این مدل مجموع کاتیون‏ ها، سختی کل و کلسیم است. بهترین مدل ANNb، مدل ANNb3 با مقدار MSE برابر 0/0012 است. ورودی ‏های این مدل درصد سدیم، pH و سختی کل است. همچنین، نتایج نشان داد استفاده از الگوریتم جامعه مورچگان برای یافتن بهترین پارامترهای ورودی سبب افزایش کارایی شبکه عصبی در قسمت صحت‏ سنجی و تست در مدل ANNb نسبت به مدل ANNa می‏‏شود. طبق نتایج به ‏دست‏ آمده به‏ جای آزمون و خطا در یافتن بهترین ورودی‏ ها برای شبکه عصبی می‏توان به‏ عنوان گام نخست از پارامترهایی استفاده کرد که بیشترین همبستگی را با پارامتر هدف دارند؛ اما پارامترهایی که با پارامتر هدف همبستگی زیادی دارند، لزوما بهترین ورودی‏ ها برای شبکه نیستند. همچنین، نتایج نشان داد از الگوریتم ACO می‏توان به ‏عنوان روشی برای انتخاب متغیرهای ورودی استفاده کرد و عملکرد شبکه عصبی را بهبود بخشید.

    کلید واژگان: الگوریتم جامعه مورچگان, انتخاب متغیر ورودی, رودخانه گادارچای, شبکه عصبی مصنوعی
    Mohammad Javad Zeinali, Ali Shahidi *

    the performance criteria have used in this study is including mean square error (MSE), sum square error (SSE), Nash_Sutcliffe and correlation coefficient. The result indicated the best ANNa model is ANNa2 with MSE equal 0.0017. Inputs in this model are Total Cation, Total Hardness and Calcium. The best ANNb model is ANNb3 with MSE equal 0.0012. Inputs in this model are Sodium adsorption ratio, pH, Total Hardness and Calcium. Also, the results indicated that using ACO algorithm for finding the best input parameters had increased neural network performance, in ANNb models than ANNa for validation network and for test network we see with increases inputs the performance of network increases. According to results we can say that against try and error for finding the best inputs, we can use the parameter that those had a high correlation between target parameter as first step. But parameters that have high correlation between target parameter, necessarily dont the best inputs. But the parameter that those had a high correlation between target parameter as inputs of neural network. Also, we find that the ACO algorithm can be used as a method of input variable selection and that improved the performance of neural network.

    Keywords: Artificial Neural Network, Ant colony Algorithm, Gadarchay River, Input Variable Selection
  • محمد جواد زینلی، سید رضا هاشمی*
    پیش‏بینی دقیق جریان در رودخانه ها یکی از ارکان مهم در مدیریت منابع آب‏های سطحی به ویژه اتخاذ تدابیر مناسب در مواقع سیلاب و بروز خشکسالی هاست. در حقیقت، حصول روش‏های مناسب و دقیق در پیش‏بینی جریان رودخانه ها را می‏توان به عنوان یکی از چالش‏های مهم در فرایند مدیریت و مهندسی منابع آب دانست؛ اگر چه تحقیقات وسیعی در خصوص کاربرد روش‏های متکی بر شبکه های عصبی مصنوعی دقت این روش‏ها بر روش‏های متداول آماری مانند روش‏های اتورگسیو و میانگین متحرک ارائه شده است. در این تحقیقات برای یافتن بهترین ساختار برای شبکه عصبی تنها به تغییر تعداد لایه های پنهان و تعداد نورون‏ها اکتفا می‏شود و به دلیل پیچیدگی حاکم بر انتخاب و معماری شبکه مناسب، استفاده از آنها در عمل به طور مناسب توسعه نیافته است. در این تحقیق تعداد 15 تابع یادگیری در شبکه عصبی بررسی شد و نتایج نشان داد در ساختار شبکه با یک لایه پنهان (ANN1) تابع یادگیری learnglv1، learnh و learnis به ترتیب با MSE برابر 000158/0، 000185/0 و 000188/0 و در مدل ساختار شبکه با دو لایه پنهان ANN2 توابع یادگیری learnh، learnsomb و learncon به ترتیب با MSE برابر 000154/0، 000173/0 و 000176/0، عملکرد مناسب‏تری نسبت به دیگر توابع یادگیری داشته‏اند. از سوی دیگر در ده مرتبه اجرای دو مدل، دو تابع یادگیری learnsom و learngdm در مدل ANN1 و learnh و learnos در مدل ANN2، بیشترین تکرار را در بین بهترین توابع یادگیری، داشته‏اند و بنابراین، هنگام استفاده از شبکه پس انتشار خطا (که تابع یادگیری آن learngdm است) بهتر است تعداد لایه پنهان بیشتر از یکی نباشد؛ زیرا در این صورت شانس رسیدن به جواب مناسب بیشتر خواهد بود، اما اگر به دنبال زیاد کردن عملکرد شبکه با افزایش تعداد لایه پنهان باشیم بهتر است با احتیاط از پیش‏فرض شبکه و به طور مشخص از learngdm استفاده شود.
