eynollah khademi
-
نشریه پژوهش های فلسفی، پیاپی 44 (پاییز 1402)، صص 507 -528تدیوس متز کوشیده است تا نشان دهد که معنای زندگی مانند اخلاق و خوشبختی، یکی از مقولات هنجاری زندگی می باشد و بر تمایز معنای زندگی و خوشبختی تاکید دارد. با جستجو در آثار متز می توان چند شاهد و دلیل بر این که چرا متز میان خوشبختی و معناداری تمایز قایل می شود، ارایه کرد. به باور متز خوشبختی، به قلمرو حیوانی فرد مرتبط است در حالی که معناداری مربوط به قلمرو انسانی است. او شش تمایز میان خوشبختی و معناداری قایل می شود: 1) حامل معناداری، «عمل» (کنش) است، ولی حامل خوشبختی «احساس» است. 2) منشا معنا «ارتباطی» است، ولی منشا خوشبختی، «درونی و قایم به ذات» است؛ 3) تاثیرپذیری بیشتر خوشبختی از مقوله شانس نسبت به معناداری؛ 4) تمایل به «استمرار» وضعیت خوشبختی خواهان «افتخار عظیم» بودن معناداری؛ 5) امکان پذیر بودن خوشبختی، فقط در «طول دوران زندگی» در مقابل امکان پذیر بودن معناداری «پس از مرگ»؛ 6) تمایل به آینده در خوشبختی و فقدان یا کمی آن معناداری. اگرچه متز به شش تمایز مهم میان خوشبختی و معناداری اشاره کرده است، ولی بیان او جامع نیست و می توان بر فهرست تمایزات او، موارد دیگری نیز افزود.کلید واژگان: تدئوس متز, معنای زندگی, لذت, خوشبختیThaddeus Metz has tried to show that the meaning in life, like morality and happiness, is one of the normative categories of life and emphasizes the distinction between the meaning in life and happiness. According to Metz's definition, happiness consists of "positive experiences" and pleasure is basically connected with happiness. Why is happiness different from meaningfulness and what are their differences? These are the main questions that this article addresses. By searching in Metz's works, we can provide some witnesses and reasons why Metz makes a distinction between happiness and meaningfulness. According to Metz's view, happiness is related to the animal realm of the individual, while meaningfulness is related to the human realm, so that although pleasure can increase happiness, but it will not necessarily lead to meaningfulness increase. He makes six distinctions between happiness and meaningfulness: 1. The source of meaning is "relational", but the source of happiness is "intrinsic"; 2. The bearer of meaning is "action", but the bearer of happiness is "sensation"; 3. The greater impact of happiness from “luck” than meaningfulness; 4. The desire to "continue" the state of happiness, wanting "esteem" to be meaningful; 5. The possibility of happiness, only "during the lifetime" in contrast to the possibility of meaningfulness "posthumously"; 6. bias towards the future v lack of bias. Although Metz has mentioned six important distinctions between happiness and meaning, his statement is not comprehensive and other distinctions can be added to Metz's list.Keywords: Thaddeus Metz, Meaning of Life, pleasure, Happiness
-
