فهرست مطالب h. pirkharrati
-
دریاچه ارومیه با بیش از 51 هزار کیلومتر مربع مساحت، یکی از 6 حوضه آبریز اصلی ایران است. رودخانه های نازلوچای، شهرچای، بازاندوزچای، گدارچای، مهابادچای و سیمینه رود واقع در غرب و جنوب غرب دریاچه ارومیه از جمله مهم ترین رودخانه های تامین کننده آب دریاچه هستند. هدف از مطالعه حاضر ارزیابی ریسک سلامتی فلزات سنگین شامل کادمیوم، سرب، نیکل، کبالت، ارسنیک و کروم در رسوبات سطحی بستر رودخانه های غرب و جنوب غرب دریاچه ارومیه می باشد که بدین منظور 22 نمونه رسوب از عمق 10-0 سانتی متر به طور تصادفی برداشته شد و پس از تجزیه نمونه ها به روش ICP-OES، ریسک غیرسرطان زایی برای همه عناصر مورد مطالعه و ریسک سرطان زایی برای عناصر با سرطان زایی قطعی (کادمیوم، نیکل و کروم) محاسبه گردید. بر اساس نتایج، بیشترین غلظت نیکل، کبالت و کروم در رودخانه های باراندوزچای و گدارچای، بیشترین غلظت ارسنیک در دلتا و پایین دست رودخانه های نازلوچای و مهابادچای و بیشترین غلظت کادمیوم در دلتای نازلوچای و پایین دست سیمینه رود ثبت گردید که در موارد ذکر شده غلظت فلزات سنگین بسیار بیش از مقدار زمینه است. دوزهای میانگین روزانه فلزات سنگین مورد مطالعه برای کودکان و بزرگسالان بدین ترتیب اندازه گیری شد: کادمیوم< سرب < ارسنیک < کبالت < کروم< نیکل. همچنین نتایج نشان داد که بیشترین ریسک غیر سرطان زایی برای کودکان به ترتیب مربوط به کبالت، کروم و نیکل بوده که ریسک غیر سرطان زایی کبالت (51/0) و کروم (215/0) به آستانه نزدیک است. ریسک کلی (HI) همه فلزات سنگین مورد مطالعه برای کودکان نیز در نزدیکی حد آستانه قرار دارد. ریسک کلی کروم و کبالت به ترتیب در 5 و 4 نمونه نزدیک به حد آستانه است و تنها در یک نمونه واقع در پایین دست باراندوزچای، ریسک کلی کبالت از مقدار آستانه فراتر رفته است. ریسک سرطان زایی کادمیوم و نیکل در نمونه های مورد مطالعه سلامت انسان را تهدید نمی کند درحالی که ریسک سرطان زایی کروم به حد آستانه نزدیک شده و به تبع آن ریسک سرطان زایی کل نیز در نزدیکی حد آستانه قرار دارد.کلید واژگان: فلزات سنگین, رسوبات سطحی رودخانه, ریسک سلامتی, ریسک سرطان زایی, دریاچه ارومیه}Urmia Lake, with more than 51,000 Km2 area, is one of 6 main Iran’s catchments. Nazluchai, Shaharchai, Bazandozchai, Gadarchi, Mahabadchai and Siminehroud located in west and southwest of Urmia Lake are among the most important rivers supplying the lake. This study aims to evaluate heavy metals health risk including cadmium, lead, nickel, cobalt, arsenic and chromium in surface sediments of western and southwestern rivers of Urmia Lake, for which 22 sediment samples from depth of 0-10 cm was randomly taken and after analyzing by ICP-OES method, non-carcinogenic risk for all studied elements and carcinogenic risk for elements with definite carcinogenicity (cadmium, nickel and chromium) were calculated. According to results, the highest concentrations of nickel, cobalt and chromium were recorded in Baranduzchai and Gadarchai, the highest arsenic concentration was recorded in delta and downstream of Nazluchai and Mahabadchai and the highest cadmium concentration was recorded in Nazluchai delta and downstream of Siminehrood. In mentioned cases, heavy metals concentration is much more than the other parts. Average daily doses of studied heavy metals for children and adults were measured as follows: cadmium <lead <arsenic <cobalt <chromium <nickel. Results also showed that the highest non-carcinogenic risk for children was related to cobalt, chromium and nickel, respectively, while non-carcinogenic risk of cobalt (0.51) and chromium (0.215) is close to the threshold. The overall risk (HI) of all studied heavy metals for children is also close to threshold. Total risk of chromium and cobalt is close to the threshold in 5 and 4 samples, respectively, and in only one sample located in downstream of Baranduzchai, total risk of cobalt has exceeded threshold value. Carcinogenic risk of cadmium and nickel in studied samples does not threaten human health, while carcinogenic risk of chromium is close to threshold and consequently total carcinogenicity risk is close to threshold.Keywords: Heavy metals, River surface sediments, Health risk, Carcinogenic risk, Urmia lake}
