محمد رفیق
-
عنوانی که قرآن کریم با آن، نظام خانواده را یاد می کند و منزلتی که زن و مرد در این نظام دارند، مسئله ای است که با روش تفسیر موضوعی استنطاقی، در این پژوهش مورد مطالعه قرار گرفته است. در نظام خانواده در قرآن، مرد «قیم» است و این مفهوم غیر از مردسالاری است. حفظ منزلت زن در این نظام از مهم ترین ویژگی های خانواده قرآنی است که دارای کارکردهای زیادی می باشد؛ محل آرامش، پناهگاه روانی برای مرد و فرزندان، آینده سازی، اطاعت و مسئولیت پذیری در امور خانواده، امانت و محافظت نسل پاک، معلم و مربی، حفظ منابع مالی و ثروت خانواده، حفظ و حراست از آبرو و عرض و ناموس، تامین مشروع نیازهای جنسی، طراحی شیوه تغذیه و سلامت اعضای خانواده، از نقش های مهم اجتماعی زن مسلمان محسوب می شود. ایفای این نقش با انجام وظایفی از قبیل، خانه داری، شوهرداری و پرورش فرزند، حصن و حفاظت و رفع نیازهای معنوی خانواده با حفظ منزلت مرد «محصن» و «قیم» ممکن است. جایگاه مرد در نظام خانواده قرآنی نیز قیم، مدیر، محافظ، رئیس، امیر و ولی اعضای خانواده و همسر است. بنابراین می توان گفت که سخن درباره ساختار اقتدار در خانواده و یا خانواده مردقیم است. یافته ها نشان می دهد که خانواده مثل یک خیمه است و مرد قوام و ستون، محافظ و مدیر آن است و در نبود او، فرزند بزرگ دارای چنین نقشی است. بیان فرق بین نظام «مردسالاری» و «مردقیم» و همچنین بیان حالت تضاعفی بین جایگاه محصن و قیم برای مردان و واژه محصنه و قانته برای زنان، از نوآوری های این پژوهش است.
کلید واژگان: نظام خانواده, قرآن, منزلت اجتماعی, زن, مردhe title by which the Holy Qur'an mentions the family system, and the dignity of man and woman in this system, is an issue that has been studied in this research by the method of inferential thematic interpretation. In the family system in the Qur'an, a man is the “protector” and this concept is different from patriarchy; Maintaining the dignity of woman in this system is one of the most important features of the Quranic family, which has many functions; A place of peace, a psychological shelter for man and children, building the future, obedience and responsibility in the family, honesty and protection of the pure generation, teacher and mentor, preservation of the family’s financial resources and wealth, preservation and protection of respect and honor, legitimate provision of sexual needs, Designing the nutrition and health of family members is one of the important social roles of a muslim woman. It is possible to perform this role by performing tasks such as housekeeping, husbandry and child rearing, protection and spiritual needs of the family while maintaining the dignity of the “guardian” and “protector” man. The position of a man in the Quranic family system is protector, manager, guardian, chief, Amir and leader of family members and wife. Therefore, we can talk about the structure of authority in thefamily or the family of the protector man. The findings show that the family is like a tent and the man is the pillar, protector and manager of it, and in his absence, the eldest child has such a role. Expressing the difference between the system of “patriarchy” and “protector” as well as expression of double mode between the position of Mohsen and Qayyim for men and the words Mohsanah and Qanitah for women are among the innovations of this research.