پرسش اصلی این پژوهش آن است که دیدگاه فخر رازی درباره ماهیت کلام الاهی چیست. برای پاسخ به این پرسش، دیدگاه فخر رازی درباره کلام به صورت مطلق، اعم از خدا و مخلوق، و کلام خدا به صورت مخصوص بررسی شد. برای درک ماهیت کلام خدا به صورت مخصوص، نشان داده ایم که درباره کلام لفظی خدا میان متفکران مسلمان اختلافی نیست، اما درباره کلام نفسی (باور فخرالدین رازی) اختلاف نظر وجود دارد. دیدگاه مشهور این است که فخر رازی به کلام نفسی قایل است، اما در آثار مختلفش دیدگاه های دیگری غیر از کلام نفسی مطرح کرده است، از جمله کلام به معنای ایجاد، علم خدا و عجایب صنع. وی معتقد است کلام لفظی، حادث، اما کلام نفسی قدیم است. او درباره کلام الاهی تا حدی تحت تاثیر ابن سینا است. نگرش او درباره کلام نفسی را متفکران پس از وی نقد کردند. برخلاف معتزله درباره قرآن معتقد است قرآن، غیرمخلوق و قدیم است.کلید واژگان: فخر رازی, کلام مطلق و مخصوص, کلام لفظی و نفسی, کلام حادث و قدیم, کلام مخلوق و غیرمخلوقThe main question of this research is: What is Fakhr Razi's view on the nature of divine speech? To answer this question, Fakhr Razi's view on speech in general, including the speech of God and creatures, and the speech of God in particular was examined. To understand the nature of God's speech in particular, we have shown that there is no disagreement among Muslim thinkers about the verbal speech of God, but there is disagreement about the self-speech (Fakhr al-Din Razi's belief). Fakhr Razi is known to believe in the self-speech, but in various works he has proposed other views i.e. the speech meaning creation, the knowledge of God and the wonders of creation. He believes that verbal speech is temporal, but self-speech is pre-eternal. He is somewhat influenced by Ibn Sina about the divine speech. His view of the self-speech was criticized by thinkers after him. Unlike the Mutazilites, he believes that the Quran is uncreated and pre-eternal.Keywords: Fakhr Razi, General, Special Words, Verbal, Inner Words, Temporal, Pre-eternal Words, Created, Non-created Words
-
نشریه پژوهش های فلسفی، پیاپی 31 (تابستان 1399)، صص 169 -194آلام ناشی از بیماری کووید 19 شر ادراکی است و یک امر وجودی محسوب می شود. شر ادراکی با برخی صفات الهی به ویژه حکمت و عدل و علم او و همچنین، احسن بودن نظام خلقت تزاحم ظاهری پیدا می کند و بایستی وجود این شرور را بر این اساس تبیین و توجیه کرد. در پاسخ به این پرسش که اگر شر ادراکی بیماری کووید 19 با علم و حکمت و عدالت و نظام احسن منافات ندارد پس چرا خداوند عالمی فاقد همین مقدار شرور را نیز نیافریده است، چند پاسخ ارایه شد که مبتنی بر حکمت خداوند قابل تحلیل هستند. شرور فایده هایی دارند و جلوه گر شدن آنها در قالب شر ناشی از نسبت ادراکی ما با آنهاست. همچنین، شرور مجعول بالعرض هستند و مربوط به هیولا و ماده عالم می باشند و خیرهای عالم در مجموع بر شرور غلبه دارند. جدای از این، شرور لازمه اختیار انسانی هستند. از سویی علم و معرفت بشر، تابع قوانین ثابت می باشد و جوشش عواطف و احساسات و نیکی ها در عالم، وابسته به حضور شرور می باشد. بر این اساس بر اساس باور به خداوند می توان وجود شرور ادراکی را بدون توسل به عدمی بودن همه شرور توجیه کرد و همچنان بر این اندیشه بود که شرور ادراکی بیماری کووید19 منافاتی با حکمت الهی ندارد. بایستی از فرصت حاصل شده از بیماری کووید 19 برای اندیشیدن به جهانی بهتر پس از کنترل شیوع ویروس کرونا اندیشید.کلید واژگان: شر ادراکی, کرونا, کووید 19, شرور, الم, باور, خداThe pains and afflictions caused by the covid-19, are a kind of cognitive evils, and are an existential thing. cognitive evils are in conflict with God’s wisdom and justice and knowledge and the goodness of the creation. here is a question that, if cognitive evils are not in conflict with these divine qualities, why they are created by God, and why not have God created a world without evils. There are some responses to this question based on God’s wisdom: Evils are necessary in creation