negar gavanji
-
نشریه پترولوژی، پیاپی 55 (پاییز 1402)، صص 53 -90
مجموعه سنگ های آتشفشانی جنوب باختری طرود، بخشی از کمان ماگمایی سنوزوییک (ائوسن) در شمال پهنه ساختاری ایران مرکزی است. افزون بر روانه های آندزیتی و بازالتی، میان لایه های آهکی، آذرآواری ها (لیتیک توف، کریستال لیتیک توف) و اپی کلاست ها، این سنگ ها را همراهی می کنند. سنگ های بازالتی و آندزیتی سرشت کالک آلکالن پتاسیم متوسط دارند و با غنی شدگی از عنصرهای خاکی کمیاب سبک (LREE)، آنومالی منفی Nb-Ta-Ti و نسبت بالای LILE/HFSE شناخته می شوند. ویژگی های یادشده نشان دهنده پیدایش این سنگ ها در پهنه های فرورانشی (کمان آتشفشانی حاشیه قاره ای) است. سنگ های آتشفشانی بررسی شده محتوای SiO2 کم و مقدار Sr بالا دارند وبدون ناهنجاری چشمگیر Eu هستند و میزان Mg# آنها از 40 بیشتر است. این ویژگی ها نشان می دهند خاستگاه ماگمای اولیه سازنده آنها منبع گوشته ای غنی شده بوده است. تغییرات Rb/Y در برابر Nb/Y نشان دهنده غنی شدگی به علت مولفه های فرورانش و یا نقش آلایش پوسته ای در تحولات ماگمایی این سنگ هاست. برپایه بررسی های زمین شیمیایی، ماگمای مادر از خاستگاهی اسپینل لرزولیتی در ژرفای نزدیک به 80 تا 100 کیلومتر پدید آمده است که هنگام صعود ماگما، فرایندهای تبلور تفریقی و آلایش پوسته ای آن رادچار تغییر و تحول کرده اند.
کلید واژگان: سنگ های آتشفشانی, منبع گوشته ای, آلایش, فرورانش, سنوزوییک, طرودPetrology, Volume:14 Issue: 55, 2024, PP 53 -90The study area is located in the south of Damghan, 160 km south of Shahrood, and 17 to 30 km south of Torud village. The area geologically, lies in the Cenozoic magmatic belt, a part of the Alpine-Himalayan belt, in the north of the structural zone of Central Iran (Aghanabati, 2004). The Cenozoic magmatic belt has been studied by many researchers (e.g., Ghorbani, 2005; Khajehzadeh, 2009; Mardani-Beldaji, 2011; Tayefi, 2014; Yousefi, 2017). The volcanic rocks in the southern part of the Torud area have not been comprehensively studied. Therefore, it requires a detailed study. So, for the purpose of this study attempt has been made to investigate and to study the nature of magma, tectonic setting, and the petrogenesis of the volcanic rocks using the geochemical data of the whole rock. Also, the results of this study have been compared with some areas belonging to the Cenozoic Era located in the north of the structural zone of Central Iran.
Regional Geology:
The area under study in the Torud-Moalleman magmatic belt belongs to the Chah-Shirin-Sabzevar-Khaf magmatic complex, located in the western part of this magmatic complex. In this magmatic belt, the Eocene volcanic rocks, including the main volume of igneous rocks are basic to acidic in composition. The predominant rocks are basaltic to intermediate rocks. The Torud-Moalleman magmatic belt is mainly composed of volcanic rocks with a lithological composition consisting of olivine-basalt, basalt, andesite, and dacite rocks and their pyroclastic equivalents, as well as plastic and limestone interlayers.
Analytical methodsDuring field surveying, 50 samples of the volcanic rocks with the least alteration were collected. From these samples, 30 thin sections were prepared for microscopic studies and 11 samples were selected for ICP-MS geochemical analyses for minor elements and XRF for major elements and were sent to ACME Laboratory in Vancouver (Canada). GCDkit, Excel, and Corel Draw software were used to check the results obtained from the whole rock chemistry analyses and drawing diagrams.
Petrography:
The study rocks include volcanic rocks ranging from andesite to basalt. The basalts are dark gray to black in color with glomeroporphyritic, microlithic, sieve, and trachytic textures containing plagioclase and clinopyroxene as the main minerals. These minerals along with olivine and magnetite can also be seen in the form of microcrystals in the background of the rock, and their accumulation have created the glomeroporphyritic texture in these rocks. Secondary minerals are chlorite, iron oxide, zeolite (natrolite and analcime), calcite, and gypsum, filling the holes.The andesites are light gray to slightly dark with porphyritic and glomeroporphyritic textures and are dominated by amphibole (green and brown hornblende), plagioclase, and clinopyroxene as the main, biotite, iron oxide, sphene, and zircon. as the minor, as well as sericite, chlorite, calcite, and epidote as the secondary minerals.