Keywords: Family system, Quran, Social dignity, Woman, Man -
سنن الهی جایگاهی پربسامد و موثر در تحلیل ها و تدبیرهای سیاسی اجتماعی حضرت آیت الله العظمی خامنه ای دام عزه دارد که این تحقیق درصدد تبیین کارکردهای اجتماعی سنن الهی با روش توصیفی-تحلیلی و تفسیری-استنباطی از کلام ایشان است. سنن در این مقاله قوانین و ضوابط الهی حاکم بر جهان و انسان است که به صورت تکوینی و مطلق یا به صورت تشریعی و مشروط به نیت و عمل انسانی پدیدار می گردد. سنت های الهی، روش های هستند که خدای متعال امور عالم و آدم را بر پایه آنها تدبیر و اداره می کند. همان طور که در عالم طبیعی، سنن و قوانین الهی وجود دارد، قوانین و سننی نیز در جوامع انسانی وجود دارد که ممکن است کسی با چشم مادی نتواند درک کند، اما وجود دارد. کارکرد، اصطلاحی جامعه شناختی است که به معنای اثر و نتیجه به کار می رود. کارکرد سنن الهی و نتایج و آثاری که بر سنن مترتب می شود، هم فردی و هم اجتماعی است؛ این نوشتار درصدد بیان کارکردهای اجتماعی می باشد. تحقق نظارت، پاسداشت ارزش ها، تحقق عزت، قدرت و مقاومت، معنویت، عقلانیت، عدالت، بصیرت، دشمن شناسی و تحقق پیشرفت در جامعه و... از مهمترین کارکردهای اجتماعی است که از کلام مقام معظم رهبری می توان استخراج نمود.کلید واژگان: سنن الهی, کارکرد اجتماعی, مقام معظم رهبری, سنتDivine traditions have a frequent and effective place in the analysis and political-social measures of Ayatollah Khamenei, and this study tries to explain the social functions of divine traditions through a descriptive-analytical and interpretive-inferential method of his words. Traditions in this article are divine rules and regulations governing the world and human beings, which appear in a formative and absolute form or in a legislative form and under the condition of the existence of human intention and action. Divine traditions are the methods by which Allah Almighty plans and administers the affairs of the world and man based on them. Just as there exists divine traditions and laws in the natural world, there are also laws and traditions in human societies that may not be understood by someone with a material eye, but they exist. The word "function" is a sociological term that is used in the meaning of effect and result. The function of the divine traditions and the results and effects that follow the traditions are both individual and social. This article seeks to express social functions. Realization of supervision, protection of values, realization of honor, strength and resistance, spirituality, rationality, justice, insight, awareness about enemie and realization of progress in society, etc. are among the most important social functions that can be extracted from the words of the Supreme Leader of Islamic Republic of Iran.Keywords: Divine traditions, social function, Supreme leader, tradition
-
قرآن از قوانین الزام آوری سخن گفته است که از آنها به سنن تعبیر کرده که درعلوم اجتماعی به آن سنتهای اجتماعی گفته میشود. بر اساس دیدگاه اجتماعی شهید صدر، سه عنصر طبیعت، انسان و رابطه آنها، جامعه را تشکیل میدهند که از این رابطه بر اساس مبانی قرآنی شهید صدر، به استخلاف تعبیر شده است.مسیله این پژوهش فهم چگونگی نوع رابطه انسان با دیگر انسانها بر اساس نظریه استخلاف در آیات مرتبط در سوره انفال است که با روش توصیفی-تحلیلی و با هدف کشف نوع ارتباط انسان با دیگر انسانها بر اساس آیات سوره انفال بوده است تا مدل ارتباطات انسانی در جامعه انسانی و بر اساس نظریه استخلاف شناسایی شود. این مسیله با توجه با آیات سوره انفال، قابل تقسیم به ارتباطات در سطح جامعه خرد نظام خانواده و سطح کلان میشود. درمجموع یافته های این مقاله نوع ارتباط با فرزند و اصلاح ذات البین به عنوان مصداق اتم ارتباطات خانوادگی را در سطح خرد و انفاق به مردم، تالیف قلوب و صلح در سطح کلان موردبررسی قرار داده است. ارتباط انسان با دیگر انسانها در سطح خردیا ارتباطات درون خانوادگی به عنوان کوچکترین واحد اجتماعی، باید با توجه به این نکته باشد که فرزند و همسر انسان، ممکن است وسیله آزمایش او باشد ورابطه انسان با آنها، باید بر مبنای استخلاف شایستگی زن و فرزند برای پذیرفتن مقام خلافت الهی به صورت بالفعل باشد. کمک و دستگیری از دیگران، تالیف قلوب و صلح ازجمله موارد برای افزایش سطح همبستگی اجتماعی برای ارتباطات انسان با انسان های دیگر در سطح کلان است. ارتباطاتی که همگی باید بر مبنای نظریه استخلاف و بر پایه محبت به همه انسان ها برای ایجاد آمادگی در آن ها برای رسیدن به مقصود خلقت یعنی دستیابی به مقام خلافت و جایگزینی خداوند متعال در زمین ایجاد گردد.
