جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه « قیاس » در نشریات گروه « فقه و حقوق »
تکرار جستجوی کلیدواژه « قیاس » در نشریات گروه « علوم انسانی »-
استدلال حیات و زندگی حقوق است. علم حقوق برای اثبات یک قضیه حقوقی از راه پر پیچ و خم استدلال قضایی می گذرد تا حقیقت امر که همان واقعیت دعوای حقوقی یا کیفری است به اثبات برسد. مفاهیم سنتی استدلال حقوقی و فرایند استنباط احکام و قواعد حقوقی، علاوه بر اشکال پایه سنتی منطق، بر مبنای استدلال از طریق قیاس قالب ریزی شده است. قیاس به عنوان یکی از روش های رایج استدلال در نظام حقوقی محدود به تصمیمات محاکم قضایی نیست، بلکه می توان اظهار داشت که رویه قضایی تنها یک مصداق مهم از کارکردهای استدلال قیاسی است وگرنه این سبک استدلال، در حوزه های گوناگون و پهنه گسترده حقوق نقش ایفا می نماید. نمونه بارز این امر رویه محاکم داوری بین المللی است. محاکم داوری بین المللی استفاده گسترده ای از قیاس و اقتباس قضایی، با اشاره به رویه قضایی محاکم محلی از یک سو و از سوی دیگر به آرای سابق محاکم داوری و سایر محاکم بین المللی داشته اند. تحلیل آرا و نظرات محاکم داوری نشان می دهد که توسل به قیاس یکی از موارد رفع خلا و سکوت در معاهدات و ابهام قواعد و توسعه در این حوزه از حقوق بین الملل است. داوران اغلب نیروی محرکه قیاس را بر مبنای عدل و انصاف و ایده رفتار مشابه به قضایای مشابه یا تثبیت یکدستی و انسجام سیستم تشریح می نمایند. مقاله حاضر ضمن بررسی مفهوم قیاس و زمینه های شکل گیری و پیشینه تاریخی آن در نظام های اصلی حقوقی، با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به بررسی نقش استدلال قیاسی در رویه محاکم داوری بین المللی می پردازد.کلید واژگان: قیاس, اصول فقه, استدلال حقوقی, محاکم داوری, خلا حقوقی}Journal of Comparative Studies on the Schools of Jurisprudence and its Principles, Volume:6 Issue: 2, 2023, PP 226 -250Argument is the life of law. In order to prove a legal issue, the science of law goes through the tortuous path of judicial reasoning to prove the legal fact of a civil or criminal case. The traditional concepts of legal reasoning and the process of inferring legal rules in international law, in addition to the traditional basic forms of logic, are based on analogical reasoning. Analogy as one of the common methods of reasoning in international legal system is not limited to the decisions of international courts, but it can be stated that the judicial decisions is only an important instance of the functions of analogical reasoning. Otherwise, this type of reasoning plays significant role in different and wide range of law particularly in the awards of international arbitration tribunals. International arbitral tribunals have been widely used analogy and legal transplant by referring to the jurisprudence of domestic courts on the one hand and to the former decisions or awards of arbitral tribunals and other international courts on the other. The analysis of the awards of arbitration tribunals shows that analogy is one of the effective methods for filling gaps and silences of law, eliminating the ambiguity and brevity of the rules and development in this field of international law. Arbitrators often explain the driving force of analogy based on justice and fairness and the idea of like cases should be treated alike or establishing the uniformity and coherence of the system. This paper, while considering the jurisprudential-legal aspects of the concept of analogy and the ground of its formation and historical background in the Islamic legal system and other legal systems, by using the descriptive-analytical method is focused on analyzing the role of analogy in the awards of international arbitration tribunals.Keywords: Analogy, Jurisprudence, Legal Reasoning, Arbitration Tribunals, Non-Liquet}
-
پیش بینی قاعده حقوقی برای هر وضعیت و موقعیت تصورپذیری امری محال است. هیچ قانونگذاری نمی تواند مدعی باشد که راه-حل تمامی موضوعات و قضایای حقوقی را در متن قوانین پیش بینی نموده و در هیچ فرضی دادرس برای حل و فصل اختلافات، با خلا حقوقی، ابهام، اجمال یا سکوت قانونی روبرو نمی شود. این امر در حقوق بین الملل سرمایه گذاری نیز در بند 2 ماده 42 کنوانسیون ایکسید مورد اذعان قرار گرفته است. مطابق مقرره فوق، دیوان داوری مکلف به صدور حکم و حصل و فصل دعواست و نمی تواند به بهانه نبود حکم، اجمال، ابهام و سکوت قانون، از صدور رای استنکاف نماید. از زمان تشکیل دیوان داوری ایکسید و سایر محاکم معاهده ای سرمایه گذاری، از روش ها و مقولات متفاوتی برای مقابله با فروض فوق استفاده شده، که بارزترین آنها توسل به استدلال قیاسی است. علیرغم سکوت محاکم فوق در بیشتر موارد در خصوص توسل به قیاس در روش شناسی، قیاس نقش مهمی در داوری معاهدات سرمایه گذاری، به مثابه ابزاری برای رفع سکوت، تعیین معنای مفاد معاهدات، روشن نمودن محتوای قواعد و ابهام و اجمال مفاهیم، قواعد و اصول حقوق بین الملل سرمایه گذاری و شناسایی قاعده حقوقی ایفا می نماید. مقاله حاضر، با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به بررسی نقش این روش اساسی استدلال حقوقی در تصمیمات مراجع حل اختلاف سرمایه گذاری، می پردازد.