seyed mohammad moosavi bojnourdi
-
پژوهشنامه متین، پیاپی 102 (بهار 1403)، صص 49 -77در حوزه حقوق ثبت، ثبت الکترونیکی وکالت در ایران، در اجرا، متفاوت با گذشته و در ساختاری نوین، از قوانین و آیین نامه های جدید تبعیت کرده در دستورالعمل نحوه استفاده از سامانه ثبت الکترونیک اسناد، الزامی برای آگاهی موکل و وکیل به عزل و استعفا گذاشته نشده است. در حقوق آمریکا نیز اگرچه قانون نمونه سردفتران، قواعدی را پیرامون ثبت الکترونیک تبیین نموده؛ اما موضوع مهم ثبت الکترونیکی نمایندگی و انحلال آن، مسکوت مانده و صرفا قواعد عام قانونی حاکم است. قول مشهور فقهای امامیه و امام خمینی با دستورالعمل نحوه استفاده دفاتر اسناد رسمی بر لزوم آگاهی وکیل همسو است. در این پژوهش با روش کتابخانه ای، ماهیت انحلال ارادی وکالت از دیدگاه فقه و حقوق، مورد واکاوی تطبیقی- تحلیلی قرارگرفته و این نتیجه حاصل شده است که با استقرار نظام ثبت الکترونیکی و اهمیت موضوع اعلام و اطلاع صریح اراده موکل و وکیل از عزل یا استعفا یا انجام مورد وکالت به منظور حفظ امنیت روابط حقوقی اشخاص و کاهش تنازعات حقوقی و رفع کاستی های نظام حقوقی ایران بافراهم ساختن سازوکار قانونی می بایست از طریق سامانه عدل ایران (ثنا) با ارسال ابلاغ الکترونیکی واقعی و در فوریت، موکل و وکیل از عزل و استعفا و مرتفع گشتن و یا هر حکایت دیگری در وکالت مطلع گردیده و اشخاص ثالث نیز با بررسی و تصدیق اصالت سند از درگاه سازمان ثبت اسناد و املاک کشور ازمراتب حکایات عارض بر سند وکالت آگاه گردند و با این عملکرد، معاملاتی که به سبب عدم اطلاع وکیل از عزل خود در انجام مورد وکالت، ناشی می شود کاسته شده و بی گمان چشم انداز مثبتی در کاهش دعاوی قضایی در این موضوع خواهیم داشت.کلید واژگان: استعفای وکیل, ثبت الکترونیکی اسناد, حقوق ایالات متحده آمریکا, فقه مقارن, وکالتMatin, Volume:26 Issue: 102, 2024, PP 49 -77The online registration of advocacy in Iran in practice is different from the past and has a new structure and follows new bylaws in the field of registration rights. There is no necessity for the awareness of the lawyer and client regarding the dismissal or resignation in the instruction for using E-deeds registration websites. In American Law, although the Law of the Notary Public has envisaged some rules regarding online registration, the issue of online registration of advocate and its dissolution has not been mentioned and has only mentioned some general rules. The prevailing viewpoint of the Imamiya jurisprudents and that of Imam Khomeini has similar approach with the instruction of the enforcement of notary instructions regarding the necessity of the awareness of the advocate. The nature of the voluntary dissolution of the advocacy from the viewpoint of jurisprudence and law has been comparatively studied in this research. The findings of this research show that with the establishment of the Online Registration System, and the significant issue of the announcement and explicit information of the client and advocate of dismissal or resignation or implementation of the delegated subject, in order to protect the security of the legal relations of the people and reduce legal disputes and remove the shortcomings of the Iranian legal system, the advocate and the client must be immediately informed through electronic notification about dismissal or resignation or withdrawal or any other issue related to the advocacy by improving the legal mechanisms through ADLiran.ir (Sana)Website. The third persons too should be able to receive information about the authenticity of the documents and deeds through the website of the State Organization for Registration of Deeds and Properties. Thus, the number of the deals that are carried out due to the lack of awareness of the advocate of his/her dismissal will be reduced and the number of legal lawsuits too will be reduced.Keywords: American Law, Advocacy, Advocate’S Resignation E-Deeds Registration
-
یکی از قواعد فقهی فراگیر که در بسیاری از مسایل سیاسی و اجتماعی بدان استناد می شود، قاعده لا ضرر است. به رغم اتفاق نظر فقهای شیعه و سنی در کلیت و مبنای قاعده لا ضرر، فقها در برداشت از احادیثی که در این باب واردشده، اختلاف نظر دارند. مبنای این پژوهش بررسی و مداقه در نظرات شیخ انصاری، بنیان گذار مکتب نفی و امام خمینی، بنیان گذار مکتب نهی، است. در این تحقیق پس از تبیین و تحلیل این دو نظریه، به نتایج حاصل از هر نظریه و کاربرد آن ها در احکام شرع پرداخته شده است. ازنظر شیخ انصاری و بیشتر فقیهان حکمی که از عمل به آن ضرری بر بندگان وارد آید در اسلام وضع نشده است. امام خمینی از فقیهان معاصر از زوایای گوناگون به این قاعده پرداخته و دیدگاه نو و تازه ای ارایه نموده است. درصورتی که دیدگاه ایشان را بپذیریم، قاعده لا ضرر دیگر به عنوان یک قاعده فقهی مطرح نیست؛ بلکه حکم حکومتی و سیاسی است.
کلید واژگان: ضرر, ضرار, قاعده لا ضرر, مکتب نهی, مکتب نفیMatin, Volume:22 Issue: 89, 2021, PP 1 -23The “no loss principle” or the “principle of no harm” is an all-embracing principle in Fiqh (Islamic jurisprudence) that serves as a criterion for judgments on political and social issues. Despite consensus of Shia and Sunni jurists on the generalities and backbone of “no loss principle”, there is difference of opinion in interpretation of the traditions on this principle. This research work intends to analyze the views expressed on this principle by Sheikh Ansari, the founder of the School of Negation and Imam Khomeini, the founder of the School of Forbiddance. Following clarification and analysis of both views, we have studied the results coming from each theory and their application in Sharia law. In view of Sheikh Ansari and the majority of jurists, Islam has never issued a verdict that may impose harm on the servants of God. As a contemporary jurist, Imam Khomeini has reviewed “no loss principle” from various angles to present a new approach to the issue. In case of accepting Imam Khomeini’s view, the “no loss principle” is no more a jurisprudential principle; rather, it must be considered a political and state decree.
Keywords: loss, causing harm, no loss principle, School of Negation, School of Forbiddance -
یکی از قواعد معروف در فقه اسلامی قاعده الخراج بالضمان است. در جوامع روایی شیعه این روایت نقل نشده و از نظر مشهور فقهای شیعه این روایت از حیث صدور معتبر نیست. از جهت دلالت نیز در میان فقهای امامیه و عامه اختلاف نظر وجود دارد.
لکن از آنجا که دلالت این قاعده آثار حقوقی زیادی دارد، ضروری دانستیم این قاعده را از حیث سند، دلالت و تطبیق آن با موارد مختلف مورد بررسی قرار داده و رویکرد امام خمینی را تحلیل کنیم.
