جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه « تفکر سیستمی » در نشریات گروه « محیط زیست »

تکرار جستجوی کلیدواژه «تفکر سیستمی» در نشریات گروه «علوم پایه»

انتخاب همه

مدلسازی نمودار حلقه علی چرخه مدیریت پسماند و ارائه راهکار جهت ساماندهی وضع موجود (مطالعه موردی شهر کرمان)

حسین وحیدی*، محمدعلی باقرزاده کوهبنانی

نشریه علوم محیطی، سال بیست و دوم شماره 3 (پیاپی 85، پاییز 1403)، صص 407 -426

سابقه و هدف

ساماندهی افرادی که به طرز غیراصولی فعالیت های تفکیک و جمع آوری پسماندهای باارزش قابل بازیافت در سطح شهر را انجام می دهند، همواره یکی از چالش های اساسی در شهرداری ها بوده است. تا به حال تلاش های مختلفی برای ساماندهی این افراد در ایران انجام شده است، اما همگی با شکست مواجه شده اند. تقریبا همه شهرداری ها حضور این افراد را به عنوان بخش غیررسمی در مدیریت پسماند شهری پذیرفته اند. هدف این مطالعه ایجاد یک ساختار جدید مالی در قالب مجوز فعالیت، جریان غیررسمی جمع آوری کنندگان پسماند را در سه سناریو توسط نمودار حلقه علی چرخه مدیریت پسماند در نرم افزار Vensim بررسی می کند. مدل حلقه علی به دست آمده در این پژوهش درک جدید و کاملی درباره ذی نفعان، متغیرهای موثر در همکاری و رقابت بین بازیگران رسمی و غیررسمی در چرخه مدیریت پسماند شهر کرمان را به ارمغان می آورد.

مواد و روش ها

به منظور شبیه سازی عملکرد سناریوهای مختلف قیمت گذاری مجوزهای مالی از مفاهیم شبیه سازی تفکر سیستمی، برنامه ریزی پویا و مدل CLD1 در نرم افزار Vensim استفاده شده است. نمودار حلقه علی چرخه مدیریت پسماند بر اساس داده های آماری میدانی تحلیل و بررسی شده است. شناسایی و گردآوری اطلاعات از بازیگران غیررسمی به دلیل طبیعت غیرشفاف و گاه قانون گریزانه فعالیت های آن ها با چالش هایی روبرو بوده است. برای جمع آوری اطلاعات مربوط به این بازیگران، از روش های میدانی شامل مصاحبه های نیمه ساختار یافته با نمونه هایی از این فعالان و همچنین نظرخواهی از کارشناسان و مسئولین شهری استفاده شده است. وضعیت فعلی چرخه رسمی و غیررسمی مدیریت پسماند بر اساس شرایط و زیرساخت های شهر کرمان و برای سه سناریوی وضعیت موجود، قیمت پایه مجوز 500 هزار و یک میلیون تومان بررسی و مقایسه شده است. در ابتدا مدل CLD چرخه پسماند در شهر کرمان با استفاده از شرایط محلی، زیرساخت های شهرداری کرمان و رفتار بازیگران در جمع آوری پسماندهای بازیافتی ترسیم و مورد تحلیل قرار گرفت. مدل ترسیمی در نرم افزار Vensim و بر اساس اطلاعات میدانی جمع آوری شده و آمارهای سال 1400 الی 1401 توسعه داده شد. سناریوی جدید با محوریت استفاده از مجوزهای مالی برای ساماندهی جمع آوری کنندگان غیررسمی پسماندهای بازیافتی و تفکیک از مبدا تعریف و فرضیات مدل بر اساس آن تعریف شد. سه سناریوی وضعیت موجود، قیمت پایه مجوز 500 هزار و یک میلیون تومان بررسی و با یکدیگر مقایسه شدند.

نتایج و بحث:

طبق نتایج، در سناریوی دو، سهم شهرداری از بازار بازیافت حدودا 204 درصد افزایش داشته است و میزان سود شهرداری با احتساب مبلغ صدور مجوز همراه با تخفیف 232 درصد افزایش داشته است. در سناریوی سه، سهم شهرداری از بازار بازیافت در مقایسه با وضع موجود حدودا 400 درصد افزایش و در مقایسه با سناریوی دوم 64 درصد افزایش و میزان سود شهرداری در مقایسه با وضع موجود 507 درصد افزایش داشته است. نتایج حاکی از آن است که به کارگیری مجوزهای مالی نه تنها موجب افزایش سود شهرداری شده بلکه مدیریت پسماند شهری را نیز بهبود بخشیده است.

نتیجه گیری

مجوزهای مالی در حوزه مدیریت پسماند شهرداری ها تاکنون به ساده ترین حالت خود مورداستفاده قرارگرفته اند که عمدتا ناکارآمد بوده اند. استفاده از سیستم های هوشمند مالی و صدور مجوز بر اساس شرایط میدانی، دینامیک رفتار بازیگران و سیاست گذاری های هوشمندانه می تواند راهکار مناسبی برای ساماندهی مدیریت پسماند شهری و خصوصا ناوگان غیررسمی جمع آوری پسماند باشد. این پژوهش نشان داد که پیاده سازی مجوزهای مالی هوشمند و بهره گیری از ابزارهای تحلیل سیستمی می تواند به بهبود قابل توجهی در کارایی و اثربخشی مدیریت پسماند شهری منجر شود.

کلید واژگان: مدیریت پسماند, نرم افزار Vensim, تفکر سیستمی, مجوز فعالیت, شهرداری کرمان}

چکیده مشاهده متن مطالعه موردی زبان: فارسی

Modeling the Causal Loop Diagram of the Waste Management Cycle and Providing a Solution to Organize the Existing Situation (Kerman Case Study)

Hossein Vahidi *, Mohammadali Bagherzadeh Kohbanani

Environmental Sciences, Volume:22 Issue: 3, 2024, PP 407 -426

Introduction

Organizing the collection of valuable recyclable waste at the city level has always been a major challenge for municipalities due to unprincipled activities. So far, various attempts have been made to organize these people in Iran, but all of them have failed. Almost all municipalities have accepted the presence of these people as an informal part of urban waste management. The purpose of this study is to create a new financial structure in the form of an activity license and investigate the informal flow of waste collectors in three scenarios by the causal loop diagram of the waste management cycle in Vensim software. The causal loop model obtained in this research brings a new and complete understanding of stakeholders, effective variables in cooperation, and competition between formal and informal actors in the waste management cycle of Kerman City.

Material and Methods

To simulate the performance of different financial license pricing scenarios, the concepts of simulation of system thinking, dynamic planning, and CLD model have been used in Vensim software. At first, the CLD model of the waste cycle in Kerman City was drawn and analyzed using local conditions, the infrastructures of Kerman Municipality, and the behavior of actors in collecting recyclable waste. The drawing model was developed in Vensim software based on the collected field data and statistics from 2021 to 2022. The new scenario was defined based on the use of financial licenses to organize the informal collectors of recycled waste and separation from the origin of the definition and the assumptions of the model. Three scenarios of the existing situation, the basic license price of 500000 and 1000000 Tomans were examined and compared with each other.

Results and Discussion

According to the results, in scenario 2, the municipality's share of the recycling market has increased by about 204%, and the amount of the municipality's profit, including the amount of the license issuance along with the discount, has increased by 232%. In scenario 3, the municipality's share of the recycling market has increased by about 400% compared to the current situation, and compared to the second scenario, it has increased by 64%, and the amount of the municipality's profit has increased by 507% compared to the current situation.