کلید واژگان: قیاس, استدلال حقوقی, خلا حقوقی, ایکسید, معاهدات سرمایه گذاری}In any legal system, it is not possible to foresee legal rules for every imaginable situation or matter. No legislature can claim that it has predicted codified laws for all legal issues, and that under no circumstances the judge will face non liquet on the ground of brevity, deficiency or silence of law in order to decide disputes. This matter has been acknowledged in article 42 (2) of the International Centre for Settlement of Investment Disputes (ICSID Convention), according to which, ‘‘The Tribunal may not bring in a finding of non liquet on the ground of silence or obscurity of the law’’. Hence, the arbitrator has to issues an award. He, on the pretext of the silence of or obscurity of law in the matter, or its brevity, cannot refrain from doing so. Since the establishment of the ICSID under the Convention on the settlement of investment disputes between states and nationals of other states and other investment treaty arbitrations, different methods have been used to fill gaps, ambiguity and brevity of the laws, the most obvious of which is analogical reasoning. Although the Court, in most cases, has been silent about resorting to analogy in its methodologies; it is suggested that analogy plays an important role in the arbitration of ICSID and other investments treaties, as a means of filling gaps, determining the meaning of the provisions of the treaties, eliminating the ambiguity and brevity of the concepts, rules and the principles of international investment law, as well as identifying the legal rule governing each cases. This article, while using the descriptive-analytical method, is focused on analyzing the role analogy as a basic method of legal reasoning in the judicial award of investment disputes tribunals.Keywords: analogy, legal reasoning, Non Liquet, ICSID, Investment Treaties}
-
لویی میلیوت، مستشرق فرانسوی، استاد برجسته حقوق دانشگاه پاریس و متخصص در فقه اهل سنت، معتقد است که باید اسلام را به عنوان یک تمدن و فرهنگ جامع شناخت و این شناخت جز با درک مبانی فقهی این دین ممکن نیست. به نظر وی، فقه اسلام از غنا و درخشش خاصی برخوردار بوده که از دایره دانش غربیان و حقوق دانان اروپا دور مانده است. از نظر لویی میلیوت، دانش در مکتب مسلمانان مانند درختی است که قرآن و سنت ثمره اصلی و فقاهت تنه مهم این درخت و ساختار مبنایی آن است. وی معتقد است که دین اسلام در کنار قرآن و سنت، دو ابزار فوق العاده عقلی؛ یعنی قیاس و اجماع را در اختیار دارد. قیاس یا مقایسه شرعی به عنوان یکی از ابزارهای فقاهت، قرن هاست که قواعد اسلام را دارای یک نوع انعطاف پذیری نسبی کرده است و به تنهایی، ابزار بزرگی است که سیستم قانون گذاری مسلمانان توانسته اند از طریق آن، جریان زندگی، حقایق تجربه و واقعیت های تاریخی را در نظر بگیرند. اجماع نیز به عنوان یک ابزار عقلایی دیگر که از قرآن و سنت حاصل می شود، در یک فرایند جمعی توسط فقها شکل می گیرد تا به سبک خاصی، ساختار فکری ناشی از اجتهاد فردی را پیش بینی کند.کلید واژگان: فقه, حقوق, اسلام, قیاس, اجماع, قرآن, سنت}
-
مجله تحقیقات حقوقی، پیاپی 96 (زمستان 1400)، صص 163 -186
دیوان بین المللی دادگستری در قضیه برخی از اموال ایران (ایران علیه آمریکا)، با پنج ایراد مقدماتی از سوی خوانده مواجه شد. ایراد دوم صلاحیتی آمریکا متمرکز بر رد صلاحیت دیوان در مورد آن دسته از ادعاهای ایران بود که بر پایه ی استناد به نقض قاعده ی مصونیت دولت ها به عنوان یکی از قواعد حقوق بین الملل عرفی استوار شده بود. ایران با تکیه بر تصریح ماده (2)4 عهدنامه مودت به رعایت «حقوق بین الملل» و همچنین حقوق ماهوی مذکور در مواد (1)10 و (4)11، صلاحیت دیوان را بر اساس قاعده مصونیت دولت ها مسلم می دانست. در مقابل دیوان با اتکا به تفسیر مواد مذکور در قالب موضوع و هدف عهدنامه و همچنین استدلالات خود در آرای «مصونیت ها و تعقیبات کیفری» و «سکوهای نفتی»، رای به عدم صلاحیت خود برای رسیدگی به ادعاهای مرتبط با قاعده ی مصونیت دولت ها می دهد. تحلیل استدلال دیوان و مداقه در آن که بر پایه ی تمثیل منطقی (قیاس حقوقی) شکل گرفته است و سنجش آن با آرای قضات مخالف نشان می دهد که برخلاف نظر دیوان، می توان به یک رابطه ی منطقی میان موضوع و هدف عهدنامه با مواد استنادی ایران دست یافت و بر این اساس ایراد دوم صلاحیتی آمریکا را وارد ندانست.
کلید واژگان: رای «برخی از اموال ایران», عهدنامه مودت, قاعده مصونیت دولت, قیاس, تمثیل منطقی}Regarding “Certain Iranian Asset” case, International Court of Justice, faced with five preliminary objections with respect to the jurisdiction of ICJ and admissibility of the case which were raised by Respondent. As the second preliminary objection, the United States requested the Court to dismiss as outside the Court’s jurisdiction all claims, brought under the sovereign immunity as a customary international law. Iran relied on Article IV (2), Article X (1) and Article XI (4) of Treaty of Amity to support its claim. However ICJ upheld the second objection of USA based on its interpretation in accordance with the Treaty’s object and purpose and also its finding in “Immunities and Criminal Proceedings Case” and “Oil Platforms Case”. In contrary to ICJ’s opinion, a logic relationship can be seen between the object and the purpose of Treaty and the provisions which have been mentioned by Iran. Such conclusion could be reached by analogy and deductive method as well as analysis of separate opinion of judges.