-
کیفیت آب زیرزمینی جهت اهداف آبیاری در سال های اخیر مورد توجه قرار گرفته است. تحقیق حاضر، با هدف دست یافتن به کیفیت آب زیرزمینی دشت آبرفتی ارومیه، در سامانه های آبیاری می باشد؛ جایی که فعالیت های کشاورزی به دلیل افزایش روند خشکسالی در دریاچه ارومیه به آب های زیرزمینی وابسته است. در این مطالعه، از داده های مربوط به 59 حلقه چاه آب زیرزمینی منطقه مطالعاتی در فصل خشک سال 1397 استفاده شده است. داده ها از نظر پارامترهای کیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند؛ سپس جهت بررسی تغییرات مکانی آب زیرزمینی و تعیین محدوده مناسب برای استفاده در سامانه های آبیاری، از تعدادی شاخص های کیفیت آب (شاخص نفوذپذیری، نسبت جذب منیزیم، نسبت جذب سدیم، نسبت کیلی، درصد سدیم، سدیم کربنات باقی مانده و شاخص اشباع لانژلیر) با استفاده از روش زمین آماری در نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، استفاده گردید. بر اساس نتایج به دست آمده، مقادیر مرتبط با پارامترهای کیفی pH، هدایت الکتریکی، کلسیم، سدیم، کلراید، سولفات، پتاسیم و کل جامدات محلول در حد مجاز می باشند؛ درحالی که، 5/8 درصد و 17 درصد از چاه های آب زیرزمینی منطقه، به ترتیب در بی کربنات و منیزیم، دارای مقادیر بیش از حد مجاز بر اساس استاندارد سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO, 1994)، می باشند. آب زیرزمینی منطقه مطالعاتی، از نظر مقادیر به دست آمده برای شاخص نسبت جذب سدیم، کیفیت عالی و از نظر مقادیر محاسبه شده برای شاخص نفوذپذیری و درصد سدیم، کیفیت مناسب برای اهداف آبیاری را نشان می دهند. مقادیر مرتبط با غلظت نسبت جذب منیزیم، در 6/18 درصد چاه ها و مقادیر سدیم کربنات باقی مانده در تعداد سه نمونه از چاه ها، پایین تر از حد مجاز می باشند؛ در حالی که، چاه های مطالعاتی منطقه، از نظر مقادیر محاسبه شده برای شاخص نسبت کیلی و اشباع لانژلیر، برای آبیاری نامناسب می باشند. نقشه های توزیع مکانی شاخص های کیفیت آب زیرزمینی نشان می دهد که قسمت مرکزی دشت آبرفتی ارومیه، بهترین زون جهت اهداف آبیاری می باشد.
کلید واژگان: آب زیرزمینی, دشت آبرفتی ارومیه, سامانه های آبیاری, شاخص های کیفیت آب, توزیع مکانی}The aim of this study is to evaluate suitability of groundwater for irrigation purposes in Urmia alluvial plain, West Azerbaijan, Iran; where agriculture activities are dependent on groundwater because of increasing drought trend in Lake Urmia. Fifty-nine water samples from groundwater were selected during dry season in 2018 and analyzed for water quality parameters. The present study was carried out to investigate the spatial variability of water quality indices (PI, MAR, SAR, RSC, LSI, KR and %Na) by geo-statistical methods to determine suitable areas for irrigation. Electrical conductivity (EC), pH, calcium, sodium, chloride, sulfate, potassium and TDS concentrations were in permissible limit, while %8.5 and %17 of groundwater wells; in bicarbonate and magnesium, respectively; were higher than acceptable limit within prescribed limits as FAO (1994) for irrigation purpose. The calculated SAR values suggested excellent quality for irrigation. The values of PI and %Na suggest that the groundwater of study area is suitable for irrigation purpose. It shows that concentrations of MAR in %18.6 of wells and RSC values in three of samples, are lower than the permissible limit; Whereas computed values of LSI and KR indicate unsuitable groundwater of study area. The spatial distribution maps of groundwater quality indicated that the central of Urmia plain is the most suitable zone for irrigation purposes.
