roozbeh zare
-
موضوع این مقاله معرفی حوزه عمومی مباحث علم و دین و تبیین اهمیت آن است و هدف آن این است که ضرورت ورود جهان بینی توحیدی به چهارچوب نظری دانش تجربی را نمایان کند. برای تثبیت این هدف، در گام اول نشان داده ایم که ورود معارف غیرحسی به ساحت نظریه پردازی علمی اجتناب ناپذیر است و در گام بعدی استدلال کرده ایم که طبیعی گرایی روشی اولا یکی از مهم ترین مبانی علم جدید است و ثانیا با ارکان اساسی جهان بینی توحیدی قابل جمع نیست. در طول مقاله، پس از تعیین معانی مورد نظر برای «علم»، «دین» و «الهیات»، به این پرسش می پردازیم که «چرا الهیات با علم نسبت پیدا می کند؟ ». پس از آن، مراحل متنوعی که معرفت غیرحسی وارد فرایند نظریه پردازی علمی خواهد شد را تشریح می نماییم و در این بخش به برخی از آموزه های پذیرفته شده فلسفه علم نیمه دوم قرن بیستم نیز استشهاد خواهیم کرد. سپس طبیعی گرایی را تعریف کرده و جایگاه آنرا به عنوان یکی از مبانی بی بدیل علم تجربی جدید نمایان می کنیم و تبعات الهیاتی پذیرش آنرا به تصویر خواهیم کشید. نهایتا ناظر به تقابل طبیعی گرایی با خداباوری از یک سو و نادرستی طبیعی گرایی از سوی دیگر، ضرورت ورود جهان بینی توحیدی در فرایند شناخت طبیعت را تثبیت خواهیم کرد.
کلید واژگان: علم و دین, شناخت طبیعت, علم تجربی جدید, خداباوریThe issue of this article is to introduce the general field of science and religion and explain its importance. For this purpose, after defining the desired meanings for "science", "religion" and "theology", we address the question "Why does theology relate to science?". After that, we will describe the various stages that non-sensory knowledge will enter into the process of scientific theorizing, and in this section, we will refer to some of the accepted theses of the philosophy of science of the second half of the 20th century. Then, we will define naturalism and show its place as one of the irreplaceable foundations of the modern experimental science, and we will depict the theological consequences of its acceptance. Finally, looking at the contrast of naturalism with theism on the one hand and the falseness of naturalism on the other hand, we will establish the necessity of a monotheistic worldview in the process of understanding nature.
Keywords: monotheism, Science, Religion, Modern Science, Islamic philosophy -
فصلنامه قبسات، پیاپی 105 (پاییز 1401)، صص 51 -71
یکی از محورهای اصلی فلسفه دین، بحث از مفهوم خداست. تلقی های متنوعی درباره خدا وجود دارد که خداباوری توحیدی یکی از آنهاست. درون دیدگاه خداباورانه، دست کم دو تصویر کلان از خدا ارایه شده است: 1) خداباوری کلاسیک؛ 2) خداباوری شخص وار. خداباوری کلاسیک دیدگاه رسمی ادیان ابراهیمی بوده، توسط متفکران برجسته ای مانند ابنسینا، آکوییناس و مایمنیدز، طرح و از آن حمایت شده است. اما به ویژه در دهه های اخیر، تصویر دیگری از خدا در میان خداباوران ارایه شده که در این نوشته از آن با عنوان خداباوری شخص وار یاد می شود. کلیت این دیدگاه مورد حمایت شماری از برجسته ترین فیلسوفان خداباور معاصر از جمله پلنتینگا، سویین برن و کریگ است. نزاع اصلی میان این دو تصویر در تغییرپذیر یا تغییرناپذیردانستن خداست که پای صفات دیگری مانند بساطت را پیش می کشد. توجه به این تمایز می تواند زمینه تطبیق خداباوری مورد نظر حکمای مسلمان را با جریان اصلی خداباوری معاصر در مسیله مفهوم خدا فراهم نماید. در این مقاله دو تلقی کلاسیک و شخص وار از خداباوری طرح شده و تمایزی که در برخی مباحث فلسفه دین بر این تفکیک بار می شود، تشریح می گردد.