    کلید واژگان: پیش بینی, توابع یادگیری, شبکه عصبی مصنوعی, معیار عملکرد
    Mohammad Javad Zeynali, Seyed Reza Hashemi *
    Accurate prediction of river flow is one of the most important factors in surface water recourses management especially during floods and drought periods. In fact deriving a proper method for flow forecasting is an important challenge in water resources management and engineering. Although, during recent decades, some black box models based on artificial neural networks (ANN), have been developed to overcome this problem and the accuracy privilege to common statistical methods (such as auto regression and moving average time series method) have been shown. In these research only attended change number of hidden layer and number of neurons for to approach to the best structure in neural network, and complex in proper network designand can’t be simply used by other investigators. In this study examined 15 the neural network learning function and the results indicated in the structure of the network with one hidden layer (ANN1),learnlv1, learnh and learnis by MSE=0.000158, 0.000185 and 0.000188, have been better performance than the other learning functions. And in the structure of the network with two hidden layer (ANN2),learnh, learnsomb and learncon learning function by MSE=0.000154, 0.000173 and 0.000176 have been better performance than the other learning functions.But on the other hand by ten times run this two models, learnsom and learngdm learning functions in ANN1 model and learnh and learnos in ANN2 model had most frequency among the best learning functions and thus it is better that the number of hidden layer not more than one, when we use back propagation network (that its learning function is learngdm). Because in this way we have more chance to achieve ideal response. But if we are going to increase network performance byincreasing the number of hidden layer, it is better that use the default of network and learngdm carefully.
    Keywords: Artificial Neural Networks, Learning Function, prediction, Performance Criteria
  • ام البنی محمدرضاپور *، احسان معین الدینی، محمد جواد زینلی
    مشکل هزینه بالای سیستم های آبرسانی شهری، همراه با پیچیدگی های طراحی و مشکلات کارکرد نامناسب حال حاضر آنها، بهینه سازی طرح این سیستم ها را قبل از اعمال تغییرات در آنها به نیاز اولیه و اساسی مدیران در این زمینه تبدیل کرده است. به دلیل پیچیدگی غیر خطی و منحصر به فرد طراحی این شبکه ها، مهندسان در سال های اخیر این مشکل را به کمک هوش مصنوعی و الگوریتم های جستجوگر حل می کنند. در تحقیق حال حاضر به مطالعه موردی در یکی از شهرک های شهر کرمان و پیدا کردن راه حل آن به کمک الگوریتم های ژنتیک سریع آشفته و کرم شب تاب و سپس شبیه سازی شبکه با استفاده از نرم افزار WaterGEMS پرداخته شد. ابتدا شبکه آبرسانی منطقه مورد مطالعه در محیط WaterGEMS مدل شده و سپس مشخصات شبکه آبرسانی به الگوریتم های بهینه سازی وارد گشته و با استفاده از محدودیت های استاندارد فشار و سرعت، گزینه های بهینه این دو الگوریتم خارج شد. با اجرای مجدد نتایج حاصل از مدل های بهینه سازی در مدل WaterGEMS و کنترل محدودیت ها، به برآورد هزینه و مقایسه آن ها با یکدیگر پرداخته شد. بررسی نتایج مدل های بهینه سازی نشان می دهد که الگوریتم ژنتیک سریع آشفته به میزان %37.7 و الگوریتم کرم شب تاب نیز به مقدار %34.4 توانسته اند تابع هزینه را نسبت به حالت قبل از بهینه سازی شبکه کاهش دهند. در نهایت می توان بیان نمود که همه ی الگوریتم های بهینه سازی مورد استفاده در این مطالعه توانسته اند به کاهش چشمگیر هزینه های پروژه دست یابند
