به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت
فهرست مطالب نویسنده:

ghorban ghorbani nasrabad

  • منیره لیاقی، خلیل قربانی*، قربان قربانی نصرآباد، میثم سالاری جزی، فریبا نیرومند فرد

    افزایش جمعیت، تغییر اقلیم و مصرف بی رویه سبب شده که فشار بر منابع زیرزمینی افزایش یابد و مناطقی را به سمت خشکی و کاهش شدید منابع آبی سوق دهد. بر این اساس می بایست ظرفیت هر منطقه شناسایی شده و تغییرات آن در طول زمان و در شرایط بحرانی آبی مانند وقوع خشکسالی سنجیده شود. برای این منظور، از شاخص فقر آبی (WPI) متشکل از پنج مولفه اصلی منابع، هواشناسی، مصرف، ظرفیت و محیط زیست، استفاده شده است. هم چنین، برای تحلیل تاثیرپذیری شاخص فقر آبی از خشکسالی، رابطه آن با شاخص های خشکسالی تک متغیره مبتنی بر بارش شامل SPI و ZSI و شاخص های دومتغیره مبتنی بر بارش و تبخیر-تعرق شامل SPEI و RDI استفاده شد. این مطالعه در طی دوره آماری 1395-1383 در شهرستان گرگان انجام شد. جهت محاسبه مولفه های شاخص فقر آبی از تحلیل سلسله مراتبی (AHP) برای وزن دهی به مولفه ها استفاده شد. نتایج نشان داد مولفه منابع و محیط زیست به ترتیب با مقادیر 354/0 و 041/0 بیش ترین و کم ترین وزن را به خود اختصاص دادند. اما با ضرب کردن این وزن ها در مولفه های مرتبط آن مشخص شد به ترتیب مولفه های مصرف، محیط زیست، منابع، هواشناسی و ظرفیت بیش ترین تاثیر را در محاسبه شاخص فقر آبی داشتند. با در نظر گرفتن میانگین WPI حدود 55، از 13 سال مورد مطالعه در هشت سال آن WPI پایین تر از میانگین دیده شد. نتایج همبستگی بین شاخص های خشکسالی با WPI نشان داد پنجره زمانی سالانه مناسب تر از پنجره زمانی شش ماهه است و از بین چهار شاخص مورد مطالعه شاخص SPEI با 9/0 R2= بیش ترین همبستگی و شاخص ZSI با 81/0 R2= کم ترین همبستگی را با WPI داشت. در نهایت، نتایج حاصل از شاخص فقر آبی نشان داد که مولفه مصرف در منطقه مطالعاتی بیش ترین نقش را در ایجاد WPI دارد. بنابراین، با توجه به حجم بالای مصرف آب در بخش کشاورزی می بایست تمهیداتی را برای مدیریت مصرف آب و انتخاب الگوی کشت مناسب اندیشید. هم چنین، همبستگی بالای WPI با شاخص های خشکسالی به ویژه شاخص دو متغیره SPEI اهمیت لزوم ایجاد سامانه های پایش و پیش بینی خشکسالی را ملموس تر می کند.

    کلید واژگان: شاخص فقر آبی, شاخص خشکسالی, مصرف آب, AHP, SPEI
    Monireh Liaghi, Khalil Ghorbani *, Ghorban Ghorbani Nasrabad, Meysam Salarijazi, Fariba Niromandfard
    Introduction

    Water resources are the common aspect of the goals and challenges of sustainable development, the lack of which is one of the big multidimensional problems of the current century and is one of the main reasons for positive and negative developments in the world. Therefore, the water poverty index (WPI) is one of the indices defined for this purpose. This index shows the effect of the combination of effective factors on the scarcity and stress of water resources. It provides the conditions for prioritizing and developing management versions in different regions. To determine water scarcity and poverty in each region, attention should be paid to the conditions of water resources in the studied region, the ability to calculate the index and the existence of information and data in the studied region, as well as the selection of selected criteria and components in that region. In this study, the water poverty index is used to investigate the shortage and tension of water resources and for its influence on drought, its relationship with univariate drought indices based on precipitation including standardized precipitation index (SPI) and Z score index (ZSI), and variable indices based on precipitation and evapotranspiration including standardized precipitation evapotranspiration index (SPEI) and reconnaissance drought index (RDI) were searched.

    Materials and Methods

    The study area in this research is the Hashem-Abad meteorological station in Gorgan Township, and the statistical period for calculating the water poverty index based on the data available in the study area was considered to be 13 years (2003-2015). The water poverty index in this research is calculated based on five main components, which include the resource (groundwater loss), meteorological (temperature and precipitation), consumption (water need), capacity (river discharge), and environmental (salinity). Each of the components must be weighed after calculating to calculate the water poverty index. For this purpose, the AHP hierarchical technique was used. First, a questionnaire was prepared and the components were scored based on the opinion of regional water experts and university professors, then, using Expert Choice software, the weight of the main components of the water poverty index was determined, and finally, the WPI for the study area in this research was also estimated. Then, in the next step, drought indices SPI, SPEI, RDI, and ZSI were calculated in 6-month and 12-month time windows. To calculate the drought indices, the precipitation and temperature data at the Hashem-Abad meteorological station for a period of 30 years (1990-2019) were considered, which were sorted monthly and the coding necessary to calculate the SPI and SPEI indices in time windows 6 and 12 months was done by R programming and statistical software. Also, two indicators, RDI and ZSI, were calculated in the Excel software. Finally, the relationship between drought indices and the water poverty index was searched based on simple one-to-multivariate correlations.

    Results and Discussion

    The results of the water poverty index’s components showed that the resources and environment component had the highest value in 2009 and 2010 and the lowest value in 2010 and 2016, respectively. About meteorological, capacity, and consumption components, the highest values were in the years 2010, 2004, and 2009, respectively, and the lowest values occurred in the years 2010, 2016, and 2016, respectively. Questionnaire analysis of WPI components with AHP showed that resources and environment components had the highest and lowest weights with values of 0.354 and 0.041, respectively. However, by multiplying these weights by their related components, it was found that the components of consumption, environment, resources, meteorology, and capacity had the greatest effect in calculating the water poverty index. The range of WPI changes during the years (2004-2016) varies from 26 to 82, so 2014, which is one of the driest years, the region was in the poorest state of water resources and the year 2008 had the best conditions. Considering the average WPI of about 55, out of the 13 years studied, the WPI was lower than the average in 8 years. In the next step, due to the lack of data, there was no possibility of non-linear modeling, therefore, simple one-to-multivariate correlations were used. The results of these correlations showed that the use of the multivariate linear regression method by considering the drought index in a 12-month time window along with two six-month time windows related to the first and second half of the year increases their correlation with the water poverty index. Examining the effect of the time window considered for the drought index on the water poverty index shows that the 12-month time window has a higher correlation than the six-month time window. Also, among the six-month time windows, in the SPEI index, the first six months of the year, which includes the spring and summer seasons, had a higher correlation with the water poverty index. Correlation results between drought indices and WPI showed that the annual time interval is more suitable than the 6-month time one. And among the 4 indices studied, the SPEI index with R2=0.90 had the highest correlation while the ZSI index with R2=0.81 had the lowest correlation with WPI.

    Conclusion

    Based on the results of the components of the water poverty index in this research, it was observed that the consumption component in the Gorgan region had the biggest role in the WPI estimation, so water conservation can have a great contribution to solving water poverty. Due to the high volume of water consumption in the agricultural sector, some measures should be taken to manage water consumption and choose the appropriate cultivation patterns. The high correlation of WPI with drought indices, especially the SPEI variable index, makes the importance of creating a drought monitoring and forecasting system more tangible, and due to global warming and climate change in the future, which this region is not exempt from, it can make the problems of water poverty and lack of water more severe in this region.