کلید واژگان: خداباوری کلاسیک, خداباوری شخص وار, مفهوم خدا, تغییرناپذیری خدا, بساطت خداQabasat, Volume:27 Issue: 105, 2022, PP 51 -71Faitheists consider faith to be self-founded and based on internal components, which derives its validity from sources of knowledge other than reason. Whether faith does not need reason or is in conflict with reason, or whether the epistemological and metaphysical domains of faith and reason are separate. C. S. Lewis proposes another kind of faithism, according to which, although faith is rational based on rational reasoning in the first step, after the realization of faith and person’s devotion to God, he no longer is not interested in reason and evidence against faith, and is right in this matter; Because there, one should listen to the unseen and faith is no longer a part of scientific issues which scientist must always be aware of the agreeable or opposed evidence. The most important challenge of this approach in escape from reason of faith is the failure to explain the two stages of faith, and it is not clear what the essential and existential relationship between faith based on reason and faith based on stubbornness. If the truth of faith is the belief based on rationality, the faith of the second stage does not have an independent truth. If the truth of faith is disregarding the opposite evidence, then its initial rationality is meaningless. This article seeks to explain and analyze Lewis's point of view by rereading his foundations and claims. This research is organized in a descriptive-analytical way and based on the analysis of the theory's internal coherence and its consistency with previous philosophical foundations.
Keywords: Faithism, Stubborn in Belief, rationality, Witness, C. S. Lewis -
الهیات طبیعی در دوره معاصر وارد مرحله جدیدی شده و بر شواهد تجربی و یافته ها یا تنگناهای تبیینی علوم جدید در این پروژه تاکید تام می شود. از سوی دیگر، خداباوری زخم خورده راهبردی است که در آن از مجهولات معرفتی زمانه به نفع وجود خدا و نقش مباشر آن در تحقق آن پدیده مجهول استدلال می شود (خدای رخنه ها). از آنجاییکه راهبرد خدای رخنه ها به یک اندازه میان خداباوران و منتقدان آنها مردود است، محققان پروژه الهیات طبیعی معاصر تلاش می کنند تا نشان دهند که خدای پروژه آنها از سنخ خدای رخنه ها نیست. در این مقاله چهار ایراد اصلی که راهبرد خدای رخنه ها با آنها مواجه است و راه حل های پیشنهادی آنها، گزارش و نهایتا تکلیف دو مسیله تعیین شده است: 1) تفکیک مسایل یا پرسش های مرزی از مسایل علمی به رسمیت شناخته شده و معیاری با درنظر داشتن تعریف حکمای مسلمان از مسایل فلسفی برای آن تفکیک ارایه شده است. 2) نحوه فاعلیت عوامل فراطبیعی و از جمله خداوند در جهان طبیعت از منظر حکمت اسلامی به صورت جامع تصویر شده و مبتنی بر آن، هم پروژه الهیات طبیعی معاصر مردود اعلام شده و هم پروژه رقیب آن (طبیعت گرایی). نوآوری اصلی مقاله، تبیین و تاکید بر نقش مباشر فاعل فراطبیعی در تحقق هر رویداد طبیعی است.کلید واژگان: فعل خدا در طبیعت, پرسش های مرزی, طبیعت گرایی, فلسفه اسلامی, علیتNatural theology has entered a new phase in the contemporary period and empirical evidence or explanatory gaps of the new natural sciences take a significant role in this project. On the other hand, Theism has been wounded by a strategy in which the epistemological unknowns were argued in favour of the existence of God (God of the Gaps). In this article, the problems faced by the strategy of the god of the gaps and their proposed solutions are reviewed, and accordingly, two points have been declared: 1) Separation of boundary or limit questions from scientific questions are recognized and accepted, then a criterion is provided for this distinction based on the definition of Muslim philosophers for philosophical statements. 2) The activity of supernatural agents, including God, is comprehensively portrayed from the perspective of Islamic wisdom, and based on it, both the contemporary natural theology and its rival project (naturalism) have been rejected.Keywords: Divine Action, Limit questions, naturalism, Islamic philosophy, Causation
-