Keywords: Iranian Assets Case, Treaty of Amity, Rule of State Immunity, Analogy, deduction} -
تلاش قانون گذار پیش بینی مسایل و یافتن پاسخی مناسب برای حل آن است. اما گاهی در انجام این مهم تلاش های قانون گذار آن گونه که باید موثر نمی افتد و احکام برخی مسایل ناگفته باقی می ماند. در چنین وضعی قضات هنگام مواجهه با این قبیل مسایل بی پاسخ، از آنجا که تکلیفی جز تحقق عدالت ندارند، ملزم به یافتن حکم مسئله هستند. یکی از این مسایل که حکم آن به صراحت در قانون وارد نشده است، اثر کفر موصی له و قتل موصی توسط او در بحث وصیت است. این مسئله در این نوشتار از این رهگذر به عنوان نمونه ای از موارد مسکوت در قانون اختصاص یافته است که امکان استنباط حکم آن از طریق قیاس در حقوق ایران بررسی شود؛ زیرا، آنچه مورد سوال واقع می شود، این است که با توجه به مباحث عدم حجیت قیاس به صورت فی الجمله در فقه امامیه، در چه چارچوبی می توان حکم مسایل مسکوت در قانون را به کمک قیاس استخراج کرد؟ این تحقیق به صورت توصیفی و تحلیلی و با استفاده از روش مطالعه کتابخانه ای روشن کرده است که هرچند درخصوص موصی له برخلاف وارث، در فقه نیز شروطی ذکر نشده است.کلید واژگان: : قیاس, کفر, قتل, ارث, وصیت, موصی له}The legislator's effort is to anticipate issues and find appropriate solutions to solve them. But sometimes the legislature's efforts to do so are not as effective as they should be, and the rulings on some issues remain unsaid. In such a situation, judges, when faced with such unanswered questions, are obliged to find a verdict because they have no duty but to administer justice. One of these issues, the ruling of which is not explicitly included in the law, is the effect of Mousa Leh's infidelity and Mousa's murder by him in the discussion of wills. This issue is included in this article as an example of cases of silence in the law, the possibility of inferring its sentence by analogy in Iranian law is examined; Because, what is being questioned is that according to the issues of lack of authority of analogy in general in Imami jurisprudence, in what framework can the ruling on issues of silence in law be extracted with the help of analogy? This research, in a descriptive and analytical way and using the library study method, has clarified that although there are no conditions mentioned in jurisprudence regarding Mousa Leh, unlike the heir. However, considering the distinct position of analogy in jurisprudence with rights, with certain criteria, while considering the position of analogy in jurisprudenceKeywords: analogy, Infidelity, Murder, inheritance, will, Testament}
-
استدلال قضایی فرایندی است که در آن دادرسان به هنگام رسیدگی به پرونده ها در دادگاه با استفاده از داده ها و اطلاعات (آنچه می دانند و معلوم است)، به آنچه نمی دانند و مجهول است می رسند. عبور درست از این فرایند توسط قاضی موجب اتقان آرای صادره از یک سو و پذیرش و اجرای بهتر آرا از سوی دیگر می شود. مقاله پیش رو در پی بررسی و تحلیل این پرسش است که آیا استدلال در دادرسی اداری، با توجه به ویژگی های آن، از استدلال های قضایی در امور مدنی و کیفری متمایز است؟ نتایج این تحقیق که به روش توصیفی تحلیلی انجام گرفته است، نشان می دهد که اگرچه استدلال اداری همان اجزای استدلال در دیگر دادرسی ها یعنی تبیین مسیله، کشف واقعه، کشف قاعده حقوقی، تحلیل و استنتاج را دارد، متفاوت بودن دعوای اداری از حیث طرفین، هدف، موضوع و مانند آن، موجب تفاوت نسبی آن با سایر حوزه های استدلال قضایی شده است و این تفاوت مستلزم این است که دادرس متخصص در امور اداری، اجرای فرایند این استدلال را در رسیدگی به دعاوی اداری بر عهده گیرد.کلید واژگان: استدلال قضایی, استقرا, تفسیر قضایی, تمثیل, دادرسی اداری, قیاس}Public Law Studies Quarterly, Volume:51 Issue: 4, 2021, PP 1695 -1712Judicial reasoning is a process in which magistrates reach what they do not know using data and information (what they know and clear) when dealing with cases in court. Correct passing through this process by the judge results in the acceptance of the judgments on the one hand and the acceptance and enforcement of the judgments on the other. The following article seeks to analyse whether the reasoning in administrative procedure, in view of their features, are distinct from those of criminal and civil matters. The results of this descriptive-analytic study show that although administrative reasoning has the same components of reasoning in other proceedings as: problem explanation, fact discovery, legal rule discovery, analysis, and inference, the differences in administrative litigation in terms of parties, purpose, subject matter and the like have led to its relative difference with other areas of judicial reasoning. This distinction requires that a specialist judge in administrative affairs should carry out the process of reasoning in administrative litigation.Keywords: Judicial reasoning, induction, Judicial Interpretation, Analogy, Administrative Procedure, Deduction}
-
واکاوی کاربرد قیاس در استنباط احکام فقهی حقوقی نزد امامیه و شافعیه
قیاس سرایت حکمی از اصلی به فرعی به سبب وجود علت مشابه بین آنهاست. باور غالب چنین است که فقهای امامیه، قیاس را قبول نداشته و این رویکرد منفی از دیرباز ادامه دارد. فقهای امامیه نسبت به کاربرد قیاس در کلیه امور شرعی به دیده تردید نگریسته، اما در احکام فقهی حقوقی از قیاس منصوص العله و قیاس اولویت بهره گرفته اند، و آن را با عناوین دیگری مانند تنقیح مناط بکار برده اند، ولی قیاس مستنبط العله را نپذیرفته اند. فقهای شافعیه در صورت فقدان حکم فقهی در قرآن، سنت و یا اجماع، قیاس را برای استنباط و صدور احکام فقهی حقوقی حجت دانسته و آن را یک ضرورت دینی جهت صدور فتوا و قانون گذاری و یکی از راه های شناخت و بیان احکام می دانند. در این پژوهش حجیت قیاس و کاربرد قیاس مستنبط العله نزد امامیه و شافعیه مورد بررسی قرار گرفته است. شافعیه به دلیل ادراک علل احکام در احکام فقهی حقوقی با عنایت به بشری بودن آنها، همچنین به دلیل عدم امکان دسترسی به علل واقعی تمامی احکام، و بروز مسایل مستحدثه فراوان، استفاده از قیاس را جایز می دانند. امامیه صدور احکام فقهی حقوقی را بر مبنای تنقیح مناط و استلزامات عقلی پذیرفته اند، که این هر دو از کارکردهای عقل هستند و از این روی با قیاس مستنبط العله شافعیه تشابه زیادی دارند و در عمل نیز احکام مستنبط زیادی در کتب فقهی امامیه یافت می شود که بر اساس قیاس مستنبط العله صدور یافته اند. لذا برخلاف تصورات رایج، شباهت گسترده ای در بهره گیری از قیاس میان امامیه و شافعیه وجود دارد.