    Keywords: AHP, Drought Index, SPEI, Water Poverty Index, Water Consumption
  • علی نادری عارفی*، قربان قربانی نصرآباد
    سابقه و هدف

    مدیریت بهینه مصرف آب در محصولات زراعی نقش مهمی در کاهش اثرات کم‏آبی در مناطق خشک و نیمه خشک کشور دارد. در گیاه پنبه این موضوع از اهمیت بالایی برخوردار است چون دارای رفتار رشد نامحدود است و در صورت مصرف آب زیاد، احتمال غلبه رشد رویشی بر رشد زایشی و کاهش عملکرد وجود دارد. در نتیجه، ممکن است با وجود مصرف آب زیاد، عملکرد کاهش یابد. برتری روش آبیاری نواری به روش نشتی در زراعت پنبه در بیشتر نقاط جهان گزارش شده و است و در کشور ما نیز برتری این روش در بعضی مناطق گزارش شده است.علاوه بر مدیریت مصرف آب، انتخاب رقم‏هایی که در شرایط محدودیت آب عملکرد بالاتری داشته باشند، نقش مهمی در کاربرد بهره‏ورانه آب آبیاری دارد. با توجه به معرفی رقم‏های جدید توسط موسسه تحقیقات پنبه کشور و نیز افزایش تعداد رقم‏های وارداتی، در این پژوهش تعدادی از رقم‏های خارجی و داخلی از نظر عملکرد وش و کارایی مصرف آب در شرایط معمول و آبیاری بهره‏ورانه مقایسه شده‏اند تا ارقام برتر برای سطوح تجاری به کشاورزان پیشنهاد شوند.

    مواد و روش ‏ها: 

    این آزمایش به صورت کرت‏های خرد شده در قالب طرح بلوک های تصادفی با سه تکرار در دو سال‏ زراعی 1400 و 1401 اجرا گردید. کرت‏های اصلی به آبیاری پس از 100 و 30 درصد تبخیر از تشتک (3897 و 6495 مترمکعب در هکتار به ترتیب کم‏آبیاری و آبیاری کامل) و کرت‏های فرعی به 13 رقم‏ پنبه شامل ارقام داخلی خرداد، گلستان، لطیف شایان، سپید، تابان، پرتو، B557 و خارجی لودوز، مای، ماکسا، لیدر، آمریکن ژنتیکس اختصاص داده شدند.

    یافته ها

    اثر تیمارهای آبیاری و ارقام بر کلیه صفات مورد بررسی معنی‏دار بود. برهم‏کنش تیمارها بر کلیه صفات غیر از تعداد شاخه زایا و کیل الیاف معنی‏دار شد. در سال اول آزمایش عملکرد رقم‏های گلستان و پرتو در شرایط آبیاری پس از 30 درصد تبخیر از تشت (6879 کیلوگرم در هکتار) و گلستان، B557 و خرداد در شرایط 100 درصد تبخیر بیش از سایر رقم‏ها بود (به ترتیب 5189 و 4967 کیلوگرم در هکتار). کمترین عملکرد در سال اول از دو رقم سپید و لودوز حاصل شد (به ترتیب 2754 و 2872 کیلوگرم در هکتار). در سال دوم آزمایش رقم‏ گلستان با عملکرد 6946 کیلوگرم در هکتار در آبیاری پس از 30 درصد تبخیر از تشت برتری خود را حفظ کرد و در شرایط تبخیر 100 درصد از تشت (کم‏آبیاری) هم این رقم بالاترین عملکرد را دارا بود (3872 کیلوگرم در هکتار). کمترین عملکرد از رقم‏ لودوز در شرایط آبیاری پس از 30 درصد تبخیر از تشت به دست آمد (757 کیلوگرم در هکتار). در سال اول آزمایش رقم گلستان در شرایط آبیاری پس از 30 در صد تبخیر از تشتک بالاترین کارایی مصرف آب را دارا بود (7/1 کیلوگرم به از هر متر مکعب آب آبیاری) و در تیمار 100 درصد تبخیر از تشتک رقم لودوز کمترین کارایی مصرف آب را داشت (12/0 کیلوگرم بر متر مکعب). در سال دوم با توجه به افزایش عملکرد بیشتر ارقام، کارایی مصرف آب نیز افزایش یافت. بیشترین کارایی مصرف آب به میزان 33/1 کیلوگرم به ازای متر مکعب آب مصرفی مربوط به رقم گلستان در سطح آبیاری پس از 30 درصد تبخیر از تشتک اندازه‏گیری شد. کمترین کارایی مصرف آب به میزان 47/0 کیلوگرم به ازای هر متر مکعب در رقم سپید و آبیاری پس از 100 درصد تبخیر از تشتک مشاهده شد. در دو سال انجام آزمایش، رقم‏های گلستان، تابان، خرداد و مای وشایان برتری نشان دادند.

    نتیجه ‏گیری: 

    رقم ‏های داخلی گلستان، خرداد و پرتو و رقم خارجی مای رقم‏های مناسبی برای کشت با آبیاری نواری در شرایط آزمایش هستند. در شرایط کمبود آب و اولویت بهره‏وری رقم‏های گلستان، خرداد، شایان، مای و تابان برتری دارند. رقم‏های لودوز و لیدر، از رشد رویشی شدیدی به‏ویژه در آبیاری کامل داشتند، در صورت کشت این ارقام، اقدامات مدیریتی مانند کاربرد تنظیم‏کننده‏های رشد، جلوگیری از ریزش اندام‏های زایشی و شناسایی شرایط آب و هوایی سازگار با فیزیولوژی و مرفولوژی آنها شایسته توجه جدی است.

    کلید واژگان: رقم, شاخه زایا, عملکرد, کارایی مصرف آب
    ALI NADERI AREFI *, Ghorban Ghorbani Nasrabad
    Background and Objectives

    Crops with high WUE and appropriate irrigation methods are critical for irrigation water management. Because of the indeterminate growth habit of the crop, this issue is particularly important in cotton production. Under high irrigation conditions, the balance between vegetative and reproductive growth may be upset. There are many reports showing the superiority of belt irrigation methods over conventional methods such as furrow irrigation. Considering the limited water resources in Iran, this experiment was conducted to study the response of cotton cultivars to irrigation rates and methods.

    Materials and Methods

    In this experiment, foreign and domestic commercial cotton varieties were compared in terms of yield and water use efficiency (WUE), in the form of split blocks on CRBD with 3 replications in 2022-2023 cropping seasons. Irrigation after 30% and 100% water evaporation from the pan in the main blocks. 13 cotton varieties were established in sub-blocks (plots) as sub-factors. Cultivars included of Golestan, Latif, Sepid, B557, Khordad, Partow, Taban Mai, Maxa, Lider, Loduz and American Genetics.

    Result

    the effects of treatments on all traits studied were significant. The interaction between irrigation and cultivar on the traits was significant, except for the number of sympodial branches and fiber content. In the first year, the yield of Golestan and Partov cultivars was higher than the others when irrigated after evaporation of 30% of the husk water. Golestan, B557 and Khordad had higher yield when irrigated after 100% evaporation, which was due to their ability to form and retain more bolls per plant. Sepid and Lodouz varieties had the lowest yield in the first year. In the second year, Golestn and Khordad were superior to the other cultivars when irrigated after 30% pod evaporation. When irrigated at 100% evaporation from the pan, Golestan, Mai, and Taban had higher yield. The lowest yield this year was obtained by Leeder and Loduz varieties when irrigated after 30% evaporation from the pan. The most likely reason for these yield losses was the loss of balance between vegetativeand reproductive growth, which resulted in completely excessive growth, especially in the Loduz variety. This higher vegetative growth resulted in a reduction of the WUE value.

    Conclusion

    the local cultivars Golestan, Khordad and Partow and the Turkish cultivar Mai showed higher yields under belt irrigation. Due to the high vegetative growth potential in Leeder and Golestan, irrigation management of these varieties is more important than that of the others.