of world and have some benefits. We consider them evil, because of their relation with us. Too, evils are not because of God’s creation but they are belonging to corporal aspects of the world and its weakness and abilities. The goodness of world is very much as evils. Too, the evils are necessary for human free will. Human science is based to fixed laws and the stirring of emotions and goodness depends on the presence of evil. then we can justify the existence of evil without resorting to non-existence. and we can say that cognitive evils of covid-19 did not conflict with divine wisdom. Now we have opportunity given by covid-19 to think about a better world after coronavirus.Keywords: cognitive evil, Coronavirus, Covid-19, evils, pain, belive, . GOD
-
انسان معاصر خود حقیقی خویش را گم کرده و در این عالم احساس بیگانه بودن دارد. نفس انسان همواره در تلاش است تا از غربت عالم طبیعت و خراب آباد غربی خود بگریزد و روح خود را به گونه ای پرورش دهد تا به عالم علوی بپیوندد. تحقق مرگ یا فنای کامل از تعلقات همان گشوده شدن بندهای دام است که در نتیجه آن پیوستن دایم به حضرت حق حاصل می آید. سهروردی در این حکایت، گرفتار شدن در دامگه ناسوتی و روش های رهایی جستن و مراحل آن را در قالب سفری تمثیلی به تصویر می کشد. این پژوهش این حقیقت را آشکار کرده است که اگرچه مشکلات سفر و طولانی بودن آن و گذر از موانع، کوه ها، سرزمین ها و اقلیم ها و... طبیعتا وجود دارد، اما انسان می تواند پس از معرفت و شناخت نسبت به خویشتن، به مدد و دستگیری پیر طریق با طی مراحلی از حصار قوای مادی و خیالی اندک اندک آزاد شده و از دریای خلق فاصله گرفته و در نتیجه این مجاهده به استکمال نفس و معرفت عوالم هستی و اطراف و اکنای آن دست یابد.
کلید واژگان: هبوط, غربت غربی, سیر و سلوک, پیر, چشمه زندگانی, طور سینا, سهروردیIn Suhrawardi's opinion, soul is a light of ‘triumphal’ or ‘victorial’ lights that while is from east world, has belonged to material body; involved to its possession and trapped to the dark world. seeker's soul finds his true position after knowledge itself and seeks to achieve it. Main theme of Sheikh Eshragh's writing in symbolic languages include the way back to real home, obstacles ahead and following steps with guidance of leader. Suhrewardiin symbolic form, occasionally, express some clauses for entering into soul world and spiritual experiences.Based on Sohrawardi’s Mystical opinions, highperfection of soul is his more sameness to Allah. This is what the mystical writings are preparing premises for its explanation.Keywords: Falling, Ghorbate, Gharbi, The Conduct, Mystic, Live River, Mount Sinai, Sohrewardi. -
نظریه فوق تجرد عقلانی بودن نفس از نظر ملاصدرا، عبارت است از تجرد نفس از ماهیت، علاوه بر تجرد آن از ماده. ویژگی های نفس در این مرتبه عبارت است از این که در هیچ حدی ثابت نبوده و گوهری بسیط، ظل وجود، وجودی صرف و فوق مقوله است که در عین حال، نه جوهر است و نه عرض، نه جنس است و نه فصل، و نه قابل اشاره عقلی است. صورت بندی و شکل گیری این نظریه، نتیجه اصالت وجود، وحدت حقیقت وجود، تشکیک در مراتب وجود، حرکت جوهری و اتحاد عاقل و معقول است. نظریه فوق تجرد عقلی بودن نفس، بر اعتقاد راسخ ملاصدرا به بطلان اصالت ماهیت و عدول به نظریه اصالت وجود اثر گذرا بوده است. ملاصدرا، از دیدن برهان الهی و مکاشفه ای سخن می گوید که شاید همان بازگشت شیخ اشراق از اعتباریت وجود، به انیت صرف و وجود محض بودن نفس در مرتبه فوق تجرد است.