علم جدید نقش منحصر بفرد و غیر قابل انکاری در شکل گیری تمدن جدید دارد. موفقیت این حوزه معرفتی بشر در حل مسایل معرفتی دامنه موضوعات خود و دستاوردهای عملی آن در بهبود وضع زندگی بشر، به تدریج، منجر به شکل گیری آموزه ای گردید که به دنبال تعمیم مرزهای علم به سایر حوزه های معرفت یا زیست انسانی است. اصطلاحا به این آموزه «علم گرایی» می گویند. هدف این مقاله به دست دادن تصویری روشن از مدعای علم گرایی، انواع مختلف آن و نسبت آن با سایر مفاهیم مرتبط می باشد. بدین منظور، در ابتدا تاریخچه تکوین این ایده مرور شده و پس از آن انواع مختلف آن بیان شده است؛ بحث از انواع علم گرایی با تعیین وجه جامع آن پایان یافته است. در گام بعدی، مفاهیم اصلی مرتبط با این آموزه فهرست شده و وجه مشترک میان سه مفهوم اصلی مرتبط با علم گرایی بیان شده است و نهایتا مقاله با نسبت سنجی دو آموزه علم گرایی و طبیعی گرایی به پایان رسیده است.
کلید واژگان: طبیعی گرایی, فیزیکی گرایی, مادی گرایی, تقلیل گرایی, مکانیکی گراییJournal of Zehn, Volume:23 Issue: 1, 2022, PP 127 -157IntroductionModern science has a unique and undeniable role in the formation of a new western civilization. The success of this modern type of human inquiry in solving epistemological problems within the scope of its subject matter and its practical achievements in improving many aspects of human life gradually led to the formation of a doctrine that seeks to extend the boundaries of science and the scientific method to other fields of human knowledge or other aspects of human life. This doctrine is called "scientism".
MethodThe purpose of this article is to introduce a clear picture or conceptual schema of the doctrine of scientism, distinguish its different types clearly and ultimately propose an integrated or comprehensive version of that doctrine. It is claimed that this task only could be done completely by showing the relation of scientism with other related concepts. These concepts together make a family resemblance through which the claim of scientism could be understood rightly. So some other doctrine like Naturalism, Physicalism, Materialism, Reductionism, and Mechanism is also described briefly and finally focused on the synthesis of epistemic scientism and methodological naturalism.
FindingAccording to the close correlation between scientism and the modern notion of science, this paper begins with the history of the generation and development of the idea of scientism and traces it back to the 17th century when modern science was generated. Then different types of scientism are formulated and the discussion of the types of scientism was ended up with a comprehensive definition. Epistemic scientism is declared as the comprehensive notion of scientism which claims that any true knowledge or genuine explanation should be gained through the method of science. In the next step, the main concepts related to this doctrine are listed and the similarities between them are stated, finally, naturalism proposes as the most important and modified version of the idea lies behind all these related concepts. So naturalism is analyzed carefully and the two branches of naturalism (i.e. Methodological Naturalism and Ontological or Metaphysical Naturalism) are distinguished and discussed. It is claimed that the hardcore scientific method is restricted by methodological naturalism that states the neutrality of scientific explanation according to supernatural entities. Methodological Naturalism takes the role of the regulatory principle for the scientific method.
Conclusionit is summed up that scientism leads to impermissible expansion of science and cannot also make a suitable justification for science itself. Naturalism also ends up with an incomplete explanation for natural phenomena. The synthesis of scientism and naturalism also implies atheism and cannot be compatible with the theistic worldview. Also, we should not equate modern science and empirical knowledge or sense data. Modern science is a modified system that is based on some philosophical premises like naturalism. These premises are given a priory and as a dogma that also challenges the position of empirical knowledge.