    Keywords: cultivar, reproductive branches, Water use efficiency, yield
  • قربان قربانی نصرآباد*، علی مختاران، قربانعلی روشنی، محمدرضا زنگی

    تولید زه آب ناشی از فعالیت های مختلف به ویژه کشاورزی در استان خوزستان، یکی ازمشکلات جدی است. واحدهای تولید نیشکر و پرورش ماهی از تولیدکنندگان اصلی زه‎آب در جنوب غرب خوزستان هستند. در راستای استفاده بهینه از زه‎آب نیشکر، اثر این آب‎ها در تاریخ کشت‎های مختلف بر خواص کمی و کیفی پنبه، درکشت و صنعت نیشکر میرزا کوچک خان طی سال های 1397 و 1398 بررسی شد. طرح آزمایشی کرت های دو بار خرد شده با 3 تکرار بود. سه تاریخ کشت 10 اسفند، 10 فروردین و 10 اردیبهشت به عنوان کرت اصلی، سه تیمار آبیاری شامل زه‎آب نیشکر، آب رودخانه کارون، و آبیاری ترکیبی با آب کارون و زه‎آب به عنوان کرت فرعی و سه رقم پنبه شامل گلستان، خورشید و شایان بعنوان کرت فرعی-فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد وش پنبه با 1712 کیلوگرم در هکتار مربوط به تاریخ کشت 10 اسفند بود. عملکرد پنبه تاریخ کشت اول نسبت به تاریخ کشت های 10 فروردین (1204 کیلوگرم در هکتار) و 10 اردیبهشت (254 کیلوگرم در هکتار) به ترتیب به میزان 42 و 574 درصد بیشتر بود. تاریخ کشت های مختلف از نظر درصد زودرسی اختلاف معنی‎داری نداشتند. در بین تیمارهای کیفیت آب آبیاری، عملکرد تیمار آبیاری با آب کارون و آبیاری ترکیبی زه آب و کارون با هم اختلاف معنی‎دار نداشتند. در بین ارقام مورد مطالعه، رقم گلستان با 1159 کیلوگرم در هکتار دارای بیشترین عملکرد و 8/16 درصد از عملکرد رقم شایان بیشتر بود. اثر تیمارهای کیفیت آب آبیاری بر هیچ یک از خواص کیفی الیاف معنی دار نشد. اثرتاریخ کشت بر استحکام الیاف درسطح 1%معنی‎دار بود.. بر اساس نتایج این تحقیق، تاریخ کشت 10 اسفند و آبیاری ترکیبی با آب کارون و زه‎آب و رقم گلستان برای منطقه خوزستان قابل توصیه است.

    کلید واژگان: زه آب نیشکر, ارقام پنبه, عملکرد پنبه, کیفیت الیاف, شوری آب
    Ghorban Ghorbani Nasrabad *, Ali Mokhtaran, Ghorbanali Roshani, Mohammadreza Zangi
    Introduction

    Due to the scarcity of fresh water resources, one of the main solutions to supply agricultural water resources is the use of unconventional water, including agricultural water drainage, saline water resources and effluents. In Khuzestan province, a total of about four billion cubic meters of drainage water is produced annually. The volume of water in the Karun Basin alone is about two billion cubic meters per year. One of the areas where sugarcane drainage has accumulated and is now a serious concern is the 35,000-hectare sugarcane wetland, located south of Ahwaz on the border with Iraq. Drainage production due to various activities, especially agriculture in Khuzestan province, is one of the serious problems. Sugarcane production and fish farming are the main producers of drainage in southwestern Khuzestan. In order to optimal use of sugarcane drainage, the effect of these waters on the quantitative and qualitative properties of cotton in the Cultivation and Sugarcane Industry of Mirza Kuchak Khan during 2018 and 2019 was investigated.

    Methods

    Experimental cultivation was performed in 8 lines of 30 meters with intervals of 60 x 20 cm. The field soil had a silty to loamy clay texture.. The experimental design was split-split plots with 3 replications. Three planting dates: February 28, March 29 and April 29 as the main plot, three irrigation treatments including sugarcane drainage, Karun river water, and intermittent irrigation with Karun water and drainage (combined) as a sub plot and three cotton cultivars included Golestan, Khorshid and Shayan were considered as sub-plots. The first planting date was 28th February, after plowing, disc and fertilizing. Thus, fuzzy seeds were disinfected using carboxin tiram fungicide and Gachu insecticide and then planted at appropriate depth according to field soil conditions. Irrigation planning was done based on measuring the percentage of soil moisture before irrigation and the depth of root development. Thus, in each irrigation regim, one day before the irrigation operation by measuring soil moisture to a depth of 100 cm, soil moisture deficiency is determined according to the depth of plant development by considering the maximum amount of management allowed deficit (MAD) equal to 60% of soil water holding capacity. In order to measure the yield components, five plants in each treatment were identified and measured on these plants. Cotton was harvested three times. Data were analyzed using MSTATC software and Duncan test. Finally, the best treatments were identified and introduced in terms of planting date, type of irrigation and cultivars that have better yields.

    Results

    The results showed that the highest yield with 1712 kg/ ha was related to the planting date of 28 Feb. Yield of the first planting date was 42% and 574% higher than the planting dates of 29 March (1204 kg/ha) and 29 April (254 kg/ha), respectively. The total yield of cotton on the date of 29 March was 374% higher than the date of 29 April. The highest percentage of early maturity was related to the first planting date, which was not significantly different from the second and third planting date. There was no significant difference in different dates in terms of early maturity. In terms of mean boll weight, the first planting date had a higher boll weight of 11.5 and 87.6% than the second and third planting dates, but the difference between the date of the first and second crops was not significant in terms of boll weight, but The difference between these two planting dates and the third planting date was statistically significant on boll weight. The number of bolls per plant on the date of the first crop was 35 and 147% higher than the date of the second and third planting date, respectively, while the date of the second planting date had 83% more bolls than the date of the third planting date. There was no significant difference between treatments in terms of lint percentage but the second planting date had a higher lint percentage. Among irrigation water quality treatments, the yield of irrigation treatment with Karun water and intermittent irrigation with Karun water and drainage (combined) were not significantly different. Karun water irrigation had 12% higher yield than drainage irrigation, while the yield of irrigation with Karun water was only 6% higher than combined irrigation, this difference was not statistically significant. Among cotton cultivars, the highest yield with 1159 kg /ha was related to Golestan cultivar, which was 16.8% higher than Shayan cultivar. Shayan cultivar is one of the cultivars in which high temperature caused the flowers to dry out. The reason for the decrease in yield of Khorshid and Shayan cultivars was more withering and falling flowers at higher temperatures than Golestan cultivar. Golestan cultivar was more tolerant to salinity and heat stress than the other two cultivars. For this reason, it had more yield than Khorshid and Shayan cultivars and it seems to be a suitable cultivar for Khozestan. The effect of irrigation water quality treatments on fiber quality properties was not significant so that the highest strength with 26.84 was related to the date of the first planting (Feb.28), which did not differ significantly from the date of the second planting (March 29).. The effect of planting date on fiber strength at the level of 1% was significant. There was a significant difference between cotton cultivars in terms of strength and micronair at the 5% level. Shayan cultivar had the highest strength compared to the other two cultivars. The fiber strength of Golestan and Khorshid cultivars was statistically the same. Among cotton cultivars, Shayan and Golestan cultivars were significantly different from Khorshid cultivar at 5% level and had the lowest micronair. According to the results of this study, the first planting date on Feb 28 and intermittent irrigation with Karun water and drainage (combined) and Golestan cultivar is recommended for Khuzestan region.

    Keywords: Sugarcane Drainage Water, Cotton cultivars, cotton yield, Cotton fiber quality, Saline water
  • لیلا صابرپور، سعید صوفی زاده*، عبدالمجید مهدوی دامغانی، جعفر کامبوزیا، قربان قربانی نصرآباد
    سابقه و هدف

    پنبه به عنوان یکی از محصولات زراعی و لیفی مهم، در ایران از جایگاه ویژه ای برخوردار است و ضرورت دستیابی به خودکفایی در امر تولید الیاف بر لزوم افزایش تولید آن می افزاید. سطح زیرکشت پنبه کشور حدود 140 هزار هکتار برآورد شده که 30/95 درصد آن آبی بوده و سهم سطح کشت دیم پنبه 70/4 درصد می باشد و فقط در استان های خراسان، گلستان و مازندران دیم کاری پنبه وجود دارد. عوامل بسیاری در تولید عملکرد مطلوب پنبه نقش دارند که در این میان تاریخ کاشت و عناصر غذایی مورد نیاز گیاه و اثر متقابل آن ها بر یکدیگر تاثیر به سزایی بر عملکرد و شاخص های فیزیولوژیک پنبه دارند.

    مواد و روش ها

    آزمایشی مزرعه ای در سال 1395 در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات پنبه کشور واقع در هاشم آباد گرگان در استان گلستان، به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل دو سطح تاریخ کاشت به عنوان فاکتور اصلی و ترکیب فاکتوریل رقم (لطیف و گلستان) و کود نیتروژنی (سه سطح: مطلوب، یک سوم حد مطلوب و بدون کود) بودند. تاریخ کاشت اول در صفات مورد بررسی (TDM، LAI، CGR و RGR) نسبت به تاریخ کاشت دوم برتری داشت. در بین ارقام، رقم گلستان در سطح کودی صفر و 160 کیلوگرم در هکتار پاسخ بهتری از رقم لطیف نشان داد.