کلید واژگان: قیاس, عقل, استنباط, فقه, تنقیح}Analysis of the application of analogy in deriving legal jurisprudential rulings from the Imams and Shafi'isThe analogy of the transmission of a sentence from the main to the secondary is due to the existence of a similar cause between them. The prevailing belief is that Imami jurists have not accepted analogy and this negative approach has been going on for a long time. Imami jurists have been skeptical about the application of analogy in all religious matters, but in jurisprudential and legal rulings, they have used the analogy of Mansoos al-Ala and the analogy of priority. And they have used it under other titles, such as denouncing the manats, but they have not accepted the analogy attributed to God. Shafi'i jurists, in the absence of a jurisprudential ruling in the Qur'an, Sunnah or consensus, have considered analogy as a reason for inferring and issuing jurisprudential rulings. And they consider it a religious necessity for issuing fatwas and legislation and one of the ways of recognizing and expressing rulings.In this research, the authority of analogy and the application of analogy attributed to Imamiyya and Shafi'i have been studied. Shafi'i because of the perception of the causes of the rulings in the rulings of jurisprudence and law with regard to their humanity, Also due to the impossibility of accessing the real reasons of all the verdicts, And the emergence of many new issues, the use of analogy is allowed. The Imams have accepted the issuance of jurisprudential rulings based on the revision of manat and rational implications. Both of these are functions of the intellect and therefore are very similar to the analogous analogy of Shafi'i. And in practice, there are many deductive rulings in the books of Imami jurisprudence which have been issued based on the analogy of the deduced analogy.
Keywords: analogy, intellect, Inference, Fiqh, Tanqih} -
قیاس به عنوان موضوعی کاربردی در منطق و عرصه های گوناگون نظام حقوق بین الملل معاصر اعتبار یکسانی ندارد. در حوزه حقوق بین المللی کیفری به مانند بیشتر نظام های حقوقی داخلی که استدلال از طریق قیاس در حقوق کیفری را مجاز نمی شمارند، مطابق ماده 22 (2) اساسنامه دیوان کیفری بین المللی تعریف جرم بر اساس اصل تفسیر مضیق به عمل می آید، و توسل به قیاس در تعریف آن، ممنوع است (نبایدها).با وجود این،در جامعه بین المللی در حال تغییر، قوانین کیفری همیشه قادر نیستند همه جرایمی را که رخ می دهند، در خود جای دهند. ازاین رو، جامع نبودن قانون و پدید آمدن مسایل جدید،همچنین به کار بردن عبارات مبهم و فاقد صراحت «سایر اعمال غیرانسانی» در اکثر اسناد کیفری بین المللی زمینه اعمال قیاس را نه تنها بر به عنوان ابزاری کاربردی در تشخیص قواعد قابل اعمال و رفع نقص های قوانین، بلکه همچنین به عنوان بخشی از اشکال تفسیر در حقوق بین الملل کیفری اجتناب ناپذیر نموده است (بایدها).بااین همه، نگارندگان مقاله بر این باورند کاربرد قیاس در اسناد و رویه قضایی محاکم کیفری،توان جرم انگاری و تحمیل مجازات بدون توسل به قاعده کیفری معتبر را ندارد (شایدها).مقاله علاوه بر بیان یک چارچوب هنجاری برای استدلال از طریق قیاس در حقوق بین الملل کیفری،به تحلیل نقش قیاس در تصمیمات محاکم بین المللی کیفری می پردازد
کلید واژگان: قیاس, حقوق بین الملل کیفری, محاکم کیفری بین المللی, تفسیر, سکوت و خلا در قانون}Analogy as an applied matter does not have the same credibility in the logic and the different areas of the contemporary international law system. In international criminal law, like most domestic legal systems which interdict analogical reasoning in criminal law, according to art.22 (2) Rome Statute of the ICC:the definition of a crime shall be strictly construed and shall not be extended by analogy. Nevertheless, in the international community as evolving, Criminal rules are not always able to accommodate all the crimes that occur.Hence,the lack of comprehensiveness of law and the emergence of new issues,as well as the use of ambiguous terms such as "other inhuman acts" in most of international criminal documents, made it inevitable to use analogy in international criminal law,not only as a useful tool in identifying applicable rules, but also as a form of interpretation.However,the authors believe that the use of analogy in international criminal proceedings does not have the power to make new crimes and imposes punishment without resorting to a valid criminal code. In addition to expressing a normative framework for analogical reasoning in international criminal law,this article analyzes the role of analogy in the decision-making processes of the international criminal courts and Tribunals
Keywords: analogy, international criminal law, International Criminal Tribunal, Interpretation, Silence in Law} -
فصلنامه فقه، پیاپی 105 (بهار 1400)، صص 151 -177
قانون گذار در ماده 683 ق.م.ا، مطابق مشهور، در زوال شنوایی فرد دارای یک گوش شنوا، قایل به نصف دیه کامل است. تنها مخالف این نظر، ابن حمزه طوسی است که بین ناشنوایی به علل جنایی با غیرجنایی و مادرزادی، تفاوت قایل شده است. با پژوهش در مبانی قول مشهور، این نتیجه به دست آمد که مبنای مشهور در فتوا به تنصیف دیه کامل بر شنوایی دو گوش، از ضعف دلالی برخوردار است و اذعان فقیهان بر عدم شمولیت روایات، در سایر منافع اصلی بدن -بنابر تعددناپذیری منافع و صرف اتصاف منافع به شدت وضعف- موید همین مطلب است و مضاف براین، مستند قول مشهور در دیه شنوایی، دلالت بر دیه کامل در مجموع شنوایی دارد؛ حال ممکن است شنوایی فردی ضعیف و شنوایی فردی قوی باشد. همچنین ضمن رد احتمال قیاسی بودن فتوای ابن حمزه، روشن شد روایتی که احتمال قیاس شنوایی با بینایی به استناد آن می رفت، درخصوص چشم است، نه بینایی. به علاوه در آن روایت تفکیکی میان نابینایی به علل جنایی و غیرجنایی صورت نگرفته است. لذا در مقام تعیین دیه در زوال کل شنوایی، روایات دلالت بر تعلق دیه کامل دارند و موردی هم که قبلا شنوایی یکی از دو گوش در اثر جنایت از دست رفته باشد، از تحت این روایات خارج است.
