به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت

جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "بزرگمهر" در نشریات گروه "ادبیات و زبان ها"

تکرار جستجوی کلیدواژه «بزرگمهر» در نشریات گروه «علوم انسانی»
جستجوی بزرگمهر در مقالات مجلات علمی
  • بتول محسنی راد*
    پیوندهای فرهنگی ، سیاسی، اجتماعی بین ایران وکشورهای عربی از جمله لبنان از زمان هخامنشیان تاکنون پیوسته ادامه داشته، ودستاورد این تعامل، مشترکات فرهنگی-علمی، بین دو ملت بوده است. اما آنچه در این میان چشمگیرتر است ،تاثیر زبان فارسی بر زبان عربی است که دارای تاریخچه طولانی بوده ودارای سهم ونقش بسزایی است. از دوره جاهلی که واژگان فارسی ‏برشعر شعرای جاهلی تاثیر گذاشت، این روند تا ‏دوره های بعد حتی تا دوره معاصر ادامه پیدا کرد، اما آنچه کمتر مورد توجه واقع شده، تاثیر فرهنگ وزبان فارسی بر ادبای کشور لبنان است. یکی از بزرگان وشعرای لبنانی که بر سنت های قدیمی انقلاب نمود، وافق جدیدی در شعر جهان عرب گشود،«خلیل مطران »بود. از دستاورد های خلیل مطران سرودن قصیده مقتل بزرجمهر است.این قصیده حماسه ای بی نظیر در به تصویر کشیدن زوایایی از تاریخ سرزمین ایران است. هدف مطران از سرودن قصیده مقتل بزرجمهر قیام اعراب بر علیه رژیم عثمانی به منظور رهایی از استبداد عثمانی ها بود. خسرو انوشیروان در این قصیده رمز توریه بر سلطان عثمانی است. وداستان بزرجمهر جنبه عبرت آموز داشته وهدف آن بیدار کردن نسل جدید در جهان عرب است. در این مقاله تلاش شده است، برای آشنایی بیشتربا قصیده «مقتل بزرجمهر» از شاعر بزرگ عرب؛ «خلیل مطران»، معروف« به» شاعر قطرین «(سرزمین لبنان ومصر) که تاثیر فرهنگ فارسی در آن به خوبی مشهود است، به روش تحلیل محتوا مورد نقد وبررسی قرار گیرد.
    کلید واژگان: مقتل بزرجمهر, خسرو انوشیروان, ادبیات لبنان, خلیل مطران, بزرگمهر
    B. Mohseni Rad*
    Cultural, political, and social associations among Iran and Arabic nations such as Lebanon has been existing from Achaemenid era that this interaction, consequently, has led to the common cultural-scientific goals between these two nations. However, the noteworthy outcome is the effect of Persian language on Arabic language which has a long story and plays an important role. This progression started from the pre-Islamic period, when Persian vocabularies affected poets’ poems, and has been continued by the contemporary era. But what has been paid less attention is the effect of Persian culture and language on Lebanese literati. Khalil Mutran is known as one of the great Lebanese poets who revolutionized traditions and created a new prospect in Arab world poet. (Maqtal Bozargmehr) quasida is one of his works which is an exclusive epic in representing some aspects of Persian history. Mutran’s goal in writing Maqtal Bozargmehr quasida was Arab uprising against Ottoman regime to set themselves free from autarchy. In this quasida, Khosrow Anushiravan is a hidden secret to the Ottoman king. And Bozargmehr story has an exemplary aspect that aims at awakening the new generation in the Arab world. This study tries to review and evaluate the Maqtal Bozargmehr quasida, written by the great Arab poet, through content analysis method. Khalil Mutran known as “Qutrain poet” – territorial poet- (Lebanon and Egypt) that Persian language effect is well evident in his work.