Conclusion

Financial licenses in the field of municipal waste management have been used in their simplest form so far, which have been mostly ineffective. The use of smart financial and licensing systems based on field conditions, the dynamics of actors' behavior, and smart policies can be a suitable solution for organizing urban waste management, especially the informal waste collection fleet.

Keywords: Waste Management, Vensim Software, Systems Thinking, License Sale, Kerman Municipality}

Abstract View Paper Case Study Original: Persian
ارزیابی اثرات توسعه شهری بر ظرفیت برد اکولوژیکی شهر اصفهان بر اساس رویکرد پویایی سیستم

زهرا دهقان منشادی، پرستو پریور*

نشریه علوم محیطی، سال بیست و یکم شماره 3 (پیاپی 81، پاییز 1402)، صص 131 -147

سابقه و هدف

مدیریت سیستم های اجتماعی و بوم شناختی مانند شهرها، به دلیل وابستگی زیرسیستم ها به یکدیگر، روابط علت و معلولی بین آن ها و همچنین تاثیرات بر پایداری، بسیار پیچیده است. اهمیت ظرفیت و توان بوم شناختی در شهرها برای حفظ قابلیت آن ها در ارایه کالاها و خدمات هم برای نسل کنونی و هم برای نسل های آینده اهمیت دارد. درک چگونگی پاسخ بوم سازگان های خشک در برابر اختلالات با توجه به وسعتی که تحت اشغال خود دارند و شکنندگی آن ها، چه ازنظر ساختاری و چه ازنظر عملکردی، برای مدیریت پایدار این مناطق از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف پژوهش حاضرارزیابی اثرات توسعه شهری بر ظرفیت برد شهر اصفهان است. در این راستا، استفاده از مدل های شبیه سازی می تواند ابزار موثری در ارایه تصمیمات علمی در برخورد با سیستم های اجتماعی و بوم شناختی پیچیده و ناشناخته باشد.

مواد و روش ها

در این پژوهش از مدل سازی پویایی سیستم و تحلیل ساختار سیمای سرزمین برای تعیین روابط علت و معلولی بین متغیرهای اثرگذار و اثرپذیر بر ظرفیت برد شهر اصفهان استفاده شده است. به منظور بررسی ساختار سیمای سرزمین، متریک های DIVISION، SPLIT و IJI برای نشان دادن پیوستگی و متریک های ED، SHDI و AI برای مشخص کردن وضعیت ناهمگنی سیمای سرزمین شهر اصفهان به کاربرده شده اند. در اولین گام از فرایند مدل سازی بعد از طرح مسیله، تعریف مرز مدل با ترسیم نمودار زیرسیستم ها انجام شد. زیرسیستم های جمعیت، محیط زیست، سیمای سرزمین و ظرفیت برد در نظر گرفته شد. در گام بعد، نمودار علت و معلولی به گونه ای رسم شد که بیانگر ساختار بازخوردی سیستم باشد. سپس با ایجاد نمودار جریان و سناریوسازی، وضعیت ظرفیت برد شهر اصفهان ارزیابی شد. به منظور اعتبارسنجی مدل نیز روند تاریخی و شبیه سازی دو متغیر جمعیت شهری و تعداد صنایع با استفاده از ضریب تبیین مقایسه شده است.

نتایج و بحث:

در این پژوهش متغیرهای کلیدی در سیستم مانند نسبت تولید به مصرف آب که نشان دهنده پایداری منابع آب است و کیفیت هوا تجزیه و تحلیل شد. با تحلیل تغییرات ساختار سیمای سرزمین، به وسیله متریک های سیمای سرزمین، عوامل فشار روی ظرفیت برد شهر اصفهان، شناسایی و سپس بر اساس مدل توسعه داده شده، ارزیابی شد. یافته های پژوهش نشان داد، حدود 90 درصد مصرف آب در این شهر مربوط به مصرف خانگی است، بنابراین سناریوی اول مربوط به کنترل مصرف آب در این بخش و تاثیر آن بر شاخص نسبت تولید به مصرف آب می باشد. این سناریو نشان داد، چنانچه مصرف آب در بخش خانگی کنترل نشود مقدار این شاخص تا سال 2040 به نزدیک 7/0 خواهد رسید که نشان دهنده افزایش آسیب پذیری منابع آب در این منطقه است. سناریوی دوم مربوط به کنترل روند افزایش ساخت و سازها و تعداد صنایع در شهر است که تاثیر آن بر ظرفیت برد نشان داده شده است.

