mehry kheirizadeh

رمان، یکی از انواع داستان است که در دوره ی معاصر، یکی از ابزارهای مناسب برایبه تصویر کشیدن مسائل و مشکلات زندگی بشر و بیان افکار، عقاید و اندیشه ها محسوب می شود. این فن، اجزا و عناصر گوناگونی دارد که هر یک دارای نقش و اهمیت خاصی در ساختار هنری آن هستند. عنصر درونمایه، که گاه از آن به فکر اصلی یا مضمون یا پیام داستان تعبیر می شود، یکی از عناصر اساسی داستان است. این عنصر، عبارت است از: دیدگاه و جهت گیری نویسنده، نسبت به موضوع داستان که مانند رشته ای در خلال اثر کشیده شده و ضمن ایجاد وحدت و هماهنگی، اجزا و عناصر داستان را به یکدیگر پیوند می دهد. نویسنده، این عنصر را به طور صریح یا غیرصریح به کار گرفته و فکر و اندیشه ی خود را از طریق آن به خواننده القا می کند. خواننده نیز می تواند به وسیله ی سرنخ های معینی آن را از لابه لای اجزا داستان، کشف کند و به فکر و اندیشه ی نویسنده پی ببرد.
در پژوهش حاضر، عنصر درونمایه در رمان «الطریق الطویل» اثر نجیب الکیلانی، نویسنده ی برجسته ی معاصر مصری، نقد و بررسی شده است. نویسنده در رمان مذکور به منظور طرح درونمایه از روش غیرصریح، بهره جسته و آن را در افکار و تخیلات شخصیت های رمان گنجانده است. طبق بررسی های به عمل آمده، برای کشف درونمایه در این رمان ده سرنخ وجود دارد که با دقت و تامل می توان این عنصر را از طریق آن ها استخراج کرد. بر همین اساس، استنباط می شود که رمان یادشده به دلیل برخورداری از عنصر درونمایه، رمانی تحلیلی و هدفدار است و نویسنده با خلاقیت و مهارت توانستهایده و عقیده ی خود را به مخاطب عرضه کند