جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "تطور" در نشریات گروه "فلسفه و کلام"
تکرار جستجوی کلیدواژه «تطور» در نشریات گروه «علوم انسانی»-
نظریه تطور، از بدو انتشار موجی از مخالفت‌های فلسفی و دینی را برانگیخت. تفسیر متعارف امروزین این نظریه نیز در چالش با خداباوری تلقی می‌گردد. طبیعی است که تلاش‌هایی از بدو پیدایش این نظریه تا به امروز در راستای نشان دادن سازگاری یا ناسازگاری دعاوی این نظریه با آموزه‌های دینی صورت گرفته است. الیوت سوبر، فیلسوف زیست‌شناسی برجسته معاصر، روایت بدیعی از نسبت تطور و خداباوری ارایه نموده است. او می‌کوشد با نشان دادن خصلت احتمالاتی نظریه تطور، سازگاری آن را با وجود عوامل پنهان تعین‌بخش (و از جمله خدا) نشان دهد و از سوی دیگر، نسبت ادعای هدایت‌نشده بودن جهش‌های زیستی را با خداباوری بررسی کند. دستاورد نهایی بررسی‌های او این است که نظریه تطور، نسبت به دعاوی خداباورانه خنثاست و بنابراین ضوابط طبیعت‌گرایی روش‌شناختی را رعایت می‌کند. در این مقاله، موضع سوبر تشریح شده و نهایتا مورد ارزیابی قرار گرفته است. به نظر می‌رسد تصویری که او از هدایت‌نشده بودن تطور مبتنی بر شواهد تجربی ارایه می‌کند، ناتمام است و او به‌صورت نابجا از جهش‌های هدایت‌نشده به تطور هدایت‌نشده منتقل شده است.
کلید واژگان: تطور, طبیعت گرایی, خداباوری, داروینیسم, الیوت سوبرThe theory of evolution gave rise to various philosophical and religious oppositions from the very onset. The conventional modern interpretation of this theory is also regarded in opposition to theism. Naturally, some attempts have been made, since the emergence of this theory, to show the consistency or inconsistency of the claims of this theory with religious doctrines. Elliot Sober, the prominent contemporary biological philosopher, has offered a novel account of the relationship of the evolution theory and theism. He attempts to show the presumptive nature of that theory and prove its consistency with the existence of the hidden determining factors (including God) on the one hand, and investigate the relationship between the claim of unguided nature of the biological mutations and theism on the other hand. The final achievement of his investigations is that the evolution theory is neutral regarding the theistic claims and thus observes the naturalistic methodological rules. In this article, we have expounded Sober’s position and have finally evaluated it. It seems that the image he presents of the unguided nature of evolution based on empirical evidences is incomplete, and he has unduly been transferred from unguided mutations to unguided evolution.
Keywords: evolution, naturalism, theism, Darwinism, Elliot Sober -
تغییرات و تحولات جوامع انسانی، واقعیت آشکاری است که از دیرباز مورد توجه اندیشمندان اجتماعی بوده است. در خصوص روند و خط سیر تغییرات جوامع با رویکرد پویاشناسانه، تاکنون سه الگوی تکاملی، دوری و انحطاطی مطرح شده است. الگوی تکاملی مدعی است که همه یا بخش‌های بنیادین یک جامعه در گذر زمان، طی گذار از مراحلی رشد و ترقی می‌کند. نوشتار حاضر درصدد پاسخ به این سوال است که موضع ایدیالیستی ماکس وبر، چه نقشی در تکوین نظریه تکامل اجتماعی وی داشته است؟ روش این مطالعه در مقام گردآوری اطلاعات، اسنادی، و در مقام تجزیه و پردازش، توصیفی، تحلیلی و استنباطی است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که ایده ذهن‌گرایی (ایدیالیسم) سه نقش در تکوین نظریه تکامل اجتماعی وبر داشته است: اول، تکامل اجتماعی به‌مثابه فرایندی به‌هم‌پیوسته از صیرورت و تطور صورت‌بندی‌های اجتماعی، بستری فراهم می‌سازد که در آن، هم انسان‌ها و هم صورت‌های اجتماعی به درجاتی از پیشرفت و ترقی دست می‌یابند؛ دوم، از میان عوامل متعدد تاثیرگذار بر تکامل اجتماعی، نقش باورها و ارزش‌ها به‌عنوان عوامل غیرمادی، برجسته‌تر از سایر عوامل است؛ سوم، امور انسانی نیز همانند امور طبیعی، مشمول اصل علیت‌اند. بااین‌حال به تفسیر وبر، علیت در امور انسانی امری احتمالی است.
