جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "تبیین علی" در نشریات گروه "فلسفه و کلام"
تکرار جستجوی کلیدواژه «تبیین علی» در نشریات گروه «علوم انسانی»-
نشریه پژوهش های فلسفی، پیاپی 44 (پاییز 1402)، صص 597 -617در خصوص تحلیل کنش ارادی دو نگرش کلی در فلسفه غرب وجود دارد: تبیین علی و تبیین عقلانی غیرعلی. دیدگاه نخست، نظریه کلاسیک و رایج در تاریخ فلسفه و اندیشه غربی بوده است، اما دسته دوم در قرن معاصر شکل گرفته است. بنا بر دیگاه نخست، عناصر درونی کنشگر یعنی میل، قصد و باور با کنش وی رابطه علی دارند و تبیین کنش با استناد به آنها مصداقی از تبیین علی است. جان سرل فیلسوف پرآوازه معاصر از طرفداران دیدگاه دوم، شش پیش فرض را برای نظریه نخست برشمرده، آنها را به نقد می کشد. این مقاله با استناد به سخنان سرل و طرفداران دیدگاه نخست، پیش انگاره های شش گانه سرل و انتقادات او را تبیین، تحلیل عقلانی و ارزیابی می کند. پیش فرض های یادشده عبارتند از: علیت باورها و امیال برای کنش های عقلانی، عقلانیت به مثابه پیروی از اصول و قواعد خاص، عقلانیت به مثابه یک قوه شناختی مستقل، ضعف اراده معلول اختلال در مقدمات روان شناختی کنش، عدم وجود دلایل غیرتمایلی برای کنش و تحقق عقلانیت در فرض سازگاری مجموعه امیال پیشین. سرل معتقد است این پیش فرض ها ناتمام اند. برخی از انتقادات سرل و دیدگاه های ایجابی وی جای مناقشه دارد، از جمله این که نفس کنشگر علت کنش است، نه باورها و امیالش، ایده دلیل غیرتمایلی برای کنش سرل ناتمام است و در این گونه دلیل نیز پای تمایل در میان است، برخلاف مدعای نظریه پردازان الگوی کلاسیک، قلمرو عقلانیت شامل اهداف و باورهای نخستین نیز می شود.کلید واژگان: کنش, تبیین علی, دلیل غیرتمایلی, جان سرلRegarding the analysis of voluntary action, there are two general attitudes in Western philosophy: causal explanation and non-causal rational explanation. The first view has been the classic and common theory in the history of Western philosophy and thought, but the second has been formed in the contemporary century. According to the first view, the inner elements of the agent, i.e., desire, intention and belief, have a causal relationship with his action, and the explanation of the action based on them is an example of causal explanation. John Searle, a famous contemporary philosopher who defends the second view, lists six assumptions for the first theory and criticizes them. Based on the words of Searle and other proponents of the first view, this article explains, rationally analyzes and evaluates Searle's six assumptions and his criticisms.The mentioned assumptions are: the causality of beliefs and desires for rational actions, rationality as following certain principles and rules, rationality as a separate cognitive faculty, weakness of will caused by disturbance in the psychological antecedents of the action, denial of desire-independent reasons for action and realization of rationality in the assumption of consistent collection of previous desires. Searle believes that these assumptions are incomplete. Some of Searle's criticisms and his positive views are debatable, including that the agent himself is the cause of action, not his beliefs and desires, and that Searle's idea of the desire-independent reason is incomplete and there is a desire in this kind of reason. The rationality includes primary goals and beliefs.Keywords: action, causal explanation, desire-independent reason, John Searle