کلید واژگان: شنوایی, گوش, روایت هشام, قیاس, دیه}Journal of fiqh, Volume:28 Issue: 105, 2021, PP 151 -177The legislator in Article 683 of the Islamic Penal Code, as it is known, considers half of the diya (blood money) in the hearing loss of a person with one hearing ear. The only person who disagrees with this view is Ibn Hamza al-Tusi. He distinguishes between deafness for criminal reasons and non-criminal and congenital ones. By studying the principles of most of the jurists’ viewpoints, it was concluded that the fatwa to halve the full diyat on hearing in both ears has weak basis or reasons and the claim of the jurists on the non-inclusion of narratives in the other main benefits of the person’s body – based on the multiplicity of benefits and the mere attribution of the benefits to extreme strength and weakness - confirms this fact. In addition, most of jurists’ viewpoints on the diya of hearing implies a full diya in total hearing. However, a person’s hearing may be weak or strong. In addition, while rejecting the possibility that the fatwa of Ibn Hamzah was comparative, it became clear that the narrative on which the possibility of comparing hearing to sight, was related to the eye, not sight. In addition, in that narrative, there is no distinction between blindness for criminal and non-criminal reasons. Therefore, in determining the diyat for the complete hearing loss, the narratives consider the full diya, and the case where the hearing of one of the two ears has already been lost because of a crime is beyond these narratives.
Keywords: Hearing, ear, Hisham narration, comparison, Diya} -
ارسطو از فیلسوفان بزرگ یونان است که او را کاشف منطق میدانند. امروزه نظریات ارسطو در باب منطق در مجموعهای تحت عنوان ارغنون به یادگار مانده است. منطق ارسطویی بیشتر بر قیاس تاکید میکند. اما در قرن 54 میالدی فرانسیس بیکن که از فالسفه تجربی است بیشتر بر روی استقرا توجه داشت. فرانسیس بیکن کتابی تحت عنوان ارغنون نو بر ضد کتاب ارغنون ارسطو اقامه کرده است. شایان ذکر است دیدگاه منطقی ارسطو بر خالف دیدگاه منطقی بیکن هنوز هم دارای جایگاه ویژهای در جامعهی آکادمیک است. هرچند بیکن تمام تالش خود را برای ضربه زدن به منطق ارسطویی به کار بست اما ناموفق بود زیرا در ابتدا او معنای علم را درست متوجه نشده بود و ثانیا روش استقرایی که وی بر آن تاکید میکند پیش تر از او در کتب ارسطو به آن اشاره شده است. به عبارتی دالیلی که بیکن بر ضد منطق ارسطویی اقامه میکند ناکافی است.
کلید واژگان: ارسطو, بیکن, منطق, استقرا, قیاس} -
فخرالدین رازی یکی از بزرگان اهل سنت است که تلاش کرده با ادله متعددی از جمله برخی آیات قرآن حجیت قیاس را ثابت کند. او با استفاده از دو آیه از سوره نساء و یک آیه از سوره حجر بر حجیت قیاس استدلال کرده. ما در این تحقیق با ذکر آیات مورد نظر، استدلال فخر رازی را نیز ذکر کردیم و پس از آن به نقل و بیان نقدهای دیگران بر استدلال او پرداختیم و در اخیر نظر مختار را بیان کردیم.
کلید واژگان: قیاس, مفهوم اعتبار, فخر رازی, مفهوم رد, استنباط} -
یکی از قواعد مسلم و مهم فقهی، قاعده سلطنت (تسلیط) است. به موجب این قاعده، انسان نسبت به مایملک خود، سلطه و در نتیجه، حق تصرف دارد. موضوعی که در این ارتباط مطرح و موجب اختلاف میان فقها و نیز حقوقدانان شده، امکان شناسایی حق انسان بر نفس به موجب قاعده سلطنت است. سوال مشخص در این راستا این است که آیا می توان حق انسان بر نفسش را به موجب قاعده سلطنت (تسلیط) توجیه و تبیین کرد یا اینکه باید در پی ارایه رویکرد دیگری بود؟ نتایج حاصل از تحلیل این موضوع در نوشتار حاضر، این است که استنتاج سلطنت بر اعضا از طریق قیاس اولویت سلطنت انسان نسبت به مالش صحیح به نظر نمی رسد زیرا که سلطنت ما نسبت به اموالمان مطلق نیست تا بتوانیم از آن به طریق قیاس اولویت به این نتیجه برسیم که ما بر اعضای بدنمان سلطنت داریم. هم چنین تفویض امور مومن به خود او را هم نمی توان دلیلی بر سلطنت انسان نسبت به اعضایش دانست. زیرا تفویض امور مومن به خود او فقط در امور غیرمرتبط با دماء بوده و شامل مسایل سیاسی و اجتماعی می شود و این موضوع وارد در دایره مسایل حساس که رویه ی شرع بر احتیاط بیش از حد در آنهاست نمی شود. در مقابل، تمسک به قاعده و نظریه ولایت، به نظر می رسد بهتر می تواند تببین کننده حق انسان بر نفس باشد.
کلید واژگان: تسلیط, حق انسان بر نفس, سلطنت مطلق, قیاس, ولایت}One of the indisputable and important rules of jurisprudence is the rule of Domination. According to this rule, man has dominion over his property and, consequently, the right to possess. The issue that has been raised in this regard and has caused controversy among jurists as well as jurists is the possibility of recognizing the human right to the body based on the rule of Domination. The specific question in this regard is whether the human right to one's body can be justified on the basis of the rule of Domination or whether another approach should be sought? The results of the analysis of this issue in the present paper are that the inference of kingship over the organs of the body, by analogy with the priority of human kingship over rubbing, does not seem correct because our kingship over property is not absolute so that we can By analogy of priority, let us conclude that we have dominion over the organs of the body. Also, the delegation of human affairs to him can not be considered as a reason for man's dominion over his body parts, because the delegation of human affairs to him is only in matters not related to body (blood) and includes political and social issues. It does not enter into the circle of sensitive issues in which the Shari'a procedure is based on excessive precaution. On the contrary, reliance on the rule and theory of guardianship seems to be a better explanation of the human right to his body.
