به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت

جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "ارتباط معنایی" در نشریات گروه "علوم قرآن و حدیث"

تکرار جستجوی کلیدواژه «ارتباط معنایی» در نشریات گروه «علوم انسانی»
جستجوی ارتباط معنایی در مقالات مجلات علمی
  • علی اصغر آخوندی*، محمدحسین مدنی

    شبکه های به هم پیوسته مفهومی بسیاری در قرآن کریم وجود دارد که با دقت و بررسی می توان از آنان پرده برداری کرد. «فاصله» نیز که در بخش انتهایی ساختار برخی آیات قرار دارد با آیات نزدیک به هم، دیگر آیات سوره و به ویژه با مفاد و محتوای همان آیه پیوند معنایی محکمی دارد. اما سوال اساسی آن است که ارتباط معنایی فواصل با یکدیگر و با محتوای آیه چگونه است؟ آیا می توان ارتباط و پیوند معنایی را در انواع و گونه های خاصی دسته بندی کرد؟ قرآن پژوهان و مفسران، ابعاد محدودی از این ارتباط را بازگو کرده اند، اما پژوهش حاضر به روش توصیفی تحلیلی بر محور معرفی اهتمام المیزان و نوآوری های آن در تبیین ارتباط فواصل با محتوای آیات، شکل گرفته است. تلاش علامه طباطبایی در این عرصه، علاوه بر کمک به تفسیر آیات، اعجاز و زیبایی های بیانی قرآن کریم را نیز بیشتر نمایان می سازد. این تحقیق با استخراج نمونه های تفسیری از المیزان، گونه های متعددی از ارتباط معنایی فواصل با محتوای آیات را ارائه داده و نوآوری علامه طباطبایی در این زمینه را منعکس ساخته است. بر پایه نتایج این پژوهش، در تفسیر المیزان سیزده گونه پیوند معنایی فاصله با محتوای آیه از حیث موضوع و چهار گونه از حیث مخاطب بازیابی شده است که شواهد متعددی آن ها را همراهی می کند.

    کلید واژگان: فاصله (فواصل), المیزان, علامه طباطبایی, ارتباط معنایی, تفسیر قرآن به قرآن, سیاق
    Aliasghar Akhondi *, Mohammadhossein Madani

    There are many interconnected conceptual networks in the Holy Qur'an, which can be uncovered with careful investigation. "Fasilah" which is located at the end of the structure of some verses has a close semantic connection with the verses that are close to each other, other verses of the Surah and especially with the contents of the same verse. The main question is that how is the semantic connection between the endings of the verses with each other and with the body of that verse? and could we categorize that connections? Quranic scholars and commentators have recounted limited aspects of this relationship, but the present research is based on the introduction of al-Mizan's effort and its innovations in explaining the relationship between intervals and the content of the verses. Al-Mizan's effort in this field, in addition to helping to interpret the verses, also reveals the wonders and expressive beauties of the Holy Quran. By extracting examples of interpretation from al-Mizan, this research has presented several types of semantic connection between intervals and the content of verses and has reflected Allameh Tabatabai's innovation in this field. Based on the results of this research, in the interpretation of al-Mizan, thirteen types of semantic connection between the distance and the content of the verse can be identified in terms of subject and four types in terms of audience, which are accompanied by numerous evidences from al-Mizan.

    Keywords: Fasilah (Favasel), Al-Mizan, Allameh Tabatabaei, Semantic Connection, Qur'an-To-Qur'an Interpretation, Context
  • علیرضا کاوند *، حسن احمدنیا

    قرآن کتابی است که نیاز به تدبر دارد و مسلما صاحبان خرد، بیش ترین سهم را در این بهره گیری دارند. لغت یونانی «فیلوزوفیا» در متون منطقی قدیم که از یونانی به عربی ترجمه شده، به لفظ حکمت برگردانده شده و عرب، لغت فلسفه را نیز مرادف حکمت به کار برده است. شناخت اشیا را به بهترین نحو، «حکمت» می نامند. در این پژوهش با رویکرد توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر آیات و روایات بدین نتایج رسیدیم: معناشناسی واژه حکمت شامل سه بعد کلمات همنشین، کلمات جانشین و کلمات متضاد است. از مفاهیمی که در آیات به همراه این کلمه ذکر شده اند، می توان واژه حکمت را جامع تر شناخت. کلماتی مانند خیر کثیر، شکر و افعالی مانند ایتاء، تعلیم و... . کلمات جانشین به واژگانی اطلاق می شود که سبکی مشابه حکمت را داشته باشند، مانند عقل، ذی حجر، لب و فکر. واژه ای که دقیقا متضاد حکمت می باشد، جهل است که شناخت جهالت، تاثیری شگرف در دستیابی به مقدمات حکمت دارد.