-
مسیله اساسی این پژوهش بررسی «تبیین علی عمل» و هدف آن کشف الگوی عام قیاسی- قانونی به روش تحلیلی-توصیفی در فلسفه ی صدرالمتالهین و نقد این الگو از طریق بررسی لوازم منطقی آن است. از نظر ملاصدرا، عمل، فعل ارادی آدمی است که وی به آن آگاهی مرتبه ی دوم دارد؛ از این رو تبیین علی عمل نیازمند کشف مبادی این دو عنصر یعنی فعل ارادی و آگاهی مرتبه ی دوم است. مبدا اصلی صدور فعل ارادی در حکمت متعالیه تصدیق به فایده آن توسط قوه متصرفه است و مبادی دیگر، همچون قوه شوق، اراده و قوه فاعله به طور مکانیکی نقش خود را در صدور فعل ارادی ایفا می کنند. سلطنت متصرفه در پیدایش فعل ارادی با دخالت عقل عملی به عنوان مبدا آگاهی ساز، تعدیل می شود به طوری که عمل فعل ارادی است که از کانال عقل عملی عبور کند. از نظر صدرالمتالهین، علت حصول یک عمل در نهایت یا تصدیق یکی از دو قوه متصرفه یا عاقله به انجام آن عمل بدون وجود تصدیق معارض است و یا تصدیق یکی از این دو قوه ادراکی به انجام یک عمل و غلبه برشوق ناشی از تصدیق معارض قوه دیگر است؛ بنابراین «تصدیق به سودمندی یک عمل» در صورت «نبود تصدیق معارض» یا «غلبه بر شوق ناشی از تصدیق معارض» الگوی عام قیاسی-قانونی را در باب عمل، در حکمت متعالیه می سازد. اشکال هنجارمندی، عدم تبیین علی در هنگام تعارض شوق ها و جبرگرایی سه اشکال وارد بر نظریه صدرالمتالهین در باب تبیین علی است.همچنین تفسیر قوای نفس به مراتب یا شیون نفس، دخالتی در الگوی تبیین علی ندارد بلکه صرفا منجر به تغییر در ادبیات بحث می شود وهمان اشکالات مذکور پابرجا خواهد ماند.
کلید واژگان: قوای نفس, مبادی اراده, تبیین علی, الگوی قیاسی-قانونی, صدرالمتالهینThe main issue of this research is to investigate the causal explanation of the action and its purpose is to discover the deductive-nomological model and to criticize it in the philosophy of Sadr al-Mutalahin. According to him, an intentional action is the volitional act of a person, of which he has second-order awareness; therefore, the causal explanation of it requires the discovery of the basics of these two elements. The main cause of creating volitional action is the recognition of its benefits by the imaginative faculty. The reign of the imaginative faculty in the creation of volitional action is moderated by the intervention of practical reason as the source of awareness, so that intentional action is volitional action that passes through the channel of practical reason. the cause of the creation of an intentional action is either the acknowledgment of one of the two rational or imaginative faculty to perform that action without the presence of the opposite confirmation, or the confirmation of one of these two faculty to perform an action and the overcoming of the enthusiasm caused by the contrary confirmation of the other faculty. Therefore, "confirming the usefulness of an action" in the case of "absence of confirmation of the opposite" or "overcoming the enthusiasm caused by the confirmation of the opposite" makes the deductive-nomological model regarding the action, in transcendental wisdom. The normativism, lack of causal explanation when passions conflict, and determinism are the three problems of Sadr al-Mutalahin's theory.