گروهی از فقها دلالت این روایت را در حوزه فقه مدنی و ضمانات مطرح کرده و قائلند این قاعده به این معناست که هرکس ضامن عین کالاست، در قبال منافع ضمانی ندارد. اهل سنت قائلند که این قاعده در مطلق ضمان اعم از جعلی و قهری جاری است. گروه دیگر مثل ابن حمزه، این قاعده را فقط در ضماناتی که منشا قراردادی دارند جاری می داند. شیخ انصاری وکثیری از فقها قلمرو قاعده را محدود به عقد صحیح نموده و معنای این قاعده را تبعیت منافع از عین می داند.
در مقابل امام خمینی معنای خراج را مالیات دانسته و دلالت این قاعده را در حوزه فقه حکومتی مطرح نموده و معنای آن را ضمان حکومت اسلامی به تامین مصالح مسلمین در مقابل مالیاتی که دریافت می کند می داند.
در این مقاله پس از بررسی اقوال سعی بر آن شده تا قول اوجه برگزیده شود.کلید واژگان: خراج, منافع, منافع مستوفات, ضمان قراردادی, ضمان واقعی, مالیات, حکومت اسلامیOne of the famous rules in Islamic jurisprudence is the rule of Al-Khiraj Bil-Ziman. This tradition has not been reported in the Shia sources of tradition and according to most of the Shia jurisprudents this tradition is not authentic. Regarding its connotation too there are differences of opinion among the Imamiya and other jurisprudents. However, since this rule has serious legal consequences, it is pertinent to study its document, connotation and controversies around it as well as the viewpoint of Imam Khomeini. Some of the jurisprudents argue that this tradition denotes to civil jurisprudence and responsibility and maintain that according to this rule everyone is responsible for the good itself and has no responsibility regarding its benefits. The Sunnis maintain that this rule applies to responsibility in absolute term, either forged or forced. Another group like Ibn Hamzeh, argue that this rule applies only to cases that are based on contract. Sheikh Ansari and many other jurisprudents confine the jurisdiction of this rule to proper contract and maintain that according to this rule benefits follow the origin itself. On the other hand, Imam Khomeini maintains that tribute is tax and has discussed the denotation of this rule in the field of governmental jurisprudence. He argues that according to this rule, the Islamic government is responsible for protecting the interests of the Muslims in lieu of receiving taxes from them. Attempts have been made in this article to discuss variousviewpoints and choose the most justified one.
Keywords: Tribute, interests, contractual expiation, real expiation, tax, Islamic government -
حفظ خانواده به عنوان عضو اصلی اجتماع از ضروریات است و در این راه شناخت حقوق زوجین و رعایت این حقوق از طرف آنها باعث تحکیم خانواده خواهد شد. یکی از حقوق زوجین، حقوق غیرمالی آنها نسبت به یکدیگر است. از این رو، نظام حقوقی اسلام درباره حقوق و روابط حاکم بر زوجین، مبانی خاص دارد. به طوری که برخی از حقوق و تکالیف را برای مرد و پاره ای از آنها را برای زن مناسب تر دانسته و مبنای تدوین حقوق میان زوجین را بر تفاوت های ذاتی میان دو جنس استوار ساخته است. حقوق و تکالیف غیر مالی زوجین از منظر فقه و حقوق اسلام، شامل سه دسته(مشترک، مختص زوجه و مختص زوج) است، اما از آنجا که حقوق غیرمالی زوجین وابستگی شدیدی به عرف و اخلاق دارد، در طول زمان همیشه دستخوش تغییرات زیادی بوده است. و نظر فقها و اندیشمندان هم، از عرف و نگرش غالب مردم زمان آنها، بی تاثیر نبوده است. پژوهش حاضر به روش تحلیلی براین هدف، استوار است تا هر کدام از این تقسیمات را با مراجعه و تفقه در آثار امام خمینی مورد بررسی قرار دهد.کلید واژگان: خانواده, حقوق ایران, زوجین, فقه امامیه, مصلحتIt is essential to protect family as the major component of the society. To that end, identifying the rights of the couples and observing these rights by either party will result in family reinforcement. One such right is the non-financial rights of the couples toward each other. The legal system of Islam has certain fundamentals and codes for the rights and relations governing the life of the spouses, so that some rights and duties are suitable for husbands while some others suit the wives. The basis of the enactment of these rights and duties rests on the inherent differences between the two genders. In view of Islamic jurisprudence and law, the non-financial rights and duties of the couples fall into three categories (joint, exclusive for wives, and exclusive for husbands), but since non-financial rights of the spouses are heavily dependent upon common law and ethics, they have been subject to recurrent changes in the course of time. The opinions expressed by the jurists and thinkers, too, have not been independent of the common law and public opinion in their time. This research work, developed on an analytical method, intends to study the three above-said categories concerning the non-financial rights and duties of the married couples, through reference to, contemplation on, and review of Imam Khomeinis works.Keywords: Family, Iranian law, spouses, Imamiyah jurisprudence, exigency
-
ارث یکی از مهم ترین نهادهای حقوقی در هر جامعه ای است که قواعد و مقررات آن در قوامیس حقوقی بشر همواره متاثر از اصول و مبانی ای بوده است. این اصول و مبانی عمدتا تحت تاثیر اوضاع و احوال و زمان و مکانی شکل می گرفته که بشر در آن می زیسته است. طبیعی است که با تغییر این اوضاع و احوال، اصول و مبانی نشات گرفته از آن نیز باید تغییر کند تا جامعه شاهد قوانین مناسب با عصر خود باشد. از این رو اصول و قواعد ارث در میان همه اقوام و تمدن های پیشین تا به امروز به موازات تغییر زمان و مکان همواره در حال تطور و تکامل بوده است. قواعد ارث در جزیره العرب نیز از این قاعده مستثنی نبوده و تحث تاثیر اصول و مبانی ای شکل گرفته که حاکم بر آنجا بوده است. که با طلوع اسلام در آن سرزمین قواعد ومقررات مربوط به ارث به سمت تطور و تکامل پیش رفته است. در این مقاله سعی شده است که با بررسی نظر حقوقدانان و فقهای امامیه و همچنین آرای امام خمینی پیرامون واژه ارث، ابتدا تعریف دقیقی از مفهوم ارث ارائه کرده و سپس به تبیین قواعد و مبانی ای بپردازیم که مقررات ارث ناشی از آن بوده است.کلید واژگان: ارث, مبانی تاریخی, میراث, حقوق اسلام, امام خمینیInheritance is one of the most important legal foundations in any society and it has always been under certain rules and regulations in different legal systems. These rules and regulations have been chiefly shaped up according to the conditions, time and the living place of the human beings. As a matter of fact, upon a change in the living conditions, these rules and regulations must also go under change to let the society embrace rules proportionate to its time. Therefore, the rules and regulations on inheritance have gone under drastic changes and passed behind stages of evolution in the course of time and place among the past generations and civilizations. The inheritance laws in the Arabian Peninsula has been no exception to this, i.e. they have been enacted and developed based on the rules and principles governing the entire peninsula. With the advent of Islam in that land, the rules and regulations on inheritance experienced great developments. In this paper, we have tried to review the views of jurists and Imamiyah theoreticians at law, as well as Imam Khomeinis views on inheritance. While presenting a precise definition of the word inheritance, we have tried to clarify the rules and fundamentals serving as the basis for inheritance laws.Keywords: Inheritance, historical fundamentals, heritage, Islamic law
