جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "mantle" در نشریات گروه "زمین شناسی"
تکرار جستجوی کلیدواژه «mantle» در نشریات گروه «علوم پایه»-
نشریه علوم زمین، پیاپی 117 (پاییز 1399)، صص 123 -134
سنگ های آتشفشانی نیوژن، در جنوب عرب آباد، بلوک لوت رخنمون دارند. سنگ های آتشفشانی مورد مطالعه، گدازه های آتشفشانی ایوسن، الیگوسن و نهشته های تبخیری نیوژن را پوشانده اند. توالی آتشفشانی نیوژن در قاعده شامل برش و توف است که به صورتی تدریجی توسط گدازه-های آندزیتی، تراکی آندزیتی و داسیتی پوشانده شده اند. این گدازه ها دارای بافت آفیریک-فیریک و خمیره میکرولیتی تا هیالومیکرولیتی هستند. این گدازه ها، گرایش ماگمایی کالک آلکالن دارند. در الگوهای عناصر نادر و نمودارهای عنکبوتی، غنی شدگی از LILE و LREE در مقایسه با HREE داشته و تهی شدگی آشکار HFSE دارند، که مشابه ولکانیسم مناطق فرورانش است. در نمودارهای تکتونوماگمایی، این گدازه ها در قلمروی فرورانش و پسابرخورد جای می گیرند. تفسیر داده های ژیوشیمیایی دلالت بر آن دارد که گدازه های مورد مطالعه، احتمالا حاصل ذوب بخشی گوشته لیتوسفری هستند که قبلا توسط مولفه های فرورانش (سیالات و مذاب) رها شده از صفحه اقیانوسی فرورو غنی شده اند. ذوب بخشی پوسته احتمالا در ژنز گدازه های اسیدی نقش داشته است. بنظر می رسد که طی نیوژن، نازک شدگی لیتوسفر سبب ذوب بخشی گوشته لیتوسفری زیرقاره ای شده است. این فرایندها احتمالا پیامد بالا آمدگی آستنوسفر و قطعه شدگی لیتوسفر بوده است.
کلید واژگان: کالک آلکالن, گوشته, لیتوسفر, پسابرخورد, بلوک لوتThe Neogene volcanic rocks are exposed in south Arab abad, Lut block. The studied volcanic rocks covered Eocene and Oligocene volcanic lavas and Neogene evaporitic deposits. The base of the Neogene volcanic sequence made of breccia and tuff gradually covered by andesite, trachyandesite and dacitic lavas. These lavas have aphyric-phyric textures and microlitic to hyalomicrolitice in matrix. These lavas show calck alkaline magmatic trend. REE patterns and spider diagrams display enrichement in LREE and LILE relative to HREE and depletion in HFSE which like as subduction zone magmatism. In the tectonomagmatic diagrams they plot of subduction and post-collisions fields. Interpretation of the geochemical data indicates that the studied lavas probably produced from partial melting of lithospheric mantle which had previously enriched by subduction components (fluids and melt). Partial melting of crust, probably involved in generation of acidic lavas. It seems that in the Neogene period, lithosphere thinning induced partial melting of heterogeneous Sub Continental Lithospheric Mantle (SCLM). These processes consequently occurred by lithospheric delamination and asthenospheric upwelling.