Keywords: Faculty of the Soul, Causes of Will Causal Explanation, Deductive-Nomological Model, Mulla Sadra -
درتفکر مغرب زمین، از مهم ترین ادله اثبات وجود خداوند متعال، استدلال از راه امکان و وجوب است. واکاوی روند تقریرهای گوناگون آن، ویژگی های هر یک از آن تقریرها و تمایزهای آنها و نیز ارزیابی اعتبارمعرفت شناختی شان و دستیابی به معیار یا راه حلی برای ارزیابی، انگیزه کاوش کنونی است. پیامد این پژوهش این است مجموع تقریرها به دو شیوه یا با دو رویکرد عرضه شده اند: 1. تقریرهایی از راه علیت یا تبیین علی؛ 2. تقریرهایی از راه توصیف و توضیح یا تبیین غیرعلی. از سویی با بررسی تقریر آکویناس و لاک که از نمونه های شاخص تبیین علی اند، بدین نتیجه رهنمون می شویم که آن تقریرها یا استدلال از راه حدوث اند یا استدلال از راه تبیین غیرعلی و نه استدلال از راه امکان و وجوب و نه استدلال بر اساس تبیین علی. ازاین رو، اعتبار معرفت شناختی آنها زیر سوال است. از سویی دیگر، استدلال لایب نیتس و دیگر تقریرهای از راه تبیین غیرعلی، دچار معضل اعتبار معرفت شناختی اند و دستیابی به معرفت یقینی، حتی بنابر فرض درستی، میسور نیست.
کلید واژگان: برهان امکان, تبیین علی, اصل دلیل کافی, استدلال از راه علیت, اعتبار معرفت شناختی, استدلال از راه حدوث, تبیین غیرعلیIn Western thinking, one of the most important proofs of God's existence is reasoning through possibility and necessity. Analyzing the process of its various expressions, the characteristics of each of those expressions and their distinctions, as well as evaluating their cognitive validity and achieving a criterion or a solution for evaluation, is the motivation of the current research. The result of this research is that all expressions have been presented in two ways or with two approaches: 1. Expressions through causality or causal explanation; 2. Expressions through description and explanation or non-causal explanations. On the other hand, by examining Aquinas's and Locke's expositions, which are examples of causal explanations, we are led to the conclusion that those expositions are either reasoning through occurrence or reasoning through non-causal explanation, not reasoning through possibility and necessity, nor reasoning based on causal explanation. Therefore, their epistemological validity is under question. On the other hand, Leibniz's argument and other explanations through non-causal explanation fail to carry epistemological validity, and it is not possible to achieve certain knowledge, even based on the correct assumption.
Keywords: Argument of Possibility, Causal Explanation, Principle of Sufficient Reason, Reasoning through Causality, Epistemological Validity, Reasoning through Occurrence, Non-Causal Explanation -
سمن ادعا می کند که تبیین یک امر عینی، چیزی بیش از یک معرفت توصیفی است که در مورد دنیا کسب می شود. شاخصی که سمن برای تبیین علی به عنوان تبیین علمی به دست می دهد بر دو اصل بنیادین استوار است: 1. نسبت آماری؛ 2. روابط علی. چیزی که خود سمن مدعی است اگر به خوبی تکمیل شود کلید فهم ما از دنیا خواهد بود. در این نوشته نخست استدلال می کنیم که تبیین از نظر ذهنی و عینی امری ذومراتب است و دانشمندان در فعالیت های خود از «استنتاج به بهترین تبیین» استفاده می کنند. دوم بیان خواهیم کرد که علیت امری عقلانی و فلسفی است که ضرورت رابطه علی از نتایج آن محسوب می شود، لذا رویکرد احتمالاتی از علیت شان وجودی ندارد.
کلید واژگان: تبیین علمی, تبیین علی, وسلی سمن, مدل مکانیزم علی, مفهوم متافیزیکیSalmon claims that explanation is an objective affair، and is nothing more than descriptive knowledge of the world. A criterion which Salmon provides for causal explanation as scientific explanation has two foundations: 1. Statistical Relevance; 2. Causal relation. In this paper، first، we will argue that the explanation includes both objective and subjective components and scientists use inference to the best explanation. Second، we will state that causation is an intellectual and philosophical affair so that necessity of causal relation is its result. Therefore there is no ontological status for the probabilistic approach of causality.Keywords: scientific explanation, causal explanation, Wesley salmon, causal mechanisms model, metaphysical concept -
بر اساس نظریه دونالد دیویدسون، عمل رویدادی است که معلول دلیل عامل است و از این رو، ذکر دلیل عامل علاوه بر این که تبیین عقلانی است، تبیین علی هم هست. یکی از اشکالاتی که بر نظریه علی عمل دیویدسون وارد کرده-اند، اشکال هنجارمندی است. این اشکال از آنجا ناشی می شود که ذهن قلمروی امور هنجاری است و تبیین علی مربوط به امور واقع است؛ در نتیجه نمی توان تبیین علی را درباره ذهن جاری کرد. مقاله حاضر، ابتدا مفاهیم بنیادین نظریه علی عمل دیویدسون و آنگاه نظریه مزبور را بیان می کند و پس از آن به بررسی تفصیلی اشکال هنجارمندی می پردازد.