Keywords: Groundwater, Urmia Alluvial Plain, Irrigation Purposes, Water Quality Indices, Spatial Distribution} -
دشت کهریز در استان آذربایجان غربی و در امتداد دریاچه ی ارومیه واقع شده و جزء از حوضه ی آبریز دریاچه است. با توجه به نزدیکی این دشت به دریاچه و تغییرات سطح آب زیرزمینی در این منطقه، این پژوهش به منظور بررسی کیفیت آب زیرزمینی از نتایج 12 ایستگاه نمونه برداری در طی سه دوره ی آبی 89-88، 92-91 و 95-94 دوره ی خشک (شهریور ماه) به صورت مقایسه ای استفاده شد. نتایج مطالعات نشان داد تیپ آب در دوره ی اول سدیک- منیزیک- کلراته بوده و به تیپ کلسیک-کربناته-کلراته تغییر نموده است که نشان از اثر متقابل- آب سنگ در منطقه است. کیفیت آب زیرزمینی برای آشامیدن و کشاورزی نشان داد که در هر سه دوره ی مذکور بخش شمالی و مناطق منتهی به دریاچه ی ارومیه به دلیل بالا بودن شوری و مقدار سدیم از کیفیت مطلوبی برخودار نبوده و دارای محدودیت استفاده می باشند. جهت جریان آب زیرزمینی در منطقه از سمت غرب به سمت دریاچه ارومیه بوده و به همین منوال مقدار هدایت الکتریکی و همگام با آن کل جامدات محلول نیز از سمت غرب به سمت دریاچه افزایش نشان می دهد. بیش ترین میزان همبستگی بین پارامترهای هدایت الکتریکی و کل جامدات محلول مشاهده شد (9/0<r و 05/0>p) و هم چنین یون ها همبستگی بالایی نشان داده و دارای منشا مشترکی می باشند. بررسی شاخص های درصد سدیم، نسبت جذب سدیم، نفوذپذیری، خطر منیزیم و نسبت کیلی نشان دهنده ی محدودیت کم تا متوسط در استفاده از آب زیرزمینی در سامانه های آبیاری می باشند. از عوامل کنترل کننده ی کیفیت آب زیرزمینی براساس نسبت های ژیوشیمیایی اثر انحلال کانی های تبخیری، تبخیر وسیع، احتمال نفوذ آب شور می باشد. از نظر هدایت الکتریکی 25% نمونه ها در وضعیت نامطلوبی قرار گرفته و برای مناطق شمالی شامل اراضی گل تپه و اراضی جمال آباد، قوشچی و قولنجی محدودیت بالا تا متوسط را نشان می دهد. بنابراین بکار گرفتن روش های مختلف مانند آبشویی و اصلاح الگوی کشت مورد نیاز می باشد.کلید واژگان: کهریز, کیفیت آب زیرزمینی, دریاچه ارومیه, کشاورزی}Kahriz Plain is located in the West Azarbaijan province along Urmia Lake and is part of the Urmia Lake catchment. Given the proximity of this plain to Urmia Lake and changes in groundwater level in this region, this study aimed to investigate the quality of groundwater from the results of 12 sampling stations during three dry periods (September) of 88-89, 91-92 and 95-94 was used for comparison. The results showed that the water type was Calcic-Magnesium-Chlorate in the first period and changed to Calcic-Carbonate-Chlorate type indicating the interaction of water-rock in the region. Groundwater quality for drinking and agriculture showed that due to high salinity and sodium content in all three periods, the northern part and areas leading to Urmia Lake were not of good quality and had limited use. The direction of groundwater flow in the region is from west to Urmia Lake, and thus the amount of electrical conductivity along with the total soluble solids increases from west to lake. The highest correlation was observed between electrical conductivity parameters and total soluble solids (p <0.05 and r = 0.9) and ions were highly correlated and had a common origin. Investigation of indices of sodium percent, sodium uptake ratio, permeability, magnesium risk and Kelly ratio indicate low to moderate limitations in groundwater use in irrigation systems. Groundwater quality based on geochemical ratios is one of the factors controlling the effect of evaporative minerals dissolution, extensive evaporation, and probability of saline water infiltration. In terms of electrical conductivity, 25% of the samples are in poor condition and show high to medium restriction for northern areas including Goltapeh and Jamalabad, Ghushchi and Qolghani areas. Therefore, different methods such as leaching and modification of the cropping pattern are needed.Keywords: Kahriz, Ground water quality, Urmia lake, Agriculture}
-
