جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "اعتقاد" در نشریات گروه "علوم قرآن و حدیث"
تکرار جستجوی کلیدواژه «اعتقاد» در نشریات گروه «علوم انسانی»-
موضوع حجیت داشتن خبر واحد در اعتقادات دینی و تکفیر منکرین این گونه اخبار از مباحث چالشی در حوزه معرفت شناسی دینی است، و دو مذهب امامیه و شافعیه نیز از آن مستثنی نیستند. در این مقاله؛ آرای علمای دو مذهب توصیف عینی گردیده و موضوع پس از تبیین کامل، تحلیل تطبیقی شده است. اکثر علمای امامیه و شافعیه حجیت این اخبار را در مسائل غیر اعتقادی پذیرفته و به آیات؛ نبا و نفر، روایات قطعی-الصدور، اجماع و سیره عقلا استناد نموده اند. متقدمین امامیه قائل به عدم حجیت اخبار آحاد در اعتقادات ولی متاخرین آنها حجیت این اخبار را در اعتقادات اگر محتف به قرائن باشد قبول دارند. شافعیه نیز خبر واحد را اگر محفوف به قرائن یا مورد قبول امت باشد، مفید علم دانسته و در اثبات اعتقادات حجت می دانند. علمای دو مذهب، به دلیل تنوع طرق حصول علم و یقین نسبت به اخبار آحاد و استدلالی بودن علم حاصل از این اخبار، منکرین آن را تکفیر ننموده اند. نزدیکی دیدگاه دو مذهب، دلیل بر وجود اشتراکات علمی و نظری جهت همگرایی و تقریب بین آنهاست.کلید واژگان: خبر, حجیت, علم, اعتقاد, مذهبThe validity of individual hadith reports within religious beliefs, as well as the attitudes towards those who reject these reports, represents a significant debate in religious epistemology among the jurists of the Imamiyya (Shiite) and Shafiʿiyya (Sunni) schools. This article provides a comprehensive examination of the perspectives held by scholars from both sects, employing a comparative and analytical methodology. Scholars from the Shafiʿi school advocate for the legitimacy of individual hadith reports, substantiating their position with textual evidence, including references from the Quran (notably Surah An-Naba' and Surah At-Tawbah), hadiths that are contextualized, and the principle of consensus (ijmaʿ). Conversely, Imamiyya scholars predominantly depend on non-textual forms of evidence, particularly the practices of the rational community (ʿuqala). Both sects acknowledge the validity of individual hadith reports concerning non-doctrinal issues. While early Imamiyya scholars rejected the validity of such reports in doctrinal contexts, later scholars accept them only when they are accompanied by contextual indicators. Similarly, Shafiʿi scholars regard individual reports that are supported by contextual evidence or recognized by the community as valid for doctrinal purposes, although such instances are infrequent among Shafiʿis. Given the varied methodologies for deriving knowledge from individual reports and the inferential nature of the knowledge obtained, neither sect has deemed it necessary to excommunicate those who dispute such reports. The parallels in the perspectives of these two sects underscore the existence of scholarly and theoretical commonalities, emphasizing the importance of fostering convergence and reconciliation between them.Keywords: Hadith, Validity, Knowledge, Belief, Sect
-
مبانی و اصول آموزه های اعتقادی به اعتباری سه قسم اند: اول؛ دلیلی که همه مقدمات آن عقلی است، اگر همه مقدمات دلیل عقلی یقینی باشد نتیجه حاصل از آن ها نیز به طور قهری یقینی خواهد بود. دوم؛ دلیلی که همه مقدمات آن نقلی است. فرض نقلی بودن همه مقدمات دلیل براساس تلقی مشهور ناممکن می نماید. سوم؛ دلیلی که مقدمات آن ترکیبی از عقل و نقل است. بسیاری از ادله باب اعتقادات از قبیل قسم سوم اند آیا ادله نقلی حدیثی مفید یقین اند یا نه؟ پاسخ های ارایه شده برای این سوال مختلف و گوناگون است. نظریه غالب این است که دست یابی به یقین اعتقادی از طریق احادیث و ادله نقلی فرقی با راه عقل و کشفیات عقلانی ندارد لیکن در کیفیت تبیین این قاعده و شرایط آن نظرات مختلف است، مقتضای تحقیق متکلمان متمایل به نصوص دینی این است که ادله نقلیه در مواردی مفید یقین اند، به خصوص در حالتی که نقل توام با شواهد قطعی و یقینی باشد یا نقل متواتری در بین باشد که احتمالات منافی با آن را منتفی سازد. با بررسی به عمل آمده مقاله بر این نظریه تاکید دارد که اصولا تبار و سنخ علم اعتقادی حاصل از نقل و حدیث را نباید منحصر به چارچوب های کلامی و فلسفی مصطلح بدانیم، زیرا وسعت معارف حدیثی و مفاهیمی که در اختیار انسان قرار می دهند بسیار فراتر از ضوابط تدوین شده بشری است.