     نتایج و بحث

     روند تغییرات TDM و LAI ارقام پنبه در طول فصل رشد دارای سه مرحله بود. مرحله اول، فاز نمایی که در آن سرعت تغییرات TDM به ترتیب تا 55 و 61 روز پس از کاشت و سرعت تغییرات LAI به ترتیب 55 و 43 روز پس از کاشت در تاریخ کاشت اول و دوم ادامه داشت. تغییرات تجمع TDM به ترتیب تا 109 و 96 روز، LAI به ترتیب حدود 88 و 96 روز، RGR به ترتیب 55 و 61 روز و CGR 88 و 96 روز پس از کاشت در تاریخ کاشت اول و دوم به طور خطی افزایش یافت. بیشینه RGR  و CGR نیز در سطح کودی صفر و 160 کیلوگرم در هکتار در رقم گلستان در تاریخ کاشت اول مشاهده شد. 

    نتیجه گیری

    به طورکلی تاریخ کاشت اول (8 تیرماه) در صفات مورد بررسی (تجمع ماده خشک، شاخص سطح برگ، سرعت رشد رویشی و سرعت رشد نسبی) نسبت به تاریخ کاشت دوم (21 تیرماه) برتری داشت و در بین ارقام نیز رقم گلستان در سطح کودی صفر و 160 کیلوگرم در هکتار پاسخ بهتری از رقم لطیف نشان داد. بیشینه سرعت رشد نسبی در سطح کودی صفر و 160 کیلوگرم در هکتار در رقم گلستان در تاریخ کاشت اول (17/0) مشاهده شد. به طور کلی ارقام مورد بررسی در شاخص سطح برگ از روند یکسانی در طول فصل رشد تبعیت می کنند ولی به دلیل تفاوت مصرف سطوح کودی و تاریخ کاشت بین ارقام از نظر میزان و زمان رسیدن به حداکثر شاخص سطح برگ اختلاف معنی داری وجود داشت.

    کلید واژگان: پنبه, تاریخ کاشت, سرعت رشد محصول, سرعت رشد نسبی, شاخص سطح برگ, کود نیتروژنی
    Leila Saberpour, Saeid Soufizadeh *, Abdolmajid Mahdavi Damghani, Jafar Kambouzia, Ghorban Ghorbani Nasrabad
    Introduction

    Cotton is one of the most important fiber plants in Iran which needs more production for national fiber sufficiency goal. Its cropping area in Iran is now about 140,000 ha in which 95.3% is irrigated; rainfed cotton is growing only in Khorasan, Golestan and Mazandaran. Planting date and nutrition management and their interactions are amongst the most important determinants of crop yield. 

    Material and methods

    Field experiment in 2016 in the fields of Cotton Research Center of Golestan province in Hashem Abad split plot factorial in a randomized complete block design was conducted. Treatments include the planting date as the main factor, cultivar (Latif and Golestan) and nitrogen (three levels: desirable, a third desirable and without fertilizer) as sub plots. The first planting date in the traits (TDM, LAI, CGR and RGR) was superior to the second planting date. Among the cultivars, Golestan cultivar showed a better response to Latif cultivar at zero fertilizer level and 160 kg ha-1 nitrogen fertilizer. 

    Results and discussion

    TDM variation and LAI of cotton cultivars during the growing season were three stages. The first stage, the phase of presentation, in which the TDM variations continued up to 55 and 61 days after planting and the rate of changes in the LAI, respectively, was 55 and 43 days after planting in the first and second planting dates. TDM accumulation changes up to 109 and 96 days, the LAI was about 88 and 96 days, the RGR was 55 and 61 days, and the CGR was 88 and 96 days after planting in the first and second plantings increased linearly. Maximum RGR and CGR were observed at cultivar Golestan cultivar at zero and 160 kg ha-1 in first planting date.

    Conclusion

    In general, first planting date (29 June) in comparison with the second planting date (12 July) caused higher DM production, LAI, RGR and vegetative growth and Golestan cultivar had better performance than Latif cultivar at 0 and 160 khNha-1. The maximum RGR at these two fertilizer level in Golestan cultivar was recorded at the first planting date which caused a significant difference for the time reaching maximum LAI.

    Keywords: Cotton, crop growth rate, Leaf Area Index, Nitrogen, planting data, relative growth rate
  • منیره فغانی*، خلیل قربانی، قربان قربانی نصر آباد، موسی حسام

    یکی از راهکارهای توسعه سطح زیرکشت پنبه، کشت تاخیری به صورت نشایی است که باعث افزایش عملکرد، زودرسی و کارایی مصرف آب می شود. برنامه ریزی صحیح آبیاری، نقش بسیار مهمی در کشت های تاخیری دارد. به همین منظور، طرح آزمایشی از نوع فاکتوریل استریپ پلات با 3 تکرار در سال 1398 در ایستگاه تحقیقات پنبه هاشم آباد اجرا شد. روش های آبیاری تیپ و شیاری، به عنوان عامل اصلی، روش های کشت نشایی و مستقیم به عنوان عامل فرعی و تیمارهای دور آبیاری پس از 70، 105، 140 میلی متر تبخیر تجمعی از تشت و مقدار آبیاری 0، 50، 75، 100، 125 درصد آب تبخیر شده از تشت به عنوان عامل فرعی فرعی بود. نتایج نشان داد روش آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد، تاثیری نداشت؛ اما کشت نشایی، عملکرد، درصد زودرسی، وزن غوزه و کارایی مصرف آب بیشتری به میزان 14، 180، 4.8 و 11.3 درصد نسبت به کشت مستقیم داشت. در بین تیمارهای دور آبیاری، دور آبیاری پس از 105 میلی متر تبخیر از تشت، عملکرد، وزن غوزه و کارایی مصرف آب بیشتری نسبت به دو تیمار دیگر داشت؛ به گونه ای که عملکرد این تیمار نسبت به تیمارهای دور 70 و 140 میلی متر تبخیر تجمعی از تشت به ترتیب، 8.2 و 16.6 درصد بیشتر بود؛ اما کارایی مصرف آب تیمار دور 105 نسبت به دور 140 به میزان 9 درصد بیشتر بود. تیمارهای مقادیر مختلف آب آبیاری، تاثیری بر عملکرد نداشت؛ اما تاثیر آن بر اجزای عملکرد، معنی دار بود. بیشترین کارایی مصرف آب، مربوط به تیمار 50 درصد آب آبیاری بود که نسبت به تیمارهای 75، 100 و 125 درصد آب آبیاری به ترتیب، 19.6، 43 و 69.8 درصد بیشتر بود. درنهایت، بهترین تیمار، کشت نشایی با دور آبیاری 105 میلی متر تبخیر از تشت با مقدار 50 درصد آب آبیاری بود. همچنین، کشت نشایی به نسبت کشت مستقیم، باعث افزایش عملکرد می شود؛ اما از نظر اقتصادی، مقرون به صرفه نیست؛ با این حال، در صورت افزایش قیمت پنبه توصیه می شود.

    کلید واژگان: کشت نشایی پنبه, دور آبیاری, عملکرد پنبه, کارایی مصرف آب
    Monire Faghani *, Khalil Ghorbani, Ghorban Ghorbani Nasrabad, Mousa Hesam