    کلید واژگان: شبکه آبرسانی, بهینه سازی, الگوریتم کرم شب تاب, الگوریتم ژنتیک سریع آشفته, کرمان
    Omolbani Mohammad Reza Pour *
    The high cost problem of urban water supply systems, along with the complexity of the design and unsuitable operation problems cause that optimization of the system before applying any changes, has become the basic needs of managers in this area. Due to the complexity of nonlinear and unique design of these networks, in recent years engineers using artificial intelligence and search algorithms to solve this problem. In the present study find solutions for the network in a town of Kerman with help of fast messy Genetic and firefly Algorithms and network simulation software intended WaterGEMS. First the water supply network in the study area simulated in WaterGEMS model and the properties required for optimization algorithms have been extract, then using the standard pressure and speed constraints, these algorithms create optimal choices. By entering these results in WaterGEMS model and re-running for limits check, the cost estimates are discussed and compared. The results show that the optimization of, fast messy Genetic algorithm with 37.7% is able to reduce the cost function of network compare to pre-optimized network. Also Firefly algorithm in the amount of 34.4%, is able to reduce costs. Finally, we can say that both optimization algorithms used in this study have been able to achieve a dramatic reduction in project costs.
    Keywords: water network, optimization, Firefly algorithm, Fast messy genetic algorithm, Kerman
  • ام البنی محمدرضاپور*، پرویز حقیقت جو، محمد جواد زینلی
    برآورد صحیح غلظت رسوبات در رودخانه ها برای برنامه ریزی و مدیریت پروژه های منابع آب بسیار مهم است. مدل های متفاوتی برای تعیین ارتباط بین مقدار دبی جریان و مقدار رسوب توسعه پیدا کرده اند. منحنی سنجه رسوب یکی از متداول ترین روش ها برای برآورد رسوب معلق رودخانه ها می باشد. برای تخمین هر چه بهتر میزان رسوب معلق بر اساس معادله منحنی سنجه میتوان ضرایب این معادله را بهینه نمود. یکی از روش های بهینه سازی ضرایب معادله منحنی سنجه رسوب استفاده از الگوریتم های فراابتکاری میباشد. هدف اصلی از این تحقیق استفاده از الگوریتم ژنتیک و ازدحام ذرات برای بهینه کردن ضرایب معادله منحنی سنجه رسوب برای ایستگاه کهک بر روی رودخانه سیستان و مقایسه نتایج بدست آمده از این مدل ها با منحنی سنجه رسوب می باشد. برای محاسبه دبی رسوب توسط مدل ها در ابتدا آمار و اطلاعات لازم از جمله آمار دبی آب و غلظت اندازه گیری شده رسوب ازسال 1360 تا سال 1391 در ایستگاه مورد مطالعه جمع آوری شده است. مدل های الگوریتم ژنتیک (GA) و الگوریتم ازدحام ذرات (PSO) در نرم افزار متلب کدنویسی شد. پس از اینکه مدل ها با 70 درصد داده ها مورد آموزش قرار گرفت، 30 درصد داده ها در هر دو ایستگاه مورد آزمون قرار گرفتند. معیار ارزیابی مدل ها ضریب تبیین (R2)، ضریب نش ستکلیف (CE) و جذر میانگین مربعات خطا (RMSE) بوده است. نتایج بدست آمده از مدل ها که در واقع کمینه کردن خطای حاصل از داده های محاسبه شده و مقادیر واقعی می باشد نشان دهنده این واقعیت است که مدل الگوریتم ژنتیک با مقدار 33484.47 تن در روز در ایستگاه کهک دارای کمترین مقدار جذر میانگین مربعات خطا و پس از آن، الگوریتم ازدحام ذرات با مقدار 34754.31 تن در روز و سپس منحنی سنجه رسوب با 90،35723 دارای کمترین مقادیر می باشند.
