a. hasani ranjbar
-
زمینه و هدف
خواجوی کرمانی یکی از چهره های شاخص ادب فارسی در قرن هشتم، با پیروی از نظامی گنجوی به سرودن منظومه هایی از قبیل «روضه الانوار»، «گوهرنامه» و «کمال نامه» پرداخته تا از این طریق به شیوه پیشینیان خود آموزه های اخلاقی را با بیانی منظوم و دلنشین به مخاطب انتقال دهد. وی در این زمینه به دو شیوه متفاوت عمل کرده است؛ به این معنا که گاهی این آموزه ها بصورت مستقیم و از زبان خود شاعر و گاه نیز بصورت غیرمستقیم و از زبان شخصیتهای داستانی مطرح شده است. «روضه الانوار» منظومه ای عرفانی، اخلاقی و اجتماعی در بحر سریع، بر وزن مخزن الاسرار نظامی و در بیست مقاله تدوین شده که هریک از آنها در موضوع خاصی است و با حکایتی تبیین و تایید میشود.
روش مطالعهپژوهش حاضر به شیوه توصیفی-تحلیلی و با بهره گیری از منابع کتابخانه ای انجام شده است.
یافته هاخواجوی کرمانی در منظومه «روضه الانوار» به آرایش لفظ و آوردن کنایات و استعارات تازه و نو در مقدمه و سرآغاز مقالات بیست گانه اهتمام کرده و میل به هنرورزی با هر شیوه و شگرد ممکن، در اثرش مشهود است. خواجو در این منظومه با توصیف احوال و روحیات شخصیتها، حکایات را، که غالبا از حد پرسش و پاسخی نمیگذرد، بسط میدهد و گفتگو را گاهی تا 49 بیت روایت میکند. دلبستگی به موسیقی کلمات و هم آوایی واژه ها و تناسب واجها، صفت شاخص و محسوس در این اثر خواجو است؛ تا آنجا که گویی اندیشه شاعر حرکت خود را از موسیقی واژ ه ها آغاز میکند. اهتمام به ایراد سخنان حکمت آمیز و مثل گونه و کاربرد مثل را هم باید از ویژگیهای اصلی این منظومه برشمرد. یافته های پژوهش نشان میدهد که نخلبند شاعران در میان آرایه های ادبی در حوزه بدیع بیش از هر چیز بر انواع جناس، واج آرایی، انواع تکرار، تاکید و تضاد تمایل دارد و در سطح آرایه های بیانی نیز تشبیه و استعاره مصرحه در کلام وی بیشترین بسامد را دارند.
نتیجه گیریخواجوی کرمانی در منظومه «روضه الانوار» از طریق آمیختن مضامین اجتماعی و اخلاقی با مفاهیم و آموزه های عرفانی، رنگ وبویی «صوفیانه» به منظومه خود بخشیده و شخصیتهای وی در این حکایات، که اغلب از صوفیان شناخته شده هستند، بعنوان ابزاری برای ترغیب مخاطب و تاثیر این آموزه ها بر روح و جان وی به کار رفته اند. البته ذکر این نکته نیز ضروری است که خواجو در این منظومه نیز از شیوه خود در شخصیت پردازی منظومه های غنایی غفلت نکرده و شخصیتهایی مانند «لیلی و مجنون» نیز در برخی حکایات این منظومه در ردیف شخصیتهای اصلی نقش آفرینی میکنند.
کلید واژگان: خواجوی کرمانی, منظومه های تعلیمی, روضه الانوار, آموزه های اخلاقی. سبک-شناسیJournal of the stylistic of Persian poem and prose (Bahar Adab), Volume:16 Issue: 87, 2023, PP 35 -54BACKGROUND AND OBJECTIVESKhajo-ye Kermani, one of the leading figures of Persian literature in the 8th century, followed Ganjavi's method to compose poems such as "Rouzeh al-Anwar", "Goharnameh" and "Kamalnameh" in order to express his style in this way. His predecessors should convey their moral teachings to the audience with an orderly and pleasant expression. He has acted in two different ways in this field; In the sense that sometimes these teachings are presented directly from the poet's own language and sometimes indirectly from the language of fictional characters. "Rouzeh al-Anwar" mystical, moral and social systems in the fast sea, based on the weight of military secrets and compiled in twenty articles, each of them is on a specific topic and is explained and confirmed with an anecdote.
METHODOLOGYThe present research was carried out in a descriptive-analytical manner using library resources.
FINDINGSKhajo-ye Kermani, in the "Rouzeh al-Anwar" system, paid attention to the arrangement of words and bringing in new and new allusions and metaphors in the introduction and beginning of twenty articles, and the desire to be artistic in any possible way is evident in his work. In this poem, Khajo expands the stories that often do not exceed the limit of questions and answers by describing the states and moods of the characters, and narrates the conversation sometimes up to 49 verses. The attachment to the music of words and the harmony of words and the appropriateness of expressions is a significant and noticeable feature in this work of Khajo. As if the poet's thought starts its movement from the music of words. Paying attention to the use of wise words and similes and the use of similes should be considered as one of the main features of this system. The findings of the research show that Nakhleband poets among the literary arrays in the domain of innovation tend more than anything to all kinds of puns, phonemes, repetitions, emphasis and contrast, and at the level of expressive arrays, simile and the metaphor of the expression have the highest frequency in his words.
