جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "مکر" در نشریات گروه "علوم قرآن و حدیث"
تکرار جستجوی کلیدواژه «مکر» در نشریات گروه «علوم انسانی»-
یکی از ابعاد اعجاز قرآن، اعجاز بیانی است. در متون بلاغی، واژگان دارای تشخص بوده و تک تک واژگان قرآنی با ظرافت و دقت کامل انتخاب شده‌اند؛ به گونهای که هیچ واژهای نمیتواند جایگزین واژه دیگری شود و در صورت جایگزینی، نه تنها فصاحت و بلاغت؛ بلکه معنا یا حداقل بخشی از معنا نیز از دست میرود. این نظریه با عنوان «اصل عدم ترادف در قرآن» مطرح شده است؛ اصلی که وجود واژگان مترادف در قرآن را منتفی میداند. بسیاری از مفسران واژه «کید» و «مکر» را مترادف دانستهاند؛ از این رو، مقاله حاضر به روش توصیفی تحلیلی به بررسی مفهوم این دو واژه میپردازد. در این راستا، ابتدا معنای «مکر» و سپس «کید»، بررسی و در نهایت وجوه اشتراک و افتراق شان به شکل تطبیقی، تبیین میشود. در این مقاله، آنچه در معنایابی واژگان قرآنی مورد استناد قرار گرفته، کاربرد قرآنی واژه و مصادیق آن در قرآن است و برای استخراج موارد کاربرد قرآنی از سیاق آیات، بهره جسته و معنای واژگان از قرآن استخراج شده است. مهمترین تفاوت بین مفاهیم این دو واژه آن است که «مکر» نقشه و طرحی در جهت ضربه زدن به طرف مقابل و «کید» اقدامی عملی در این راستا است.
کلید واژگان: کید, مکر, ترادف, عدم ترادف, اعجاز بیانیOne aspect of miracle of Quran is rhetorical aspect. In theoretical text, every word is individuated; every Quran word is chosen with precision, so that, no word could be replaced with any of other words; and in the case of replacement, not only the rhetoric but also the meaning or apart of meaning will be lost. This theory is “principle of non-synonymy in Quran”; the principle denies the being of synonym word in Quran.Many of commentators believe “Makr” (guile) and “keid” (deception) are synonym.In this paper, these two words are examined.In this regard, first, the meaning of “Makr” would be examined then the meaning of “keid”; at the end, the similarity or difference between them would be clear.Whatever inferred to find the meaning of Quran wordsare the Quranic application of the words and their examples of the words in Quran. To elicit the Quranic applications of words have used the context of Quran verses. In fact, the meaning of Quran words is elicited from Quran; because perhaps a word has special meaning or concept in Quran apart from its literal, common, or traditional meanings. The major difference between these two words is“Makr” means plan to hit the opponent, and “keid” means practical action in this direction.
Keywords: Synonym, Non-Synonymy, Makr, Keid, Rhetorical Miracle -
بخشی از آیات قرآن کریم به عنوان پیام جاویدان خداوند برای انسان ها به توصیف نام ها و افعال خداوند اختصاص یافته است. از جمله این نام ها، انتساب صفت مکر به خداوند است. در مورد چگونگی انتساب این صفت به خداوند دیدگاه های متفاوتی مطرح شده است. گروهی معتقدند که مکر خداوند جزای ماکر است. برخی مکر الهی را استدراج دانسته و گروهی مکر الهی را برگرداندن مکر ماکر به خودش یا ابطال مکر ماکر دانسته اند. مقاله حاضر درصدد است با تبیین معنای مکر و بیان دیدگاه اشاعره و شیعه به شناخت مختصر از چگونگی انتساب این صفت بر خداوند دست یابد. باتوجه به معنای مکر که عبارت است از تدبیر محکم و چاره اندیشی، این اسناد حقیقی است؛ زیرا اگر مکر به قصد اضرار و سوء نیت ایجاد شود، مکر سیی و مذموم است و اگر ایجاد آن به قصد اضرار و سوء سریرت نباشد بلکه در اصل و ریشه از رحمت و عنایت، نشات گرفته باشد چنان مکری، نیکو و محمود است.