-
: یکی از کارکردهای نهاد خانواده تولید مثل است و از آنجا که بقای نوع بشر در گرو آن بوده و این مساله موجب قوام خانواده نیز می گردد، حائز اهمیت است؛ اما عده ای از خانواده ها، به دلیل وجود اختلالات گوناگون، به طور طبیعی قادر به ایفای نقش تولید مثل و فرزندآوری نیستند. پیشرفت های شگرف در فناوری های تولید مثل در سالیان اخیر، توانسته بسیاری را صاحب فرزند یا امیدوار به آینده در انتظار نگه دارد. استفاده از رحم جایگزین یکی از شیوه های نوین باروری و از موارد چالش برانگیز در حیطه درمان های کمک به باروری است. این شیوه از دوجنبه شایسته بررسی است. 1. آیا استفاده از این شیوه از جهت شرعی و حقوقی جایز است یا نه؟ 2. وضعیت و آثار حقوقی آن نظیر نسبت، حرمت نکاح، حضانت و... چگونه است؟ مقاله حاضر درصدد بررسی جنبه اخیر این شیوه می باشد.کلید واژگان: نسبت, حرمت نکاح, حضانت, تربیت, ولایت قهری, توارث, نفقه, روابط مالیA Study of the Rights of a Child Born in Substitute Womb With Emphasis on Imam Khomeini's ViewpointsOne function of the family institute is reproduction and since survival of mankind is subject to this function, it is important because it also strengthens the family. However, some families due to various disorders, are not able to naturally perform this function of reproduction and childbearing. The progress in reproduction technology over the past few years has helped many to bear children and in some cases has raised hopes for others to bear children in the future. Artificial or rented womb is one of the new methods of fertility. This issue can be studied from two aspects: 1 It is allowed from legal and jurisprudential point of view to use this method? 2 What are the legal implications of this method such as prohibition of marriage, child custody, etc.? The present paper is an attempt to study the latter aspects.Keywords: Affinity, prohibition of marriage, custodianship, raising, inheritance, alimony
-
متهمی که وارد فرآیند کیفری می شود تا زمانی که مسئولیت کیفری و مجرمیت وی طی یک دادرسی عادلانه اثبات نشود بی گناه فرض می شود، این مفهوم اصل برائت است که در همه نظام های حقوقی به خصوص در دین مبین اسلام پذیرفته شده است. حال از طرف دیگر یکی از مهم ترین آثار اصل برائت اصل آزادی متهم در دوران اتهام است. ولی با وجود این اصول در مواردی به دلیل ضرورت تحقیقات مقدماتی و اقدامات تامینی، قوانین آیین دادرسی کیفری امکان بازداشت موقت را به عنوان یکی از وثیقه های قضایی در نظر گرفته است. اما این قرار وثیقه تعارض ذاتی با اصل آزادی و فرض برائت دارد؛ زیرا همانگونه که در مقاله حاضر اثبات خواهد شد، اصل اولی و مبانی بازداشت پیش از محاکمه، اصل عدم جواز است؛ لذا بین صدور این قرار با مبانی اولیه آن تعارض وجود دارد. در مقاله حاضر بعد از اثبات اصل به بیان تعارض و استثنائات آن از دیدگاه فقه با تاکید بر نظر امام خمینی و تطبیق آن با اسناد بین الملل خواهیم پرداخت.کلید واژگان: وثیقه قضایی, بازداشت موقت, اصل برائت کیفری, اصل آزادی, فقه, اسناد بین المللAn accused, who is being investigated through penal proceedings, is innocent unless proven guilty by a just trial. This is the presumption of innocence which is accepted in all legal systems including in the Islamic system.
On the other hand, one of the important effects of the presumption of innocence is the principle of freedom of the accused during the accusation period or legal proceedings. However, despite the existence of these principles, due the necessity of investigations and security measures, the juridical procedures allow temporary detention as a judicial bail. But, this judicial bail is essentially in contradiction with the principle of freedom and presumption of innocence, for as has been argued in this article, the prime principle is unlawfulness of detention before trial. Therefore, there is a contradiction between temporary detention and its primary fundamentals. The present article is an attempt to prove the contradiction and its exceptions from jurisprudential point of view with special reference to Imam Khomeinis viewpoints and its contrast with international documents.Keywords: Legal bail, temporary detention, presumption of innocence, principle of freedom, jurisprudence, international documents -
موضوع ملک و مالکیت در اموال فکری دارای اهمیت زیادی است به گونه ای که با تحلیل درست یا غلط می توان گستره اموال و مالکیت را تا مرزهای اموال فکری توسعه داد و یا بین اموال مادی و فکری قائل به تفکیک شد. این مقاله با هدف بسط دامنه حقوقی اموال و مالکیت در حوزه اموال فکری نگارش شده است. در این مقاله معنا، مفهوم، ماهیت و انواع ملک و مالکیت مورد بحث قرار گرفته و از این چهار جهت به موضوع مورد بحث پرداخته شده و در هر قسمت، وضعیت حقوقی اموال فکری مورد ارزیابی قرار گرفته است. آنچه در این مقاله مورد تاکید و تایید قرار گرفته، عدم تفاوت وضعیت حقوقی ملک و مالکیت اموال فکری با دیگر اموال شناخته شده و دارای سابقه در فقه سنتی است. وجود عنصر فایده و منفعت و همچنین عنصر کمیابی در اموال فکری نشانگر همسانی انواع اموال مادی و فکری است.
کلید واژگان: ملک, مالکیت, اموال فکری, کمیابی, حقوق معنویThe issue of property ad ownership of intellectual properties enjoys a very high significance, for through a proper or a wrong analysis one can extend the limits of property and ownership to the borders of intellectual properties or make a distinction between material and intellectual properties. The present article is an attempt to explain the legal domain of property and ownership in the field of intellectual properties. Hence, the meaning, concept, nature, and different types of ownership and property have been explained and the issue has been studied in the light of these four aspects, i.e. the legal condition of intellectual properties has been discussed with regard to each aspect. The main hypothesis of the present paper is: there are no differences between the legal condition of intellectual property and ownership with other types of properties. There are jurisprudential precedents supporting this hypothesis. The existence of the element of utility and benefit as well as scarcity in intellectual properties marks the similarity between material and intellectual properties.Keywords: Property, ownership, intellectual properties, scarcity, patent -
جایگاه رشد در تحقق مسئولیت کیفری از مباحثی است که از بعد از انقلاب اسلامی و به دنبال حذف یکباره رشد از زمره ملاک های مسئولیت کیفری در قانون مجازات اسلامی سال 1370 در حقوق ایران رایج گشته است و از مباحثی است که فقها کمتر به آن پرداخته اند.