کلید واژگان: نظریه عمل, دلیل, علت, تبیین علی, تبیین عقلانی, دیویدسون, هنجارمندی -
این گفت وگو به مجموعه علل و عوامل مخالفت با فلسفه در جهان اسلام می پردازد. هرچند می توان انگیزه بسیاری از مخالفت ها با فلسفه را حسن نیت برخی افراد دانست، اما نباید از سوء نیت برخی مخالفان و دشمنان چشم پوشی کرد. مجموعه مخالفت ها با فلسفه به عنوان یک پدیده اجتماعی، نیازمند تبیین است. در مجموع، دلیل و انگیزه مخالفت با فلسفه در عالم اسلام، دفاع از اسلام و حفظ کیان آن بوده است. اما این دلیل برخاسته از مجموعه عللی بوده که عدم تبیین درست مباحث فلسفی، سطحی نگری مخاطبان فلسفه، اختلاف بین مکاتب فلسفی، مغایرت برخی مطالب فلسفی با ظواهر آیات و روایات و یا باورها و ارزش های اسلامی، ترجمه ناصحیح و یا عدم تبیین درست مباحث فلسفی و انتقال نادرست مباحث فلسفی به سایر فرهنگ ها از جمله عواملی هستند که دست به دست هم داده و مجموعه مخالفت ها با فلسفه را به وجود آورده اند.
کلید واژگان: تبیین علی, فلسفه یونان, مکاتب فلسفی, ظواهر آیات و روایات, مخالفت با فلسفه, فلسفه اسلامی -
مقاله حاضر ترجمه بخش هایی از دو فصل از دو کتاب درسی در حوزه فلسفه علم است که به بررسی برخی از مهم ترین مسائل مربوط به تبیین می پردازد. بخش اول به انواع تبیین و طبقه بندی آن اختصاص دارد. در این بخش بر این حقیقت تاکید می شود که یکی از راه های تفاوت تبیین ها، به نوع اطلاعاتی که آنها به دست می دهند بستگی دارد. این امر، مستلزم آن است که یک مؤلفه عینی و در عین حال غیرمعرفتی در تبیین ها وجود داشته باشد. بررسی این مؤلفه که مؤلفه متافیزیکی خوانده می شود پیامدهای مهمی را برای نگرش ما نسبت به علم و به طور کلی، جهان بینی به دنبال دارد. در بخش دیگری از این مقاله به ضرورت ارائه نظریه ای برای تبیین علمی پرداخته می شود. در این بخش، روشن می شود که تامل فلسفی درباره علم، امری ضروری و گریزناپذیر است. بخش سوم این مقاله به بررسی ابعاد و مسائلی اختصاص دارد که در چارچوب تلاش های انجام شده برای تعریف تبیین علمی مطرح شده اند. از جمله پرسش هایی که در این بخش مورد توجه قرار می گیرد چرایی و چگونگی ارتباط قانون علمی با تبیین علمی است و به این مناسبت مباحثی درباره نقش علیت در تبیین مطرح می شود. بخش پایانی این مقاله به ویژگی تبیین کنندگی قوانین می پردازد.
کلید واژگان: تبیین, علیت, مؤلفه عینی, قانون فراگیر, تبیین علی
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شدهاند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شدهاست. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که میخواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.