Keywords: Dominance, human right to body, absolute Domination, analogy, guardianship} -
مجله فقه مقارن، پیاپی 13 (بهار و تابستان 1398)، صص 297 -316این تحقیق به منظور ارائه نگاهی نو نسبت به قیاس و کاربرد آن در حقوق اسلامی نگاشته شده است. مرور بر مبانی تجربی در این باره نشان می دهد که اکثر پژوهشهای قبلی بر اختلاف گسترده نظری میان فقهای شیعه و سنی تاکید کرده اند. غالبا باور بر این بوده که میان شیعه و سنی، مشابهتی در کاربرد نظری قیاس وجود ندارد. ولی برخلاف تصورات رایج، شباهت نظری گسترده ای در بهره گیری از قیاس میان فقی هان امامیه و اهل سنت وجود دارد. علمای امامیه هم چون علمای اهل سنت در بسیاری از موارد از قیاس بهره می گیرند؛ اما آن را با عناوین دیگری مانند تنقیح مناط و... به کار می برند. به این ترتیب شیعیان مخالف کاربرد قیاس در امور فقهی نیستند؛ بلکه آنها کاربرد قیاس را در کلیه امور نمی پذیرند؛ در حالی که فقی هان تسنن هر زمان که برای مسئله ای حکم یا قاعده ای در قرآن یا روایات نبینند و یا دلیلی از اجماع بر آن مسئله نیابند قیاس را حجت می دانند، به دلیل ادراک علل احکام در امور غیرتعبدی با عنایت به بشری بودن آن و هم چنین به دلیل عدم امکان دسترسی به علل واقعی تمامی احکام شرعی. در مقابل، شیعیان نسبت به کاربرد قیاس در کلیه امور به دیده تردید می نگرند و اما عملا در موارد زیادی، از قیاس بهره می گیرند و تنها در موارد محدودی با ابزارهای دیگری به استنباط احکام می پردازند.کلید واژگان: قیاس, حقوق اسلامی, امامیه, اهل سنت}Fighe Maqaran, Volume:7 Issue: 13, 2019, PP 297 -316This research is designed to provide a new look at the analogy (Qias) and its application in Islamic law. An overview of empirical foundations suggests that most previous studies have emphasized the widespread disagreement between Shia and Sunni jurisprudents. It is often believed that there is no analogy between Shia and Sunni in the theoretical application of analogy. However, contrary to common beliefs, there is a broad resemblance to the use of analogy between jurisprudents of Imamiyyah and Sunni scholars. The jurisprudents of Imamiyyah, like the Sunni jurisprudents, use the analogy in many cases; but they use it with other titles, such as Tanqih-e Manat, etc. Thus, Shiites do not oppose the use of analogy in jurisprudential affairs; they do not accept the use of analogy in all affairs; whereas the Sunni jurisprudents do not have any reason to question analogy whenever there is no reason for a ruling in the Quran or narratives. They are convinced to use analogy because of the perception of the causes of Sharia Laws in issues related to everyday life of human, and also because of the inability to access to the true causes of all religious laws. In contrast, Shiites are skeptical about the use of analogy in all affairs, but practically, they use analogy in many cases and only in limited cases, they try to infer the laws with other means.Keywords: Analogy, Islamic law, Imamiyyah, Sunnis}
-
قیاس در نظام حقوق بین الملل از جمله مفاهیم پیچیده و چندوجهی است که در رویه دیوان بین المللی دادگستری به مناسبت های مختلف به کرات استفاده شده است. هرچند دیوان در بیشتر موارد در خصوص توسل به قیاس در متدولوژی سکوت اختیار کرده، اما تحلیل آرا و نظرها در خصوص این مفهوم به طور خاص به ما کمک می کند تا ماهیت مفهوم را بهتر بشناسیم و ارزیابی بهتری از دامنه آن داشته باشیم. دیوان با استفاده از ظرفیت های قیاس و نقش موثر آن در فرایند تفسیر، روشن کردن محتوای قواعد، دمیدن روح نوآوری و عنصر ترقی به پیکره حقوق بین الملل و رفع خلا، ابهام و اجمال در مقررات، استنباط های اثرگذاری انجام داده که در فهم محتوا، کارکردها و معیارهای حقوقی قیاس راهگشاست. مقاله حاضر ضمن آنکه ابعاد فلسفی- حقوقی مفهوم قیاس و شناخت درست ظرفیت های آن را در راستای توسعه حقوق بین الملل و پویایی و یکپارچه سازی آن مورد توجه قرار می دهد، بر تحلیل نقش قیاس در رویه قضایی دیوان بین المللی، متمرکز شده است.کلید واژگان: استدلال حقوقی, حقوق بین الملل, دیوان بین المللی دادگستری, سکوت و خلا در قانون, قاعده حقوقی, قیاس}Public Law Studies Quarterly, Volume:49 Issue: 4, 2019, PP 1149 -1170Analogy in international legal system, is one of the complex and multifaceted concepts that have always been discussed among international law scholars, and have been widely used in the International Court of Justice proceedings for various occasions. Although the Court, in most cases, has been silent about resorting to analogy in its methodology; but analysis of ICJ judgments and opinions regarding this concept in particular helps us to understand the nature of the concept and assess its scope in a better way. The Court, have made effective inferences by using the capacities of analogy and its effective role in the interpretation process, clarifying the content of the rules, blowing the spirit of innovation and the element of advancement into the international law as a whole, and filling gaps, eliminating the ambiguity and brevity in the international provisions, that make it possible to understand the content, functions and its legal criteria. This paper, while considering the philosophical- legal aspects of the concept of analogy and proper understanding of its capacities for the development, dynamism and integration of international law, is focused on analyzing the role of analogy in the judicial procedure of the ICJ.Keywords: Analogy, Legal Reasoning, ICJ, Legal Rule, Silence, gap in Law, International Law}
-
درمقاله حاضر به دنبال بررسی چالش های داوری الکترونیکی هستیم، اصطلاح داوری الکترونیکی به جهت اینکه فقط یک دهه از عمر آن می گذرد برای بسیاری ازحقوقدانان اصطلاحی نامانوس است، از طرفی پیشرفت های علمی در سال های اخیر تغییراتی را در آیین داوری سنتی به وجود آورده اگر چه داوری الکترونیکی همان نهاد داوری سنتی است و تنها روش اعمال آن تغییر یافته ناگفته نماند که تاسیس این نهاد نو پا باعث پیدایش مباحث حقوقی متعددی شده که سیر صعودی گرایش به این فضا نشانگر میل بشر به این تکنولوژی در داوری می باشد، و همین امر باعث ایجاد حجم وسیعی از سوالات شده که در پاسخگویی به این سوالات با وجود خلاء های قانونی و نبود رویه ی یکسان بین المللی، اختلاف نظر حقوقدانان را برانگیخت؛ تلاش هایی توسط سازمان های داوری با برگزاری همایش های متعدد انجام گرفته، اما هنوز نتوانسته اند داوری الکترونیکی را درعرصه داخلی و حتی به جرات می توان گفت در عرصه بین المللی در نظام حل و فصل اختلافات جایگزین روند سنتی داوری کنند، روش مقاله حاضر از نوع تحلیلی- توصیفی با رویکرد تطبیقی می باشد،یافته های ما در این پژوهش عبارتند از: داوری الکترونیکی بهترین گزینه حل و فصل غیر قضایی اختلافات به شمار می رود در حال حاضر حدود 73% شرکت های بین المللی از این مکانیزم استفاده می نمایند، زیرا اولا: آیین دادرسی ساده ای است، ثانیا: داورانی به موضوع رسیدگی می کنند که منتخب طرفین هستند، ثالثا: موجب صرفه جویی قابل توجهی در زمان و هزینه می گردد.