Pollution, Volume:7 Issue: 1, Winter 2021, PP 241 -256This study aims at assessing the health-related risk of As, Co, Cr, Ni, and Cu in the soil around Angouran Mineral Processing Complex (AMPC), due to environmentally sensitive nature of the area, having agricultural activities, habitats of animal and plant species, and industrial activities integrated with each other. Soil samples have been collected from 74 points (0-20 cm) of the area and concentrations of heavy metals have been measured, using ICP-OES. The Geoaccumulation Index (Igeo), Enrichment Factor (EF), and Integrated Pollution Index (IPI) have been used to examine the pollution level. Moreover, hazard indices (HI), hazard quotient (HQ) and cancer risk (CR) have been utilized to assess the non-carcinogenic and carcinogenic health risks of heavy metals. The average concentration of heavy metals indicates that metals’ concentration in the soil have increased in the following order: Cr = Ni> As> Cu> Co. Results from Igeo, Ef, and IPI show that As and Ni are placed in the very high pollution category. The non-carcinogenic risk of dermal absorption (adults = 1.30 E + 00, children = 1.35 E + 00) of Cr and Co polluted particles turn out to be very high. In addition, the risk of cancer as a result of the ingestion of As- and Cr-contaminated soil particles is high in both of age groups, with children being 68% more likely to be at risk of cancer than adults. Therefore, actions such as soil remediation should be done to reduce the risk of exposure and protect the health of the residents, especially the farmers.Keywords: Cancer Risk, hazard indices, hazard quotient, Heavy metal, soil}
-
نشریه علوم آب و خاک (علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی)، سال بیست و چهارم شماره 1 (پیاپی 91، بهار 1399)، صص 121 -132
آلودگی خاک به فلزات سنگین یک مشکل جدی زیست محیطی است که سلامت بشر را تهدید می کند. پژوهش حاضر به منظور بررسی و شناسایی آلودگی فلزات سنگین آرسنیک، مس، سرب، روی و آهن متاثر از فعالیت های انسانی و طبیعی در رسوب بستر دریاچه و خاک های سطحی بخش شرقی شهرستان ارومیه واقع در استان آذربایجان غربی انجام شد. در مجموع تعداد 20 نمونه خاک و رسوب سطحی از عمق صفر تا 30 سانتی متری به صورت تصادفی از مناطق مورد مطالعه جمع آوری شد. بعد از آماده سازی نمونه ها، عصاره گیری برای تعیین غلظت کل فلزات سنگین خاک با استفاده از اسید هیدروکلریک و اسید نیتریک صورت گرفت و غلظت کل فلزات توسط دستگاه ICP-OES اندازه گیری شد .نتایج محاسبه فاکتور آلودگی نشان داد که مس، آهن، روی و سرب در کلاس آلودگی کم و متوسط و آرسنیک در 5/65 درصد نمونه ها در کلاس آلودگی بسیار زیاد قرار داشت. مقادیر بالای فاکتور آلودگی مس، سرب و روی در حاشیه شهر و فاکتور آلودگی آرسنیک در بستر دریاچه مشاهده شد. تجزیه و تحلیل نقشه های فاکتور آلودگی و شاخص بار آلودگی با نقشه کاربری اراضی و زمین شناسی، نشان داد که مس، سرب و روی بیشتر تحت تاثیر فعالیت های انسانی و آرسنیک متاثر از مواد مادری در منطقه است.
کلید واژگان: آلودگی خاک, فلزات سنگین, فاکتور آلودگی, شاخص بار آلودگی, دریاچه ارومیه}Soil pollution by heavy metals is a serious environmental problem that threatens the human health. The present study was carried out to investigate and detect the contamination of heavy metals of arsenic, copper, lead, zinc and iron due to human and natural activities in the sediment of lake bed and the surface soils of the eastern part of Urmia Province, West Azarbaijan Province. A total of 20 soil samples and surface deposition from the depths of 0 to 30 cm were collected randomly from the studied areas. After preparing the samples, extraction was carried out to determine the concentration of the heavy metals in the soil by using hydrochloric acid and nitric acid, and the total concentration of metals was measured using ICP-OES. The results of the calculation of the contamination factor showed that copper, iron, zinc and lead in the class of low and medium pollution and arsenic in 65.5% of the samples were very high in the class. The high concentrations of copper, lead and zinc contamination in the margin of the city and the contamination of arsenic in the lake bed were observed. The analysis of the contamination factor maps and contamination index with land use and geological map showed that copper, lead and zinc were mostly affected by human activities and arsenic influenced by the maternal materials in the region.
Keywords: Soil contamination, Heavy metals, Contamination factor, Pollution index, Urmia lake}
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو می‌شود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشته‌های مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته می‌توانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.