کلید واژگان: انسان, جامعه, سنت اجتماعی, انفال, استخلاف, صدرThe Qur'an has spoken about binding laws, which are expressed as "Sunan"(traditions), which are called "Social Sunans" in the social sciences.According to the social view of the Shahid al-Sadr, society is composed ofthree elements: nature, man and the relationship between them, and thisrelationship is what is expressed as istikhlaf (Representation of God) basedon the Quranic principles of the Shahid al-Sadr. The problem of this researchlies in understanding the type of human relationship with other human beingsbased on the theory of istikhlaf in the relevant verses in Surah al-Anfal,based on a descriptive-analytical method and with the aim of determining themodel of human communication and relations in human society based on thetheory of istikhlaf. According to the verses of Surah al-Anfal, this problem canbe divided into the communication at the micro level (family system) as wellas the communication at macro level.The results of the research indicate the type of communication with the childand the reconciliation of the relationship among people, as the best examplesof the family communication at the micro level; also, giving charity topeople, reconciling hearts, and creating peace, as the best examples of thecommunication at the macro level. Man's relationship with other human beingsat the micro level or intra-family relationships as the smallest social unit,should be based on the fact that a man's child and wife may be a meansof testing him, and the relationship of a man with them should be based onistikhlaf (the merit of the wife and the child to accept the position of divinecaliphate) in actual form. Helping others and giving them charity, reconcilinghearts and creating peace are among the things that increase the level ofsocial solidarity of human communication with other people on a macro level.All these relations must be based on the theory of istikhlaf and on the basisof creating love for all human beings in order to prepare them to attain thepurpose of creation, which is to achieve the position of caliphate and representationof God Almighty on earth.
Keywords: man, Society, Social Traditions, anfal, Istikhlaf, Al-Sadr -
بر اساس نظریه استخلاف شهیدصدر چه نوع نظام اجتماعی ترسیم می شود. سوالی است که این نوشتار با روش های، تفسسیری- استنطاقی و تحلیلی- استنباطی و با تتبع آثارارزشمند شهیدصدر، در صدد جواب آن می باشد. بر اساس آراء و نظریه اجتماعی شهیدصدر، هر جامعه از سه عنصر تشکیل می شود: طبیعت، انسان و رابطه. ماهیت عنصر سوم است که مابه الامتیاز ماهیت جوامع بشری از یکدیگر است. قرآن کریم، ماهیت تکوینی این رابطه را استخلاف قلمداد می کند؛ که بر اساس آن، انسان به عنوان جانشین و امین الهی پا بر زمین گذاشته است. ازاین روی شاکله کلی نظام خانواده استخلافی و اصلح این است، که در همه روابط خانواده در هر سطح آن، روح استخلافی وجود دارد. در نظام خانواده استخلافی مرد «قیم» است واین مفهوم غیرازمردسالاری است؛ حفظ منزلت زن دراین نظام، ازمهمترین رکن خانواده قرآنی است که دارای کارکردهای زیادی می باشد؛ ایفای این نقش به انجام وظایفی ازقبیل، خانه داری، شوهرداری وپرورش فرزند، حصن وحفاظت ورفع نیازهای مادی و معنوی خانواده باحفظ منزلت «محصن»و«قیم» همسراست. جایگاه فطری و واقعی مرد درنظام خانواده استخلافی قیم، مدیر، محافظ، رییس، امیر وولی اعضای خانواده وهمسراست. استخراج واژه محصن و قیم برای مردان و واژه محصنه و قانته برای منزلت اجتماعی زنان، از نوآوری های این پژوهش است.
کلید واژگان: قرآن, ساختار, نظام, خانواده, استخلاف, شهیدصدرcontent analysis analyzes the difference angles and manifest message of a text both the patent and latent however in the systematic, objective and quantitative form with in the social determinations of the text i.e. in its social and cultural context. So the researcher can collective the information about the speaker ant author and listener and the conditions of society and culture. So the researcher by passing the proses in quantitative and qualitative content analysis can analyze with the valid and replicable results.subjective exegesis passes the valid proses of exegesis and collecting and classification of all verses from Quran relating with this subject, question and problem raised from Quran itself or out of Quran. Although both of the method of research analyze the text or document, but the content analysis analyzes the every human text or document within social determination but the subjective exegesis researches and analyzes only Quran for the answer about the question or problem without the social determination.
