جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "پارک ملی خجیر" در نشریات گروه "محیط زیست"
تکرار جستجوی کلیدواژه «پارک ملی خجیر» در نشریات گروه «علوم پایه»-
آگاهی از عوامل موثر بر مطلوبیت زیستگاه گونه ها و محدوده پراکنش زیستگاه های مطلوب اهمیت اساسی در بر نامه ریزی به منظور مدیریت و حفاظت پویا و پایدار گونه ها و نتیجتا حفظ توازن در روابط اکولوژیکی زیستگاه دارد. با توجه به عدم بررسی و پژوهش های میدانی در مورد وضعیت بوم شناسی گونه تشی و خصوصیات منحصربه فرد در وجوه ریخت شناسی، رفتار شناسی و نیز طیف تاثیرات گونه، بر پایداری وضعیت بوم شناختی زیستگاه های کشور، تحقیق حاضر با هدف مدل سازی مطلوبیت زیستگاه تشی، بزرگ ترین گونه جونده کشور در بازه زمانی مهر ماه سال 1396 تا دی ماه 1397 و طی 30 نوبت پایش دقیق میدانی در پارک ملی خجیر، جهت تعیین مهم ترین متغیرهای زیستگاهی موثر بر حضور گونه انجام شد. در این پژوهش تعداد 130 نقطه حضور مبنی بر نمایه های مستقیم و غیر مستقیم حاصل از فعالیت گونه با استفاده از دستگاه GPS، ثبت گردید. از روش حداکثر آنتروپی MaxEnt برای مدل سازی مطلوبیت زیستگاه گونه تشی استفاده شد. براساس نتایج، مقدار AUC معادل 0/9 به دست آمد که بیانگر اعتبار بالای مدل است. نتایج نشان داد که به ترتیب تیپ پوشش گیاهی، جهت جغرافیایی، ارتفاع، شیب و فاصله از جاده بیش ترین تاثیر را بر حضور و فعالیت گونه داراست. نتایج به دست آمده می تواند ابزاری مناسب جهت شناسایی عوامل موثر بر حضور گونه و مدیریت صحیح تشی در منطقه مورد مطالعه و سایر زیستگاه های این گونه باشد.کلید واژگان: مطلوبیت زیستگاه, تشی, پارک ملی خجیر, آنتروپی بیشینهAwareness of the factors affecting the habitat desirability of species and also the distribution of desirable habitats are essential issues in planning for dynamic and sustainable management and conservation of species which consequently might lead to balance in ecological relationships of habitat. Regarding the lack of field research on the ecological status of the Porcupine (Hystrix indica) and its unique characteristics in morphological, behavioral and its effects on the sustainability of the ecological status of the country's habitats, in this research we are trying to model the habitat of this species as the largest rodent species in the country from October 2017 to December 2018, during 30 rounds of accurate field monitoring in Khojir National Park to determine the most important habitat variables affecting species distribution. In this study, 130 points of presence were recorded by GPS based on direct and indirect indices obtained from species activity. MaxEnt method was used to model the habitat suitability of Hystrix indica. The AUC value was 0.9, which indicates a good accuracy of Maximum entropy's model. The results showed that the type of vegetation, geographical direction, altitude, slope and distance from the road have the greatest impact on the presence and activity of the species, respectively. The results of this research can be used as an efficient tool to identify the factors affecting the presence of the species and also help to the proper management of Porcupine in the study area and other habitats of this species.Keywords: Habitat suitability, Porcupine, Khojir National Park, Maximum Entropy, Iran
-
زمینه و هدف
امروزه در بسیاری از کشورهای دنیا، اکوتوریسم برای دستیابی به رشد اقتصادی و همچنین حفاظت از محیط زیست و تنوع زیستی از اهمیت بالایی برخوردار است. اکوتوریسم یکی از جامع ترین جنبه های گردشگری است که تاثیر زیادی بر تنوع زیستی دارد. ارزیابی تنوع زیستی به عنوان شاخصی برای حفاظت بهتر پوشش گیاهی و تنوع گونه ها ضروری است. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر اکوتوریسم بر پوشش گیاهی پارک ملی خجیر است.
روش بررسیاین پژوهش در سال 1398 انجام شد و دو زون فشار اکوتوریسم کم (100 تا 150 متر از جاده) و فشار اکوتوریسم متوسط (50 تا 100 متر از جاده) انتخاب شد. سپس 36 قطعه نمونه (1 × 1 متر، 1 متر مربع) به صورت تصادفی در فواصل مختلف انتخاب شدند. گونه ها، درختچه ها و گیاهان در قطعه نمونه ثبت شد. شاخص های تنوع زیستی در نرم افزارهایEcological methodology و PAST ارزیابی شد.