    کلید واژگان: حکمت, مفاهیم همنشین, مفاهیم جانشین, ارتباط معنایی
    Alireza Kavand*, Hassan Ahmadnia

    Qur'an is a book that requires contemplation, and certainly the wise people have the most contribution. The Greek word "philosophy" has been translated into the word "wisdom" in ancient logical texts translated from Greek into Arabic, and the Arab has used the "philosophy" synonymously with "wisdom". Knowing things in the best way is called "wisdom". In this research, with a descriptive-analytical approach and relying on verses and hadiths, we achieved the following conclusions The semantics of the word wisdom includes three dimensions of companion words, substitute words and opposite words. From the concepts mentioned in the verses with this word, the word wisdom can be known more comprehensively. Words such as goodness, thank and verbs such as Ita, education, etc. Substitute words refer to words that have a similar style to wisdom, such as intellect, Zi Hajar, Labb and thought. The word that is the opposite of wisdom is ignorance, and the knowledge of ignorance has a tremendous effect in achieving the premise of wisdom.

    Keywords: wisdom, Companion Concepts, Substitute Concepts, Semantic Communications
  • امان الله ناصری کریموند*، قاسم بستانی

    یکی از مولفه های مهم علامه طباطبایی در تفسیر المیزان درنظرگرفتن روابط معنایی موجود در بین آیات می باشد که ایشان این روابط را با عنایت به قراین قرآنی به ویژه قرینه سیاق کشف می نماید. مقاله پیش رو که با ابزار کتابخانه ای و به روش توصیفی-تحلیلی نگارش یافته، به بررسی یکی از مبانی مولف المیزان (ارتباط معنایی آیات) در فهم قرآن پرداخته است. حاصل این مطالعه چنین بیان می شود که از منظر علامه مهم ترین و رایج ترین روابط معنایی آیات در گونه هایی از روابط محکم و معناداری از جمله: رابطه تعلیل موجود در آیات (تعلیل قسمتی از آیه برای قسمت دیگر آن آیه و تعلیل یک آیه توسط آیه ای دیگر)، مقدمه چینی برای بیان مطلبی (یک جمله برای بیان جمله ای دیگر از همان آیه و یک آیه برای بیان آیه دیگر)، جواب به سوال موجود و مقدر (در همان آیه و در آیات دیگر)، در نظر گرفتن رابطه مطلق و مقید و رابطه تخصیص و تعمیم (تعمیم خاص و تخصیص عام) نهفته است که کشف مراد خداوند متعال و ارایه تفسیر صحیح از آیات، مستلزم در نظر گرفتن این روابط می باشد.

    کلید واژگان: تفسیر المیزان, ارتباط معنایی, قرینه سیاق
    Amanullah Naseri Karimvand *, Qasem Bostani

    One of the important components that Allameh Tabataba'I has considered in Tafsir-Al-Mizan is the semantic relations among the verses, which he has discovered by using Qur'anic evidence specially the context rules. By using library tools and written in a descriptive-analytical way, the current paper has reviewed one of the principles of the author of Al-Mizan in understanding the Qur'an. The result of this study shows that according to Allameh the most important and common semantic relations of verses exist among strong and meaningful relations such as Ta’alil (causality) relation among the verses (causation of a part of a verse for the other part of that verse, and causation of a verse by other verses), preparing to state a subject (a sentence for stating another sentence of the same verse and a verse for stating another verse), answering the existing and predetermined question, considering the absolute and conditional relation, generalization and specification relation (common generalization and specific generalization). For discovering Allah almighty’s purpose and providing the correct interpretation of verses, it is required to consider these relations.

    Keywords: Tafsir-Al-Mizan, Semantic relation, Context Rule
  • سید محمد موسوی بفرویی *، مریم عمویی

    یکی از مهم ترین ویژگی های ساختاری نهج البلاغه، تناسب و انسجام حاصل از ارتباط معنایی واژه با واژگان دیگر است. این ارتباط معنایی با استفاده از تناسب معنایی، قابل تبیین است و از این جهت، مناسبت دارد از محور هم نشینی که یکی از راهکارهای عمده در انتقال پیام گفتاری است، بهره برد. ارزش چینش واژگان و گزینش آنها توسط گوینده، با توجه به ارتباط معنایی واژگان هم نشین، آشکار می شود. در این میان، واژه «عقل» از کلماتی است که در کتاب ارزشمند نهج البلاغه، جزء واژگان چند معنایی محسوب می شود. از این رو، پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی و با بهره جویی از منابع کتابخانه ای اسنادی به بررسی محور هم نشینی واژه «عقل» در آن کتاب پرداخته و به این نتیجه رسیده است که هم نشینی «عقل» با واژگان «شهادت، دفاین، تحصین، تکلم، سهو، تدبیر، موعظه، رعایه و روایه» بیان کننده نوعی از تناسب معنایی در گفتار است.