با توجه به اهمیت جایگاه رشد در تحقق مسئولیت کیفری و توجه هر چند محدود قانونگذار کنونی به آن، در نوشتار حاضر، پس از بررسی ماهیت رشد، جایگاه رشد در تحقق مسئولیت کیفری مورد بررسی قرار گرفته و در این راستا، نظر فقهی امام خمینی(س) نیز مطرح شده است.
در پایان با توجه به شروحی که فقهای معاصر، از شاگردان امام خمینی در مورد مساله ایشان در خصوص رشد مطرح نموده اند، به تبیین بیشتر موضوع در کلام امام پرداخته شده است.
کلید واژگان: رشد کیفری, رشد حقوقی, مسئولیت کیفری, زمان, مکانMatin, Volume:16 Issue: 64, 2014, PP 1 -18The Role of growth in realization of penal responsibility is among the issues that became prevalent after the victory of the Islamic Revolution when it was omitted as a criteria of penal responsibility in the Islamic Penal Code 1991 and also is the among the issues that has not been properly studied by jurisprudents.Given the significance of the role of growth in realization of penal responsibility and lopsided attention of the legislator to it, the present paper is an attempt to study the nature of growth and its role in realization of penal responsibility with special reference to Imam Khomeini’s viewpoints. In conclusion the issue of growth will be discussed in details relying on the expositions written by Imam’s disciples on his viewpoints in this regard.Keywords: penal growth, legal growth, penal responsibility, time, space -
یکی از مهم ترین مسائل حقوقی جهان تحت عنوان اتانازی (مرگ آسان) مورد بحث و مناقشه است. اتانازی پایان دادن به زندگی فردی، به درخواست خودش و به دست دیگری است که با نیت رهایی او از درد و رنج طاقت فرسا یا یک بیماری لاعلاج صورت می گیرد. اتانازی انواعی دارد که احکام مترتب برآن با یکدیگر متفاوت است.
مهم ترین عنصر در اتانازی، رضایت مجنی علیه می باشد. اصل اولیه این است که رضایت مجنی علیه، مجوز جرم ارتکابی نمی باشد.
در کلام فقها رضایت به قتل در قالب اذن یا امر به قتل خود، مطرح شده است که نظرات مختلفی در این زمینه وجود دارد. اتانازی که ویژگی اصلی آن رضایت می باشد، در هیچ کدام از استثنائات حقوقی قرار نمی گیرد. در مورد قتل نیز بدین گونه عمل می شود و بعضی از انواع اتانازی را می توان مصداقی از قتل عمدی دانست، مگر اینکه مشمول حکم استثنائی ماده 268 ق.م.ا شود. در مورد دایره شمول این ماده اختلاف نظر وجود دارد. مطابق این ماده برای اینکه رضایت مجنی علیه موجب سقوط قصاص یا دیه گردد، باید متعاقب عمل جانی، مجنی علیه اعلام عفو کند و الا مشمول این ماده نمی شود. در صورت عفو از قصاص از سوی مجنی علیه، اولیای دم نمی توانند مطالبه دیه کنند. اگر عمل مرتکب مشمول ماده فوق شود، نامبرده از بابت تعزیر، مشمول ماده 612 ق.م.ا خواهد شد.کلید واژگان: اتانازی, ترحم, مجنی علیه, اتانازی فعال, اتانازی غیر فعالEuthanasia is one of the most controversial issues of all societies today. Euthanasia means putting an end to the life of a person by himself or another person out of mercy to rescue the said person from unbearable pain and suffering or from an incurable disease. Euthanasia has different degrees and hence requires different decrees. The most important element of euthanasia is the consent of the person whose life is to be taken. The first principle in this regard is that the consent of the person whose life is to be taken is not a permission for committing the offense. In jurisprudential discussions, consent to kill has been discussed within the framework of permission or order to kill, but the viewpoints of jurisprudents are different. Euthanasia, whose main feature is consent of the person whose life is at stake, does not fall within any legal exception. Death is also dealt in the similar manner and some kinds of euthanasia should be considered as an instance of intentional murder, except the ones falling within the scope of the Article 268 of Iranian Civil Code. There are differences of opinion about scope of inclusion of this article. According to this Article, for the condonement of the compensation or retaliation as a result of the consent of the person whose life is taken, after the criminal act (of killing out of mercy), the person against whom crime has been committed must forgive, otherwise the said article does not apply to it. If the person against whom crime has been committed forgives, the next of kin cannot ask for compensation. If the act (of killing) is included within the scope of the said article, the said person will be subject to Article 612 of the Iranian civil code regarding punishment.
Keywords: Euthanasia, mercy, offended person, active euthanasia, inactive euthanasia -
مقاله حاضر به بررسی دیدگاه اسلام نسبت به احکام مرتبط با اهل ذمه پرداخته و در صدد است که با استمداد از تئوری مقتضیات زمان و مکان امام راحل(ره)، به نتایج متفاوتی در مورد احکام مرتبط با اهل کتاب دست یابد. بر اساس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، اهل ذمه به غیر مسلمانان صاحب کتاب آسمانی (یهودی، مسیحی، زرتشتی) گفته می شود که به واسطه پیمان با حکومت اسلامی در امان حکومت قرار می گیرند. این گروه از کفار در عین حالی که از یکسری حقوق شهروندی طبق تعالیم متعالی اسلام برخوردارند ولیکن به دلیل نفی سلطه کفار بر مسلمین با یکسری محدودیت هائی نیز مواجه بوده اند. اما از آنجایی که وضع احکام بر اساس وجود مصالح و مفاسد می باشد، در این دوره از زمان با تغییر بسیاری از موضوعات مرتبط با اهل کتاب و عدم وجود مصالح سابق، احکام مترتب بر آنها نیز تغییر خواهند کرد. مضافا اینکه امروزه، در نظر گرفتن مصالح بین المللی و منطقه ای مثل وجود کنوانسیون های بین المللی و قوانین حقوق بشر مخالف با وضع احکام و مقررات توام با شائبه تحقیر و یا توهین به سایر انسان ها نبز ملاک استنباط بسیاری از احکام شرع قرار می گیرد، لذا با در نظر گرفتن تغییر شرایط این زمانه نسبت به گذشته و از طرفی زندگی مسالمت آمیز اهل کتاب در کنار مسلمانان، می توان با نگاهی جدید در احکام و قوانین شرعی مربوط به اهل کتاب تجدید نظر کرد.
کلید واژگان: اقلیت های دینی, اهل ذمه, احکام شرعی, جزیه, مقتضیات زمان و مکانThe present paper is an attempt to study the viewpoint of Islam towards the Protected People (Ahl Zima). In the light of the notion of time and space, attempts have been made to restudy the decrees of protected people based on Shia jurisprudence. In accordance with the Constitution of the Islamic Republic of Iran, the term Protected People refers to non-Muslims who follow the Divine Books (Jews, Christians and Zoroastrians), who are protected by the Islamic Government on the basis of the Tribute Agreement. Although they enjoy certain citizen rights in accordance to traditional reading of Islamic teachings, they used to face some limitations because of rejection of domination of infidels over Muslims, which included payment of tribute, prohibition of construction of new religious sites, prohibition of advocacy of Muslims, limitation in some transactions and differences in amount of blood money (compensation). However, relying on the notion of time and space, Imam Khomeini believed that the said decrees are revisable. Since inference of decrees are based on their exigencies and detriments, taking into account the regional and international exigencies can be a criterion for inference of many decrees at this stage of time. Hence, by taking into account the requirements of time and space as well as peaceful coexistence of the Muslims with the People of the Book, the decrees on the People of the Book are revisable. In fact, the subjects related to the decrees pertaining to the Protected People have undergone change and hence the said decrees are changeable.Keywords: religious minorities, Protected People, religious decrees, tribute, requirements of time, space -
ظهور مفهوم شهروندی را می توان مصادف با پیدایش نخستین حکومت ها دانست. حکومت ها اعتبار و قدرت خود را از شهروندان می گیرند و در مقابل نسبت به شهروندان دارای وظایف و مسئولیت هایی هستند. شهروند نیز تکالیف متقابل در ارتباط با دولت دارد. امام خمینی، بنیانگذار فقید جمهوری اسلامی ایران، در رابطه با حقوق شهروندان دارای دیدگاه های بنیادین است. رویکرد نظری ایشان بر مبنای حقوق امت استوار شده است. نگارندگان بر پایه این بینش سه حق محوری مطرح در حوزه حقوق شهروندی (آزادی، عدالت و امنیت) و حقوق مشتق از آنها را با تکیه بر اندیشه های امام مورد بررسی و کاوش قرار می دهند.
کلید واژگان: امام خمینی, حقوق شهروندی, حق آزادی, حق عدالت, حق امنیتThe emergence of the concept of citizenship is among the referents of formation of the first governments. Governments receive their credit and power from citizens and at the same time have certain duties and responsibilities towards them. At the same time, citizens have certain duties towards governments. Imam Khomeini has fundamental viewpoints about the rights of citizens. His theoretical viewpoints are based on the rights of the ummah. The present paper is an attempt to study Imam Khomeini’s viewpoints about three pivotal rights in the field of citizenship rights (freedom, justice and security) and the rights derived from them.Keywords: Imam Khomeini, citizenship rights, right to freedom, right to justice, right to security -
چکیده: همه گیر شدن استفاده از رایانه و شبکه جهانی اینترنت در کمتر از نیم قرن، جهان را با پدیده ای به نام جرایم رایانه ای به طور عام و سرقت رایانه ای به طور خاص مواجه نموده که از لحاظ امنیتی می تواند بسیار خطرآفرین باشد. لذا ما در این مقاله از نظر فقهی به این بزه پرداختیم و بعد از تشریح عمل مجرمان به مقایسه آن و سرقت حدی پرداخته و به این نتیجه رسیدیم که علی رغم اینکه حد قطع انگشتان سارق از لحاظ بازدارندگی، می تواند ایده خوبی برای مجازات دزدان اینترنتی باشد؛ اما از آنجایی که در موارد زیادی در این نوع از دزدی شبهاتی وجود دارد از باب قاعده درءالحد نمی توان این حد را در مورد این مجرمان جاری نمود.
کلید واژگان: جرایم رایانه ای, سرقت رایانه ای, حرز, درءالحد, حد سرقتThe universalization of the use of computer and Internet in less than half a century has introduced to the world a phenomenon called Internet (computer) crime in general and Internet theft in particular, which can be very endangering from security point of view. The present article is an attempt to study this offense from jurisprudential point of view. Also it will be compared with the theft whose punishment is mutilation of fingers. The findings of the present paper show that despite the fact that mutilation of thief’s fingers can be deterrent, it cannot be a suitable punishment forthe Internet or computer theft. However, since there are still some doubts about this kind of theft, the Islamic punishment of mutilation of fingers cannot be used for Internet or computer theft based on the rule of Dar’ ul-Hadd.Keywords: Internet crimes, computer crime, Dar ul, Hadd, punishment of theft -
تصرفات مالی نیازمند سطحی از رشد و درک عقلی است، اما آیا رشد به تنهایی موضوع صحت معاملات است و بلوغ مدخلیتی ندارد یا هم بلوغ و هم رشد از شروط صحت معامله اند یا وجود یکی از دو شرط بلوغ و رشد کافی است و معامله با وجود یکی از این دو صحیح است؟ آیا صغیر ممیز اهلیت معامله دارد؟ منظور از محجور بودن صغیر چیست؟ آیا صغیر ممیز مطلقا محجور است یا فقط حق مستقل عمل کردن را ندارد؟ منظور از محجور بودن ممیز، محجور بودن از مستقل معامله کردن است یا محجور بودن از اجرای صیغه یا هر دو؟ اینها سوالاتی هستند که فقها در آثارشان برای پاسخ به آنها اهتمام ورزیده اند. با مطالعه منابع فقهی می توان به وجود اختلاف فقها در حداقل رشد لازم برای انجام برخی از فعالیت های مالی دست یافت. کافی بودن رسیدن به سن تمییز در برخی تصرفات و عدم نیاز به رشد کامل عقلی از جمله آنهاست. بررسی تفسیر فقها از آیه رشد، به عنوان مهم ترین دلیل مورد استناد، می تواند در روشن ساختن مبنای فقهی آنها راهگشا باشد. کتاب البیع تالیف امام خمینی یکی از مهم ترین منابع در این زمینه به شمار می رود که به تفصیل به تبیین آیه رشد اهتمام ورزیده استکلید واژگان: صغیر ممیز, اهلیت, بلوغ, رشد, حجرFinancial decisions require a certain level of rational maturity and understanding. The question is whether growth alone is the subject of rightfulness of transactions and maturity does not have any role or both growth and maturity are the conditions of rightfulness of transaction or one of them is sufficient for rightfulness of a transaction. Another question is whether minor who is capable of discretion is competent to transact or not? What is the meaning of minor who is under guardianship? Is a minor person who is capable of discretion absolutely under guardianship or is entitled to act individually? When it is said that a person who is capable of discretion is under guardianship, does it mean that he/she is not entitled to transact individually? These are the questions that some of the jurisprudents have tried to provide answer to in their works. By studying these works, one can come to know that there are differences of opinion among the jurisprudents regarding the minimum level of growth for financial activities. Some of these viewpoints indicate that attaining the age of discretion is sufficient for some financial activities while it is not necessary to attain perfect intellectual growth. Some of the jurisprudents rely on the Quranic verse referring to growth in their arguments. Imam Khomeini's Kitab al-Bei' is one of the most important sources in this regard which gives a full interpretation and explanation of the verse growth.Keywords: minor, capable of discretion, competency, growth, puberty, under guardianship
-
این نوشتار پیرامون صحت یا عدم صحت شرط خیار در عقد ازدواج است و ابتدا به صورت کلی اصطلاح خیار شرط، مدت-دار بودن آن، مدرک خیار شرط، لزوم عدم مخالفت شرط با کتاب و سنت و مقتضای ذات عقد وعدم اختصاص آن به بیع را مطرح می کند و در ادامه در دو مبحث به بررسی دیدگاه های فقهی و حقوقی در مورد شرط خیار در نکاح می پردازد. در راستای انجام این پژوهش آرای فقها در کتب مختلف فقهی و نیز نظر قانون مدنی و دیدگاه حقوقدانان در شرح مواد آن مد نظر قرار گرفته است.