کلید واژگان: تغییر, تطور, تکامل اجتماعی, ایدئالیسم, عقلانیت -
مسئله قضا و قدر از دیرباز یکی از مسایل پیچیده و مناقشه برانگیز بوده است. بهترین راه تبیین و برون رفت از این مناقشه بررسی تطوری آن است. مقاله حاضر سیر تاریخی مسئله قضا و قدر را در زمان حضور یعنی، عصر پیامبر (ص) و عصر ایمه (ع) بررسی می کند. در زمان پیامبر (ص) و امام علی (ع) با تبیین و توضیح مسئله قضا و قدر، انسان های کم توان را از ورود به آن نهی می کردند، اما در زمان ایمه (ع) به ویژه بعد از امام صادق (ع) با تعریف و تبیین اصل اختیار، ورود به مباحث مرتبط با قضا و قدر مانند علم الهی، مراتب قضا و قدر و مسئله بداء به صورت گسترده تری پیگیری شد. در عصر غیبت نیز دو رویکرد اختیارگرایانه و جبرگرایانه از آموزه قضا و قدر در کلام اسلامی پدید آمد. اصل اختیار مسئله اجماعی امامیه است و فقط تقریر آنها از مکتب امر بین امرین متفاوت بوده است.
کلید واژگان: قضا, قدر, تطور, عصر ائمه (ع), مسائل کلامی, قضا و قدر -
برخی فیلسوفان بر این باورند که اصل انتخاب طبیعی اعتمادپذیری فرآیندهای باورسازی را تضمین می کند. بر طبق این دیدگاه، آن دسته از فرآیندهای باورسازی که بیشتر باورهای صادق تولید می کنند تا باورهای کاذب، برای تولید مثل و بقاء موجود زنده سودمندند و از این رو انتخاب طبیعی آن ها را حفظ می کند. استفن استیچ در استدلالی که به «احتیاط بهتر از پشیمانی است» مشهور است، این رویکرد را وامی زند. او نشان می دهد که انتخاب طبیعی دلیل کافی برای اعتمادپذیری فرآیندهای باورسازی نیست. در سوی دیگر، کریستفر ال. استیفنز با ارائه مدلی، وضعیت هایی را مشخص می کند که در آن ها انتخاب طبیعی از باورهای صادق حمایت می کند. او معتقد است که این مدل استدلال استیچ را محدود می کند. در این نوشتار، نشان می دهیم که مدل استیفنز نمی تواند استدلال «احتیاط بهتر از پشیمانی است» را محدودکند و در اساس، تاثیری در مناقشه میان موافقان و مخالفان تبیین مبتنی بر نظریه تطور برای اعتمادپذیری فرآیندهای باورسازی ندارد.کلید واژگان: مدل استینفز, تطور, انتخاب طبیعی, احتیاط بهتر از پشیمانی, اعتمادپذیری, فرآیندهای باورسازیSome philosophers believe that natural selection guarantees the reliability of belief formation processes. From their point of view, belief formation processes that lead to true beliefs more than false ones are useful for organism reproduction and survival, and so are saved by natural selection. However, Stephen Stichs argument, called better safe than sorry, shows that natural selection is not sufficient for the reliability of belief formation processes. Criticizing this argument, Cristopher L. Stephen has proposed a model that identifies situations in which natural selection supports true beliefs. He claims that the model limits Stichs argument scope. In this article we argue that Stephens model is unable to limit Stichs argument scope and has no essential determining role in the challenge of evolutionary based explanation between opponents and proponents for the reliability of belief formation processes.Keywords: Stephen's model, Evolution, Natural Selection, Better Safe than Sorry, Reliability, Belief Formation Processes
-
انتقال ارواح از بدن های مادی به بدن های مادی دیگر به هنگام مرگ، که «تناسخ» نامیده می شود، از سوی برخی از اندیشمندان مطرح شده است تا مسئله کمال نفس انسانی را توجیه کنند. این توجیه دلایل گوناگونی داشته است و خاستگاه ها و نتایج متفاوتی دارد که نوشتار حاضر به بررسی برخی از جنبه های آن می پردازد. این مقاله پس از تعریف «تناسخ»، به ذکر اقسام آن می پردازد و تناسخ روح انسان های تکامل یافته، روح انسان های متوسط و روح انسان های پست را بر اساس مبانی «حکمت متعالیه» به نقد و بحث گذاشته است. ملاصدرا براهین ابطال تناسخ را، که توسط گذشتگان ارائه شده اند، ناقص و در برخی موارد، نادرست دانسته و به این دلیل، استدلال های ویژه ای را بر پایه فلسفه خودش مطرح کرده است. این در حالی است که برخی از براهین خود ملاصدرا نیز به دلیل ابتنای آنها بر طبیعیات قدیم، نادرست می نماید. با توجه به بررسی های این نوشتار، موارد درست و نادرست تناسخ، وضوح بیشتری می یابند.
کلید واژگان: تناسخ, نفس, بدن, عوامل, انتقال, تکامل, تطور, تحولThe transmigration of the souls after death from one physical body to other physical ones, called “metempsychosis”, is an idea suggested by some philosophers to justify the perfection of human soul. Such a justification has had various reasons with very different sources and consequences. This article tries to evaluate some aspects of this issue. Going through definitions and divisions of “metempsychosis”, the author reviews and appraises the transmigration of the soul of perfect, average, and despicable people according to the principles of Transcendental Philosophy. Mullā Ṣadrā puts forward his own proofs to disprove all sorts of metempsychosis, after he shows that all proofs suggested by previous scholars are defective. The author finds some of Mullā Ṣadrā’s own proofs to be flawed as they are based on classic natural sciences.
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
©2000-2025 magiran.com All Rights Reserved.