کلید واژگان: داوری سنتی, داوری الکترونیکی, چالش ها, قیاس, رای} -
دستیابی به ملاک برای استنباط احکام الهی از مباحث مورد خلاف فقهای اسلامی است. پژوهش حاضر با هدف نقد و بررسی طرق مختلف کشف ملاک از منظر مذاهب اسلامی صورت پذیرفته است. در این پژوهش از روش توصیفی- تحلیلی، با استفاده از منابع کتابخانه ای بوده و یافته های پژوهش حاکی از آن است که از منظر علمای مذاهب مختلف اسلامی، راه های مختلفی برای استنباط احکام شرعی وجود دارد. از جمله قیاس منصوص العله، قیاس اولویت و تنقیح مناط قطعی. از دیگر راه های استفاده از ملاک های احکام می توان: نص، اجماع، قیاس، استقراء، مناسب، عموم بدلیت، سبر و تقسیم، ایماء و اشاره، شبه و امثال این ها را نام برد، که پس از بیان امور مذکور، به کم و کیف استفاده از آن ها، اقوال و دلایل قائلین به آن ها، به اختصار نقل و جرح و تعدیل شده است.کلید واژگان: کشف ملاک, مذاهب اسلامی, قیاس, نص, اجماع}Achieving a criterion for understanding the divine precepts is one of disagreed discussions among the Islamic jurists. The present study aims at reviewing different methods of discovering a criterion from the perspective of Islamic sects. The method of this study is analytical descriptive with the focus on library studies. Research findings indicate that from the perspective of Islamic scholars, there are different ways for understanding religious orders including Qiyas Mansus al-Ellat/analogy with reasoning, Qiyas Ovlaviyat/priority analogy, and Tanqih Manat Qat'ee/stating the order with reason. From among the other ways of using the criteria of the precepts Nass/Quran and traditions, Ijma/ consensus, Qiyas/ analogy, Isteqra/induction, Manaseb/ having connection, Omum Badaliyat/understanding the reason by similar cases, Sebr o Taqsim/assigning a definition for omitting others, hint and indication, Shobbah/using similarities for attributing to a main order and so on can be named. After stating the mentioned cases, the way of using them and the reasons of their users have been briefly expressed and analyzed.Keywords: Discovering a criterion_Islamic sects_Qiyas_Nass_Ijma}
-
ابن جنید که نام او در برخی منابع در کنار ابن ابی عقیل با عنوان قدما آمده، یکی از فقی هانی است که گرچه آثار او به دست ما نرسیده، اما توسط متقدمان و متاخران به اعتقاد به قیاس متصف شده است. گزارش های متاخران نیز بر اساس همان نقل های رایج متقدمان است. حال آنکه همگان او را از اجلای فقی هان امامیه دانسته اند. یکی از فقی هانی که در عصر حاضر تلاش نموده تا رفتار وی را بررسی نماید، آیت الله سیستانی است. نگارندگان با محور قرار دادن آثار ایشان و با جستجو در کتبی مانند رجال کشی که دربردارنده جریان شناسی اصحاب امامان و روش های استنباط میان آن هاست کوشیده اند تا ضمن معنا کردن قیاس، از جزمیت این نسبت به ابن جنید بکاهند و مواردی که موجب توهم قیاس می شود را بیان نمایند. نتیجه آنکه به هیچ رو نمی توان او را به طور قطع عمل کننده به قیاس به معنای امروزی آن دانست و این نگره به شدت قابل تشکیک استکلید واژگان: ابن جنید, قیاس, آیت الله سیستانی, تاریخ فقه}Ibn Jonayd, whose name is mentioned alongside the name of Ibn Aqil as Qadimayn in some references, is among the jurisprudents attributed to believe in analogy by some precedent and recent scholars, albeit no works of him has been at hand till now. The recent thinkers reports are made based on the ones they have received from the common quotations presented by the precedents. However, all of them know him as one of the most outstanding jurisprudents of Imamiyeh. Ayatollah Sistani is one of the contemporary jurisprudents who have investigated his conduct. By orienting his works, the authors of the present paper have investigated some books such as Kashhis Rijal which contains the trend of Imams companions and the methodology of deduction given by them. Attempting to define analogy, the authors have tried their best to subtilize such an attribution and to clarify the instances which lead to the misconception of analogy. It is concluded that Ibn Jonayd could not have been a jurisprudent practicing analogy as is perceived today and such a conception is vigorously skeptic.Keywords: Ibne Jonayd, analogy, Ayatollah Sistani, the history of jurisprudent}
-
فخر رازی از کسانی است که قیاس را از مصادر تشریع دانسته و برای اثبات آن در کتب خویش استدلال نموده است. ایشان از جمله کسانی است که بر حجیت قیاس مفصل استدلال نموده و یکی از ادله ای که بر حجیت قیاس مطرح کرده قرآن کریم است. در دو کتاب تفسیر کبیر و المحصول خویش از قرآن چندین آیه را بر حجیت قیاس بحث نموده است. ما در این نوشتار حجیت قیاس را از منظر قرآن در دیدگاه فخر رازی بررسی نموده و به سه آیه پرداخته ایم. از آیات قرآن کریم فقط یک آیه را در کتاب المحصول بحث نموده است و آن عبارت «فاعتبروا یا اولی الابصار» در آیه دوم سوره حشر است. اما در کتاب التفسیر الکبیر خود چندین آیه را بررسی نموده است. هیچ یک از آیات، مدعای فخر رازی را اثبات نکرده و استدلال ایشان مخدوش است.کلید واژگان: قیاس, فخر رازی, مفهوم رد, مفهوم فاعتبروا}Biquarterly Journal of Promotion of Imamiyah Principles of Jurisprudence, Volume:4 Issue: 7, 2017, PP 105 -128Fakhr Razi is one of those scholars who believe that analogy (qiyas) is one of the sources of derivation of Islamic laws. In his book, he has presented arguments to prove his claim. He is one of those who have discussed the authoritativeness and validity of analogy at length. One of the arguments presented by him is from the Quran. In his al-Tafsir al-Kabir and Al-Mahsul, he has presented and discussed several verses on the authority of analogy. In this study, we have examined the authoritativeness of analogy from the Quran according to Fakhr Razi. Thus, we have focused on three verses. Fakhr Razi takes recourse to only one verse in his al-Mahsul and that is the verse 2 of Chapter 59 where it says "So learn a lesson, O ye who have eyes!" However, in his al-Tafsir al-Kabir he has studied several verses none of which substantiates his claim. His arguments are flawed and unacceptable.Keywords: analogy_Fakhr Razi_concept of radd_concept of learning a lesson}