کلید واژگان: اعتقاد, حدیث, تواتر, عقل, دلیل, علم اعتقادیThe foundations and principles of religious teachings are of three types: First; The reason that all its premises are rational, if all the premises of a rational reason are certain, the result of them will also be certain. Second; The reason for which all the premises are anecdotal. It is impossible to assume that all the preliminaries of the reason are anecdotal, according to the famous saying. Third; A reason whose premises are a combination of reason and narration. Many of the reasons for Chapter of Beliefs are similar to the third part. Are the narrations and hadith evidences reliable or not? The answers provided for this question are different. The prevailing theory is that achieving religious certainty through hadiths and narrative evidence is no different from the way of reason and intellectual discoveries, but there are different opinions on the quality of the explanation of this rule and its conditions. The necessity of the research of theologians who are inclined to religious texts is that the narrative evidences are certain in some cases, especially in the case that the narration is accompanied by definite and certain evidence or there is a more frequent narration that excludes the possibility of contradicting it. Based on the research done, the article emphasizes this theory that basically, we should not consider the origin of religious science derived from narrations and hadiths to be exclusive to the theological and philosophical frameworks of the term, because the amount of hadith knowledge and the concepts that they provide to man is far beyond the human standards.
Keywords: Belief, Hadith, Frequency, Reason, Proof, Belief Knowledge -
نشریه ره توشه، پیاپی 10 (تابستان 1401)، صص 19 -27
در دوران حکومت 90 ساله امویان، 14 تن حکومت کردند. واقعه عاشورا، واقعه حره، قیام زبیریان، قیام مختار، قیام زید بن علی7، جنگ مرج راهط و قیام بنی عباس، از وقایع مهم دوران خلافت بنی امیه است. حکومت امویان دارای شاخصه هایی همچون تبدیل نظام خلافت به نظام استبدادی موروثی، برخورد تبعیض آمیز با غیر عرب و موالی، بی عدالتی و ستم بر رعیت به ویژه مخالفان، قداست بخشیدن به خلیفه و دستگاه خلافت، تقویت و ترویج جبرگرایی و حمایت از مرجیه بود. آثار مخرب اعتقادی و دینی فراوانی که تا امروز از بنی امیه به جای مانده است، نشات گرفته از همین شاخصه هاست. عمرو بن سعید می گوید: از امام صادق7 درباره آیه «الذین بدلوا نعمت الله کفرا» پرسیدم. فرمود: «شما در مورد آن چه می گویید؟». گفتم: «ما معتقدیم که آن ها دو قبیله نابکار قریش، بنی امیه و بنی مغیره هستند». فرمود: «آری! تمام، قریشی هستند. خداوند پیامبرش را مخاطب قرار داد و فرمود: من قریش را بر عرب فضیلت داده و نعمت خود را بر آن ها ارزانی داشتم و پیامبرم را میان آن ها مبعوث کردم، ولی آن ها نعمت مرا [به کفر] تبدیل و پیامبرم را تکذیب کردند».[1] در این مجال به برخی جنایات فکری بنی امیه می پردازیم. [1]. محمدباقر مجلسی، بحارالانوار، ج 9، ص 218.
کلید واژگان: بنی امیه, جنایت, اعتقاد -
تربیت اعتقادی مهم ترین بخش نظام جامع تربیتی اسلام است که در آن اصول اعتقادات اسلام؛ یعنی باور به خداوند، پیامبران، امامت و معاد به متربی منتقل می شود. در این بین، اعتقاد به وجود خداوند اصل و بنیاد دیگر باورها به شمار می رود. از آنجا که اسلام، نظام تربیتی ویژه خود را ارائه کرده ، لازم است تا روش های مناسب با اصول اعتقادی اسلام بر مبنای متون اسلامی استخراج شده و تعیین شوند. یکی از منابع استخراج روش های تربیتی، سیره قولی و عمل امامان معصوم از جمله امام همام علی بن موسی الرضا است که به اعتبار فرصت تاریخی ویژه ای که برای آن حضرت پدید آمد ، می تواند منبع سرشاری از نظامات تربیتی را دربر داشته باشد. مقاله حاضر با این پیش فرض، به تبیین روش های تربیت اعتتقادی با هدف ایجاد باور به وجود خداوند بر اساس سیره و سخنان حضرت رضا پرداخته است. روش هایی؛ مانند تکرار مفروضات بدیهی با شیوه های همراه با تمثیل جذاب و نوآورانه، ایجاد انس و احساس محبت به خداوند، عقل گرایی، علم آموزی، استدلال محوری، پاسخ دهی به شبهه و ابطال دیدگاه های رقیب، برجسته سازی و ایجاد اهمیت و تفهیم غیر مستقیم، مهم ترین روش های قابل برداشت از سخنان حضرت رضا در ایجاد باور به وجود خداوند است.کلید واژگان: تربیت, اعتقاد, تربیت اعتقادی, روش های تربیتی امام رضا?, باور به وجود خداAbstract: Belief education is the most important part of the comprehensive educational system of Islam, in which the principles of Islamic beliefs - belief in God, the Prophets, Imamate and Resurrection - are transmitted to Methabi. Meanwhile, belief in the existence of God is the foundation of other beliefs. Given the direct involvement of parents and close relatives of each person, especially children, it is essential to establish the best ways to do this in order to institutionalize and maintain it in the audience. Since Islam, especially in the Shiite tradition, has provided its own educational system, it is necessary to determine these methods based on Islamic teachings. In this field, the sin and the words of the infallibles are very important for the believers. Therefore, in this article, explanations of the methods of reciprocal education with the aim of creating belief in the existence of God based on the soul and the words of Hazrat Raza have been discussed. Repeating obvious assumptions with attractive and innovative ways, creating humankind and feeling of love for God, rationalism, learning science, central argumentation, eliminating doubt, and defeating competing views, highlighting and creating the importance and indirect knowledge, are the most important ways to be taken from the words of the Prophet Reza is in creating belief in the existence of God.Keywords: Education, Belief, Religious Education, Educational Methods of Imam Reza, Belief in the Existence of God
-