-
نشریه پژوهش های فلسفی، پیاپی 38 (بهار 1401)، صص 287 -314مسئله اصلی این مقاله، نحوه جمع میان موجبیت و مسیولیت اخلاقی است (مسئله کلاسیک اراده آزاد). این مسئله از آنجا ناشی می شود که ما با سه شهود به ظاهر ناسازگار مواجه ایم اول آنکه مسیولیت اخلاقی و پاسخگو بودن در مقابل رفتارهایی که انجام داده ایم، نیازمند آزادی است و کسی را نمی توان برای انجام کاری که هیچ گزینه بدیلی در قبال آن نداشته، بازخواست کرد؛ دوم آنکه دستکم در برخی از کارهایی که انجام می دهیم، آزادی رفتار داریم، و می توانستیم آنها را ترک کنیم یا به گونه ای دیگر انجام دهیم؛ سوم آنکه هر چیزی که اتفاق می افتد، و از جمله کنش های آزاد ما، علت یا دلیلی دارد که با وجود آن علت، اتفاق دیگری محقق نمی شود. برای پاسخ به این مسیله، ابتدا معانی اختیار و اراده را مرور می کنیم و پس از آن، آموزه موجبیت مبتنی بر اصل علیت و قوانین طبیعت تبیین خواهد شد، و برای تثبیت آن، ادله ای ارایه می شود. در گام بعدی، مسئله کلاسیک اراده آزاد را به دو مسئله می شکنیم و راه حل ابن سینا برای هریک را ارایه می کنیم. نهایتا نمایی کلی از نظریه کنش سینوی مورد بازسازی قرار می گیرد. ادعای نویسندگان این است که راه حل سینوی به مسئله کلاسیک و نظریه کنش مبتنی بر آن، از مناسب ترین راه حل های این مسئله جدی است.کلید واژگان: موجبیت, اراده آزاد, سازگاری, نظریه کنش, ابن سیناThe main issue of this article is how to harmonize determinism and moral responsibility (the classic problem of free will) by reconsidering the philosophy of Avicenna. Certainly, Avicenna believes in determinism and in various works has emphasized the necessity of the effect by its sufficient cause. Avicenna, on the other hand, certainly believes in the moral responsibility of autonomous agents, including human beings. We have shown in the first step that he denies free will in the libertarian sense (the ability to do otherwise) for any agents; Because this notion of free will requires objective possibilities and is not compatible with causal determinism. Avicenna has identified a new type of voluntary agent who does not need to have an over-intentional intention to do something. Here, he looks very similar to proponents of agent causation; His idea, however, was not intended to defend a libertarian notion of free will, but to get rid of the challenge of the infinite regress of wills. Hence, Avicenna can be considered one of the few proponents of the "compatibilist agent causation." In the second step, an overview of Avicenna's theory of action is drawn. Here, in particular, emphasis is placed on the activity of the soul in the stages of the causal process leading to action, and the quality of these activities is introduced as a criterion for the morality degree of the agent..Keywords: determinism, moral responsibility, free will, Action Theory, Avicenna
-
نظریه تطور، از بدو انتشار موجی از مخالفتهای فلسفی و دینی را برانگیخت. تفسیر متعارف امروزین این نظریه نیز در چالش با خداباوری تلقی میگردد. طبیعی است که تلاشهایی از بدو پیدایش این نظریه تا به امروز در راستای نشان دادن سازگاری یا ناسازگاری دعاوی این نظریه با آموزههای دینی صورت گرفته است. الیوت سوبر، فیلسوف زیستشناسی برجسته معاصر، روایت بدیعی از نسبت تطور و خداباوری ارایه نموده است. او میکوشد با نشان دادن خصلت احتمالاتی نظریه تطور، سازگاری آن را با وجود عوامل پنهان تعینبخش (و از جمله خدا) نشان دهد و از سوی دیگر، نسبت ادعای هدایتنشده بودن جهشهای زیستی را با خداباوری بررسی کند. دستاورد نهایی بررسیهای او این است که نظریه تطور، نسبت به دعاوی خداباورانه خنثاست و بنابراین ضوابط طبیعتگرایی روششناختی را رعایت میکند. در این مقاله، موضع سوبر تشریح شده و نهایتا مورد ارزیابی قرار گرفته است. به نظر میرسد تصویری که او از هدایتنشده بودن تطور مبتنی بر شواهد تجربی ارایه میکند، ناتمام است و او بهصورت نابجا از جهشهای هدایتنشده به تطور هدایتنشده منتقل شده است.