    Cotton or white gold is the most important and the oldest fibrous plant that is suitable for cultivation in arid and semi-arid regions. Among industrial plants, cotton has a special position. Not only cotton is one of the most important fibrous plants in view of fiber production, but also its seeds, which contain oil and protein, play a major role in providing edible oils and animal feed. Due to increasing need of society for cotton plant products and the importance of cotton in the global market and industries, it is very important to remove barriers to the continuous development of the cultivation of this product. Considering the importance of cotton in crop rotation and the sever reduction of cotton cultivation in recent years, it is necessary to use new approaches to increase the cultivation area, production amount and to reduce the production cost of this strategic crop. One of the strategies for developing the area under cotton cultivation is delayed cultivation as transplanting, which increases yield, early maturity and water use efficiency. Proper irrigation scheduling plays a very important role in delayed cultivations. In order to determine the physical and chemical properties of the soil in the study area, soil samples were taken from a depth of 0 to 30 and 30 to 60 cm and were analyzed in the laboratory. Fertilizer recommendation was done on the bases of soil test. In this experiment, the percentage of saturation moisture, electrical conductivity, acidity of saturated paste was determined and soil texture was measured by hydrometric method. Therefore, an experimental design of factorial strip plot, with three replications, was carried out in the Hashemabad cotton research station, in 2020. Irrigation methods of tape and furrow were as main factor. Cultivation methods of direct and transplanting as sub-factor and sub-sub factor was irrigation intervals after 70, 105, 140 mm cumulative evaporation from the pan, and irrigation quantities of 0, 50, 75, 100, 125% of the evaporated water from the pan. The treatment of 105 mm cumulative evaporation from the pan is usually 14 days, depending on the region. While the treatment of 70 mm means irrigating as soon as possible during 8 days. In addition, the treatment of irrigation after 140 mm of cumulative evaporation from the evaporation pan, ie once every 20 days, means that irrigation leads to plant stress. It should be noted that irrigation with less than 50% of the evaporated water from the pan can reduce the yield and is not applicable to the furrow irrigation method in the field, due to water not reaching the end of the field. In addition, irrigation with more than 125% of water evaporated from the pan is not highly recommended. The results showed that irrigation method had no effect on yield and yield components, but transplanting method had higher yield, early maturity, boll weight and water use efficiency at rates of 14, 180, 4.8 and 11.3% compared with direct method, respectively. Among the irrigation interval treatments, the irrigation after 105 mm evaporation from the pan had higher yield, boll weight and water use efficiency than the 70 and 140 mm treatments; So, that the yield of this treatment was 8.8 and 16.6% higher than the 70 and 140 mm treatments. While, water use efficiency of 105 mm treatment was 9% higher than 140 mm. In fact, cotton is a plant that reacts a lot to the amount and frequency of irrigation. It means irrigation management, and the balance between reproductive and vegetative growth is regulated by irrigation management. Excessive irrigation not only prevents increased yield, but also reduces yield and water use efficiency. Different irrigation water quantities had no effect on yield but on yield components had significant effect. The highest water use efficiency was related to 50% irrigation water, which was 19.6%, 43% and 69.8% higher than 75, 100 and 125% irrigation water, respectively. Irrigation quantity of more than 50% does not significantly increase yield but increases water use efficiency. Finally, the best treatment was transplanting method with an irrigation interval of 105 mm evaporation from the pan and 50% irrigation water of cotton increases. Also, transplanting cultivation increased yield compared to direct cultivation. Although it is not economically viable, it is recommended if the price of cotton increases.

    Keywords: Transplanting method of cotton, Irrigation interval, cotton yield, Water use efficiency
  • منیره فغانی*، خلیل قربانی، قربان قربانی نصرآباد، موسی حسام
    سابقه و هدف

    پنبه به عنوان یکی از محصولات زراعی مهم در کشور از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده و برای رسیدن به خودکفایی الیاف، نیاز به افزایش تولید آن میباشد. روش‌های صحیح مدیریت زراعی از جمله تاریخ کاشت، به منظور تعیین مناسبترین شرایط رشد در راستای افزایش عملکرد و به حداکثر رسانیدن بهره‌وری از محیط رشد می‌باشد. تاریخ کاشت پنبه به دلیل محدودیت‌های محیطی و مواجه شدن دوره حساس پنبه با گرمای شدید تابستان و کشت دو محصول و سرمای زود‌رس و دیر هنگام ابتدا و انتهای فصل، از اهمیت زیادی برخوردار است. هدف در این پژوهش دستیابی به بهترین تاریخ کاشت از لحاظ دستیابی به عملکرد بالا در پنبه و افزایش کارایی مصرف آب می‌باشد.

    مواد و روش‌ها: 

    در این پژوهش داده‌های آماری 35 ساله (1397-1363) ایستگاه سینوپتیک هواشناسی هاشم آباد گرگان (بارش، دمای بیشینه، دمای کمینه، تابش خورشیدی روزانه) وارد مدل واسنجی شده آب و هوا و محصول (SSM-Crop) شده و با تعریف 11 سناریوی تاریخ کاشت در مدل واسنجی شده آب و هوا و محصول (SSM-Crop) (‌ 24 فروردین، 3 اردیبهشت، 13 اردیبهشت، 23 اردیبهشت، 2 خرداد، 12 خرداد، 22 خرداد، 1 تیر، 11تیر، 21تیر، 31 تیر)‌، تغییرات عملکردی و کارایی مصرف آب در پنبه و همچنین خصوصیات آماری آن در سال-های مختلف با شرایط آب و هوایی متفاوت بررسی شد.

    یافته‌ ها: 

    نتایج حاصل از عملکرد و کارایی مصرف آب پیش بینی شده در مدل آب و هوا و محصول ((SSM - Crop نشان داد که با تاخیر در کاشت پنبه، متوسط عملکرد وش پنبه کاهش یافت اما بر اساس نتایج آزمون آماری t-student جهت مقایسه میانگین‌ها در سطح 5 درصد نتایج عملکرد در تاریخ‌های کاشت مربوط به سناریوهای 3 و 13 و 23 اردیبهشت ماه اختلاف معنی‌داری را نشان نمی‌دهند. در مورد متوسط کارایی مصرف آب از سناریوی 24 فروردین الی سناریوی 2 خرداد ماه روند افزایشی دیده شد و سپس از سناریوی 2 خرداد ماه تا سناریوی 31 تیر ماه روند کاهشی داشته که بیشترین و کمترین مقدار آن به ترتیب 07/10 و 75/1 در سناریوی 2 خرداد و سناریوی 31 تیر ماه بوده است.

    نتیجه‌ گیری: 

    پنبه گیاهی است که تاریخ کاشت می‌تواند نقش موثری در عملکرد و کارایی مصرف آب در آن داشته باشد اما بهترین تاریخ کاشت با توجه به مدل واسنجی شده آب و هوا و محصول، از نیمه دوم اردیبهشت تا اوایل خرداد ماه به دست آمد. با توجه به کاهش متوسط عملکرد وش پنبه و متوسط کارایی مصرف آب به دلیل تاخیر کشت و دو کشت بودن در سال بسیاری از زمین‌های زراعی در گرگان، تاخیر در زمان کاشت به کشاورزان توصیه نمی‌شود و برای به دست آوردن عملکرد بهتر و استفاده بهینه از آب در کشت پنبه، استفاده از کشت نشایی پنبه توصیه می شود.

    کلید واژگان: تاخیر کاشت, گرگان, کشت نشایی, مدیریت زراعی, واسنجی
    Monire Faghani *, Khalil Ghorbani, Ghorban Ghorbani Nasrabad, Mousa Hesam
    Background and objectives

    Cotton as one of important crop products in Iran has special role and needs to increase its production to achieve self-sufficiency. The correct methods of crop management, including planting date are in order to determine the most appropriate growth conditions to increase yield and maximize productivity of the growing environment. Planting date of cotton is very important due to environmental limitations and coincides the sensitive period of cotton with severe summer heat and cultivation of two crops and early and late cold at the beginning and end of the season. The objective of this study was to obtain the best planting date in view of cotton high yield and increasing of water use efficiency.

    Material and Methods

    In this study, 35 year (1984-2018) statistical data of Hashem Abad Meteorological Synoptic Station of Gorgan (precipitation, maximum and minimum temperatures, daily solar radiation) entered into the weather and product calibration model (SSM-Crop) and defines 11 planting date scenarios in the weather and product calibration model (SSM-Crop) (13 and 23 April, 3,13 and 23 May, 2, 12 and 22 June, 2, 11 and 22 July) was evaluated cotton yield changes and water use efficiency as well as its statistical characteristics during different years with different climatic conditions.

    Results

    The results of predicted yield and water use efficiency in climate and crop model (SSM‌‌-Crop) showed that by delaying in cotton planting date, average cotton yield decreased but based on t-test Student results, there was no significant difference on cotton yield at the level of 5% in planting dates of related to scenarios of 23 April, 3 and 13 May. There was an increasing trend for average water use efficiency from 13 April to 23 May scenarios and then, from the 23 May to the 22 July scenario, was decreasing trend so that the highest and the lowest values were 10.07 and 1.75, related to 23 May to the 22 July scenario, respectively.

    Conclusion

    Cotton is a plant that planting date can play an effective role in yield and water use efficiency, but the best planting date regarding to calibrated climate and crop model was obtained from 5 May to 21 May. Delaying in planting date was not recommended so farmers Due to reduction in average cotton yield and water use efficiency. Because of delaying and cultivation of two crops during year in most farming fields of Gorgan. transplanting method can be recommend for obtaining of higher yield and optimum use of water in cotton.