کلید واژگان: مکر, کید الهی, خدعه, مکر الهی, نیرنگ, فریب -
یکی از ابعاد اعجاز قرآن، اعجاز بیانی قرآن است. در متون بلاغی واژگان دارای تشخص بوده و تک تک واژگان قرآنی با ظرافت و دقت کامل انتخاب شده‌اند؛ به گونهای که هیچ واژهای نمیتواند جایگزین واژه دیگری شود و در صورت جایگزینی، نه تنها فصاحت و بلاغت؛ بلکه معنا یا حداقل بخشی از معنا نیز از دست میرود. این نظریه با عنوان «اصل عدم ترادف در قرآن» مطرح شده است؛ اصلی که وجود واژگان مترادف در قرآن را منتفی میداند.بسیاری از مفسران واژه «کید» و «مکر» را مترادف دانستهاند؛ از این رو، مقاله حاضر به بررسی مفهوم این دو واژه میپردازد. در این راستا، ابتدا معنای «مکر» و سپس «کید»، بررسی و در نهایت وجوه اشتراک و افتراق آن دو تبیین میشود. در این مقاله، آنچه در معنایابی واژگان قرآنی مورد استناد قرار گرفته، کاربرد قرآنی واژه و مصادیق آن در قرآن است و برای استخراج موارد کاربرد قرآنی از سیاق آیات بهره جسته و در واقع معنای واژگان در قرآن از قرآن استخراج شده است؛ چرا که چه بسا واژهای جدای از معنای لغوی، عرفی و حتی روایی آن، در قرآن مفهوم ویژه و اختصاصی داشته باشد.مهمترین تفاوتی که بین مفاهیم این دو واژه یافت شد، آن است که «مکر» نقشه و طرحی در جهت ضربه زدن به طرف مقابل و «کید» اقدامی عملی در این راستا است.
کلید واژگان: ترادف, عدم ترادف, کید, مکر, اعجاز بیانیOne aspect of miracle of Quran is rhetorical aspect. In theoretical text, every word is individuated; every Quran word is chosen with precision, so that, no word could be replaced with any of other words; and in the case of replacement, not only the rhetoric but also the meaning or apart of meaning will be lost. This theory is “principle of non-synonymy in Quran”; the principle denies the being of synonym word in Quran.Many of commentators believe “Makr” (guile) and “keid” (deception) are synonym.In this paper, these two words are examined.In this regard, first, the meaning of “Makr” would be examined then the meaning of “keid”; at the end, the similarity or difference between them would be clear.Whatever inferred to find the meaning of Quran wordsare the Quranic application of the words and their examples of the words in Quran. To elicit the Quranic applications of words have used the context of Quran verses. In fact, the meaning of Quran words is elicited from Quran; because perhaps a word has special meaning or concept in Quran apart from its literal, common, or traditional meanings. The major difference between these two words is“Makr” means plan to hit the opponent, and “keid” means practical action in this direction.
Keywords: Synonym, Non-Synonymy, Makr, Keid, Rhetorical Miracle -
صفات خبری منفی نما از انواع صفاتی است که در قرآن کریم برای خداوند به کار رفته است. به صورت مشخص کید و مکر و خدعه، کبر و تکبر، جباریت، انتقام جویی، استهزاء و فراموشی را میتوان از مهمترین و بارزترین این نوع صفات دانست. فخرالدین رازی و علامه طباطبایی با توجه دادن به این حقیقت که کاربرد معنای ظاهری و انسانمحور این صفات برای خداوند نادرست است، بر اساس معانی و استعمال های لغوی، اصول عقلانی و آیات محکم قرآن کریم در موضوع خداشناسی، به تبیین معنای قابل پذیرش این صفات و چرایی اتصاف خداوند به آن ها پرداخته اند.
