جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه « هدایت الهی » در نشریات گروه « فلسفه و کلام »
تکرار جستجوی کلیدواژه «هدایت الهی» در نشریات گروه «علوم انسانی»-
موضوع انتساب اضلال انسان به خداوند، در آیاتی از قرآن کریم مطرح شده است. این امر در نگاه نخست، ناسازگار با عدل الهی و اختیار انسان است؛ ازاینرو اندیشمندان اسلامی با آرای گوناگون در رفع این تعارض کوشیدهاند. در پژوهش پیشرو که به روش تحلیلی و دادهپردازی توصیفی انتقادی و با انگیزه تبیین دقیق ماهیت اضلال الهی انجام یافته، رویکرد عقلی دو مکتب شیعی و معتزلی از نگاه علامه طباطبایی و جارالله زمخشری بررسی و تحلیل شده است. هر دو اندیشمند، اضلال خداوند را عدم ایصال به مطلوب، عدم لطف، واگذاشتن در مسیر گمراهی و مجازات عملکرد سوء و اختیاری انسان بیان کردهاند؛ اما علامه با نگاهی فلسفی و دقیق، این فرایند را تبیین کرده است. علامه در خصوص حوزه اختیار انسان در افعال اختیاری، آموزه «امر بین الامرین» را منطبق بر مبانی هستیشناسی اسلامی میداند و در مقابل، زمخشری «تفویضی» میاندیشد؛ اما در مسئله اضلال الهی که نتیجه قهری سوء اختیار انسان است و حوزه فعل الهی بهشمار میرود، نزاعی نداشته، آن را منافی با اختیار آدمی و عدل الهی نمیدانند. چگونگی استدلال و تطبیق آرای ایشان در این جستار، بهروشنی بررسی شده است.
کلید واژگان: اضلال الهی, هدایت الهی, اختیار انسان, علامه طباطبائی, زمخشری}The subject of attributing of man to God is raised in the verses of the Holy Qur'an. At first glance, this seems to be inconsistent with divine justice and man’s free will; therefore, Muslims thinkers have tried to resolve this conflict presenting various opinions. Using this study which based on descriptive-critical data processing, aims at explaining the exact meaning of divine misguidance and examining, the intellectual approach adopted by Shiite and Mu'tazilite schools in the light of "Allameh Tabatabai" and "Jarullah Zamakhshari’s views". Both thinkers hold that divine misguidance is represented in not on forwarding to the desired objective, lack of grace, one in the wrong way, for punishment man’s misconduct and man’s freedom of choices; but Allameh has explains through process with a precise philosophical and view. Regarding the area of man’s free will in voluntary actions he considers the doctrine that man’s action is something “between determination and free will” to be in agreement with Islamic ontological principles. On the other hand, Zamakhshari thinks man has free will in actions. They, however, do not have difference of opinion over the question of divine misguidance which is inevitable result of man’s bad choice and is considered within the domain of divine action and they do not consider this question to be contrary to human free will and divine justice. This article clearly examines how to prove and compare the views of the two thinkers.
Keywords: divine misguidance, divine guidance, human free will, Allameh Tabatabai, Zamakhshari} -
این مقاله به شرح و تفسیر خطبه 102 نهج البلاغه می پردازد. در شماره پیشین، استاد به بیان و شرح اوصاف بندگان شایسته خدا از منظر نهج البلاغه پرداختند. در این شماره به شرح اوصاف بدترین بندگان خدای متعال از منظر امیرمؤمنان می پردازد. انسان های محروم از الطاف، توجه، عنایت و کمک الهی، گرفتار گم راهی و انحراف از حق هستند.
کسانی که خدای متعال آنان را به خود وانهد، راهنمای مطمئنی نخواهند داشت، شیطان نیز با وسوسه های خویش آنان را از طریق سعادت دور می سازد و با عمل به فکر و رای خویش، گمراه می شوند. از این رو، هر انسان مؤمنی برای طی طریق حق باید معارف ناب دینی و اسلامی را از منابع اصیل دینی و عالمان دینی برگیرد.
کلید واژگان: بدترین بندگان, نهج البلاغه, امیر مومنان, معارف حقیقی, هدایت الهی, نعمت, ظلم و ستم}
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شدهاند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شدهاست. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که میخواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.