جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "انقلاب مشروطه ایران" در نشریات گروه "تاریخ"
تکرار جستجوی کلیدواژه «انقلاب مشروطه ایران» در نشریات گروه «علوم انسانی»-
نظریه «توسعه ناموزون و مرکب» نظریه ای است که برای اولین بار توسط لیون تروتسکی و در توضیح شکل ویژه رشد سرمایه داری و تجربه مدرنیته در روسیه و شکل ویژه تغییر اجتماعی و انقلاب در روسیه تزاری طرح شده است. یکی از نتایجی تروتسکی از این می گیرد این است که کشورهای «عقب مانده» می توانند برخی دستاوردهای کشورهای پیشرفته را بدون پیمودن مسیر اولیه به دست بیاورند، عاملی که تروتسکی آن را «امتیاز عقب ماندگی» می نامد. پژوهش حاضر تلاش می کند ضمن توضیح و تحلیل مبانی مفهومی نظریه مزبور، اندیشه سیاسی و اقتصادی میرزا ملکم خان ناظم الدوله، به عنوان یکی از مهم ترین شخصیت های فکری انقلاب مشروطه ایران را از منظر نظریه «توسعه ناموزون و مرکب» مورد خوانش قرار دهد. پژوهش حاضر به طور خاص درصدد پاسخ به این پرسش است که «اصل توسعه ناموزون و مرکب در اندیشه میرزاملکم خان چگونه قابل ردیابی است؟». در این راستا با تکیه بر رسالات وی، استدلال خواهد شد که میرزا ملکم خان در مواجهه انتقادی اش با عقب ماندگی ایران در دوران قاجاریه و در آراء خود برای رفع عقب ماندگی و برقراری نظام مشروطه، همواره بر مولفه ی هم زیستی جوامع و جهش از مراحل توسعه تاکید می کند که هر دوی این موارد از عناصر اصلی نظریه توسعه ناموزون و مرکب هستند. همچنین این پژوهش با تکیه بر روش تحلیلی تبیینی، تلاش می کند که چرخش های فکری و سیاسی این متفکر را از رهگذر نظریه فوق مورد واکاوی قرار دهد تا شفاف شود چرا میرزاملکم خان به صورت غیرمستقیم «امتیاز عقب ماندگی» را برای ایران در نیمه دوم قرن نوزدهم یک فرصت استثنایی برای وقوع یک انقلاب می دانسته است.کلید واژگان: توسعه ناموزون و مرکب, لئون تروتسکی, انقلاب روسیه, قاجاریه, انقلاب مشروطه ایران, میرزا ملکم خانJostarha-ye Tarixi, Volume:13 Issue: 1, 2023, PP 207 -232The theory of "Uneven and Combined Development" was first proposed by Leon Trotsky to explain the particular form of capitalist growth and the experience of modernity in Russia and, consequently, the unique shape of social change and revolution in Tsarist Russia. One of the significant results of Trotsky for the idea of uneven and combined development is that "backward" countries can achieve some of the achievements of advanced countries without taking the initial path, a factor that Trotsky calls the "backwardness privilege." The present study attempts to explain and analyze the conceptual foundations of this theory, to read the political thought of Mirza Malkam Khan, one of the significant intellectual figures of the Iranian Constitutional Revolution, from the perspective of the theory of uneven and combined development. Hence, the present study specifically seeks to answer the question, "How can uneven and combined development principle in Mirza Malkam khan's thought be traced?" In this regard, I will argue that he, in his critical confrontation with the backwardness of Iran during the Qajar period and in his views on eliminating backwardness and establishing a constitutional system, always emphasizes the coexistence of societies and leaps in development which are essential elements of the theory of UCD. Furthermore, this study, relying on the analytical-explanatory method, attempts to analyze this thinker's intellectual and political processes through the above theory to explain why Malkam Khan indirectly supports Iran's "backwardness privilege" as an exceptional opportunity for a revolution.Keywords: Uneven, Combined Development, Leon Trotsky. Russian Revolution, Iranian Constitutional Revolution, Mirza Malkam Khan, Qajar
-
رژیم های استبدادی فرانسه و ایران به ترتیب در انقلاب های 1789م و 1906م به حکومت مشروطه سلطنتی تبدیل شدند. انقلابیون در هر دو کشور خواهان تحدید قدرت نامحدود شاه و ایجاد مجلس قانونگذاری بودند. تاسیس پارلمان در ساختار هر دو حکومت ایران و فرانسه، مقدمه ای بر تدوین قانون اساسی نظام مشروطه بود که چالش های فراوانی به همراه داشت. پژوهش پیش رو با هدف بررسی تطبیقی میان روند تدوین نخستین قانون اساسی در جریان دو انقلاب مشروطه ایران و فرانسه انجام شده است. نتیجه این بررسی مقایسه ای نشان می دهد که در جریان تدوین قانون اساسی در ایران و فرانسه در چهار حوزه تدوین کنندگان قانون اساسی، منبع اصلی تدوین، مخالفان و موافقان آن و در نهایت نوع واکنش مردم، تمایزهای آشکاری وجود داشت که به تفاوت های فرهنگی و سیاسی دو جامعه ایران و فرانسه در آن عصر مرتبط بود. پژوهش حاضر از نوع تحقیقات تاریخی است و با شیوه تطبیقی و مبتنی بر داده های کتابخانه ای به نگارش درآمده است.