Keywords: Calk-alkaline, Lithosphere, Mantle, Post-Collision, Lut block -
سنگ های آتشفشانی ائوسن رخنمون یافته در باختر سه چنگی، بلوک لوت، دربردارنده ته نشست های پیروکلاستیک و گدازه ای است. سنگ های آتشفشانی منطقه مورد مطالعه دارای ترکیب بازالت-بازالتیک آندزیت، آندزیت-تراکی آندزیت، تراکی داسیت، داسیت و ریولیت-ایگنمبریت هستند. بر اساس بررسی های صحرایی، سنگ های آتشفشانی در چهار مرحله و در محیط آبدار تا خشکی فوران نموده اند. واحدهای آتشفشانی در منطقه مورد مطالعه، بصورت تناوبی از سنگ های اسیدی و بازیک-حدواسط رخنمون یافته اند که شبیه ولکانیسم دوگانه است. در مطالعات پتروگرافی، سنگ های اسیدی دارای میکروآنکلاوهای پیروکسنیت هستند که شاید از گوشته لیتوسفری زیر قاره بجا مانده اند. در نمودارهای تمایز ماگمایی، گدازه ها روندهای ماگمایی شوشونیتی و کالک الکالن پتاسیم بالا را نشان می دهند. الگوهای عناصر نادر خاکی و نمودارهای عنکبوتی به هنجار شده، غنی شدگی از LREE و LILE در مقایسه با عناصر HFSE را نشان می دهند که قابل مقایسه با مناطق فرورانش هستند. در نمودارهای تکتونوماگمایی آن ها در قلمروی حاشیه قاره تجمع یافته اند. تفسیر نمودارهای ژئوشیمیایی نشان می دهند که گدازه های بازیک-حدواسط از ذوب بخشی گوشته لیتوسفری حاصل شده اند که قبلا توسط مولفه های فرورانشی (سیالات-مذاب) غنی شده اند و نمی توان تاثیر آن ها را از ترکیبات پوسته ای تفکیک نمود. سنگ های اسیدی دارای عناصری شبیه به پوسته هستند که دلالت بر ذوب بخشی پوسته در تشکیل ماگمای اسیدی دارد. بنظر می رسد که بعد از بسته شدن نئوتتیس در کرتاسه بالایی و ضخیم شدن لیتوسفر قاره ای در بلوک لوت، سنگ های آتشفشانی ائوسن باختر سه چنگی در یک محیط بازشدگی مرتبط با برخورد تشکیل شده اند.کلید واژگان: آندزیت, ریولیت, فرورانش, شوشونیت, گوشته, پوستهThe Eocene volcanic rocks which exposed in the NW Sechangi Lut block, including pyroclastic deposits and lavas. The volcanic rocks in the study area are basalt-basaltic andesite-trachyandesite, trachydacite, dacite and rhyolite-ignimbrite in compositions. Based on the field observations the volcanic rocks erupted in four stages in the aquous to the aerial environments. The volcanic rocks in this area exposed as alternation of acidic and basic-intermediate rocks like as bimodale volcanism. Under the petrography investigations the acidic rocks including pyroxenite microenclaves probably the remains of sub continental lithospheric mantle. In the discriminating magmatic diagrams the volcanic lavas show shoshonitic to high-K calck-alkaline trends. In the normalized REE patterns and spider diagrams they display enrichments of LREE and LILE in relative to HFSE comparable with subduction related volcanism. In the tectonic-magmatic diagrams they cluster in continental margins field. The interpretation of the geochemical diagrams indicate that the basic-intermediate volcanic rocks produced from partial melting of lithospheric mantle which have previously enriched by the subduction components (fluids-melt) which cannot distinguish from the crustal effects. The acidic rocks rcords some crustal elemnts which indicating the involving of the crust in the generation of the acidic rocks. It seams that after the collision of the Neo-Tethys branchs in Late Cretaceous and subsequence lithospheric thickening in the Lut block, the Eocene volcanic rocks in the Sechangi area formed in an extentional-collisional environment.Keywords: andesite, rhyolite, subduction, shoshonite, mantle, crust
-
نشریه علوم زمین، پیاپی 108 (تابستان 1397)، صص 191 -200سنگ های پیروکلاستی منطقه بادام (شرق مهاباد، استان آذربایجان غربی) ، در منتهی الیه بخش شمالی پهنه سنندج- سیرجان قرار دارند. مطالعات پتروگرافی حاکی از آنست که آنها دارای ترکیب بازانیتی و بافت پورفیری و میکرولیتی پورفیری هستند. در این سنگ ها، الیوین و کلینو پیروکسن به صورت فنوکریست و و نفلین و کلینوپیروکسن ریز بلور یافت می شوند. فضای بین بلورهای مختلف را کانی های اوپک و شیشه پر کرده است. ویژگی های ژئوشیمیایی نظیر غنی شدگی از LILE، محتوی بالای LREE، آنومالی منفی عناصر Nb، Ta، Y، آنومالی مثبت Ba، Pb و Th و نیز غنی شدگی از Th/Yb، همگی گویای انست که این سنگ ها