    Keywords: Persian language, Iranian culture, Lebanon literature, . Khalil Mutran, Bozargmehr
  • محمدرضا عزیزی، مریم گریوانی، عبدالرحیم حقدادی
    بخش مهمی از حکمت های اخلاقی ایران باستان به زبان عربی، ترجمه و در منابع عربی حفظ شده است. این حکمت ها از راه های گوناگون از جمله آثار نویسندگان ایرانی مانند ابن مقفع و ثعالبی به ادب و فرهنگ عربی نفوذ کرده و به تدریج، هویت اصلی و ایرانی آن از بین رفته است . این مقاله به بررسی برخی از حکمت ها که نام گوینده آن در گذر زمان بنا به دلایل گوناگون حذف گردیده و اصالت ایرانی آن در فرهنگ عربی مغفول مانده، میپردازد. به علت فراوانی منابع عربی در این زمینه، پژوهش حاضر به کتاب العقد الفرید، اثر ارجمند ابن عبدربه(متوفی 328 ق) محدود شد؛ این کتاب به مثابه گنجینه ادب شرق،دربردارنده بسیاری از حکمت های اخلاقی ایرانیان است که به صورت پراکنده در لابه لای کتاب آمده است. پاره ای از این سخنان از کتاب مذکور، گردآوری شد و با تکیه بر منابع معتبر عربی و فارسی و مولفه های فرهنگی، اجتماعی، محیطی و غیره توصیف و تحلیل گردید تا مالکیت معنوی آن، دوباره به حکیمان و پادشاهان دوره باستان همچون بزرگمهر، اردشیر، انوشیروان و غیره بازگردانده شود.
    کلید واژگان: حکمت اخلاقی ایرانی, العقد الفرید, بزرگمهر, اردشیر, حکمتهای گمنام
  • مقایسه ی داستان شطرنج و نرد در شاهنامه با رساله ی چترنگ نامگ
    محمد رادمنش عطا، حسین جلالی
    نامه ی نامور استاد توس نه ی دلاوری ها، خردگرایی ها و دانایی هاست. در دنیای شاهنامه؛ بلکه برتری در دانش وسخن دانی و نیز خردمندی ودانایی هم لازمه ی قهرمانی است.داستان ورود شطرنج به ایران وگشودن راز این بازی و پی بردن به آیین آن واختراع نرد توسط بزرگمهر حکیم یکی از نمونه های این دانایی است.آن چنان که مسلم است، فردوسی برای آفرینش نامه ی باستان، منابع و آبش خورهایی چون: خداینامه ها، کارنامه ها، روایات دینی، متون پهلوی و اوستا را در اختیار داشته و طبعا خلق داستان های شاهنامه تحت تاثیر این منابع بوده است.یکی از آن ها،داستان پیدایش بازی شطرنج در ایران است. وجوه اشتراک میان دو متن بیان گر آن است که فردوسی در سرودن آن بدون تردید به متن پهلوی چترنگ نامگ(مادیگان چترنگ) یا ترجمه ی آن نظر داشته است. با این همه، وجوه اختلاف وافتراق فراوانی وجود دارد که نشان می دهد استاد توس مآخذ دیگری نیز برای آفرینش این داستان در اختیار داشته است.
    کلید واژگان: شاهنامه, چترنگ نامگ, شطرنج, نرد, وجوه اشتراک و افتراق, بزرگمهر
  • خوشه ایاز خرمن اندیشه های ایرانی در کتاب الادب الصغیر / مطالعه مورد پژوه انه: (حکمت های بزرگمهر در الادب الصغیر)
    وحید سبزیان پور
    الادب الصغیر و الادب الکبیر از ترجمه های پهلوی است که محل التقای دو فرهنگ اسلامی و ایرانی است. ابن مقفع مانند دیگر مترجمان متون پهلوی، مضامینی را از ادب پهلوی به عربی ترجمه کرد که با اندیشه های اسلامی همسو بود. این همسویی، موجب استقبال گرم ادب عربی از اندیشه های ایرانی شد ولی با گذشت زمانه در هاضمه فرهنگ عربی تبدیل به مضامین عربی شد. نویسنده در این مقاله با نشان دادن سرچشمه های ایرانی چند محور فکری اساسی در الادب الصغیر چون «خردورزی»، «آیین دوستی»، «زهد و پارسایی»، «زشتی فقر»، «امور اخلاقی و سیاسی» و... ثابت می کند که این اثر، سخت متاثر از سخنان حکیمانه بزرگمهر است. و به این نتیجه می رسد که تقدم زمانی فرهنگ و ادب ایرانی و تاثیر شگفت آثار ابن مقفع در ادب عربی، نشان از عمق و گستردگی تاثیر اندیشه های ایرانی در ادب عربی دارد.