    کلید واژگان: الگوریتم های فرا کاوشی, بهینه سازی, رسوبات معلق, رودخانه سیستان
    Omolbani Mohammad Reza Pour*, Parviz Nour Jou, Mohammad Javad Zeynali
    Estimation of sediment concentration in rivers is very important for water resource projects planning and managements. Various models have been developed so far to identify the relation between discharge and sediment load. One of the most common methods for estimating sediment of rivers is sediment rating curve. For better estimation of the amount of sediment based on the sediment curve rating equation¡ it is possible to optimize its coefficients. One of the methods used for optimizing the coefficients of the sediment curve rating equation is taking advantage of meta-heuristic algorithms. Nowadays¡ optimization algorithms are used regularly for solving complex and non-linear problem. The main objective of this research is the use of genetic algorithms and particle swarm to optimize the relationship between discharge and sediment discharge in Kohak station on the Sistan River and comparison the results of these models with sediment rating curve. For the calculation of sediment discharge by the models initially necessary statistics and information including flow discharge and sediment concentrations have been measured since 1981-2011 in the stations are collected. Genetic Algorithm(GA) and Particle Swarm Algorithm(PSO) models were coded in MATLAB. After the models were trained with 70% to 30% of the data at both stations were tested. Evaluation parameters efficiency such as coefficient of determination (R2)¡ root mean square error (RMSE) and Nash-Sutcliffe coefficients (CE) are used in evaluating the models. The results showed that the genetic algorithm with 33484.47 values at Kohak station has lowest root mean square error in all models. After genetic algorithm¡ Particle swarm algorithm with 34754.31 values has lowest values of the objective function.
    Keywords: Metaheuristic Algorithms, optimization, Sistan River, suspended sediment
  • محمد جواد زینلی، ام البنی محمدرضاپور، فرید فروغی
    یکی از مسائل مهم بهینه سازی در مدیریت منابع آب، مساله بهره برداری بهینه از مخازن سدها است. در خصوص مسائل بهینه سازی روش های مختلفی به کار گرفته شده که با توجه به عدم توانایی روش های بهینه سازی معمول، در حل مسائل پیچیده بهینه سازی، به کارگیری الگوریتم های فرا ابتکاری بیش ازپیش مورد توجه قرارگرفته است. در این تحقیق از الگوریتم های ازدحام ذرات، ژنتیک و سیستم مورچگان پیوسته جهت بهینه سازی بهره برداری از مخزن سد درودزن استفاده شد. افزون بر این، تاثیر اعمال قیود زنجیره ای در بدنه این الگوریتم ها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که با در نظر گرفتن قیود زنجیره ای تمامی برنامه ها منجر به جواب های شدنی گردیده ولی بدون در نظر گرفتن قیود زنجیره ای در مواردی الگوریتم قادر به یافتن جواب شدنی نبوده است. لذا اعمال این قیود در بدنه این الگوریتم ها کارآیی آن ها را به مراتب بالا برد. همچنین الگوریتم ژنتیک در یافتن جواب بهینه شدنی عملکرد بهتری نسبت به دو الگوریتم دیگر داشته است. جهت تحلیل عملکرد الگوریتم ها از معیار اعتمادپذیری استفاده شده است و با توجه به این معیار که یکی از مهم ترین معیارها در تعیین عملکرد سیستم ها است، الگوریتم ژنتیک با اعتمادپذیری معادل 964/ 0، مناسب ترین عملکرد را داشته است.
    کلید واژگان: اعتمادپذیری, الگوریتم های فرا ابتکاری, بهینه سازی, سد درودزن, قیود زنجیره ای
    Mj Zeynali, O. Mohammad Reza Pour, F. Frooghi
    One of the most important problems in water resources management is the optimal operation of dam reservoirs. Various methods have been applied to deal with optimization problems. Noting the inability of the conventional optimization methods to solve complex optimization problems, the Meta-Heuristic algorithms have been noticed more than ever. In this study, particle swarm, genetic and continuous ant colony system algorithms were used to optimize the operation of the Doroodzan reservoir. Furthermore, the effect of chain constraints inclusion on the framework of these algorithms were analyzed. The results indicated that regarding the chain constraints, all programs resulted in feasible solutions, where without chain constraints, in some cases the algorithm was unable to find a feasible solution. Therefore, applying these constraints in the framework of the algorithms improved their performances further. In finding the optimized solution, the Genetic algorithm had a better performance than the two other algorithms. Reliability criterion was used to evaluate the algorithms performances. Based on this criterion, as one of the most important criteria in determining system performance, the Genetic algorithm with the Reliability value of 0.964 had the most suitable performance.