کلید واژگان: شرط خیار, عقد نکاح, فسخ عقد, مقتضای ذات عقد, عدم صحت شرطThe present paper is an attempt to verify the correctness or incorrectness of setting conditions in a marriage contract. In the first place, the concept of choice of condition, its duration, the document of choice of condition and necessity of lack of incompatibility of condition with the Book and tradition are discussed. Also the jurisprudential and legal viewpoints about choice of condition in marriage contract are discussed. The viewpoints of the jurisprudents, the civil code and the viewpoints of jurists are also discussed.Keywords: choice of condition, marriage contract, abrogation of contract, incorrectness of condition -
در این مقاله استصحاب کلی از دیدگاه دو اصولی معاصر، امام خمینی و مرحوم میرزا حسن بجنوردی، مقایسه می شود. استصحاب کلی استصحاب مفهومی است که قابل صدق بر افراد کثیر می باشد که بر مبنای مشهور اصولیین به سه نوع تقسیم می شود. امام خمینی استصحاب را در کلی نوع اول و کلی نوع دوم جاری می دانند. ایشان اشکال مهم وارد بر کلی نوع دوم را با قول به وحدت عرفیه پاسخ داده و سپس با بیان یک تفصیل که به اعتبار چگونگی لحاظ عرف نسبت به ویژگی های فردی یا قدر مشترک افراد است، کلی نوع سوم را تبیین می کنند. از دیدگاه ایشان در کلی نوع سوم اگر عرف، ویژگی های شخصی را مورد توجه قرار داده باشد، استصحاب جاری نیست ولی اگر ملحوظ عرف، قدر جامع افراد باشد، استصحاب جریان دارد. مرحوم میرزا حسن بجنوردی نیز جریان استصحاب را در کلی نوع اول و نوع دوم بلامانع دانسته و با قول به وحدت سنخیه ی موجود بین قضیه مورد یقین و قضیهی مورد شک، اشکال اصلی وارد بر کلی نوع دوم را پاسخ می دهند. در کلی نوع سوم نیز با بیان این که ملاک، وحدت عرفیه است، تنها در صورتی که مراتب مشککه وجود داشته باشد استصحاب را جاری می دانند.
کلید واژگان: استصحاب, استصحاب کلی, اصل سببی, اصل مسببی, وحدت سنخیه, وحدت عرفیهThe present article is a comparative study of the issue of Istishab (authorizing the previous state) from the viewpoints of two contemporary usuli jurisprudents, Imam Khomeini and Mirza Hassan Bojnourdi. The general Istishab is conceptual Istishab which can be applied to several people and is divided into three kinds according to the principles of jurisprudence. Imam Khomeini maintains that Istis-hab is applied in the first and second general kinds. The Imam has answered the questions regarding the second general kind by relying on the argument of advocates of common sense and then has explained the third kind by elucidating the way of considering common sense in individual characteristics or commonality of individuals. In his viewpoint, with regard to the third general kind, if common sense has taken individual characteristics into consideration, Istishab is not applied, but if the commonality of individuals is taken into consideration as subject of common sense, then Istishab is applied. The late Mirza Hassan Bojnourdi allows application of Istishab in the first and second general kinds and provides his answer to second kind by relying on the unity of nature of the definite issue and the issue under question. With regard to the third general kind, he argues that the criterion is unity of the advocates of common sense and hence, Istishab can be applied only when there are uncertain issues.Keywords: Istishab, general Istishab, causal principle, unity of common sense -
یکی از راه های جلوگیری از ضررهایی که ممکن است در نتیجه معاملات به متعاملین وارد شود، اعمال خیار عیب از جانب ذی الخیار است. طبیعی است که این حق زمانی برای افراد ثابت می شود که کالای مورد معامله به هنگام عقد معیوب باشد. حال اگر تعریف، ملاک و ضابطه مناسب و دقیقی از «عیب» در دست نباشد، اجرای مقررات مربوط به خیار عیب با مشکل مواجه می شود. در نتیجه رسیدن به هدف تشریع آن، یعنی جبران ضرر ناروا محقق نمی شود. در این مقاله سعی شده است تا با نقد و بررسی تعاریف ارائه شده از جانب فقها، به نارسایی این تعاریف به نسبت تولیدات پیچیده و صنعتی جهان امروز اشاره شود. همچنین در ادامه با ذکر تمایزات مفهوم عیب با مفاهیم دیگری چون «فقدان وصف»، «عدم مرغوبیت کالا»، «تدلیس» و... به تحدید گستره مفهومی عیب پرداخته می شود.
کلید واژگان: خیار عیب, تدلیس, قاعده غرور, عیوب مشترک, فسخOne of the methods of prevention of injury or damage to parties to a deal is the practice of option of defection by the person entitled to option. The parties to a deal are entitled to such a right only when the subject of the deal is found to have been defected at the time of contract. But if the concept of defection is not properly defined or if there is no criteria or standard for definition of the concept of defection, then the practice f option of defection becomes difficult. As a result, legislation of the law on compensation of the injury is not practicable. Attempts have been made in the present paper to critically study the definitions given by the jurisprudents and refer to their shortcomings in the complicated industrial society today. Also in order to delimit the concept of defection, attempts have been made to make a distinction between this concept and other close concepts such as lack of attribute, lack of quality, etc.Keywords: option of defection, or defect, common defects, abrogation -
از مهم ترین اهداف حکومت اسلامی برپا داشتن حق و احقاق حق صاحبان حقوق و دفع باطل و طرد باطل گرایان و در نهایت اجرای احکام و حدود الهی در مقام قضاوت و داوری است، که از آن به «عدالت قضایی» تعبیر می شود. این مقصد جز با وجود دستگاه قضایی مستقل، عدالت محور، مقتدر، قاطع و استوار که با کمال دقت و احتیاط و پرهیز از لغزش و انحراف ضامن اجرای مقررات الهی باشد، قابل تصور نیست. از این رو سیستم قضایی یک جامعه باید به گونه ای طراحی شود که مال، جان و حیثیت افراد آن در قوانین مدون و همچنین در شیوه های اجرایی آن رعایت شده باشد. بی تردید عدالت، در نظام قضایی اسلام برخاسته از آموزه های قرآن، روایات و سیره عملی معصومین(ع) خصوصا حضرت امیرالمومنین علی(ع) است که شالوده و شاکله نظام قضایی اسلام را تشکیل می دهد. در این راستا رویکرد امام خمینی(س) به شاخصه های عدالت قضایی با توجه به سیره عملی معصوم(ع) برای جامعه اسلامی در عصر حاضر لازم وضروری است.
از آنجا که روش دادرسی، یک نظام شکلی است نه محتوایی و در حال حاضر نظام های قضایی و دادرسی غالبا به تقلید از یکدیگر تدوین می شود و دائما در حال تغییر هستند؛ از این رو ضرورت تبیین روش های دادرسی عادلانه در نظام قضایی اسلام و استقرای شاخصه های دادرسی اسلامی به منظور الگوسازی این نظام عادلانه امری اجتناب ناپذیر می نمایدکلید واژگان: عدالت قضایی, دادرسی عادلانه, امیرالمومنین علی (ع), امام خمینیOne of the most important objectives of the Islamic government is vindication of rights of those who are entitled to them, rejection of wrong and wrongdoers, and finally implementation of divine commandments and rules in arbitration and judgment, which is called juridical justice. This can be achieved only by an independent, justice-based, powerful, firm and decisive judicial system. Hence the judicial system should be designed in a manner that the lives, status and properties of the people are protected by the law and in judicial practices. Judgment in an Islamic society should be based on the teachings of the holy Quran and the precept of the infallibles, particularly that of Imam Ali(AS). Hence, Imam Khomeini’s viewpoints about characteristics of juridical justice, based on practical precept of the Infallibles, are very necessary for the Islamic society. Since the judicial procedure has more to do with the form not the content and currently judicial systems and procedures often copy each other and are constantly changing, it is necessary to study just judicial procedures in Islamic judicial system and introduce the characteristics of Islamic judicial procedure.Keywords: juridical justice, just judicial procedure, judgment, Imam Ali (AS), Imam Khomeini -
مطالعه همه جانبه نهاد شورای نگهبان به عنوان یکی از مهم ترین نهادهای حکومتی گامی موثر شمرده می شود. به این منظور ابتدا از طریق تحلیلی تطبیقی با نهادهای مشابه در سایر کشورها به تبیین جایگاه و فلسفه وجودی این شورا پرداخته شده است.
از آنجا که نظارت بر مدیریت سطح کلان کشور، از جمله نظارت بر انتخابات از صلاحیت های نهاد شورای نگهبان شمرده شده که به دلیل عدم اشاره به نوع و ماهیت چنین نظارتی، دیدگاه های معارضی در مورد آن ابراز گردیده، و در میان این مناقشات، از آنجا که این نهاد خود عهده دار تفسیر قانون اساسی است، به تفسیر این اصل اقدام نموده و نوع نظارت خویش را از نوع «استصوابی» معرفی نموده است. علی رغم لازم الاجرا دانستن این تفسیر، به دلیل اشکالات موجود، همچنان میدان بحث و تبادل نظرهای علمی در این زمینه باز بوده، با تحلیل و نقد برخی مستندات، در صدد ارائه نظریه استطلاعی بودن نظارت برآمده ایم که در نوع خود می تواند به خوبی تامین کننده یک نظارت کارآمد، منطقی و منصفانه باشد.
کلید واژگان: قانون اساسی, عدم تغایر, تفسیر قانون اساسی, نظارت, انتخابات, استصوابی, استطلاعیThe Guardians Council is one of the most important institutions in Iranian political system, hence its study is very important. Therefore, in the first place, its status is compared with similar institutions in other countries to explain the philosophy of its establishment. Since supervision over the management of the country at macro level, including the elections, is among the prerogatives of the Guardians Council, it is important to clarify its role. However, due to the lack of clear reference to the nature of its supervision, there are controversial viewpoints in this regard. Since the council is also vested with the power to interpret the Constitution, it has interpreted the Article on its prerogatives and called its supervision approbatory. Despite considering this interpretation binding, due to the existing problems, there are still some debates about this issue. Hence attempts have been made in the present paper to offer an informative interpretation of the said article which can provide an effective, logical and fair supervision. -
بیمه عمر قراردادی است که به موجب آن بیمه گر در ازای دریافت حق بیمه متعهد می شود در صورت فوت بیمه گذار یا حیات وی، پس از زمان معین مبلغ مشخصی را به طرف قرارداد یا شخص ثالثی که توسط او تعیین شده، بپردازد.
بیمه عمر ممکن است با خطر مرگ بیمه شده مرتبط باشد، و نیز ممکن است با زنده ماندن بیمه گذار ارتباط داشته باشد. یک نوع دیگر آن نیز وجود دارد که آمیخته ای از این دو نوع است. به هر حال تعداد اشخاصی که در بیمه عمر دخالت دارند تا 4 نفر می توانند باشند: بیمه گر، بیمه گذار، بیمه شده، استفاده کننده یا ذینفع.
افراد می توانند با صرفه جویی در هزینه ها و پرداخت های مستمر ماهیانه در بیمه عمر سرمایه ای فراهم آورند، که این سرمایه می تواند هزینه های تحصیل فرزندان، ازدواج، جهیزیه، ساخت مسکن و... را میسر سازد.
کلید واژگان: بیمه عمر, بیمه گر, بیمه گذار, بیمه شده, بیمه نامهLife insurance is a contract on the basis of which the insurer as a quid pro quo for receiving certain amount of premium undertakes to pay a certain amount of money to the insured party or his/her advocate after his/her death or after a specific period of time.Life insurance may be related to the danger of the death of the insured or to the survival of the insurer. The other type of life insurance is a combination of both. However the number of people involved in a life insurance may be up to four: insurer, insured, user and beneficiary. People can manage their expenditures and thus, by paying regular premiums to insurance companies, collect an asset for the future expenses of their children education, their marriage, dowry, construction of houses…. -
چکیده:عدالت و اخلاق از مقولاتی است که بشر همواره به آن اندیشیده و اساسا جهان هستی بر پایه آن بنا شده است. در این خصوص آرا و نظریات مختلفی بیان شده اما آنچه مسلم است، این دو مقوله ریشه در فطرت انسان دارد. در نتیجه، قواعد و قوانینی که با توجه به آنها وضع می شود باید هم جهت با فطرت انسان ها باشد و در صورت غیر هم جهت بودن آنهاست که بشر زشتی ها، ظلم ها و ستم ها و بداخلاقی ها را تجربه می کند. در این پژوهش سعی شده تا با توجه به آرا و اندیشه های امام خمینی ضمن بیان تعریف جامعی از این دو موهبت الهی، نقش آنها در شکل گیری فقه و حقوق اسلامی بیان گردیده و برخی مصادیق رعایت آن در قوانین کشور ما عنوان گردد.