    Keywords: Planting Delay, Gorgan, transplanting, crop management, Calibration
  • توحید علیقلی نیا*، خلیل قربانی، حسین رضایی، قربان قربانی نصرآباد
    یکی از ارکان های اساسی مدیریت منابع آب و افزایش بهره وری کشاورزی، استفاده بهینه از منابع (آبی) می باشد. شاخص ردپای آب یکی از رویکردهای جدید است که بدین منظور مورد استفاده قرار می گیرد. در این تحقیق از رویکرد ردپای آب جهت بهینه سازی الگوی کشت محصولات زراعی در اقلیم های مختلف ایران استفاده شد. برای این منظور 11 محصول زراعی در شش اقلیم مختلف ایران انتخاب شده و ضمن محاسبه ردپای آب محصولات زراعی مورد کشت، به ارزیابی شاخص های RIS و ردپای آب آبی واقعی (WFAblue) پرداخته شد. پس از ارزیابی و محاسبه شاخص ها، از روش بهینه سازی تاپسیس به منظور ارایه الگوی کشت بهینه استفاده گردید. نتایج نشان داد که در بین محصولات موردبررسی، گندم، جو، یونجه، پنبه و توتون محصولاتی هستند که بیشترین مقدار ردپای آب سبز را دارند که بالاترین مقدار آن نیز در اقلیم PH-C-W (خیلی مرطوب خنک گرم) می باشد. این در حالی است که بیشترین مقدار ردپای آب آبی و خاکستری، عمدتا مربوط به برنج، لوبیا، پنبه و توتون می باشد که به دلیل مصرف آب بالای این محصولات (نیاز آبی بالا) می باشد. ارزیابی مدل بهینه سازی نیز نشان داد که، بهینه ترین محصولات برای کشت در منطقه به ترتیب ذرت با 39 درصد اولویت اول، جو با 23 درصد، سیب زمینی با 20 درصد، گوجه فرنگی با هفت درصد و گندم با یک درصد در اولویت های بعدی و بهینه کشت در ایستگاه ها معرفی گردیدند. نامطلوب ترین محصول برای کشت در استان های کشور نیز به ترتیب توتون، پنبه، لوبیا، برنج، چغندرقند و یونجه شناخته شدند.
    کلید واژگان: اقلیم بندی, الگوی کشت, تاپسیس, UNESCO, WF
    Tohid Aligholinia *, Khalil Ghorbani, Hosein Rezaie, Ghorban Ghorbani Nasrabad
    One of the basic elements of water resources management and increasing agricultural productivity is the optimal use of (water) resources. The water footprint index is one of the new approaches used for this purpose. In this study, the water footprint approach was used to optimize the cultivation pattern of crops in different climates of Iran. For this purpose, 11 crops were selected in six different climates of Iran and after calculating the water footprint of the cultivated crops, the RIS indicators and the actual blue water footprint (WFAblue) were evaluated. After evaluating and calculating the indicators, the TOPSIS optimization method was used to provide the optimal cultivation pattern. Results showed that among the proposed products, wheat, barley, alfalfa, cotton, and tobacco had the highest amount of green water footprint, of which the highest one was corresponded to the PH-C-W climate. However, the highest blue and gray water footprint are mainly related to rice, beans, cotton and tobacco, which is due to the high water consumption of these products (high water demand). Evaluation of the optimization model also showed that the most optimal crops for cultivation in the region were respectively corn with 39%, barley with 23%, potato with 20%, tomato with 7% and wheat with 1% priorities. The most undesirable crops for cultivation in the provinces of the country were respectively, tobacco, cotton, beans, rice, sugar beet and alfalfa.
    Keywords: Climate, Cultivation pattern, TOPSIS, WF, UNESCO
  • میلاد خواجه مظفری، محمد عبدالحسینی*، قربان قربانی نصرآباد، محمدرضا فرزانه
    نظر به اهمیت محصول پنبه در تناوب زراعی و روند کاهشی سطح زیر کشت آن در سال های اخیر، بکارگیری روش های موثر و بهینه برای افزایش سطح زیر کشت آن، افزایش تولید و کاهش هزینه های تولید این محصول استراتژیک، امری ضروری به نظر می رسد. یکی از این روش ها، کشت تاخیری پنبه بصورت نشایی با استفاده از ارقام زودرس است. با توجه به نقش مهم مدیریت زمان و مقدار آبیاری در کشت پنبه، لازم است تا میزان بهینه آب مصرفی این گیاه در روش کشت تاخیری به صورت نشایی تعیین شود. این پژوهش به صورت طرح کرت های خرد شده نواری در قالب بلوک کامل تصادفی با 3 تکرار اجرا شد. تیمارهای دور آبیاری (شامل آبیاری پس از 70، 105 و 140 میلی متر تبخیر تجمعی از تشت تبخیر) به عنوان کرت اصلی و مقادیر مختلف آب آبیاری (شامل 50، 75، 100 و 125 درصد آب تبخیر شده از تشت) به عنوان کرت فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که تیمار دور آبیاری پس از 105 میلیمتر تبخیر از تشت، دارای بیشترین عملکرد، درصد زودرسی، کارایی مصرف آب و درصد کیل بوده و نسبت به تیمارهای 70 و 140 میلیمتر به ترتیب به میزان 11 و 40 درصد عملکرد بیشتری داشته است. در حالی تیمار 100 درصد آب مصرفی با 2016 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد را در بین تیمارهای عمق آبیاری داشت که اختلاف آن با تیمارهای 50 و 125 درصد طبق آزمون دانکن در مقایسه میانگین ها در سطح 5 درصد معنی دار نبود. از طرف دیگر با افزایش عمق آب مصرفی، کارایی مصرف آب کاهش یافت به طوری که تیمار 50 درصد آب مصرفی، بیشترین کارایی مصرف آب را داشت. در نهایت با توجه به نتایج حاصل از بررسی عملکرد، اجزای عملکرد و کارایی مصرف آب، بهترین تیمار، تیمار آبیاری پس از 105 میلیمتر تبخیر از تشت با عمق آبیاری 50 درصد بدست آمد.
    کلید واژگان: پنبه, کشت تاخیری, کشت نشایی, عملکرد, کارایی مصرف آب
    Milad Khajeh Mozaffari, Mohammad Abdolhosseini *, Ghorban Ghorbani Nasrabad, Mohammad Reza Farzaneh
    Considering the importance of cotton in crop rotation and the decreasing trend of its cultivation area in recent years, it is necessary to use efficient and optimized methods to increase the cultivation area and the amount of production of this strategic crop and to reduce its production costs. One of these methods is the delayed cotton cultivation of premature cultivars in the form of transplanting. Considering the important role of time management and irrigation in cotton cultivation, it is necessary to determine the optimal amount of water consumed by this plant in the delayed cultivation method. This research was carried out in a split plot design by randomized complete block design with three replications. Irrigation interval treatments (including irrigation after 70, 105 and 140 mm cumulative evaporation from the evaporation pan) as main plots and different irrigation water amounts (including 50, 75, 100 and 125% of evaporated water from the pan) as subplots were considered. The results showed that the treatment of irrigation after 105 mm evaporation from the pan had the highest yield, bolting percentage, water use efficiency and lint content, and yielded higher yields of 11 and 40% than 70 and 140 mm treatments, respectively. While 100% water treatment with 2016 kg/ha had the highest yield among irrigation depth treatments, the difference between treatments with 50 and 125% was not significant in 5% level in Duncan test. On the other hand, with increasing water depth, water use efficiency decreased, in such a way that 50% water treatment had the highest water use efficiency. Finally, according to the evaluation results of performance, yield components, and water use efficiency, the best treatment was irrigating after 105 mm evaporation from the pan with depth of 50%.
    Keywords: cotton, Delayed Plantings, Transplanting method, Yield, Water Use Efficiency
  • میلاد خواجه مظفری، محمد عبدالحسینی*، قربان قربانی نصرآباد، محمدرضا فرزانه
    با توجه به اهمیت محصول پنبه در تناوب زراعی و کاهش شدید سطح زیر کشت پنبه در سال های اخیر، استفاده از راهکارهای جدید برای افزایش سطح زیر کشت، تولید و کاهش هزینه های تولید این محصول استراتژیک، امری ضروری به نظر می رسد. یکی از این راهکارها، کشت تاخیری پنبه بصورت نشایی با استفاده از ارقام زودرس می باشد. با این روش می توان در تناوب زراعی کشت پنبه را بعد از گندم قرار داده و به دلیل کوتاه شدن دوره رشد و عدم برخورد با سرما، محصول قابل قبولی را برداشت نمود. مدیریت زمان و مقدار آبیاری نقش مهمی در کشت های تاخیری دارد. به همین منظور لازم است تا میزان بهینه آب مصرفی پنبه در روش های کشت نشایی و معمولی تعیین شود. این پژوهش در قالب طرح کرت های دوبار خرد شده نواری با 3 تکرار اجرا شد که تیمارهای روش کشت نشایی و مستقیم بعنوان کرت اصلی، دور آبیاری شامل آبیاری پس از 70، 105 و 140 میلی متر تبخیر تجمعی از تشت تبخیر به عنوان کرت فرعی و مقادیر مختلف آب آبیاری شامل 50، 75، 100 و 125 درصد آب تبخیر شده از تشت به عنوان کرت فرعی- فرعی در نظر گرفته شدند. کشت نشایی دارای افزایش 38 درصدی عملکرد نسبت به کشت مستقیم بود اما این افزایش معنی دار نبود. کارایی مصرف آب، درصد زودرسی و درصد کیل در روش کشت نشایی به ترتیب به میزان 14 درصد، 45 درصد و 3/3 درصد از کشت مستقیم بیشتر بود. بیشترین عملکرد، کارایی مصرف آب، زودرسی و درصد کیل مربوط به دور آبیاری پس از 105 میلیمتر تبخیر تشت بود. تیمار 50 درصد آب مصرفی دارای عملکرد، کارایی مصرف آب و درصد کیل بیشتری نسبت به سایر تیمارها بود. در نتیجه برترین تیمار، روش کشت نشایی با 105 میلیمتر تبخیر تشت و 50 درصد نیاز آبی بود.
    کلید واژگان: پنبه, کشت نشایی, کشت مستقیم, آبیاری, آب مصرفی
    Milad Khajeh Mozaffari, Mohammad Abdolhosseini *, Ghorban Ghorbani Nasrabad, Mohammad Reza Farzaneh
    Considering the importance of cotton in crop rotation and the high reduction of cotton cultivation in recent years, it is necessary to use new approaches to increase the cultivation area, production amount and to reduce the production cost of this strategic crop. One of these strategies is the delayed cotton cultivation in the form of transplanting method by using earliness cultivars. This method can be used to plant cotton after wheat in a crop rotation and due to shortening of the growth period and without dealing with cold, an acceptable amount of crop can be obtained. Managing the time and amount of irrigation plays an important role in delayed plantings. In this regard, it is necessary to determine the optimal amount of water used by cotton in transplanting and conventional methods. This experiment was carried out in a split split plot design with three repetitions with transplanting and direct treatments as main plots, irrigation frequency including irrigation after 70, 105 and 140 mm cumulative evaporation from evaporation pan as subplot, and various water quantities including 50, 75, 100 and 125% of evaporation from the pan were considered as sub-sub plots. The results showed 38% increase of yield for transplanting method in comparison to direct cultivation, but this increase was not significant. Water use efficiency, earliness percentage and lint percentage in transplanting were 14%, 45% and 3.3% higher than direct planting, respectively. The highest yield, water use efficiency, earliness and lint percentage were related to irrigation frequency after 105 mm evaporation of the pan. The treatment of 50% of used water had higher yield, water use efficiency, and lint percentage than other treatments. Therefore, the best treatment was the transplanting method with 105 mm pan evaporation and 50% used water.
    Keywords: cotton, Transplanting method, direct planting, irrigation, Used water
  • سعید خواجه دنگلانی، حسین عجم نوروزی*، قربان قربانی نصرآباد، محمدرضا داداشی
    بهینه سازی مصرف آب در پنبه یکی از راهکارهای اساسی صرفه جویی در مصرف آب و رسیدن به عملکرد مطلوب می‎باشد. از این‎رو به منظور بررسی اثر سیستم کشت و آبیاری بر خصوصیات مورفولوژیک و عملکرد دو رقم پنبه، آزمایشی در سال 1395 در ایستگاه تحقیقات پنبه هاشم آباد گرگان انجام شد. این آزمایش به صورت طرح کرت‎های خرد شده نواری در قالب بلوک های کاملا تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. فاکتور های آزمایش شامل میزان آبیاری در 4 سطح (آبیاری بر اساس0, 40, 80 و 120 درصد تبخیراز تشت تبخیر)، رقم در دو سطح (لطیف وگلستان) و سیستم کاشت در دو سطح (نشائی و مستقیم) بود. نتایج آزمایش نشان داد تعداد شاخه رویا و اندازه شاخه زایا از زمین در سیستم کشت نشائی بیشتر از مستقیم بود. با افزایش آب آبیاری، تعداد شاخه زایا، ارتفاع بوته و اندازه شاخه های رویا و وزایا بطور معنی داری افزایش یافت اما تاثیری بر تعداد شاخه رویا نداشت. رقم لطیف دارای ارتفاع بوته و اندازه شاخه زایا و اندازه شاخه زایا از زمین بیشتری نسبت به رقم گلستان بود اما تعداد شاخه رویا در رقم گلستان بیشتر از رقم لطیف بود. دو رقم پنبه از نظر تعداد شاخه زایا و اندازه شاخه رویا مشابه هم بودند. عملکرد کشت نشائی پنبه نسبت به کشت مستقیم به‎میزان 24% بیشتر بود اما این اختلاف معنی دار نبود. عملکرد دو رقم پنبه با هم اختلاف معنی دار نداشتند. با افزایش آب آبیاری از دیم تا 80% آب مصرفی، عملکرد افزایش اما در تیمار 120% آب مصرفی، عملکرد کاهش یافت به‎طوری‎که بیشترین عملکرد با 2515 کیلوگرم در هکتار مربوط به تیمار 40% آب مصرفی بود که با تیمار 80% اختلاف معنی دار نداشت اما با تیمارهای دیم و 120% اختلاف معنی دار داشت. اثر متقابل سستم کشت در آبیاری تنها بر ارتفاع بوته و اندازه شاخه زایا معنی دار بود اما اثر متقابل سیستم کشت در رقم بر هیچ یک از صفات معنی دار نبود. اثر متقابل آبیاری در رقم بر تمام صفات مرفولوژیک بغیر از اندازه شاخه زایا از زمین معنی دار بود.
    کلید واژگان: پنبه, کشت نشایی و مستقیم, رقم پنبه, آبیاری, عملکرد وش
    Saeid Khajeh Dangolani, HOSEIN Ajamnorozei *, Ghorban Ghorbani Nasrabad, Mohammad Reza Dadashi
    Optimizing water use in cotton is one of the main ways to save water and achieve optimal yield. Therefore, in order to study the effect of planting system and irrigation on morphological characteristics and yield of two cotton cultivars, this research was conducted in Hashem Abad Cotton Research Station in Gorgan in 2016. This experiment was conducted as a split plot design in a completely randomized block design with four replications. Treatments were included irrigation levels in 4 levels (irrigation based on 0, 40, 80 and 120% evaporation from evaporation pan), cultivars in two levels (Latif and Golestan) and planting system in two levels (transplanting and direct). The results of the experiment showed that the number of monopedia and the size of the simpodia above the ground in the transplanting system was more than direct system. By increasing irrigation water, the number of simpodia, plant height, and the size of simodia and monopedia increased significantly but had no effect on the number of monopedia. Latif cultivar had higher plant height and simpodia size and simpodia size above the ground compared to Golestan cultivar, but the number of monopedia in Golestan was more than Latif. The two cotton cultivars were similar in terms of number of simpodia and monopedia size. Cotton yield in transplanting system was 24% higher than direct system but this difference was not significant. The yield of two cotton cultivars had no significant difference. By increase in irrigation water from 0 to 80% of water use, yield increased but yield in the treatment of 120% water use decreased so that the highest yield (2515 kg / ha) was related to 40% water use treatment, which had no significant difference with 80% treatments but had significant difference with 0 and 120% treatments. The interaction effect of planting system on irrigation was significant only on plant height and simpodia size but the interaction effect of planting system in cultivar on morphological parameters was not significant. The interaction effect of irrigation on cultivars was significant on all morphological parameters except simpodia size above the ground.
    Keywords: cotton, transplanting, direct planting, cotton cultivar, irrigation, yield
  • عبادالله بانیانی، ابراهیم فراهانی، قربان قربانی نصرآباد *

