جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "modern persian poetry" در نشریات گروه "ادبیات و زبان ها"

فرم شعر فارسی طی تاریخ، پیوسته دستخوش دگرگونی های بسیار شده است؛ به ویژه در قرن حاضر و پس از مطرح شدن شعر نو، این تحولات، چشم گیرتر و بحث انگیز تر شده است. یکی از واپسین نظریه ها در زمینه شکل شعر معاصر فارسی را رضا براهنی با چاپ مجموعه شعر خطاب به پروانه ها عرضه کرد. او در این مجموعه و در بحث نظری مقاله انتهای کتاب، با عنوان «چرا من دیگر شاعر نیمایی نیستم»، بر آن بود که با یافتن ایرادها و بن بست های شعر نیمایی و سپید، و با ارایه نظریه ای نو، از بحرانی که مدعی است گریبان گیر شعر نوی فارسی شده است، عبور کند. نظریه و اشعار او در این مجموعه، متاثر از شعر پسامدرن و نظریه های ادبی غربی، نظیر فرمالیسم و شالوده شکنی است؛ همچنین برخی از دیدگاه های مطرح شده نظیر زبانیت، شعر چندصدایی، استفاده از صوت و قطع روایت، برای نخستین بار با این مجموعه به شعر نوی فارسی راه می یابند. در پژوهش حاضر، با مرور شکل شعری براهنی در دوره های مختلف کاری او و اشاره به تاثیرپذیری وی از پست مدرنیسم، و همچنین با آوردن نمونه هایی از اشعار و تحلیل آن ها، کوشیده شده است واپسین نظریه فرم شعری براهنی بررسی و جمع بندی جدیدی از مشخصه های شکلی اشعار خطاب به پروانه ها ارایه شود.

آزادی به عنوان یک مقوله هنجاری از زمان های بسیار دور تا امروز در گستره شعر و ادبیات فارسی با ابعاد گوناگون و وسیعی قابل بحث است. هر چه به زمان کنونی نزدیک می شویم، آزادی بارورتر و  پررنگ تر دیده می شود. شعر و ادبیات معاصر فارسی افغانستان در دهه های اخیر، همگام با تحولات اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و نظامی، تجارب تلخ اشغال روس ها و جنگ های ویرانگر داخلی را به همراه داشته است؛ بنابراین آزادی به عنوان عنصر کلیدی در لابه لای اشعار قهار عاصی، شاعر مشهور و معاصر افغانستان، در گستره ادبیات پایداری مطرح است و ابعاد وسیعی از آزادی اجتماعی، آزادی سیاسی، آزادی فکری، آزادی میهنی و آزادی زنان را دربرمی گیرد؛ بدین لحاظ در این پژوهش کوشش شده است تا بن مایه های آزادی در اشعار قهار عاصی از نظر گستردگی و عوامل مهمی که در اشعار او دخیل بوده است، مورد بحث و بررسی قرار گیرد.

یعد التکرار من اهم الظواهر التی تتجلی فی النصوص الشعریه وتحدیدا الخاصه بالحرب؛ والتی تخلق داخل النص الشعری ابعادا متعدده اهمها البعد الجمالی و البعد النفسی. وعلیه، قمنا فی الدراسه الحالیه بدراسه مقارنه لتوظیف التکرار فی نماذج من القصائد العربیه والفارسیه فی الربع الاخیر من القرن العشرین ودور هذه الظاهره فی تشکیل صوره الحرب. ویهدف البحث إلی الإجابه علی السوال الآتی: ما الدور الذی تلعبه تقنیه التکرار فی تشکیل صوره الحرب فی الاشعار الفارسیه والعربیه؟
واتبعنا فی هذه الدراسه التقسیم الدلالی الذی اقترحته الشاعره «نازک الملائکه» فی عرضها لاقسام التکرار من الناحیه الدلالیه، والجمالیه، ویعتمد هذا التقسیم علی ثلاثه اقسام؛ هی التکرار البیانی، وتکرار التقسیم، والتکرار اللاشعوری.
وتبین من الدراسه ان استخدام شعراء الفارسیه والعربیه تقنیه التکرار تجلی فی جمیع انماط التکرار (التکرار البیانی، وتکرار التقسیم، والتکرار اللاشعوری) ولم یستخدم التکرار من قبل الشعراء علی انه زخرفه فحسب؛ بل استخدم علی انه عنصر اساسی من عناصر القصیده، وتجلی التکرار البیانی والتکرار اللاشعوری فی النصوص الفارسیه اکثر من النصوص العربیه إلا ان شعراء العربیه کانوا اکثر اقتدارا ومرونه واستغلالا لکل سمات تکرار التقسیم من شعراء الفارسیه الذین اقتصر توظیفهم فی اغلب القصائد علی جعل بنیه التکرار بدایه للمقاطع ونقطه انطلاق لها. کما تبین لنا ان اغلب مواضع التکرار البیانی وتکرار التقسیم جاءت داخل النصوص الشعریه سواء الفارسیه او العربیه معتمده علی التوزیع الراسی، وهذه الطریقه ساعدت فی بروز التکرار بشکل اوضح.

