فهرست مطالب نویسنده:
مریم رحیم نژاد
-
ساوه یکی از شهرهای مشهور منطقه جبال در دوران اسلامی است که به دلیل قرارگیری در مسیر ارتباطی دارالخلافه بغداد به شمال شرق به عنوان منزلگاهی مهم ایفای نقش نموده است. موقعیت ویژه این شهر در پیوندگاه مهم ترین راه های کاروانی و نیز شرایط مساعد طبیعی موجب شده تا بتواند از تحولات تاریخی گذر نموده و در کانون توجه جغرافی نویسان و مورخان قرار گیرد. از آنجایی که بقایای شهر کهن ساوه و بافت تاریخی آن به دلیل توسعه شهر جدید دچار تغییر شده، بررسی این تغییرات ضرورتی اجتناب ناپذیر می نماید. در نوشتار حاضر، تلاش شده است تا با اتکا به منابع مکتوب تاریخی و همچنین گزارش سیاحانی که این شهر را مورد بازدید قرار داده اند، تحولات تاریخی آن مورد بحث قرار گیرد. بدیهی است یافته های پژوهش می تواند در بازیابی سازمان فضایی شهر و حفاظت از محدوده های تاریخی آن مورد استفاده قرار گیرد.کلید واژگان: شهرهای جبال, بافت تاریخی ساوه, شهرهای اسلامی, شهرهای ایران, سازمان فضایی شهر ساوهSaveh is one of the famous cities of Jibal regioin in Islamic age and it continuously, has played a particular role in history due to its location in the communication path of north-east to capital city Baghdad. The special position of this city, and its favourable natural condition (a great plain with the area of 238000 HA, two permanent rivers and the widespread irrigation network), have made Saveh to triumphantly pass the historical developments and be in the spotlight of geographers and historians. Since the remain of the ancient Saveh and its historical context have been changed due to development of the new city, the study of the developments of this city would be inevitable. This paper has attempted to study historical development of Saveh based on written sources and also the reports provided by visitors who have visited this city. Indeed the findings of the current research could be useful and applicable retrieval of the spatial organization of this city and its date range protection.Keywords: Jibal cities, The historic city of Saveh, Islamic cities, Iranian cities, spatial organization city of Saveh
-
بی تردید بافت قدیم شهرها را می توان حافظه تاریخی آن ها به حساب آورد. این مجموعه ها، گنجینه های گران بهایی از تاریخ تمدن ملت ها را در خود جای داده و سخاوتمندانه، فرهنگ، اعتقادات مذهبی، فنون و هنرهای سازندگان خود را در اختیار محققان قرار می دهند. بدین سبب است که هرگونه اقدامی در جهت خدشه وارد کردن به این آثار را می توان به مثابه تخریب حافظه شهر محسوب داشت. در این میان، ساوه از نادر شهرهایی است که بافت تاریخی ارزش مند آن، آثار و بناهای مربوط به قرون اولیه اسلامی تا روزگار پهلوی را در خود حفظ نموده است. به رغم اهمیت شهر ساوه در شکل گیری تحولات تاریخی ایران در دوران اسلامی، مطالعات باستان شناسی مستمر و هدفمندی در بافت تاریخی آن به ثبت نرسیده و پرسش های فراوانی در خصوص ویژگی های ساختار فضایی این شهر تاریخی بی پاسخ باقی مانده است. اگرچه بافت تاریخی این شهر به دلایلی نظیر جنس نامناسب و دوام کم خاک، سیل و زلزله های متعدد و بیش تر از همه ساخت و سازهای بی ضابطه، آسیب فراوان دیده است، لیکن تعدادی از بناهای تاریخی ارزش مند آن به اندازه ای سالم مانده اند که با گاه نگاری و مطالعه چیدمان فضایی آن ها می توان سازمان فضایی شهر را بازیابی نمود. در نیل به این هدف، تلاش گردید تا ضمن بهره برداری از کلیه منابع مکتوب مرتبط با شهر ساوه، تمام بناهای تاریخی آن مستندسازی و ویژگی های آن ثبت و ضبط گردد. هم چنین کلیه عوامل اثرگذار بر رشد و توسعه شهر (نظیر وضعیت توپوگرافی، شیب شهر، جهت وزش باد، شبکه های ارتباطی، سیستم های آب رسانی و...) مشخص شده اند. در نتیجه این پژوهش مشخص گردید که هسته اولیه شهر در محدوده جنوبی آن شکل پذیرفته و در قرون میانی اسلامی (5 تا 9 ه .ق) بر پیرامون مسجد جامع سلجوقی توسعه یافته است. هم چنین مشخص گردید که به روزگار صفوی شهر ساوه به جانب شمال و در دوران قاجار نیز شهر به جهت شمال غرب، گسترش داشته است.کلید واژگان: شهر ساوه, مسجد جامع ساوه, تپه آسیاباد, باستان شناسی ساوهIndeed the early texture of cities can be considered as their historical memory. These collections have involved the precious treasure of story of nations civilization, and they generously, grant researchers to define culture, religious beliefs, techniques and art of their creature of these cities. That is why any actions in damage to these monuments can be considered as a destruction of the memory of the city. among these Saveh is one of rare cities which its valuable historical texture has preserved its monuments and building from early Islamic centuries to Pahlavi ages. despite the importance of Saveh city in formation of historical evolution in Islamic era, There are no registered purposeful and continues archaeological studies about its historical texture and many questions regarding spatial structure features this historic city remained unanswered. Although historical texture of this city has been damaged due to some issue such as: 1) incompeted soil type and durability of soil, 2) flood and several earthquakes and more than all 3) The constructions in unreasonable manner, but fortunately some of its valuable historical buildings have been survived so that the chronology and study of their spatial layout could be applicable for reconstruction of its urban space. Regarding to this target, it was attempted to utilize all the written references related to Saveh city and the field works have been done for documentation and registration of all historical buildings. Also all effective factors on growth and development of the city (such as topology, town slope, aweather, networks and water supply system and etc) have been specified. As a result of this research, it was cleared that the initial core of the city has been formed in the southern area and in the medieval Islamic centuries (5-9 A.H./ 11-15 A.D.) it has been expanded around the Saljuq Mosque. Also it was detected that in the Safavid period the city has been extended toward the north and in the Qajar period it has been developed toward the northwest.Keywords: Saveh city, Saveh Great Mosque, Asiabad Teppeh, Saveh archaeology
بدانید!
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشتههای مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته میتوانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که میخواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.