منشاء گوشته ای داشته و از مذاب ها یا سیالات/مذاب ناشی از پوسته اقیانوسی فرورانده و متاسوماتیزه متاثر شده اند. همانطورکه اشاره شد، این ویژگی ها ناشی از خصوصیات به ارث رسیده از ناحیه منشاء هستند و نه درجات بالای آلایش پوسته ای. بازانیت های منطقه مورد بررسی با توجه به نسبت های MREE و HREE ها حاصل ذوب بخشی 1 درصدی یک منبع گارنت لرزولیتی در اعماق بیش از 85 کیلومتر (محدوده پایداری گارنت) می باشند. علت رخداد ماگماتیسم در منطقه مشخص نیست اما فرضیات پیشین چون لایه لایه شدن لیتوسفر و یا شکست ورقه فرورنده با توجه به ضخامت پوسته در منطقه مورد مطالعه کاربرد ندارد. سه فرض کلی درارتباط با عامل وقوع ذوب بخشی در منطقه مطرح شده است: 1) شکسته شدن فازهای آبدار در اثر افزایش عمق، 2) تغییر و آشفتگی محلی در جریان های همرفتی، 3) فرورانش و آبزدایی حاشیه غیر فعال صفحه عربیکلید واژگان: بازانیت, آلایش پوسته ای, گوشته, مهابادPyroclastic rocks in the Badam area (E-Mahabad, west Azarbaijan Province), are located at the most extreme northern part of the Sanandaj-Sirjan zone. Petrographic studies revealed that they are basanitic in composition and have porphyric and microlithic porphyric textures. Olivine and clinopyroxne occur as phenocrysts and clinopyroxene and nepheline as microliths. Opaque minerals and glass have occupied the space between different minerals. In classification diagram, they have basanitic composition. Geochemical features such as enrichment in LILE, high LREE concentrations and negative anomalies in Nb, Ta and Y, with positives anomalies in Ba, Pb and Th and enrichment in Th/Yb, all suggest that these rocks have mantle source that are enriched by melt/fluids from the metasomatized subducted oceanic slab. These features are inherited from mantle source and they are not caused by crustal contamination. Regarding MREE and HREE ratios, these basanites originated from 1 % partial melting of a garnet lherzolite source in the garnet stability field (85 Km). Melting trigger in this area is not clear, but old theories such as lithosphere delamination or slab break up are not applicable any more. There is three suggestions about melting in these are: 1) break up of hydrated phases by depth increase, 2) changing and turbulence in convection follows, 3) subduction and dehydration of Arabic passive marginKeywords: Basanite, Crustal contamination, Mantle, Mahabad (Badam), West Azarbaijan
-
توده ی دیوریت گابرویی در جنوب قروه و در شمال منطقه ی سنندج- سیرجان قرار دارد. از نظر سنگ شناسی، آمفیبول و پلاژیوکلاز از کانی های اصلی این سنگ ها هستند. آمفیبول ها از نوع کلسیک بوده و دارای ترکیب فروهورنبلند و منیزیوهورنبلندند. مقدار آلبیت در پلاژیوکلازها 39 تا 81 درصد بوده و ترکیب آنها از لابرادوریت تا الیگوکلاز در تغییر است. با استفاده از روش های زوج کانی هورنبلند- پلاژیوکلاز و محتوای آلومینیوم در آمفیبول، دمای تبلور کانی های پلاژیوکلاز و هورنبلند در ماگمای دیوریت های گابرویی حدود 723 درجه سانتی گراد ارزیابی شد. از روش اخیر چنین استنباط می شود که سنگ های حدواسط مورد بررسی در میانگین فشار 5/3 کیلوبار که معادل با عمق 12 کیلومتری است، متبلور شده باشند. فشار بخشی اکسیژن در ماگما بالاست. محتوای Na2O و ماهیت آهکی-قلیایی آمفیبول ها ارتباط این سنگ ها را با رژیم زمین ساختی فرورانشی نشان می دهد. مقادیرMg# ، Al2O3 و TiO2 در هورنبلند حاکی از آمیزش منابع پوسته ای و گوشته ای برای تشکیل ماگمای دیوریت های گابرویی دروازه است. تغییر ترکیب شیمیایی در طول بلورهای پلاژیوکلاز نیز می تواند ناشی از نوسان H2O در محیط تشکیل آنها و نیز تغییرات شیمیایی حاصل از ورود مواد پوسته ای باشد.