تعداد آثاری که به بررسی تاریخ ادبیات معاصر پرداخته اند (تاریخ تحلیلی شعر نو، چشم انداز شعر معاصر ایران، از صبا تا نیما و...) اگر فراوان نباشند، اندک نیز نیستند اما در این میان با چراغ و آینه شفیعی کدکنی چه به دلیل نام و اعتبار نویسنده آن و چه به دلیل تز و فرضیه تازه آن کتابی است از لونی دیگر؛ فرضیه ای که تمام تحولات شعر مدرن فارسی را تابعی از متغیر ترجمه شعر و ادبیات اروپایی می داند. با چراغ و آینه با معرفی جنبه های ادبی شخصیت هایی چون وثوق الدوله و معرفی بسیاری از سرچشمه های الهام شاعران معاصر و... کتابی سودمند و قابل اعتناست. با این حال انتقاداتی نیز بر آن وارد است. از جمله: اختصار و جاافتادگی مطالب، لغزش در تعریف مفاهیم نظری |فلسفی، فقر تاریخیت و تاکید بسیار بر نقش ترجمه در پیدایش ادبیات و شعر معاصر. اما انتقاد اصلی به فرضیه و تز کتاب بازمی گردد، زیرا پیش و بیش از ترجمه، بی اعتباری گفتمان سنتی بود که زمینه را برای شکل گیری شعر معاصر آماده ساخت و در این میان ترجمه تنها نقشی تثبیت گر (و نه بدعت گذار) داشت.

هم ذات بودگی دو هنرمند و اشتراک روحی و احساسی آن ها گاه موجب پدیدار شدن آثاری می گردد که به رغم فاصله ی انکارناپذیر شرایط و موقعیت های مکانی و زیستی، از همانندی های شگفتی برخوردار است. از جمله ی این آثار دو شعر «آی آدم ها» از نیما یوشیج و «دست تکان نمی داد، داشت غرق می شد» از استیوی اسمیت، شاعر انگلیسی، است که شاعران هر دو شعر با بهره مندی ازبن مایه ی مرگ در تصویر سمبولیک انسانی که در پیش چشم دیگران در حال غرق شدن است، بیانیه ای مستند علیه ساحل نشینان بی اعتنا به دیگران ارائه داده اند. توجه اصلی مقاله ی حاضر بررسی و تحلیل این دو شعر به منظور کشف و توضیح مشابهت و تفاوت های شیوه ی ارائه ی نماد مرگ در این دو شعر است. بهره مندی از ساخت روایی در شعر، و استفاده از بستر تراژیک از مهم ترین شباهت های دو شعر است. حال آن که در شیوه ی ساخت و پرداخت روایی، شعر «دست تکان نمی داد، داشت غرق می شد» بیش تر روایت محور است و در شعر«آی آدم ها» رویکرد راوی محوری غلبه دارد. هم چنین نگاه بیش و کم فلسفی استیوی اسمیت به مقوله ی مرگ بارویکرد نیمایوشیج که رنگ سیاسی و اجتماعی بر آن غلبه دارد، از دیگر تفاوت های دو شعر است.