نتیجه گیری

نتایج پژوهش حاضر، بر اساس دو سناریوی بسط داده شده، نشان داد که ظرفیت برد شهر اصفهان به شدت تحت تاثیر مصرف آب، تغییرات ساختار سیمای سرزمین شهری و رشد صنایع است. به طوری که با کنترل و مدیریت مصرف آب در بخش خانگی، ایجاد محدودیت در رشد صنایع، جلوگیری از تخریب باغات، گسترش فضاهای سبز و باز شهری و پیشگیری از رشد سطوح نفوذناپذیر شهری، ظرفیت برد شهر اصفهان شرایط بهتری پیدا خواهد کرد.

کلید واژگان: ظرفیت برد, اندازه شهر, تفکر سیستمی, ساختار و عملکرد سیمای سرزمین, اکوسیستم های خشک}

چکیده مشاهده متن مقاله پژوهشی/اصیل زبان: فارسی

Evaluating the effects of urban development on the ecological carrying capacity of Isfahan city based on the system dynamics approach

Zahra Dehghan Manshadi, Parastoo Parivar *

Environmental Sciences, Volume:21 Issue: 3, 2024, PP 131 -147

Introduction

The management of social-ecological systems such as cities is extremely complicated due to the interdependence of subsystems, the cause-and-effect relationships that exist between them, and the impacts on sustainability. The necessity of ecological capacity and the ability of cities to sustain their potential to provide goods and services to both current and future generations cannot be overstated. Understanding how arid ecosystems adapt to disturbances is critical for the sustainable management of such areas, given the global extent of this type of ecosystem and its fragility, both structurally and functionally. The purpose of this study is to assess the impacts of urban growth on the carrying capacity of Isfahan, which is located on Iran's central plateau. In this regard, simulation models can be an effective tool in providing scientific decisions in dealing with complex and unknown social and ecological systems.

Material and methods

In this study, system dynamics modeling was used to determine the cause-and-effect relationships between variables affecting Isfahan's carrying capacity. In order to examine the landscape structure, DIVISION, SPLIT, and IJI metrics have been used to show connectivity, and ED, SHDI, and AI metrics have been used to determine the heterogeneity of the landscape of Isfahan City. After problem articulation, the model boundary was defined in the initial step of the modeling process by developing the subsystem diagram. After the population, environment, landscape, and carrying capacity subsystems were evaluated, a cause-and-effect diagram was made. The flow diagram and scenario were also made to evaluate the state of Isfahan's carrying capacity. In order to validate the model, the historical trend and simulation of two variables of urban population and the number of industries have been compared using the coefficient of determination.

Results and discussion

The pressure factors on the urban carrying capacity were detected and analyzed by assessing key variables in the system, such as water sustainability (WSI) and air quality, as well as changes in the landscape structure of Isfahan using landscape metrics. The research findings indicate that approximately 90% of the urban water demand is dedicated to the domestic sector; therefore, the first scenario is related to the management of water consumption in this sector and its influence on the Water Supply–Demand Index. This scenario showed that if domestic water demand is not controlled, the result of this index will reach nearly 0.7 by 2040, indicating greater vulnerability to the region's water resources. The second scenario is related to the city's increasing trend of construction and the number of industries, the impact of which has been shown on the carrying capacity.