کلید واژگان: تجرد فوق عقلانی, نفس, وجود, تشکیک, وحدت, حرکت جوهری, ملاصدراThe theory of over abstraction- intellectuality of the soul، according to Molla Sadra، is the abstraction of the soul from the essence in addition to its abstraction from matter. Accordingly، the characteristics of the soul in this rank are that it is never stable and is an integrated gem، a shadow of existence، a pure existence over the category، which is neither substance nor accident، neither genus nor differentia and not even intellectually notable. The structure and formation of this theory is also the result of the principality of existence and a consideration of other Sadraian principles such as the unity of existence، degrees in the stages of existence، the unity of intellect and intellectual، and trans-substance motion. Also، for the first time، the present study refers to the interaction between the theory of over abstraction- intellectuality and Molla Sadra’s firm belief in the rejection of the principality of quiddity and his return to the principality of existence theory، and in taking this position، Molla Sadra talks about noticing a divine proof and revelation which is maybe the same as Sheikh Eshragh’s rejection of the credibility of existence over the mere identically and pure existence of the soul in over abstraction. Therefore، the proposition of the theory of over abstraction in transcendent wisdom without admitting these principles is impossible and incomplete and does not lead us to a precise understanding and correct knowledge of the issue.Keywords: Intellectual over Abstraction, Soul, Existence, Degree, Unity, Trans, substance Motion, Mulla Sadra -
این مسئله روشن است که غزالی با فلاسفه به مخالفت برخاسته است، با توجه به اختلاف اندیشمندان در تفسیر ماهیت این مخالفت، یکی از تفسیرهایی که خیلی زیاد مطرح می شود، این است که ماهیت این نزاع، نزاع دین با عقل، یاچالش دین با فلسفه، یا هماوری علم کلام با فلسفه است.
شاید آنچه که باعث شده این متفکران چنین تفسیری بکنند، این باشدکه غزالی خودش را مدافع و حجت دین اسلام دانسته و از این موضع به تکفیر فلاسفه پرداخته است. اما نهایت استنباطی که ازآثارایشان می شود این است که او بعنوان یکی از علمداران دین، بعضی از عقاید برخی از فلاسفه، بویژه عقاید ابن سینا و فارابی را کفر تشخیص داده، نه اینکه بطورکلی عقل و تعقل و فلسفه را کفر بداند.
البته تشخیص غزالی، بصورت یک قضیه جزئیه و بدون تعیین مصداق، می تواند درست باشد.
اما هنگامی که غزالی، ابن سینا و فارابی را، بعنوان مصادیق کفر معرفی می کند؛ هم در صحت این تشخیص، و هم در استفاده از حربه تکفیر، بعنوان تنها راه حل مشکل، جای تردید و پرسش وجود دارد.
هدف ازطرح این تردیدها و پرسشها، صرفا جلوگیری ازخلط مبحث، بوده نه بررسی صحت و سقم آنها.
هدف نهایی این نوشتار، تبیین این نکته است که، ماهیت این هماوردی، بیشتر، از نوع هماوردی یک استنباط کلامی از دین (اسلام)، بایک استنباط فلسفی از همان دین است.