    کلید واژگان: نهج البلاغه, عقل, ارتباط معنایی, هم نشینی معنایی
    sayed mohammad mosavi bafroee, maryam amooei

    One of the most important structural features of Nahj al-Balaghah is the harmony and coherence of semantic relation between the word and other words. This semantic relation can be explained by semantic harmony and it is therefore appropriate to utilize syntagmatic axis, which is one of the major strategies for transmitting speech. The value of word ordering and their selection by speaker become obvious through semantic relation between syntagmatic words. Meanwhile, the word “reason” is one of the polysemous words in the valuable book of Nahj al-Balaghah. Therefore, by descriptive-analytical method and through the usage of library resources, the present research has examined the syntagmatic axis of the word “reason” in that book and has concluded that syntagmatic position between “reason” and other words such as “testimony, treasury, strengthen, speaking, mistake, devising, admonishment, observance, and tradition” expresses a kind of semantic harmony in speech.

    Keywords: Nahj al-Balaghah, Reason, Semantic Relation, Semantic Syntagmaticity
  • محدثه خوش قامت، الهه شاه پسند
    «شکر» و «شرک» دو مفهوم پر کاربرد در قرآن کریم هستند. در نگاه نخست، این دو تنها رابطه ای تقابلی از جنس تقابل خیر و شر دارند، اما بررسی آیات قرآن کریم، نشان‮دهنده ارتباط بیشتر این دو مفهوم است. پژوهش حاضر تلاش دارد با مطالعه تطبیقی دو مفهوم شکر و شرک در آیات قرآن، ارتباطشان را بیش از پیش تبیین نماید. در این راستا پس از توصیف و تحلیل آیات مرتبط با هر دو مفهوم، به این نتیجه رسیده است که تقابل مفهومی شکر و شرک به گونه ای است که شرک با نفی مقابل خود (عدم شکر) قابلیت جایگزینی دارد؛ یعنی در جایی که سیاق آیه اقتضای ذکر «شکر نمی کنید» را دارد، «شرک می ورزید» جایگزین شده است و برعکس. نیز رابطه سلبی_ ایجابی میان عوامل و موانع شکر و شرک به اندازه ای است که عوامل شکر به عنوان موانع شرک معرفی شده اند. در نهایت باید گفت بر اساس آیات قرآن، تا زمانی که انسان شرک بورزد، شکر حقیقی که همان توحید است، تحقق نمی یابد.‬
    کلید واژگان: شکر, شرک, ارتباط معنایی, کفر, توحید
    Mohaddeseh Khoshqamat, Dr. Elahe Shahpasand
    Shukr (giving thanks) and shirk (ascribing partners to God) are two of the most frequently used terms in the Qur’an. At the first glance, these two have only a contrasting relation of an opposition type between good and evil. However, a study of the verses of the Holy Qur’an shows that these two concepts have other relations, as well. Conducting a comparative study of the two concepts of shukr and shirk, the present research attempts to further elucidate their relations. To this end, after describing and analyzing the verses concerning the two concepts, it is concluded that the conceptual contrasting of shukr and shirk is in such a way that shirk can be substituted with the negative of its opposite (non-gratitude); that is, where the verse is implied as mentioning “you do not give thanks”, it is substituted with “you practice shirk” and vice versa. Furthermore, the negative-affirmative relationship between the causes and preventers of shukr and shirk are to such an extent that the causes of shukr have been introduced as preventers of shirk. In conclusion, it is to be said that according to the verses of the Qur’an, so long as man commits shirk, the real shukr, which is the same as monotheism, would not actualize.
    Keywords: shukr, shirk, semantic relation, monotheism
  • علی اصغر آخوندی*