کلید واژگان: انقلاب مشروطه ایران, انقلاب کبیر فرانسه, قانون اساسی, بررسی تطبیقیThe autocratic regimes of France and Iran respectively in 1789 and 1906 changed to the constitutional governments. The revolutionaries in both countries demanded the imposition of unlimited powers of the king and the establishment of parliament. The establishment of a parliament in the structure of both the governments of Iran and France led to constitutional legislation. The present study seeks to make a comparative study of the process of legislation of constitutional constitution during the two Iranian and French revolutions. In each revolution, the process of legislation the constitution is carried out by the constituent assembly. The drafters of the constitution, the sources of adaptation of the laws, the spectrum opposed to the proposed constitution and finally the role played by the revolutionaries and people's actions are four important factors that affect the constitution. In the present article, the four factors mentioned compared in the two constitutional revolutions of Iran and France. The comparison result showed that In France, unlike Iran, the constituent editors represented a distinct social class and in their adopted laws the class interests of the makers were clearly achievable. The main source of the constitution of Iran was the translation of the laws of the western countries but the constituent assembly in France, in addition to the adoption of the laws of other countries, adopted most of its laws based on the needs and conditions of the French community.
Keywords: Constitutional Revolution of Iran, The Great French Revolution, Constitution, comparative study -
بعد از اعتراض شدید مردم ایران به انحصار تنباکوی ایران به وسیله شرکت انگلیسی تالبوت و لغو امتیاز یاد شده در سال 1892م/1309ق، تنباکوی ایران به توسط دو شرکت خارجی خریداری و به خارج از کشور صادر می گشت. بخش عمده تنباکوی ایران توسط «کمپانی انحصار ادخال تنباکو در خاک عثمانی» به کشور عثمانی صادر می شد. در سال 1894 میلادی/1312 قمری دولت ایران انحصار صادرات تنباکو به مصر را به یک تبعه این کشور به نام خلیل پاشا خیاط واگذار نمود. قرار بر این شد، خلیل خیاط فعالیت تجاری خود را از سال 1897 شروع نماید. به این ترتیب بخش دیگری از تنباکوی ایران برای مدت بیست و دو سال (1919-1897) به کشور مصر صادر گردید. در حالیکه ده سال نخست (1906-1897) این تجارت در طی یک مقاله مستقل مورد تحقیق قرار گرفت، در ضمن مقاله پیشرو به بخش دوم صادرات تنباکوی ایران به مصر در سال های بعد از پیروزی انقلاب مشروطه تا سال 1919/1337 می پردازد.
پرسش اصلی پژوهش حاضر مربوط می شود به میزان کارآمدی وزارت خانه ها و نهادهای دولت های عصر مشروطیت در اداره و نیز تامین منافع عمومی جامعه که می بایست از پرتوی این تجارت نصیب دولت ایران می شد. در تجارت یاد شده اگرچه طرف مصری از سود بیشتری بهره می برد و سهم دولت ایران را با اکراه و در واقع تحت فشار تشکیلات قضایی در مصر می پرداخت، دولت های عصر مشروطه، در مقایسه با دولت های پیشین، در برخورد با خلیل خیاط جدی تر و با کفایت بیشتری عمل کردند.
کلید واژگان: تنباکو, ایران, انقلاب مشروطه ایران, مصر, خلیل پاشا خیاطAfter Iranians protest against tobacco monopoly and canceling the concession of Tobacco in 1892, two foreign companies bought Iran’s tobacco for exporting to other countries. The most part of Iran’s tobacco was bought by Tobacco Company of Ottoman "Kompani-ye Enhesar-e Edkhal-e Tanbako dar Khak-e Osmani" in Ottoman Empire. Iranian government came to an agreement with an Egyptian, named "Khalil Kayat Pacha" in 1894, and gave him the monopoly of tobacco exporting to Egypt. It was arranged that "Khalil Kayat" had to begin his activities in 1897 and thus another part of Iran’s tobacco was exported for 22 years (1897-1919) to Egypt. This article explains the second part (1906-1919) of tobacco trade between Iran and Egypt, while the first decade (1897-1906) of that period has been written in an exclusive article.Concerning the main question, we are researching about competencies of structure of Iranian state in the Constitutional Revolution era, whether has been secured Iranian national profits from tobacco trade. Though in this business, "Khalil Kayat" has won much more than Iran, nevertheless he only paid Iran’s share of the profits under judicial pressure. During Constitutional era and in comparison with the past, Iranian governments acted against "Khalil Kayat", with more competence and seriously.
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شدهاند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شدهاست. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که میخواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.