کلید واژگان: فلاسفه, متکلمان, عقل, نقل, غزالی, ابن سینا, دین, فلسفه, کلام, عقل آزاد, تعارض دین و عقلIt is clear that Ghazali opposed philosophers. Considering the arguments of the intellectuals about the clarity of this opposition, the most popular explanation is the opposition of religion with wisdom, religion with philosophy, or theology with philosophy. Probably the reason for this interpretation is that Ghazali regarded himself as the defendant of Islam, so he excommunicated philosophers. The final inference out of his books reveals that he, as one of the standard-bearers of Islam considered some philosophers’ ideas, particularly Ibn Sina and Faraby as blasphemy, but it does not mean he believed wisdom, thought and philosophy were totally disbelief. His recognition, of course, as a single issue without extension can be true. While Ghazali introduces Ibn Sina and Farabi’s ideas as aspects of disbelief, there are doubts about the accuracy of this view, and the use of excommunication as the only solution to the problem. The discussion here is not for investigating the truth or falsity of these doubts, but preventing confused reasoning. The aim of this study is to clarify the issue that the opposition is mainly between a theological and a philosophical deduction of Islam.Keywords: Philosophers, Theologians, Wisdom, Narration, Ghazali, Ibn Sina, Religion, Philosophy, Theology, Free Wisdom, Controversy of Religion, Wisdom -
مساله سعادت یکی از مسائل قدیمی و بنیادین علم اخلاق و فلسفه اخلاق است. ابن سینا سعادت را به مطلوب بالذات و غایت لذاته تعریف می کند و روش های متعددی از قبیل آشنایی با فضایل و رذایل، تکمیل قوه نظری و عملی نفس، رعایت نظریه حد وسط، ترک تعلقات دنیوی، نیت خالص داشتن، اعراض از ماسوی الله ، ذکر الاهی، سبک نشمردن نماز، موافقت فعل انسان با فعل ملک، غلبه قوای روحانی انسان بر سایر قوایش و مطابقت اعتقادات و افعال با امر الاهی پیشنهاد می دهد. او در زمینه های استناد به آیات قرآنی، تامل در استعمال واژه لذت، پذیرش معاد جسمانی از طریق شرع و عدم امکان دستیابی به سعادت برتر در دنیا، از شریعت اسلام متاثر است. دیدگاه او از جهت عدم توجه شایسته به کتاب و سنت و بحث ایمان در مساله سعادت مورد نقد است.
کلید واژگان: سعادت, فضایل, رذایل, عقل نظری و عملی, حد وسطHappiness has been regarded as an old problem in the field of ethics. Avicenna has known it as something demanded in itself and aimed for itself; the ways offered by him includes becoming aware of moral and immoral qualities, breeding all powers of the soul, acting in a moderate manner, leaving earthly wishes, having pure intention, putting all beings other than Allah away, mentioning Allah, paying attention to prayer, bing in agreement with angle in action, conquest of spiritual powers over other ones and Divinly accepted actions and believes. When studying happiness, he is affected by Divine law. His view has little been desireably documented upon The Book and Tradition and it is the reason why it has been critcised. -
در عصر انفجار اطلاعات ، میان تولید علم و زیست مقتدرانه همبستگی مستقیم وجود دارد. آیات متعدد قرآن از جمله پنج آیه نخست سوره علق، آیه 28 فاطر، آیه 269 بقره، آیه 9 زمر، آیه 11 مجادله و... و احادیث متعدد از پیامبر گرامی اسلام و ایمه معصومین (ع) مبین و موید ارزش زاید الوصف مقام دانش، دانشجو و دانشمند (استاد) هستند. از دیدگاه آیات قرآن و احادیث، راه های متعددی برای ابراز احترام و محبت نسبت به استاد وجود دارد که اهم آن ها عبارتند از:1. ارج نهادن به مقام استاد 2. تواضع و فروتنی در برابر استاد 3. رعایت آداب سخن گفتن و رفتار با استاد 4. چشم پوشی از برخی اشتباهات احتمالی استاد.
کلید واژگان: احترام, محبت, دانش, دانشجو, دانشمند و استادIn the time of information-explosion, producing knowledge directly leads to powerful living. Many verses of the holy Qoran including the verses 1-5 in Alaq, 28 in Faater, 269 in Baqareh, 9 in zomar and 11 in Mojadeleh as well as many passages by the Prophet and his household have given the most weight to learning and teaching. By many verses and traditions we understand the ways of showing respect and love to teacher; of them can be referred to as: esteeming teacher, expressing humility to teacher, observing the moral of speech and deeds before him or her and overlooking his or her probable infraction.