Conclusion

The current study's findings, based on two enlarged scenarios, demonstrated that water demand, changes in the structure of the urban landscape, and the growth of industries all have a major impact on Isfahan's carrying capacity. Therefore, by controlling and managing water consumption in the domestic sector, limiting industrial growth, preventing the destruction of gardens, enhancing urban green and open areas, and limiting the increase of impervious urban surfaces, Isfahan's carrying capacity will improve.

Keywords: carrying capacity, Urban size, System thinking, Landscape structure, function, Arid ecosystems}

Abstract View Paper Research/Original Article Original: Persian
تحلیل دینامیکی خشکسالی هیدرولوژیک با استفاده از روش حد آستانه ثابت و نرم افزار Vensim

منیر علیشاهی چگنی، شهلا پایمزد*، مهدی رحیمی

مجله محیط زیست و مهندسی آب، سال نهم شماره 4 (زمستان 1402)، صص 467 -484

هدف پژوهش حاضر، شبیه سازی دینامیکی خشکسالی هیدرولوژیکی با استفاده از نرم افزار Vensim و روش حد آستانه ثابت در حوضه دورود-بروجرد طی دوره آماری 1370 الی 1398 می باشد. لذا با برآورد مقادیر سطوح آستانه در محیط Vensim، تداوم روزهای خشک و حجم خشکسالی ها محاسبه شد. در ادامه، آنالیز فراوانی مقادیر حداکثر تداوم و حجم خشکسالی، جهت تعیین دوره بازگشت وقایع انجام شد. نتایج ضمن برتری تفکر سامانه ای، نشان داد حداکثر مقادیر تداوم خشکسالی معادل 229 و day123 به ترتیب در سطوح آستانه 70 و 90% منحنی تداوم جریان در ایستگاه بیاتون رخ داده و ایستگاه تیره با ثبت مقادیری معادل 320/21 و MCM47/38 به ترتیب برای سطوح آستانه 70 و 90%، بیش ترین حجم خشکسالی را به خود اختصاص داده است. آنالیز فراوانی مقادیر حداکثر تداوم و حداکثر حجم خشکسالی های منتج از شبیه سازی دینامیک، نشان داد تداوم و حجم خشکسالی در سطوح آستانه 70 و 90%، به ترتیب دوره بازگشتی معادل 25 و yaer 8 و نیز 4 و year 14 خواهند داشت. همچنین سال های 1391 و 1394 از جمله سال های بسیار خشک به لحاظ تداوم روزهای خشک و حجم خشکسالی برآورد گردید. لذا در حوضه دورود-بروجرد وقوع خشکسالی از سال 1391 شروع شده و در آینده نیز با شدت بیش تری ادامه خواهد داشت.

کلید واژگان: آنالیز فراوانی, تداوم خشکسالی, تفکر سیستمی, حجم خشکسالی}

چکیده مشاهده متن مقاله پژوهشی/اصیل زبان: فارسی

Dynamic Analysis of Hydrological Drought using Constant Threshold Method and Vensim Software

Monir Alishahi Chegeni, Shahla Paimozd *, Mahdi Rahimi

Journal of Environment and Water Engineering, Volume:9 Issue: 4, 2023, PP 467 -484

This study aimed to present a dynamic simulation of hydrological drought using Vensim and the constant threshold level method in the Dorud-Borujerd basin in the 1991-2019 period. First, the threshold levels were estimated, and then the drought duration and volume were quantified. Next, the frequency of the highest duration and volume values was analyzed to determine the return periods. While confirming the superiority of the systems thinking approach, the results showed that the highest drought duration figures were 229 and 123 days, respectively, at the 70 and 90% threshold levels of the flow duration curve in the Bitun station. Tire station recorded 21.320 and 38.47 MCM for 70% and 90% threshold levels, respectively, which were the largest figures for drought volume. The frequency analysis of these figures obtained from dynamic simulation showed that the drought duration and volume will have a return period of 25 and 8 years and 4 and 14 years, respectively, at 70% and 90% threshold levels. Moreover, 2012 and 2015 were very dry years in terms of both duration and volume. Therefore, drought episodes have been occurring in the Dorud-Borujerd basin for many years and will continue with more intensity in the future.