یافته هابر اساس نتایج، درصد پوشش در زون های کم و متوسط فشار اکوتوریسم اختلاف معنی دار داشت و به ترتیب 4/59 و 6/33 درصد بود که بیشترین آن مربوط به گونه درمنه است. شاخص غنای مارگالف تفاوت معنی داری را در زون های کم و متوسط فشار اکوتوریسم با 55/5 و 01/4 نشان داد. شاخص شانون-وینر نشان داد که زون کم اکوتوریسم بیشترین تنوع را نسبت به زون فشار اکوتوریسمی متوسط دارد.
بحث و نتیجه گیریبه طور کلی، زون فشار اکوتوریسم کم، تاثیر منفی کمی را بر روی گیاه و تنوع گونه ای دارد و با توجه به آنکه این پارک از شاخص ترین و غنی ترین بخش های طبیعی کشور به شمار می رود، به همین دلیل حفاظت از زیستگاه ها و رویشگاه های گیاهی آن ضروری است.
کلید واژگان: تنوع زیستی, شاخص غنا, حفاظت, پوشش گیاهی, پارک ملی خجیرBackground and ObjectiveNowadays, ecotourism is very important for managing economic growth as well as preserving the environment and biodiversity in many countries. Ecotourism is one of the most comprehensive aspects of tourism that has a high impact on biodiversity. Evaluation of biodiversity as an indicator is essential for better conservation of vegetation and species diversity. The objective of this study was to investigate the impact of ecotourism on species diversity of Khojir National Park.
Material and MethodologyWe selected a low-ecotourism pressure zone (100 to 150 m distance from the road) and a medium-ecotourism pressure zone (50 to 100 meters from the road). All plant species were recorded at 36 random plots (1 × 1 m, 1 m2). Biodiversity indicates determine by using PAST and Ecological Methodology software.
FindingsAccording to the results, there was a significant negative relation between statements of questionnaire and age. Relation between willing to certificated products and educational levels was positive significantly. There was not a significant relation between income levels and their wellness to these products.
Discussion and Conclusionsknowledge and willing to participate in forest management via certificated forest products purchasing are affected by social other than economic factors.
Keywords: Sustainable Forest Management, Certificated Forest products, participation, Forest Certification -
مطالعه حاضر در راستای تکمیل فون پروانه های شرق استان تهران صورت گرفت، 6 منطقه که براساس ارتفاع با هم اختلاف داشتند در پارک ملی خجیر انتخاب شد. نمونه برداری در طبیعت به طور هفتگی به صورت تصادفی از اسفند 1394 تا مرداد 1395 انجام شد. نتایج این مطالعه منجر به شناسایی 35 گونه از 26 جنس،10 زیرخانواده، 5 خانواده و 2 بالاخانواده در این منطقه مطالعاتی گردید. از میان گونه های شناسایی شده، ایستگاه باغ شاد با 28 گونه و ایستگاه حاشیه سد ماملو با 7 گونه به ترتیب بیش ترین و کم ترین تعداد گونه ها را به خود اختصاص داده اند، از طرفی ایستگاه باغ شاد با 177 نمونه و ایستگاه حاشیه سد ماملو با 34 نمونه به ترتیب بیش ترین و کم ترین فراوانی را داشتند. فراوان ترین گونه ها در محدوده ایستگاه های مطالعاتی شامل Coenonympha saadi، Hyponephele lupinus، Pontia (daplidice) edusa edusa و Pieris rapae بودند. پراکندگی و جمعیت پروانه های شناسایی شده در اردیبهشت ماه بالاتر بود که نشان دهنده شرایط مطلوب تر زیستی در این زمان می باشد. روزپرک های خجیر در منطقه باغ شاد به طور معنی داری بیش تر بودند. براساس نتایج به دست آمده مشاهده گردید که گونه Coenonympha saadi در اردیبهشت ماه در ایستگاه بند انجیر و گونه Hyponephele lupinus در مرداد ماه در ایستگاه باغ شاد دارای اختلاف معنی دار می باشند (0/05>P) و نمونه های دیگر فاقد اختلاف معنی دار می باشند. گونه Glaucopsyche safidensis که در منابع فارسی وجود نداشت در این مطالعه مشاهده شد وگونه Eogenes alcides برای اولین بار در شهر تهران گزارش شد.