    جهت بررسی اثرات فاضلاب شهری بر روی عملکرد و اجزاء عملکرد و میزان آلودگی بذر پنبه به عناصر سنگین در منطقه شهرری، آزمایشی در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار و 5 تیمار: شامل فاضلاب تصفیه شده خانگی (T1)، فاضلاب تصفیه نشده خانگی (T2)، آبیاری با آب چاه و فاضلاب تصفیه شده به صورت یک درمیان (T3)، آبیاری با آب چاه و فاضلاب تصفیه نشده به صورت یک درمیان. (T4)، آب چاه به عنوان تیمار شاهد (T5) انجام شد. این مطالعه نشان داد که اثر تیمارها بر عملکرد و اجزاء عملکرد معنی دار و بهترین عملکرد از تیمار استفاده از فاضلاب تصفیه نشده خانگی به دست آمد. تفاوت معنی داری در سطح 1% ازنظر درصد زودرسی میان تیمارها مشاهده شد که بیشترین درصد زودرسی با 8/75 درصد مربوط به تیمار شاهد یعنی آب چاه و کمترین مربوط به تیمار فاضلاب تصفیه نشده خانگی بود. تفاوت معنی داری در سطح 1% از نظر میزان منگنز، مس، آهن، نیکل، کادمیوم و سرب در بذر پنبه میان تیمارها مشاهده گردید. این مطالعه نشان داد که اثر تیمارها بر عملکرد و اجزاء عملکرد موثر بوده و بهترین عملکرد از تیمار استفاده از فاضلاب تصفیه نشده خانگی به دست آمد. علت آن مواد مغذی بیشتری است که در این نوع فاضلاب می باشد که نقش موثری در تعداد غوزه و درنهایت تولید عملکرد داشته است. در مناطق خشک و نیمه خشک مانند ایران استفاده مجدد از آب می تواند وسیله ای برای جبران کمبود آب باشد