کلید واژگان: تطور, طبیعت گرایی, خداباوری, داروینیسم, الیوت سوبرThe theory of evolution gave rise to various philosophical and religious oppositions from the very onset. The conventional modern interpretation of this theory is also regarded in opposition to theism. Naturally, some attempts have been made, since the emergence of this theory, to show the consistency or inconsistency of the claims of this theory with religious doctrines. Elliot Sober, the prominent contemporary biological philosopher, has offered a novel account of the relationship of the evolution theory and theism. He attempts to show the presumptive nature of that theory and prove its consistency with the existence of the hidden determining factors (including God) on the one hand, and investigate the relationship between the claim of unguided nature of the biological mutations and theism on the other hand. The final achievement of his investigations is that the evolution theory is neutral regarding the theistic claims and thus observes the naturalistic methodological rules. In this article, we have expounded Sober’s position and have finally evaluated it. It seems that the image he presents of the unguided nature of evolution based on empirical evidences is incomplete, and he has unduly been transferred from unguided mutations to unguided evolution.
Keywords: evolution, naturalism, theism, Darwinism, Elliot Sober -
در ادبیات معاصر فلسفه تحلیلی ، اصل دلیل کافی به واسطه نتایج مناقشه برانگیز آن ، مورد حمله قرار می گیرد. از میان این نتایج ، آن چه بیش از همه اساسی تلقی می شود ، ضرورت انگاری (شکست موجهات). است. همه ما بر این باوریم که امور ممکنی پیرامون ما وجود دارند که می توانستند به گونه ای دیگر باشند؛ حال پرسش این است که اگر هر چیز ، علتی کافی داشته باشد ، آیا جایی برای وجود اشیای امکانی باقی خواهد ماند یا همه چیز ضروری خواهد شد؟ در مواجهه با این مسئله ، پاسخ های متنوعی شکل گرفته که در متن مقاله به آنها اشاره شده، اما آن چه در این مقاله بر آن تاکید کرده ایم ، اولا ، تبیین دقیق ایراد ضرورت انگاری با بیان یکی از قائلین اصلی آن (پیتر ون اینوگن) و ثانیا ، پاسخی مبتنی بر انکار ضرورت علی از جانب یکی از مهم ترین پژوهشگران این عرصه (الکساندر پراس) به عنوان راه حل این مسئله است. در نهایت ، راه حل فیلسوفان مسلمان را با محور قرار دادن ابن سینا طرح کرده ایم که بدون انکار ضرورت علی ، ایراد ضرورت انگاری را پاسخ می دهند.[1]کلید واژگان: اصل دلیل کافی, ضرورت انگاری, شکست موجهات, پیتر ون اینوگن, الکساندر پراسIn contemporary analytic philosophy, the principle of sufficient reason (PSR) has been attacked due to its controversial results. Among these results, necessarianism (modal collapse) is the most significant one. Indeed, our intuition indicates that there are some things around us which are contingent which means that they could be in another way. Accepting the PSR seems to conflict with this common intuition; if all things have a sufficient reason, is it possible to have contingency or would all things be necessary? In response to this problem, several answers have been presented which we will recount briefly in this paper , nevertheless the main points that we have emphasized in this paper are: 1. explaining the problem of necessarianism