کلید واژگان: فونستیک, بال پولک داران, روزپرک, پارک ملی خجیر, شرق استان تهران, ایرانThis study was conducted for completing the faunistic Butterflies of east of Tehran; 6 districts having various altitudes was selected in Khojir National Park. Sampling was conducted randomly in the nature on weekly base from March 2016 to August 2016. Results of this study resulted in detection of 35 species out of 26 genus, 10 sub-families, 5 families and 2 super families in this study region. Among identified species, Baghe Shad Station with 28 species and Mamloo Dam Margin Station with 7 species allocated maximum and minimum number of species respectively; on the other hand, Baghe Shad Station with 177 samples and Mamloo Dam Margin Station with 34 samples had maximum and minimum frequencies respectively. Most abundant species in the area of study stations included Coenonympha saadi, Hyponephele lupines, Pontia (daplidice) edusa edusa and Pieris rapae. Distribution and population of Butterflies identified in May was higher indicating more favorable biological conditions in this period. The number of Day-flying (Rhopalocera) butterfly of Khojir were significantly high in Baghe Shad region. This was due to better maintenance and protection related to the presence of police station in that area.The results of this study revealed that species of Coenonympha saadi in Anjir Dam Station in May and species of Hyponephele lupines in Baghe Shad in August have significant difference (P-value <0.05) and other samples had no significant difference. Species Galucopsyche safidensis was also observed in this study while they haven’t be numerated in Persian Reference Books And species Eogenes alcides first reported in Tehran.Keywords: Faunistic, Lepidoptera, Day-flying (Rhopalocera), Khojir National Park, East of Tehran Province
-
زمینه و هدفارزیابی های استراتژیک زیست محیطی، راهکار مناسبی درکاهش اثرات سوء فعالیت صنایع بر محیط زیست می باشد. از پارامترهایی که در این پژوهش مورد سنجش قرار گرفته است تراز معادل صوت درپارک ملی خجیر می باشد. از آنجایی که فعالیت راه سازی در پارک برای احداث جاده اصلاحی پارچین ضروری بوده، در نظر داشتن ماتریس ارزیابی استراتژیک برای کاهش نقاط ضعف و تهدیدات از اهداف این پژوهش می باشد.روش بررسیبوسیله ارزیابی استراتژیک زیست محیطی، امکان بررسی هریک از نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید امکان پذیر می گردد. بنابراین با استفاده از پرسش نامه تحلیلی-توصیفی به هریک از پارامترهاوزنی تعلق گرفت. با مشاهدات عینی و نظر کارشناسان ضریبی برای هر رتبه در نظر گرفته شد تا ماتریس(SWOT) تشکیل گردد. در انتها ماتریس استراتژیک کمی شده(QSPM)، تا الویتهای اجرایی مشخص گردد.یافته هاجدول مربوط به ارزیابی عوامل داخلی (قوت- ضعف) عدد 03/3 را نشان می دهدکه به اهمیت نقاط قوت اشاره دارد. در جدول مربوط به ارزیابی عوامل خارجی عدد 36/3به دست آمده است که نشاندهنده شرایط غالب فرصت ها در منطقه است. آنالیز نهایی ارزیابی استراتژیک نشاندهنده 5 هدف کلی است که به ترتیب وزن در الویت اجرایی قرار گرفته است. استراتژی سوم(St3 ) با وزن 83/5 در الویت برنامه اجرایی و استراتژی پنجم (St5) با وزن 68/0 از کم ترین جذابیت برخوردار بودودر نتیجه در الویت پایانی قرار دارد.نتیجه گیریباتوجه به اینکه ماتریس موقعیت استراتژیک اندازه گیری صدا در پارک خجیر در وضعیت محافظه کارانه است، کاهش تهدیدات و نقاط ضعف درمنطقه برای حصول به فرصتهای موجوددر الویت اجرایی اقدامات قرار می گیرند تا آنالیزهای صورت گرفته در سنجش صوت از خطای کمتری برخوردار باشد.کلید واژگان: ارزیابی استراتژیک زیست محیطی, تراز معادل صوت, پارک ملی خجیر, SWOT, QSPMBackground And ObjectiveEnvironmental strategic assessments are appropriate solutions for reduction of unfavorable impacts caused by industrial activities. In this study, noise equal levels have been measured in Khojir national park. Since road construction activity is necessarily being rendered for building Parchin road, providing some solutions to decrease the consequent adverse impacts are considered in this study.MethodStrengths, weaknesses, opportunities and threats are measurable through environmental strategic assessment. Therefore, a descriptive questionnaire was used for weighting each mentioned parameter, and a specific coefficient was allotted to each level for engendering SWOT matrix. Finally, the Quantitative Strategic Planning Matrix (QSPM) was quantified to determina the executive priorities.ResultsThe chart related to assessment of internal factors (strengths-weaknesses) expresses 3.03, which emphasizes the strengths. Assessment chart for external factors indicates 3.36, which illustrates opportunities domination in this region. Final analysis of strategic assessment shows five main objects which are preferred for executive program by weighting. St3, obtained to be about 5.83 for weight, has been preferred for executive program. St5, with a score of 0.68 for weight, has the least attraction and consequently remains at the last priority.ConclusionKnowing that strategic situation matrix for noise pollution measurement in Khojir national park is in a preservation situation, mitigation of threats and weaknesses in this area shall be placed at the first priority to achieve the opportunities and to decrease errors in noise measurement.Keywords: Environmental strategic assessment, Noise equal level, Khojir national park, SWOT, QSPM
-
بسیاری از مناطق حفاظت شده که از نظر اکولوژیکی دارای ارزش بالایی هستند به دلیل شدت آشفتگی های انسانی در امان نبوده اند. پارک ملی خجیر نیز تحت تاثیر آشفتگی ها وتعارضات شدیدی قرار گرفته است. بهترین راه برای به حداقل رساندن آسیب های ناشی ازحضور انسان، بهسازی اکولوژیکی تشخیص داده شده است. هدف اصلی این مطالعه تعیین معیارها و زیرمعیارهای لازم و سپس تعیین اهمیت آن ها نسبت به یکدیگر جهت الویت بندی مناطق نیازمند به بهسازی اکولوژیکی بوده است. پس از بررسی منطقه و برداشت اطلاعات لازم و هم چنین مطالعه مراجع علمی مرتبط، معیارهای مهم شناسایی و با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی ساختار حل مسئله شکل گرفت. در ادامه پایگاه داده ها شامل لایه های معیار تشکیل شد. به منظور کسب اهمیت معیارها که در دو گروه اصلی بیوفیزیکی و آشفتگی ها جای گرفتند، با استفاده از پرسشنامه نظر کارشناسان خبره گردآوری گردید و داده های به دست آمده در نرم افزار Expert choice مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. معیار آشفتگی ها با وزن 0/712 از اهمیت بیش تری نسبت به معیار بیوفیزیکی برخوردار بود که نشان از اثر مهم آشفتگی ها در تصمیم گیری ها می باشد.کلید واژگان: بهسازی اکولوژیکی, پارک ملی خجیر, فرآیند تحلیل سلسله مراتبی, معیارHuman activities and habitat fragmentation in protected areas and ecological sensitive regions can have negative impacts on wildlife populations. Khojir National Park is among one of the most sensitive national parks in Iran, and is affected by frequent and intense disturbances in a human-dominated landscape. In recent years, ecological restoration has been highly recommended to reduce the negative impacts of human disturbances on natural ecosystems. The main objective of this study was determining the required criteria and their relative importance to assessment the ecological priority area in Khojir National Park in order to the conservation of biodiversity. For this purpose, after intensive literature review, and field visit, the most important criteria were identified and using Analytic Hierarchy Process (AHP), problem solving structure was formed, and then the database contains criteria layers was prepared. The criteria were divided into two main groups including 1) biophysical criteria, and 2) disturbances, and then criteria importance was obtained with poll from experts. The data analysis have been done by Expert Choice software. The results showed that disturbance criteria with 0.712 weight is more important comparing biophysical criteria for determining priority areas for ecological restoration and conservation planning in the study area.Keywords: Ecological Restoration, Khojir National Park, Criteria, Analytic Hierarchy Process