    کلید واژگان: اجزاء عملکرد, پنبه, فاضلاب, عملکرد, عناصر سنگین
    ebadolah Baniyani, ebrahim Farahani, ghorban Ghorbani Nasr abad*

    To investigate the effects of city sewage on yield and yield components and the contamination balance of heavy metals in Ray Zone, an experiment in form of randomized complete block design with four replications and 5 treatments: Includes Treated domestic wastewater (T1), untreated domestic wastewater raw sewage, (T2) irrigation with well water and treated wastewater as interlaced (T3), irrigation with well water and untreated wastewater as interlaced (T4) and Well water as a control (T5) was conducted. The study showed that the effect of treatments on yield and its components was significant and best yield performance was achieved from untreated city wastewater. A significant difference at 1% level of earliness was observed among the treatments that the highest percentage of earliness with 75/8% belonged to Control which well water was used and untreated city wastewater had the least percentage of earliness. Significant differences at 1% level of the amount of manganese, copper, iron, nickel, cadmium and lead in cotton seed was observed among treatments. This study showed that the effect of treatments on yield and yield components were effective and the best performance was obtained using untreated home wastewater. The reason is that in this type of wastewater have more nutrients that play an important role in the production of bolls numbers and the performance of final yield. In arid and semi-arid regions like Iran reuse of water can be a means to compensate for water shortages.

    Keywords: Cotton, Heavy elements, sewage water, yield, yield components
  • میثم عابدین پور *، ابراهیم روحانی، قربان قربانی نصرآباد
    به منظور بررسی تاثیر میدان مغناطیسی و شوری آب آبیاری با سطوح مختلف بر ظهور گیاهچه گیاه پنبه، آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب بلوک های کاملا تصادفی و با سه تکرار در سال زراعی 1395در مرکز آموزش عالی کاشمر انجام شد. در این آزمایش سطوح مختلف شوری آب آبیاری شامل 5/0S1:، 3S2:، 7S3:، 10S4: و 13S5: دسی زیمنس بر متر تحت شرایط مغناطیس (M1) و غیر مغناطیس (M2) در نظر گرفته شد. برای تولید آب مغناطیسی از 6 عدد آهنربای نئودمیوم- آهن-بورن با ابعاد 1×2×4 سانتی متر با قدرت 1500 میلی تسلا استفاده گردید. صفات مورد ارزیابی شامل تعیین درصد و مدت زمان ظهور گیاهچه تحت آبیاری با شرایط مغناطیس و غیر مغناطیس بود. نتایج تحقیق نشان داد که با افزایش شوری تعداد گیاهچه های پنبه کاهش یافت. به طوریکه کاهش ظهور گیاهچه به میزان 46، 60، 83 و 100 درصد به ترتیب مربوط به تیمار با شوری های 3، 7، 10 و 13 دسی زیمنس بر متر در شرایط غیر مغناطیس و در شرایط شرایط مغناطیس به میزان 21، 46، 36 و 50 درصد بودند. با توجه به نتایج بدست آمده مشخص گردید که بیش از 67 درصد جوانه ها تا روز چهارم پس از ظهور اولین گیاهچه در شرایط مغناطیس حاصل گردید، در حالیکه این روند در شرایط غیر مغناطیس در شوری های کم تا روز ششم و در شوری های بالا تا 15 روز پس از ظهور اولین گیاهچه محقق گردید. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده ها نشان داد که اثر مغناطیس در صفات مورد بررسی در سطح احتمال 1 و 5 درصد به ترتیب برسرعت و درصد ظهور گیاهچه معنی دار بود. بنابراین می توان نتیجه گرفت که اثر مغناطیس بر افزایش تعداد جوانه ها و تسریع زمان ظهور گیاهچه در شرایط آبیاری با آب شور مثبت بوده و قابل توصیه می باشد.
    کلید واژگان: آب مغناطیس, پنبه, ظهور گیاهچه, شوری
    Meysam Abedinpour *, Ebrahim Rohani, Ghorban Ghorbani Nasrabad
    In order to investigate the effect of magnetic field and irrigation with different salinity levels on cotton seedling emergence, a study was conducted as factorial experiment in a randomized complete block design with three replications in the Kashmar Higher Education Institute during 2016. In this experiment, different levels of irrigation water salinity were considered i.e.0.5: (S1); 3: (S2); 7: (S3); 10: (S4); and 13: (S5) ds/m as a main plots and magnetic field (M1) and non-magnetic (M2) as sub-plots. Six Neodymium-iron-boron magnets with the power of 1500 mT and dimensions of 4×2×1 cm were used to produce magnetized water. were included Determination of percentage and duration of seedling emergence under irrigation by magnetic and no magnetic were evaluated parameters The results showed that by increasing of salinity, germination of cotton reduced so that the ratio of reduction were as 46, 60, 83 and 100 % for salinities treatments i.e. 3, 7, 10 and 13 ds/m, respectively, under non-magnetic condition and also under magnetic condition were at the rates of 21, 46, 36 and 50 %, respectively. According to the results, it was evident that more than 67 % of the buds were appeared in all salinity levels under magnetic conditions before the fourth day after the appearance of the first seedling, while for non-magnetic conditions were obtained sixth day for low salinity and for high salinity 15day after the appearance of the first seedling. The results showed that magnetic water effect was significant at 1 and 5% on number of seedling and accelerate germination time, respectively. Therefore, it can be conclude that magnetic effect was positive on the number of buds and accelerate germination time under various irrigation water salinities.
    Keywords: Cotton, Germination, Magnetic water, Salinity
  • لیلا صابرپور، مجید مهدوی دامغانی، سعید صوفی زاده *، قربان قربانی نصرآباد، جعفر کامبوزیا
    Laila Saberpour, Majid Mahdavi Damghani, Saeid Soufizadeh *, Ghorban Ghorbani Nasrabad, Jafar Kambouzia
سامانه نویسندگان
  • قربان قربانی نصرآباد
    قربان قربانی نصرآباد

اطلاعات نویسنده(گان) توسط ایشان ثبت و تکمیل شده‌است. برای مشاهده مشخصات و فهرست همه مطالب، صفحه رزومه ایشان را ببینید.
بدانید!
  • در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو می‌شود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشته‌های مختلف باشد.
  • همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته می‌توانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال