hosein naseri somei
-
پس از کشف آثار دستکند در ایران در چند دهه اخیر، ماهیت و کاربری این آثار همواره مورد بحث بوده است. ردپای بسیار کم رنگ و مبهم از عصر پدید آمدن این آثار به جای مانده، از آن روی امکان گاهنگاری و کاربری دقیق و مطلق برای پژوهشگران و علاقه مندان آثار صخره ای دشوار کرده است؛ از سویی دیگر، ماهیت صخره ای و غار بودن این محل ها بیشتر پژوهشگران را بر آن داشته که آن ها را به آیین مهرپرستی نسبت دهند. به هرروی، مطالعات اخیر درباره محوطه صخره ای روستای «ورایوی» مراغه (موسوم به «امامزاده ملامعصوم» یا «معبد مهر») که تاحدودی از نظر داده های باستان شناختی غنی تر است، دلایل بیشتری برای انتساب این آثار به دوره اسلامی ارایه می دهد؛ هرچند که پژوهش های ژرف و دقیق، به گمانه زنی های باستان شناختی و علمی نیاز دارد. در این پژوهش سعی شده، با تکیه بر تحلیل های فضایی و داده های مقایسه ای، برای روشن تر شدن گاهنگاری و کاربری بنای حاضر به نکاتی پرداخته و شناختی باستان شناسانه ارایه شود که پیش از این مورد توجه چندانی قرار نگرفته است. پژوهش حاضر به روش توصیفی و سپس با روش های تحلیلی و تطبیقی به دنبال پاسخ به پرسش های ذیل است؛ 1) گاهنگاری نسبی و زمان شکل گیری مجموعه آثار دستکند ورجوی مراغه چه بوده است؟ 2) کاربری فضاهای این مجموعه چیست؟ فرضیه های مطرح شده در راستای پرسش های فوق عبارتنداز: زمان ایجاد این مجموعه دستکند براساس مبانی گاهنگاری نسبی که به صورت تطبیقی انجام می گیرد، کاربری اولیه مجموعه دستکند ورجوی یک معبد بودایی متعلق به دوره ایلخانی پیشنهاد می شود که بعد از اصلاحات دینی «غازان خان»، تبدیل به خانقاه می شود؛ بر همین اساس منسوب دانستن این محوطه به آیین مهرپرستی دور از ذهن است. درنهایت، اگرچه گاهنگاری دیگر نیایشگاه های صخره ای نیازمند پژوهش مستقل است، به نظر تاریخ گذاری و کاربری نسبی فضاهای دستکند امامزاده معصوم مراغه ای بتوان برای این آثار راهگشا باشد.کلید واژگان: مجموعه دستکند امامزاده معصوم, معماری دستکند, گاهنگاری, کاربری, معبد بوداییAfter the discovery of Troglodytic Architectures in Iran during the recent decades, the nature and functions of these works have constantly been discussed. The vague and inconspicuous traces of the era in which these remaining works have been created, make it difficult for scholars and those interested in rocky works to provide an accurate chronology for such monuments and find the precise uses of functions of these works. On the other hand, the rocky and cave-like nature of these places have led more researchers to attribute them to the Mithraism religion. However, recent studies on the rocky site of Varjoey (Varevy) village of Maragheh (known as Imamzadeh Molla Masoum), which is somewhat richer in terms of archaeological data, provides further reasons for attributing these works to the Islamic period. However, deep and accurate research requires further archaeological and scientific borings. In the present research, relaying on spatial analysis and comparative data to clarify the chronology and use of the present building, it has been tried to discuss about some points and provide archaeological knowledge, which has not been provided previously. As the authors believe, according to the same points, a more precise date and application can be provided for this monument and it could be examined from new angles with an analytical view. According to this research, with reference to the studies and comparisons conducted so far, it is proposed that the Troglodytic complex of Varjoey may have been originally used as a Buddhist temple belonging to the Ilkhan period that subsequently, after the religious reform by Qazan Khan, it was transformed into a monastery. Accordingly, attributing this site to Mithraism religion is less probable. Finally, although the chronology of other rocky temples requires independent research, it seems that determining the relative chronology and use of the Troglodytic spaces of Imamzadeh Masoum Maragheh-i can be helpful for such monuments.Keywords: the Troglodytic complex of Imamzadeh Masoum, Troglodytic Architecture, Chronology, Function, Buddhist temple
-
منطقه ی ایلام از جمله مناطقی است که در زمینه ی آثار باستانی، بناهای درخورتوجهی را از نظر پراکندگی و تعدد بی شمار این آثار، در خود جای داده که نشان دهنده ی اهمیت موقعیت سوق الجیشی آن در طول تاریخ است. از جمله ی این آثار شهرهای باستانی بوده که تاکنون برروی آن ها بررسی علمی و باستان شناسانه صورت نگرفته و به صورت ناشناخته باقی مانده است. از جمله ی این شهرها، شهر باستانی سیمره ی دره شهر است که با توجه به کاوش هایی که طی سال های اخیر در آن انجام گرفت، داده های باستان شناختی آن اطلاعات ارزشمندی را در اختیار پژوهشگران قرار داد. داده های باستان شناسی ضمن تایید اطلاعات تاریخی از تداوم حیات این شهر از دوره ی ساسانی تا قرون اولیه ی اسلامی حکایت دارند. در اینجا با مطالعه ی داده های باستاݣݣن شناسی و مطابقت آن ها با داده های تاریخی و زمین شناسی که تاریخی را برای فروپاشی این شهر باستانی که بیشتر مورخان به اوج آن اشاره کرده اند، پرداخته خواهد شد. هدف از انجام این پژوهش، بررسی تحولات شکل گیری سیمره و تغییرات احتمالی که در طول تاسیس این شهر رخ داده و همچنین علت اصلی نابودی این شهر با توجه به داده های قابل دسترس، اعم از: اطلاعات زمین شناسی، متون تاریخی و جغرافیایی و داده های باستان شناسی می باشد. در این پژوهش، داده ها به دو روش میدانی و کتابخانه ای گردآوری شده و پژوهش به روش توصیفی تاریخی-تحلیلی صورت گرفته است. برهمین اساس، دو پرسش مطرح می شود: وضعیت سکونت در شهر سیمره چگونه است و به چه زمانی می رسد؟ باوجود اهمیت و موقعیت جغرافیایی سیمره، با توجه به اطلاعات زمین شناسی، متون تاریخی و جغرافیایی و داده های باستان شناسی، علت اصلی متروک شدن سیمره چیست؟ به طور کلی مشخص گردید که شهری با این چنین بستر جغرافیایی و تاریخی معتبر، به ناگاه متروک شده است. در نتیجه، برمبنای متون تاریخی و جغرافیایی، داده های باستان شناسی و اطلاعات زمین شناسی مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت و مشخص گردید که شهر در قرون اولیه ی اسلامی در سال 258 ه.ق. در اثر زلزله ای به صورت کلی ویران و نابود می شود.
کلید واژگان: استان ایلام, شهر باستانی سیمره, شکل گیری, فروپاشیIlam is one of the most important area where have considerable works of early Islamic period as distribution and many of this works show strategic location this area at this time.one of this works is ancient cities of this province .in here has not been done Scientific and archaeological investigation yet and this cities has remained unknown.one of this cities is ancient city of Seymare in Dareh shahr. According to the excavations that were carried in recently year, the archaeological data indicated that the Archaeological data provides valuable information for researchers. geological analyzed and studied this result achieved that the city completely destroyed in the early centuries of Islam in 258 AD by anearthquake. Ilam is one of the most important area where have considerable works of early Islamic period as distribution and many of this works show strategic location this area at this time.one of this works is ancient cities of this province .in here has not been done Scientific and archaeological investigation yet and this cities has remained unknown.one of this cities is ancient city of Seymare in Dareh shahr. According to the excavations that were carried in recently year, the archaeological data indicated that the Archaeological data provides valuable information for researchers. Among the major cities of the ancient West, rarely this city can be found the Seymare size, which attracted the attention of historians and geographers to himself due to placement in the communication route to Mesopotamia. Archaeological data besides confirming the historical data anecdote that the continued existence of the city from the early centuries of the Sasanian period express the continued existence of the city from the early centuries of the Sasanian period to early centuries of Islam. In order to achieve this purpose, historical and geographical context, the archaeological and geological analyzed and studied this result achieved that the city completely destroyed in the early centuries of Islam in 258 AD by anearthquake.
Keywords: Ilam province, Ancient city of Seymare, formation, collapse
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشتههای مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته میتوانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که میخواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.