CONCLUSIONThe results of this research indicate that Khajo-ye Kermani in the "Rouzeh al-Anwar" system, by mixing social and moral themes with mystical concepts and teachings, gave a "mystical" color to his system and his characters. In these anecdotes, which are mostly from well-known Sufis such as Bayazid Bastami, Junaid Baghdadi and Abu Bakr Shebli, they are used as a tool to persuade the audience and the effect of these teachings on his soul and soul. Of course, it is also necessary to mention that in this poem, Khajo did not neglect his style of characterization of lyrical poems and characters like "Laili and Majnoon" also play a role in some of the stories of this poem among the main characters.
Keywords: stylistics, Khajo-ye Kermani, didactic systems, Rouzeh al-Anwar, moral teachings -
هدف و زمینه
فیاض لاهیجی از متکلمان و فیلسوفان برجسته شیعه در قرن یازده هجری و از شاگردان ملاصدرا و میرداماد است که آثار متعددی درزمینه فلسفه و کلام اسلامی دارد. همچنین وی از شاعران سبک هندی است که حدود دوازده هزار بیت در قالبهای گوناگون دارد. براساس جستجوی نگارندگان تا کنون درمورد اشعار او بررسی سبک شناسانه انجام نشده است. هدف این جستار، بررسی سبک شعر او در سه سطح زبانی، ادبی و فکری است.
روش مطالعهاین پژوهش براساس شیوه توصیفی-تحلیلی انجام شده است.
یافته هابراساس یافته های این پژوهش، شعر فیاض در مقایسه با دیگر شاعران سبک هندی، دارای نازک خیالیها و مضمونسازیهای پیچیده و دیرفهم نیست. زبان شعری او ساده و روان است و اصطلاحات و تعبیرات عامیانه چشمگیری در آن مشاهده نمیشود. فیاض همچنین بشدت متاثر از عرفا و تعالیم آنهاست و تاثیر معارف عرفانی و صوفیانه، بر تحلیلها و تقریرهای وی از مسایل کلامی، در مواضع متعددی مشاهده میشود.
نتیجه گیریردیف در شعر فیاض تنوع بسیاری دارد و جناس، پارادوکس و اسلوب معادله در میان صنایع بدیعی در شعر او فراوانی بیشتری دارد. تشبیه و انواع آن نیز در میان صنایع بیانی، در صدر قرار دارد. مضمون عمده قصاید او مدح و منقبت ایمه اطهار بوده و بنمایه غزلیاتش عشق است. مشخصات عشق، عاشق و معشوق در این اشعار تقریبا متناسب با مکتب عراقی است و عاشق چهره ای نگونبخت، ناکام، و قانع دارد. معشوق نیز در اوج بی اعتنایی و بیرحمی به سر میبرد. همچنین عرفان قلندرانه و نکوهش ظاهرپرستی در دینداری و ریا و تزویر نیز در میان اشعار او به چشم میخورد. او در انواع قالبهای شعری مانند قصیده، غزل، مثنوی، رباعی، ترجیع بند، و ترکیب بند شعر سروده است.
کلید واژگان: فیاض لاهیجی, سبک هندی, شعر دوره صفویهJournal of the stylistic of Persian poem and prose (Bahar Adab), Volume:16 Issue: 85, 2023, PP 119 -135BACKGROUND AND OBJECTIVESFayyaz Lahiji is one of the prominent Shia theologians and philosophers in the eleventh century of Hijri and one of the students of Mulla Sadra and Mir Damad, who has many works in the field of Islamic philosophy and theology. Also, he is one of the poets of the Indian style in the 11th century of Hijri, who has about eleven thousand verses in various styles. According to the authors' search, no stylistic analysis has been done on his poems. The purpose of this essay is to examine his poetry style in three levels: linguistic, literary and intellectual.
METHODOLOGYThis research is based on descriptive-analytical method.
FINDINGSBased on the findings of this research, compared to other poets of Indian style, Fayyaz's poetry does not have subtle imaginations and complex and slow-to-understand themes. His poetic language is simple and fluent, and there are no significant idioms and slang expressions in it. Fayyaz is also heavily influenced by mystics and their teachings, and the influence of mystical and Sufi teachings on his analyzes and interpretations of theological issues can be seen in several positions
CONCLUSIONThe row in Fayyaz's poetry is very diverse, and puns, paradoxes, and the style of equation are more abundant among the creative arts in his poetry. Simile and its types are also at the top among expressive industries. The main theme of his poems is the praise and praise of the imams of Athar, and the theme of his lyrics is love. The characteristics of love, lover, and beloved in these poems are almost in accordance with the Iraqi school, and the lover has an unfortunate, unsuccessful, and satisfied face. Beloved is also at the peak of indifference and cruelty. Also, the mysticism of Qalandariye and the condemnation of appearances in religiosity and hypocrisy can also be seen in his poems. He has written poetry in all kinds of poetry formats, such as qasida, ghazal, masnavi, quartet, tarjieband, and composition.
Keywords: Fayyaz Lahiji, Indian style, Safavid period poetry
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشتههای مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته میتوانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که میخواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.