چهره ی بزرگمهر (برزویه) از ورای تاریخ
از دیرباز نام برزویه ی طبیب و بزرگمهر حکیم، در بسیاری از روایات در کنار هم و یا در جای هم نشسته است، اما در باب جایگاه تاریخی این دو، به سبب از بین رفتن تعداد زیادی از متون پهلوی، تغییر خط، انتقال شفاهی تاریخ با خاستگاه های چندگانه و در نتیجه آمیختگی روایات، شواهد روشنی ارایه نشده است. به همین سبب اطالعات مورخان قرون اولیه ی اسالمی در بسیاری از موارد، جسته و گریخته و گاه متناقض و یا آمیخته به افسانه و اسطوره است. در نتیجه در ذکر شرح حال افراد، وزرا و حتی پادشاهان اختالف اقوال بسیار است. این بحث از جمله مباحثی است که مستشرقینی نظیر نولدکه و کریستنسن نیز بدان پرداختهاند. بحث در باب موجودیت بزرگمهر حکیم، او که از یک سو نامش در باب تمهید بزرجمهر بختگان با کلیله و دمنه پیوند خورده و از سوی دیگر حکیم، وزیری است که سخنان حکیمانه اش چون مهری رخشان در جای جای ادب پارسی می درخشد. نولدکه بزرگمهر را شخصیتی موهوم و افسانه ای خوانده و به دنبال او کریستنسن در»داستان بزرجمهر حکیم« به دالیل چهارگانه اش بدین نکته میرسد که »گمان میکنم که بزرگمهر، حکیم مرموز، همان برزویه است« و نه بیشتر! برزومهر یا برزویهای تاریخی که عاری از وزارت، سیاست و سخنان حکیمانه است و تنها رهآوردش، کلیله و دمنه است. در این مقال نگارنده با اتکا به شواهد تاریخی و ادبی ضمن اثبات یکی بودن بزرگمهر و برزویه، تلوی حا به رد دالیل کریستنسن در باب تاریخی نبودن شخصیت بزرگمهر برزویه پرداخته است. نگارنده به برزویه ای بزرگمهر میپردازد که حکیم است و وزیر و آورنده کلیله و دمنه و شطرنج به ایران
-
بررسی نمادهای جانوری در نگارستان معین الدین جوینی
نرگس رضوانی مقدم، ایرج مهرکی*، آذر دانشگر،
نشریه تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)، زمستان 1401 -
بررسی و تحلیل من های فردی و اجتماعی در شعر فروغ فرخزاد
*
نشریه تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)، تابستان 1400