    کلید واژگان: ابن مقفع, الادب الصغیر, حکمت, بزرگمهر, ایران باستان
    VahĪd Sabziānpour
    Al-adab al-saghīr has been translated from Pahlavi, and can be regarded as the crossroads of the Iranian and Islamic cultures. Ibn-e Moqafa’a, like other translators of Pahlavi texts, translated texts which were in line with Islamic thoughts from Pahlavi to Arabic. This was warmly welcomed in the Arab world, but they were gradually intertwined with Arabic thoughts and the Iranian roots were forgotten. In the present paper, the sources for some Iranian thoughts in Ketab- al-adab al-ṣaghīr will be presented. This paper will also signify the deeply rooted Iranian culture in Arabic literary works.
    Keywords: Ibn, e Moqafaa, Ketab al adab al saghīr, wisdom, Bozorgmehr, ancient Iran
  • فاطمه غلامی، نجف جوکار
    مجلس گویی یکی از گونه های سخنوری است که در کارنامه فرهنگی ایرانیان برگ و باری چشمگیر داشته است. با درنگی در منابع و متون کهن می توان رگه هایی از این کارکرد فرهنگی را در دوره های گوناگون باز جست. شاهنامه فردوسی؛ بویژه بخش تاریخی آن که بر منابع پیش از اسلام تکیه دارد، در لا به لای رویداد ها و روایات عصر ساسانی که بیش و کم رنگ و بوی سیاسی دارد، دریچه ای به فضاهای فکری و فرهنگی آن عصر می گشاید و از چگونگی اندیشه های جاری آن روزگار خبر می دهد. مسائلی چون هستی شناسی، پرسش های کلامی، ارزش سخن و سخنوری، آداب و آیین سخن گفتن، شیوه های ملک داری، حقوق اجتماعی مردم، نقش پادشاه و دین و دولت، بخشی از آن موضوعات است. این مطالب در چارچوب و با سازو کاری مطرح شده است که با روش مجلس گویی در دوره اسلامی شباهت نزدیک دارد. یکی از برجسته ترین نمونه ها «هفت بزم نوشروانی» است. در این مجالس که با حضور پادشاه تشکیل می شد؛ بزرگمهر به طرح مسائلی حکمت آمیز پرداخته است که پرسش و پاسخ در آن پر رنگ تر از گونه های دیگر سخنوری است. این نوشتار در پی بررسی و تحلیل هفت بزم انوشیروان به عنوان نمونه ای از مجلس گویی در ایران پیش از اسلام است که بر پایه روایت شاهنامه سامان می یابد.
    کلید واژگان: مجلس گویی, شاهنامه, هفت بزم انوشیروان, بزرگمهر, پند و اندرز
    F. Gholami, N. Jowkar
    "Majles-guee" is a type of giving speeches which had developed significantly in the past in Iran and one can find examples of it in different periods. Ferdowsi's Shahnameh, especially in its historical section which is based upon pre-Islamic sources, opens a window to the cultural and intellectual atmosphere of the Sassanid era and presents the current ideas of the time with subjects such as ontology, religious questions, importance of speech and its criteria, methods of governing, social rights of the people, and the role of the king, religion and government. These subjects are presented in such a way that they are very similar to "Majles-guee" in Islamic times. One of the most significant examples is Noshirvan's Haft Bazm (Seven Feasts). On such occasions and at the presence of the king, Bozorgmehr, the wisest scholar of the time would present some didactic subjects followed by questions and answers. This paper analyzes Anushirvan's Haft Bazm in this light.