based on the text of one of the pioneer thinkers in this regard (Van Inwagen) who refuted the principle and 2. an answer to this problem from one of the most important researchers on the issue (Pruss) who tries to solve the problem by denying causal necessity. Finally, we examine the solution of Muslim philosophers especially Ibn-Sina (Avicenna) who solved the problem without refuting causal necessity.Keywords: Principle of Sufficient Reason (PSR), Necessarianism, Modal Collapse, Peter Van Inwagen, Alexander Pruss
-
تبیین را پاسخ به پرسش از چرایی اشیاء تلقی می کنند، و تبیین نهایی پاسخ به این پرسش است که چرا اساسا چیزی وجود دارد در عوض این که هیچ چیز نباشد؟ در این مقاله، پس از ذکر توضیحاتی درباره تبیین و تبیین نهایی، اهمیت تبیین نهایی تشریح می گردد، و پس از آن نشان خواهیم داد که جست وجوی تبیین نهایی در علوم طبیعی، علی الاصول، بی نتیجه خواهد بود. نهایتا تقریری از تبیین نهایی مبتنی بر وجود یک موجود ضروری ارائه خواهد شد. در تمامی این فرایند، بحث را ناظر به موضع تیموتی اکانر، متافیزیک دان برجسته معاصر، پیش خواهیم برد و آرای او را درباره مسائل مذکور تشریح می کنیم. تلاش در جهت نشان دادن اهمیت تبیین نهایی و ارائه الگویی برای آن مبتنی بر برهان کی هان شناختی از ویژگی های بارز دیدگاه اکانر است. از نظر او وجود زنجیره ممکنات هنگامی تبیینی کامل پیدا می کند که نهایتا مبتنی بر وجود موجودی ضروری شود. اکانر برای گریز از ضروری انگاری ممکنات، از نظریه اختصاصی خود در زمینه علیت عامل استفاده می کند و دارای اراده بودن موجود ضروری را مجرای ورود گزینه های بدیل در فرایند آفرینش ممکنات در نظر می گیرد. مباحث اکانر در این موضوع حاوی نکات بدیع و قابل استفاده است، هرچند همه وجوه آرای او نیز قابل پذیرش نیست. به طور خاص، تصویر فعل ارادی که اکانر ارائه می دهد در این مقاله مورد پذیرش قرار نگرفته است.کلید واژگان: تبیین نهایی, برهان کیهان شناختی, تیموتی اکانر, اصل دلیل کافی, ضرورتUsually, an explanation regarded as the answer to Why questions and therefore the ultimate explanation is to be the answer to the question of “why there is anything rather than nothing?”. In this article after clarifying the notion of explanation and ultimate explanation, first of all, the rational role of seeking for ultimate explanation is confirmed and then argued that an ultimate explanation, by principle, never obtained in the realm of scientific explanations. Scientific explanations, although fruitful and inevitable, deal with contingency and this remains the intelligible question of why there is so. Demanding an ultimate explanation can only be satisfied in the realm of metaphysics, as the ultimate question is also a metaphysical question. The most acceptable kind of such an explanation is to explain contingency with necessity. During the process of this article, the focus is on O'Connor’s ideas and his thoughts are described and analyzed through the investigation of the problem of ultimate explanation. We found some useful ideas in O’Connor’s approach especially his treatment with the problem of ultimate explanation and using it as a proof for God existence regarded as a kind of Leibnizian cosmological argument. But his special notion of agent causation that he uses to conquest the objection of modal collapse doesn't seem to be acceptable.Keywords: Ultimate Explanation, Cosmological Argument, Timothy (Tim) O'Connor, Principle of Sufficient Reason (PSR), Necessity