    فاصله پدیده ای قرآنی است که نقش مهمی در زیبایی، نظم بخشی و انسجام آیات دارد و لازم است از جهات گوناگون مورد توجه و بررسی قرار گیرد. از جمله منابع مهم برای بررسی این پدیده، تفاسیر است. به دلیل اهمیت تفسیر «مجمع البیان» موضوع فاصله و چگونگی نگرش امین الاسلام طبرسی به این مطلب موضوع این مقاله قرار گرفت. در زمینه فاصله، عنوان هایی مانند کارکردها و نقش های تفسیری، انواع و چگونگی روابط فاصله به ویژه گونه های پیوند معنایی آن با محتوای آیه از اهمیت بیش تری برخوردار است. از کارکردهای تفسیری فاصله در «مجمع البیان» باید به تقویت و تایید احتمالات تفسیری، دفع توهم، شبهه و ابهام از آیه و برداشت حکم اشاره کرد. و در ارتباط و پیوند معنایی فاصله با محتوای آیه نیز می توان دوازده گونه پیوند معنایی را در این تفسیر بازشناسی کرد که در کم تر تفسیری این مساله مورد توجه قرار گرفته است. در بحث ارتباط فاصله و محتوا در برخی آیات چالش هایی وجود دارد که توجی هات طبرسی برای خروج از آن ها مورد توجه قرار گرفته است.
    کلید واژگان: فاصله قرآنی, کارکردهای تفسیری, ارتباط معنایی, روابط فواصل, چالش های فواصل
  • غلامرضا شهرکی، الهام زرین کلاه
    واژه لعن و مشتقات آن در مجموع 41 بار در قرآن به کار رفته است. این مقاله با بکارگیری روش کتابخانه ای و تحلیل داده ها، با مبنا قرار دادن دیدگاه مفسران و با استناد به کتب لغت در صدد تبیین دقیق این مساله است که این واژه به چه معانی به کار رفته، ارتباط معنایی آن با واژگان مشابه چگونه بوده و وجوه معنایی آن در قرآن چیست. طبق بررسی صورت گرفته واژه لعن که پیشینه آن طبق بیان قرآن به زمان امت های پیشین می رسد، در اصل لغت به معنای دوری از رحمت است و با واژگانی مانند سب، قتل، بهل و بعد ارتباط معنایی داشته و در قرآن به شش وجه معنایی دوری از رحمت، عذاب، مسخ کردن، غضب الهی، جاری شدن حد و نفرین کردن به کار رفته است.
    کلید واژگان: معناشناسی, مفسران, لعن, ارتباط معنایی, سب, غضب, حد
    Gholam Reza Shahraki Fallah, Elham Zarrin Kolah
    The term "curse" and its derivations have been mentioned 41 times in Quran. The present paper intends to express this fact in library and data analysis by postulating the interpreter's point of views and by citing the lexicon sources in order to find out what the relationship between this term and its similar words is and the reason of application. According to the surveys the term "curse" means far away from God's Mercy and has semantic relationship with obscenity, murder and etc.
    Keywords: semantics, interpreters, semantic relationship, curse, anger
  • معصومه مرزبان، مهدی احمدی
    پیوند معنایی صفات پایانی آیات قرآن با مضمون آنها که این نوشتار در مقام بیان آن است، موضوعی بلاغی، تفسیری و کلامی است. به عقیده برخی مفسران، سیاق آیات قرآن، بر ارتباط معنایی عمیق صفات پایان بخش آیات با محتوای آن ها دلالت دارد و این ارتباط به گونه ای است که اگرآن اوصاف کنار گذاشته شوند، در مراد و مقصود آیه خلل ایجاد می شود. در نوشتار حاضر، انواع این پیوند معنایی ذیل عنوان هایی از قبیل تعلیل، تاکید، تلازم، توضیح، تتمیم، تقابل و ترغیب، مورد بحث قرار گرفته است.
    ر ارتباط معنایی با مضمون آیه استوار است. پیوند معنایی صفات پایانی آیات قرآن با مضمون آن ها موضوعی بلاغی، تفسیری وکلامی است. به موجب سیاق آیات که با گفته برخی مفسران پشتیبانی می شود صفات پایان بخش آیات با محتوای آنها ارتباط عمیق معنایی دارند این ارتباط به گونه ای است که اگر این اوصاف کنار گذاشته شوند، در مراد و مقصود آیه خلل ایجاد می شود. با تکیه بر آنچه گفته شد، می توان این پیوند را درعناوین استنباطی؛ تعلیل، تاکید، تلازم، توضیح، تتمیم، تقابل وترغیب مشاهده نمود.
    کلید واژگان: ارتباط معنایی, پیوند, زوجیت, صفات, مضمون و محتوای آیه
    Masome Marzban, Mehdi Ahmadi
    The research argues that the ending divine attributes of the Quranic verses are related semantically to the verses’ theme. According to the content of the Quranic verses، supported by some commentators، the ending divine attributes of the verses have such a deep semantic relationship with the verse content that if we abandon the ending attributes، some disorder is made in the verse theme. This relation can be a kind of causality diligence، arguing، emphasis، inseparability، and so forth.
    Keywords: Semantic relationship, Sematic, Verse, The theme, content of the verse
نکته
  • نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
  • کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال