جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه « دفاع مقدس » در نشریات گروه « علوم قرآن و حدیث »

نهاد بسیج با توجه به عرصه های فعالیت گوناگون و گستردگی ان در سراسر کشور و همچنین مراکز ان در کلیه محلات، بخش ها، شهرها و شهرستان های گوناگون و برخورداری از حمایت های مردمی، دولتی و امکانات مناسبی که در اختیار دارد، می تواند بهترین گزینه برای اشاعه ی فرهنگ دفاع مقدس و نهادینه کردن ارزش های ان در سراسر کشور باشد. نهاد بسیج با توجه به گستردگی و مردمی بودن ان اگر مورد حمایت بیشتر دولت در زمینه های معنوی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی قرار گیرد، با توجه به ویژگی ها و گستردگی های ان و داشتن پایگاه های متعدد و تعاملات گوناگون و عرصه فعالیت متنوع می تواند در نهادینه کردن ارزش های دفاع مقدس در سطوح مختلف کارایی و عملکرد مفیدی برای اگاه سازی مردم و نسل جوان داشته باشد. بنابراین یکی از وظایف نهاد های واسط اجتماعی، اماده کردن مردم برای پذیرش نقش های متفاوت و ورود به عرصه های ارزشی و انقلابی است .در کشور ایران، بسیج یکی از مهمترین و کارآمد ترین نهاد های اجتماعی واسط است، که در دوران های مختلف انقلاب کارایی خود را ثابت کرده است. سرمایه های انسانی، اجتماعی و معنوی بالای بسیج از این مجموعه، نهادی باتوان، با درایت و تیز هوش ساخته است. بسیج بعنوان یکی از منابع موثر در قدرت ملی با بهره گیری از هویت و ویژگی های خاص خود توان بازدارندگی در مقابل انواع تهدیدات از جمله تهدیدهای نرم را داراست. بنابراین بسیج و بسیجی نمی تواند نسبت به شناخت و مدیریت انواع تهدیدهای نرم فرهنگی بی تفاوت باشد. در این مقاله سعی شده است مفاهیم نظری و مولفه های ارزشی دفاع مقدس تبیین و در ادامه بر چگونگی عملکرد بسیج در پنج حوزه فعالیتی شامل :فعالیت های (نظامی، امنیتی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی) و زمینه های بروز ارزش های دفاع مقدس پرداخته شده است.

مهم ترین نوع یادگیری انسان از نظر واضعان «نظریه یادگیری اجتماعی»،[1] یادگیری مشاهده ای است. بر همین اساس یکی از روش های تربیت، تربیت به وسیله الگوست که می توان آن را «روش الگویی» نامید. یکی از نیازهای جدی و واقعی انسان از بعد روحی روانی، حس الگوطلبی و اسوه خواهی است. بشر همواره کوشیده است که در زندگی خود، الگو و معیاری برگزیند تا کردار و گفتارش را در همه شیون و زمینه ها بر اساس آن تنظیم کند. این روش در ابعاد مختلف زندگی کاربرد دارد و از آنجا که محتوای تربیت را به صورت عینی و عملی ارایه می دهد، در انتقال مفاهیم و آموزش برنامه های تربیتی بسیار موثر است. بی شک اگر ما قادر نبودیم که در محیط اجتماعی از طریق مشاهده رفتار و اعمال دیگران به یادگیری بپردازیم، زندگی ما مختل می شد. انسان مقدار زیادی از دانش ها، مهارت ها و سایر یادگیری ها را از راه مشاهده رفتار والدین، دیگران و نیز از طریق مشاهده پیامدهای رفتار آنان کسب می کند. یادگیری مشاهده ای، در واقع همان سرمشق گیری است که در آن فرد با انتخاب یک سرمشق یا الگو به تقلید از رفتار آن می پردازد؛ چراکه تقلید یکی از فرایندهای روانی به شمار می رود که پایه و اساس بسیاری از یادگیری های انسان است. گرایش به تقلید به قدری در وجود انسان شایع است که برخی روانشناسان آن را غریزه دانسته اند.[2] در این نوشتار با نگاهی گذرا به تاریخ و معارف دفاع مقدس، به تبیین الگوهای فردی و عبادی رزمندگان و شهیدان می پردازدیم.
[1] ر.ک: علی اکبر سیف، روان شناسی پرورشی، ص 212.
[2]. اتو کلاین برگ، روان شناسی اجتماعی، ترجمه علی محمد کاردان، ج 2، ص 494.