Keywords: Drought Duration, Drought Volume, Frequency analysis, System thinking}

Abstract View Paper Research/Original Article Original: Persian
تبیین چارچوبی در جهت حضور طبیعت در معماری بر اساس نگرش سیستمی

مینو قره بگلو*، لاله رشاد

نشریه انسان و محیط زیست، سال بیستم شماره 3 (پیاپی 62، پاییز 1401)، صص 157 -173

زمینه هدف

این نوشتار در پی آن است که با استناد به تفکر سیستمی به تبیین چارچوبی برای حضور طبیعت در معماری بپردازد. پرسش اصلی این است که نحوه ارتباط طبیعت و معماری بر اساس تفکر سیستمی چگونه قابل تبیین است. در تفکر سیستمی به عنوان یک نگرش کل نگر شناخت بر اساس فهم کل سیستم صورت می گیرد. از این رو تصویر دقیق تری از واقعیت را ارایه می دهد.

روش بررسی

روش تحقیق ماهیتی توصیفی- تحلیلی و استنباطی دارد که بروش تفکر سیستمی به کمک ابزار حلقه های علیت انجام گشته است.

یافته ها

تبیین چارچوبی برای حضور طبیعت در معماری بر مبنای تفکر سیستمی، در بطن سیستم انسان- طبیعت - معماری معنا می یابد. بر اساس شناسایی زیرسیستم های انسان و طبیعت و معماری، دوگانه های انسان- معماری، انسان - طبیعت و طبیعت - معماری به عنوان روابط اصلی در سیستم مشخص گشت..

بحث و نتیجه گیری

یافته ها حاکی از آن است که چارچوبی از حضور طبیعت در معماری ملزومات سکونتی را از رابطه انسان -معماری و اهداف معرفتی را از رابطه انسان - طبیعت و روش ها را از رابطه طبیعت- معماری دریافت می کند. طی فرایند انسانی- فنی-طبیعی، ابتدا به کمک همزیستی با طبیعت در قالب درک توانش های بسترطبیعی در نظام معرفتی زیست بوم محور تعامل با محیط تحقق می یابد. در گام بعدی، بهره گیری از رویکرد الگوبرداری از طبیعت در قالب آموختن از آن و ادغام فضایی و بصری با طبیعت به شکل گیری کیفیاتی با وجوه انسانی در کالبد معماری می انجامد. تمامی رویکردها در ساختار معرفتی رویکرد تکمیل طبیعت، با هدف ارتقاء انسان و طبیعت در جهت اهداف و نیازهای انسانی تحقق امر سکونت را منجر می گردد.

کلید واژگان: انسان, طبیعت, معماری, تفکر سیستمی, فناوری}

چکیده مشاهده متن مقاله پژوهشی/اصیل زبان: فارسی

Presenting a Framework for the Presence of Nature in Architecture Based on Systems Thinking

Minou Gharebaglou *, Laleh Reshad

Human & Environment, Volume:20 Issue: 3, 2022, PP 157 -173

Basis and Goal:

This article presents a framework for the presence of nature in architecture based on systems thinking. The main question of this article is how to express the optimal relationship between nature and architecture based on systems thinking.

Methods

The research method has a descriptive-analytical and inferential nature, which has been done by the systems thinking method with the help of causal loop diagram.

Finding

Explaining a framework for the presence of nature in architecture based on systems thinking makes sense within the human-nature-architecture system. Based on the identification of human, nature and architecture subsystems, the dualities of human-architecture, human-nature and finally nature-architecture were identified as the main relationships in the system.