کلید واژگان: اسم و صفت, صفات خبری منفی نما, کید, مکر, خدعه, متکبر, جبار, انتقام, استهزاء, نسیانThe negative-sounding declarative attributes are one type of attributes that are employed in the Holy Quran for God. Evidently, such notions as trickery, cunning plot, magnanimity, compelling, vengeance, derision, and forgetting can be viewed as the most important and obvious of these attributes. Drawing attention to the fact that applying the apparent and human-centered meanings to these attributes for God is not appropriate, Fakhr al-Dīn Rāzī and Allāma Ṭabāṭabāī have explained the acceptable meaning of these attributes and why God possesses these attributes on the basis of meanings, lexical functions, rational principles, and the Qurans unequivocal verses on the subject of theosophy.
Keywords: noun, attribute, negative, sounding declarative attributes, trickery, cunning plot, All, magnanimous, compeller, vengeance, derision, forgetting -
مقاله حاضر در نظر دارد با استفاده از یافته های روان شناختی در بستر تفسیری قرآن، به بررسی برخی آیات مرتبط با حوزه زنان بپردازد. فرضیه این مقاله بر این امر استوار است که کفه دیگرخواهی در وجود زن سنگین تر از کفه خودخواهی اوست. غلبه دیگرخواهی سبب ایجاد برخی توانمندی ها و برخی کاستی ها در وجود زن می گردد که تحلیل صحیح این ویژگی و برقراری ارتباطی شایسته با آیاتی مانند آیات ناظر بر مکر زنان، نهی از تبرج زنان، تعبیر حرث برای زن، مطرح کردن حیض و... سبب تفسیری هم سو با نظام ارزشگذاری قرآن خواهد شد. پژوهش پیش رو برای اثبات فرضیه خود با مراجعه به اکثر تفاسیر مطرح در حوزه قرآنی و تلفیق مباحث تفسیری با دستاوردهای حوزه روان شناختی تفسیر بدیعی از آیات مذکور ارائه می دهد. چنین نگرشی به نفی باور رایج اکثر تفاسیر، یعنی برتری و فروتری دو جنس منتهی شده و دو جنس را مکمل یکدیگر دانسته و علت تفاوت رفتار و نگرش زن و مرد را تفاوت ساختار فیزیولوژیکی و روانی آن دو می داند. نگرش صحیح به این تفاوت ها سبب می شود تا هر جنس با جهت دهی به نقاط قوت و از بین بردن نقاط ضعف شخصیت خود به درستی از عهده ایفای نقشی که خداوند برای او در نظر گرفته برآید.کلید واژگان: زن, دیگرخواهی, قرآن, روان شناسی, حرث, حیض, مکر, تبرجThe present article intends to study some of the Quran verses which are about women. The assumption of the paper is that the altruism is stronger in women rather than selfishness. This feeling makes them to have more capabilities, abilities as well some deficiencies. The present article presents some psychological interpretations by applying Quran verses to prove its claims in the field of Quran and women. The appropriate attitude to the differences causes appropriate egoism and self-knowledge in order to strengthen the strong points and decrease the weak points.Keywords: woman, Altruism, Quran, psychology, greed, trick
-
در آیاتی از قرآن کریم به ویژه پس از نسبت دادن مکر به غیر خدا این صفت به خدا نیز نسبت داده شده است و این شبهه را در ذهن ایجاد می کند که آیا خداوند هم مانند انسان ها مکر می کند و چرا خداوند خود را با صفت خیر الماکرین وصف نموده است؟ نگارندگان در این پژوهش بر آن اند تا با روش توصیفی – تحلیلی و با استناد به آیات قرآن و دیدگاه مفسران، تفاوت مکر انسان و مکر الهی و ویژگی های مکر الهی را واکاوی نمایند.کلید واژگان: مکر, مکر الهی, کید, خدعهIn some of the verses of Holy Quran the trick adjective is attributed to Allah and creates the doubt of Gods tricking; and raises this question in humans mind that God tricks as human does and why Allah describes himself as the Best Planner. The authors of the present study attempt to survey the interpreters point of view and the differences between human tricks and Allahs in descriptive analytical method.Keywords: trick, divine trick, plan, wile
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
©2000-2025 magiran.com All Rights Reserved.