Whole Rocks Chemistry :
The data obtained from the whole rock geochemical analyses display that the volcanic samples of the Torud area are classified as the andesite and basalt, placed mostly in the range of calc-alkaline series (medium potassium). LREE and LILE enrichment, HREE and HFSE depletion and Nb, Ta, and Ti negative anomalies of these rocks point to their formation in subduction zones. Also, as the tectonic diagrams display the rocks belong to the active continental margin. The rocks under study have mostly mantle origin and are derived from an enriched lithospheric mantle. The flat HREE patterns also show that melting occurred in the mantle, above the stability field of garnet. Therefore, the parent magmas were formed by the melting of spinel lherzolite at a depth of 80 to 100 km and evolved due to fractional crystallization as well as contamination caused by subducted sediments and the continental crust.
DiscussionThe rare elements pattern of the study rocks in spider diagrams show the cogenesis of these rocks and the role of differential crystallization as the main mechanism of their formation. Based on geochemical data, the study samples and compared volcanic rocks share similar characteristics. Therefore, the normalized REE patterns with chondrite (Nakamura, 1974) NMORB (Sun and McDonough, 1989) and MORB (Pearce, 1983), indicate the enrichment of LREEs (such as La, Ce) and LILEs (e.g., Ba, K, U, Pb, Cs) compared to HREEs and HFSEs (i.e. Nb, Ta, Ti, P) indicating that the rocks under study were formed in the active continental arc margin. The samples have no negative anomaly of Eu. Volcanic rocks with the age of late Eocene and Oligo-Miocene and basaltic to trachy-basaltic composition range from alkaline to sub-alkaline rocks and volcanic rocks with the age of middle Eocene with andesite to trachy-andesite composition have the nature of calc-alkaline.
ConclusionsThe volcanic rocks in the south of Torud, with calc-alkaline and medium potassium nature, are mainly composed of basalt and andesite characterized by LREE enrichment, negative Nb-Ta-Ti anomaly, and the high ratio of LILE/HFSE. These characteristics point to the formation of these rocks in the subduction zones.The rocks under investigation have low SiO2 content, high amounts of Sr, no significant Eu anomaly, and Mg# content greater than 40. These geochemical features indicate a mantle source for the studied volcanic rocks. The changes of Rb/Y versus Nb/Y show the enrichment by subduction components or crustal contamination in the magmatic evolution of these rocks. Based on the geochemical investigations, the productive magma originated from a spinel lherzolitic source at a depth of about 80 to 100 km; during the ascent of magma, as a result of fractional crystallization and contamination, the magma derived from the mantle has been enriched and gave rise to lithological diversity.
Keywords: volcanic rocks, mantle source, Contamination, Subduction, Cenozoic, Torud -
نشریه پترولوژی، پیاپی 29 (بهار 1396)، صص 109 -134توده گرانیتوییدی ظفرقند با گستره ترکیبی گابرو تا گرانیت و سن اوایل تا اواسط میوسن در 35 کیلومتری جنوبخاوری اردستان رخنمون دارد. این توده نفوذی درون سنگ های آتشفشانی و آتشفشانی-رسوبی ائوسن در پهنه ساختاری ارومیه-دختر جایگزین شده است. در این پژوهش، سازوکار جایگیری توده گرانیتوییدی ظفرقند به روش ناهمگنی پذیرفتاری مغناطیسی برای نخستین بار بررسی شد. برپایه بررسی های صحرایی، سنگ نگاری، تجزیه و تحلیل پارامترهای مغناطیسی اندازه گیری شده، توده نفوذی ظفرقند به 5 قلمرو تقسیم شده است. قلمروهای 2 و 4 گابرویی تا کوارتزدیوریتی و قلمروهای 1، 3 و 5 گرانودیوریتی تا گرانیتی هستند. برپایه همه شواهد، به ویژه شواهدی از آمیزش ماگمایی در مناطق مرزی قلمروهای دارای ترکیبات بازیک-حد واسط (گابرو تا کوارتزدیوریت) و قلمروهای دارای ترکیب های فلسیک تر (گرانودیوریت، گرانیت و تونالیت)، به نظر می رسد قلمروهای 2 و 4 منطقه های تغذیه کننده بوده اند. همچنین، نخست این قلمروها جایگزین شده اند و سپس در قلمروهای 1، 3 و 5، جریان های ماگمایی کم شیب بزرگ (یا چه بسا به صورت یک سیل) جایگزین شده اند. قلمرو 1 خود دارای دو زیرقلمرو A1 و B1 است. گفتنی است که در هنگام جایگیری این توده نفوذی، فرایندهای جدایش بلورین، آمیزش ماگمایی و آلایش پوسته ای در پیدایش و تحول آن سهیم بوده اند.کلید واژگان: ناهمگنی پذیرفتاری مغناطیسی, مناطق تغذیه کننده, سیل, ظفرقند, پهنه ساختاری ارومیه - دخترPetrology, Volume:8 Issue: 29, 2017, PP 109 -134Zafarghand granitoid pluton with compositional range from gabbro to granite and early to middle Miocene age cropped out in the 35 km of SE Ardestan. This pluton intruded in the Eocene volcanic and volcanosedimentary rocks of Urumieh - Dokhtar structural zone. In this research, for the first time, emplacement mechanism of Zafarghand granitoid pluton method has been investigated by using of anisotropy of magnetic susceptibility (AMS). Based on the field observations, petrography and interpretations of magnetic parameters Zafarghand pluton divided into 5 domains (1A, 1B, 2, 3 4 and 5). At first, 2 and 4 domains have been emplaced. They have lithological composition from gabbro to quartzdiorite and played role such as feeder zones. Then 1A, 1B, 3 and 5 domains by dominantly granodioritic granitic composition have been emplaced such as a big sill or low dip magma flow. It is should be mentioned that during emplacement of this pluton, fractional crystallization, magma mixing and crustal contamination participated in its generation and evolution.Keywords: Anisotropy of magnetic susceptibility_feeder zones_sill_Zafarghand_Urumieh - Dokhtar structural zone
-
نشریه پترولوژی، پیاپی 14 (تابستان 1392)، صص 65 -78توده گرانیتوئیدی ظفرقند با وسعت تقریبی 80 کیلومتر مربع با سن اوایل تا اواسط میوسن و طیف ترکیبی گابرو تا تونالیت، در 35 کیلومتری جنوب شرق اردستان رخنمون دارد. این توده نفوذی درون سنگ های آتشفشانی و آتشفشانی-رسوبی ائوسن پهنه ساختاری ارومیه -دختر نفوذ کرده است. برای نخستین بار، تغییرات ناهمگنی پذیرفتاری مغناطیسی (AMS) در توده گرانیتوئیدی ظفرقند با روش ناهمگنی پذیرفتاری مغناطیسی بررسی شده است. بر مبنای بررسی های انجام شده، مقادیر پذیرفتاری مغناطیسی میانگین (Km) (بر حسب μSI) گروه های سنگی مختلف توده ظفرقند بدین قرار است: گابروها 32536، دیوریت ها 23768، گرانودیوریت ها 18436، گرانیت ها 8067 و تونالیت ها 68. بنابراین، مقادیر Km از گابروها و دیوریت ها به سمت گرانودیوریت ها، گرانیت ها و تونالیت ها کاهش می یابد. گابروها دارای بیشترین و تونالیت ها دارای کمترین مقادیر Km هستند. مقادیر Km اندازه گیری شده بیانگر آن است که این توده گرانیتوئیدی در گروه گرانیتوئیدهای فرومغناطیس (معادل سری مگنتیت و گرانیتوئیدهای نوع I) جای می گیرد.
کلید واژگان: ناهمگنی پذیرفتاری مغناطیسی, گرانیتوئیدهای فرومغناطیسی, ظفرقند, اردستانPetrology, Volume:4 Issue: 14, 2013, PP 65 -78Zafarghand granitoid pluton with approximately 80 Km2 in the extent with early to middle Miocene age cropped out in 35 Km of SE Ardestan. The pluton composed mainly of gabbro to tonalite and intruded in the Eocene volcanic and volcanosedimentary rocks of Uroumieh-Dokhtar structural zone. For the first time، variations of anisotropy of magnetic susceptibility in Zafarghand granitoid pluton have been investigated by using anisotropy of magnetic susceptibility (AMS) method. Based on obtained data، the measured mean magnetic susceptibility values (Km in µSI) of the different rock groups of Zafarghand pluton are as follows: gabbros (32536)، diorites (23768)، granodiorites (18436)، granites (8068) and tonalites (68). Therefore، the Km values decrease from grabbros and diorites to granodiorites، granites and tonalites. Gabbros and tonalites have the highest and the lowest Km values، respectively. The measured Km values indicate that، the studied granitoid belongs to ferromagnetic type (according to magnetite series and I-type granitoids).Keywords: Anisotropy of magnetic susceptibility, Ferromagnetic granitoids, Zafarghand, Ardestan
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشتههای مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته میتوانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که میخواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.