علیرضا سلیمی
-
کمبود آب یکی از مشکلات اساسی استان همدان محسوب می شود. در این میان بخش کشاورزی به دلیل سهم بالا در مصارف آب بیش از سایر بخش های اقتصادی در معرض آسیب قرار دارد. بنابراین استفاده مناسب و کارا از این منبع محدود، بسیار ضروری است. این پژوهش با هدف تعیین بهره وری و ارزش اقتصادی آب در بخش کشاورزی و پتانسیل درآمدزایی این منبع در تولید دو محصول عمده گندم و جو به اجرا درآمد. بدین منظور به روش نمونه گیری تصادفی، مزارعی در استان همدان انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. اطلاعات مورد نیاز از طریق اندازه گیری میدانی، تکمیل پرسشنامه و مصاحبه با کشاورزان تهیه شد. با استفاده از روش تحلیل نهایی و استفاده از تابع تولید کاب داگلاس، ارزش اقتصادی آب محاسبه شد. میانگین بهره وری آب محصول گندم در دو سیستم آبیاری بارانی و سطحی، به ترتیب 24/1 و 03/1 و برای جو 55/1 و 02/1 کیلوگرم بر مترمکعب تعیین شد. کشش تولیدی گندم و جو به ترتیب برابر 139/0 و 283/0 درصد برآورد شد و بیانگر این مسیله است که اگر مصرف آب به طور متوسط یک درصد افزایش یابد، میزان تولید گندم و جو به طور متوسط معادل 139/0 و 283/0 درصد افزایش خواهد داشت. ارزش اقتصادی آب برای دو محصول گندم، جو، به ترتیب 2043 و 3755 ریال بر مترمکعب تعیین شد. با توجه به هزینه 496 ریالی، استحصال آب از منابع زیرزمینی می توان بیان داشت که ارزش اقتصادی آب در دو محصول مورد مطالعه بسیار بیشتر از هزینه هایی است که کشاورزان برای استحصال آن متحمل می شوند. لذا می توان با تعیین ارزش اقتصادی آب و دریافت آب بها، انگیزه ها را به سمت تخصیص کاراتر آب و افزایش بهره وری هدایت نمود.
کلید واژگان: آب بهاء, ارزش تولید نهایی, تابع تولید, قیمت گذاری, ارزش اقتصادی آبWater shortage is one of the main problems of Hamedan province. Meanwhile, the agricultural sector is more vulnerable than other economic sectors due to its high share in water consumption. Therefore, appropriate and efficient use of this limited resource is essential. The aim of this study was to determine the productivity and economic value of water in the agricultural sector and the revenue-generating potential of this resource in the production of two major crops of wheat and barley. For this purpose, farms in Hamadan province were selected by random sampling and were studied. The required information was prepared through field measurements, completing a questionnaire and interviewing farmers. The economic value of water was calculated using the final analysis method and the Cobb–Douglas production function. The average water productivity of wheat with two sprinkler and surface irrigation systems was determined as 1.24 and 1.03, respectively, and in barley as 1.55 and 1.02 kg / m3. Wheat and barley production elasticity was estimated to be 0.139 and 0.283, respectively. these amounts indicated that if water consumption increases by an average of one percent, the average wheat and barley production will increase 0.139 and 0.283, percent respectively. The economic value of water for two crops of wheat and barley was estimated at 2043 and 3755 Rials per cubic meter, respectively. Considering the cost of 496 Rials, water extraction from underground sources, it can be said that the economic value of water in the two crops studied is much higher than the costs incurred by farmers for its extraction. Therefore, by determining the economic value of water and receiving water prices, incentives can be directed towards more efficient water allocation and increased productivity.
Keywords: final production value, Production Function, pricing, Economic Value of Water -
در جهت بررسی تاثیر مواد سوپرجاذب رطوبتی و کود زیستی میکوریزا بر میزان مصرف آب و عملکرد سیب زمینی آزمایشی به مدت دو سال در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی همدان انجام شد. در این آزمایش استفاده از ماده سوپر جاذب رطوبتی به مقدار 80 کیلو در هکتار، بذرمال کردن غده ها با کود زیستی میکوریزا و مصرف توام ماده سوپرجاذب و کود زیستی میکوریزا با مقدار آب آبیاری در سه سطح 100 ، 75 و 50 درصد نیاز آبی سیب زمینی با عدم مصرف سوپرجاذب و قارچ میکوریزا به عنوان شاهد مورد مقایسه قرار گرفتند. عملکرد کل و کارآیی مصرف آب تعیین گردید. نتایج نشان داد که در شرایط آبیاری نرمال استفاده از سوپرجاذب و کود زیستی میکوریزا اثر قابل توجهی بر عملکرد کل نداشت اما در شرایط کم آبی و بویژه با کم آبیاری شدید اثر چشمگیری در قدرت رشد و افزایش عملکرد داشت. ضمن اینکه در شرایط کم آبی و مصرف توام سوپرجاذب و کود زیستی میکوریزا اثر بیشتری بر رشد و عملکرد و کارآیی مصرف آب در مقایسه با کاربرد جداگانه آن ها ایجاد شد. از نظر اقتصادی هرچند مصرف سوپرجاذب و میکوریز حدود سه میلیون تومان هزینه به کشاورز وارد میکند، اما در شرایط کم آبیاری و تنش به طور متوسط سبب افزایش 5 تا 6 تن غده سیب زمینی (18 درصدی عملکرد) در هکتار می شود که به خوبی این هزینه را جبران می نماید. ضمن اینکه با کاهش 50 درصدی در میزان مصرف آب، عملا حدود 2000 متر مکعب در هکتار نیز در مصرف آب صرفه جویی می گردد.کلید واژگان: آب مصرفی, سیب زمینی, کم آبیاری, کود زیستی, مواد جاذب رطوبت
- این فهرست شامل مطالبی از ایشان است که در سایت مگیران نمایه شده و توسط نویسنده تایید شدهاست.
- مگیران تنها مقالات مجلات ایرانی عضو خود را نمایه میکند. بدیهی است مقالات منتشر شده نگارنده/پژوهشگر در مجلات خارجی، همایشها و مجلاتی که با مگیران همکاری ندارند در این فهرست نیامدهاست.
- اسامی نویسندگان همکار در صورت عضویت در مگیران و تایید مقالات نمایش داده می شود.