Keywords: learning, teaching, respect to teacher, Qran, tradition, expressing humility -
کند و کاو تاریخی در باره ی سیر نظریه ی تجربه ی دینی مد نظر این پژوهش است. یکی از طراحان اصلی این نظریه ، شلایر ماخر است که برای حفظ مسیحیت در برابر شبهات بنیان کنی که پیشرفت علم تجربی و معرفت شناسی پیش کشیده بود، آن را طرح کرد و پرورش داد؛ از این منظر، دین هویت مستقلی دارد و گوهر دین، احساس درونی و اتکای بی واسطه به واقعیت مطلق است. کی یرکگارد بر این باور بود که نباید ایمان را موضوع سنجش عقلانی قرار داد، بلکه باید آن را بدون هیچ گونه اثبات یا قرینه ای پذیرفت. از نظر او، پرش ایمان یعنی باور بدون دلیل، تنها راه شناخت مسیحیت اصیل است. رود لف اتو، نیز به عنصر غیر عقلانی یعنی جنبه ی شهودی، قلبی و عرفانی دین توجه نموده است. ویلیام جیمز نیز معتقد بود که باید از طریق تجربه و ثمرات عملی، از دین دفاع کرد. جیمز ملاک حقیقت و صدق را سودمندی در عمل می داند و چون از نظر او دین و باور به خدا در زندگی انسان مفید می افتد، باید آن را پذیرفت. استیس فیلسوف تحلیلی نیز بر شهود امر مطلق تاکید ورزید و ماکس وبر نظریه ی تجربه ی دینی را با رویکردی جامعه شناختی به کار برد.
کلید واژگان: تجربه ی دینی, شلایر ماخر, رود لف اتو, ویلیام جیمز, کی یر کگاردThis paper has dealt with the theory of religious experience in an analytico-historical approach. Schleier Macher, the main theorist of this theory, presented and developed it to keep Christianity against fundamental demurs of experimental sciences and epistemology. Upon the theory, religion has an independent identity and its essence consists of an inner sensation toward and a direct dependence upon the Absolute. Soren Kierkegaard, an existentialist philosopher, has denied every intellectual treatment on the problem of faith and we are necessitated to accept it unquestionably. In his view, the only way for supporting Christianity is a leap of faith, that is, believing in it without any reasonable proof. Rudolf Otto has also brought into consideration the intuitional, mental and spiritual aspect of religion. Then William James, a pragmatist philosopher, argued that one should defend religion relying on experience and actual effects. And finally Walter Terence Stace, an analytic philosopher, has emphasized on intuitively perceiving of the Absolute and Max Weber has dealt with the theory in a sociological approach.
Keywords: Religious experience, Schleier Macher, Rudolf Otto, William James, Kierkegaard -
متکلمان مسلمان در برابر قاعده «الواحد لایصدر عنه الا الواحد»، به دو دسته تقسیم شدند. برخی که دارای گرایشهای فلسفی قویتر بودند، از این قاعده و یکی از نظریه های نظام فیض دفاع کردند؛ برای نمونه خواجه نصیرالدین طوسی فیض را با زبان ریاضی و به صورت نمادین تقریر کرده است. اما اکثریت متکلمان مسلمان با قاعده الواحد و نظریه های ارائه شده درباره نظام فیض به مخالفت پرداختند. مخالفت گروه اخیر از دو حیث روانشناختی - نظریه های ارائه شده درباره نظام فیض نافی قدرت مطلقه و اختیار الهی هستند - و منطقی - تحلیل حکمای مشائی درباره اعتبارات مختلف در عقل اول و نقش آنها در پیدایش کثرت نادرست است - قابل بررسی است.
کلید واژگان: نظام فیض, قاعده الواحد, حیثیات عقل اول, متکلمانFaced with the rule "Only one is generated from one", Muslim theologians are divided into two camps. Those who had more powerful philosophical leanings and orientations defended this rule and accepted one version of the theory of emanation. For example Nassir al-Din Tusi formulated the rule in terms of a mathematic and symbolic language. Over against this trend, a great majority of Muslim theologians opposed the rule. The latter camp's rejection of the emanation deserves reflection from two perspectives a-psychologically it seems that the theory of emanation contradicts the omnipotence and free will of God and b- logically the peripatetic philosopher's analysis of the first intellect mostly proves erroneous.
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشتههای مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته میتوانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که میخواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.