-
اماره در قانون مدنی در زمره دلائل اثبات دعوی آمده است که به دو دسته «اماره قانونی» و «اماره قضایی» تقسیم شده است و به رغم ظاهر ساده، عوامل متعددی در شکل گیری آن نقش ایفا می کنند که تاثیر این عوامل در اماره قانونی و قضایی، تا اندازه زیادی متفاوت از یکدیگر می باشد. مباحث پراکنده ای ذیل عنوان ماهیت، اساس و منشا امارات، در کتب حقوقی یافت می شود که مقاله پیش رو درصدد سامان دهی به این مباحث البته ذیل عنوان «چگونگی شکل گیری اماره اثبات دعوی» است تا بدین ترتیب نشان دهد که چگونه یک اماره اثبات دعوی اعم از اماره قانونی و اماره قضایی، به منصه ظهور می رسد. «غلبه»، «عرف و عادت» و «اذن قانون گذار» مجموعه عواملی اند که در منشا اماره اثبات دعوی نقش دارند. عناصر تشکیل دهنده اماره قانونی عبارت اند از: غلبه و اذن قانون گذار، در حالی که عناصر اماره قضایی را قرینه یا اوضاع و احوال خاص همان دعوی و عمل استنباط دادرس تشکیل می دهد و در مقام اعمال هر اماره، دو روش استقرایی و قیاسی با یکدیگر تلفیق می شوند.کلید واژگان: اماره قانونی, اماره قضایی, غلبه, استقرا, قیاس}In the Civil Code¡ evidence have been considered as proofs for claims; evidence have been classified under two titles: legal circumstantial evidence and circumstantial evidence left to the view of the judge. In spite of their simple appearance¡ there are many factors involved in forming them and the effects of these factors on legal circumstantial evidence and circumstantial evidence left to the view of the judge are¡ to a great extent¡ different. There are various discussions dispersed in legal books under nature¡ foundation¡ and origin of evidence. The present article tries to organize these discussion under the title how evidence are formed to prove claims so that it may be found that how evidence (whether legal circumstantial evidence or circumstantial evidence left to the view of the judge) appear to prove claims. Prevalence¡ convention¡ and the permit issued by the legislator are factors playing role in the origination of evidence to prove claims. Factors forming legal circumstantial evidence are as follows: prevalence and the permit issued by the legislator; while the elements of circumstantial evidence left to the view of the judge are context or the situation of a particular claim and inference made by the judge. When each of the two types of evidence is applied¡ two inductive and deductive methods are combined.Keywords: legal circumstantial evidence, circumstantial evidence left to the view of the judge, prevalence, induction, deduction}
-
در آثار اصولی متاخر چنین شهرت دارد که ادله فقه نزد امامیه چهار دلیل اند: کتاب، سنت، اجماع و عقل. با این همه، به رغم این شهرت فراگیر در نگرش تاریخی و محتوایی، دلیل چهارم در هاله ای از تاریکی قرار دارد و در بررسی نظام فقهی هر فقیهی، باید دید که او از دلیل عقل چه تعریفی داشته است. بخشی از مصادیق تاریخی دلیل عقل، اصول کاربردی مانند برائت و استصحاب بوده (غزالی، 1420: 1/ 217، 221) و بخشی دیگر از آن روش های فهم از خطاب، همچون دلیل الخطاب بوده است (محقق حلی، 1418: 1/ 31) در این مقاله، دیدگاه فقی هان برجسته اهل بیت (ع) از شیخ مفید تا شهید اول بررسی شده و با رصد تحولات در جایگاه عقل در استنباط، به نوآوری های هر یک از فقی هان اشاره شده است.کلید واژگان: عقل, استنباط, اجتهاد, قیاس}Biquarterly Journal of Promotion of Imamiyah Principles of Jurisprudence, Volume:3 Issue: 5, 2016, PP 7 -20It is widely known and stated in the works by recent scholars that the sources of Shii thought and derivation of Islamic laws, according to Imamiyyah (Shia), are three: Quran, Sunnah, consensus and intellect. In spite of this extensive reputation in the historic and content-related attitude, there is ambiguity around the fourth source of Islamic law. Thus, when studying the juridical system of every jurist, one must see as to how he defines intellect or reason. Some of the historical manifestations of the proof of intellect are the applicable principles such as the principle of presumed innocence and presumed continuity (Ghazzali, 1420:1/2/217,221) and some others are the methods of understanding and deciphering the speech (Mohaqqiq Hilli, 1418: 1/31). In this study, the viewpoint of prominent jurists from the Shia School of Jurisprudence, from Sheikh Mufid to First Martyr (Muhammad Jamaluddin al-Makki alAmili), have been studied. With a view to the developments and changes in the place of reason in deduction, the innovations and novel thoughts of each jurist have been meticulously pointed out and discussed .Keywords: intellect, deduction, ijtihad, deductive analogy}
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.