طبق روایات فتنه هایی در عصر نزدیک به ظهور و در آستانه ظهور وجود دارد که یا از مدتی قبل شکل گرفته اند و تا زمان ظهور امتداد دارند یا آغاز شکل گیری آنها در آستانه ظهور است. مهم ترین این فتنه ها، فتنه اعتقادی، فتنه دجال، فتنه اختلاف در شیعه، فتنه سفیانی و فتنه صیحه شیطانی است. دانستن این فتنه ها کمک می نماید تا با آگاهی از آنها بتوان از گزند آنها کمتر آسیب دید. در این مقاله با استفاده از روایات به این فتنه ها و ویژگی های هر یک پرداخته می شود.کلید واژگان: فتنه, ظهور, اعتقاد, دجال, اختلاف, صیحه شیطانی, سفیانی
-
قرآن کریم به عنوان کتاب آسمانی و مایه هدایت بشر ، برنامه های متعددی را برای حرکت به سوی کمال ارایه می دهد. وعظ و پند یکی از راه های مقابله با ریزش که خداوند به حضرت موسی دستور داد به سوی فرعون برو و او را موعظه نما ودر بیانات رهبری این امر را تضمین کننده حیات طبیه اسلام می داند ، دوستی با صالحین، از دستورات الهی برای شکوفایی روح انسانی در فرد و اجتماع خواهد بود،راهی مناسب برای دوری از ریزش خواهد بود.مانند ابوذر که رهبر نیز احتیاج انقلاب را به این افراد صالح لازم میداند. . تعمیق معرفت دینی مانند زندگی نورانی رسول الله از لوازم ترویج رویش ها که براساس آن نیز رهبر نیاز امروزه بشر را در همین موضوع می داند.وظیفه شناسی دانشمندان و نخبگان نیز به عنوان ترویج رویش مانند در کلام رهبری وظیفه خطیر علماء تغذیه معنوی مردم است.
کلید واژگان: ریزش, رویش, اعتقاد, قرآن -
در اندیشه مشهور معتزله از جمله، ابوالهذیل، نظام، جاحظ و بلخی، حقیقت اراده انسان، اعتقاد به منفعت است. برخی متکلمان امامی چون محقق طوسی، علامه حلی و علامه مجلسی نیز این دیدگاه را پذیرفته اند. به باور محقق طوسی، اراده و کراهت، دو نوع از علم اند. علامه حلی نیز تصریح نموده که این دو از سنخ علم بالمعنی الاعم اند؛ اراده عبارت است از علم یا ظن موجود زنده به وجود مصلحت در فعل؛ کراهت نیز عبارت از علم یا ظن موجود زنده به وجود مفسده در فعل است. به باور علامه مجلسی، اراده، مطلق علم نیست بلکه علم به منفعت در فعل است. برخی اندیشمندان معتزلی و اشعری، اراده را به «میل» تفسیر نمودهاند؛ مقصود از «میل» در این دیدگاه، شوق است. در اندیشه اشاعره، تفسیر اراده به «اعتقاد به نفع» و «شوق» صحیح نیست؛ بلکه عبارت از «صفت مخصص و مرجح» برای انجام فعل است. دیدگاه مشهور فلاسفه این است که حقیقت اراده عبارت از شوق اکید است. دیدگاه برگزیده در حقیقت اراده انسان این است که اراده جزء مفاهیم منطقی و ماهوی نبوده بلکه از مفاهیم فلسفی است؛ منشا انتزاع اراده انسان نیز برخلاف دیدگاه مشهور فلاسفه، «شوق اکید» نیست.کلید واژگان: اراده, شوق اکید, اعتقاد, میل, متکلمان, فلاسفهMany Mu`tazilites like Abi Hozeil, Nazzam, Jahez, Balkhi and others hold that human will is the belief to benefit. Some Shiite theologians like Tusi, Helli and Majlesi has accepted the same opinion. According to Tusi, will and hatred are two types of knowledge. Helli has asserted they are knowledge in its general sense. Will is knowledge or conjecture of a living being to a benefit in action and hatred is knowledge or conjecture of a being in evils in an action. According to Majlesi, the will is not knowledge but knowledge to benefit of an action. some other Mu`tazilites and Ashariyya maintained that reality of will is yearning following a belief of benefit. The meaning of yearning here is inclination. For Ashariyya, interpretation of will