-
طراحی هوشمند به عنوان یک جنبش اجتماعی با انتقادهای فیلیپ جانسون به طبیعت گرایی و داروینیسم و همراهی او با افرادی همچون مایر، دمبسکی و بیهی و حمایت فیلسوفانی همچون پلنتینگا، مورلند و کریگ در دهه آخر قرن بیستم شکل گرفت. در نگاه آنان طراحی هوشمند یک برنامه پژوهش علمی با مشارکت دانشگاهیان است که نشان خواهد داد بر عالم یک طراحی هوشمند حاکم است. سوبر به عنوان یکی از منتقدان طراحی هوشمند معتقد است که طرفداران ایده طراحی هوشمند گرفتار تطبیق های ناقص در مورد پدیده ها هستند. از نظر او طراحی هوشمند شرط آزمون پذیری را ندارد و در نتیجه قابل ورود به عرصه علمی و تحقیقاتی نیست. در این مقاله نشان داده شده که اولا تصویر او از آزمون پذیری کامل نیست. ثانیا طراحی هوشمند، می تواند، با ملاحظاتی، همان معیار سوبر را نیز تامین کند. اساس اشکال او ناشی از تصور نادرستی است که از وجود یک طراح هوشمند فراطبیعی دارد. نقد نخست این مقاله را می توان، علاوه بر یک تقریر قیاسی معتبر از کبرای برهان نظم، انتقادی بر طبیعت گرایی روش شناختی نیز در نظر گرفت.کلید واژگان: طراحی هوشمند, الیوت سوبر, برهان نظم, برهان تنظیم ظریفIntelligent Design (ID) is an attempt to defend the idea that the order of nature bears marks of its Creator. This image of the concept has a historical root in ancient Greek philosophy. ID argues that science and theology support each other, when they are rightly understood. Under the influence of investigations of modern sciences especially biology and cosmology- ID became the most serious battle in contemporary debates between theists and atheists. In this article, after an introduction for describing ID in general, Sobers view point on the subject is described and criticized. Sobers main claim is that ID is not testable and so should be rejected from scientific enterprise. In this article, we show that (1) his notion of testability is not complete and (2) ID can satisfy the testability criterion with some considerations. Sober's critics mainly underlie his notion of designer (divine) intervention in nature. The first response of this article is not only a deductive proof for ID, but also a critique of methodological naturalism.Keywords: Intelligent Design, Elliott Sober, Testability, Design Argument, Fine, Tuning Argument
-
مسئله حدوث عالم از دیرباز مطمح نظر حکما و فلاسفه بوده است؛ این مسئله در حوزه تفکر اسلامی، به دلیل ارتباطی که با مضامین دینی داشته است، مورد توجه و بررسی بسیار قرار گرفته است؛ به گونه ای که چندین نظریه برای به تصویر کشیدن حدوث عالم از سوی متفکرین مسلمان در طول تاریخ تفکر اسلامی و در عرصه های کلام، فلسفه و عرفان، طرح شده است.
صدرالمتالهین در عین التزام به چارچوب مباحث فیلسوفان گذشته، به فضل نظریه حرکت جوهری، تصویری بدیع از حدوث زمانی عالم ارائه نموده است. از طرف دیگر، مرحوم علامه طباطبائی در باب حدوث زمانی عالم دارای نظری دو وجهی است؛ ایشان از سویی، همنوا با صدرالمتالهین، قائل به حدوث تجددی تک تک اجزای عالم هستند و از سوی دیگر، بر خلاف صدرا، کل عالم را نیز حادث زمانی می داند.
در این مقاله، پس از ذکر پاره ای مقدمات، نظریه ملاصدرا و علامه طباطبائی در باب حدوث زمانی عالم طرح شده است و پس از نشان دادن وجوه اشتراک و تمایزشان، مورد ارزیابی قرار گرفته است.
کلید واژگان: حدوث زمانی, قدم زمانی, عالم طبیعت, صدرالمتالهین, علامه طباطبائیOntological Researches, Volume:4 Issue: 7, 2015, PP 123 -137The temporality of the world is a historical issue which has been considered by philosophers and theosophists. This matter in Islamic thought, because of its relation to religious contents, has been attractive issue as if it leads to several viewpoints among Muslim thinkers throughout the Islamic history and has been discussed in the philosophy, mysticism and theology.Mulla Sadra has accepted main streamlines of his ancestors’ doctrine at once; he has delivered a creative doctrine on temporality of the world by his doctrine of substantial motion. Moreover, Tabatabaei has twofold perspective on the subject in question. He has accepted Mulla Sadra’s doctrine on renewal origination of all segments of the world, on the one hand, and contrary to Mulla Sadra, he believes in temporality of the world as a whole, on the other hand. At this paper after some introduction, we have explained Mulla Sadra and Tabatabaei’s Ideas on temporality of the natural world and evaluated their thought.Keywords: Temporal Origination, Temporal Eternity, Natural World, Mulla Sadra, Tabatabai -
بحث از واقع گرایی و پاد واقع گرایی از مباحث مهم فلسفی است که در طی تاریخ تفکر بشر، اهمیت خود را حفظ کرده است. بحث از این مسئله با پیدایش شاخه های جدید فلسفه، و به ویژه فلسفه های مضاف، اشکال متفاوت و بدیعی به خود گرفته است. در حوزه فلسفه علم، بحث از واقع گرایی به سبک خاصی مطرح شده و مباحث گوناگونی را درپی داشته است. در این مقاله، نظریه ابتکاری پیتر کوزو با عنوان «واقع گرایی واقع بینانه» ابتدا با استناد به کتاب او طرح و در ادامه بررسی می شود.
کلید واژگان: واقع گرایی, واقع گرایی معرفت شناختی, واقع گرایی متافیزیکی, فیزیک جدید, متافیزیک علمRealism and Anti-Realism debate is one of the philosophical problems that remain prominent during the history of human''s thought. The discussion of this issue reaches to new and varied forms under the light of contemporary branches of philosophy especially second order philosophies. In philosophy of science، this debate is discussed in a narrow especial sense that entails some various discussions. In this article، Kosso''s innovative thesis of «Realistic Realism» is described and criticized.Keywords: realism, epistemological realism, ontological (metaphysical) realism, modern physics, metaphysics of science -
ویلیام لین کریگ (William Lane Craig)، فیلسوف و متاله شهیر امریکایی، به عنوان احیا کننده نوع خاصی از براهین کی هان شناختی شهرت یافته؛ او این برهان را «برهان کی هان شناسی کلامی» (kalam cosmological argument) نامیده است. رکن اساسی این برهان، آغازمندی یا حدوث زمانی جهان است. کریگ به منظور اثبات این مقدمه اساسی برهان خود، به چهار دلیل متوسل شده که دو تای آن ها پیشینی (فلسفی) و دو تای دیگر پسینی (علمی) هستند. در این مقاله، پس از طرح تصویر مورد نظر کریگ از آغاز جهان، یکی از استدلال های پیشینی و یکی از تاییدات تجربی او به نفع آغازمندی طبیعت طرح شده و مورد ارزیابی قرار گرفته است. درنهایت چنین نتیجه گیری شده است که، به رغم آن که تصویر کریگ از آغاز عالم تصویری منسجم و سازگار است، دلایل او توانایی اثبات تحقق خارجی آن را ندارد.
کلید واژگان: کریگ, حدوث زمانی, قدم زمانی, نامتناهی, عالم طبیعتBeginning of Nature in Craig's Ideas through Introduction and Study of One of His a Priori ArgumentsThe well-known American philosopher and theologian، William Lane Craig has been known as the reviver of a particular cosmological argument which he calls «Kalam cosmological argument». The main part of this argument is that the universe has some temporal beginning (temporal origination). To prove this important premise of his argument، Craig appeals to four reasons two of which are a priori (philosophical) and two others are a posteriori (scientific). In the present article، after depicting the beginning of the universe as Craig thinks، one of his a priori arguments for this claim is introduced and assessed. Finally، the article comes to the conclusion that، though Craig''s picture of the beginning of the universe is consistent and coherent، it is not able to prove that such a picture may be realized in the external world.Keywords: Craig, temporal origination, temporal eternity, infiniteness, the world of nature
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشتههای مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته میتوانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که میخواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.