کلید واژگان: آمفیبول, پلاژیوکلاز, پوسته, گوشته, سنندج, سیرجان, قروهGabbrodioritic pluton is located in S-Qorveh in nourthern parts of the Sanandaj-Sirjan Zone. Petrographically, amphibole and plagioclase are main minerals in these rocks. Amphiboles are calcic-type, and their composition varied between ferro-hornblende to magnesio-hornblende. Anortite contents in plagioclases are between 81 to 39 (%) and these crystal are labradore -oligoclase in composition. According to coexist hornblende-plagioclase and Al in amphibole geothermometry methods, temperatures of crystallization are yielded ~723°C. In the later method, data indicates that the investigated rocks were emplaced at average pressure of 3.5 Kbar corresponding to a depth of ~12 Km. Oxygen fugacity was high in magma. Na2O content in amphibole and their calc-alkaline nature show gabbroic diorites are related to subduction setting. Mg#, Al2O3 and TiO2 contents in hornblende indicate mixing of crustal and mantle sources to generate magma of the Darvazeh gabbrodioritic magma. Variations in the composition of plagioclase may be related to H2O content in environment and the role of chemical variation due to input of crustal materials.Keywords: Amphibole, plagioclase, crust, mantle, Sanandaj-Sirjan, Qorveh
-
فاز SKS به صورت موج S از گوشته عبور می کند، در مرز هسته- گوشته به موج P تبدیل می شود، هسته خارجی را به صورت موج P طی می کند و سپس در برگشت به گوشته به موج S تبدیل می شود. اگر این فاز موج برشی از محیط ناهمسانگرد گوشته و پوسته زمین عبور کند، به دو مولفه موج برشی عمودبرهم، یکی سریع و دیگری کند قطبیده می شود. استفاده از فرایند جدایش موج برشی در محاسبه راستا و اندازه ناهمسانگردی مسیر انتشار موج، روشی است که طی دو دهه اخیر در اکثر مناطق از آن استفاده شده است. در این پژوهش از خاصیت جدایش موج برشی فاز SKS ثبت شده در لرزه نگاشت های دورلرز برای تعیین ناهمسانگردی موج برشی در گوشته گستره البرز استفاده شده است. زمین لرزه های دورلرز (با مشخصات و) که در سه ایستگاه پهن باند پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله واقع در دماوند، چاران و کاوش، و همچنین شش ایستگاه کوتاه دوره شبکه لرزه نگاری کشوری موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران واقع در فیروزکوه، دماوند، افجه، شهران، ماهدشت و قزوین ثبت شده اند، به منظور تعیین پارامترهای ناهمسانگردی در گوشته بالایی گستره البرز انتخاب شد.
با بررسی جدایش موج برشی SKS، متوسط راستای ناهمسانگردی در گوشته و پوسته گستره البرز 12± 48 درجه محاسبه شد. این مقدار بیانگر راستای شمال شرق- جنوب غرب برای مولفه سریع موج برشی است. علاوه بر آن، نتایج این پژوهش نشان می دهد که متوسط بزرگی ناهمسانگردی در این مسیر 4ر0±5ر1 ثانیه است.کلید واژگان: ناهمسانگردی, فاز SKS, لرزه نگاشت های باند پهن و کوتاه دوره, البرز مرکزی, گوشتهSKS phase passes through the mantle as an S wave; it converts to a P wave at the core-mantle boundary (CMB) beneath the source, travels through the fluid outer core, and then converts back to an S wave at the CMB on the receiver side. When a shear wave (SKS) propagates through an anisotropic media, it is partitioned into orthogonally polarized fast and slow shear waves. This property is referred to as shear wave splitting. In this study we used shear wave splitting of SKS phase from teleseismic events to identify and estimate the shear wave anisotropy in the upper mantle of the Alborz region. In this study, to find stable splitting measurement with small error, we selected the automate analysis window by performing a grid search over 210 windows. The selected teleseismic events (and) were recorded by 3 broadband seismic stations, DAMV, CHTH and THKV (belongs to IIEES network) and by 5 short period seismic stations, FIR, DMV, AFJ, MHD and GZV (belongs to IGTU network). They used to determine anisotropy parameters in upper mantle and crust beneath the Alborz region. In this study the average direction of anisotropy in mantle and crust of the Alborz region is estimated about 48±12 degree by study on shear wave splitting of SKS phase. Thus, the fast azimuth of anisotropy oriented approximately in NE-SW direction too. Moreover our results showed that the magnitude of anisotropy is about 1.5±0.4 seconds.Keywords: Anisotropy, SKS phase, Broadband, short period seismograph, Central Alborz, Mantle
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شدهاند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شدهاست. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که میخواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.