Keywords: family, System, substitution, Shahid Sdr -
بیع سلف یکی از عقود شرعی است که اگر شرایط عمومی معاملات و شرایط خصوصی خود از جمله پرداخت تمام ثمن در مجلس عقد, را داشته باشد, صحیح و واجب الوفاست. احتمال می رود که بیع سلف, انواع و اقسام مصادیق مستحدث و جدید از جمله 1- قرارداد پیش فروش خانه 2- قرارداد سفارش ساخت 3- قرارداد پیش فروش محصولات کارخانه 4- قرارداد سفارش خرید که با گذشت زمان, ترقی تکنولوژی و ارتباطات بشر با یک دیگر در جوامع آنها وجود یافتند, داشته باشد. علاوه بر عقد استصناع در بقیه این نوع قراردادها معمولا کالای مورد نظر برای معامله در هنگام انعقاد قراردادها آماده نیست, به احتمال زیاد برگشت این نوع سه قرارداد به سوی سفارش ساخت بوده و مورد نزاع فقهای امامیه می باشد. از آنجا که در تمام این چهار نوع معاملات و قراردادها معمولا عوض مبیع به صورت نقد در مجلس عقد پرداخت نمی شود, نمی توان آنها تحت عنوان بیع سلف منعقد شده و از مصادیق آن باشند. بنابراین اکثر فقهای معاصر امامیه به صدد حل این مشکل بزرگ و جدایی ناپذیر بشری, بر آمده و آنها را تحت عنوان عقد های مختلف و لازم الوفاء همچون عقد مستقل, اجاره, صلح و . . و یا غیر لازم الوفاء همچون جعاله و تعهد غیر جزمی (قرارداد صوری) در آورده و صحیح و لازم الوفاء و یا صحیح و غیر لازم الوفاء به حساب می آورند و ظاهرا جز چند تن از فقهای قدیم امامیه همچنون شیخ طوسی که دیدگاه آنان هم قابل تاویل است, هیچ کس از امامیه به بطلان این نوع قرارداها قایل نیست.
کلید واژگان: مصداق, بیع, بیع سلف و مستحدثه -
هر کنشی دارای مولفه های متفاوت است که شناخت آنها مهم تر از انجام کنش است. در واقع ارزش کنش، ارتباط مستقیمی با شناخت مولفه های آن دارد. مولفه ها؛ یعنی عناصری که کنش از آن ها شکل می گیرد. بعضی از مولفه ها «پیشاکنش»، بعضی «حین کنش»، و برخی «پساکنش» می باشند. این نوشتار در صدد آن است که مولفه های «حین کنش» را با روش استقرائی- تفسیری و توصیفی - تحلیلی در قرآن کریم از منظر مطالعات اجتماعی مورد بررسی قرار داده و به این پرسش، پاسخ دهد که «از منظر قرآن کریم کنش از چه مولفه هایی تشکیل می شود؟».
با مرور آیات شریفه می توان اذعان داشت که دامنه مفهومی کنش در قرآن کریم عبارتند از: «کسب»، «صنع»، «فعل»، «عمل»، «حسن» و «سوء». بررسی آیات نشان می دهد که قرآن کریم تقریبا بیست مرحله «حین کنش» را بیان کرده است؛ از قبیل: احساس نیاز، تصور، سنجش، مقایسه، مشورت، شوق، گزینش، خواستن، تصدیق، نیت، دلیل و علت، اراده، تصمیم نهائی، عزم، توکل، تدبیر، اقدام، سعی، انجام، صبر و استقامت. برای تعیین مولفه ها، مکانیسم، ترتیب، شدت و ضعف مولفه های یک کنش، اول باید نوع کنش مشخص شود؛ چون لازم نیست هر کنش همه این مولفه ها را دارا باشد. تقسیم مولفه به سه قسم و استخراج حداکثر مراحل برای کنش از نوآوری های تحقیق می باشد.کلید واژگان: مولفه, کنش, کنش گر, عمل, قرآنEach action has different components and their recognition is more important than doing it. Indeed, the value of the action is directly related to the recognition of its components. Components are the elements that action is composed of. Some of the components are "pre-action," some of them are "mid-action", and some of them are "post-adaptation". This article seeks to study the components of "mid-action" by an inductive-interpretive and descriptive-analytical method in the Qur'an from the perspective of social studies and to answer this question, "from the point of view of the Qur'an, which components the action is composed of?"
By reviewing the verses, it can be said that the conceptual scope of action in the Quranic scriptures consists of these words: ‘acquisition’, ‘production’, ‘doing’, ‘act’, ‘good’ and ‘evil’. The study of the verses shows that the Qur'an has expressed about twenty stages of "mid-action”, such as: feeling of need, visualization, measuring, comparing, consulting, enthusiasm, choosing, wanting, belief, intention, reason, and cause, will, Final decision, determination, trust, consideration, action, try, accomplishment, patience, and endurance. In order to determine the components, the mechanism, the order, the intensity and weakness of the components of action, one must first determine the type of action, since it is not necessary for each action to have all of these components. Dividing the component into three parts and extracting the maximum steps for the action is one of the research innovations.Keywords: component, action, actor, Qur’an
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشته‌های مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته می‌توانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.
©2000-2025 magiran.com All Rights Reserved.