فرماندهی و مدیریت در دوران دفاع مقدس، گنجینه ای ارزشمند و مملو از دانش ها، تجربه ها و نوآوری ها بوده که حفظ، نگهداری و اشاعه آن، امری مهم و ضروری است. از جمله بخش های مهم این گنجینه ی گران بها، تجربه های حاصل از مدیریت موفق و اثربخش فرماندهان شهید دفاع مقدس است که در صورت استخراج و بهره برداری صحیح از آن ها، می توان به الگوهای ارزش محور و بومی برای اداره سطح خرد و کلان کشور دست یافت. به منظور مستند سازی تجربه ها و کشف اصول مدیریتی حاکم، مشکلاتی همچون نبود روش های شناخته شده مستند سازی، تجربه نگاری ناقص، عدم شناخت از فرآیند تبدیل دانش ضمنی به دانش آشکار و حتی عدم اطلاع از نحوه مستند سازی وجود دارد؛ مسئله اصلی این پژوهش، عدم وجود الگوی روش شناختی برای مستند سازی دانش و تجربه فرماندهی و مدیریت شهدای دفاع مقدس است. پژوهش حاضر از حیث هدف کلان بنیادی، از نظر منطق استقرایی، از نظر رویکرد کیفی و از نظر گردآوری داده ها به صورت چند روشی انجام شد. به منظور طراحی الگوی روش شناختی مستند سازی، 20 مصاحبه کیفی و 25 گروه کانونی با اعضای 5 تا 8 نفر انجام شد. نمونه گیری این پژوهش به صورت هدفمند بوده و تحلیل داده ها با روش تحلیل مضمون صورت می گیرد. سرانجام، با تجزیه وتحلیل یافته های حاصل از پژوهش، ابعاد الگوی روش شناختی برای مستند سازی دانش و تجربه های مدیریت و فرماندهی شهیدان دفاع مقدس شناسایی شد؛ این ابعاد شامل بعد فرآیندی، بعد اجرایی، بعد نظارتی و بعد زمینه ای (محیطی) است.

دفاع ملت ایران در جنگ تحمیلی، از نمونه های جهاد دفاعی است. امام خمینی 6 به عنوان فقیه و مرجع دینی، دفاع مقدس را رهبری کردند. این پژوهش تلاش دارد تا آراء فقهی امام خمینی 6 نسبت به دفاع مقدس را تحلیل و تبیین کند، بر این اساس، احکام و مسایل جهاد دفاعی از دیدگاه فقها بررسی شده است و در ذیل هر یک از مسایل و احکام، آراء فقهی امام خمینی 6 در دفاع مقدس تحلیل و واکاوی شده است.مسایلی نظیر تقدم دفاعبر سایر واجبات و وجوب دفاع بر همه مسلمانان،ازمباحث مطرح شده است. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی- تحلیلی است و در یافته این پژوهش می توان گفت: امام خمینی 6 مباحث فقه الجهاد را عملیاتی کرده اند و آراء ایشان در دفاع مقدس کاملا متقن و مستند است و بر پایه فقه جواهری است و از جهت نظری با آراء مشهور فقهای امامیه تطابق دارد.

فرهنگ مهدویت، فرهنگی است بسیار غنی که از دیرباز تاکنون در حوادث مختلفی خودنمایی کرده است. یکی از حوادثی که فرهنگ مهدویت در آن نقش اساسی داشتند، قیام ملت ایران به رهبری امام خمینی رحمه الله علیه می باشد. در پی این قیام، ملت ایران، وارد جنگی شد که براو تحمیل کردند.
بی شک، فرهنگ مهدویت تاثیراتی بر دفاع مقدس داشته است. در این مقاله، به برخی از این تاثیرها اشاره شده است، از جمله تبعیت از نایب امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف، افتخار سربازی برای امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف و ایجاد ارتباط معنوی با امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف که باعث شد حضور مردم در جبهه ها بیشتر گردد. در ادامه، به برخی از تاثیرات دفاع مقدس بر فرهنگ مهدویت اشاره شده است و در پایان، به برخی از صفات یاران امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف که شهدای ما در عمل این صفات را تفسیر کرده اند، اشاره شده است.