-
پارک ملی خجیر از نزدیک ترین پارک های ملی همجوار شهر تهران است. این پارک ملی از ارزشمندترین بوم سازگان های طبیعی است که متاسفانه به شدت مورد تهاجم انواع آشفتگی های انسانی قرار گرفته است. بهترین راه برای به حداقل رساندن آسیب های ناشی از فعالیت های انسانی، بهسازی بوم شناختی تشخیص داده شده است. هدف اصلی این مطالعه بررسی اولویت بندی مکانی پارک ملی خجیر جهت بهسازی بوم شناختی با توجه به حفاظت از تنوع زیستی است. ابتدا با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی ساختار حل مساله شکل گرفت، سپس پایگاه داده ها شامل لایه های معیار تشکیل شد. به منظور کسب اهمیت معیارها که در دو گروه اصلی بیوفیزیکی و آشفتگی ها جای گرفتند، با استفاده از پرسشنامه نظر کارشناسان خبره گردآوری و داده های به دست آمده در نرم افزارExpert choice تجزیه و تحلیل شد. به دلیل این که معیارها در دامنه متنوعی از مقیاس های مختلف قرار داشتند، لذا لازم بود که هر یک از معیارها قبل از ترکیب با یکدیگر استاندارد گردد. بنابراین استانداردسازی نقشه های عامل براساس منطق فازی صورت پذیرفت، در نهایت لایه های اهمیت معیارها و لایه های استاندارد شده به منظور انتخاب مناطق نیازمند بهسازی با استفاده از روش ترکیب خطی وزنی ترکیب شدند. زیرمعیار فاصله از جاده با وزن 231/0 در بین سایر زیرمعیارها بالاترین وزن را دریافت کرد. نقشه نهایی اولویت بندی در پنج طبقه کیفی تولید شد که در آن یک لکه با بالاترین اولویت مشخص شد. این لکه با زیستگاه گونه های حساس تطابق داشت که ضرورت به کارگیری تکنیک های بهسازی به منظور حفاظت از تنوع زیستی را بیان می کند.کلید واژگان: بهسازی بوم شناختی, پارک ملی خجیر, تحلیل سلسله مراتبی, ترکیب خطی وزنی, سیستم اطلاعات جغرافیایی
-
با افزایش سیستم های حمل و نقل لزوم فعالیت های مرتبط با جاده سازی در مناطق مختلف با توسعه روزافزونی مواجه است. بدنبال فعالیت های مرتبط با راه سازی مشکلاتی چون آلودگی صوتی در مناطق مختلف از موارد قابل بررسی است. تاثیر منفی آلودگی صوتی هنگامی آشکار می گردد که گونه های تهدید شده در منطقه وجود داشته باشد و این آلودگی سبب کاهش جمعیت این گونه ها گردد. با احداث جاده اصلاحی پارچین- پاسداران در پارک ملی خجیر تعبیه زیرگذرهایی حیات وحش به منظور کاهش تلفات جاده ای، امری ضروری است. لذا هدف از این تحقیق برآورد تراز معادل صوت در زیرگذرهای حیات وحش درحال احداث در پارک ملی خجیر به منظور کاهش اثرات سوء این آلودگی بر گونه های حیات وحش است.
با مشاهده مستقیم و تکمیل پرسشنامه، 3 روز پرتردد هفته در پارک ملی خجیر انتخاب و اندازه گیری تراز معادل صوتی توسط دستگاه تراز سنج صوتیCastle 440 در 8 آبراهه انجام شد. در هر آبراهه 2 ایستگاه برای سنجش تراز معادل صوت درنظرگرفته شد. طول بازه زمانی اندازه گیری برای هر 8 آبراهه 4 ساعت بوده است. متغیرهای اندازه گیری شده در این پژوهش شامل تراز معادل صوت 30 دقیقه ای، مقدار بیشینه و کمینه تراز صوت و در نهایت اندازه ارتفاع و عرض دهانه و میانه هر آبراهه می باشد.
نتایج به دست آمده نشان داده است که با استفاده از معادلات خطی رگرسیون ساده بین اندازه سطح مقطع (ارتفاع×عرض) آبراهه های فعلی و تراز معادل صوت در آن ها نتایج حاصل رگرسیون خطی منفی نوع اول برازش شده است. با توجه به اندازه فعلی آبراهه ها (2/4مترمربع) و اندازه استاندارد در نظر گرفته شده برای زیرگذرهای آتی حیات وحش(35 مترمربع) که در جاده پارچین- پاسداران احداث خواهد شد، زیرگذرهای آتی دچار مشکل آلودگی صوتی نخواهد بود و نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که نیاز به تعبیه عایق های صوتی چندان حایز اهمیت نمی باشد.
کلید واژگان: آلودگی صوتی, تراز معادل صوت, زیرگذرهای حیات وحش, پارک ملی خجیرDevelopment in transport system and numbers of related activities to road construction is increasing in several regions. These activities have some issues including noise pollution which has been engendering the environment in many areas. The negative impact of noise pollution could be observed when threaten species inhabiting in specific area and decreasing of them is the result of this kind of population. It seems the construction of subways for wild life is important in order to protect and keep them away from road accidents during building of Parchin-pasdaran corrective road in khojir national park. Therefore, the major aim of this project was to measure the equivalent sound levelin wildlife crossing. By completion of questionnaires and field observations, it has been found that three days of the week are the most traveling days. The noise pollution has been measured by Castle 440 instrument in eight subways and two stations in each channel during four hours time. For this purpose parameters including Leq, max and min equivalent sound level, height and width of flood channel were measured in this project. Measurement of equivalent sound level was carried out on Wednesday, Monday and Saturday respectively. With regard to the obtained regression and also negative correlation between entrance area and center of the flood channel with equivalent sound level, the amount of noise can beanticipated. The present flood channel area is 4.2 m2 and the standard area for future wildlife crossing is 35 m2. It can be concluded that wildlife crossing which in under construction does not cause any important noise pollution for wildlife.Keywords: noise pollution, equivalent sound level, Khojir National Park, wildlife crossing -
امروزه اساس طراحی پارکهای ملی در ایران بیشتر بر طبق اصول حفاظتی صورت می گیرد و معیارهای انتخابی کاربری حفاظت نیز به درستی اولویتبندی و مورد استفاده قرار نمیگیرند که این امر تهدیدی جدی برای یگانگی و یکپارچگی اکوسیستم به شمار می رود. از طرفی تا کنون معیارسنجی برای مناطق تحت حفاظت صرفا در قالب معیارهای پهنهبندی حساسیت به ویژه برای مناطق ساحلی و دریایی طراحی گردیده است. از این رو با توجه به ضرورت تعیین معیارهای مناطق حفاظت شده خشکی به ویژه پارکهای ملی، در این تحقیق برای اولین بار تلاش گردیده ضمن گزینش معیارهای کمی و کیفی کاربردهای مختلف ، الویت بندی قابلیتهای چهارگانه پارک ملی تعیین گردد. در این راستا پس از بررسی معیارهای حفاظت از طریق روش دلفی (درجه اهمیت) معیارهای مربوط به آن رتبه بندی گردید و براساس درجه اهمیت، معیارهای مربوطه انتخاب گردیدکه در مرحله پرسشنامه تعدادی از معیارهای هرکاربری به علت این - که از دید کارشناسان پرسششونده نسبت به سایرین از اهمیت کمتری برخوردار بودند حذف شدند. سپس با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی مقایسات زوجی بین معیارهای کاربری (EC) از طریق نرم افزار (AHP) حفاظت که درصد اهمیت و درجه اهمیت آنها بیش از یک دوم میزان قابل انتظار بود به منظور تعیین ضریب اهمیت و مطلوبیت کاربری ها صورت گرفت و براساس ضریب اهمیت به دست آمده معیارهای قابل قبول اولویتبندی شدند که در نهایت از بین معیارهایی که رتبه قابل قبول برای حفاظت را کسب کرده بودند معیار جانداران در خطر تهدید دارای بیشترین درجه ارجحیت قرار گرفت و با توجه به این اولویت بندی پیشنهاداتی در راستای مدیریت یکپارچه پارک ملی خجیر ارائه گردید.
کلید واژگان: معیار حفاظت, پارک ملی خجیر, روش تحلیل سلسله مراتبی, مدیریت یکپارچهNowadays a basis for designing national parks in Iran is based on the principle of conservation, and the user selection criteria for conservation are not properly prioritized or utilized. This issue poses a serious threat to the unity and integrity of the ecosystem. Moreover, the assessment criteria for conservation areas have also been designed solely in terms of susceptibility zoning standards, especially in coastal and marine areas. It is therefore necessary to set specific criteria for conservation areas, especially in national parks. This study is the first attempt to select quantitative and qualitative criteria for the various usages of and also determined by the priority of four capabilities of national parks. To this end, after analyzing conservation criteria using the Delphi method, the related criteria are ranked according to importance and the related criteria are selected. At the questionnaire stage, a number of criteria for each user are removed because experts believe they are less important than the others. Then by applying the AHP (Analytical hierarchy process) method using Expert choice software we compared a paired comparison between user conservation criteria whose percentage and degree of importance are greater than second rate of what is expected. In order to determine the importance factor and users’ acceptance based on coefficients obtained, the acceptable criteria are prioritized. Finally, those that have obtained an acceptable level of conservation result in criteria for threatened species that have the highest rank of preference. These are recommended according to the proposed priority in the line with integrated management in Khojeer Park.
Keywords: Conservation criteria, Khojeer National Park, AHP method, Integrated management -
طی 22 بازدید میدانی که 110 ساعت صرف آن شد و در یک دوره دو ساله از آذرماه 1380 تا خرداد ماه 1382 پراکندگی کفتار به منظور تهیه نقشه پراکندگی و تعیین محدوده پراکندگی بررسی شد. به این منظور، پارک ملی خجیر به سه بخش تقسیم شد و حضور کفتار راه راه ایرانی(Hyaena hyaena hyaena) با مشاهده مستقیم و غیر مستقیم یعنی آثار و شواهد به جای مانده از آن مانند: سرگین، ردپا، پلت، وجود لانه و لاشه ثبت شد. در مجموع، 8 قلاده کفتار مشاهده و 16 مورد آثار و شواهد حضور حیوان ثبت شد. برای این کار، ابتدا پارک ملی خجیر به سه بخش به عنوان بخش های مطالعاتی تقسیم و مسیرهای پیمایش در هر یک مشخص شد. پس از پیمودن مسیرها و ثبت اطلاعات صحرایی، انتقال نقاط حاصل از مجموع بازدیدها با نرم افزار Arc view روی نقشه پارک انجام شد. در این بررسی معلوم شد که محدوده پراکندگی کفتار در پارک ملی خجیر در قسمت های جنوب و جنوب غربی بیشتر است به خصوص در منطقه آبدره و گردنه حسین خانی پراکندگی بیشتری دارد. بر اساس نتایج به دست آمده بیشترین نقاط حضور کفتار به بخش شماره 3 تعلق گرفت و در بخش شماره 1 هیچ گونه آثاری مبنی بر وجود این حیوان مشاهده نشد. در سال های گذشته کفتار پراکندگی وسیعی در پارک ملی خجیر داشته، اما متاسفانه، در سال های اخیر به علل مختلف از قبیل: تصادف با اتومبیل (جاده پاسداران- پارچین)، اشغال زیستگاه توسط دستگاه های دولتی و غیر دولتی، فعالیت های نظامی، قرار دادن طعمه مسموم، شکار توسط افراد محلی، تعقیب و زخمی شدن توسط سگ های گله، جمعیت آنها به شدت کاهش یافته است.کلید واژگان: کفتار راه راه ایرانی, پراکندگی, پارک ملی خجیرDistribution of Iranian Striped hyaena (Hyaena hyaena) were studied in Khojir National Park, located in southwest of Tehran, based on 22 field trips and 110 hours of field observations from December 2001 to June 2003. The park is 9971 ha in size and was divided into 3 sections for observations using signs as scats, tracks, carcasses and dens. Altogether, 8 hyaenas were observed and 16 signs noted. Hyaenas were more concentrated in southern and southwest parts of the park. Human related factors that influenced distribution of hyaenas were accounted for.
-
به منظور شناخت نوع و بررسی میزان تعامل کفتار راه راه ایرانی (Hyaena hyaena hyaena) با جوامع محلی داخل و اطراف پارک ملی خجیر، در طی3 بازدید 66 عدد پرسشنامه، با مصاحبه مستقیم تکمیل گردید.که انتخاب افراد به صورت تصادفی انجام شد.نتایج این بررسی نشان می دهد که نگرش کلی مردم محلی نسبت به کفتار در اطراف و داخل پارک ملی خجیر مثبت بوده است و مردم محلی وجود آن را در این منطقه پذیرفته اند. هنوز استفاده از اجزاء بدن به مصرف دارویی یا افزایش جاذبه افراد در جلب جنس مخالف ویالله متداول است. سطح سواد، جنس، شغل و سن افراد مصاحبه شونده به نظر می رسد در شناخت و یا عدم شناخت آنها از کفتار موثر بوده است. بطور کلی افسانه ها و خرافات نقش مهمی در ایجاد نگرش افراد نسبت به کفتار ایفاء می کنند. خرافاتی چون آدمخواری، خون آشامی، یا استفاده های مختلف از اندام تناسلی کفتار در درمان نازایی،دعانویسی و داروهای سنتی،افسانه هایی چون تبدیل شدن آدمی زاد بد به کفتار به فرمان خداوند. در این مقاله تمام دست آوردها با یافته های ذی ربط در سایر کشورها مورد مقایسه قرار گرفته است.
کلید واژگان: نگرش افراد محلی, کفتار راه راه, پارک ملی خجیر -
کفتار نقش کلیدی در کنترل آلودگی ها و پاک سازی محیط زیست دارد. این گونه که تنها عضو خانواده کفتارسانان در ایران می باشد، توسط اتحادیه جهانی حفاظت، در معرض تهدید به انقراض معرفی گردیده است.با وجود این، به دلیل نگرش منفی که در کشور ما نسبت به این حیوان وجود داشته، همواره سعی در انهدام آن شده است.از همه مهم تر این که تا کنون درباره این جانور با اهمیت هیچ گونه بررسی در ایران به عمل نیامده است.
مطالعه حاضر طی 26 بازدید میدانی و در یک دوره یک ساله از تیر ماه سال 1384 تا خرداد1385 انجام پذیرفت. پراکنش فصلی کفتار به تفکیک تابستان و زمستان، برای تعیین محدوده و تهیه نقشه پراکنش آن مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور پارک ملی خجیر به سه بخش تقسیم شد و مکان های حضور کفتار راه راه ایرانی با مشاهده مستقیم و یا آثار و شواهد به جای مانده از آن مانند سرگین، ردپا، پلت، لانه و لاشه ثبت گردید. در این منطقه 13مورد کفتار مشاهده شده و47 مورد آثار و شواهد حضور این حیوان ثبت گردیده است.در این بررسی معلوم شد که محدوده پراکنش کفتار در فصل زمستان مشابه محدوده پراکنش آن در فصل تابستان است. با این تفاوت که آثار و شواهد به جای مانده از آن در فصل تابستان بیشتر از زمستان دیده می شود. به طورکلی کفتار در قسمت های غرب و جنوب غربی پارک ملی خجیر پراکنده است و به ویژه در منطقه باغشاه تا دره انگوری حضور بیشتری دارد. در پراکنش کفتار در نقاط مختلف پارک، عوامل متفاوتی چون فعالیت های نظامی،کشاورزی،صنعتی، دامداری، بهره برداری از معادن شن و ماسه،سنگ و گچ، احداث سد ماملو، حضور دام و سگ های ولگرد تاثیر گذار بوده و در عمل استفاده از منطقه را برای این گونه به ناحیه های کم وسعتی محدود کرده استکلید واژگان: کفتار راه راه, پراکنش فصلی, پارک ملی خجیر -
از آنجا که کفتار راه راه در راس هرم غذایی قرار می گیرد اطلاع از وضیعت زیستس آن کمک موثری در جهت حفظ سایر گونه ها خواهد بود. امروزه بیشترین تخریب های زیست محیطی متوجه زیست گاه ها است، لذا حفظ زیست گاه ها و مطالعه آنها به خصوص زیست گاه های گونه ای مهمی چون کفتار از اهمیت بسزایی برخوردار است. ارزیابی زیستگاه به عنوان یک راه حل عملی برای انجام این مهم مطرح است. با ارزیابی زیستگاه می توان مطلوبیت و تعداد واحدهای زیستگاهی موجود برای این گونه را به دست آورد. برای این کار، ابتدا سه بخش در پارک ملی خجیر به عنوان بخش های مطالعاتی گزینش گردید. سپس ارزیابی زیستگاه به روش های HEP و رتبه دهی به متغیرهای مختلف یدر سه بخش پارک انجام شد. در انتها نتایج حاصل از این دو با یکدیگر مقایسه گردیدند. فاکتورهای عمده ای که به عنوان متغیرهای زیستگاهی برای ارزیابی زیستگاه حیوان مدنظر و مورد قرار گرفته شد. عبارت بودند از فراوانی لاشه و نزدیکی به باغات میوه، فاصله تا جاده، کاربردی و پوشش اراضی و پستی بلندی، فاصله تا روستا، شدت حضور دام در منطقه. براساس نتایج بالاترین نمایه مطلوبیت و بیشترین تعداد واحدهای زیستگاهی به بخش شماره 3 با نمایه مطلوبیت 87/0 و تعداد واحدهای زیستگاهی 3654 تعلق گرفت. همچنین مدلی برای مطلوبیت زیستگاه کفتار راه راه ارایه گردید که مسلما یک HIS محلی برای منطقه مورد مطالعه خواهد بود. مدل مطلوبیت زیستگاه کفتار با استفاده از روش میانگین هندسی و چهار متغیر به دست آمد.
کلید واژگان: کفتار راه راه, ارزیابی زیستگاه, نمایه مطلوبیت, روش رتبه دهی, پارک ملی خجیرStriped hyenas are unique and vital components of certain ecosystems. As the species is located on the top of the food pyramid, information about its biological needs can be useful at the same time for the conservation of other species. Recent environmental destructions have generally led to major habitat loss, and so protection of the hyenas’ habitats is regarded as very important. As such, habitat management based on evaluation is strongly recommended as a practical solution. A habitat evaluation for the striped hyena (Hyaena hyaena) was conducted in Khojir National Park, located in the southwest of Tehran. The park is 11,570 ha in size and was divided into three sections for the purposes of the evaluation. Habitat conditions were evaluated in three sections of the park using the Habitat Evaluation Procedure (HEP) and the Ranking Variable Approach (RVA). Both methods provided the highest Habitat Suitability Indices (HSI) for section 3. A maximum HIS of 0.87 was found for which 3,654 habitat units were available.
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
©2000-2025 magiran.com All Rights Reserved.