to knowledge of benefit and inclination is not right, but rather will is a cause of preferring an action. The famous idea of philosophers is that will is intense inclination. The accepted view is that reality of will of the human is not logical or primary notions, but philosophical ones. The will of the human, in contrast with famous point of view of philosophers, is not abstracted from intense inclination.Keywords: will, strong yearning, belief, inclination, theologians, philosophers
-
بازخوانی حقیقت اراده انسان دراندیشه متکلمان و فلاسفهدر اندیشه مشهور معتزله از جمله، ابوالهذیل، نظام، جاحظ و بلخی، حقیقت اراده انسان، اعتقاد به منفعت است. برخی متکلمان امامی چون محقق طوسی، علامه حلی و علامه مجلسی نیز این دیدگاه را پذیرفته اند. به باور محقق طوسی، اراده و کراهت، دو نوع از علم اند. علامه حلی نیز تصریح نموده که این دو از سنخ علم بالمعنی الاعم اند؛ اراده عبارت است از علم یا ظن موجود زنده به وجود مصلحت در فعل؛ کراهت نیز عبارت از علم یا ظن موجود زنده به وجود مفسده در فعل است. به باور علامه مجلسی، اراده، مطلق علم نیست بلکه علم به منفعت در فعل است. برخی اندیشمندان معتزلی و اشعری، اراده را به «میل» تفسیر نموده اند؛ مقصود از «میل» در این دیدگاه، شوق است. در اندیشه اشاعره، تفسیر اراده به «اعتقاد به نفع» و «شوق» صحیح نیست؛ بلکه عبارت از «صفت مخصص و مرجح» برای انجام فعل است. دیدگاه مشهور فلاسفه این است که حقیقت اراده عبارت از شوق اکید است. دیدگاه برگزیده در حقیقت اراده انسان این است که اراده جزء مفاهیم منطقی و ماهوی نبوده بلکه از مفاهیم فلسفی است؛ منشا انتزاع اراده انسان نیز برخلاف دیدگاه مشهور فلاسفه، «شوق اکید» نیست.کلید واژگان: اراده, شوق اکید, اعتقاد, میل, متکلمان, فلاسفه
-
به تصریح آیه (إنا نحن نزلنا الذکر وإنا له لحافظون) تحریف ناپذیری قرآن کریم امری مسلم و تردیدناپذیر است و همه مسلمانان این کتاب آسمانی را مصون از هر دگرگونی می دانند، ولی گروهی از نویسندگان وهابی، شیعه و در راس آنها کلینی را معتقد به تحریف و خارج از دین معرفی می کنند و دلیل ادعایشان کتاب کافی است؛ درحالی که این اتهام به هیچ وجه به کلینی و کتابش وارد نیست. همه ادعاهای دلایل تحریف در کتاب یاد شده مربوط به تفسیر یا تبیین مصادیق، یا تاویل بیانی، یا تنزیل معنایی و یا معارف بلند قرآنی است، نه تحریف به مفهوم باطل. درغیر این فرض بزرگان آنان همانند بخاری نیز باید معتقد به تحریف باشند!
کلید واژگان: قرآن, کلینی, کافی, وهابیان, تحریفق, اعتقاد -
این مقال، حاصل گفت وگویی میان علامه مصباح یزدی، استاد فیاضی و دکتر لگنهاوسن در باب تعریف «تصور و تصدیق» از دیدگاه فیلسوفان مسلمان است.
در این نشست، اساتید معظم، براساس ترتیب زمانی، تعریف های مطرح شده برای تصور و تصدیق را بیان کرده، پس از نقد و بررسی، به وجه جامع آنها اشاره و به نقد و بررسی اشکال های مطرح شده پرداخته اند.
کلید واژگان: تصور, تصدیق, علم حصولی, قضیه, حکم, اعتقاد, صدق قضیه, اذعان, فیلسوفان مسلمان
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شدهاند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شدهاست. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که میخواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.