Discussion and Conclusion

Results indicate that the framework of the presence of nature in architecture, receives dwelling necessities from the human-architecture relationship and its epistemological goals from the human-nature relationship. Accordingly, during the human-technical-natural process, first, with the help of coexistence with nature in the form of understanding the capabilities of the natural context in the ecosystem-based epistemological system, interaction with the environment is realized. In the next step, using the approach of modeling nature in the form of learning from it and spatial and visual integration with nature leads to the formation of spatial and formal qualities in the body of architecture. All approaches in the epistemological structure of the approach of completing nature, with the aim of promoting human and nature in the direction of human goals and needs, lead to the realization of the matter of dwelling.

Keywords: Human, Nature, architecture, Systematic Thinking, technology}

Abstract View Paper Research/Original Article Original: Persian
تحلیل آمایشی سازمان فضایی حاکم بر منابع آب دشت میناب با رویکرد پویایی سیستم ها

زینب فیض الهی، محمدرضا شهبازبگیان*، سید عبدالکریم هاشمی نخل ابراهیمی، سیاوش شایان

نشریه علوم محیطی، سال هفدهم شماره 4 (پیاپی 66، زمستان 1398)، صص 231 -248

سابقه و هدف

کمبود منابع آب شیرین و مدیریت آن، به عنوان یکی از چالش های اصلی بسیاری از کشورهای گرم و خشک که با کمبود منابع آب مواجه هستند می باشد. لذا سیاست گداری و رائه راهکارهایی با رویکرد آمایشی جهت مدیریت و استفاده صحیح از منابع آب یکی از الزامات مدیریت صحیح منابع آب می باشد؛ در این راستا مدیریت تقاضای منابع آب با رویکرد برنامه ریزی آمایش سرزمین یکی از مسائل بسیار مهم در بخش مدیریت آب در سطح جهان به حساب می آید. هدف از این مقاله تحلیل و مطالعه سازمان فضایی حاکم بر دشت میناب با استفاده از دانش پویایی سیستم ها است که عوامل تاثیرگذار منفی بر منابع آب را شناسایی کرده و سیاست هایی در راستای مدیریت تقاضای منابع آب منطقه ارائه گردیده است.

مواد و روش ها

در پژوهش حاضر مکانیزم سیستمی حاکم بر بخش های مهم متعامل با منابع آب دشت میناب به مثابه سازمان فضایی حاکم بر منطقه با رویکرد پویایی سیستم ها در نظر گرفته شده است. در این مقاله ابتدا با استفاده از اصول دانش پویایی سیستم ها سه بخش اقتصادی، اجتماعی و مکانیزم انتقال آب به هرمزگان با مطالعه داد ها و اطلاعات مشاهده ای منطقه و نیز مصاحبه حضوری با کارشناسان و مسئولین منطقه در قالب حلقه های علت و معلولی با نرم افزار Vensem ترسیم و عملکرد آن ها با نمودارهای مرجع که بر اساس آمار و اطلاعات مشاهداتی با نرم افزار اکسل ترسیم شده است تصدیق شده است.

نتایج و بحث: دشت میناب از مناطق گرم و خشک ایران در استان هرمزگان است که عدم مدیریت تقاضای منابع آب باعث شده است که با تقاضای شدید آب و کمبود منابع آب سطحی و زیرزمینی روبه رو باشد. به منظور کاهش وابستگی به فعالیت های کشاورزی پرآب و مدیریت تقاضای منابع آب، مکانیزم سیستمی سازمان فضایی هر سه بخش اقتصادی به صورت مجزا ترسیم شد. در این راستا زیرسیستم کشاورزی و جمعیتی هر کدام به طور مجزا از دو حلقه تعادلی و تقویتی تشکیل شده اند. در زیرسیستم کشاورزی، متغیرهای اصلی مکانیزم از جمله شاخص خشکسالی، سطح زیرکشت، میزان منابع آب زیرزمینی و میزان برداشت در طول زمان مورد تحلیل قرار کرفته است هم چنین در زیر سیستم در جمعیتی جمعیت روستایی و شهری، میزان تقاضای آب شهری و شاغلان و بیکاران منطقه مورد تحلیل قرار گرفت و تاثیرات مثبت و منفی هر کدام از متغیرها به صورت سیستمی بر دیگر متغیرها مورد مطالعه قرار گرفته است. سپس این زیرسیتم ها به صورت جامع و در ارتیاط با هم در قالب ک مکانیزم سیستمی سازمان فضایی حاکم بر منابع آب دشت میناب ترسیم شدند. در نهایت با مطالعه سیستمی سازمان فضایی منطقه سه سیاست از درون مکانیزم سیستمی در جهت مدیریت تقاضای منابع آب منطقه استخراج گردید.

نتیجه گیری

با تحلیل مکانیزم سیستمی حاکم بر سازمان فضایی دشت میناب و استخراج سیاست های مربوطه سه سیاست به شرح ذیل ارائه شد؛ سیاست تقویت آبزی پروری مثل میگو تا سطح زیر کشت 5000 هکتار با ظرفیت تولید 30000 تن در سال در صورت مطالعه و سرمایه گذاری؛تقویت منطقه آزاد تجاری در آن منطقه تا سقف 100000 میلیون ریال (بر اساس سال پایه 1396) به دلیل برخورداری از نواحی ساحلی و همسایگی با کشورهای عربی؛ سیاست بازچرخانی آب به میزان 20 درصد فاضلاب شهری (به دلیل رشد جمعیت 20 درصدی در سال) و افزایش تقاضای آب شهری و فقدان زیرساخت های فاضلاب شهری در جهت مدیریت تقاضای منابع آب منطقه.

کلید واژگان: آمایش سرزمین با محوریت آب, سازمان فضایی, تفکر سیستمی, دشت میناب, پویایی سیستم ها}

چکیده مشاهده متن مقاله پژوهشی/اصیل زبان: فارسی

The Minab plain water-related spatial planning: a system dynamics approach

Zeinab Feizolahi, Mohamamdreza Shahbazbegian*, Seyed Abdolkarim Hashemi, Siavash Shayan

Environmental Sciences, Volume:17 Issue: 4, 2020, PP 231 -248

Introduction

Lack of freshwater resources is considered as the main challenge of dryland countries in the world. Iran, in particular, its southern coastal regions, are also suffering from this issue. One of the main options on the table to tackle this problem is water demand management that has been bolded in Iran. As a result, in terms of the water supply, the Minab plain is one of the most important regions of the Hormozgan Province in Iran and various economic sectors of the plain have been facing many problems due to the lack of access to water resources. In this regard, one of the most important policy options to reduce these problems is water-related spatial planning. Such an approach focuses on spatial relationships and has been considered as an effective way to integrate economic, social and environmental programs into spatial development.

Material and methods

In water-related spatial planning studies, in addition to the traditional view, it is necessary to pay more attention to the system thinking. Thus, in the present study, the given mechanism governing the important parts that interact with water resources of the Minab plain has been mapped through system dynamics principsics, les, drawing a system mechanism.

Result and discussion

Analyzing and studying the spatial organization of the Minab Plain as well as adopting the systems dynamics, in this paper, the negative factors affecting the water resources have been identified and policies for managing the water demand have been presented. Analyzing system mechanism governing the Minab Plain spatial organization and deriving the relevant policies three options have been introduced 1) Reinforcing the aquaculture, 2) investment, strengthening free trade zone, and 3) water recycling.

Conclusion

Finally, apart from conventional policies about water supply, two policies based on the water demand
management approach have been extracted and discussed based on the performance of the given mechanism to maintain the spatial organization equilibrium of the Minab plain

Keywords: Water resources management, Spatial organization, System thinking, Minab plain, System dynamics}

Abstract View Paper Research/Original Article Original: Persian

نکته

نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.

به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه « تفکر سیستمی » در نشریات گروه « محیط زیست »