کلید واژگان: عدالت, اخلاق, فقه, قانون, حقوق اسلامیJustice and ethics are among the categories constituting the foundation of the world and have always preoccupied man. There are different viewpoints about these categories. However, for sure, they have their roots in man’s nature. Hence the rules and regulations related to them must be in congruence with man’s nature; otherwise, man will witness oppression, nastiness, suppression and unethicalness. Attempts have been made in the present paper to discuss the approach of Imam Khomeini to these issues and also to offer a comprehensive definition of them and to discuss their role in the formation of Islamic law and jurisprudence and mention some of their referents in their observation in the laws of Iran. -
شبیه سازی به معنای تولید یک انسان از طریق غیر جنسی است که دارای دو نوع درمانی و تولیدمثلی می باشد در شبیه سازی تولید مثلی که حاصل آن تولید یک انسان کامل است، «شبیه» دارای حقوقی همانند سایر افراد جامعه مانند هویت، نسب، ارث می باشد. و از سوی دیگر افراد جامعه نیز در قبال چنین فردی مسئولیت هایی دارند. از جمله حقوقی که برای یک شبیه به عنوان فردی از افراد جامعه مطرح است، نسب است. البته در مورد والدین فرد، اختلاف نظر زیادی وجود دارد اما آنچه مسلم است حق داشتن والد برای چنین کودکی است؛ درخصوص هویت او نیز می توان گفت منعی از جهت مواد قانونی مرتبط وجود ندارد و کسی که از هسته فعال او فرد شبیه سازی شده به وجود آمده ولی قانونی و قهری او دارای وظایف مقرر برای ولی در قانون مدنی می باشد؛ همچنین درخصوص ارث، قصاص، دیه و سایر حقوق نیز همانند سایر افراد است. اما در مورد وظایف جامعه در قبال او بایستی خاطرنشان نمود که وظیفه آنها در این امر مانند وظیفه آنها در مورد متولدان از ازدواج معمولی است و بایستی به اقامه حقوق چنین فردی اقدام نمایند و با او همانند کالای تجاری برخورد ننموده و ارزش های انسانی را در برخورد با او مد نظر قرار دهند.
Cloning refers to reproduction of human beings through non-sexual methods. It is of two kinds: curative and reproductive. In reproductive cloning, whose result is reproduction of a human being, the cloned human being will enjoy all rights like other members of society such as identity, lineage and inheritance. On the other hand, the members of society have certain responsibilities towards such a person. Among the rights of a cloned person as a member of society is lineage. There are however differences of opinion about the parents of the cloned person. What is for certain is that a cloned person is entitled to have a father. There is no legal problem regarding the identity of such a person; the donor of semen is the legal and natural custodian of the cloned baby and shoulders the duties envisaged in the civil law for a custodian. Similar laws regarding inheritance, retaliation, blood money and other rights applying to all people in the society applies to the cloned person. Regarding the duties of society towards a cloned person, it should be mentioned that the duty of the society towards a cloned person is just like its responsibility towards people born out of normal marriages. The society should grant the rights of such persons and must not deal with them as a commercial commodity. Hence human values must be taken into consideration in dealing with such a person. -
یکی از مباحثی که در باب بیع مورد مناقشه و تضارب آرا واقع شده، بحث بیع فضولی است. چنانکه برخی قائل به عدم مشروعیت آن شده و عده دیگری آن را مشروع دانسته و گروهی نیز حتی در مشروعیت اقسام این نوع بیع قائل به تفصیل شدهاند. در آنچه پیش رو دارید مباحثی پیرامون اقوال مختلف در باب صحت و بطلان این نوع بیع مطرح شده است و در ادامه نیز، موضوع اجازهمتاخره مالک و تاثیر آن در بیع فضولی مورد دقت قرار گرفته تا آشکار گردد که این اجازه بعدی مالک بر مبنای کشف حکمی یا حقیقی از زمان حدوث عقد تاثیر گذار است یا بر طبق مبنای نقل از زمان اجازه موثر خواهد بود، چرا که ثمره و نتیجه آن در احکام نماآت امری کاربردی خواهد بود.
کلید واژگان: بیع فضولی, بیع فضولی عن المالک, بیع فضولی لنفسه, اجازه, کشف حقیقی, کشف حکمی, نقلTransaction contract by an uncommissioned agent is one of the controversial and widely discussed issues in jurisprudence. Some of the jurisprudents consider it illegal while others maintain that it is legal; still there are others who discuss its variant types. Attempts have been made in this research to discuss different viewpoints about the transaction contract. Also the later permission of the owner and its impact on the transaction contract by an uncommissioned agent has been discussed to find out if the consequent permission of the owner is effective from the time of the contract or from the time of the issuance of the permission. -
مقاله حاضر درصدد تحقیق مسائل مستحدثه در زمینه نسب کودکان حاصل از تلقیح مصنوعی است و مساله را صرفا از ناحیه حکم وضعی (ابوت و بنوت) و بدون پرداختن به حکم تکلیفی آن، یعنی جواز یا عدم جواز تلقیح مصنوعی، بررسی می نماید.
نگارنده در بررسی تفصیلی این موضوع، ابتدا به معنای لغوی و اصطلاحی نسب و تلقیح مصنوعی می پردازد و در ادامه انواع تلقیح مصنوعی را برمی شمرد و ضمن بررسی آیات و روایات و دیگر ادله، رابطه کودک را با صاحبان نطفه و افراد دیگری که در پیدایش او نقش داشته اند بررسی کرده و نسب آنها را اثبات می کند. نویسنده در پایان نتیجه می گیرد که کودک ملحق به صاحبان نطفه بوده و دارای نسب مشروع می باشد.
کلید واژگان: نسب, تلقیح مصنوعی, گامت, جنین, باروریThe present article is an attempt to study new issues in the field of lineage of children born out of artificial insemination. The focus of the present paper is to study the status of father and mother of such a child without discussing its permissibility or otherwise. The meaning of the concept of artificial insemination, its various kinds and the relationship between the child and the semen donor and others involved in such a birth as well as the lineage of the child are elaborated on the basis of the Quranic verses, traditions and other documents. The hypothesis of this paper is that the child belongs to the donor of semen and is legitimate. -
عقد ازدواج موجب ظهور آثار گوناگون اقتصادی، حقوقی، فردی و اجتماعی برای زن و شوهر می شود و در این وضعیت طرفین عقد صاحب حقوق و تکالیفی نسبت به یکدیگر می شوند؛ یعنی هر کدام در مقابل برخورداری از حقوق این قرارداد، مکلف به انجام تکالیفی می شوند. در حقوق ایران و فقه اسلامی، یعنی قرآن و سنت، مرد مسئول پرداخت نفقه است و در این باره اختلافی میان فقها مشاهده نمی شود، لیکن فقها در مباحث فرعی در این مورد با یکدیگر اختلاف نظر دارند. در این کنکاش در مورد ادله وجوب نفقه در شرع، اسباب وجوب، موارد سقوط، مقدار، ضمانت اجرای مدنی و کیفری عدم پرداخت نفقه بحث شده است.
کلید واژگان: عقد ازدواج, نفقه, نشوز, زوجه, تمکینMarriage contract leads to certain economic, legal, individual and social consequences for both husband and wife. Hence after the marriage contract is signed both the parties to the contract enjoy some rights and are bound by some duties towards each other. Each would enjoy certain rights while have to shoulder responsibilities within the framework of the contract. In the Islamic jurisprudence and Iranian law, which is based on the Quran and tradition, man is responsible for paying alimony to his wife. There is consensus among the jurisprudents on this issue but they differ on its details. The present paper is an attempt to discuss alimony in Iranian law.
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشتههای مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته میتوانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که میخواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.