جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "اجتماعی" در نشریات گروه "ادیان و عرفان"
تکرار جستجوی کلیدواژه «اجتماعی» در نشریات گروه «علوم انسانی»-
هدف
واکاوی مولفه های موثر در افزایش نقش سیاسی _ اجتماعی روحانیون اصفهان دوره قاجار(1210_ 1264ه.ق/1794_1896 م).
تبیینیکی از گروه ها و طبقات اجتماعی که از گذشته های بسیار دور تاکنون در میان فعالیت های سیاسی و اجتماعی جامعه ایران نقش مهمی داشتند، روحانیون بودند. در دوره قاجار این گروه اجتماعی در برخی از شهرها همچون اصفهان در مواجهه با مسایل زمانه در کانون توجه دیگر اقشار جامعه قرار گرفته بودند. تغییرات و تحولات داخلی و روابط بینالمللی ایران با کشورهای اروپایی فضای تاثیرگذاری را برای این گروه فراهم آوردند تا نقش فعال تری نسبت به گذشته ایفا کنند.
روشاین مقاله به روش توصیفی _ تحلیلی و برمبنای بهره گیری از منابع کتابخانه ای و اسنادی به این سوالات پاسخ می دهد:1. مولفه های موثر در افزایش نقش سیاسی _ اجتماعی روحانیون اصفهان دوره قاجار کدام هستند؟ 2. روحانیون اصفهان چگونه با استفاده از این مولفه ها، توانستند جایگاه اجتماعی خود را مستحکم سازند؟
نتایجفرض بر این است که برخی مولفه های مهمی همچون مشروعیتبخشی به حاکمیت، فتواهای دینی و سیاسی، مقابله با انحرافات دینی - فکری، برتری اندیشه اصولی بر اخباری و تبعات آن در جامعه، حمایت از گروه های مردمی در مقابله با حاکمان مستبد محلی، استبداد داخلی و استعمار خارجی و با توجه به فضای دینی و جایگاه روحانیون به عنوان تنها مرجع مسایل مختلف مردمی و نقش هدایت گری آنان برای توده مردم در مقابله با استعمار داخلی و استثمار خارجی، روحانیون این شهر موفق به استحکام بخشی پایگاه اجتماعی خود در این برهه از زمان و برای رویدادهای آینده شدند.
کلید واژگان: روحانیون, مولفه ها, نقش, سیاسی &ndash, اجتماعی, اصفهان, قاجارThe present study aims at exploration of the parameters effective in the increase of the political-social role of the clerics in Isfahan in the Qajar period (1210-1264 AH/ 1794-1896 AD). The clerics are among the social classes with an important role in the political and social activities in the Iranian society since long ago. Under Qajars, this social group was at the center of attention in facing the issues of the time in some of the cities like Isfahan. Iran's domestic evolutions and its international relations with the European countries prepared an influential milieu for the clerics to play a more active role. The present study was conducted through a descriptive-analytical method using library sources and documentary data to answer the following questions: (a) what are the parameters effective in increase of the political-social role of the clerics in Isfahan under Qajars? And (b) how could the clerics in Isfahan strengthen their social status using those parameters? The findings suggest that in view of some important parameters such as legitimizing the government, religious and political fatwas, struggling with religious-intellectual deviations, superiority of the Usuli thought over the Akhbari thought and the related consequences in the society, supporting public groups in confrontation with the local despotic governors, domestics dictatorship and foreign colonialism, as well as the religious milieu and the clerics' status as the only referents for resolving people's issues, the clergymen in Isfahan could manage to strengthen their social status in that time for the future events.
Keywords: clerics, parameters, political-social role, Isfahan, Qajar -
نشریه عرفان اسلامی، پیاپی 60 (تابستان 1398)، صص 377 -393
عرفان و ادبیات عرفانی یکی از مهم ترین شاخه های ادبیات تعلیمی و دارای گستره وسیعی در ادبیات فارسی است. بی تردید بخش عظیمی از آثار و متون ادبیات فارسی به آثاری با محتوا و مضامین عرفانی اختصاص دارد. حوادث، اتفاقات و سیاست های حاکمان یک جامعه در همه ارکان آن جامعه اثرگذار است؛ ادبیات نیز همانند هر پدیده دیگر، متاثر از فضای سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و حوادث و اتفاقات رخ داده در جامعه است. این شرایط در هر دوره ای می تواند منجر به تکوین و تکامل و یا رکود و افول یک نوع ادبی شود. بخشی از این علل و عوامل به حوادث سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی آن جامعه بستگی دارد. پیدایش و تکامل ادبیات عرفانی، هم زمان با دوره حاکمیت ترکان غزنوی، سلجوقی و مغول در ایران است. این مقاله که با روش توصیفی- تحلیلی با استفاده از منابع کتاب خانه ای نوشته شده، به بررسی نقش عوامل سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی بر تکوین و تکامل ادبیات عرفانی در دوره های مذکور پرداخته است. که عوامل مذکور شامل: فقدان حکومت مقتدر و علاقه مند به فرهنگ ایرانی- اسلامی، ظلم و فساد حاکمیت و انحطاط اخلاقی، سخت گیری و تعصبات مذهبی و سطحی نگری دینی، انحطاط و افول علوم عقلی، تقدیرگرایی و ناامیدی مردم، نقش خانقاه ها، نقش سروده های زهدی، نقش شعر و نثر عرفانی عربی و مسائل اقتصادی است.
کلید واژگان: انواع ادبی, ادبیات عرفانی, تصوف, عوامل تکوین, اجتماعی, فرهنگیMysticism and mystical literature is one of the most significant branches of educational literature and has a broad expanse in Persian literature. There is no doubt that a large portion of the works and contexts in Persian literature is dedicated to the works with mystical concepts and contents. The events, happenings, and policies of the rulers of a society are impressive in every pillars of that society. Just like any other phenomenon, literature is affected from the political, cultural, and social atmosphere and the events and happenings in society. This condition can lead to the formation and evolution and or recession and degradation of a literary genre. A portion of these reasons and factors depends on the political, cultural, social, and economic conditions of that society. The genesis and evolution of mystical literature coincides with the realm of Ghaznavids, Seljuk, and Mongols in Iran. This paper that is written through descriptive analytic method using library resources deals with the role of political, social, cultural, and economic factors on the formation and evolution of mystical literature in various eras. The above factors include shortage of imperial reign interested in Iranian Islamic culture, cruelty and oppression of the ruling party and ethical deviation, strictness and religious prejudices and superficiality, rationalities deviation, fatalism and desperate people, role of monastery, role of ascetic poetry, role of poetry and Arabic mystical verse, and economic issues.
Keywords: Genre, mystical literature, Sufism, formation factors, social, cultural
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شدهاند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شدهاست. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که میخواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.