    Keywords: Chain constraints, Doroodzan dam, Meta, Heuristic algorithms, Optimization, Reliability
  • محمد جواد زینلی، ام البنی محمدرضاپور، فرید فروغی
    مسائل بهینه سازی بهره برداری از مخازن سدها از جمله مسائل مهم در علوم آب می باشد که تا کنون با انواع روش های بهینه سازی مورد بررسی قرار گرفته است. استفاده از الگوریتم های فرا ابتکاری مانند، الگوریتم کرم شب تاب و مورچگان، یکی از این روش های بهینه سازی می باشد. در این تحقیق، بهینه سازی بهره برداری از مخزن سد درودزن در یک دوره 99 ماهه، با استفاده از الگوریتم کرم شب تاب مورد بررسی قرار گرفته است. در آنالیز حساسیت پارامترهای الگوریتم کرم شب تاب، حساس ترین پارامتر α است که به عنوان ضریب جهش شناخته می شود و انتخاب مقدار مناسب برای آن، باعث یافتن راه حل مناسبی به وسیله کرم های شب تاب می شود و به نحو چشم گیری کارایی الگوریتم کرم شب تاب بالا خواهد برد. برای تعیین میزان کارایی این الگوریتم در مسئله بهینه سازی بهره برداری از مخزن سد نتایج آن با نتایج الگوریتم های سیستم مورچگان پیوسته و سیستم مورچگان ترتیبی مقایسه شده است. نتایج نشان داد الگوریتم FACC با مقدار تابع هدف 196/4 کارایی خوبی را از خود نشان داده و پس از آن الگوریتم های ACOrCC و ACOrankCC به ترتیب با مقادیر 004/17 و 156/26 عملکرد مناسبی را داشته اند. همچنین الگوریتم FACC با مقدار 959/0 دارای بالاترین ضریب اعتمادپذیری می باشد. همچنین نتایج نشان داد با در نظر گرفتن قیود زنجیره ای تمامی اجراهای برنامه منجر به جواب های شدنی گردیده ولی بدون در نظر گرفتن قیود زنجیره ای در مواردی الگوریتم سیستم مورچگان پیوسته قادر به یافتن جواب شدنی نبوده است. لذا اعمال این قیود در بدنه این الگوریتم کارایی آن را به مراتب بالا می برد.
    کلید واژگان: الگوریتم کرم شب تاب, بهره برداری بهینه, مورچگان پیوسته, مورچگان ترتیبی
    M.J. Zeynali, O. Mohammad Reza Pour, F. Frooghi
    As a crucial issue in aqua sciences, optimizing dam reservoirs exploitation has been studied with a variety of optimization techniques. One of these methods is using Meta-Heuristic algorithms such as Firefly and Ants Algorithms. Using the firefly algorithm, this study studies the exploitation optimization of Doroudzan reservoir in a 99-month period. The most sensitive parameter in sensitivity analysis of Firefly Algorithm, α, is known as the mutation rate. Selecting its appropriate value by Firefly worms leads to an appropriate solution and increases the efficiency of the Firefly Algorithm dramatically. To determine the efficiency of this algorithm in optimizing the utilization of the dam reservoir, the obtained results were compared with the results of Continuous Ant System and Ranking Ant System. The findings indicated that FACC algorithm with objective function rate of 4.196 had a satisfactory performance. ACOrCC and ACOrankCC algorithms with the values of 17.004 and 26.156 followed it respectively. In addition, FACC algorithm with a value of 0.959 had the highest reliability coefficient. The results indicated that regarding Chain constraints, all program performances led to feasible solutions; however, ignoring chain constraints, the Continuous Ant System algorithm was unable to find a feasible solution. Hence, applying these constraints in the main structure of this algorithm would enhance its efficiency significantly.
    Keywords: Continuous Ants, Firefly Algorithm, Optimal Operation, Ranking Ants
بدانید!
  • در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو می‌شود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشته‌های مختلف باشد.
  • همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته می‌توانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال