mahmoud talebi
-
بررسی ویژگی های رویشی و بوم شناختی درختان از طریق گاه شناسی، پیام های کاربردی مهمی را برای بازسازی مدل های اقلیمی در گذشته های دور و آینده فراهم خواهد ساخت. این پژوهش با هدف بررسی ویژگی های بوم شناختی، اقلیمی و تاریخی درمورد گونه بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl.) در استان چهارمحال و بختیاری انجام شد. یک درخت شاخص با فرم رویشی تک تنه، انتخاب و پس از اندازه گیری صفات کمی قطع شد. سپس، یک نمونه دیسک از محل قطر برابر سینه تهیه و خشک شد. پس از نمونه برداری و اندازه گیری وزن خشک نمونه ها، مقدار کربن به روش احتراق اندازه گیری شد. تعداد و پهنای دوایر سالانه دیسک، پس از پردازش سطح اندازه گیری شد. در مطالعات اقلیمی نیز از آنومالی های دما و بارش (دوره 64 ساله) استفاده شد. نتایج علاوه بر استخراج کلیه ویژگی های ریخت شناسی درخت، نشان داد، مقدار اندوخته کربن در اندام های مختلف با چوبی تر شدن بافت گیاه افزایش و مقدار رطوبت موجود در اندام گیاهی کاهش می یابد. اندازه گیری فواصل دوایر سالانه نشان داد، متوسط رویش قطری سالانه درخت بلوط مورد مطالعه 9/3 میلی متر است. بررسی ارتباط بین آنومالی با دما و داده های رویش قطری درخت نشان داد، متغیر دما، کنترل گسترده ای بر توزیع جغرافیایی بلوط ایرانی دارد و بلوط ایرانی به جای متغیرهای بارش، پاسخ قوی تری به دما دارد.
کلید واژگان: تغییرات اقلیمی, الگوی رویشی, بلوط غرب, زاگرس جنوبیIran Nature, Volume:9 Issue: 2, 2024, PP 37 -46Investigating the growth and ecological characteristics of trees through dendrochronology will provide essential messages for reconstructing climate models for the past and future. This research investigated the historical, ecological, and climatic characteristics of the Brant's oak (Quercus brantii Lindl.) in Chaharmahal and Bakhtiari provinces. A typical single-stem Q. brantii was selected and cut. Then, a disk sample was prepared. Dry weight and carbon content were measured using the combustion method. The number and width of the disc's annual rings were measured. In climate studies, temperature and precipitation anomalies were used. In addition to extracting all the morphological characteristics, this research showed that the amount of carbon stored in different organs increases with the woody tissue of the plant, and the amount of moisture in the plant organ decreases. The measurement of annual rings showed that the average growth diameter of the studied oak tree is 3.9 mm. The relationship between temperature anomaly and tree diameter growth data showed that the temperature variable has comprehensive control over the geographical distribution of the oak, and the Q. brantii has a more robust response to temperature instead of precipitation variables.
Keywords: Climate Changes, Growth Pattern, Western Oak, South Zagros -
مقدمه و هدف
جنگل های زاگرس از مهم ترین مناطق رویشی ایران هستند که در حفاظت از منابع آب و خاک نقش مهمی را ایفا می کنند. از دهه گذشته، زوال برخی از گونه های درختی و درختچه ای در این جنگل ها ازجمله بلوط منجر به بروز نگرانی های جدی بابت به خطر افتادن استمرار و پایداری این جنگل ها شده است. مهم ترین دلایل بروز این پدیده، تغییرات اقلیمی، فقر رویشگاه، جذب عناصر سنگین از گردوغبار، کاهش جذب مواد غذایی، بهره برداری بیش از حد از عرصه ها، آفات و بیماری ها و عوامل رویشگاهی عنوان شده است. پژوهش پیش رو با هدف بررسی اثر تغذیه در کنترل روند خشکیدگی در زمان درگیری درختان بلوط ایرانی با این پدیده و رفع نیاز آنها از طریق محلول پاشی مواد غذایی بر روی برگ انجام شد.
مواد و روش هااین پژوهش در منطقه منج (شهرستان لردگان) در استان چهارمحال و بختیاری اجرا شد. در یکی از مناطق دچار خشکیدگی، 30 درخت بلوط یکسان (15 درخت شاخه زاد و 15 درخت تک پایه) انتخاب شدند. درختان در هر فرم رویشی با توجه به شدت خشکیدگی به سه طبقه سلامت شامل سالم، سرخشکیده و خشکیدگی تاج تا 50 درصد تقسیم شدند. درکل، این پژوهش دارای سه تیمار شامل فرم رویشی (دو سطح)، سلامت (سه سطح)، زمان نمونه گیری (دو سطح) و پنج تکرار بود. محلول پاشی در زمان رشد کامل برگ ها به نسبت سه در هزار از اوایل خرداد تا تیر و با فاصله 10 روز طی سه نوبت انجام شد.
یافته هانتایج نشان داد که اندازه عناصر پرمصرف شامل پتاسیم، فسفر و نیتروژن در اول فصل رویش به ترتیب 1/22، 0/27 و 0/998 درصد و در آخر فصل رویش به ترتیب 0/17، 0/24 و 1/11 درصد شد و دارای اختلاف معنی دار در سطح 95 درصد اطمینان بود. مقدار این عناصر در درختان تک پایه و شاخه زاد در درختان سالم بیشتر از دو طبقه خشکیدگی بود، اما این اختلاف معنی دار نبود.
نتیجه گیریعناصر پرمصرف با افزایش توان درختان در مقابله با تنش های محیطی می توانند روند زوال درختان بلوط را متوقف کنند. در این میان نقش فسفر و پتاسیم در افزایش مقاومت درختان در برابر تنش های محیطی و توقف روند خشکیدگی تعیین کننده است. بنابراین پیشنهاد می شود با اولویت این عناصر، درختان درگیر با پدیده زوال برای جلوگیری از پیشرفت خشکیدگی، با این مواد غذایی محلول پاشی شوند.
کلید واژگان: تغذیه, زوال, زاگرس, جنگل های غربIntroduction and ObjectiveZagros forests are one of the most important vegetation areas in Iran that play an important role in protecting water and soil resources. Over the past decade, the decline of some tree species in these forests, including oak, has raised serious concerns about the endangerment of these forests. Climate change, site poverty, absorption of heavy metals from dust, reduced nutrient uptake and site factors are an important factor of this phenomenon. The present study was carried out to investigate the effect of nutrition spraying on controlling the drying process of oak trees (Quercus brantii Lindl.) and compensating their needs through foliar application.
Material and MethodsThis research was carried out in Monj region of Lordegan city in Chaharmahal and Bakhtiari province. Thirty oak trees (including 15 coppice and 15 Single stem trees) were selected in one of the areas with drought. Trees in each vegetative form were divided into three health classes including healthy, diback and drought up to 50% of the crown. In total, this study had three treatments including vegetative form (two levels), health (three levels), sampling time (two levels) and five replications. Foliar spraying (three per thousand) was carried out during the full growth of leaves from early June to July with an interval of 10 days in three shifts.
ResultsThe results showed that the amount of high macronutrient elements including potassium, phosphorus and nitrogen at the beginning of the growing season were 1.22, 0.27 and 0.998 percent, against the end of the growing season that were 0.17, 0.24 and 1.11 percent, respectively, that was a significant difference at the level of 95% confidence. The amount of these elements in coppice and Single stem trees in healthy trees was more than two classes of drought, but this difference was not significant statistically.
ConclusionIn general, macronutrients can stop the decay of oak trees by increasing the ability of trees to withstand environmental stresses. In between, the role of phosphorus and potassium was important in increasing the resistance of trees to environmental stresses and stopping the drying process.
Keywords: Chaharmahal, bakhtiari Province, Macronutrient elements, Nutrision, Oak, Zagros -
دانش بومی، دانش انباشته شده، مهارت ها و تکنیک های جامعه خاص است که از تعامل مستقیم آن ها با محیط منتج شده باشد. این دانش نشان دهنده اندیشه، تجربه و عمل قدیمی است که باید مورد احترام بوده و همچون منبعی از معرفت محیطی حفظ شود. در پژوهش پیش رو سعی شد دانش بومی سقزگیری از درختان بنه در استان چهارمحال و بختیاری تدوین شود. در این تحقیق برای نمونه گیری از جامعه محلی از روش گلوله برفی و رویکرد شهرت استفاده شد. پس از جمع آوری اطلاعات از افراد اولیه، افراد دیگری که در موضوع پژوهش اطلاعات داشتند توسط افراد اولیه معرفی و جمع آوری اطلاعات از آن ها انجام گردید. در این تحقیق مصاحبه ها به صورت نیمه-ساختاریافته انجام گردید. نتایج نشان داد که مردم محلی درخت بنه را یک گیاه اقتصادی دانسته و از قطع و خسارت به آن به شدت خودداری کرده و برای حفاظت و توسعه آن انگیزه لازم را دارا هستند. آن ها بیشترین استفاده از درخت بنه را مربوط به صمغ تولیدی آن می دانند که برداشت آن طی مراحل مختلف شامل انتخاب درخت، تیغ زدن، کاسه بندی، دوتیشه و سه تیشه، برداشت، تصفیه و پختن سقز انجام می شود. استفاده دارویی از سقز بیشترین سهم را در بین کارکردهای این محصول بین مردم محلی دارد.
کلید واژگان: پسته وحشی, جوامع محلی, دانش بومی, سقز, لردگانIndigenous knowledge is the accumulated knowledge, skills, and techniques of a particular community that results from their direct interaction with the environment that should be respected as a source of environmental knowledge. Indigenous knowledge is an important part of the life of local forest communities and plays an important role in their lives. In this research we tried to record the indiginous knoeledge of gum extraction of wild pistachio in Chaharmahal and Bakhtiari province. Snowball sampling method was used to collect information. Data were recorded using semi-structured interviews and by writing information, video recording of events, and taking pictures. Information was analyzed by editing documents, integrating, transforming and highlighting information. The results of this study showed that the local people consider the pistachio tree as an economic plant and strongly avoid from cutting and damaging it, and even try to protect and develop it. Gum is the important byproduct of pistachio tree and gum extraction takes place in different stages including tree selection, rifting, put the bowl, double and triple rifting, purification and cooking the gum. Medicinal use of gum is the most common use of this product. Local resident believe to the technical and principled use of pistachio trees.
Keywords: Gum, indigenous knowledge, Local resident, Lordegan, Pistacia atlantica -
مقدمه و هدف
دانش سنتی (Traditional knowledge) دانشی است که به دلیل تجربه و سنت های مردم محلی یک منطقه و با استفاده از روش آزمون و خطا در آزمایشگاهی به نام طبیعت حاصل می شود. شناسایی دانش های سنتی مرتبط با جنگل در دهه های گذشته به ویژه در زمینه دستیابی به مدیریت پایدار جنگل و با هدف نهایی دستیابی به توسعه پایدار محلی، منطقه ای، ملی و جهانی اهمیت فراوانی پیدا کرده است. هدف از انجام این پژوهش شناسایی دانش های سنتی مرتبط با بهره برداری از بذر بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl.) می باشد.
مواد و روش هااین پژوهش در دو سامان عرفی چیگو و بیدله واقع در بخش منج شهرستان لردگان در استان چهارمحال و بختیاری انجام شد. اطلاعات مورد نیاز از جامعه محلی با استفاده از روش نمونه گیری گلوله برفی و رویکرد شهرت با استفاده از 56 مصاحبه به دست آمد. نقش بذر درختان بلوط در مطالعات رسمی نیز جداگانه با استفاده از مطالعات کتابخانه ای بررسی شد تا ارزیابی دانش های سنتی بهره برداری از بذر این درختان نیز بررسی گردد. درنهایت، با استفاده از ارزیابی کیفی و تجزیه و تحلیل اثرات و پیامدها، ده معیار سنجش دانش های سنتی و دانش های رسمی و تفاوت بررسی در این دو دانش تشریح شد.
یافته هاازجمله کاربردهای میوه بلوط که به تقریب در اکثر خانوارهای روستایی مناطق مورد مطالعه رواج دارد، استفاده از جفت بلوط برای تهیه مشک های مختلف است. از کاربردهای مختلف بلوط که عموما توسط مردمان محلی ساکن زاگرس استفاده می شده ، می توان به مواردی از قبیل: نان بلوط، شیره بلوط، کباب بلوط و بلوط آب پز اشاره کرد. همچنین، شیره قهوه ای رنگی موسوم به عسل غزوله (Qazūlah) در اواخر فصل تابستان و اوایل پاییز بر روی پیاله میوه تشکیل می شود که به آن "مان شوکه" اطلاق شده و مصرف خوراکی دارد.
نتیجه گیرینتایج نشان داد از آنجایی که یک دانش رسمی می تواند مبتنی بر نیازهای علمی باشد، سرعت تولید اطلاعات، حاکمیت مقررات علمی، دقت و صحت علمی و ارتباطات رسانه ای در راستای پژوهش های مرتبط با بذر درختان بلوط ایرانی می تواند از مزایای دانش رسمی در این فرآیند منظور شود (مشابه دیگر دانش های رسمی)، اما در سوی مقابل، دانش های سنتی به دلیل سازگاری با شرایط محلی و پذیرش اجتماعی می توانند زمینه را برای مدیریت مشارکتی در جنگل های زاگرس فراهم کنند.
کلید واژگان: ارزیابی پیامدها, جوامع محلی, چهار محال و بختیاری, دانش سنتی مرتبط با جنگل, میوه بلوطIntroduction and objectiveTraditional knowledge is knowledge that is obtained due to the experience and traditions of the local people of a region and using the method of trial and error in a laboratory called nature. The identification of traditional forest-related knowledge has become very important in recent decades, especially in the field of achieving sustainable forest management and with the ultimate goal of achieving sustainable local, regional, national and global development. The purpose of this study is to identify the traditional knowledge related to harvest of acorns of Quercus brantii Lindl.
Material and methodsThis research was carried out in two local regions of Chigo and Bidleh located in Monj section of Lordegan city in Chaharmahal and Bakhtiari province. The required information was obtained from the local community by reputation approach and using 56 interviews. The role of acorns in formal studies was also examined separately using library studies to evaluate the traditional knowledge of acorn harvesting of these trees. Finally, using qualitative evaluation and analysis of effects and consequences, ten criteria for measuring traditional and formal knowledge and the difference between the two knowledge were explained.
ResultsAmong other uses of acorns which is almost common in most rural households in the study area the use of oak seeds (acorns) to prepare various muskets is common. The various uses of oak that are commonly used by local people living in the Zagros, such as: oak sap, oak kebab and boiled oak. Also, a brown colored juice called Qazūlah honey is formed on the fruit cup in late summer and early autumn, which is called "Man Shocked".
ConclusionThe results showed that since a formal knowledge can be based on scientific needs, the speed of information production, the rule of scientific regulation, scientific accuracy and media communication in line with research related to the seeds of Quercus brantii trees can be the benefits of formal knowledge. In this process (similar to other formal knowledge), but on the other hand, traditional knowledge due to adaptation to local conditions and social acceptance can provide the basis for participatory management in the Zagros forests.
Keywords: Chaharmahal, Bakhtiari, Impact Assessment, Local people, Acorn, Traditional Forest Related Knowledge -
پدیده زوال بلوط از مهم ترین مشکلات کنونی در جنگل های زاگرس است. کمبود مواد غذایی و اختلاف مقدار جذب عناصر غذایی بین درختان شاداب بلوط (Quercus brantii Lindl.) با درختان دچار زوال، از علل اصلی خشکیدگی این درختان است. برای حل این مشکل و توقف روند زوال درختان بلوط، تغذیه درختان راهکار مدیریتی مناسبی است. محلول پاشی از شیوه های رایج تغذیه گیاهی است که در زمان کوتاه نیاز گیاه را تامین می کند. برای اجرای این پژوهش، درختان یکسان و به نسبت مشابه با دو فرم پرورشی شاخه زاد و تک پایه در منطقه منج استان چهارمحال و بختیاری انتخاب شدند. در هر فرم پرورشی، درختان در سه سطح سلامت (شاداب، دارای خشکیدگی سرشاخه و خشکیدگی تاج تا 50 درصد) تفکیک و در هر سطح سلامت، پنج درخت با ابعاد یکسان (در مجموع 30 درخت) انتخاب شدند. پیش و پس از محلول پاشی، مشخصات کیفی درختان ثبت و نمونه ترکیبی برگ از آنها تهیه شد. محلول پاشی در زمان رشد کامل برگ ها از اوایل خردادماه تا تیرماه و با فاصله 10 روز در سه نوبت انجام گرفت. نتایج نشان داد که مقدار عناصر کم مصرف در برگ درختان در ابتدای فصل به طور معنی داری بیشتر از انتهای فصل شد. در میان عناصر کم مصرف، مقدار بور در برگ درختان سالم بیشتر از درختان دچار زوال بود. ارزیابی کیفی درختان نشان داد که پیشرفت زوال در بیشتر درختان تحت بررسی متوقف شده بود. براساس نتایج این پژوهش، تغذیه درختان در معرض زوال و افزایش امکان جذب مواد غذایی از خاک می تواند در توقف روند زوال درختان موثر باشد.
کلید واژگان: بور, تغذیه, جنگل های زاگرس, زوال بلوط, عناصر کم مصرف, محلول پاشیThe phenomenon of oak decline is one of the most important current problems in the Zagros forests. Lack of nutrients and differences in nutrient uptake between healthy Brant`s oak (Quercus brantii Lindl.) and trees affected by decline is one of the main causes of dryness of these trees. Tree nutrition can be considered as a management strategy to solve this problem and stop the decay of oak trees. Nutrient spraying is one of the common methods of plant nutrition that meets the needs of the plant in a short time. In this research, the similar trees of two forms (coppice and seed-origin) were selected in the Monj area of Chaharmahal and Bakhtiari province. In each form, trees were divided into three levels of health (Healthy, dieback and crown drought up to 50%). Five similar trees by dimension were selected in each level of health (totally 30 trees). Before and after nutrient spraying, the quality characteristics of the trees were recorded and a mixed sample of leaves was prepared from them. Nutrient spraying were done at full time of leaves from early June to July with an interval of 10 days in three shifts. The results showed that the amount of micronutrients elements in the leaves of trees at the beginning of the growing season was significantly higher than the end of the season. Among the micronutrients elements, the amount of boron in the leaves of healthy trees was more than decaying trees. Qualitative evaluation of trees showed that the progression of dieback has stopped in most of the studied trees. Feeding of decaying trees and increasing the possibility of nutrient uptake from the soil can be effective in stopping the decay of trees.
Keywords: boron, Feeding, micronutrients, nutrient spraying, Oak decline, Zagros forests -
در این پژوهش رویشگاه های مهم گونه بید در استان چهارمحال و بختیاری، شناسایی و از کلن های موجود در این رویشگاه ها، سرشاخه های یک ساله برای تولید قلمه تهیه شد. سپس نهال های تولید شده در خزانه، به بستر اصلی پروژه منتقل شدند و به مدت هشت سال مورد بررسی قرار گرفتند. هر سال در پایان فصل رویش، ارتفاع و قطر برابر سینه و در پایان فصل رویش سال آخر، قطر متوسط تاج پوشش اندازه گیری شدند. آمار مربوط به آفات و امراض و زنده مانی درختان نیز به طور مستمر تهیه شد. نتایج شناسایی گونه های بید نشان داد که در این استان پنج گونه شامل Salix excelsa S.G.Gmelin، Salix acomphylla Boiss.، Salix alba L، Salix elbursensis Boiss و Salix issatisensis وجود دارد. بررسی های کمی نشان داد که کلن Salix alba L (206) با 86/7 متر ارتفاع و 12/16 سانتی متر قطر برابر سینه و کلن Salix alba L (208) با 66/18 مترمربع سطح تاج پوشش، از بیشترین کمیت رویشی برخوردار بوده و مقاومت بالایی را نیز نسبت به سرما و یخبندان از خود نشان داده اند. نتایج مربوط به آفات و بیماری ها نیز نشان داد که کلن های مختلف بید در ایستگاه مورد حمله هشت گونه آفت شته خالدار بید، گال جاروی جادوگر، گال کروی، پروانه گالزای صنوبر، شته سیاه بید، سنک بید، لیسه بید و سوسک چوبخوار که از اهمیت نسبتا بالایی برخوردارند، قرار گرفته اند.
کلید واژگان: بید (Willow), شناسایی, رویش, چهارمحال و بختیاریIn this research, important habitats of the species of salix in Chaharmahal and Bakhtiari province were identified. Then, one-year branches were produced for the production of cuttings. Then the seedlings were transferred to the main field of the project and surveyed for 8 years. Height, DBH and diameter of the canopy were measured. Also pests and diseases of the trees were investigated continually. The results showed that five species including Salix excelsa S.G.Gmelin, Salix acmophylla Boiss., Salix alba L, Salix elbursensis Boiss and Salix-issatisensis were identified in this province. Quantitative studies showed that Salix alba L (206) with 7.86 m height and 16.12 cm DBH and Salix alba L (208) with 18.66 m2 of canopy surface were better than other species and have high resistance to cold and frost. The results of pests and diseases also indicated that 8 species of pest were existing on all Salix species.
Keywords: Willow, Identification, Growth, Chaharmahal, Bakhtiari -
این پژوهش با هدف بررسی برخی متغیرهای تاثیرگذار بر مقدار تولید محصول سقز در جنگل های استان چهارمحال و بختیاری انجام شد. به این منظور در دو طبقه ارتفاعی 1600-1200 و 2000-1600 متر از سطح دریا، به طور تصادفی درختان بنه در طبقات قطری مختلف انتخاب شدند. در هر طبقه ارتفاعی شش طبقه قطری و در هر طبقه قطری پنج تا شش پایه بنه نشانه گذاری و اطلاعات درختان، شامل قطر برابرسینه، ارتفاع کل، ارتفاع تنه، قطر متوسط تاج و جنس آنها ثبت شد. درختان نشانه گذاری شده، مورد بهره برداری قرار گرفته و سقزهای استخراج شده از درختان به صورت جداگانه جمع آوری و توزین شدند. نتایج نشان داد میانگین تولید سقز در جنگل های استان به طور متوسط 9/571 گرم است. قطر متوسط تاج، قطربرابر سینه و ارتفاع کل درختان تاثیر معنی داری را در تولید سقز نشان دادند. جنس درخت نیز تاثیر معنی داری را بر مقدار تولید سقز نشان داد، به طوری که میانگین تولید سقز در درختان نر 1/608 گرم و درختان ماده 8/435 گرم به دست آمد.
کلید واژگان: ارتفاع از سطح دریا, بنه, چهارمحال و بختیاری, سقز, متغیرهای مورفولوژیکیThis research was performed in order to survey quantitative characteristics of Pistacia atlantica trees on gum production in the forests of Chaharmahal & Bakhtiari Province. At the first step, two elevation classes (1200-1600 m and 1600-2000 m) were choosen and trees selected in different DBH classes. Biometric characteristics of wild pistachio trees such as DBH, crown diameter, total height and bole height were used to assess the impact of gum production on wild pistachio trees. The gum was extracted from selected trees separately and weighted. The results showed that the mean of gum production is 571.9 g in each pistachio tree. Also, significant difference at 5% level between the factors of DBH and total height and at 1% level between crowns diameters were seen. The tree gender also showed a significant effect on the amount of gum production, so that the average production of gum in male and female trees were 608.1 and 354.8 g respectively. The results showed that there is no significant difference between amounts of gum production in different bole height.
Keywords: Altitude_Pistacia atlantica_Chaharmahal & Bakhtiari Province_Gum_Morphological variables -
پسته از جنس های درختی اصلی جنگل های زاگرس است و بنه (Pistacia atlantica Desf.) مهم ترین گونه این جنس محسوب می شود. این پژوهش با هدف بررسی وضعیت کمی و کیفی این جنس با تاکید بر گونه بنه در جنگل های استان چهارمحال و بختیاری انجام شد. پس از جنگل گردشی در سطح 307000 هکتاری جنگل های استان، تمام مناطق پراکنش تیپ های مختلف بنه، به صورت مشاهده ای بر روی نقشه های توپوگرافی 1:50000 مشخص شدند. محدوده های مشخص شده به صورت نقشه های رقومی درآمده و نقشه مقدماتی تیپولوژی بنه در جنگل های استان تهیه شد. شبکه آماربرداری بر روی تیپ های مختلف بنه به گونه ای طراحی شد که حداقل 30 قطعه نمونه در بزرگترین تیپ بنه قرار گیرد. با همین ابعاد شبکه، تعداد قطعات نمونه برای سایر تیپ ها محاسبه شد. در مجموع، 39 قطعه نمونه دایره ای 10 آری برداشت شد. نتایج نشان داد که بنه در شش تیپ جنگلی حضور داشت. تیپ بلوط- بنه با 84801 و تیپ بادام- بنه با 537 هکتار به ترتیب بیشترین و کمترین سطح را به خود اختصاص دادند. بیشترین تراکم بنه متعلق به تیپ بنه با 90 و کمترین آن مربوط به تیپ بادام- بنه با 20 اصله در هکتار بود. قطورترین و کم قطرترین درختان بنه به ترتیب در تیپ های افرا- بنه و بادام- بنه حضور داشتند. با توجه به حضور بنه در تیپ بلوط- بنه به عنوان گسترده ترین تیپ جنگلی در جنگل های استان، امکان کاشت و توسعه این گونه باارزش در توده های خالص و غالب بلوط در استان نیز وجود دارد.کلید واژگان: بادام, بلوط, تراکم, تیپ جنگلی, جنگل های زاگرسPistacia atlantica Desf. is one of the most important species in the Zagros forests. This research was conducted in order to investigate the quantitative and qualitative characteristics of pistachio forests in Chaharmahal and Bakhtiari province. At first, all of the forest regions were investigated and typology map of forests was made on 1:50000 map. Then the digital map of forest types was made. Sampling grid was established on the map, so that at least 30 plots were selected on the biggest type of pistachio. Using the same method, number of sample plots was calculated for other forest types. A total of 39 circle plots, each 1000 m2, were selected. The results indicated that Pistachio was present in 6 forests types. Quercus-Pistacia covering 84801 ha area was the largest type, while Acer- Pistacia was the smallest type that covered 537 ha. Pistachio type with 90 trees per hectare was the most dense forest type, while Amygdalus-Pistacia type with 20 trees per ha was the less dense type. The thickest and tiniest pistachio trees were recorded in the Acer-Pistacia and Amygdalus-Pistacia types, respectively. Considering the presence of pistachio in the vast and widest forest type of Quercus-Pistacia, we can plant this species in pure and dominant oak stands of the province.Keywords: Density, Forest type, Pistacia atlantica, Quercus, Zagros forests
-
بنه(Pistachia atlantica Desf.)یکی از گونه هایدرختی باارزش اکولوژیک در زاگرس است که به دلیل ارزش اقتصادی، نقش مهمی در حفاظت از منابع آب و خاک دارد. تولید دانه روغنی و امکان استخراج روغن از بذر یکی از مزیت های اقتصادی این گونه محسوب می شود. پژوهش پیش رو به منظور تعیین درصد روغن بذر درختان بنه در طبقات قطری مختلف ومعرفی ترکیبات شیمیائی به ویژه اسیدهای چرب روغن در جنگل های قلعه مدرسه لردگان در استان چهارمحال و بختیاری اجرا شد. ابتدا در دامنه قطری 10 تا 50 سانتی متر و با فاصله طبقه ای5 سانتی متری، تعداد سهاصله درخت در هر طبقه قطری انتخاب شد و با برداشت بذر آنها در پایان فصل رویش،اندازه گیریمقدار تولید بذر و روغن در هر طبقه قطری انجام شد. نتایج نشان داد که به طور متوسط تولید روغن برای هر درخت در طبقات قطری مختلفبه روش سوکسله 16/27 درصد و به روش مکانیکی 3/19 درصد است. بیشترین مقدار تولید روغن به روش سوکسله به میزان 1/32 درصد مربوط به طبقه قطری 45 سانتی متر وکمترین مقدار 48/23 درصد متعلق به طبقه قطری 40 سانتی متر بود. در روش تحت فشار بیشینه روغن استخراج شده 8/24 درصد مربوط به طبقه قطری 50 سانتی متر وکمینهاندازه روغن 85/16 درصد متعلق به درختان طبقه قطری 40 سانتی متر بود. تجزیه نمونه های روغن نشان داد که در مجموع 11 نوع اسید چرب شامل هفت اسید چرب غیراشباع اولئیک،ایزوسیس اولئیک، لینولئیک، لینولنیک،پالمیتولئیک، گادوئیک و بهنیک و چهار اسید چرب اشباع پالمیتیک، استئاریک، میرستیک و آراشیدیک در روغن بنه وجود دارد.کلید واژگان: ارزش اقتصادی, بنه, روغن میوه, زاگرس, سوکسلهWild pistachio (Pistachia atlantica Desf.) is one of the economically important woody species in Zagros region of Iran. Because of its economic importance, this species has an essential role in protecting soil and water resources. The possibility of seed oil extraction adds to the economic advantages of Pistacia atlantica. This study in Lordegan forests aims to determine the amount of seed production, oil percentage and chemical properties (e.g. fatty acid) to quantify the economic value of wild pistachio. Initially, 3 trees were selected in each diameter class ranging from 10 to 50 cm. The seeds of all trees were collected to measure the amount of seed and oil percentage in each diameter class. The Soxhlet analysis showed oil production of 27.16%, whereas rated 19.3% by using the mechanical analysis. Maximum oil production as measured by Soxhlet method was shown to be 32.1% for the diameter class of 45 cm. In addition, minimum production rate of 23.48% was recorded for the diameter class of 40 cm. The maximum seed oil of 24.8% was recorded by using the under pressure method in diameter class of 50 cm, while the same method resulted in the minimum oil amount of 16.85% in diameter class of 40 cm. The analysis of the samples revealed 13 fatty acids, including 7 unsaturated (Oleic, Iso-sic-oleic, Linoleic, Linolenic, Palmitoleic, Gadoleic, Behenic) and four saturated (Palmitic, Stearic, Miristic, Arachidonic) in oil extractedform Pistacia atlantica seeds.Keywords: Economic value, wild pistachio, seed oil, Zagros, Soxhlet
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشتههای مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته میتوانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که میخواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.