  • زهرا دری

    از دیرباز نام برزویه ی طبیب و بزرگمهر حکیم، در بسیاری از روایات در کنار هم و یا در جای هم نشسته است، اما در باب جایگاه تاریخی این دو، به سبب از بین رفتن تعداد زیادی از متون پهلوی، تغییر خط، انتقال شفاهی تاریخ با خاستگاه های چندگانه و در نتیجه آمیختگی روایات، شواهد روشنی ارایه نشده است. به همین سبب اطالعات مورخان قرون اولیه ی اسالمی در بسیاری از موارد، جسته و گریخته و گاه متناقض و یا آمیخته به افسانه و اسطوره است. در نتیجه در ذکر شرح حال افراد، وزرا و حتی پادشاهان اختالف اقوال بسیار است. این بحث از جمله مباحثی است که مستشرقینی نظیر نولدکه و کریستنسن نیز بدان پرداختهاند. بحث در باب موجودیت بزرگمهر حکیم، او که از یک سو نامش در باب تمهید بزرجمهر بختگان با کلیله و دمنه پیوند خورده و از سوی دیگر حکیم، وزیری است که سخنان حکیمانه اش چون مهری رخشان در جای جای ادب پارسی می درخشد. نولدکه بزرگمهر را شخصیتی موهوم و افسانه ای خوانده و به دنبال او کریستنسن در»داستان بزرجمهر حکیم« به دالیل چهارگانه اش بدین نکته میرسد که »گمان میکنم که بزرگمهر، حکیم مرموز، همان برزویه است« و نه بیشتر! برزومهر یا برزویهای تاریخی که عاری از وزارت، سیاست و سخنان حکیمانه است و تنها رهآوردش، کلیله و دمنه است. در این مقال نگارنده با اتکا به شواهد تاریخی و ادبی ضمن اثبات یکی بودن بزرگمهر و برزویه، تلوی حا به رد دالیل کریستنسن در باب تاریخی نبودن شخصیت بزرگمهر برزویه پرداخته است. نگارنده به برزویه ای  بزرگمهر  میپردازد که حکیم است و وزیر و آورنده کلیله و دمنه و شطرنج به ایران

    کلید واژگان: بزرگمهر, برزومهر, زرمهر, برزویه, سرحو, سوترا, سوفرا, بختگان, اطبای پارس
  • وحید سبزیان پور *
    بسیاری از صاحب نظران چون علامه قزوینی، فروزانفر، خزائلی و... دستمایه اندیشه های سعدی را در آثار شاعران عرب جستجو کرده اند. حسینعلی محفوظ در تحقیق مفصلی مدعی است که سعدی بن مایه های فکر و اندیشه خود را از مضامین شاعران عرب به ویژه متنبی گرفته است. در این گیرودار مدافعان سعدی با طرح مسایلی چون توارد، طبع آزمایی، و برشمردن انگیزه های انسانی و عالی و نیز معانی ارجمند و... در آثار سعدی، به دفاع از شیخ شیراز پرداخته اند.
    شیوه این مقاله از لونی دیگر است، زیرا با ورق زدن تاریخ به زمانی عقب تر از عهد عباسی، در جستجوی مضامین فکری گلستان سعدی در فرهنگ باستانی ایران هستیم. در این تحقیق با ارائه بیش از 40 شاهد که در پژوهش های در دسترس و موجود به آن ها اشاره نشده، به منزله مشتی از خروار، نشان می دهیم که اندیشمندان ما به جای ذره بین انداختن در متون عربی و جستجوی سرچشمه های مضامین سعدی، اگر دست را سایه بان چشم کنند بسیاری از این حکمت ها را در فرهنگ ایران باستان خواهند یافت.
    کلید واژگان: سعدی, انوشروان, بزرگمهر, فرهنگ ایران قبل از اسلام, فرهنگ عربی, اسلامی
    Vahid Sabzianpur*
    Iranian scholars like Allame Ghazvini, Foruzanfar, Khazaeli, among others, have attempted to look for the main motifs of Sadi's ideas within the old Arabic poetry. In a detailed study, Hossein-ali Mahfuz claims that the main themes of sadi thought should be sought in the poetry of Arab poets like Motanabbi. It is understood here that the role of the Iranian ancient culture and literature has been ignored. In the meantime, defenders of Sadi have tried to account for the claim mentioned above by appealing to factors like the accidental occurrence of a thought to two different poets unknown to one another, competition at composing a single theme, and by mentioning humane and lofty intentions in Sadi's texts. Adopting a different approach, the present article attempts to go further back beyond the Abbasids to the Old Iranian culture and literature in the quest for the origins of Sadi's thought. It will investigate thirty such texts not mentioned in the studies available. These are presented as samples, to demonstrate that our researchers, instead of looking into old Arabic texts, should search Sadi's thoughts in the ancient Iranian culture.
    Keywords: Sadi, Anushirvan, Bozurgmehr, Iranian culture before Islam, Arabic poetry
نکته
  • نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
  • کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال